Επιτροπή Ελέγχου των Προϋπολογισμών Επιτροπή Πολιτικών Ελευθεριών, Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων

Transcript

1 ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ Επιτροπή Ελέγχου των Προϋπολογισμών Επιτροπή Πολιτικών Ελευθεριών, Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων /0193(COD) ***I ΣΧΕΔΙΟ ΕΚΘΕΣΗΣ σχετικά με την πρόταση οδηγίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου που αφορά την καταπολέμηση, μέσω του ποινικού δικαίου, της απάτης εις βάρος των οικονομικών συμφερόντων της Ένωσης (COM(2012)0363 C7-0192/ /0193(COD)) Επιτροπή Ελέγχου των Προϋπολογισμών Επιτροπή Πολιτικών Ελευθεριών, Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων Εισηγητές: Ingeborg Gräßle, Juan Fernando López Aguilar Συντάκτης γνωμοδότησης (*): Tadeusz Zwiefka, Επιτροπή Νομικών Θεμάτων (*) Διαδικασία συνδεδεμένων επιτροπών Άρθρο 50 του Κανονισμού (Κοινές συνεδριάσεις επιτροπών Άρθρο 51 του Κανονισμού) PR\ doc PE v01-00 Eνωμένη στην πολυμορφία

2 PR_COD_1amCom Υπόμνημα για τα χρησιμοποιούμενα σύμβολα * Διαδικασία διαβούλευσης *** Διαδικασία έγκρισης ***I Συνήθης νομοθετική διαδικασία (πρώτη ανάγνωση) ***II Συνήθης νομοθετική διαδικασία (δεύτερη ανάγνωση) ***III Συνήθης νομοθετική διαδικασία (τρίτη ανάγνωση) (Η ενδεικνυόμενη διαδικασία στηρίζεται στη νομική βάση που προτείνεται στο σχέδιο πράξης.) Τροπολογίες σε σχέδιο πράξης Τροπολογίες του Κοινοβουλίου σε δύο στήλες Η διαγραφή κειμένου σημαίνεται με πλάγιους έντονους χαρακτήρες στην αριστερή στήλη. Η αντικατάσταση κειμένου σημαίνεται με πλάγιους έντονους χαρακτήρες και στις δύο στήλες. Το νέο κείμενο σημαίνεται με πλάγιους έντονους χαρακτήρες στη δεξιά στήλη. Η πρώτη και η δεύτερη γραμμή της επικεφαλίδας κάθε τροπολογίας προσδιορίζουν το σχετικό τμήμα του εξεταζόμενου σχεδίου πράξης. Εάν μία τροπολογία αναφέρεται σε ήδη υφιστάμενη πράξη την οποία το σχέδιο πράξης αποσκοπεί να τροποποιήσει, η επικεφαλίδα περιέχει επιπλέον και μία τρίτη και μία τέταρτη γραμμή που προσδιορίζουν αντίστοιχα την υφιστάμενη πράξη και τη διάταξή της στην οποία αναφέρεται η τροπολογία. Τροπολογίες του Κοινοβουλίου με μορφή ενοποιημένου κειμένου Τα νέα τμήματα του κειμένου σημαίνονται με πλάγιους έντονους χαρακτήρες. Τα τμήματα του κειμένου που διαγράφονται σημαίνονται με το σύμβολο ή με διαγραφή. Η αντικατάσταση κειμένου σημαίνεται με πλάγιους έντονους χαρακτήρες που υποδηλώνουν το νέο κείμενο και με διαγραφή του κειμένου που αντικαθίσταται. Κατ εξαίρεση, δεν σημαίνονται οι τροποποιήσεις αυστηρά τεχνικής φύσης που επιφέρουν οι υπηρεσίες κατά την επεξεργασία του τελικού κειμένου. PE v /23 PR\ doc

3 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Σελίδα ΣΧΕΔΙΟ ΝΟΜΟΘΕΤΙΚΟΥ ΨΗΦΙΣΜΑΤΟΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ...5 ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ...21 PR\ doc 3/23 PE v01-00

4 PE v /23 PR\ doc

5 ΣΧΕΔΙΟ ΝΟΜΟΘΕΤΙΚΟΥ ΨΗΦΙΣΜΑΤΟΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ σχετικά με την πρόταση οδηγίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για την καταπολέμηση, μέσω του ποινικού δικαίου, της απάτης εις βάρος των οικονομικών συμφερόντων της Ένωσης (COM(2012)0363 C7-0192/ /0193(COD)) (Συνήθης νομοθετική διαδικασία: πρώτη ανάγνωση) Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, έχοντας υπόψη την πρόταση της Επιτροπής προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο (COM(2012)363), έχοντας υπόψη το άρθρο 294 παράγραφος 2 και το άρθρο 325 παράγραφος 4 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, σύμφωνα με τα οποία του υποβλήθηκε η πρόταση από την Επιτροπή (C7-0192/2012), έχοντας υπόψη το άρθρο 294 παράγραφος 3 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, έχοντας υπόψη την αιτιολογημένη γνώμη που υποβλήθηκε από το Κοινοβούλιο του Βασιλείου της Σουηδίας, στο πλαίσιο του πρωτοκόλλου αριθ. 2 σχετικά με την εφαρμογή των αρχών της επικουρικότητας και της αναλογικότητας, με την οποία υποστηρίζεται ότι το σχέδιο νομοθετικής πράξης δεν συνάδει προς την αρχή της επικουρικότητας, έχοντας υπόψη τη γνωμοδότηση της Επιτροπής Νομικών Θεμάτων επί της προτεινόμενης νομικής βάσης, έχοντας υπόψη τη γνώμη του Ευρωπαϊκού Ελεγκτικού Συνεδρίου 1, έχοντας υπόψη τη γνώμη της Επιτροπής των Περιφερειών 2, έχοντας υπόψη τα άρθρα 55 και 37 του Κανονισμού του, έχοντας υπόψη τις κοινές συνεδριάσεις της Επιτροπής Ελέγχου του Προϋπολογισμού και της Επιτροπής Πολιτικών Ελευθεριών, Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων, σύμφωνα με το άρθρο 51 του Κανονισμού, έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής Ελέγχου του Προϋπολογισμού και της Επιτροπής Πολιτικών Ελευθεριών, Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων και τη γνωμοδότηση της Επιτροπής Νομικών Θεμάτων (A7-0000/2013), 1. εγκρίνει τη θέση κατά την πρώτη ανάγνωση όπως παρατίθεται κατωτέρω 2. ζητεί από την Επιτροπή να του υποβάλει εκ νέου την πρόταση, αν προτίθεται να της επιφέρει σημαντικές τροποποιήσεις ή να την αντικαταστήσει με νέο κείμενο 1 ΕΕ C 383 της , σ ΕΕ C 391 της , σ PR\ doc 5/23 PE v01-00

6 3. αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει τη θέση του Κοινοβουλίου στο Συμβούλιο, στην Επιτροπή και στα εθνικά κοινοβούλια. PE v /23 PR\ doc

7 1 Αιτιολογική σκέψη 14 α (νέα) (14a) Ενώ είναι σκόπιμο να θεσπιστούν ορισμένα ελάχιστα επίπεδα ποινών όσον αφορά τα αδικήματα που ορίζονται στην παρούσα οδηγία, καμία διάταξη αυτής δεν θα πρέπει να εκλαμβάνεται ως περιορισμός των προνομίων των δικαστηρίων και των δικαστών των κρατών μελών να χρησιμοποιούν τη διακριτική τους ευχέρεια σε μεμονωμένες περιπτώσεις. 2 Άρθρο 1 Η παρούσα οδηγία θεσπίζει τις αναγκαίες ρυθμίσεις στον τομέα της πρόληψης και καταπολέμησης της απάτης και των λοιπών παράνομων δραστηριοτήτων που θίγουν τα οικονομικά συμφέροντα της Ένωσης, με τον καθορισμό ποινικών αδικημάτων και κυρώσεων. Η παρούσα οδηγία θεσπίζει τις αναγκαίες ρυθμίσεις στον τομέα της πρόληψης και καταπολέμησης της απάτης και των λοιπών παράνομων δραστηριοτήτων που θίγουν τα οικονομικά συμφέροντα της Ένωσης, με τον καθορισμό ποινικών αδικημάτων και κυρώσεων, με σκοπό την παροχή αποτελεσματικής και ισοδύναμης προστασίας στα κράτη μέλη καθώς και στα θεσμικά και λοιπά όργανα και τους οργανισμούς της Ένωσης. PR\ doc 7/23 PE v01-00

8 3 Άρθρο 2 εισαγωγή Για τους σκοπούς της παρούσας οδηγίας, ως «οικονομικά συμφέροντα της Ένωσης» νοούνται όλα τα έσοδα και οι δαπάνες που καλύπτονται, αποκτώνται μέσω ή οφείλονται: Για τους σκοπούς της παρούσας οδηγίας, ως «οικονομικά συμφέροντα της Ένωσης» νοούνται το σύνολο των στοιχείων του ενεργητικού και του παθητικού των οποίων η διαχείριση ασκείται από την Ένωση και τα θεσμικά και λοιπά όργανα και τους οργανισμούς της Ένωσης ή για λογαριασμό αυτών, το σύνολο των χρηματοοικονομικών της πράξεων, συμπεριλαμβανομένων των δανειοληπτικών και δανειοδοτικών δραστηριοτήτων, καθώς και, ειδικότερα, όλα τα έσοδα και οι δαπάνες που καλύπτονται, αποκτώνται μέσω ή οφείλονται: Αιτιολόγηση Ο προτεινόμενος ορισμός είναι ευρύτερος και καλύπτει τα στοιχεία του ενεργητικού και του παθητικού καθώς και τις δανειοληπτικές και δανειοδοτικές δραστηριότητες. 4 Άρθρο 4 παράγραφος 1 1. Τα κράτη μέλη λαμβάνουν τα αναγκαία μέτρα για να διασφαλίζουν ότι υπόκειται σε τιμωρία, ως ποινικό αδίκημα, οποιαδήποτε παροχή πληροφοριών, ή παράλειψη παροχής πληροφοριών, σε οντότητες ή αρχές οι οποίες αναθέτουν συμβάσεις ή παρέχουν επιχορηγήσεις στο πλαίσιο διαδικασίας που έχει ως σκοπό την 1. Τα κράτη μέλη λαμβάνουν τα αναγκαία μέτρα για να διασφαλίζουν ότι υπόκειται σε τιμωρία, ως ποινικό αδίκημα, οποιαδήποτε παροχή πληροφοριών, ή παράλειψη παροχής πληροφοριών, σε οντότητες ή αρχές οι οποίες αναθέτουν συμβάσεις ή παρέχουν επιχορηγήσεις στο πλαίσιο διαδικασίας που έχει ως σκοπό την PE v /23 PR\ doc

9 ανάθεση δημόσιας σύμβασης ή την παροχή επιχορήγησης στην οποία υπεισέρχονται τα οικονομικά συμφέροντα της Ένωσης, από υποψηφίους ή συμμετέχοντες σε διαγωνισμό, ή από πρόσωπα που είναι υπεύθυνα ή συμπράττουν στην κατάρτιση απαντήσεων σε προκηρύξεις διαγωνισμών ή αιτήσεων τέτοιων συμμετεχόντων για την παροχή επιχορήγησης, εφόσον διαπράττεται εκ προθέσεως και με σκοπό να καταστρατηγηθεί ή να στρεβλωθεί η εφαρμογή των κριτηρίων επιλεξιμότητας, αποκλεισμού, επιλογής ή ανάθεσης. ανάθεση δημόσιας σύμβασης ή την παροχή επιχορήγησης στην οποία υπεισέρχονται τα οικονομικά συμφέροντα της Ένωσης, από υποψηφίους ή συμμετέχοντες σε διαγωνισμό, ή από πρόσωπα που είναι υπεύθυνα ή συμπράττουν στην κατάρτιση απαντήσεων σε προκηρύξεις διαγωνισμών ή αιτήσεων τέτοιων συμμετεχόντων για την παροχή επιχορήγησης, εφόσον διαπράττεται εκ προθέσεως και με σκοπό να καταστρατηγηθεί ή να στρεβλωθεί η εφαρμογή των κριτηρίων επιλεξιμότητας, αποκλεισμού, επιλογής ή ανάθεσης, ή να στρεβλωθεί ή να εξαλειφθεί ο φυσικός ανταγωνισμός μεταξύ των προσφερόντων. Αιτιολόγηση Είναι σημαντικό να αναφέρονται ρητά οι παρατυπίες που αφορούν τις δημόσιες συμβάσεις. 5 Άρθρο 4 παράγραφος 3 3. Τα κράτη μέλη λαμβάνουν τα αναγκαία μέτρα προκειμένου να διασφαλίζουν ότι υπόκειται σε τιμωρία, ως ποινικό αδίκημα, η ακόλουθη εκ προθέσεως τελούμενη συμπεριφορά: (α) η συμπεριφορά δημόσιου λειτουργού ο οποίος ζητά ή λαμβάνει, άμεσα ή με τη μεσολάβηση τρίτου, για τον εαυτό του ή για τρίτο, ωφελήματα οποιασδήποτε φύσεως ή δέχεται υπόσχεση τέτοιου ωφελήματος, προκειμένου να προβεί ή να παραλείψει να προβεί σε ενέργεια σύμφωνα με τα καθήκοντά του ή κατά την άσκηση των καθηκόντων του κατά τρόπο που ζημιώνει ή είναι πιθανό να ζημιώσει τα οικονομικά συμφέροντα της Ένωσης 3. Τα κράτη μέλη λαμβάνουν τα αναγκαία μέτρα προκειμένου να διασφαλίζουν ότι η παθητική και η ενεργητική δωροδοκία, όταν τελούνται εκ προθέσεως, υπόκεινται σε τιμωρία ως ποινικά αδικήματα. Για τους σκοπούς της παρούσας οδηγίας, ως παθητική δωροδοκία νοείται η συμπεριφορά δημόσιου λειτουργού ο οποίος ζητά ή λαμβάνει, άμεσα ή με τη μεσολάβηση τρίτου, για τον εαυτό του ή για τρίτο, ωφελήματα οποιασδήποτε φύσεως ή δέχεται υπόσχεση τέτοιου ωφελήματος, προκειμένου να προβεί ή να παραλείψει να προβεί σε ενέργεια σύμφωνα με τα καθήκοντά του ή κατά την άσκηση των καθηκόντων του κατά τρόπο PR\ doc 9/23 PE v01-00

10 (παθητική δωροδοκία) (β) η συμπεριφορά οποιουδήποτε προσώπου το οποίο υπόσχεται ή παρέχει, άμεσα ή με τη μεσολάβηση τρίτου, ωφέλημα οποιασδήποτε φύσεως σε δημόσιο λειτουργό, για τον εαυτό του ή για τρίτο, προκειμένου να προβεί ή να παραλείψει να προβεί σε ενέργεια σύμφωνα με τα καθήκοντά του ή κατά την άσκηση των καθηκόντων του κατά τρόπο που ζημιώνει ή είναι πιθανό να ζημιώσει τα οικονομικά συμφέροντα της Ένωσης (ενεργητική δωροδοκία). που ζημιώνει ή είναι πιθανό να ζημιώσει τα οικονομικά συμφέροντα της Ένωσης. Για τους σκοπούς της παρούσας οδηγίας, ως ενεργητική δωροδοκία νοείται η συμπεριφορά οποιουδήποτε προσώπου το οποίο υπόσχεται ή παρέχει, άμεσα ή με τη μεσολάβηση τρίτου, ωφέλημα οποιασδήποτε φύσεως σε δημόσιο λειτουργό, για τον εαυτό του ή για τρίτο, προκειμένου να προβεί ή να παραλείψει να προβεί σε ενέργεια σύμφωνα με τα καθήκοντά του ή κατά την άσκηση των καθηκόντων του κατά τρόπο που ζημιώνει ή είναι πιθανό να ζημιώσει τα οικονομικά συμφέροντα της Ένωσης. 6 Άρθρο 4 παράγραφος 4 4. Τα κράτη μέλη λαμβάνουν τα αναγκαία μέτρα προκειμένου να διασφαλίζουν ότι υπόκειται σε τιμωρία, ως ποινικό αδίκημα (υπεξαίρεση), η συμπεριφορά δημόσιου λειτουργού ο οποίος εκ προθέσεως δεσμεύει ή εκταμιεύει πόρους ή ιδιοποιείται ή χρησιμοποιεί πόρους κατά τρόπο αντίθετο προς τον σκοπό για τον οποίον προορίζονταν, με σκοπό να βλάψει τα οικονομικά συμφέροντα της Ένωσης. 4. Τα κράτη μέλη λαμβάνουν τα αναγκαία μέτρα προκειμένου να διασφαλίζουν ότι η υπεξαίρεση, όταν τελείται εκ προθέσεως, υπόκειται σε τιμωρία ως ποινικό αδίκημα. Για τους σκοπούς της παρούσας οδηγίας, ως υπεξαίρεση νοείται πράξη δημόσιου λειτουργού κατά την οποία δεσμεύει ή εκταμιεύει πόρους ή ιδιοποιείται ή χρησιμοποιεί στοιχεία ενεργητικού κατά τρόπο αντίθετο προς τον σκοπό για τον οποίον προορίζονταν, και η οποία βλάπτει τα οικονομικά συμφέροντα της Ένωσης. PE v /23 PR\ doc

11 7 Άρθρο 5 παράγραφος 1 1. Τα κράτη μέλη λαμβάνουν τα αναγκαία μέτρα για να διασφαλίζουν ότι η ηθική αυτουργία και η συνέργεια στα αδικήματα που καθορίζονται στον Τίτλο ΙΙ υπόκεινται σε τιμωρία ως ποινικά αδικήματα. 1. Τα κράτη μέλη λαμβάνουν τα αναγκαία μέτρα για να διασφαλίζουν ότι η υποκίνηση και η υποβοήθηση ή η συνέργεια στη διάπραξη οιουδήποτε εκ των ποινικών αδικημάτων που αναφέρονται στα άρθρα 3 και 4 υπόκεινται σε τιμωρία ως ποινικά αδικήματα. Αιτιολόγηση Τεχνική αλλαγή. 8 Άρθρο 5 παράγραφος 2 2. Τα κράτη μέλη λαμβάνουν τα αναγκαία μέτρα για να διασφαλίζουν ότι κάθε απόπειρα διάπραξης των αδικημάτων που αναφέρονται στο άρθρο 3 ή στο άρθρο 4 παράγραφος 4 υπόκειται σε τιμωρία ως ποινικό αδίκημα. 2. Τα κράτη μέλη λαμβάνουν τα αναγκαία μέτρα για να διασφαλίζουν ότι κάθε απόπειρα διάπραξης οιουδήποτε εκ των ποινικών αδικημάτων που αναφέρονται στο άρθρο 3 και στο άρθρο 4 παράγραφος 4 υπόκειται σε τιμωρία ως ποινικό αδίκημα. Αιτιολόγηση Τεχνική αλλαγή. PR\ doc 11/23 PE v01-00

12 9 Άρθρο 6 παράγραφος 1 εισαγωγικό μέρος 1. Τα κράτη μέλη λαμβάνουν τα αναγκαία μέτρα για να διασφαλίζουν ότι τα νομικά πρόσωπα δύνανται να υπέχουν ευθύνη για οποιοδήποτε αδίκημα του Τίτλου II που διαπράχθηκε προς όφελός τους από οποιοδήποτε πρόσωπο το οποίο ενεργεί είτε ατομικά είτε ως μέλος οργάνου του νομικού προσώπου και το οποίο κατέχει ιθύνουσα θέση εντός του νομικού προσώπου, με βάση: 1. Τα κράτη μέλη λαμβάνουν τα αναγκαία μέτρα για να διασφαλίζουν ότι τα νομικά πρόσωπα δύνανται να υπέχουν ευθύνη για οποιοδήποτε ποινικό αδίκημα των άρθρων 3, 4 και 5 που διαπράχθηκε προς όφελός τους από οποιοδήποτε πρόσωπο το οποίο ενεργεί είτε ατομικά είτε ως μέλος οργάνου του νομικού προσώπου και το οποίο κατέχει ιθύνουσα θέση εντός του νομικού προσώπου, με βάση: Αιτιολόγηση Τεχνική αλλαγή. 10 Άρθρο 6 παράγραφος 2 2. Τα κράτη μέλη λαμβάνουν ενός τα αναγκαία μέτρα για να διασφαλίζουν ότι τα νομικά πρόσωπα δύνανται να υπέχουν ευθύνη όταν η έλλειψη εποπτείας ή ελέγχου από πρόσωπο που αναφέρεται στην παράγραφο 1 κατέστησε δυνατή τη διάπραξη οποιουδήποτε αδικήματος του Τίτλου ΙΙ ενός όφελος του εν λόγω νομικού προσώπου από πρόσωπο που τελεί υπό την εξουσία του. 2. Τα κράτη μέλη λαμβάνουν ενός τα αναγκαία μέτρα για να διασφαλίζουν ότι τα νομικά πρόσωπα δύνανται να υπέχουν ευθύνη όταν η έλλειψη εποπτείας ή ελέγχου από πρόσωπο που αναφέρεται στην παράγραφο 1 κατέστησε δυνατή τη διάπραξη οποιουδήποτε ποινικού αδικήματος των άρθρων 3, 4 και 5 προς όφελος του εν λόγω νομικού προσώπου από πρόσωπο που τελεί υπό την εξουσία του. PE v /23 PR\ doc

13 Αιτιολόγηση Τεχνική αλλαγή. 11 Άρθρο 6 παράγραφος 3 3. Η ευθύνη του νομικού προσώπου δυνάμει των παραγράφων 1 και 2 δεν αποκλείει την ποινική δίωξη των φυσικών προσώπων που είναι οι δράστες των αδικημάτων του Τίτλου ΙΙ ή υπέχουν ποινική ευθύνη βάσει του άρθρου Η ευθύνη του νομικού προσώπου δυνάμει των παραγράφων 1 και 2 δεν αποκλείει την ποινική δίωξη των φυσικών προσώπων που είναι οι δράστες των ποινικών αδικημάτων των άρθρων 3 και 4 ή υπέχουν ποινική ευθύνη βάσει του άρθρου 5. Αιτιολόγηση Τεχνική αλλαγή. 12 Άρθρο 7 παράγραφος 1 1. Προκειμένου για φυσικά πρόσωπα, τα κράτη μέλη διασφαλίζουν ότι η τέλεση των αδικημάτων του Τίτλου II επισύρει αποτελεσματικές, αναλογικές και αποτρεπτικές ποινικές κυρώσεις, περιλαμβανομένης ενός επιβολής προστίμου και ενός φυλάκισης κατά τα οριζόμενα στο άρθρο Προκειμένου για φυσικά πρόσωπα, τα κράτη μέλη διασφαλίζουν ότι η τέλεση των ποινικών αδικημάτων των άρθρων 3, 4 και 5 επισύρει αποτελεσματικές, αναλογικές και αποτρεπτικές ποινικές κυρώσεις, περιλαμβανομένης της επιβολής προστίμου και της φυλάκισης κατά τα οριζόμενα στο άρθρο 8. PR\ doc 13/23 PE v01-00

14 Αιτιολόγηση Τεχνική αλλαγή. 13 Άρθρο 7 παράγραφος 2 2. Σε περιπτώσεις αξιόποινων πράξεων οι οποίες αφορούν βλάβη κατώτερη των ευρώ και αποκόμιση οφέλους κατώτερου των ευρώ και δεν περιλαμβάνουν ιδιαιτέρως σοβαρές περιστάσεις, ένα κράτος μέλος δύναται να προβλέπει διαφορετικές ποινικές κυρώσεις. 2. Σε περιπτώσεις αδικημάτων τα οποία αφορούν βλάβη κατώτερη των ευρώ και αποκόμιση οφέλους κατώτερου των ευρώ και δεν περιλαμβάνουν επιβαρυντικές περιστάσεις, ένα κράτος μέλος δύναται να προβλέπει διαφορετικές κυρώσεις εκτός των ποινικών. 14 Άρθρο 7 παράγραφος 3 3. Η παράγραφος 1 δεν θίγει την άσκηση πειθαρχικών εξουσιών κατά δημόσιων λειτουργών από ενός αρμόδιες αρχές. 3. Η παράγραφος 1 δεν θίγει την άσκηση πειθαρχικών εξουσιών κατά δημόσιων λειτουργών από τις αρμόδιες αρχές, όπως ορίζεται στο άρθρο 4 παράγραφος Άρθρο 8 παράγραφος 1 εδάφιο 1 PE v /23 PR\ doc

15 1. Τα κράτη μέλη λαμβάνουν τα αναγκαία μέτρα για να διασφαλίζουν ότι η τέλεση των αδικημάτων που εμπίπτουν στο άρθρο 3 και στο άρθρο 4 παράγραφοι 1 και 4 και τα οποία αφορούν ωφέλημα ή βλάβη τουλάχιστον ευρώ τιμωρούνται: (α) με ελάχιστη ποινή φυλάκισης τουλάχιστον έξι μηνών (β) με μέγιστη ποινή φυλάκισης τουλάχιστον πέντε ετών. 1. Τα κράτη μέλη λαμβάνουν τα αναγκαία μέτρα για να διασφαλίζουν ότι η τέλεση των αδικημάτων που εμπίπτουν στο άρθρο 3 και στο άρθρο 4 παράγραφοι 1 και 4 και τα οποία αφορούν ωφέλημα ή βλάβη τουλάχιστον ευρώ τιμωρούνται: (α) με ελάχιστη ποινή φυλάκισης τουλάχιστον τριών μηνών (β) με μέγιστη ποινή φυλάκισης τουλάχιστον πέντε ετών. 16 Άρθρο 8 παράγραφος 2 2. Τα κράτη μέλη λαμβάνουν τα αναγκαία μέτρα για να διασφαλίζουν ότι η τέλεση των αδικημάτων που εμπίπτουν στον Τίτλο II επισύρει μέγιστη ποινή φυλάκισης δέκα ετών τουλάχιστον, σε περίπτωση που η αξιόποινη πράξη ετελέσθη στο πλαίσιο όπως λειτουργίας εγκληματικής οργάνωσης κατά την έννοια όπως απόφασης-πλαισίου 2008/ Τα κράτη μέλη λαμβάνουν τα αναγκαία μέτρα για να διασφαλίζουν ότι η τέλεση των ποινικών αδικημάτων που εμπίπτουν στα άρθρα 3, 4 και 5 επισύρει μέγιστη ποινή φυλάκισης δέκα ετών τουλάχιστον, σε περίπτωση που η αξιόποινη πράξη ετελέσθη στο πλαίσιο λειτουργίας εγκληματικής οργάνωσης κατά την έννοια της απόφασης-πλαισίου 2008/ Άρθρο 8 α (νέο) PR\ doc 15/23 PE v01-00

16 Αιτιολόγηση Άρθρο 8α Επιβαρυντικές περιστάσεις Τα κράτη μέλη λαμβάνουν τα αναγκαία μέτρα για να διασφαλίζουν ότι σε περίπτωση που ένα ποινικό αδίκημα των άρθρων 3, 4 ή 5 ετελέσθη στο πλαίσιο λειτουργίας εγκληματικής οργάνωσης κατά την έννοια της απόφασης-πλαισίου 2008/841, το γεγονός αυτό θεωρείται επιβαρυντική περίσταση για τους σκοπούς επιβολής ποινής. Είναι καλύτερο να θεωρείται η περίπτωση αυτή επιβαρυντική περίσταση παρά διαφορετικό ποινικό αδίκημα. 18 Άρθρο 9 α (νέο) Άρθρο 9α Κανόνας «ne bis in idem» Τα κράτη μέλη εφαρμόζουν στην εθνική ποινική νομοθεσία τους τον κανόνα «ne bis in idem», βάσει του οποίου ένα πρόσωπο, δικασθέν τελεσιδίκως σε ένα κράτος μέλος, δεν επιτρέπεται να διωχθεί ποινικώς σε άλλο κράτος μέλος για την ίδια πράξη, υπό τον όρο ότι η τυχόν επιβληθείσα ποινή έχει εκτελεσθεί ή βρίσκεται στο στάδιο της εκτέλεσης ή έχει καταστεί αδύνατη η εκτέλεσή της βάσει της νομοθεσίας του κράτους εντός του οποίου επιβλήθηκε η ποινή. PE v /23 PR\ doc

17 19 Άρθρο 11 παράγραφος 1 1. Τα κράτη μέλη λαμβάνουν τα αναγκαία μέτρα προκειμένου να θεμελιώσουν τη διεθνή δικαιοδοσία τους για τα αδικήματα που αναφέρονται στον Τίτλο ΙΙ, εφόσον: (α) το αδίκημα διαπράττεται εξ ολοκλήρου ή εν μέρει στο έδαφός τους ή (β) ο δράστης του αδικήματος είναι υπήκοος τους. 1. Τα κράτη μέλη λαμβάνουν τα αναγκαία μέτρα προκειμένου να θεμελιώσουν τη διεθνή δικαιοδοσία τους για τα αδικήματα που αναφέρονται στα άρθρα 3, 4 και 5, εφόσον: (α) το αδίκημα διαπράττεται εξ ολοκλήρου ή εν μέρει στο έδαφός τους (β) ο δράστης του αδικήματος είναι υπήκοος τους ή έχει την κατοικία του εντός της επικράτειάς τους ή (γ) ο δράστης του αδικήματος υπόκειται στον κανονισμό υπηρεσιακής κατάστασης των υπαλλήλων της Ευρωπαϊκής Ένωσης ή το καθεστώς που εφαρμόζεται στο λοιπό προσωπικό της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Αιτιολόγηση Η τροπολογία στην παράγραφο 1 στοιχείο β) αποσκοπεί στη διεύρυνση του πεδίου εφαρμογής της οδηγίας. Η θέσπιση τρίτης κατηγορίας δραστών αδικημάτων στην παράγραφο 1 στοιχείο γ) αντικατοπτρίζει την επιχειρησιακή εμπειρία της OLAF: οι υπάλληλοι που διαθέτουν ιθαγένεια κράτους εκτός της ΕΕ και δεν υπηρετούν στο έδαφος της ΕΕ (αλλά σε αντιπροσωπείες) θα πρέπει να συμπεριληφθούν στο πεδίο εφαρμογής της Σύμβασης PIF. 20 Άρθρο 13 PR\ doc 17/23 PE v01-00

18 Η παρούσα οδηγία δεν επηρεάζει την ανάκτηση ποσών που έχουν καταβληθεί αχρεωστήτως στο πλαίσιο της τέλεσης αδικημάτων τα οποία αναφέρονται στον Τίτλο II. Η παρούσα οδηγία δεν επηρεάζει την ανάκτηση ποσών που έχουν καταβληθεί αχρεωστήτως στο πλαίσιο της τέλεσης των ποινικών αδικημάτων τα οποία αναφέρονται στα άρθρα 3, 4 και 5. Τα κράτη μέλη λαμβάνουν τα αναγκαία μέτρα προκειμένου να εξασφαλίσουν την ταχεία ανάκτηση των ποσών αυτών και τη μεταφορά τους στον προϋπολογισμό της Ένωσης, με την επιφύλαξη των σχετικών τομεακών κανόνων της Ένωσης για τις δημοσιονομικές διορθώσεις και την ανάκτηση ποσών που έχουν καταβληθεί αχρεωστήτως. Τα κράτη μέλη τηρούν τακτικά στοιχεία σχετικά με τα ανακτηθέντα ποσά και ενημερώνουν τα αρμόδια θεσμικά όργανα και τους οργανισμούς της Ένωσης σχετικά με τα ποσά αυτά ή τους λόγους για τους οποίους δεν ήταν δυνατή η ανάκτηση αυτών. 21 Άρθρο 15 παράγραφος 1 1. Τα κράτη μέλη και η Επιτροπή συνεργάζονται μεταξύ τους για την καταπολέμηση των αξιόποινων πράξεων οι οποίες αναφέρονται στον Τίτλο II. Προς τον σκοπό αυτό, η Επιτροπή παρέχει κάθε αναγκαία τεχνική και επιχειρησιακή βοήθεια που ενδεχομένως χρειάζονται οι αρμόδιες εθνικές αρχές προκειμένου να διευκολυνθεί ο συντονισμός των ερευνών τους. 1. Με την επιφύλαξη των κανόνων περί διασυνοριακής συνεργασίας και αμοιβαίας δικαστικής συνδρομής σε ποινικές υποθέσεις, τα κράτη μέλη και η Επιτροπή συνεργάζονται μεταξύ τους, στο πλαίσιο των αντίστοιχων αρμοδιοτήτων τους, για την καταπολέμηση των ποινικών αδικημάτων που αναφέρονται στα άρθρα 3, 4 και 5. Προς τον σκοπό αυτό, η Επιτροπή παρέχει κάθε αναγκαία τεχνική και επιχειρησιακή βοήθεια που PE v /23 PR\ doc

19 ενδεχομένως χρειάζονται οι αρμόδιες εθνικές αρχές προκειμένου να διευκολυνθεί ο συντονισμός των ερευνών τους. 22 Άρθρο 15 παράγραφος 2 2. Οι αρμόδιες αρχές των κρατών μελών μπορούν να ανταλλάσσουν πληροφορίες με την Επιτροπή, προκειμένου να διευκολύνεται η εξακρίβωση των πραγματικών περιστατικών και να εξασφαλίζεται η αποτελεσματική δράση κατά των αξιόποινων πράξεων οι οποίες αναφέρονται στον Τίτλο ΙΙ. Η Επιτροπή και οι αρμόδιες εθνικές αρχές λαμβάνουν υπόψη, σε κάθε συγκεκριμένη περίπτωση, τις απαιτήσεις του απόρρητου των ερευνών και της προστασίας των δεδομένων. Προς τον σκοπό αυτό, κάθε κράτος μέλος, όταν παρέχει πληροφορίες στην Επιτροπή, μπορεί να θέσει ειδικούς όρους ως προς τη χρήση των πληροφοριών, είτε από την Επιτροπή είτε από άλλο κράτος μέλος στο οποίο ενδέχεται να διαβιβασθούν οι πληροφορίες αυτές. 2. Οι αρμόδιες αρχές των κρατών μελών μπορούν, στο πλαίσιο των αντίστοιχων αρμοδιοτήτων τους, να ανταλλάσσουν πληροφορίες με την Επιτροπή και τη Eurojust, προκειμένου να διευκολύνεται η εξακρίβωση των πραγματικών περιστατικών και να εξασφαλίζεται η αποτελεσματική αντιμετώπιση των ποινικών αδικημάτων που αναφέρονται στα άρθρα 3, 4 και 5. Η Επιτροπή, η Eurojust και οι αρμόδιες εθνικές αρχές λαμβάνουν υπόψη, σε κάθε συγκεκριμένη περίπτωση, τις απαιτήσεις του απόρρητου των ερευνών και της προστασίας των δεδομένων. Προς τον σκοπό αυτό, κάθε κράτος μέλος, όταν παρέχει πληροφορίες στην Επιτροπή και τη Eurojust, μπορεί να θέσει ειδικούς όρους ως προς τη χρήση των πληροφοριών, είτε από την Επιτροπή και τη Eurojust είτε από άλλο κράτος μέλος στο οποίο ενδέχεται να διαβιβασθούν οι πληροφορίες αυτές. PR\ doc 19/23 PE v01-00

20 23 Άρθρο 17 α (νέο) Άρθρο 17α Έκθεση Η Επιτροπή υποβάλλει, μέχρι [24 μήνες μετά την καταληκτική ημερομηνία εφαρμογής της οδηγίας], έκθεση στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο με την οποία αξιολογείται κατά πόσον τα κράτη μέλη έχουν λάβει τα αναγκαία μέτρα προκειμένου να συμμορφωθούν με την παρούσα οδηγία, εφόσον τα κράτη μέλη παράσχουν τις κατάλληλες πληροφορίες. PE v /23 PR\ doc

21 ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ Οι εισηγητές χαιρετίζουν την πρόταση της Επιτροπής για οδηγία σχετικά με την καταπολέμηση, μέσω του ποινικού δικαίου, της απάτης εις βάρος των οικονομικών συμφερόντων της Ένωσης. Ειδικότερα, οι εισηγητές συμμερίζονται την άποψη ότι η απάτη και οι παρεμφερείς παράνομες δραστηριότητες που θίγουν τα οικονομικά συμφέροντα της Ένωσης αποτελούν σοβαρό πρόβλημα για τον προϋπολογισμό της Ένωσης και, κατά συνέπεια, για τους φορολογούμενους, οι οποίοι ζητούν επιτακτικά από τα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα να εξασφαλίσουν την αξιοποίηση του δημόσιου χρήματος για σκοπούς διαρθρωτικής ανάπτυξης, δημοσιονομικής εξυγίανσης και δημιουργίας θέσεων εργασίας. Όσον αφορά την απάτη εις βάρος του προϋπολογισμού της Ένωσης, οι εισηγητές εκφράζουν επίσης την ανησυχία τους για την ύπαρξη διαφορών μεταξύ των νομικών συστημάτων και συστημάτων επιβολής κυρώσεων των κρατών μελών. Στο πλαίσιο αυτό, οι εισηγητές αναγνωρίζουν την ύπαρξη ενός καλά δομημένου κοινοτικού κεκτημένου στον τομέα της καταπολέμησης της απάτης. Ωστόσο, μέχρι σήμερα δεν έχει υπάρξει επαρκής εναρμόνιση και προσέγγιση των κανόνων και διατάξεων, συμπεριλαμβανομένων των κυρώσεων, που έχουν θεσπιστεί από τα κράτη μέλη κατά την εφαρμογή του κεκτημένου αυτού. Κατά συνέπεια, ο κατακερματισμός του νομικού πλαισίου ενθαρρύνει τη μετακίνηση των πιθανών δραστών ανά την ευρωπαϊκή επικράτεια προς αναζήτηση του πιο ευνοϊκού δικαστικού συστήματος. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο πιστεύει ότι η Ένωση και τα κράτη μέλη πρέπει να απαντήσουν με μια φωνή στην απάτη και τις λοιπές παράνομες δραστηριότητες που θίγουν τα οικονομικά συμφέροντα της Ένωσης μέσω αποτρεπτικών μέτρων και, με τον τρόπο αυτό, να εξασφαλίσουν μια αποτελεσματική και ισοδύναμη προστασία σε όλα τα κράτη μέλη. Εν προκειμένω, η νομοθετική πρόταση της Επιτροπής κινείται προς τη σωστή κατεύθυνση, θεσπίζοντας διατάξεις που αποσκοπούν στην προσέγγιση των εθνικών νομικών συστημάτων, συμπεριλαμβανομένων μέτρων ποινικού δικαίου, προκειμένου να αντιμετωπιστούν η απάτη και οι λοιπές παράνομες δραστηριότητες εις βάρος του προϋπολογισμού της Ένωσης. Ωστόσο, οι εισηγητές επιθυμούν να επιφέρουν περαιτέρω βελτιώσεις στην πρόταση εξασφαλίζοντας ότι θα εγκριθούν τα εξής: - Ένας πιο ακριβής και περιεκτικός ορισμός της απάτης εις βάρος του προϋπολογισμού της Ένωσης. Στο σημείο αυτό, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο χαιρετίζει την πρόταση της Επιτροπής, με την οποία φυσικά περιλαμβάνεται στην οδηγία η απάτη εις βάρος του ΦΠΑ - Μια διάταξη η οποία θα διευκολύνει την προσέγγιση των μέτρων αντιμετώπισης των δόλιων δραστηριοτήτων σε σχέση με την πρόσβαση σε δημόσιους διαγωνισμούς της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένων των δραστηριοτήτων που ακυρώνουν ή στρεβλώνουν τον φυσικό ανταγωνισμό μεταξύ των προσφερόντων - Διατάξεις με τις οποίες κάθε αδίκημα το οποίο αφορά βλάβη εις βάρος του προϋπολογισμού της Ένωσης θα αντιμετωπίζεται «ως έχει», χωρίς να πραγματοποιείται διάκριση μεταξύ αδικήματος ήσσονος σημασίας και σοβαρού αδικήματος ανάλογα με το ύψος του σχετικού ποσού. Στο σημείο αυτό, λαμβάνοντας υπόψη σε επίπεδο ΕΕ τις υφιστάμενες εθνικές διατάξεις, οι εισηγητές προτείνουν επίσης τη μείωση του ορίου για τα αδικήματα από σε ευρώ, προκειμένου να μπορούν τα κράτη μέλη, εφόσον επιθυμούν, να προβλέπουν άλλες ποινικές PR\ doc 21/23 PE v01-00

22 κυρώσεις για απάτες κάτω από το όριο αυτό. Οι εισηγητές επιθυμούν με τον τρόπο αυτόν να στείλουν ένα ισχυρό μήνυμα στους απατεώνες ότι, πάνω από αυτό το όριο, οι δραστηριότητές τους θα θεωρούνται ποινικά αδικήματα παντού στην Ευρώπη. - Χαμηλότερες ελάχιστες ποινές φυλάκισης όσον αφορά τις περιπτώσεις απάτης εις βάρος του προϋπολογισμού της Ένωσης και άλλες παράνομες δραστηριότητες, ώστε να προωθηθεί η προσέγγιση των εθνικών νομοθεσιών σε ένα καλά καθορισμένο επίπεδο. Οι εισηγητές βασίζουν την προσέγγισή τους σε μια συγκριτική ανάλυση των υφιστάμενων νομικών διατάξεων στα κράτη μέλη. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο πιστεύει ότι είναι σημαντικό να διαδοθεί το μήνυμα ότι δεν θα γίνεται πλέον ανεκτή η απάτη εις βάρος του προϋπολογισμού της Ένωσης. - Μια διάταξη η οποία θα λαμβάνει υπόψη τον ρόλο της Eurojust στη συνεργασία μεταξύ των κρατών μελών και της Επιτροπής για την προστασία των οικονομικών συμφερόντων της Ένωσης. Οι εισηγητές πιστεύουν ότι η πρόταση της Επιτροπής για οδηγία σχετικά με την καταπολέμηση της απάτης εις βάρος των οικονομικών συμφερόντων της Ένωσης αποτελεί σημαντικό βήμα στον τομέα του ποινικού δικαίου της ΕΕ. Ο εν λόγω τομέας έχει ενισχυθεί σημαντικά μετά την έναρξη ισχύος της Συνθήκης της Λισαβόνας, με την κατάργηση της δομής των τριών πυλώνων και την εδραίωση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου ως πλήρως ισότιμου συννομοθέτη όσον αφορά τον ευρωπαϊκό χώρο ελευθερίας, ασφάλειας και δικαιοσύνης. Ο γενικός στόχος της πρότασης είναι να εξασφαλιστεί η αποτελεσματική, αναλογική και αποτρεπτική προστασία των οικονομικών συμφερόντων της Ένωσης. Για τον σκοπό αυτό, με την πρόταση επιδιώκεται η θέσπιση ελάχιστων κανόνων, συμπεριλαμβανομένων ορισμών των αδικημάτων καθώς και των ανώτατων κυρώσεων, στον τομέα της καταπολέμησης της απάτης και των λοιπών παράνομων δραστηριοτήτων που θίγουν τα οικονομικά συμφέροντα της Ένωσης. Οι εισηγητές επισημαίνουν ότι με την παρούσα οδηγία επιδιώκεται ο ορισμός ενός πλαισίου εντός του οποίου θα ενεργεί στο μέλλον μια Ευρωπαϊκή Εισαγγελία. Το γεγονός αυτό αντιπροσωπεύει μια σημαντική εξέλιξη στην κατεύθυνση της δημιουργίας ενός ευρωπαϊκού χώρου ποινικής δικαιοσύνης. Οι εισηγητές πιστεύουν ότι, για τους σκοπούς της ασφάλειας δικαίου, είναι καλύτερο να αποφευχθεί η κατηγοριοποίηση των αδικημάτων ως «ήσσονος σημασίας» και/ή «σοβαρών». Στο πλαίσιο αυτό, οι εισηγητές συμμερίζονται την άποψη ότι όλες οι περιπτώσεις απάτης εις βάρος των οικονομικών συμφερόντων της ΕΕ θα πρέπει να αντιμετωπίζονται σοβαρά. Οι εισηγητές συμμερίζονται επίσης την άποψη της Επιτροπής ότι θα πρέπει να υπάρχει διάκριση μεταξύ, αφενός, της απάτης και, αφετέρου, της διαφθοράς και της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες. Ωστόσο, σε αντίθεση με την Επιτροπή, οι εισηγητές θεωρούν ότι οι ελάχιστες κυρώσεις που προτείνονται θα πρέπει να αντικατοπτρίζουν τις διαφορές μεταξύ αυτών των αδικημάτων (και όχι απλώς τα σχετικά ποσά). Οι εισηγητές πιστεύουν επιπλέον ότι, για τις περιπτώσεις στις οποίες διακυβεύονται οικονομικά συμφέροντα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, είναι σκόπιμο να θεσπιστεί ένα ελάχιστο επίπεδο ποινικών κυρώσεων, προκειμένου να εξασφαλιστεί κάποια συνοχή σε όλη την ΕΕ PE v /23 PR\ doc

23 όσον αφορά τις κυρώσεις που επιβάλλονται σε άτομα που διαπράττουν απάτες εις βάρος των οικονομικών συμφερόντων της ΕΕ. Το βήμα αυτό θα πρέπει να αντιμετωπίζεται και ως μέσο για την αποθάρρυνση της αναζήτησης της ευνοϊκότερης δικαιοδοσίας από την πλευρά των ατόμων που νομιμοποιούν έσοδα από παράνομες δραστηριότητες και των απατεώνων, καθώς και ως ένα βήμα για την περαιτέρω ανάπτυξη του ευρωπαϊκού χώρου ποινικής δικαιοσύνης. Ωστόσο, οι εν λόγω κυρώσεις δεν θα πρέπει να θίγουν τα προνόμια των μεμονωμένων δικαστηρίων και δικαστών των κρατών μελών. Οι εισηγητές επιθυμούν να εξασφαλίσουν τη στενή συνεργασία μεταξύ των κρατών μελών και των αρμόδιων θεσμικών οργάνων και οργανισμών της Ένωσης κατά τη διερεύνηση και τη δίωξη των περιπτώσεων απάτης. Ειδικότερα, είναι σημαντικό, στο πλαίσιο αυτό, να αναγνωρίζεται ο ενισχυμένος ρόλος που θα μπορούσε να διαδραματίσει η Eurojust στις μελλοντικές εξελίξεις στον τομέα της ποινικής δικαιοσύνης της ΕΕ. Ενώ στόχος είναι η θέσπιση ενός αποτελεσματικού μέσου για την αποτροπή της απάτης εις βάρος του προϋπολογισμού της ΕΕ, οι εισηγητές έχουν επίσης επίγνωση της ανάγκης να διατηρηθούν υψηλά πρότυπα δικονομικών εγγυήσεων στις ποινικές διαδικασίες σε ολόκληρη την ΕΕ, ιδίως με την αναφορά στην αρχή ne bis in idem. Με την παρούσα έκθεση, οι εισηγητές ανταποκρίνονται στις ανησυχίες των πολιτών και των φορολογούμενων και παρέχουν μια ισχυρή βάση για την εξασφάλιση μιας αποτελεσματικής και ισοδύναμης προστασίας των οικονομικών συμφερόντων της Ένωσης στο σύνολο της επικράτειάς της. PR\ doc 23/23 PE v01-00