ΚΟΙΝΟΧΡΗΣΤΟΙ ΧΩΡΟΙ ΥΓΙΕΙΝΗΣ

Transcript

1 ΚΟΙΝΟΧΡΗΣΤΟΙ ΧΩΡΟΙ ΥΓΙΕΙΝΗΣ ΥΛΙΚΑ ΚΑΙ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΣΕ ΚΑΘΕ ΚΤΙΡΙΟ Ή ΥΠΑΙΘΡΙΟ ΧΩΡΟ ΠΟΥ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΕΙΤΑΙ ΑΠΟ ΤΟ ΚΟΙΝΟ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΠΡΟΒΛΕΠΕΤΑΙ, ΑΝΑΛΟΓΑ ΜΕ ΤΗ ΣΥΧΝΟΤΗΤΑ ΧΡΗΣΗΣ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΠΙΦΑΝΕΙΑ ΤΟΥΣ, ΟΡΙΣΜΕΝΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣ ΧΩΡΩΝ ΥΓΙΕΙΝΗΣ. Ο ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΤΟΥ ΧΩΡΟΥ ΠΕΡΙΛΑΜΒΑΝΕΙ ΤΗΝ ΚΑΤΑΛΛΗΛΗ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΔΙΑΜΟΡΦΩΣΗ ΚΑΙ ΤΗ ΒΕΛΤΙΣΤΗ ΕΠΙΛΟΓΗ ΟΙΚΟΔΟΜΙΚΩΝ ΥΛΙΚΩΝ ΚΑΙ ΥΛΙΚΩΝ ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΥ. Παρουσίαση: ΑΘΑΝΑΣΙΑ ΧΑΡΗ, διπλ. πολιτικός μηχ. MSc Βασικές αρχές σχεδιασμού Σε κάθε κτίριο ή υπαίθριο χώρο που χρησιμοποιείται από το κοινό πρέπει να προβλέπεται, ανάλογα με τη συχνότητα χρήσης και την επιφάνειά τους, ορισμένος αριθμός χώρων υγιεινής. Με τον όρο "κοινόχρηστος χώρος υγιεινής" νοείται ο χώρος που περιλαμβάνει εγκαταστάσεις νιπτήρων, ουρητηρίων και χώρους με λεκάνη αποχωρητηρίου και εγκαθίσταται σε δημόσιους χώρους ή σε δημόσια και ιδιωτικά κτίρια συνάθροισης κοινού (εστιατόρια, γραφεία, θέατρα, κινηματογράφους, εμπορικά κέντρα, εκπαιδευτικά ιδρύματα, εκθεσιακά κέντρα κ.ά.). Οι κοινόχρηστοι χώροι υγιεινής σχεδιάζονται και κατασκευάζονται με τέτοιο τρόπο, ώστε να καλύπτουν τις ανάγκες κάθε κατηγορίας χρηστών, ανεξαρτήτου ηλικίας, βάρους και κινητικότητας, συμπεριλαμβανομένων και των εμποδιζόμενων ατόμων. Ο ολοκληρωμένος σχεδιασμός του χώρου περιλαμβάνει την κατάλληλη αρχιτεκτονική διαμόρφωση και τη βέλτιστη επιλογή οικοδομικών υλικών και υλικών εξοπλισμού, λαμβάνοντας υπόψη την κατηγορία χρήσης κάθε κτιρίου (π.χ. καταστήματα υγειονομικού ενδιαφέροντος), τον αριθμό και την ηλικία των εξυπηρετούμενων ατόμων (π.χ. νηπιακός σταθμός). Ειδικότερα σε ένα κτίριο γραφείων ή σε ένα εμπορικό κέντρο οι χώροι υγιεινής δύναται να είναι κατειλημμένοι κατά τη διάρκεια της ημέρας ενώ, αντίθετα, σε θέατρα ή κινηματογράφους η επίσκεψη αυτών των χώρων λαμβάνει χώρα από μεγάλο αριθμό ατόμων σε σύντομο χρονικό διάστημα. Αυτές οι διαφοροποιήσεις αποτελούν σημαντικές παραμέτρους για την επιλογή της θέσης και του αριθμού των χώρων υγιεινής κατά το σχεδιασμό. Επιπροσθέτως, η συνιστώμενη απόσταση μεταξύ του χώρου κύριας χρήσης και των χώρων υγιεινής ποικίλλει ανάλογα με την κατηγορία του κτιρίου. Σε κτίρια γραφείων η προτεινόμενη απόσταση δεν υπερβαίνει τα 40 m, ενώ σε σχολεία η απόσταση μεταξύ των αιθουσών διδασκαλίας και των χώρων υγιεινής ενδείκνυται να είναι μικρότερη των 25 m. Επίσης σε χώρους αναμονής επιβατών (σιδηροδρομικούς σταθμούς, αεροδρόμια, λιμάνια) οι εγκαταστάσεις 85

2 ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΣΕΛΙΔΕΣ ΑΡΘΡΑ Οι χώροι υγιεινής σχεδιάζονται έτσι, ώστε να καλύπτουν τις ανάγκες κάθε κατηγορίας χρηστών. Λείες και στιλπνές επιφάνειες συμβάλλουν στη διατήρηση της υγιεινής. υγιεινής τοποθετούνται πλησίον της πλατφόρμας επιβίβασης - αποβίβασης. Συνοπτικά οι κατευθυντήριες γραμμές σχεδιασμού είναι: Ευκολία πρόσβασης. Ευκολία καθαριότητας και συντήρησης. Ευκολία κίνησης εντός του χώρου υγιεινής. Προστασία χρηστών έναντι πιθανών ατυχημάτων. Εξοικονόμηση νερού και ενέργειας. Οικονομική βιωσιμότητα εγκατάστασης. Περιοριστικά μεγέθη σχεδιασμού Ελάχιστες διαστάσεις: Σύμφωνα με τις ισχύουσες υγειονομικές διατάξεις (Φ.Ε.Κ. 1266/Β/1974, Φ.Ε.Κ. 2161/Β/2017), επιβάλλεται η διαμόρφωση δύο ξεχωριστών χώρων, ενός αποχωρητηρίου και ενός προθαλάμου πλύσης χεριών. Οι εσωτερικές διαστάσεις κάθε αποχωρητηρίου, εντός του οποίου τοποθετείται η λεκάνη αποχωρητηρίου, καθώς και του προθαλάμου, εντός του οποίου τοποθετείται ο νιπτήρας είναι τουλάχιστον 1,00 m x 1,20 m για κάθε χώρο ξεχωριστά. Επίσης το ελεύθερο ύψος της οροφής των αποχωρητηρίων και των προθαλάμων δεν είναι μικρότερο από 2,10 m, ενώ μέχρι το ύψος του 1,80 m από το δάπεδο η εσωτερική επιφάνεια της τοιχοποιίας επιστρώνεται με ειδικά πλακίδια για τη διευκόλυνση της καθαριότητας του χώρου του αποχωρητηρίου και του προθαλάμου. Σε ορισμένες περιπτώσεις πολύ μικρών επιχειρήσεων επιτρέπεται η λειτουργία αποχωρητηρίου χωρίς προθάλαμο με την προϋπόθεση ο νιπτήρας για το πλύσιμο των χεριών να βρίσκεται εντός του χώρου του αποχωρητηρίου. Κατά τον εσωτερικό σχεδιασμό λαμβάνεται υπόψη η απρόσκοπτη κίνηση των χρηστών στον προθάλαμο και στο χώρο του αποχωρητηρίου. Για παράδειγμα, σε περίπτωση ανοιγόμενης πόρτας προς τα μέσα, το ελεύθερο μήκος από τη θέση της λεκάνης αποχωρητηρίου μέχρι την κυκλική πορεία της πόρτας είναι 30 cm τουλάχιστον, ενώ σε περίπτωση ανοιγόμενης πόρτας προς τα έξω, η ελεύθερη επιφάνεια μεταξύ της λεκάνης και του ανοίγματος είναι τουλάχιστον 60 cm x 80 cm. Αντίστοιχα, η ελάχιστη επιφάνεια 86 ΚΤΙΡΙΟ ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ

3 Τοποθέτηση των διαχωριστικών πετασμάτων και των εσωτερικών θυρών σε απόσταση από το δάπεδο, ώστε να διευκολύνεται η καθαριότητα του χώρου υγιεινής. μπροστά από το νιπτήρα είναι 35 cm x 60 cm, ενώ παράλληλα προβλέπεται ελεύθερος χώρος πλάτους > 1,00 m στον προθάλαμο για τη διευκόλυνση της ταυτόχρονη διέλευσης των εξυπηρετούμενων ατόμων σε χώρους με μεγάλο αριθμό αποχωρητηρίων (μεγαλύτερο των δύο). Το προτεινόμενο πλάτος του νιπτήρα είναι 600 mm και στους πολλαπλούς νιπτήρες η απόσταση μεταξύ των κέντρων των νιπτήρων είναι 700 mm. Εγκαταστάσεις υγιεινής: Ο ελάχιστος αριθμός λεκανών αποχωρητηρίου καθορίζεται με βάση τον αναμενόμενο αριθμό των χρηστών και την κατηγορία χρήσης του κτιρίου. Σύμφωνα με τη νομοθεσία περί υγειονομικών όρων και προϋποθέσεων λειτουργίας επιχειρήσεων τροφίμων και ποτών (Φ.Ε.Κ. 2161/Β/2017), απαιτείται ένα κοινό αποχωρητήριο για άνδρες και γυναίκες για εξυπηρέτηση μέχρι 40 ατόμων, ενώ άνω των 40 ατόμων απαιτούνται δύο και παραπάνω αποχωρητήρια ανάλογα με την κατηγορία δυναμικότητας της επιχείρησης. Η ύπαρξη ουρητηρίων προβλέπεται μόνο στην περίπτωση που τα αποχωρητήρια ανδρών υπερβαίνουν τα δύο σε αριθμό. Δημιουργία καθαρών σχεδιαστικών γραμμών, απαλλαγμένων από περιττές διακοσμητικές προεξοχές, ώστε να προστατεύεται ο χρήστης έναντι πιθανών ατυχημάτων και να διευκολύνεται η καθαριότητα του χώρου. 87

4 ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΣΕΛΙΔΕΣ ΑΡΘΡΑ ΕΛΑΧΙΣΤΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣ ΑΠΟΧΩΡΗΤΗΡΙΩΝ ΣΤΙΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΤΡΟΦΙΜΩΝ / ΠΟΤΩΝ (Φ.Ε.Κ. 2161Β/ ) Εξυπηρέτηση πελατών Αριθμός εξυπηρετούμενων ατόμων 40 Απαραίτητος αριθμός αποχωρητηρίων Ένα αποχωρητήριο (ανδρών και γυναικών) 41 έως 120 Δύο αποχωρητήρια (1 ανδρών και 1 γυναικών) 121 έως 250 Τέσσερα αποχωρητήρια (2 ανδρών και 2 γυναικών) 251 έως 500 Έξι αποχωρητήρια (3 ανδρών και 3 γυναικών) Εξυπηρέτηση προσωπικού Αριθμός εργαζομένων ατόμων κατά βάρδια 15 Απαραίτητος αριθμός αποχωρητηρίων Ένα αποχωρητήριο 16 έως 40 Δύο αποχωρητήρια 41 έως 70 Τρία αποχωρητήρια 71 έως 100 Τέσσερα αποχωρητήρια ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΧΗΜΙΚΩΝ - ΒΙΟΛΟΓΙΚΩΝ ΑΠΟΧΩΡΗΤΗΡΙΩΝ ΩΣ ΚΟΙΝΟΧΡΗΣΤΩΝ ΧΩΡΩΝ ΥΓΙΕΙΝΗΣ (Φ.Ε.Κ. 2161Β/ ) Επιτρεπόμενες θέσεις εγκατάστασης Απαραίτητες προϋποθέσεις - Λαϊκές αγορές. - Παραθαλάσσιοι χώροι. - Αρχαιολογικοί χώροι. - Αγροτικές περιοχές. - Υπαίθριοι παιδότοποι. - Υπαίθριοι χώροι εκδηλώσεων. - Προστασία δημόσιας υγείας (διάθεση λυμάτων βάσει νομοθεσίας, ημερήσια καθαριότητα χώρου). - Βεβαίωση πιστοποίησης κατασκευής. - Βεβαίωση μεταφοράς και διάθεσης λυμάτων. - Υπεύθυνος καθαριότητας. 1. Βοηθητικός νιπτήρας. 2. Υγρό σαπούνι. 3. Χειρολαβή σχήματος "L". 4. Κορδόνι κλήσης για βοήθεια. 5. Καλάθι απορριμάτων. 6. Ανακλινομένη χειρολαβή. 7. Προαιρετική χειρολαβή ΕΝΔΕΙΚΝΥΟΜΕΝΕΣ ΘΕΣΕΙΣ ΤΟΠΟΘΕΤΗΣΗΣ ΤΩΝ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ ΥΓΙΕΙΝΗΣ ΣΕ ΚΟΙΝΟΧΡΗΣΤΟΥΣ ΧΩΡΟΥΣ ΓΙΑ ΑΤΟΜΑ ΜΕ ΑΝΑΠΗΡΙΑ min ΚΤΙΡΙΟ ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ

5 Χώρος υγιεινής για άτομα με αναπηρία, που διαθέτει ειδικό εξοπλισμό αλλαγής και καθαριότητας. Σε ένα κτίριο γραφείων που απασχολεί μέχρι 6 εργαζόμενους, προβλέπεται ένας κοινός χώρος υγιεινής με λεκάνη και νιπτήρα και για τους άντρες και για τις γυναίκες. Σε κινηματογράφους και θέατρα ο αριθμός των αποχωρητηρίων είναι συνάρτηση της μέγιστης δυναμικότητας των επισκεπτών, ικανός να καλύψει τις ανάγκες αιχμής (π.χ. κατά τη διάρκεια του διαλείμματος της παράστασης). Σε κολυμβητήρια αντιστοιχούν 2 αποχωρητήρια και 4 ουρητήρια ανά 250 άντρες και 1 αποχωρητήριο ανά 50 γυναίκες, καθώς και ένας νιπτήρας ανά 100 λουόμενους, σύμφωνα με την υγειονομική διάταξη Γ1/443/73 περί κατασκευής κολυμβητικών δεξαμενών. Σε παιδικούς και νηπιακούς σταθμούς αναλογεί μία λεκάνη αποχωρητηρίου ανά 10 νήπια και ένας νιπτήρας ανά 6 νήπια, ενώ οι χώροι υγιεινής προσωπικού - κοινού περιλαμβάνουν μία λεκάνη με νιπτήρα ανά 8 άτομα σύμφωνα με την απόφαση Π2β/οικ.2808/1997 (Φ.Ε.Κ. 645 Β / ). Χώροι υγιεινής για άτομα με αναπηρία: Στους νέους χώρους συνάθροισης κοινού είναι αναγκαία η διαμόρφωση ενός χώρου υγιεινής για χρήστες αναπηρικών αμαξιδίων, κατά προτίμηση ένας χώρος υγιεινής για άνδρες χρήστες αμαξιδίου και ένας για γυναίκες στα αντίστοιχα συγκροτήματα χώρων υγιεινής. Σε περίπτωση υφιστάμενων κτιρίων, στα οποία η δημιουργία ξεχωριστού χώρου υγιεινής είναι αδύνατη λόγω κατασκευαστικών περιορισμών, είναι απαραίτητο οι διαθέσιμοι χώροι υγιεινής να τροποποιούνται έτσι, ώστε να εξυπηρετούν όλες τις κατηγορίες χρηστών συμπεριλαμβανομένων των ατόμων με μειωμένη κινητικότητα, προβλέποντας μεγαλύτερες διαστάσεις και κατάλληλο εξοπλισμό. Σύμφωνα με την κείμενη νομοθεσία, οι ελάχιστες διαστάσεις του χώρου μπροστά από το θάλαμο του αποχωρητηρίου είναι 1,50 m x 1,70 m ή 1,50 m x 1,50 m, όταν η θύρα είναι ανοιγόμενη προς τα έξω ή συρόμενη αντίστοιχα. Το ελάχιστο καθαρό πλάτος της θύρας είναι 0,90 m και οφείλει να φέρει χειρολαβή τύπου μοχλού. Εντός του χώρου υγιεινής τοποθετείται ο νιπτήρας και η λεκάνη αποχωρητηρίου σε αποστάσεις 0,75-0,80 m και 0,45-0,50 m από την τελική επιφάνεια του δαπέδου αντίστοιχα. Ο αρχιτεκτονικός σχεδιασμός λαμβάνει υπόψη την κίνηση και περιστροφή του αμαξιδίου και περιλαμβάνει τη διαμόρφωση ελεύθερου χώρου διαμέτρου 1,50 m μεταξύ λεκάνης, νιπτήρα και περιφερειακών εμποδίων (τοίχων, επίπλων κτλ.) και ταυτόχρονα ελεύθερου χώρου πλάτους 0,90 m, τουλάχιστον στη μία πλευρά της λεκάνης για την πλευρική προσέγγιση του αμαξιδίου. Ιδιαίτερη μέριμνα λαμβάνεται κατά το σχεδιασμό και την εγκατάσταση του λοιπού εξοπλισμού (π.χ. οριζόντιες και κατακόρυφες χειρολαβές, σύστημα κινδύνου με κορδόνι, διακόπτες φωτισμού κ.ά.) για την παροχή της μέγιστης δυνατής ασφάλειας στο χρήστη. Κατασκευαστικές λεπτομέρειες Η ασφάλεια των χρηστών και η διατήρηση της υγιεινής του χώρου αποτελούν τα σημαντικότερα κριτήρια κατασκευής ενός κοινόχρηστου χώρου υγιεινής. Βασικοί στόχοι είναι η δημιουργία επιφανειών με τις μικρότερες δυνατές προεξοχές και η διαμόρφωση κοίλων γωνιών στα 89

6 ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΣΕΛΙΔΕΣ ΑΡΘΡΑ Η σήμανση συμμετέχει στον αρχιτεκτονικό σχεδιασμό. Σε χώρους ξενοδοχείων η επιλογή των υλικών ακολουθεί το σχεδιασμό του κτιρίου με κύριο γνώμονα την πολυτέλεια. σημεία αλλαγής κατεύθυνσης (π.χ. ένωση δύο κατακόρυφων επιφανειών ή ένωση τοιχοποιίας και δαπέδου), ώστε να προστατεύονται οι χρήστες από τυχόν ατυχήματα και να διευκολύνεται ο καθαρισμός τους. Επίσης, η διατήρηση της υγιεινής επιτυγχάνεται μέσω της κατασκευής δαπέδου με κατάλληλη κλίση προς το φρεάτιο αποχέτευσης, το οποίο θα είναι καλυμμένο με σχάρα, για την τέλεια αποστράγγιση των νερών πλύσης. Σημαντική παράμετρο σχεδιασμού συνιστά ο ολοκληρωμένος αερισμός των κοινόχρηστών χώρων υγιεινής, ο οποίος πραγματοποιείται είτε φυσικά με την κατασκευή ικανού αριθμού παραθύρων είτε τεχνητά με την τοποθέτηση συστήματος εξαερισμού. Η μηχανολογική εγκατάσταση είναι ανεξάρτητη και δεν συνδέεται με τα συστήματα εξαερισμού, που ενδεχομένως είναι εγκατεστημένα στο κτίριο για την αποφυγή μετάδοσης οσμών και ρύπων. Σε περίπτωση κατασκευής παραθύρων είναι αναγκαία η εφαρμογή πλέγματος (π.χ. σήτας) για την αποτροπή εισόδου εντόμων για λόγους υγειονομικής σημασίας και σκόνης εντός των χώρων υγιεινής. Τεχνικές προδιαγραφές δομικών υλικών Τα συνήθη δομικά υλικά, που προορίζονται για την κατασκευή ενός κοινόχρηστου χώρου υγιεινής, περιλαμβάνουν κυρίως τα υλικά επίστρωσης των δαπέδων και των τοιχωμάτων σε συνδυασμό με τα υλικά κόλλησης και αρμολόγησης αυτών, τα κουφώματα και τα πετάσματα διαχωρισμού. Η επίστρωση της τοιχοποιίας και του δαπέδου ενός κοινόχρηστου χώρου υγιεινής παρέχει τη δυνατότητα εξασφάλισης λείων, αδιαπότιστων και αντιολισθηρών εσωτερικών επιφανειών. Ειδικότερα, ενδείκνυται η χρήση δομικών υλικών υψηλής αντοχής, σκληρότητας και ανθεκτικότητας στη χημική προσβολή, καθώς και μειωμένου πορώδους, ώστε να εμποδίζεται η διείσδυση σκόνης και υγρασίας στο εσωτερικό του υλικού και να διευκολύνεται ο καθαρισμός των επιφανειών. Στην κατηγορία των υλικών με μειωμένη υδατοαπορροφητικότητα ανήκουν τα εφυαλωμένα ή υαλοποιημένα πλακίδια, τα οποία χαρακτηρίζονται ως μονόπυρα ή δίπυρα ανάλογα με τον τρόπο που πραγματοποιείται η επίστρωση υαλώματος ή η επισμάλτωση (πριν ή μετά το ψήσιμο των πλακιδίων). Τα πλακίδια με υδατοαπορροφητικότητα 0,5% - 3,0% προορίζονται για κοινόχρηστους χώρους υγιεινής συχνής επισκεψιμότητας (π.χ. αεροδρομίων, εμπορικών κέντρων, δημόσιων χώρων). Για την επικάλυψη του δαπέδου είναι αναγκαία η εφαρμογή υλικών υψηλής αντιολισθητικότητας, όπως π.χ. πλαστικών δαπέδων ενισχυμένου τύπου για αντοχή σε καταπονήσεις ή βιομηχανικών δαπέδων τσιμέντου, επικαλυμμένων με ρητίνη. Το μέγεθος της αντιολισθητικότητας ενός δαπέδου καθορίζεται από την τιμή R κατά DIN με τη μεγαλύτερη τιμή να αντιστοιχεί σε μεγαλύτερη αντιολισθητικότητα. Αναφέρεται ότι σε κοινόχρηστους χώρους υγιεινής η τιμή R ενδείκνυται να είναι ίση με 10 σε αντίθεση με άλλους κοινόχρηστους χώρους (π.χ. δάπεδα γραφείων), στους οποίους η ενδεικνυόμενη τιμή R είναι ίση με 9. Πλέον του υλικού των προϊόντων επίστρωσης, σημαντικό στοιχείο σχεδιασμού αποτελούν τα γεωμετρικά χαρακτηριστικά τους. Ειδικότερα, η 90 ΚΤΙΡΙΟ ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ

7 Η αισθητική παίζει πλέον εξίσου σημαντικό ρόλο με την ευρυχωρία και τη σωστή χωροθέτηση των ειδών υγιεινής. επιλογή του κατάλληλου μεγέθους των πλακιδίων στους κοινόχρηστους χώρους υγιεινής είναι κοινή συνισταμένη του οικονομικού κόστους της εγκατάστασης, της ευκολίας συντήρησης και αποκατάστασης και της υγιεινής. Το μικρό μέγεθος των πλακιδίων προσφέρει μεν τη δυνατότητα της εύκολης τοποθέτησης και αντικατάστασης σε περίπτωση φθοράς, απαιτεί δε συγκριτικά μεγαλύτερη επιφάνεια αρμολόγησης ανά τετραγωνικό μέτρο, προσβάλλοντας έτσι την υγιεινή του χώρου, καθώς τα πορώδη υλικά, τα οποία χρησιμοποιούνται ως αρμοί πλήρωσης, δύναται να απορροφήσουν σκόνη και υγρά σωματίδια (π.χ. ουρία). Συνεπώς η εξασφάλιση της υγιεινής του χώρου δυσχεραίνεται σε αντίθεση με την εφαρμογή πλακιδίων μεγάλου μεγέθους για την επίστρωση των επιφανειών ή τη χρήση ενιαίων στοιχείων (π.χ. πλαστικών δαπέδων). Τα κουφώματα που τοποθετούνται στην περιμετρική τοιχοποιία για το διαχωρισμό των χώρων υγιεινής από τους υπόλοιπους χώρους του κτιρίου ή τον περιβάλλοντα χώρο, καθώς και τα εσωτερικά διαχωριστικά (πόρτες, πετάσματα), Τα υαλοποιημένα (επισμαλτωμένα) πλακίδια μειωμένης υδατοαπορροφητικότητας ενδείκνυνται για την επίστρωση των κοινόχρηστων χώρων υγιεινής. 91

8 ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΣΕΛΙΔΕΣ ΑΡΘΡΑ Προθάλαμος κοινόχρηστου χώρου υγιεινής σε παιδικό σταθμό. εξυπηρετούν τη λειτουργία του χώρου, παρέχοντας ηχομόνωση, ευκολία χειρισμού κατά το άνοιγμα και υγιεινή. Τα υλικά, τα οποία προσφέρονται για την κατασκευή των θυρών ή των διαχωριστικών πετασμάτων των χώρων υγιεινής, είναι το πλαστικό, το γυαλί, ο ανοξείδωτος χάλυβας και το αλουμίνιο, επικαλυμμένο με κατάλληλη βαφή αντιδιαβρωτικής προστασίας λόγω ιδιαίτερης έκθεσης σε περιβάλλον αυξημένης υγρασίας. Σε περίπτωση χρήσης ξύλινων κουφωμάτων είναι αναγκαίος ο ελαιοχρωματισμός τους για την απόδοση στιλπνής και σχετικά στεγανής επιφάνειας. Οι πόρτες, οι οποίες χρησιμοποιούνται για το διαχωρισμό του χώρου υγιεινής από τους υπόλοιπους χώρους, οφείλουν να είναι εφοδιασμένες με μηχανισμό επαναφοράς ή άλλο μηχανισμό αυτόματου συστήματος. Η πτυσσόμενη πόρτα προσφέρεται ως εσωτερικό διαχωριστικό σε περίπτωση που το διαθέσιμο εμβαδό του χώρου δεν επαρκεί για την τοποθέτηση ανοιγόμενης. Σχέδιο εξοικονόμησης φυσικών πόρων Βασική αρχή του σχεδιασμού ενός κοινόχρηστου χώρου υγιεινής αποτελεί η εξοικονόμηση νερού και ενέργειας, η οποία συμβάλλει στη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης του συνόλου του κτιρίου και στη μείωση των λειτουργικών του δαπανών, οι οποίες εκτιμώνται υψηλές λόγω συχνής χρήσης σε αντίθεση με ένα χώρο υγιεινής σε μία κατοικία. Η εξοικονόμηση δύναται να επιτευχθεί μέσω της εγκατάστασης ενεργειακά αποδοτικών μηχανολογικών συστημάτων και διατάξεων. Παρακάτω παρατίθενται ενδεικτικά κάποιες διατάξεις, οι οποίες θα μπορούσαν να εφαρμοστούν γι αυτό το σκοπό: Τοποθέτηση λεκανών αποχωρητηρίου με δοχείο έκπλυσης διπλής ροής με μηχανικό σύστημα επιλογής δύο όγκων νερού, των 6 και 3 λίτρων. Εγκατάσταση βρύσης νιπτήρα μειωμένης παροχής. Εγκατάσταση αυτοκλειόμενης βρύσης νιπτήρα με χρονοροή ή με φωτοκύτταρο για την αυτόματη διακοπή της παροχής νερού. Εγκατάσταση φωτισμού φωτοδιόδων για την εκπομπή φωτός χαμηλής ενέργειας με ενσωματωμένο ανιχνευτή κίνησης για την παύση φωτισμού σε περίπτωση μη χρήσης του χώρου. Ο ορθός σχεδιασμός ενός κοινόχρηστου χώρου υγιεινής προϋποθέτει μία πολυπαραγοντική ανάλυση σχεδιαστικών και κατασκευαστικών κριτηρίων με διαφορετικούς συντελεστές βαρύτητας ανάλογα με την κατηγορία χρήσης του κτιρίου, εντός του οποίου εγκαθίσταται. Συνολικά, όμως, κοινή συνισταμένη αποτελεί η ασφάλεια των χρηστών και η υγιεινή του χώρου. ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ Φ.Ε.Κ. 1266Β/ Φ.Ε.Κ. 338Β/ Φ.Ε.Κ. 2161Β/ Sibylle Kramer "Bathroom and sanitation", Principles, Design and Implementation, June "Public toilet design guidelines", Brisbane City, Council, "Building for everyone: A universal design approach. Sanitary facilities", Centre for Excellence in Universal Design, National Disability Authority, Dublin. "Οδηγίες σχεδιασμού. Δημόσιοι χώροι υγιεινής" Υ.Πε.Χω.Δ.Ε. ΣΧΕΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ ΣΤΟ ''ΚΤΙΡΙΟ'' Εξαερισμός στα μπάνια. Τεύχος 3/2009, σελ Μπαταρίες & αξεσουάρ μπάνιου. Τεύχος 190, σελ Κοινόχρηστοι χώροι υγιεινής. Σχεδιασμός και εξοπλισμός. Τεύχος 180, σελ ΚΤΙΡΙΟ ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ