ΜΕΛΕΤΗ ΕΚΤΙΜΗΣΗΣ ΑΝΑΓΚΩΝ ΚΑΙ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ ΑΝΟΙΚΤΩΝ ΚΕΝΤΡΩΝ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΤΗΣ ΥΓΕΙΑΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΤΟΠΙΚΗ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗ

Transcript

1 ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟΥ ΔΥΝΑΜΙΚΟΥ ΤΕΛΙΚΟΣ ΔΙΚΑΙΟΥΧΟΣ ΕΘΝΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΥΓΕΙΑΣ ΕΙΔΙΚΟΣ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΣ ΚΟΝΥΛΙΩΝ ΕΡΕΥΝΑΣ ΤΙΤΛΟΣ ΠΡΑΞΗΣ ΜΕΛΕΤΗ ΕΚΤΙΜΗΣΗΣ ΑΝΑΓΚΩΝ ΚΑΙ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ ΑΝΟΙΚΤΩΝ ΚΕΝΤΡΩΝ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΤΗΣ ΥΓΕΙΑΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΤΟΠΙΚΗ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗ ΥΠΟΕΡΓΟ 1 ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ ΣΥΝΤΟΝΙΣΜΟΥ, ΒΙΩΣΙΜΟΤΗΤΑΣ, ΔΗΜΟΣΙΟΤΗΤΑΣ, ΔΙΑΧΥΣΗ ΤΩΝ ΕΥΡΗΜΑΤΩΝ ΚΑΙ ΤΩΝ ΔΙΑΧΥΣΗΣ ΚΑΙ ΥΠΟΔΕΙΞΕΩΝ ΚΑΘΩΣ ΚΑΙ ΠΡΟΩΘΗΣΗΣ ΤΩΝ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗΣ ΕΠΙΛΕΓΜΕΝΩΝ ΠΡΟΤΥΠΩΝ ΤΗΣ ΜΕΛΕΤΗΣ ΤΩΝ ΟΤΑ ΚΑΘΩΣ ΚΑΙ ΠΟΙΟΤΙΚΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2010 ΠΑΡΑΔΟΤΕΟ Π1 0

2 ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟΥ ΔΥΝΑΜΙΚΟΥ ΤΙΤΛΟΣ ΠΡΑΞΗΣ ΜΕΛΕΤΗ ΕΚΤΙΜΗΣΗΣ ΑΝΑΓΚΩΝ ΚΑΙ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ ΑΝΟΙΚΤΩΝ ΚΕΝΤΡΩΝ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΤΗΣ ΥΓΕΙΑΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΤΟΠΙΚΗ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗ ΤΕΛΙΚΟΣ ΔΙΚΑΙΟΥΧΟΣ ΕΘΝΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΥΓΕΙΑΣ ΕΙΔΙΚΟΣ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΣ ΚΟΝΔΥΛΙΩΝ ΕΡΕΥΝΑΣ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟΣ ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΓΙΑΝΝΗΣ ΚΥΡΙΟΠΟΥΛΟΣ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΤΟΜΕΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΤΗΣ ΥΓΕΙΑΣ, ΚΟΣΜΗΤΩΡ ΕΣΔΥ ΥΠΟΕΡΓΟ 1 ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ ΣΥΝΤΟΝΙΣΜΟΥ, ΒΙΩΣΙΟΤΗΤΑΣ, ΔΗΜΟΣΙΟΤΗΤΑΣ, ΔΙΑΧΥΣΗΣ ΚΑΙ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗΣ ΤΩΝ ΟΤΑ ΚΑΘΩΣ ΚΑΙ ΠΟΙΟΤΙΚΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ ΠΑΡΑΔΟΤΕΟ Π1 ΔΙΑΧΥΣΗ ΤΩΝ ΕΥΡΗΜΑΤΩΝ ΚΑΙ ΤΩΝ ΥΠΟΔΕΙΞΕΩΝ ΚΑΘΩΣ ΚΑΙ ΠΡΟΩΘΗΣΗΣ ΤΩΝ ΕΠΙΛΕΓΜΕΝΩΝ ΠΡΟΤΥΠΩΝ ΤΗΣ ΜΕΛΕΤΗΣ ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ

3 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΕΙΣΑΓΩΓΗ... 3 Τι αφορά το έργο;... 3 Στόχος του έργου... 4 Δομή του έργου... 5 Διάρκεια και χρονοδιάγραμμα έργου... 8 Χρονοδιάγραμμα υλοποίησης... 8 Οργανωτική δομή ομάδας έργου... 9 Στόχος του παρόντος παραδοτέου Ομάδα εκπόνησης του παραδοτέου Διάχυση των ευρημάτων και των υποδείξεων καθώς και προώθησης των επιλεγμένων προτύπων της μελέτης Εκπόνηση και προώθηση εκθέσεων των ευρημάτων και των υποδείξεων της μελέτης προς την ΚΕΔΚΕ, ΙΤΑ, Δίκτυα Υγείας Δήμων και Κοινοτήτων (ΔΔΥ, ΕΔΕΠΥ) Συγγραφή του παραδοτέου Τεχνική επιμέλεια του παραδοτέου Έκδοση ενημερωτικού φυλλαδίου για τους Καλλικρατικούς Δήμους (αρ 500) Έκδοση ενημερωτικού CD για του Καλλικρατικούς Δήμους (αρ 500) Αποστολή ενημερωτικού υλικού Συγγραφή ενημερωτικού υλικού Σχεδιασμός, παρακολούθηση και επιστημονική επιμέλεια παραδοτέου Ανάπτυξη Ιστοσελίδας Δημοσιότητας και Διάχυσης της Μελέτης

4 ΕΙΣΑΓΩΓΗ Αντικείμενο του παρόντος είναι το Παραδοτέο ΑΠ1: Διάχυση των ευρημάτων και των υποδείξεων καθώς και προώθησης των επιλεγμένων προτύπων της μελέτης του υποέργου 1, του έργου «ΜΕΛΕΤΗ ΕΚΤΙΜΗΣΗΣ ΑΝΑΓΚΩΝ ΚΑΙ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ ΑΝΟΙΚΤΩΝ ΚΕΝΤΡΩΝ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ», το οποίο έχει ενταχθεί στο Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Ανάπτυξη Ανθρώπινου Δυναμικού του Εθνικού Στρατηγικού Πλαισίου Αναφοράς (ΕΣΠΑ) με τελικό δικαιούχο την Εθνική Σχολή Δημόσιας Υγείας Ειδικό Λογαριασμό Κονδυλίων Έρευνας και ανάδοχο την ένωση εταιρειών «Planning Group Α.Ε.» και ΝΕΣΤΩΡ Συμβουλευτική Α.Ε.». Το παρόν παραδοτέο αποτελεί το πρώτο παραδοτέο του υποέργου 1. Τι αφορά το έργο; Το έργο αφορά την υλοποίηση μελέτης ωρίμανσης για την δημιουργία σε επίπεδο Τοπικής Αυτοδιοίκησης, Ανοικτών Κέντρων Προστασίας της Υγείας. Τα Ανοικτά Κέντρα Προστασίας της Υγείας (Walk In Centers), ένας επιτυχημένος θεσμός στη Βρετανία, τις ΗΠΑ, τον Καναδά και αλλού, διαχειρίζονται για τον ασθενή τον μικρό κίνδυνο υγείας και παράλληλα δίνουν την κατάλληλη πληροφόρηση για την διαχείριση του μεγαλύτερου κινδύνου. Οι προσφερόμενες υπηρεσίες και δραστηριότητες στα Βρετανικά κέντρα προστασίας υγείας, είναι συνήθως οι ακόλουθες ( επείγουσα αντισύλληψη, πόνοι στομάχου, εμετοί, διάρροια και δυσπεψία, προβλήματα οφθαλμών και αυτιών, προβλήματα υγείας γυναικών, αμυχές, κοψίματα, δαγκώματα, τσιμπήματα, μικροτραυματισμοί και μικρο ασθένειες, μολύνσεις, δερματικές παθήσεις (εγκαύματα ηλίου, εξανθήματα), έλεγχος αρτηριακής πίεσης, διάστρεμμα, μικρά εγκαύματα, πληροφορίες για την αγωγή και την προαγωγή της υγείας, υποστήριξη για την διακοπή του καπνίσματος. Αντικείμενο του έργου αποτελεί η υλοποίηση μελέτης με τίτλο «Μελέτη αναγκών και εφαρμογής ανοικτών κέντρων προστασίας της υγείας για την τοπική αυτοδιοίκηση (WALK IN CENTERS)». Στόχος της μελέτης είναι ο προσδιορισμός των 3

5 αναγκών και δυνατοτήτων που υπάρχουν στην Ελληνική επικράτεια για δημιουργία ανοικτών κέντρων προστασίας της δημόσιας υγείας που θα ενσωματώνονται λειτουργικά στις δομές της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, καθορίζοντας ταυτόχρονα τις συγκεκριμένες, προδιαγεγραμμένες και τυποποιημένες υπηρεσίες που θα πρέπει να παρέχονται σε αυτά. Στόχος του έργου Στόχος της μελέτης ωρίμανσης είναι η διερεύνηση της δυνατότητας δημιουργίας Ανοικτών Κέντρων Προστασίας της Υγείας από την Τοπική Αυτοδιοίκηση με συγκεκριμένες και προδιαγεγραμμένες και τυποποιημένες παρεχόμενες υπηρεσίες υγείας. Το προτεινόμενο εγχείρημα αναφέρεται στην πρώτη επαφή των ασθενών με τις υγειονομικές υπηρεσίες για τη διαχείριση του μικρού κινδύνου, την αγωγή και προαγωγή της υγείας, την εποπτεία της δευτερογενούς πρόληψης, την έγκυρη πληροφόρηση και την υποστήριξη για κατάλληλο προσανατολισμό και ενημερωμένη και ορθή επιλογή των κατάλληλων υπηρεσιών υγείας, διευκολύνοντας και βελτιώνοντας τη πρόσβαση του πληθυσμού σ αυτές τις υπηρεσίες. Με βάση τα παραπάνω, η μελέτη σκοπό έχει να εξετάσει την ανάγκη και εναλλακτικούς τρόπους δημιουργίας Ανοικτών Κέντρων Προστασίας της Υγείας από τους φορείς της Τοπικής Αυτοδιοίκησης που στις δραστηριότητές τους θα περιλαμβάνονται η αντιμετώπιση περιπτώσεων μικρού κινδύνου όπως το κρυολόγημα, το μικροτραύμα και άλλα, ενώ ταυτόχρονα λειτουργούν ως κέντρα πληροφόρησης για θέματα υγείας. 4

6 Δομή του έργου Το έργο έχει επιμερισθεί σε δύο υποέργα ως εξής: Υποέργο 1: Ενέργειες συντονισμού, βιωσιμότητας, δημοσιότητας διάχυσης και υποστήριξης των ΟΤΑ καθώς και ποιοτικού ελέγχου Το υποέργο 1 υλοποιείται από την Εθνική Σχολή Δημόσιας Υγείας με ίδια μέσα (αυτεπιστασία) και περιλαμβάνει Έκθεση Ενεργειών διοίκησης και συντονισμού υλοποίησης του έργου τις εξής εργασίες: Επιστημονική παρακολούθηση και συντονισμός, Διάχυση της μελέτης και ανάπτυξη υποστηρικτικής ηλεκτρονικής βιβλιοθήκης με πληροφορίες υγείας και τα παραδοτέα: (α)π 1 Διάχυση των ευρημάτων και των υποδείξεων καθώς και προώθησης των επιλεγμένων προτύπων της μελέτης (α)π 2 Δημιουργία Ιστοσελίδας υποστήριξης των ΑΚΕΠΥ παροχής πληροφοριών για την αγωγή υγείας των μειζόνων παραγόντων κινδύνου, Δευτερογενούς Πρόληψης και Αποφυγής Ατυχημάτων Υποέργο 2: Σύνταξη μελέτης (πλαίσιο εφαρμογής) Οι υπηρεσίες που θα προσφέρει ο Ανάδοχος αναμένεται να βοηθήσουν: 5

7 στον προσδιορισμό της αναγκαιότητας δημιουργίας των ανοικτών κέντρων προστασίας της υγείας, στον καθορισμό των υπηρεσιών που θα προσφέρουν, μέσω ενός κατάλογου κλινικών/νοσολογικών οντοτήτων και προβλημάτων υγείας τα οποία τα Ανοικτά Κέντρα Προστασίας της Υγείας οφείλουν να διαχειριστούν, στον προσδιορισμό της αναγκαίας γεωγραφικής κατανομής τους στον ενδεικτικό προσδιορισμό των τεχνικών χαρακτηριστικών που αυτά θα πρέπει να έχουν και στη δημιουργία πρότασης θεσμικού πλαισίου, για την λειτουργία των Ανοικτών Κέντρων Προστασίας της Υγείας. Στα πλαίσια αυτά ο ανάδοχος θα προβεί συνοπτικά στα ακόλουθα: Συλλογή δεδομένων πρωτογενούς πληροφορίας Καταγραφή και αξιολόγηση διεθνών πρακτικών και μοντέλων Αξιολόγηση υφιστάμενων δομών Σύνταξη μελέτης ωρίμανσης (πλαίσιο εφαρμογής) Το υποέργο 2 έχει την ακόλουθη δομή: Συλλογή πρωτογενών δεδομένων: (σ)π 1 (σ)π 2 (σ)π 3 Ερωτηματολόγια εργαλεία Συλλογής Πρωτογενούς Πληροφορίας Σχεσιακό Σύστημα Διαχείρισης Βάσεων Δεδομένων Στατιστική ανάλυση Τόμος παρουσίασης μεταδεδομένων που θα περιλαμβάνει: Την γεωγραφική αποτύπωση των αναγκών σχετικά με τις προσφερόμενες υπηρεσίες και δραστηριότητες 6

8 Την κατανομή και κατηγοριοποίηση της πληροφορίας αυτής ανά γεωγραφικό διαμέρισμα Την αποτύπωση και διαβάθμιση σε ένα ενιαίο χάρτη, των δυσκολιών πρόσβασης σε υπηρεσίες πληροφόρησης και διαχείρισης προβλημάτων «μικρού κινδύνου για την υγεία» (minor health problems) καθώς και διαχείρισης των μειζόνων παραγόντων κινδύνου Καταγραφή και αξιολόγηση Διεθνών Πρακτικών και Μοντέλων: (σ)π 4 Ανάπτυξη δεικτών και Έκθεση προδιαγραφών και αξιολόγησης Διεθνών Μοντέλων και Πρακτικών στο χώρο των Walk In Centers Αξιολόγηση των υφιστάμενων δομών: (σ)π 5 Έκθεση αξιολόγησης εναλλακτικών σχημάτων και δικτύων ολοκληρωμένης φροντίδας στην Ελλάδα Σύνταξη Μελέτης ωρίμανσης (πλαίσιο εφαρμογής): (σ)π 6 Ολοκληρωμένη Μελέτη (σχέδιο εφαρμογής) εναλλακτικών προτάσεων για την ένταξη του θεσμού των Ανοικτών Κέντρων Προστασίας της Υγείας στην Ελλάδα. 7

9 Διάρκεια και χρονοδιάγραμμα έργου Το έργο έχει συνολική διάρκεια τεσσάρων μηνών με ημερομηνία έναρξης την 14/04/2010 και λήξης την 31/12/2010. Στον ακόλουθο πίνακα παρουσιάζεται ο χρονικός προγραμματισμός του συνόλου του έργου : Χρονοδιάγραμμα υλοποίησης 8

10 Οργανωτική δομή ομάδας έργου Για την εξασφάλιση της επιτυχούς υλοποίησης του έργου και τον πλήρη έλεγχο της πορείας του, έχουν σχεδιασθεί όλες οι απαραίτητες ενέργειες οργάνωσης, στελέχωσης και διοίκησης του συνολικού έργου. Για το σκοπό αυτό αναπτύχτηκε ιδιαίτερη οργανωτική δομή, βάσει της οποίας έγινε καταμερισμός των ρόλων και των πεδίων δράσης των εμπλεκομένων στελεχών και εμπειρογνωμόνων στις επιμέρους θέσεις και ρόλους, ανάλογα με τις ανάγκες και τις απαιτήσεις του έργου σε όλα τα στάδια και τις φάσεις αυτού και ανάλογα με την εξειδίκευση κάθε στελέχους. Οργανωτική δομή ομάδας έργου 9

11 Στόχος του παρόντος παραδοτέου Ο στόχος του παραδοτέου αυτού είναι να περιγράψει τις δράσεις διάχυσης και Δημοσιότητας του Έργου όπως έχουν κατανεμηθεί στο υποέργο 1, αυτεπιστασία που πραγματοποιείται από τον Ειδικό Λογαριασμό Κονδυλίων Έρευνας της Εθνικής Σχολής Δημόσιας Υγείας Σκοπός του παραδοτέου 1 είναι: Η Διάχυση των ευρημάτων και των υποδείξεων καθώς και προώθησης των επιλεγμένων προτύπων της μελέτης. Το παραδοτέο σχεδιάσθηκε και εκπονήθηκε με βάση την δομή που ακολουθεί: Ενέργειες: 1. Διάχυση των ευρημάτων και των υποδείξεων καθώς και προώθηση των επιλεγμένων προτύπων της μελέτης: Παρουσίαση της μελέτης σε συνέδρια της Τοπικής Αυτοδιοίκησης και του τομέα της Υγείας. 2. Εκπόνηση και προώθηση εκθέσεων των ευρημάτων και των υποδείξεων της μελέτης προς την ΚΕΔΚΕ, ΙΤΑ, Δίκτυα Υγείας Δήμων και Κοινοτήτων (ΔΔΥ, ΕΔΕΠΥ). 3. Συγγραφή του παραδοτέου. 4. Τεχνική επιμέλεια του παραδοτέου. 5. Έκδοση ενημερωτικού φυλλαδίου για τους Καλλικρατικούς Δήμους (αρ 500). 6. Έκδοση ενημερωτικού CD για του Καλλικρατικούς Δήμους (αρ 500). 7. Αποστολή ενημερωτικού υλικού. 8. Συγγραφή ενημερωτικού υλικού. 9. Σχεδιασμός, παρακολούθηση και επιστημονική επιμέλεια παραδοτέου. 10. Ανάπτυξη Ιστοσελίδας Δημοσιότητας και Διάχυσης της Μελέτης. 10

12 Ομάδα εκπόνησης του παραδοτέου Η Ομάδα εκπόνησης του παραδοτέου αποτελείται από τους: καθηγητή Γιάννη Κυριόπουλο, Κοσμήτωρα ΕΣΔΥ, Απόστολο Δόλγερα, Ερευνητή Κοινωνικών Υπηρεσιών, εξωτερικό συνεργάτη ΕΣΔΥ, και τους συνεργάτες της ΕΣΔΥ, Ολυμπία Καρδαλά, Αικατερίνη Μυλωνά, Δόλγερα Κωνσταντίνο, Σκρούμπελο Αναστάση, Τζαναβάρη Δημήτρη. Στον πίνακα που ακολουθεί παρουσιάζονται αναλυτικά οι εργασίες της ομάδας έργου: Ενέργειες Διάχυση των ευρημάτων και των υποδείξεων καθώς και προώθηση των επιλεγμένων προτύπων της μελέτης: Παρουσίαση της μελέτης σε συνέδρια της Τοπικής Αυτοδιοίκησης και του τομέα της Υγείας Εκπόνηση και προώθηση εκθέσεων των ευρημάτων και των υποδείξεων της μελέτης προς την ΚΕΔΚΕ, ΙΤΑ, Δίκτυα Υγείας Δήμων και Κοινοτήτων (ΔΔΥ, ΕΔΕΠΥ) Συγγραφή του παραδοτέου Τεχνική επιμέλεια του παραδοτέου Συγγραφή ενημερωτικού υλικού Σχεδιασμός, παρακολούθηση και επιστημονική επιμέλεια παραδοτέου Ανάπτυξη Ιστοσελίδας Δημοσιότητας και Διάχυσης της Μελέτης Συνεργάτες Δόλγερας Απόστολος Δόλγερας Κωνσταντίνος Δόλγερας Απόστολος Σκρουμπέλος Αναστάσης Σκρουμπέλος Αναστάσης Καρδαλά Ολυμπία Μυλωνά Αικατερίνη Δόλγερας Κωνσταντίνος Τζαναβάρης Δημήτρης Ακολουθεί αναλυτική περιγραφή των εργασιών. 11

13 1. Διάχυση των ευρημάτων και των υποδείξεων καθώς και προώθησης των επιλεγμένων προτύπων της μελέτης 1.1. Παρουσίαση της πολιτικής ανάπτυξης Ανοικτών Κέντρων Προστασίας της Υγείας ΑΚΕΠΥ σε συνέδρια της Τοπικής Αυτοδιοίκησης και του τομέα της Υγείας. Για την ανάπτυξη αυτής της δράσης σχεδιάστηκαν και υλοποιήθηκαν παρεμβάσεις σε συνέδρια του Τομέα Υγείας καθώς και σε συνέδρια της Τοπικής Αυτοδιοίκησης. 1.1.α. Για το λόγο αυτό ο επιστημονικός συνεργάτης Απόστολος Δόλγερας παρουσίασε το έργο «ΜΕΛΕΤΗ ΕΚΤΙΜΗΣΗΣ ΑΝΑΓΚΩΝ ΚΑΙ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ ΑΝΟΙΚΤΩΝ ΚΕΝΤΡΩΝ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ». στο 6 ο Συνέδριο «Πρόληψη και Αγωγή Υγείας στο ΕΣΥ μέσω των Δήμων» του Διαδημοτικού Δικτύου Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης τον Απρίλιο του Η παρουσίαση έγινε στο 1 ο Στρογγυλό Τραπέζι με θέμα «Πρόληψη και Αγωγή Υγείας στο ΕΣΥ μέσω των Δήμων» και είχε τίτλο Ανοικτά Κέντρα Προστασίας της Υγείας και συζήτησε τα θέματα: τι είναι τα Ανοικτά Κέντρα, ποια είναι η Διεθνής εμπειρία, στις Ηνωμένες Πολιτείες, στο Ηνωμένο Βασίλειο και στο Καναδά, Ανάπτυξη ενός Ανοικτού Κέντρου Προστασίας της Υγείας από ένα Δήμο, και τα ερωτήματα: Γιατί μια νέα υπηρεσία υγείας; Γιατί στο Δήμο; Ποιες είναι οι Ανάγκες που αντιμετωπίζονται; Εξέτασε τα πιθανά Μέσα για την Ανάπτυξη του Ανοικτού Κέντρου Προστασίας της Υγείας και τις πιθανές Τελικές υπηρεσίες καθώς και τα Αναμενόμενα αποτελέσματα. Στο τραπέζι ήταν Συντονιστές οι: Μιχάλης Γαβράς, ιατρός, Αντιδήμαρχος Αγίας Παρασκευής, Μέλος Δ.Σ. Διαδημοτικού Δικτύου Υγείας και Σωτήρης Παπασπυρόπουλος, ιατρός, Διευθυντής Διαδημοτικού Δικτύου Υγείας. Άλλοι ομιλητές ήταν οι: Αντώνης Δημόπουλος, Γενικός Γραμματέας Δημόσιας Υγείας, Υπουργείο Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης, Αθανάσιος Παπαμίχος, MSc, PhD, Πρόεδρος Ελληνικής Εταιρείας Διοίκησης Υπηρεσιών Υγείας, Κυριάκος Σουλιώτης, 12

14 Λέκτορας Πανεπιστημίου Πελοποννήσου Επιστημονικός Συνεργάτης Κέντρου Μελετών Υπηρεσιών Υγείας / Εθνικού Δικτύου Δήμων Προαγωγής Υγείας, Παύλος Θεοδωράκης, Πρόεδρος Οργανισμού Υγείας & Κοινωνικής Αλληλεγγύης Δήμου Αθηναίων. Χαιρετισμούς στο συνέδριο απηύθυναν και αναφέρθηκαν στην ανάγκη της ανάληψης των οι: Βασίλης Γιαννακόπουλος, Δήμαρχος Αγίας Παρασκευής,Φιλοξενών Δήμος Γιώργος Πατούλης, Πρόεδρος Διαδημοτικού Δικτύου Υγείας & Κοινωνικής Αλληλεγγύης Ο.Τ.Α., Δήμαρχος Αμαρουσίου Μαριλίζα Ξενογιαννακοπούλου, Υπουργός Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης Ανδρέας Λοβέρδος*, Υπουργός Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης Διονύσης Φιλιώτης, Πρόεδρος Συνδέσμου Φαρμακευτικών Επιχειρήσεων Ελλάδος Μάριος Σαλμάς*, Τομεάρχης Πολιτικής Ευθύνης Υγείας Ν.Δ., Βουλευτής Αιτωλοακαρνανίας Αικατερίνη Μιχαλιού, Μέλος Τμήματος Υγείας & Πρόνοιας της Κ.Ε. του Κ.Κ.Ε. Χαράλαμπος Καραθάνος, Πολιτικός Εκπρόσωπος ΛΑ.Ο.Σ. για θέματα Υγείας, Αθανάσιος Λεβέντης*, Υπεύθυνος για θέματα Υγείας ΣΥ.ΡΙΖ.Α. Νικόλαος Χρυσόγελος, Εκπρόσωπος Οικολόγων Πράσινων για θέματα Υγείας Παρακάτω παρουσιάζονται οι διαφάνειες της ομιλίας του Απόστολου Δόλγερα σχετικά με το θέμα της Δημιουργίας ΑΚΕΠΥ από τους Δήμους: 13

15 ΕΘΝΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΥΓΕΙΑΣ Ανοικτά Κέντρα Προστασίας της Υγείας Απόστολος Δόλγερας, Επιστημονικός Συνεργάτης, Τομέας Οικονομικών της Υγείας Εθνική Σχολή Δημόσιας Υγείας Τι είναι τα Ανοικτά Κέντρα Ελαφριά δομή Ελάσσονα ασθένεια και έλασσον τραυματισμός Αγωγή υγείας, Πρόληψη και εποπτεία της δευτερογενούς πρόληψης Κατ εξοχήν εκμετάλλευση της πληροφορικής ΕΘΝΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΥΓΕΙΑΣ 14

16 Ανάπτυξη ενός Ανοικτού Κέντρου Προστασίας της Υγείας από ένα Δήμο Γιατί μια νέα υπηρεσία υγείας; Γιατί στο Δήμο; Ανάγκες που αντιμετωπίζονται Μέσα για την Ανάπτυξη του Ανοικτού Κέντρου Προστασίας της Υγείας Τελικές υπηρεσίες ΕΘΝΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΥΓΕΙΑΣ Γιατί μια νέα υπηρεσία υγείας; Το Εθνικό Σύστημα Υγείας στην Ελλάδα υφίσταται πολλαπλές πιέσεις με συνέπεια στα κεντρικά, πανεπιστημιακά και μεγάλα περιφερικά νοσοκομεία να υπάρχει μεγάλη λίστα αναμονής για συνάντηση Στα επείγοντα περιστατικά καταφεύγουν ασθενείς με πολύ σοβαρές καταστάσεις, αλλά και ασθενείς με μικρό κίνδυνο και απλή αντιμετώπιση του προβλήματος τους δημιουργώντας παρενέργειες στην αντιμετώπιση των σοβαρών περιστατικών Ασθενείς καταφεύγουν σε φαρμακεία για την λήψη απλών υπηρεσιών όπως έλεγχος της αρτηριακής πίεσης, τσιμπήματα, ηλιακά εγκαύματα, μικροαιμοραγίες, επιδέσεις κλπ ΕΘΝΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΥΓΕΙΑΣ 15

17 Γιατί μια νέα υπηρεσία υγείας; Οι υπηρεσίες προαγωγής υγείας και πρόληψης δεν έχουν ενσωματωθεί επαρκώς στο υγειονομικό σύστημα, ώστε να γίνει η κατάλληλη διαχείριση για τους μείζονες παράγοντες κινδύνου για τα χρόνια νοσήματα που αποτελούν σημαντικούς προσδιοριστές της υγεία και η θεραπευτική τους αντιμετώπιση μπορεί να είναι δύσκολη ή και ατελέσφορη και κοστίζει ακριβά ΕΘΝΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΥΓΕΙΑΣ Γιατί στο Δήμο; Η αποκέντρωση των υπηρεσιών Δημόσιας Υγείας και Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας είναι απαραίτητη για την αποτελεσματικότερη και φιλικότερη προς το πολίτη υπηρεσία. Από τις Υπηρεσίες Δημόσιας Υγείας και Πρωτοβάθμιας Φροντίδας ένα τμήμα μπορεί να αναληφθεί από του Δήμους. Ιδιαίτερα εκείνο της Πρόληψης και της Αγωγής Υγείας που έχει παραμείνει υποτροφικό. Η αποκέντρωση αυτή συναρτάται με τη Διοικητική Μεταρρύθμιση, την αναδόμηση του Δήμου και της περιοχής ευθύνης του, και τη κατάργηση των Νομαρχιών. Υπηρεσίες που ήδη έχουν αναπτυχθεί από τους Δήμους, αν συνδυαστούν με πληροφορική μπορούν να πολλαπλασιάσουν την αποτελεσματικότητα των υπηρεσιών. ΕΘΝΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΥΓΕΙΑΣ 16

18 Γιατί στο Δήμο; Οι ασθενείς δεν γνωρίζουν αν υπάρχει και ποια είναι η κατάλληλη υπηρεσία για την αντιμετώπιση του προβλήματος τους, στο πολύπλοκο και λαβυρινθώδες σύστημα υγείας υγείας, διευκολύνοντας και βελτιώνοντας τη πρόσβαση του πληθυσμού σ αυτές τις υπηρεσίες. Οι πολίτες δυσκολεύονται να βρουν απλές συμβουλευτικές υπηρεσίες Το προτεινόμενο εγχείρημα αναφέρεται στην πρώτη επαφή των ασθενών με τις υγειονομικές υπηρεσίες για τη διαχείριση του μικρού κινδύνου, την αγωγή και προαγωγή της υγείας, την εποπτεία της δευτερογενούς πρόληψης, την έγκυρη πληροφόρηση και την υποστήριξη για κατάλληλο προσανατολισμό και ενημερωμένη και ορθή επιλογή των κατάλληλων υπηρεσιών υγείας, διευκολύνοντας και βελτιώνοντας τη πρόσβαση του πληθυσμού σ αυτές τις υπηρεσίες. ΕΘΝΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΥΓΕΙΑΣ Ανάγκες που αντιμετωπίζονται: - Μικρός και σαφώς προσδιορισμένος κίνδυνος - Συμβουλευτική Ιατρική και Νοσηλευτική Φροντίδα - Πληροφόρηση, Αγωγή και Προαγωγή της Υγείας - Ενημέρωση και Προσανατολισμός για τις Υπηρεσίες Υγείας ΕΘΝΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΥΓΕΙΑΣ 17

19 Μικρός και σαφώς προσδιορισμένος κίνδυνος Ο μικρός και σαφώς περιορισμένος κίνδυνος περιλαμβάνει πρώτες βοήθειες, για την ελάσσονα ασθένεια και το έλασσον τραύμα καθώς και καθημερινές πράξεις όπως: Επείγουσα αντισύλληψη Πόνοι στομάχου, εμετοί, διάρροια και δυσπεψία Προβλήματα οφθαλμών και ώτων Αντιτετανική ένεση (σε περίπτωση τραυματισμών) Αμυχές, κοψίματα, δαγκώματα, τσιμπήματα Μικροτραυματισμοί και μικροασθένειες Συγκεκριμένες μολύνσεις Δερματικές παθήσεις (εγκαύματα ηλίου, εξανθήματα) Έλεγχος αρτηριακής πίεσης Διάστρεμμα Μικρά εγκαύματα Φροντίδα πληγών Φροντίδα μολυσματικών κηρίων ΕΘΝΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΥΓΕΙΑΣ Συμβουλευτική Ιατρική και Νοσηλευτική Φροντίδα Ιατρικές συμβουλές Ψυχολογική συμβουλευτική Συμβουλευτική κοινωνικά αποκλεισμένων Προβλήματα υγείας ανδρών (πληροφορίες για τον προστάτη) Προβλήματα υγείας γυναικών (κυστίτιδες και άλλα συναφή) ΕΘΝΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΥΓΕΙΑΣ 18

20 Πληροφόρηση, Αγωγή και Προαγωγή της Υγείας Έλεγχος μειζόνων παραγόντων κινδύνου Πληροφορίες για την αγωγή και την προαγωγή της υγείας (Δίαιτες, Άσκηση, Στοματική Υγεία, Αναπαραγωγική Υγεία κλπ, Νοσήματα και Καταστάσεις) Υποστήριξη για την διακοπή του καπνίσματος Εποπτεία στην δευτερογενή πρόληψη (υπέρταση, διαβήτης, λιπιδαιμία, γυναικολογικός καρκίνος, καρκίνος του προστάτη, κλπ) Ανάπτυξη πρωτοκόλλων αντιμετώπισης του μικρού κινδύνου και συμβουλών (ηλεκτρονικά) ΕΘΝΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΥΓΕΙΑΣ Ενημέρωση και Προσανατολισμός για τις Υπηρεσίες Υγείας Δίνονται πληροφορίες από τα ηλεκτρονικά πρωτόκολλα αντιμετώπισης καταστάσεων Παραπέμπονται περιστατικά Πληροφορίες για τις Υπηρεσίες Υγείας και Κοινωνικής Προστασίας ΕΘΝΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΥΓΕΙΑΣ 19

21 1.1.β. Ο Επιστημονικός υπεύθυνος του έργου καθηγητής Γιάννης Κυριόπουλος παρουσίασε την πολιτική ανάπτυξης δράσεων που σχετίζονται με αυτές της δημιουργίας ΑΚΕΠΥ στην ημερίδα της Κεντρικής Ένωσης Δήμων και Κοινοτήτων Ελλάδας ΚΕΔΚΕ: (Θεσσαλονίκη, 27 Νοεμβρίου 2009). Τοπική Αυτοδιοίκηση & Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας Παρακάτω παρουσιάζονται οι σχετικές διαφάνειες της ομιλίας του καθηγητή Γιάννη Κυριόπουλου στην ανωτέρω ημερίδα. ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΤΟΠΙΚΗΣ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗΣ Ο ΡΟΛΟΣ ΤΗΣ ΤΟΠΙΚΗΣ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΣΤΗ ΔΗΜΟΣΙΑ ΥΓΕΙΑ Γιάννης Κυριόπουλος Τομέας Οικονομικών της Υγείας Εθνική Σχολή Δημόσιας Υγείας Νοέμβριος

22 ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΩΝ ΜΕΙΖΟΝΩΝ ΠΑΡΑΓΟΝΤΩΝ ΚΙΝΔΥΝΟΥ Καταγραφή και αξιολόγηση των αναγκών Εκπόνηση προγραμμάτων που θα ανταποκρίνονται στις ανάγκες αυτές και Υλοποίηση και παρακολούθηση των προγραμμάτων. ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΟΥ ΜΙΚΡΟΥ ΚΙΝΔΥΝΟΥ ΚΑΙ ΤΗΣ ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗΣ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗΣ Ανάπτυξη από τους ΟΤΑ δομών και υπηρεσιών με σκοπό την: Παροχή υπηρεσιών υγείας Συμβουλευτική υποστήριξη των ασθενών Καθοδήγηση στο δαιδαλώδη χώρο των υπηρεσιών υγείας Διαχείριση των χρονίων νοσημάτων (προσανατολισμός) Διαχείριση του μικρού κινδύνου Υλοποίηση δράσεων για την αντιμετώπιση μειζόνων παραγόντων κινδύνου Αγωγή και προαγωγή της υγείας Ως συνέπεια της παρουσίασης αυτής στα συμπεράσματα της συγκεκριμένης ημερίδας εντάχθηκε και η κατωτέρω παράγραφος: Η δημιουργία και λειτουργία Περιφερειακών και Τοπικών Δομών, παροχής τυποποιημένων υπηρεσιών υγείας για την διαχείριση 21

23 του μικρού κινδύνου, συμβουλευτικής και καθοδήγησης των ασθενών για την διαχείριση του μείζονος κινδύνου. Η δικτύωσή τους σε Ευρωπαϊκό και Εθνικό επίπεδο, με δυνατότητα αξιοποίησης πρωτοβουλιών και δράσεων της κοινωνίας των πολιτών. 1.1.γ. Στο 6 ο Πανελλήνιο Συνέδριο για τη Διοίκηση, τα Οικονομικά και τις Πολιτικές Υγείας που έγινε στην Αθήνα, στις Δεκεμβρίου 2010 παρουσιάστηκε σε στρογγυλό τραπέζι το θέμα της Δημιουργίας Ανοικτών Κέντρων Προστασίας της Υγείας όπως τη προσδιόρισε η σχετική μελέτη του παρόντος έργου. Παρακάτω είναι όλοι οι συντελεστές του τραπεζιού, όπως φαίνονται στο πρόγραμμα του συνεδρίου 22

24 Τετάρτη 15 Δεκεμβρίου ΣΤΡΟΓΓΥΛΟ ΤΡΑΠΕΖΙ Δημιουργία Ανοικτών Κέντρων Προστασίας της Υγείας (ΑΚΕΠΥ) από τους Δήμους Συντονιστές: Απόστολος Δόλγερας, Γιώργος Μακρυνός Παρουσίαση της έκθεσης των πλευρών της και των υποδείξεών της Σχολιαστές: Άντα Μαρκάκη, Αθηνά Τατσιώνη, Βασιλική Τσιάντου, Κωνσταντίνος Μελαχροινός, Χρήστος Λιονής Η χρησιμοποίηση της μελέτης από τους νέους δήμους για τη δημιουργία των ΑΚΕΠΥ, Σωτήρης Παπασπυρόπουλος Στην παρουσίαση αυτή έγινε εκτεταμένη συζήτηση με το κοινό του συνεδρίου και απαντήθηκαν ερωτήματα όπως «γιατί μία ακόμη δομή φροντίδας υγείας;» και «πως θα συναρθωθεί το Ανοικτό Κέντρο Προστασιας της Υγείας με τον Δήμο», καθώς και η οριοθέτηση του ΑΚΕΠΥ με τις άλλες δομές Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας (Το σχετικό Υλικό παρουσιάζεται στην ιστοσελίδα του ΑΚΕΠΥ) 23

25 2. Εκπόνηση και προώθηση εκθέσεων των ευρημάτων και των υποδείξεων της μελέτης προς την ΚΕΔΚΕ, ΙΤΑ, Δίκτυα Υγείας Δήμων και Κοινοτήτων (ΔΔΥ, ΕΔΕΠΥ) Εκπονήθηκε έκθεση ευρημάτων της Μελέτης και για καλύτερη επικοινωνία με τους Δήμους θα γίνει το Φεβρουάριο ημερίδα στη Κεντρική Αίθουσα της Εθνικής Σχολής Δημόσιας Υγείας όπου θα παρουσιασθεί με καλεσμένους εκπροσώπους των Δευτεροβαθμίων και Τριτοβαθμίων οργανώσεων των ΟΤΑ και από πολλούς Δήμους, θα μοιραστεί επίσης το φυλλάδιο και το CD. Στη συνάντηση αυτή θα γίνει εκτεταμένη συζήτηση για τα πλεονεκτήματα, του τρόπους και τα προβλήματα που πρέπει να αντιμετωπισθούν για τη Δημιουργία των ΑΚΕΠΥ. Στόχος της ημερίδας είναι να διαδώσει όσο γίνεται πιο εκτεταμένα στις αρχές των νέων καλλικρατικών Δήμων την πολιτική της Δημιουργίας ΑΚΕΠΥ, να δώσει τα εργαλεία για την αντίστοιχη υλοποίηση και να εγκαταστήσει μια σχέση για την από κοινού αντιμετώπιση των προβλημάτων που θα προκύψουν. 3. Συγγραφή του παραδοτέου Τη συγγραφή του παρόντος παραδοτέου έγινε αφού συγκεντρώθηκε όλο το απαραίτητο υλικό από την ομάδα έργου. 4. Τεχνική επιμέλεια του παραδοτέου Για την τελική επεξεργασία και μορφή του παρόντος παραδοτέου έγινε τεχνική επιμέλεια η οποία περιλαμβάνει τη δημιουργία γραφικών και τη μορφοποίηση του κειμένου. 5. Έκδοση ενημερωτικού φυλλαδίου για τους Καλλικρατικούς Δήμους (αρ 500) 24

26 Στα πλαίσια του υποέργου εκδόθηκε ενημερωτικό Φυλλάδιο με τα ευρήματα της μελέτης. Το Φυλλάδιο περιλαμβάνει τα εξής: 25

27 6. Έκδοση ενημερωτικού CD για του Καλλικρατικούς Δήμους (αρ 500) Η εικόνα που ακολουθεί είναι το εξώφυλλο του CD. Το ενημερωτικό υλικό που περιέχει CD παρακάτω στο κεφάλαιο 8 «Συγγραφή Ενημερωτικού Υλικού» είναι παρόμοιο μ αυτό που αναγράφεται 7. Αποστολή ενημερωτικού υλικού Απποδέκτης του ενημερωτικού υλικού είναι το Διαδημοτικό Δίκτυο Υγείας, Η ΚΕΔΚΕ, και οι Δήμοι. Το ενημερωτικό υλικό στάλθηκε ηλεκτρονικά και διανέμεται στις συναντήσεις. 26

28 8. Συγγραφή ενημερωτικού υλικού Το ενημερωτικό υλικό χρησιμοποιήθηκε για την ενημέρωση των πρωτοβάθμιων και δευτεροβάθμιων οργάνων των ΟΤΑ. Εισαγωγή Ανάγκες υγείας Οι ανάγκες υγείας που δεν καλύπτονται στη χώρα μας είναι: (α) η αγωγή υγεία, υπό τη μορφή συγκεκριμένου και οργανωμένου προγράμματος στη κοινότητα με μετρήσιμα αποτελέσματα, (β) η δευτερογενής πρόληψη, με οργανωμένα και εποπτευόμενα προγράμματα προσυμπτωματικού ελέγχου του κινδύνου για τα νοσήματα που η έκβαση τους σχετίζεται με τη πρώιμη διάγνωση και την έγκαιρη θεραπεία (γ) η αντιμετώπιση της ελάσσονος ασθένειας και του ελάσσονος τραύματος, το οποίο αντιμετωπίζεται από τα φαρμακεία ή από τα εφημερεύοντα νοσοκομεία με ότι αυτό συνεπάγεται (δ) η συμβουλευτική για οξείες ψυχολογικές ή κοινωνικές καταστάσεις με την έννοια της συνεχούς παρακολούθησης των σχετικών προβλημάτων και η πληροφορία σε σχέση με ποιές δυνατότητες υπηρεσιών υγείας έχει να προσφύγει ο πολίτης και πόσο κατάλληλες είναι για να αντιμετωπίσει το πρόβλημα του, εν κατακλείδι δεν υπάρχει μια υπηρεσία υγείας πρώτης επαφής που να μπορεί να καθοδηγεί κατάλληλα τους πολίτες. Η Διεθνής Εμπειρία Τα συστήματα υγείας γίνονται όλο και πιο γραφειοκρατικά και μη φιλικά για το χρήστη. Συγχρόνως οι πολίτες ζητούν υπηρεσίες που αφορούν την ελάσσονα ασθένεια από τα τμήματα επειγόντων περιστατικών. Οι υπηρεσίες αυτές θα μπορούσαν να παρασχεθούν αποκεντρωμένα πιο αποτελεσματικά και πιο οικονομικά από ελαφρές δομές. Για το λόγο αυτό αναπτύχθηκαν εδώ και δεκαετίες στο Ηνωμένο Βασίλειο και στην Αυστραλία τα Walkin Health Centers, στον Καναδά στις Ηνωμένες Πολιτείες Walk in Clinics, Λόγοι επίσκεψης των ασθενών στις δομές αυτές. Ο κύριος παράγων εμφανίζεται να είναι η ευκολία της θέσης του κέντρου, οι εκτός τυπικού ωραρίου ώρες λειτουργίας, η μη απαίτηση ραντεβού και η ελάσσονα φύση του προβλήματος. Βασικό στοιχείο φαίνεται λοιπόν να είναι η αυξημένη προσβασιμότητα. Ικανοποίηση ασθενών,μελέτες από την Βρετανία τις ΗΠΑ και τον Καναδά δείχνουν πολύ μεγάλη ικανοποίηση μεταξύ των προσερχομένων στα κέντρα. Ικανοποίηση που φαίνεται να 27

29 προέρχεται από τις διαπροσωπικές σχέσεις μεταξύ του χρήστη και του γιατρού ή της νοσηλεύτριας. Γιατί από τους Δήμους; Οι Δήμοι αποτελούν τις πλησιέστερες και πιο αποκεντρωμένες δομές της κοινωνίας και μπορούν να αναλάβουν την υλοποίηση των σχετικών υπηρεσιών με επάρκεια, διαχρονική συνέπεια και φιλικότητα προς τον χρήστη, ως τώρα έχουν γίνει από τους Δήμους σε αποσπασματικές προσπάθειες σε αυξανόμενο ρυθμό σε θέματα που θα μπορούσαν να καλυφθούν από τα ΑΚΕΠΥ, όπως Δημοτικά Ιατρεία, ενέργειες Αγωγής Υγείας, Δευτερογενούς Πρόληψης, ανάπτυξη υπηρεσιών Συμβουλευτικής και Κοινωνικής Προστασίας. Η ανάπτυξη τέτοιων πρωτοβουλιών από τους Δήμους υπογραμμίζει τη σχετική έλλειψη αντίστοιχων εθνικών προγραμμάτων και προσδιορίζει το επίπεδο στο οποίο θα πρέπει να αναπτυχθούν αυτά. Στόχος Στόχος η παροχή υπηρεσιών που δεν παρέχονται από το σύστημα υγείας, ή είναι δύσκολη η πρόσβαση ή δεν παρέχονται τις ώρες που οι εργαζόμενοι τις χρειάζονται σε όλους τους πολίτες του Δήμου. Για τη λήψη υπηρεσιών πρώτων βοηθειών οι πολίτες σήμερα ταλαιπωρούνται στο δαιδαλώδες σύστημα υγείας ενώ δεν έχουν προγραμματισμένη λήψη υπηρεσιών πρόληψης και εκτίμησης του κινδύνου, απουσιάζουν επίσης οι αποκεντρωμένες υπηρεσίες συμβουλευτικής, ενώ δεν γνωρίζουν σε ποια υπηρεσία πρέπει να απευθυνθούν σε ένα κατακερματισμένο σύστημα Υπηρεσίες Τα Ανοικτά Κέντρα Προστασίας της Υγείας δύνανται να παρέχουν τέσσερις κατηγορίες υπηρεσιών σε όλους τους πολίτες ενός Δήμου. Κάθε Δήμος ανάλογα με την ιδιομορφία του μπορεί να μην αναπτύξει και τους τέσσερις πυλώνες υπηρεσιών( π.χ. αν στη περιφέρεια του Δήμου υπάρχει ΚΥ μπορούν να παραληφθεί ο πυλώνας Δ. αντιμετώπιση προβλημάτων τύπου Πρώτων βοηθειών και ασθενειών μικρού κινδύνου) ή να δώσει έμφαση και να «ανοίξει» τις υπηρεσίες κάποιου. Σημαντικότερος πυλώνας είναι αυτός της πρόληψης (δες Σχήμα 1) επειδή κανένας φορέας δεν παρέχει οργανωμένα προγράμματα πρόληψης με την έννοια του σχεδιασμού, συγκεκριμένων προδιαγραφών, διαχρονικής λειτουργίας, 28

30 παρακολούθησης, ανάκλησης και παροχής συγκεκριμένης διόδου στη περίπτωση μιας πρώιμης διάγνωσης μετά από Προσυμπτωματικό Έλεγχο. Σχήμα 1. Ποσοστό (%) Θανάτων ανάλογα με το κίνδυνο στην Ελλάδα % θανάτων αποδιδόμενο στους παράγοντες κινδύνου (Ελλάδα, 2002) Υπέρταση Κάπνισμα Υπερχοληστερολαιμία Υψηλός ΔΜΣ Καθιστική ζωή Λίγα φρούτα/λαχανικά Ατμοσφαιρική ρύπανση Μη ασφαλές σεξ Επαγγελματικά καρκινογόνα Ναρκωτικά Τα ΑΚΕΠΥ θα παρέχουν υπηρεσίες τις υπηρεσίες αυτές σε ένα εκτεταμένο ωράριο. Ενδεικτικά: από τις 8.00 έως τις Οι κατηγορίες Υπηρεσιών αφορούν: Α) Την πρόληψη που περιλαμβάνει την πρωτογενή πρόληψη με την αγωγή υγείας, καθώς και την δευτερογενή πρόληψη με την εκτίμηση του κινδύνου για ασθένεια. Β) Την συμβουλευτική για Θέματα Υγείας και Πρόνοιας Γ) Τη Διασύνδεση και παροχή Συμβουλών για τη κατάλληλη και αποτελεσματική χρήση των υφιστάμενων δομών περίθαλψης Δ)Την αντιμετώπιση προβλημάτων τύπου Πρώτων βοηθειών και ασθενειών μικρού κινδύνου Συνοπτικά κάθε μία από τις κατηγορίες υπηρεσιών περιλαμβάνει: 29

31 Α) Πρόληψη Α.1) Πρωτογενή πρόληψη και αγωγή υγείας: Κάπνισμα (Αποφυγή έναρξης, Διακοπή) Αλκοόλ Εξαρτησιογόνες ουσίες(αποφυγή έναρξης, Απεξάρτηση) Διατροφή ( Υγιεινή Δίαιτα, Παχυσαρκία, Ειδικές Δίαιτες) Άσκηση ΨυχικήΥγεία Γυναικεία Υγεία Σεξουαλική Υγεία Στοματική Υγεία Α.2) Δευτερογενή πρόληψη με την εκτίμηση του κινδύνου για ασθένεια: Εκτίμηση καρδιαγγειακού κινδύνου Εκτίμηση συναισθηματικής διαταραχής Μέτρηση σακχάρου στο αίμα Μέτρηση λιπιδίων στο αίμα Μέτρηση Δείκτη Μάζας Σώματος Έλεγχος παρουσίας αίματος στα κόπρανα Συμβουλευτική για αυτοεξέταση μαστών και προσυμπτωματικό έλεγχο του γυναικείου καρκίνου (μαστογραφία. ΠΑΠ τεστ) Συμβουλευτική για τον προσυμπτωματικό έλεγχο για καρκίνο του προστάτη Για το σκοπό αυτό θα παραχθούν πρωτόκολλα ενεργειών κατά φύλο και ηλικία, ώστε να παρέχεται μια πλήρης ασπίδα προστασίας απέναντι στους μείζονες παράγοντες κινδύνου για την υγεία του συνολικού πληθυσμού Το σύνολο του προγράμματος πρόληψης δεν είναι δυνατό να ξεκινήσει σε όλο του το εύρος γι αυτό προτείνεται το παρακάτω πρόγραμμα ως προτεραιότητα: 1. Αγωγή Υγείας 1.1. Ηλεκτρονική Υγεία Βιβλιοθήκη πληροφοριών μέσω της ιστοσελίδας που έχει ήδη παραχθεί στην Εθνική Σχολή Δημόσιας Υγείας με την οποία μπορεί να συνδέεται η ιστοσελίδα του Δήμου. Αυτή περιλαμβάνει: Αγωγή Υγείας (Μείζονες παράγοντες κινδύνου: Κάπνισμα, Αλκοόλ, Παχυσαρκία, Καθιστική Ζωή, Εξαρτησιογόνες Ουσίες, Στρες, Χοληστερόλη, Υπέρταση, Διαβήτης. Ασθένειες και καταστάσεις: Εκφυλιστικά νοσήματα, Μεταβολικά νοσήματα, Λοιμώδη νοσήματα, Σεξουαλικά μεταδιδόμενα νοσήματα, Ατυχήματα, Στοματική Υγεία, Ψυχική Υγεία, Υγιή Μάτια, 30