Ο νομός έχει αναπτυγμένο τουρισμό λόγω της φυσικής ομορφιάς του, των ιστορικών μνημείων του, αλλά και της επιβίωσης πανάρχαιων εθίμων.

Transcript

1 Έκταση τ. χλμ. Κάτοικοι Ο νομός Σερρών είναι ένα οροπέδιο (εγκατακρημνισιγενές, κατά την ορολογία των γεωγράφων) που γύρω του υψώνονται τα όρη Κερκίνη, Όρβηλος, Δύσωρο, Βερτίσκος, Κερδύλιο, Παγγαίο, Μενοίκιο και Βροντούς. Συνορεύει βόρεια με τη Βουλγαρία, ανατολικά με τους νομούς Δράμας και Καβάλας, νότια και νοτιοανατολικά με το νομό Θεσσαλονίκης και ανατολικά με το νομό Κιλκίς. Οι νότιες ακτές του βρέχονται από τον Στρυμονικό Κόλπο. Το έδαφός του είναι πεδινό κατά 48%, ημιορεινό κατά 34%, ορεινό κατά 18%. Σύμφωνα με τα στοιχεία της απογραφής του 2001 ο πληθυσμός του νομού Σερρών ανέρχεται σε κατοίκους ( άνδρες και γυναίκες). Σε σύγκριση με το 1991, σημείωσε αύξηση 4%. Συγκεντρώνει το 1,8% του πληθυσμού της χώρας. Παράγει το 1,5% του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος. Το κατά κεφαλή προϊόν ανέρχεται σε ευρώ. Σε κάθε 100 κατοίκους αναλογούν 15 αυτοκίνητα, αλλά οι Σερραίοι έχουν μια από τις μικρότερες αναλογίες στην ανέγερση νέων κατοικιών (0,5/100 ενώ ο μέσος όρος ήταν περίπου ένα νέο σπίτι ανά εκατό κατοίκους). Την ίδια χρονιά το δηλωθέν εισόδημα ήταν 2.670,58 ευρώ ανά κάτοικο και οι κατά κεφαλή αποταμιευτικές καταθέσεις ήταν 3.815,11 ευρώ. Είναι η δεύτερη παραγωγός ρυζιού περιοχή της Ελλάδας με 12% της συνολικής παραγωγής, η τρίτη παραγωγός βαμβακιού, η έκτη καπνού και τομάτας και η έβδομη σιταριού. Το 2000 ήταν η χρονιά της κατακόρυφης αύξησης της παραγωγής βαμβακιού: Από το 1,5% έφτασε στο 9% της συνολικής ελληνικής βαμβακοπαραγωγής. Ο νομός έχει αναπτυγμένο τουρισμό λόγω της φυσικής ομορφιάς του, των ιστορικών μνημείων του, αλλά και της επιβίωσης πανάρχαιων εθίμων. Τα αναστενάρια είναι μια διονυσιακής προέλευσης τελετουργία. Γίνονται ανήμερα της εορτής των Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης. Τότε, οι αναστενάρηδες επιδίδονται στη δημόσια πυροβασία που συνοδεύεται με το παράξενο και εντυπωσιακό φαινόμενο της ακαΐας. Το έθιμο έφεραν οι πρόσφυγες από την Ανατολική Θράκη, όταν εγκαταστάθηκαν σ 1 / 9

2 αυτά τα μέρη με την ανταλλαγή των πληθυσμών το Εκτός από το χωριά Αγία Ελένη και Κερκίνη Σερρών, το έθιμο αναβιώνει κάθε χρόνο στον Λαγκαδά Θεσσαλονίκης, στη Μελίκη Βέροιας και στη Μαυρολεύκη Δράμας. Η τελετουργία ξεκινά την παραμονή της γιορτής των Αγίων από το σπίτι του Αρχιαναστενάρη, όπου φυλάσσονται εικόνες, ιερά μαντίλια και μουσικά όργανα (λύρα, γκάιντα, τύμπανα). Την επομένη, πρωί πρωί, γίνεται ζωοθυσία και ακολουθεί ο εκκλησιασμός. Μετά την εκκλησία, ετοιμάζεται η φωτιά και υπό τους ήχους των οργάνων οι αναστενάρηδες αρχίζουν τον εκστασιακό τους χορό πάνω στα πυρωμένα κάρβουνα. Την άλλη μέρα, περνούν από σπίτι σε σπίτι για ευχές και κεράσματα. Η πυροβασία επαναλαμβάνεται στις 23 Μαΐου. Στη Μονοκκλησιά, επιβιώνει το έθιμο της γυναικοκρατίας που κι αυτό το έφεραν οι πρόσφυγες από την Ανατολική Θράκη. Οι εκδηλώσεις ξεδιπλώνονται στις 8 Ιανουαρίου, οπότε αντιστρέφονται οι παραδοσιακοί ρόλοι ανδρών και γυναικών, με τους άνδρες να περιορίζονται στο σπίτι και στις δουλειές του νοικοκυριού. Την προηγούμενη μέρα, οι άνδρες τριγυρίζουν στα σπίτια του χωριού, λένε κάλαντα, μαζεύουν χρήματα και τελικά μαζεύονται στο καφενείο για το γλέντι. Πρόκειται για τα λεγόμενα βρεξούδια. Σε απόσταση 62 χιλιομέτρων νοτιοανατολικά των Σερρών βρίσκεται η Αμφίπολη με τα ερείπια της αρχαίας αποικίας των Αθηναίων, το νεκροταφείο, το ιερό της μούσας Κλειώς και τον περίφημο λέοντα, που ήταν τάφος ή κενοτάφιο ή μνημείο αρετής και ανδρείας του ναυάρχου Λαομέδοντα. Η ιστορία του νομού Σερρών Κατοικημένη τουλάχιστον από τη Νεολιθική εποχή, η περιοχή του νομού Σερρών εμφανίζεται στην ιστορία ως χώρα Θρακών και τότε χωρισμένη σε τέσσερα τμήματα: 2 / 9

3 Σιντική, Οδομαντική, Βισαλτία και Φυλλίδα που ήταν μέρος της Ηδωνίδας. Με εξαίρεση την Οδομαντική που έχει μετονομαστεί σε επαρχία Σερρών (με πρωτεύουσα τις Σέρρες), οι σύγχρονες επαρχίες διατηρούν τα αρχαία ονόματά τους. Με το Σιδηρόκαστρο πρωτεύουσα της Σιντικής, τη Νιγρίτα πρωτεύουσα της Βισαλτίας και τη Νέα Ζίχνη της Φυλλίδας. Ο Φίλιππος Β κυρίευσε την περιοχή και την έκανε τμήμα του βασιλείου των Μακεδόνων. Μετά τον θάνατο του Μεγάλου Αλεξάνδρου, περιήλθε στην επικράτεια του Κάσσανδρου, ενώ, επί ρωμαιοκρατίας αποτελούσε τμήμα της επαρχίας της Μακεδονίας και επί Βυζαντίου τμήμα του θέματος της Μακεδονίας. Μαζί με τη Θράκη, ο νομός Σερρών υπήρξε το πεδίο των μαχών μεταξύ Βυζαντινών και Βουλγάρων από τους οποίους υπέφερε πολλά. Στους επόμενους αιώνες, ακολούθησε τις τύχες της Ανατολικής Μακεδονίας. Ο Κωνσταντίνος Καραμανλής: Στους βόρειους πρόποδες του Παγγαίου, στο τότε χωριό Κιουπκιόι, σήμερα Πρώτη, γεννήθηκε στις 8 Μαρτίου του 1907 ο Κωνσταντίνος Καραμανλής. Σε ηλικία 28 χρόνων, στα 1935, είχε εκλεγεί βουλευτής. Έγινε υπουργός Εργασίας στην κυβέρνηση Τσαλδάρη (1946), Μεταφορών το 1948, Εθνικής Άμυνας το Προσχώρησε στο κόμμα του Εθνικού Συναγερμού που ίδρυσε ο στρατηγός Αλέξανδρος Παπάγος κι έγινε υπουργός Δημοσίων Έργων στην κυβέρνησή του. Ο Παπάγος πέθανε στις 4 Οκτωβρίου του Ο βασιλιάς κάλεσε τον Κωνσταντίνο Καραμανλή, στον οποίο ανέθεσαν την πρωθυπουργία. Τη λύση Καραμανλή κατάγγειλαν ως βασιλική εύνοια ολόκληρη η αντιπολίτευση καθώς και οι Παναγιώτης Κανελλόπουλος, Στέφανος Στεφανόπουλος και Σπύρος Μαρκεζίνης. Η δοτή πρωθυπουργία διάρκεσε τεσσεράμισι μήνες αλλά ήταν αρκετή για να δημιουργήσει ένα νέο περίεργο εκλογικό νόμο: Πλειοψηφικό με εκπροσώπηση της μειοψηφίας στις μικρές 3 / 9

4 και αναλογικό στις μεγάλες περιφέρειες. Στις εκλογές (19 Φεβρουαρίου 1956), η νεοϊδρυμένη Εθνική Ριζοσπαστική Ένωση (ΕΡΕ) του Κωνσταντίνου Καραμανλή πήρε 47,38% των ψήφων κι έβγαλε 165 βουλευτές, ενώ η Δημοκρατική Ένωση των Γεωργίου Παπανδρέου, Σοφοκλή Βενιζέλου κ.ά. πήρε 48,15% των ψήφων αλλά έμεινε στους 132 βουλευτές. Άρχιζε η πρώτη οκταετία του. Η πρώτη χρονιά του Κωνσταντίνου Καραμανλή σημαδεύτηκε με τους νεκρούς στην Κύπρο και την Αθήνα, καθώς ο επαναστατικός αγώνας φούντωνε στη μεγαλόνησο και η βρετανική κυβέρνηση έστελνε κυβερνήτη τον «σκληρό» Χάρντινγκ. Με εντολή του, ο αρχιεπίσκοπος Μακάριος συνελήφθη στις 9 Μαρτίου του Συνελήφθησαν και οι πατριώτες Μιχαήλ Καραολής και Ανδρέας Δημητρίου, πέρασαν από δίκη και με συνοπτικές διαδικασίες καταδικάστηκαν σε θάνατο με απαγχονισμό. Στις 9 Μαΐου του 1956, παραμονή της εκτέλεσης, ξέσπασε στην Αθήνα μαχητικό συλλαλητήριο. Ο Καραμανλής την αντιμετώπισε με τα όπλα: Τέσσερις διαδηλωτές κι ένας αστυνομικός διευθυντής έπεσαν νεκροί, ενώ μετρήθηκαν 165 τραυματίες από σφαίρες κι άλλοι εκατό από γκλομπς. Οι αγωνιστές Καραολής και Δημητρίου απαγχονίστηκαν στις 10 Μαΐου. Ως τον Σεπτέμβριο, τους ακολούθησαν άλλοι έξι. Ο αγώνας όμως φούντωσε. Ο ξεσηκωμός έπεισε τους Άγγλους να καθίσουν στο τραπέζι. Έφεραν και τους Τούρκους στις συνομιλίες ως ενδιαφερόμενους για τους μουσουλμάνους του νησιού: Το 18% του πληθυσμού ζήτησε και πέτυχε περίπου συγκυριαρχία. Οι υπουργοί Εξωτερικών Ελλάδας Ευάγγελος Αβέρωφ και Τουρκίας Φ. Ζορλού συναντήθηκαν στο Παρίσι στις 20 Ιανουαρίου κι έβαλαν τις βάσεις της συμφωνίας. Η διαπραγμάτευση μεταφέρθηκε στη Ζυρίχη της Ελβετίας, όπου επί μια βδομάδα (4 με 11 Φεβρουαρίου) οι πρωθυπουργού Ελλάδας Κ. Καραμανλής και Τουρκίας Ατνάν Μεντερές, μαζί με τους υπουργούς Εξωτερικών των δύο χωρών, συμφώνησαν σε όλα: Η συμφωνίες επικυρώθηκαν στις 19 Φεβρουαρίου με επίσημη συνθήκη που υπογράφηκε στο Λονδίνο από τον Κωνσταντίνο Καραμανλή ως πρωθυπουργό της Ελλάδας και τους πρωθυπουργούς Τουρκίας και της Βρετανίας. Oι παραχωρήσεις στους Τουρκοκυπρίους προκάλεσαν έντονη αντίδραση στην Ελλάδα, όπου η αντιπολίτευση κατέθεσε πρόταση μομφής. Συζητήθηκε και, στις 28 Φεβρουαρίου απορρίφθηκε με ψήφους 170 έναντι 117. Ο Κωνσταντίνος Καραμανλής δήλωσε ότι επρόκειτο για «μία από τας ευτυχεστέρας ημέρας της ζωής μου». Στα 1961, η ΕΡΕ πλειοψήφησε και πάλι αλλ ο Γ. Παπανδρέου κατάγγειλε τις εκλογές ως "βίας και νοθείας", όπου "ψήφισαν νεκροί και δέντρα", και κήρυξε (1 Νοεμβρίου) τον "ανένδοτο αγώνα". Όμως, οι σχέσεις Καραμανλή ανακτόρων ψυχράθηκαν, καθώς η βασιλική 4 / 9

5 οικογένεια προσπάθησε να αναμιχθεί ενεργά στην πολιτική, ενώ ταυτόχρονα προσέβαλε το δημόσιο αίσθημα προβάλλοντας απαιτήσεις για σπατάλες και δαπάνες, τη στιγμή που η κυβέρνηση ζητούσε από το λαό λιτότητα. Ξέσπασε διαμάχη για την εκλογή του αρχιεπισκόπου αλλά και για την προίκα της πριγκίπισσας Σοφίας, που παντρεύτηκε τον μετέπειτα βασιλιά της Ισπανίας Χουάν Κάρλος. Κι ακόμα, για ένα ταξίδι της Φρειδερίκης και της πριγκίπισσας Ειρήνης στο Λονδίνο, όπου την περίμεναν αντιβασιλικές εκδηλώσεις. Και για ένα δεύτερο ταξίδι των βασιλιάδων, που προγραμματιζόταν για τον Ιούλιο του Η δολοφονία του βουλευτή Γρηγόρη Λαμπράκη (βλ. «Ιστορία της Θεσσαλονίκης»: Η δολοφονία του Γρ. Λαμπράκη) έκανε το ποτήρι να ξεχειλίσει. Ο Κωνσταντίνος Καραμανλής ειπώθηκε ότι αναρωτήθηκε "Ποιος κυβερνά αυτόν τον τόπο". Η απάντηση του δόθηκε, όταν παραιτήθηκε στις 16 Ιουνίου του 1963, είκοσι μέρες μετά την κηδεία του Γρηγόρη Λαμπράκη που μεταβλήθηκε σε λαοθάλασσα διαμαρτυρίας. Ο βασιλιάς Παύλος ανέθεσε την πρωθυπουργία στον Παναγιώτη Πιπινέλη. Οι εκλογές (3 Νοεμβρίου 1963) ανέδειξαν την Ένωση Κέντρου του Γεωργίου Παπανδρέου πρώτο κόμμα. Ένα μήνα αργότερα, στις 9 Δεκεμβρίου, ο Κωνσταντίνος Καραμανλής, με την υποψία ότι η βασίλισσα Φρειδερίκη επιβουλευόταν τη ζωή του, έφυγε στο Παρίσι με το ψευδώνυμο Τριανταφυλλίδης. Έμεινε εκεί περίπου έντεκα χρόνια, ενώ η Ελλάδα γνώρισε την εποχή του Γ. Παπανδρέου, την αποστασία και τη δικτατορία των συνταγματαρχών. Ο Καραμανλής της μεταπολίτευσης: Τρεις μέρες μετά την τουρκική εισβολή στην Κύπρο, το πρωί της Τρίτης, 23 Ιουλίου 1974, οι εκπρόσωποι του πολιτικού κόσμου κλήθηκαν από τη χούντα των συνταγματαρχών σε σύσκεψη στο κτίριο της Βουλής. Ο Ευάγγελος Αβέρωφ πρότεινε να κληθεί ο Κωνσταντίνος Καραμανλής. Ο «πρόεδρος της Δημοκρατίας» στρατηγός Φαίδων Γκιζίκης αποδέχτηκε και τηλεφώνησε στο Παρίσι. Το αεροπλάνο έφτασε στο αεροδρόμιο του Ελληνικού, στις 2 το πρωί. Μέσα στην άγρια νύχτα, ο Κωνσταντίνος Καραμανλής, ο άνθρωπος που έλειπε έντεκα χρόνια από την 5 / 9

6 πατρίδα του, βγήκε από το αεροπλάνο κι έμεινε άφωνος καθώς χιλιάδες άνθρωποι τον περίμεναν. Στις 4.15 το πρωί της Τετάρτης, 24 Ιουλίου του 1974, ορκιζόταν πρωθυπουργός μπροστά στον στρατηγό Φαίδωνα Γκιζίκη. Δώδεκα ώρες αργότερα, στις 4.15 το απόγευμα, ορκιζόταν το πρώτο κλιμάκιο της κυβέρνησης εθνικής ενότητας. Η κυβέρνηση εθνικής ενότητας συμπληρώθηκε (26 Ιουλίου 1974), και βρέθηκε μπροστά σε μύρια προβλήματα. Το ΝΑΤΟ, η Τουρκία και η κατάσταση στην Κύπρο ήταν θέματα που έκαιγαν. Στο εσωτερικό, προείχε η δημιουργία του νομικού πλαισίου για τη μετάβαση στη δημοκρατική νομιμότητα. Την 1 Αυγούστου, η κυβέρνηση επανέφερε σε ισχύ το σύνταγμα του 1952, με εξαίρεση τις διατάξεις που αναφέρονταν στο πολίτευμα. Προκηρύχθηκαν εκλογές. Οι πρώτες ελεύθερες εκλογές έγιναν στις 17 Νοεμβρίου του Το κόμμα του Κ. Καραμανλή, η Νέα Δημοκρατία (ΝΔ), κυριάρχησε με 54,37% και 220 βουλευτές. Με απόφασή του, η έναρξη της νέας βουλής αναβλήθηκε για τις 9 Δεκεμβρίου, επομένη του δημοψηφίσματος για το πολίτευμα της χώρας. Ο ίδιος ο πρωθυπουργός απέφυγε να πάρει θέση στο πολιτειακό, απαγόρευσε σε όσους ανήκαν στη ΝΔ να εκδηλωθούν και σύστησε στους οπαδούς του να ψηφίσουν κατά συνείδηση. Ψήφισαν "όχι στη βασιλεία", το 69,18%, «ναι» το 30,82%. Ο στρατηγός Φαίδων Γκιζίκης παραιτήθηκε από πρόεδρος της δημοκρατίας. Νέος (προσωρινός) εκλέχθηκε από τη Βουλή ο βουλευτής Μιχαήλ Στασινόπουλος. Στις 7 Ιουνίου του 1975, με το 12 ο ψήφισμα της βουλής, η Ελλάδα αποκτούσε το νέο της δημοκρατικό σύνταγμα. Ο προσωρινός πρόεδρος παραιτήθηκε. Η βουλή εξέλεξε πρώτο πρόεδρο της Ελληνικής Δημοκρατίας (19 Ιουνίου) το μέλος της Κωνσταντίνο Τσάτσο. Ορκίστηκε, στις 20 Ιουνίου του Η δίκη των πρωταιτίων του πραξικοπήματος της 21 ης Απριλίου 1967, άρχισε την επομένη της ορκωμοσίας του Κ. Τσάτσου, σε ειδικά διαμορφωμένη αίθουσα των φυλακών του Κορυδαλλού. Στις 23 Αυγούστου, ο πρόεδρος του δικαστηρίου εφέτης Γιάννης Ντεγιάννης ανακοίνωσε την απόφαση: Οι Γεώργιος Παπαδόπουλος, Νικόλαος Μακαρέζος και Στυλιανός Παττακός καταδικάστηκαν σε θάνατο. Μια σύντομη κυβερνητική ανακοίνωση γνωστοποιούσε ότι η θανατική ποινή μετατράπηκε σε ισόβια δεσμά. Στον σάλο που ακολούθησε, ο Κωνσταντίνος Καραμανλής απάντησε, στις 25 του Αυγούστου του 1975, με τη φράση: 6 / 9

7 "Όταν λέμε ισόβια, εννοούμε ισόβια". Το προσφιλές σύνθημα του Κωνσταντίνου Καραμανλή ήταν ότι «παρέλαβε χάος και έφτιαξε κράτος». Ένα αυταρχικό κράτος, που όμως ωχριούσε μπροστά στη χουντική κρατική τρομοκρατία που είχε προηγηθεί. Στα τέλη της πολιτικής του σταδιοδρομίας συνήθιζε να λέει ότι «έξω πάμε καλά», σε αντιδιαστολή με το «μέσα», όπου ο λαός του «έβαζε εμπόδια», καθώς ζητούσε περισσότερη ελευθερία και λιγότερη λιτότητα. Η αλήθεια είναι πως έκανε ό,τι μπορούσε για να αναστήσει το χαμένο ελληνικό γόητρο. Η ανάληψη της διακυβέρνησης της χώρας τον Ιούλιο του 1974 τον έφερε μπροστά σε μύρια όσα προβλήματα που διογκώθηκαν με την ξαφνική νέα προέλαση των Τούρκων στην Κύπρο («Αττίλας 2»). Η εξέλιξη αυτή τον υποχρέωσε να ανακοινώσει (14 Αυγούστου του 1974) την αποχώρηση της Ελλάδας από το στρατιωτικό σκέλος του ΝΑΤΟ, κατά την παλιά πρακτική της Γαλλίας. Μια εβδομάδα αργότερα (22 Αυγούστου), ζητούσε από την ΕΟΚ την αναθέρμανση της συμφωνίας σύνδεσης που είχε παγώσει με το πραξικόπημα του Οι υπουργοί Εξωτερικών έσπευσαν να την εγκρίνουν την ημέρα των εκλογών (17 Νοεμβρίου). Κι ενώ η Ευρώπη έδειχνε το φιλικό της πρόσωπο, η Τουρκία συνέχιζε να προκαλεί. Στην Κύπρο, ο Ντενκτάς ανακήρυσσε το «Ομόσπονδο Τουρκικό Κράτος» στα βόρεια του νησιού, κάτω από τη σκέπη των δυνάμεων κατοχής (13 του Φλεβάρη του 1975), ενώ στο Αιγαίο έβγαινα «για έρευνες» το πρώην «Χόρα» και τότε ειδικό σκάφος «Σισμίκ» (9 Αυγούστου του 1976). Ο Κωνσταντίνος Καραμανλής κέρδισε και τις εκλογές της 20ής Νοεμβρίου του 1977, με 41,84% και 172 βουλευτές. Οι «Νεοφιλελεύθεροι» που συστήθηκαν ειδικά για την περίσταση, συγκέντρωσαν 1,08% εκλέγοντας τον Κωνσταντίνο Μητσοτάκη και τον Παύλο Βαρδινογιάννη. Πριν να περάσει εξάμηνο, το κόμμα των Νεοφιλελεύθερων διαλύθηκε και οι βουλευτές του Κ. Μητσοτάκης και Π. Βαρδινογιάννης προσχώρησαν στη ΝΔ (10 Μαΐου 1978). H επανεκλογή έδωσε στον Καραμανλή τη δυνατότητα να διευρύνει τις προσπάθειες στο εξωτερικό: Η συνάντησή του με τον Μπουλέν Ετζεβίτ στο Μοντρέ της Ελβετίας (10 Μαρτίου 1978) έβαλε τα θεμέλια για μια πρόσκαιρη ύφεση στις σχέσεις των δύο χωρών. Η απόφαση του δικαστηρίου της Χάγης ότι είναι αναρμόδιο να δικάσει ελληνική προσφυγή για την οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας του Αιγαίου (15 Δεκεμβρίου 1978) θεωρήθηκε πλήγμα για την εξωτερική του πολιτική. Όμως, η επίθεση φιλίας που εξαπέλυσε στο εξωτερικό, 7 / 9

8 συνεχίστηκε: Μέσα σε ένα χρόνο (1979), βρέθηκε στο Βουκουρέστι (19 Μαρτίου), συναντήθηκε με τον πρόεδρο της Βουλγαρίας Ζίφκοβ (2 Μαΐου) κι επισκέφθηκε τη Μόσχα (3 Οκτωβρίου) και τη Λαϊκή Κίνα (13 Δεκεμβρίου). Την ίδια χρονιά είδε το όραμά του για ένταξη της Ελλάδας στην ΕΟΚ να υλοποιείται. Η συνθήκη υπογράφτηκε στο Ζάππειο (29 Μαΐου 1979) σε επίσημη τελετή από την οποία απουσίαζαν οι εκπρόσωποι του ΠΑΣΟΚ και του ΚΚΕ. Η συμφωνία επρόκειτο να ισχύσει από την 1η Ιανουαρίου του 1981, μαζί με την εφαρμογή της 5θήμερης εργασίας στο Δημόσιο. Ο Καραμανλής πρόεδρος Δημοκρατίας: Στις 5 Μαΐου του 1980, ο Κωνσταντίνος Καραμανλής εκλέχτηκε πρόεδρος της Δημοκρατίας, ενώ αρχηγός της ΝΔ και πρωθυπουργός ανέλαβε ο Γεώργιος Ράλλης (10 του μήνα). Η Ελλάδα επανεντάχθηκε στο στρατιωτικό σκέλος του ΝΑΤΟ (21 Οκτωβρίου 1980), ενώ ο Κ. Καραμανλής ως πρόεδρος πια επισκέφτηκε το μετατιτοϊκό Βελιγράδι (7 Νοεμβρίου 1980) και υποδέχτηκε τον Ιταλό ομόλογό του Σάντρο Περτίνι, που επισκέφτηκε επίσημα την Αθήνα (22 του μήνα). Ο Γεώργιος Ράλλης οδήγησε τη χώρα σε εκλογές. Ήταν 18 Οκτωβρίου του 1981 κι ήταν η ώρα του ΠΑΣΟΚ: Πήρε το 48,06% των ψήφων και 172 έδρες, έναντι 35,86% της ΝΔ και 115 εδρών, ενώ τις υπόλοιπες 13 κέρδισε το ΚΚΕ με 10,93%. Ο Γ. Ράλλης παραιτήθηκε από αρχηγός της ΝΔ και, στη θέση του, εκλέχτηκε ο Ευάγγελος Αβέρωφ (9 Μαΐου 1981), που με τη σειρά του παραιτήθηκε παραχωρώντας την αρχηγία στον Κωνσταντίνο Μητσοτάκη (1 Σεπτεμβρίου 1984). Στις 10 Μαρτίου 1985, λίγο πριν από τη λήξη της θητείας του, ο Κωνσταντίνος Καραμανλής παραιτήθηκε από πρόεδρος της Δημοκρατίας. Στη θέση του εκλέχτηκε ο Χρήστος Σαρτζετάκης (29 Μαρτίου) δηλώνοντας ότι αποσύρεται από την πολιτική. Η έντονη κομματική αντιπαράθεση του 1989 στην Ελλάδα συνεχίστηκε και στις αρχές της επόμενης χρονιάς. Η τελική αναμέτρηση (8 Απριλίου 1990) έδωσε στη ΝΔ του Κ. Μητσοτάκη 46,19% και 150 έδρες. Με την «απορρόφηση» του βουλευτή Θ. Κατσίκη της ΔΗΑΝΑ, έφτασαν τις 151. Η ΝΔ έγινε κυβέρνηση με πρωθυπουργό τον Κωνσταντίνο Μητσοτάκη. 8 / 9

9 Πρώτη της ενέργεια ήταν να επανεκλέξει τον Κωνσταντίνο Καραμανλή πρόεδρο της Δημοκρατίας με περιορισμένες από την αναθεώρηση του 1985 αρμοδιότητες. Από το 1993, αναγκάστηκε γι άλλη μια φορά να συγκατοικήσει με πρωθυπουργό τον Ανδρέα Παπανδρέου. Η θητεία του στην προεδρία της Δημοκρατίας έληξε το Πέθανε στις 28 Απριλίου του (Έθνος της Κυριακής, ) (τελευταία επεξεργασία, ) 9 / 9