ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΘΕΤΙΚΟΥ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ / Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 29/11/2015

HTML
DOWNLOAD

Μέγεθος: px

Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΘΕΤΙΚΟΥ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ / Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 29/11/2015"

Ἰούδας Καλάρης
9 χρόνια πριν
Προβολές:

1 ΜΑΘΗΜΑ / ΤΑΞΗ : ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΘΕΤΙΚΟΥ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ / Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 29/11/2015 ΘΕΜΑ 1 Ο 1α. 2γ. 3γ. 4δ. 5β. ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΘΕΜΑ 2 Ο Α. Οι αλληλουχίες 1,3 και 4 βρίσκονται μπροστά από τα δομικά γονίδια είναι κατά σειρά: 1= ρυθμιστικό γονίδιο, 3 = ο υποκινητής, 4= ο χειριστής. Η πρωτεϊνη 2 είναι η ρυθμιστική πρωτεΐνη-καταστολέας. Ρυθμιστικό γονίδιο: Το ρυθμιστικό γονίδιο που βρίσκεται μπροστά από τον υποκινητή, μεταγράφεται συνεχώς και μεταφράζεται παράγοντας λίγα μόρια του καταστολέα Υποκινητής, βρίσκεται πριν την έναρξη του γονιδίου και σε αυτόν προσδένεται η RNA πολυμεράση να αρχίσει τη μεταγραφή των γονιδίων του οπερονίου Η αλληλουχία DNA, που ονομάζεται χειριστής: Όταν απουσιάζει η λακτόζη ο καταστολέας προσδένεται ισχυρά στο χειριστή και εμποδίζει την RNA πολυμεράση να αρχίσει τη μεταγραφή των γονιδίων του οπερονίου. Ο καταστολέας κωδικοποιείται από το ένα ρυθμιστικό γονίδιο. Τα μόρια αυτά προσδένονται συνεχώς στο χειριστή. Β. 5 UAUAAAUGGGGCCCGGUUGAGGAAUGUUUCCCUAGUUUAUGCCUUUCUAAAAAAA 3 i) Το mrna που παράγεται από τη μεταγραφή των δομικών γονιδίων περιέχει κωδικόνια έναρξης και λήξης για καθένα από τα 3 δομικά γονίδια. Εντοπίζοντας τα κωδικόνια αυτά πάνω στο μόριο και γνωρίζοντας ότι το mrna κατά την πρωτεϊνοσύνθεση διαβάζεται από το 5 προς το 3 άκρο του, θέτουμε το 5 άκρο κοντά στο πρώτο κωδικόνιο έναρξης και το 3 άκρο κοντά στο τελευταίο κωδικόνιο λήξης. Φροντιστήρια Εν-τάξη Σελίδα 1 από 5

Ρυθμιστικό γονίδιο: Το ρυθμιστικό γονίδιο που βρίσκεται μπροστά από τον υποκινητή, μεταγράφεται συνεχώς και μεταφράζεται παράγοντας λίγα μόρια του καταστολέα Υποκινητής, βρίσκεται πριν την έναρξη του

2 ii) Το αντίστοιχο DNA των δομικών γονιδίων έχει μια αλληλουχία λήξηε της μεταγραφής γιατί μεταγράφονται ταυτόχρονα και τα 3 δομικά γονίδια σε ένα κοινό μόριο mrna που φέρει κωδικόνια έναρξης και λήξης και για τα 3 δομικά γονίδια. iii) Ειδικές αλληλουχίες οι οποίες επιτρέπουν την απελευθέρωσή του RNA μετά τη σύνθεσή του κατά τη διαδικασία της μεταγραφής. Γ. ΘΕΜΑ 3 Ο Ωάριο (φάση: τέλος μείωσης ΙΙ) Σωματικό κύτταρο (φάση: μετάφαση μίτωσης) Σωματικό κύτταρο (φάση: G 1 αρχή μεσόφασης ) Μόρια DNA Χρωμοσώματα Αδελφές χρωματίδες Ζεύγη βάσεων 5x10 9 2x A. Σε κάθε μια από τις διασταυρώσεις προέκυψαν φυτά με φαινότυπο πράσινο και λευκό σε αναλογία 3:1 ιασταύρωση 1 38/11 = περίπου 3/1 ιασταύρωση 2 30/9 = περίπου 3/1 ιασταύρωση 3 40/14 = περίπου 3/1 Άρα τα άτομα που διασταυρώθηκαν θα είναι και τα δυο ετερόζυγα ως προς ένα ζευγος αυτοσωμικών αλληλομόρφων που έχουν σχέση επικρατούς υπολειπόμενου και είναι υπέυθυνα για την ιδιότητα χρώμα φυτού. Έστω G: υπεύθυνο για πράσινο χρώμα Και g : υπεύθυνο για λευκό χρώμα ιασταύρωση 1: Gg X Gg ιασταύρωση 2: Gg X Gg ιασταύρωση 3: Gg X Gg G g G GG Gg g Gg gg B. Φροντιστήρια Εν-τάξη Σελίδα 2 από 5

ΘΕΜΑ 3 Ο Ωάριο (φάση: τέλος μείωσης ΙΙ) Σωματικό κύτταρο (φάση: μετάφαση μίτωσης) Σωματικό κύτταρο (φάση: G 1 αρχή μεσόφασης ) Μόρια DNA 5 20 10 Χρωμοσώματα 5 10 10 Αδελφές 5 20 10 χρωματίδες Ζεύγη

3 Η μερική αχρωματοψία στο κόκκινο και το πράσινο κληρονομείται με φυλοσύνδετο και υπολειπόμενο τύπο κληρονόμησης. Η κληρονομικότητα των φυλοσύνδετων υπολειπόμενων γονιδίων ακολουθεί ένα εύκολα αναγνωρίσιμο πρότυπο. Ένα υπολειπόμενο φυλοσύνδετο γονίδιο εκφράζεται φαινοτυπικά σε όλα τα αρσενικά άτομα που φέρουν το γονίδιο αλλά μόνο σε εκείνα τα θηλυκά που είναι ομόζυγα για το υπολειπόμενο γονίδιο. Ο άνδρας που πάσχει από αχρωματοψία έχει γονότυπο X δ Υ και ο αδελφός του που δεν πάσχει έχει γονότυπο X Υ. Αυτό σημαίνει ότι η μητέρα τους ήταν ετερόζυγη και είχε φυσιολογική όραση και γονότυπο X X δ. Επειδή όμως η αδελφή τους έχει μερική αχρωματοψία στο κόκκινο και το πράσινο και άρα γονότυπο X δ X δ, ο πατέρας τους θα ήταν και αυτός πάσχων με γονότυπο X δ Υ Γ. Χ Δ = κανονική όραση Χ δ = μερική αχρωματοψία στο πράσινο Χ Δ, Χ δ = φυλοσύνδετα Ρ : θηλ. Χ Δ Χ δ x X δ Υ αρσ. I. 1 2 II. 1 2 III IV. 1 2 V. 1 Ο αλφισμός κληρονομείται με αυτοσωμικό και υπολειπόμενο τρόπο, υπάρχει δηλαδή ένα αλληλόμορφο αυτοσωμικό και υπολειπόμενο που είναι υπεύθυνο για την ασθένεια και το επικρατές αλληλόμορφό τους είναι υπεύθυνο για φυσιολογικό φαινότυπο. Έστω Α: αλληλόμορφο για φυσιολογικό φαινότυπο α : αλληλόμορφο υπεύθυνο για αλφισμό Πρέπει απορρίψουμε τις υποθέσεις κληρονόμισης με Αυτοσωμικό επικρατή, και Φυλοσύνδετο Επικρατή και Φυλοσύνδετο υπολειπόμενο τρόπο κληρονομικότητας. Επειδή υγιή άτομα IV 1 και 2 αποκτούν πάσχοντες απογόνους, απορρίπτουμε την υπόθεση της Επικρατούς είτε αυτοσωμικής είτε υπολειπόμενης κληρονομικότητας Γιατί όταν κάποιος πάσχει από ασθένεια που κληρονομείται με αυτοσωμικό και επικρατή τρόπο, όποιος πάσχει έχει έναν τουλάχιστον πάσχοντα γονέα. Επειδή η κόρη v1 πάσχει ενώ έχει υγιή πατέρα απορρίπτεται και η φυλοσύνδετη υπολειπόμενη κληρονόμιση. Φροντιστήρια Εν-τάξη Σελίδα 3 από 5

Ένα υπολειπόμενο φυλοσύνδετο γονίδιο εκφράζεται φαινοτυπικά σε όλα τα αρσενικά άτομα που φέρουν το γονίδιο αλλά μόνο σε εκείνα τα θηλυκά που είναι ομόζυγα για το υπολειπόμενο γονίδιο.

4 Οπότε δεχόμαστε την υπολειπόμενη αυτοσωμική κληρονόμηση και την περίπτωση να περιγράφει τον αλφισμό σε μια οικογένεια!!! ΘΕΜΑ 3 Ο 1. Γονίδιο Α: Ι είναι η κωδική, ΙΙ είναι η μη κωδική. Γονίδιο Β: Ι είναι μη κωδική, ΙΙ είναι η κωδική. Γονίδιο Γ: Ι είναι μη κωδική, ΙΙ είναι η κωδική. 2. Σχολικό βιβλίο, σελίδες 57-58: «Οι περιοριστικές ενδονουκλεάσες με το ίδιο ένζυμο.» 3. Ι. ΥΠΟΘΕΣΗ Αν το γονίδιο που ελέγχει την ασθένεια είναι φυλοσύνδετο υπολειπόμενο, τότε: Χ Α = αλληλόμορφο γονίδιο φυσιολογικό Χ α = αλληλόμορφο γονίδιο για την ασθένεια Ο γονότυπος του πατέρα είναι Χ Α Υ και ο γονότυπος της μητέρας Χ α Χ α. Η διασταύρωση είναι: Ρ: Χ Α Υ x Χ α Χ α Γαμέτες: Χ Α, Υ Χ α Χ Α Υ Χ α Χ Α Χ α Χ Α Υ Απόγονοι (φαινότυποι): θηλυκά άτομα 100% υγιή αρσενικά άτομα 100% ασθενή Από την ανάλυση των μορίων DNA της κόρης φαίνεται ότι δεν έχει φυσιολογικό γονίδιο, δηλαδή είναι ασθενής. Συνεπώς το γονίδιο που ελέγχει την ασθένεια δεν είναι φυλοσύνδετο. ΙΙ. ΥΠΟΘΕΣΗ Αν το γονίδιο που ελέγχει την ασθένεια είναι αυτοσωμικό υπολειπόμενο, τότε: Α = φυσιολογικό αλληλόμορφο γονίδιο α = αλληλόμορφο που ελέγχει την ασθένεια Ο γονότυπος του πατέρα είναι ΑΑ ή Αα, ενώ ο γονότυπος της μητέρας είναι αα. Οι πιθανές διασταυρώσεις είναι: Φροντιστήρια Εν-τάξη Σελίδα 4 από 5

5 Ρ 1 : ΑΑ x αα Γαμέτες: Α α Αα Απόγονοι (φαινότυποι): 100% υγιή άτομα Ρ 2 : Αα x αα Γαμέτες: Α, α α Α α α Αα αα Απόγονοι (φαινότυποι): 50% υγιή άτομα 50% ασθενή άτομα Από τα παραπάνω φαίνεται ότι το γονίδιο είναι αυτοσωμικό υπολειπόμενο, αφού στους απογόνους της δεύτερης διασταύρωσης εμφανίζονται και ασθενή άτομα. 4. Οι γονότυποι των μελών της οικογένειας είναι: Γονότυπος πατέρα: Γονότυπος μητέρας: Γονότυπος κόρης: Αα αα αα Φροντιστήρια Εν-τάξη Σελίδα 5 από 5

υπολειπόμενο, αφού στους απογόνους της δεύτερης διασταύρωσης εμφανίζονται και ασθενή άτομα. 4.

Σχετικά έγγραφα

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ. Β3. Σελ. 98 Η διάγνωση των γενετικών ασθενειών μπορεί να πραγματοποιηθεί (μοριακή διάγνωση).

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ. Β3. Σελ. 98 Η διάγνωση των γενετικών ασθενειών μπορεί να πραγματοποιηθεί (μοριακή διάγνωση). ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΘΕΜΑ Α Α1. Δ Α2. Γ Α3. Β Α4. Γ Α5. Β ΘΕΜΑ Β Β1. 4 2 1 6 3 5 Β2. α. DNA πολυμεράση β. πριμόσωμα γ. DNA δεσμάση δ. DNA ελικάση ε. RNA πολυμεράση Β3. Σελ. 98 Η διάγνωση των γενετικών ασθενειών