ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΔΙΚΤΥΟ ΣΧΟΛΕΙΩΝ ΠΡΟΑΓΩΓΗΣ ΥΓΕΙΑΣ ΣΧΕΔΙΟ ΔΡΑΣΗΣ

Transcript

1 ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΔΙΚΤΥΟ ΣΧΟΛΕΙΩΝ ΠΡΟΑΓΩΓΗΣ ΥΓΕΙΑΣ ΣΧΕΔΙΟ ΔΡΑΣΗΣ ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ: Έτος προγράμματος: 4 ο ΟΝΟΜΑ ΣΧΟΛΕΙΟΥ: Α ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΠΑΛΙΟΜΕΤΟΧΟΥ Επιτροπή Αγωγής Υγείας και Πρόληψης της Παραβατικότητας: 1. Μαρία Τσούντα (Συντονίστρια) 2. Ανδρέας Αντωνίου 3. Καλοδότη Ιωάννου 4. Γιαννάκης Βασιλειάδης 5. Άλκηστη Παπαδοπούλου 6. Ομάδα συντονιστών-διαμεσολαβητών μαθητών 7. Αργυρούλα Θεμιστοκλέους (Επισκέπτρια Υγείας) 8. Θεοφανώ Ψηλογένη (Μέλος Συνδέσμου Γονέων) 9. Ελένη Τρύφωνος (Εκπαιδευτική Ψυχολόγος) ΘΕΜΑ: «Εφαρμογή μοντέλου επικοινωνίας με συντονιστές-διαμεσολαβητές μαθητές για την επίλυση συγκρούσεων» Στόχοι Προγράμματος: 1. Οι μαθητές να γνωρίσουν, να σέβονται και να αποδέχονται τον εαυτό τους και τους άλλους. 2. Οι μαθητές να καλλιεργήσουν και να αναπτύξουν δεξιότητες επίλυσης διαφορών, που μπορεί να προκύψουν στις διάφορες σχολικές δραστηριότητες. 3. Οι μαθητές να αναπτύξουν δεξιότητες επιχειρηματολογίας έτσι ώστε να υποστηρίζουν την άποψή τους με λογικά επιχειρήματα. 4. Οι μαθητές να λαμβάνουν υπόψη την αντίθετη άποψη και τα επιχειρήματα που την υποστηρίζουν, έτσι ώστε να φτάσουν σε μια κοινά αποδεχτή λύση μέσα από εποικοδομητικό διάλογο. 5. Οι μαθητές να αναγνωρίζουν, να αποδέχονται και να σέβονται τα συναισθήματα των άλλων (καλλιέργεια ενσυναίσθησης). 6. Να εκπαιδευτεί ομάδα μαθητών για την εφαρμογή μοντέλου επικοινωνίας κατά την επίλυση συγκρούσεων με συντονισμό-διαμεσολάβηση. 7. Να δημιουργήσουν στον πλακόστρωτο χώρο του σχολείου ζωγραφιές ομαδικών παιχνιδιών όπως φιδάκι, βασιλέα, σκάκι, ντάμα, τρίλιζα κ.τ.λ. για τη δημιουργική απασχόλησή τους την ώρα του διαλείμματος. 8. Να αντιληφθούν τη μεγάλη σημασία που έχει η προσωπική υγιεινή και η φροντίδα του εαυτού τους.

2 Προγραμματισμένες Δραστηριότητες: 1. Εγκατάσταση εξοπλισμού και λειτουργία σχολικού ραδιοφώνου κατά τα διαλείμματα. Οι μαθητές μπορούν να ακούνε τραγούδια που τους ηρεμούν ή/και ψυχαγωγούν. 2. Φτιάχνουν πορτρέτα του εαυτού τους, μιλούν γι αυτόν και κάνουν αυτοπαρουσίαση. Επίσης, λένε πώς θα ήθελαν να βελτιώσουν τον εαυτό τους. 3. «Η προσωπική μου ασπίδα»: Οι μαθητές αναφέρουν τι δεν τους αρέσει να τους κάνουν οι άλλοι και το συζητούν με τους συμμαθητές τους. 4. Δημιουργία κώδικα λειτουργίας της τάξης: Ο εκπαιδευτικός αφιερώνει τον απαραίτητο χρόνο για να διαμορφώσει μαζί με τους μαθητές κανόνες λειτουργίας της τάξης. Ο κάθε μαθητής που εισηγείται έναν κανόνα επιχειρηματολογεί και υποστηρίζει τη θέση του. Σε περίπτωση που ο κανόνας γίνει αποδεχτός από όλους εντάσσεται στον κώδικα λειτουργίας της τάξης. 5. Εργαστήριο συζήτησης κοινωνικών και εκπαιδευτικών θεμάτων με τη βοήθεια κινηματογραφικών έργων. 6. Τα παιδιά απασχολούνται δημιουργικά κατά τη διάρκεια του διαλείμματος με διάφορα παιχνίδια (παιχνίδια αυλής, επιτραπέζια, αθλητικά, κτλ). Την οργάνωση των παιχνιδιών θα αναλάβει το κεντρικό μαθητικό συμβούλιο του σχολείου. 7. Οι μαθητές απασχολούνται δημιουργικά, σε ειδικά διαμορφωμένη αίθουσα του σχολείου («Αίθουσα Ψυχαγωγίας»), στο μάθημα της γυμναστικής (όταν βρέχει ή κάνει κρύο) και κατά τη διάρκεια αναπληρώσεων. 8. Εκπαιδευμένοι εκπαιδευτικοί αναλαμβάνουν τη διαχείριση συγκρούσεων που εμφανίζονται στο χώρο του σχολείου με τεχνικές διαμεσολάβησης. Ο στόχος της διαμεσολάβησης είναι μέσα από το διάλογο τα εμπλεκόμενα μέρη να φτάσουν σε μια κοινά αποδεχτή λύση. 9. Εκπαιδευμένοι εκπαιδευτικοί διοργανώνουν σε συνεργασία με τη διεύθυνση του σχολείου και το σύνδεσμο γονέων διήμερο εργαστήρι σε μη διδακτικό χρόνο με σκοπό την εκπαίδευση της ομάδας μαθητών που θα αναλάβει ρόλο συντονιστή-διαμεσολαβητή σε περιπτώσεις συγκρούσεων εντός του σχολικού περιβάλλοντος. 10. Αξιοποίηση βιβλιοθήκης: Η βιβλιοθήκη του σχολείου να λειτουργήσει ως κέντρο έρευνας, ψυχαγωγίας, τεκμηρίωσης, πληροφόρησης και μάθησης. Τη βιβλιοθήκη μπορούν να τη χρησιμοποιούν μαθητές αλλά και γονείς. 11. Τακτή Ώρα - Ζωή της τάξης: Καθιερώνεται συγκεκριμένος χρόνος που να δίνει την ευκαιρία στους μαθητές με το δάσκαλό τους να συζητούν θέματα που αφορούν άμεσα τη ζωή των μαθητών στο σχολείο. Θα δίνεται, με αυτό το τρόπο, η ευκαιρία στους μαθητές και εκπαιδευτικούς να εκφράζουν τους προβληματισμούς, τις απόψεις τους και να παρουσιάζουν προς συζήτηση διάφορα προβλήματα που έχουν σχέση με τη ζωή τους στην τάξη. Θα γίνεται προσπάθεια επίλυσης των προβλημάτων και οι αποφάσεις θα παίρνονται με ψηφοφορία. Με αυτό τον τρόπο θα ενεργοποιείται η συμμετοχή των μαθητών στη διαχείριση της ζωής στην τάξη. Όταν υπάρχει ειδική ανάγκη, στη συζήτηση να

3 προσκαλούνται άτομα τα οποία μπορούν να συμβάλουν στην επίλυση του συγκεκριμένου προβλήματος, θα παίρνουν δηλαδή το ρόλο του συμβούλου ή του διαμεσολαβητή. 12. Η φωνή των παιδιών (κουτί επικοινωνίας) Είναι πολύ σημαντικό τα παιδιά να έχουν το δικαίωμα άποψης. Αυτό στο σχολείο μπορεί να επιτευχθεί με το κουτί επικοινωνίας. Μέσα σε ένα ειδικό κουτί τα παιδιά να μπορούν να απευθύνονται προς τους δασκάλους και τη διεύθυνση του σχολείου εκφράζοντας τις απορίες τους, τους προβληματισμούς, τις εισηγήσεις τους επώνυμα και ανώνυμα. Το κουτί να βρίσκεται σε χώρο που να έχουν εύκολη πρόσβαση τα παιδιά. Τρόπος λειτουργίας: Τα αιτήματα των παιδιών πρέπει να ομαδοποιούνται από ομάδα εκπαιδευτικών και να εξετάζονται από το διδασκαλικό σύλλογο με σεβασμό και σοβαρότητα. Ακολουθεί ενημέρωση των παιδιών οπότε και δίνονται απαντήσεις στα ερωτήματα, ικανοποιούνται κάποια αιτήματα ή επεξηγείται ο λόγος απόρριψης άλλων. Οι ανακοινώσεις γίνονται κατά τη διάρκεια κοινών συγκεντρώσεων. Τα παιδιά να γνωρίζουν εκ των προτέρων ότι για να λαμβάνονται υπόψη τα αιτήματά τους πρέπει να πληρούν κάποια κριτήρια π.χ. : τα μηνύματα να είναι γραμμένα με σαφήνεια τα μηνύματα να μην έχουν υβριστικό ύφος Το κουτί επικοινωνίας μπορεί να υπάρχει και σε κάθε τάξη. Εκεί μπορούν να τοποθετούνται θέματα από τους μαθητές και το δάσκαλο τα οποία αφορούν αποκλειστικά τη ζωή της τάξης και μπορούν να εγείρονται και να συζητούνται κατά τη διάρκεια της ώρας ΖΩΗ ΤΗΣ ΤΑΞΗΣ. 13. Εξατομικευμένη στήριξη μαθητών με προσωπικά συμβόλαια: Όταν μια περίπτωση μαθητή δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί επιτυχώς μέσα από τη συλλογική προσπάθεια, ο δάσκαλος βλέπει το μαθητή ιδιαιτέρως και συντάσσει μαζί του ένα προσωπικό συμβόλαιο. Σε συνεργασία με το μαθητή καθορίζεται ο στόχος του που θα προσπαθήσει να πετύχει. Σ αυτή τη διαδικασία εμπλέκονται αν είναι δυνατόν και οι γονείς. Τους ενημερώνουμε για το συμβόλαιο στην παρουσία του μαθητή και τους καλούμε να δείχνουν το ανάλογο ενδιαφέρον και να ενισχύουν το παιδί στην προσπάθεια του αυτή. Καθημερινά στο τέλος της μέρας ο δάσκαλος βλέπει το μαθητή ιδιαιτέρως και συζητούν την πρόοδο του. Ο δάσκαλος γράφει στο συμβόλαιο την εκτίμησή του. Το ίδιο κάνει και ο μαθητής. Το συμβόλαιο παρακολουθείται και υπογράφεται καθημερινά και από τους γονείς. 14. Κλείσιμο της σχολικής μέρας: Πολύ σημαντικό είναι το κλείσιμο της σχολικής μέρας. Ο δάσκαλος αφιερώνει κάποια λεπτά στο τέλος της μέρας για να κάνει μια ανακεφαλαίωση για δραστηριότητες ή γνώσεις που προηγήθηκαν κατά τη διάρκεια της μέρας. Μπορεί να γίνει επίσης αξιολόγηση δραστηριοτήτων, εμπειριών των παιδιών ή του εβδομαδιαίου στόχου της τάξης. Το κλείσιμο μπορεί να γίνει με αναφορά σε συναισθήματα των παιδιών και του δασκάλου για τη σχολική μέρα.

4 Είναι πολύ σημαντικό, το κλείσιμο, να γίνεται με θετικό τρόπο ώστε οι μαθητές να αποβάλλουν κάθε αρνητικό συναίσθημα και να φεύγουν από το σχολείο πάντα με θετική εντύπωση. Αυτό μπορεί να επιτευχθεί με πολύ σύντομες κι ευχάριστες δραστηριότητες π.χ. Παιχνίδι με την μπάλα (αναφορά σε συναισθήματα), ένα τραγούδι, κ.τ.λ. Το ευχάριστο κλείσιμο πραγματοποιείται επίσης με τον αποχαιρετισμό των μαθητών από το δάσκαλο. Ο δάσκαλος στέκεται στην πόρτα και αποχαιρετά ένα ένα τους μαθητές του. Τονίζεται με αυτό τον τρόπο η μοναδικότητα του μαθητή και καλλιεργούνται έτσι δεξιότητες επικοινωνίας (μαθαίνουν τα παιδιά να χαιρετούν, να αντικρίζουν τον άλλο όταν του απευθύνουν το λόγο, κ.τ.λ.). Προγραμματισμένη Αξιολόγηση: (Αρχική αξιολόγηση, παρακολούθηση εφαρμογής του προγράμματος, αξιολόγηση των διαδικασιών, αξιολόγηση αποτελέσματος) ΑΡΧΙΚΗ Οι εκπαιδευτικοί του σχολείου μέσα από συζητήσεις και παρατηρώντας τις στάσεις των μαθητών θα επισημάνουν προβλήματα συμπεριφοράς, αποδοχής και συνεργασίας ανάμεσά τους. Οι μαθητές που θα αποτελέσουν την ομάδα συντονιστών-διαμεσολαβητών καθώς και οι μαθητές της Στ 1 και Στ 2 παίρνουν συνέντευξη από τον εαυτό τους (φύλλο εργασίας) για να εντοπίσουν τομείς που υστερούν και υπερτερούν, αδυναμίες και δυνατότητες, ενδιαφέροντα, αγαπημένα πρόσωπα και αντικείμενα, κ.ά. Οι δάσκαλοι που εκπαιδεύτηκαν από το Δρ. Wolfgang Wildfeuer στη διαχείριση συγκρούσεων με τη χρήση του μοντέλου επικοινωνίας για μεσολαβητές και συντονιστές μαθητές θα συμμετέχουν σε εργαστήρι με σκοπό την ανάπτυξη των επικοινωνιακών τους δεξιοτήτων. ΣΥΝΤΡΕΧΟΥΣΑ Τήρηση ημερολογίου στο οποίο θα καταγράφονται: o οι δραστηριότητες που πραγματοποιήθηκαν μέσα στα πλαίσια της εκπαίδευσης της ομάδας μαθητών για την εφαρμογή του συγκεκριμένου μοντέλου επικοινωνίας o σχόλια του εκπαιδευτικού που εφάρμοσε τις πρακτικές και τις δραστηριότητες o η στάση και η συμπεριφορά των εκπαιδευόμενων μαθητών (συντονιστέςδιαμεσολαβητές) κατά την εφαρμογή του προγράμματος o η στάση και η συμπεριφορά των μαθητών του σχολείου που αποδέχονται να επιλυθεί πρόβλημα που τους απασχολεί με διαμεσολάβηση Παρακολούθηση πρακτικών σε άλλα σχολεία που εφαρμόζουν το πρόγραμμα: Ένας εκπαιδευτικός από το σχολείο θα μεταβαίνει σε σχολεία που εφαρμόζουν το μοντέλο για να παρακολουθεί πρακτικές που εφαρμόζονται ή που εφαρμόστηκαν στο συγκεκριμένο σχολείο. Συμμετοχή σε συναντήσεις με εκπαιδευτικούς που εφαρμόζουν το πρόγραμμα: Ένας εκπαιδευτικός θα συνεδριάζει με εκπροσώπους όλων των σχολείων που εφαρμόζουν το

5 πρόγραμμα για σκοπούς ανατροφοδότησης και αξιολόγησης (ανταλλαγή ιδεών, απόψεων, πρακτικών που εφαρμόστηκαν με θετικά αποτελέσματα, προβλήματα που προέκυψαν, κλπ). ΤΕΛΙΚΗ Διαπίστωση στάσεων και γνώσεων των μαθητών στο τέλος της σχολικής χρονιάς. Γίνεται μια αξιολόγηση της συμπεριφοράς των μαθητών μέσα από συζητήσεις και μέσα από θεατρικά παιχνίδια. Μέσα από μια μικροέρευνα και με αυτοαξιολόγηση των μαθητών (συμπλήρωση ερωτηματολογίου). Ένας εκπαιδευτικός του σχολείου συμμετέχει σε συνάντηση με εκπαιδευτικούς των άλλων σχολείων που εφάρμοσαν το συγκεκριμένο πρόγραμμα για την τελική αξιολόγηση του προγράμματος.