MNHMONIO ΕΝΕΡΓΕΙΩΝ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗΣ ΠΛΗΜΜΥΡΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ ( ΣΥΝΘΗΜΑΤΙΚΗ ΛΕΞΗ ) «ΞΕΝΟΚΡΑΤΗΣ»

Transcript

1 MNHMONIO ΕΝΕΡΓΕΙΩΝ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗΣ ΠΛΗΜΜΥΡΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ ( ΣΥΝΘΗΜΑΤΙΚΗ ΛΕΞΗ ) «ΞΕΝΟΚΡΑΤΗΣ» ΛΑΡΙΣΑ - ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2010

2 ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ Δ/ΝΣΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΜΝΗΜΟΝΙΟ ΕΝΕΡΓΕΙΩΝ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗΣ ΠΛΗΜΜΥΡΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ Συνθηματική λέξη: ΞΕΝΟΚΡΑΤΗΣ. 1. ΣΚΟΠΟΣ ΣΧΕΔΙΟΥ Σύμφωνα με το άρθρο 11 του Ν.3013/02 (Αναβάθμιση της Πολιτικής Προστασίας και λοιπές διατάξεις) ο Γενικός Γραμματέας της Περιφέρειας μεταξύ άλλων αρμοδιοτήτων, συντονίζει και κατευθύνει το έργο της πολιτικής προστασίας για την πρόληψη, ετοιμότητα, αντιμετώπιση και αποκατάσταση κάθε μορφής καταστροφών. Στον Γενικό Γραμματέα της Περιφέρειας υπάγεται απευθείας η Διεύθυνση Πολιτικής Προστασίας της Περιφέρειας, που είναι αρμόδια για το σχεδιασμό και την οργάνωση σε θέματα πρόληψης, ενημέρωσης και αντιμετώπισης των καταστροφών ή των καταστάσεων έκτακτης ανάγκης, καθώς και για το συντονισμό όλων των υπηρεσιών της Περιφέρειας και του Δημόσιου, ιδιωτικού δυναμικού και μέσων, για την εξασφάλιση της ετοιμότητας, την αντιμετώπιση των καταστροφών και την αποκατάσταση των ζημιών. Με το μνημόνιο αυτό επιδιώκεται η διαμόρφωση ενός συστήματος αποτελεσματικής αντιμετώπισης των Πλημμυρών της Περιφέρειας Θεσσαλίας και ως εκ τούτου, στα πλαίσια του δυνατού, της προστασίας της ζωής, της υγείας και της περιουσίας των πολιτών και προστασία του φυσικού περιβάλλοντος.

3 2. ΓΕΝΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ Γεωγραφικά όρια και Γεωλογική περιγραφή της περιοχής Η Περιφέρεια Θεσσαλίας καταλαμβάνει το κεντρικό ανατολικό τμήμα του ηπειρωτικού κορμού της Ελλάδος. Αποτελείται από τους Νομούς Καρδίτσας, Λάρισας, Μαγνησίας και Τρικάλων και καταλαμβάνει συνολική έκταση χλμ2 (10,6% της συνολικής έκτασης της χώρας). Συνορεύει προς Βορρά με τις Περιφέρειες Δυτικής και Κεντρικής Μακεδονίας, προς Νότο με την Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας, Δυτικά με την Περιφέρεια Ηπείρου, ενώ Ανατολικά βρέχεται από το Αιγαίο Πέλαγος. Το 36% του εδάφους είναι πεδινό, το 17,1% ημιορεινό, ενώ το 44,9% είναι ορεινό. Η εδαφική της διαμόρφωση είναι τέτοια ώστε ψηλά βουνά περιβάλλουν το Θεσσαλικό κάμπο, ο οποίος αποτελεί την μεγαλύτερη πεδιάδα της χώρας που διαρρέετε δυτικά προς τα ανατολικά από τον ποταμό Πηνειό που είναι το τρίτο μεγαλύτερο ποτάμι της χώρας. Τα βουνά αυτά είναι ο Όλυμπος, το νότιο τμήμα της οροσειράς της Πίνδου, ο Ιταμός, το Πήλιο, και η Όθρυς. Ιδιαίτερης σημασίας είναι η τεχνική λίμνη του Ταυρωπού, παραποτάμου του Αχελώου. 3. ΔΥΝΑΜΙΚΟ ΚΑΙ ΜΕΣΑ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ Στο δυναμικό και στα μέσα Πολιτικής Προστασίας περιλαμβάνονται: α) Το σύνολο των κρατικών υπηρεσιών, οι υπηρεσίες των οργανισμών τοπικής αυτοδιοίκησης και των οργανισμών κοινής ωφέλειας, που είναι υπεύθυνες σε επιχειρησιακό επίπεδο για τις επί μέρους δράσεις πολιτικής προστασίας και κυρίως για την ετοιμότητα και την αντιμετώπιση των καταστροφών (όπως Πυροσβεστικό Σώμα, Λιμενικό Σώμα, Ελληνική Αστυνομία, Εθνικό Κέντρο Άμεσης Βοήθειας, Ένοπλες Δυνάμεις,, υπηρεσίες

4 της Περιφέρειας, της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης και των πρωτοβάθμιων Ο.Τ.Α., Δ.Ε.Η., Ο.Τ.Ε., Δ.Ε.Υ.Α., Δ.Ε.Π.Α, Ε.Μ.Υ.). β) Οι εθελοντικές οργανώσεις πολιτικής προστασίας, καθώς και οι ειδικευμένοι εθελοντές πολιτικής προστασίας, σε κεντρικό, περιφερειακό και τοπικό επίπεδο, που εντάσσονται στο σχεδιασμό των Σ.Ν.Ο. και αναλαμβάνουν την υποστήριξη σχεδίων και δράσεων πρόληψης και αποκατάστασης, καθώς και δράσεις ετοιμότητας και αντιμετώπισης των πλημμύρων. 4. ΟΡΓΑΝΩΜΕΝΗ ΑΠΟΜΑΚΡΥΝΣΗ ΠΟΛΙΤΩΝ Μεταξύ των δράσεων που απαιτούνται για την προστασία της ζωής και της υγείας των πολιτών, είναι η οργανωμένη απομάκρυνση τους από την περιοχή που τεκμηριωμένα εκτιμάται ότι απειλείται από εξελισσόμενη ή επικείμενη καταστροφή. Το όργανο που αποφασίζει για την υλοποίηση της ανωτέρω δράσης είναι ο Δήμαρχος ή ο Πρόεδρος της Κοινότητας, η περιοχή της οποίας πλήττεται και ο οποίος έχει και το συντονισμό του έργου πολιτικής προστασίας για την αντιμετώπιση της καταστροφής σε τοπικό επίπεδο ή ο αρμόδιος Νομάρχης, όταν η εξελισσόμενη ή επικείμενη καταστροφή μπορεί να επηρεάσει πάνω από ένα Δήμο ή Κοινότητα. Στις περιπτώσεις γενικής ή περιφερειακής καταστροφής μικρής ή μεγάλης έντασης, ή σε τοπικές καταστροφές μικρής ή μεγάλης έντασης, η ανωτέρω απόφαση λαμβάνεται από τον Γ.Γ. Πολιτικής Προστασίας ή τον Γ.Γ. της Περιφέρειας αντίστοιχα και εκτελείται από τους αρμοδίους Νομάρχες, Δημάρχους και Προέδρους Κοινοτήτων. Ο κίνδυνος που διατρέχουν οι πολίτες εξαιτίας πλημμύρων προέρχεται κατά βάση: α) από την κατάκλιση κατοικημένων περιοχών από πλημμυρικά ύδατα, β) από χημικούς ή λοιμογόνους παράγοντες επικίνδυνους για την δημόσια υγεία οι οποίοι παρασύρθηκαν ή αναπτύχθηκαν στα πλημμυρικά ύδατα και γ) από επαγόμενα κατολισθητικά φαινόμενα.

5 Η λήψη της απόφασης πρέπει να βασίζεται στις εισηγήσεις των φορέων που κατά περίπτωση έχουν την ευθύνη περιορισμού των επιπτώσεων από την εξέλιξη της καταστροφής. Στις περιπτώσεις των πλημμύρων ο έλεγχος του φαινομένου και η ευθύνη των επιπτώσεων από την εξέλιξη, ανήκει στις αρμόδιες υπηρεσίες του ΥΠΕΧΩΔΕ, των Περιφερειών, των Νομαρχιών και των Δήμων και Κοινοτήτων για την λειτουργία των αντιπλημμυρικών έργων και εν γένει των υδατοδεξαμενών αρμοδιότητάς των. Στις περιπτώσεις που προκύπτουν ζητήματα δημόσιας υγείας λόγω πλημμυρικών φαινομένων, αρμόδιες να εισηγηθούν την οργανωμένη απομάκρυνση πολιτών είναι και οι κατά τόπους υγειονομικές υπηρεσίες. Η δράση της απομάκρυνσης ως μέτρο, έχει χαρακτήρα μη υποχρεωτικό, βασιζόμενη στην ενημέρωση για τον κίνδυνο και τις πιθανές συνέπειες που έχει η παραμονή τους στο χώρο για τον οποίο έχει ληφθεί η απόφαση της απομάκρυνσης. Επισημαίνεται ότι η διάσωση είναι δράση υποχρεωτική και κατά κανόνα αφορά μικρές ομάδες πολιτών ή μεμονωμένα άτομα σε συγκεκριμένο και περιορισμένο χώρο, που βρίσκονται εντός περιοχής που εξελίσσεται η καταστροφή. Για άτομα που βρίσκονται εντός υποδομών ή εγκαταστάσεων φορέων, η απομάκρυνση αποτελεί ευθύνη των διοικήσεων ( Εγκαταστάσεις Ενόπλων Δυνάμεων, Νοσηλευτικά Ιδρύματα, κλπ ) Με δεδομένη την δυσκολία λήψης και υλοποίησης τέτοιων αποφάσεων, οι κατά τόπους αρμόδιοι Δήμαρχοι, οι περιοχές των οποίων πλήττονται, όταν αυτό είναι εφικτό, μπορούν άμεσα να συγκαλέσουν το Σ.Τ.Ο. προς υποβοήθηση του έργου τους και οι Νομάρχες το Σ.Ν.Ο. 5. ΕΚΤΕΛΕΣΗ ΕΜΠΛΕΚΟΜΕΝΩΝ ΦΟΡΕΩΝ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ Δ/ΝΣΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ Η Διεύθυνση είναι γενικά σε 24ωρη ετοιμότητα για την αντιμετώπιση οποιουδήποτε καιρικού φαινομένου ή οποιασδήποτε έκτακτης ανάγκης.

6 Μετά την λήψη των σχετικών εγκυκλίων οδηγιών της Γενικής Γραμματείας Πολιτικής Προστασίας (Γ.Γ.Π.Π.): τις κοινοποιεί στους εμπλεκόμενους φορείς και σε συνεργασία με τα Γραφεία Πολιτικής Προστασίας των τεσσάρων Νομαρχιακών Αυτοδιοικήσεων (ΝΑ) του χώρου ευθύνης της Περιφέρειας, συμμετέχει στις συνεδριάσεις των Συντονιστικών Νομαρχιακών Οργάνων (ΣΝΟ), με θέμα την επικαιροποίηση των σχετικών Σχεδίων. Μετά την ολοκλήρωση των τεσσάρων συνεδριάσεων προτείνει Περιφερειακή Σύσκεψη, υπό την προεδρία του Γενικού Γραμματέα της Περιφέρειας, στην οποία συμμετέχουν όλοι οι εμπλεκόμενοι φορείς ήτοι Νομάρχες, Πρόεδροι ΤΕΔΚ (ως εκπρόσωποι των Δημάρχων και των Προέδρων Κοινοτήτων), Γρ. Πολιτικής Προστασίας Ν.Α., Δ.Τ.Υ.Ν.Α., Π.Υ., ΕΛ.ΑΣ., Ε.Κ.Α.Β., ΔΕΣΕ, Δ/νση Δασών Π.Θ. Στα πλαίσια της πρόληψης: Ενημερώνει και ευαισθητοποιεί τους πολίτες μέσω των ΜΜΕ - τηλεοπτικών και ραδιοφωνικών σταθμών, ημερήσιου και περιοδικού Τύπου- για τα μέτρα πρόληψης και αυτοπροστασίας.(παραρτηματα Β ) Πραγματοποιεί εκδηλώσεις ομιλίες με προβολή διαφανειών και ταινιών σε σχολεία,σε εθελοντικές οργανώσεις ή όπου αλλού κληθεί και διανέμει σχετικά έντυπα με οδηγίες πρόληψης και αυτοπροστασίας (ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Β) Στα πλαίσια του σχεδιασμού και της ετοιμότητας: Συνεργάζεται με Υπηρεσίες της Περιφέρειας ( Δ/νση Δημ. Έργων, Δ.Ε.Κ.Ε Δ.Ε.Σ.Ε,Δ/νσεις Δασών, Δασαρχεία ), των Νομαρχιακών Αυτοδιοικήσεων και των Ο.Τ.Α., καθώς και με Φορείς (Π.Υ., Δ.Υ.Π.Ε., Ε.Κ.Α.Β., ΕΛ.ΑΣ., Λιμενικό, Εθελοντικές Οργανώσεις, κ.ά.)για τον καλύτερο επιχειρησιακό σχεδιασμό. Επικαιροποιεί τις τηλεφωνικές καταστάσεις (Σταθερά- Κινητά- FAX) των εμπλεκομένων Φορέων Προσώπων (ΠΑΡΑΡΤΗΜΑΤΑ Δ). Ενημερώνεται για τα υλικά και μέσα που διαθέτουν οι Υπηρεσίες της Περιφέρειας. Συνεργάζεται με τις Εθελοντικές Οργανώσεις, μέλη του μητρώου της Γ.Γ.Π.Π., που μπορούν να συνδράμουν, αν απαιτηθεί, τις κρατικές Υπηρεσίες στα πλαίσια πρόληψης και αντιμετώπισης. Στα πλαίσια της κινητοποίησης:

7 Αρμόδιος φορέας πρόγνωσης επικίνδυνων καιρικών φαινομένων, όπως έντονων βροχοπτώσεων, ισχυρών καταιγίδων κτλ., είναι η Εθνική Μετεωρολογική Υπηρεσία (Ε.Μ.Υ.) (Π.Δ. 161/ ΦΕΚ 142/Α /1997). Στα πλαίσια των αρμοδιοτήτων της εκδίδει καθημερινά δελτία πρόγνωσης καιρού καθώς και έκτακτα δελτία πρόγνωσης επικίνδυνων καιρικών φαινομένων, τα οποία προσδιορίζουν χωρικά και χρονικά την εξέλιξη των καιρικών φαινομένων. Οι προγνώσεις αυτές αποστέλλονται και στο Κέντρο Επιχειρήσεων της Γενικής Γραμματείας Πολιτικής Προστασίας (ΚΕΠΠ). Η προειδοποίηση όλων των εμπλεκομένων φορέων προκειμένου να τεθούν σε κατάσταση αυξημένης ετοιμότητας για την αντιμετώπιση επικίνδυνων καιρικών φαινόμενων, όπως οι έντονες βροχοπτώσεις, είναι αρμοδιότητα του Κέντρου Επιχειρήσεων της Γενικής Γραμματείας Πολιτικής Προστασίας (ΚΕΠΠ). Η προειδοποίηση αυτή γίνεται μετά από τις σχετικές προβλέψεις και έκτακτα δελτία της Εθνικής Μετεωρολογικής Υπηρεσίας. Μετά την αποστολή των σχετικών προειδοποιήσεων του ΚΕΠΠ προς την Περιφέρεια για την εκδήλωση επικινδύνων καιρικών φαινόμενων, η περεταίρω κοινοποίησή μέσω FAX γίνεται στα γραφεία Πολιτικής Προστασίας των Νομαρχιακών Αυτοδιοικήσεων και εμπλεκόμενων φορέων της Περιφέρειας, στα γραφεία Πολιτικής Προστασίας των Δήμων γίνεται με ευθύνη των γραφείων Πολιτικής Προστασίας των Νομαρχιακών Αυτοδιοικήσεων. Σε περίπτωση που είναι αργία η ημέρα λήψης της ενημέρωσης, γραπτής (FAX) ή τηλεφωνικής και αναφέρεται σε άμεσο χρονικό διάστημα, π.χ. για τις επόμενες ώρες, ή στην επόμενη ημέρα ή διήμερο που είναι αργία, ενημερώνονται τηλεφωνικά. Απαραίτητη προϋπόθεση γενικά σ όλες τις περιπτώσεις κινδύνων και καταστροφών είναι τα κινητά τηλέφωνα όλων των φορέων να είναι ανοικτά καθ όλο το 24ωρο. Στα πλαίσια της αντιμετώπισης: Διατηρεί συνεχή επαφή με τις Μετεωρολογικές Υπηρεσίες για ενημέρωση ως προς την εξέλιξη των φαινομένων.

8 Διατηρεί συνεχή επαφή με τους εμπλεκόμενους φορείς και τα Κέντρα Επιχειρήσεών τους ( ΠΥ, ΕΚΑΒ, ΕΛΑΣ, Λιμεναρχείο) Κινητοποιεί τις Εθελοντικές Οργανώσεις, αν απαιτηθεί, σε συνεργασία με τα Γραφεία Πολιτικής Προστασίας των Ν.Α.. Ο Υπεύθυνος της Δ/νσης, ανάλογα με το συμβάν, μεταβαίνει στο τόπο καταστροφής για τον καλύτερο συντονισμό ενημέρωσή του και ενημερώνει την Διεύθυνση Πολιτικής Προστασίας της Περιφέρειας ενώ συμμετέχει στη συνεδρίαση του ΣΝΟ ή ΣΤΟ εφόσον αυτά συγκληθούν. Το Κέντρο Επιχειρήσεων της Δ/νσης λειτουργεί σε 24ωρο εάν το απαιτούν επικρατούσες συνθήκες,. Μεριμνά σε συνεργασία με την Τροχαία για την εξασφάλιση της διευκόλυνσης για την ταχύτερη επέμβαση των οχημάτων της Π.Υ. και των εμπλεκομένων φορέων. Μέσω των ΜΜΕ ενημερώνει τους πολίτες για την επικρατούσα κατάσταση και δίνει οδηγίες περιορισμού μετακινήσεων στην περιοχή ώστε να μη δυσχεραίνεται και το έργο των συνεργείων και χρήσιμες συμβουλές κυρίως αυτοπροστασίας. Μεριμνά σε συνεργασία με την Τροχαία και το ΕΚΑΒ για την άμεση μεταφορά τραυματιών σε Νοσηλευτικά Ιδρύματα ή την παροχή Α βοηθειών στον τόπο της εξέλιξης του συμβάντος. Εκδίδει Αποφάσεις κατ εντολή του Γενικού Γραμματέα της Περιφέρειας, αν απαιτηθεί, για μετακίνηση δυνάμεων και μέσων από όμορους νομούς, προκειμένου να συνδράμουν τις δυνάμεις και τα μέσα του νομού. Γίνονται οι απαραίτητες ενέργειες εισήγηση του Γενικού Γραμματέα της Περιφέρειας προς τον Γενικό Γραμματέα Πολιτικής Προστασίας- για την έκδοση της Απόφασης για την κήρυξη κατάστασης έκτακτης ανάγκης πολιτικής προστασίας στις περιπτώσεις τοπικών καταστροφών. Γίνονται οι απαραίτητες ενέργειες για την έκδοση Αποφάσεων από τον Γενικό Γραμματέα της Περιφέρειας κήρυξης κατάστασης έκτακτης ανάγκης,προκειμένου για τοπικές καταστροφές μικρής έντασης, μετά από εξουσιοδότησή του από τον Γενικό Γραμματέα Πολιτικής Προστασίας. Ενημερώνει την Γ.Γ.Π.Π. για τις επικρατούσες συνθήκες και την πορεία των προσπαθειών των διαφόρων συνεργείων επέμβασης. Οργανώνει συντονιστικό κέντρο στον τόπο της πλημμύρας προς διευκόλυνση του έργου του Γενικού Γραμματέα.

9 Στα πλαίσια της αποκατάστασης: Γίνονται οι απαραίτητες ενέργειες, εάν απαιτηθεί, σε συνεργασία και με τα Γραφεία Πολιτικής Προστασίας των Ν.Α., προς τα αρμόδια Υπουργεία για την οριοθέτηση της περιοχής και την έκδοση ΚΥΑ για τις αποζημιώσεις των πληγέντων και την χρηματοδότηση των Ν.Α. και των Ο.Τ.Α. για την χρηματοδότησή των, εφόσον η καταστροφή αφορά δυο ή περισσότερους Νομούς της Περιφέρειας. Ενημερώνει την Γ.Γ.Π.Π. για την επικρατούσα κατάσταση στις πληγείσες περιοχές. Τέλος ενεργεί και εφαρμόζει και οτιδήποτε άλλο υπαγορεύεται από την σχετική ισχύουσα νομοθεσία ή άλλες σχετικές διατάξεις. ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΕΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ Οι επισημάνσεις αυτές αφορούν τις αρμοδιότητες των εμπλεκομένων Υπηρεσιών της Περιφέρειας Θεσσαλίας για την πρόληψη και αντιμετώπιση των πλημμυρών: Πηνειού και Ενιπέα.. Δ.Ε.Κ.Ε. Έλεγχο και συντήρηση όλων των αντιπλημμυρικών έργων των ποταμών Δ.Ε.Σ.Ε. Στα πλαίσια της πρόληψης Έλεγχος αντιπλημμυρικών έργων και συντήρησή τους στο εθνικό δίκτυο. Αυξημένη ετοιμότητα Μετά την αποστολή των σχετικών προειδοποιήσεων από την Δ/νση Π.Π. Περιφέρειας θέτουν σε αυξημένη ετοιμότητα τους διαθέσιμους πόρους για τυχόν υλοποίηση στον προβλεπόμενο σχεδιασμό δράσεων. Αποκατάσταση Έλεγχο υποδομών και τεχνικών έργων αρμοδιότητάς των για την διαπίστωση ζημιών που προκλήθηκαν από πλημμύρες ή άλλα επαγόμενα των πλημμυρών φαινόμενα (κατολισθήσεις κ.τ.λ.). Αποκατάσταση ζημιών σε τμήματα του Εθνικού οδικού δικτύου που έχουν κατακλυστεί από πλημμυρικά ύδατα η έχουν σημειωθεί φθορές η κατολισθήσεις.

10 Δ/ΝΣΕΙΣ ΔΑΣΩΝ Εκπονούν μελέτες αντιπλημμυρικής προστασίας και συγκράτησης εδαφών σε περιοχές που η φυσική βλάστηση έχει πρόσφατα καταστραφεί εξαιτίας των πυρκαγιών και είναι απαραίτητη η εκτέλεση έργων. Διαθέτουν μηχανήματα προς αποκατάσταση των ζημιών. ΠΕΡ/ΚΗ Δ/ΣΗ Π.Υ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ Αρχική ειδοποίηση εκτίμηση κινητοποίηση Την δράση της αρχικής ειδοποίησης μπορούν να υποστηρίξουν οι αρμόδιες κατά τόπους υπηρεσίες του Πυροσβεστικού σώματος οι οποίες επίσης λειτουργούν σε 24ωρη βάση. Οι ανωτέρω υπηρεσίες ενημερώνουν άμεσα τις ανώτερες διοικητικές δομές τους, τα Αποκεντρωμένα Όργανα Πολιτικής Προστασίας, όπως αυτά ορίζονται στο άρθ.10 του Ν3013/2002, καθώς και το ΚΕΠΠ/ΓΓΠΠ. (ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Α) Μετά την αρχική ειδοποίηση για την εκδήλωση της πλημμύρας ακολουθεί η συλλογή πληροφοριών για τις επιπτώσεις του καταστροφικού φαινομένου. Αντιμετώπιση διαχείριση Οι κατά τόπους Πυροσβεστικές Υπηρεσίες μετά την εκδήλωση των καιρικών φαινομένων κινητοποιούνται σύμφωνα με τα επιχειρησιακά τους σχέδια. Συνδράμουν σε περιπτώσεις εκκένωσης περιοχών που έχουν πλημμυρίσει η υπάρχει κίνδυνος να πλημμυρίσουν. Διάσωση πολιτών σε περιπτώσεις εκτάκτων αναγκών που προκαλούνται από πλημμύρες. Θέματα που αφορούν άντληση υδάτων. Ενημερώνουν την Δ/νση Πολιτικής Προστασίας της Περιφέρειας. ΓΕΝΙΚΗ ΑΣΤ/ΚΗ Δ/ΝΣΗ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ Αυξημένη ετοιμότητα Οι κατά τόπους Αστυνομικές αρχές συνεργάζονται με τις Νομαρχιακές Αυτοδιοικήσεις και ΟΤΑ για τον έγκαιρο εντοπισμό και φύλαξη σημείων η διαβάσεων που εγκυμονούν κινδύνους (Ιρλανδικές διαβάσεις προς αποφυγή ατυχημάτων κατά την διέλευση των οχημάτων).

11 Αρχική ειδοποίηση εκτίμηση κινητοποίηση Οι αρμόδιες κατά τόπους υπηρεσίες της ΕΛ.ΑΣ. αποτελούν θεσμικά τον φορέα επίσημης ενημέρωσης του ΚΕΠΠ/ΓΓΠΠ και των εμπλεκομένων φορέων για την επικρατούσα κατάσταση στην περιοχή ευθύνης τους μετά από την εκδήλωση πλημμυρικών φαινομένων, δεδομένου ότι λειτουργούν σε 24-ωρη βάση και κατά κανόνα είναι αυτές οι οποίες μπορούν άμεσα να συλλέξουν πληροφορίες για την επικρατούσα κατάσταση και την επηρεαζόμενη περιοχή (Παράρτημα Ε, Γενικό Σχέδιο Πολιτικής Προστασίας «Ξενοκράτης», ΥΑ ΦΕΚ 423/ Β /2003). Οι ανωτέρω υπηρεσίες ενημερώνουν άμεσα τις ανώτερες διοικητικές δομές τους, τα Αποκεντρωμένα Όργανα Πολιτικής Προστασίας, όπως αυτά ορίζονται στο άρθ.10 του Ν3013/2002, καθώς και το ΚΕΠΠ/ΓΓΠΠ. (ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Α) Μετά την αρχική ειδοποίηση για την εκδήλωση της πλημμύρας, ακολουθεί η συλλογή πληροφοριών με τις επιπτώσεις του καταστροφικού φαινομένου(ζημιές, θύματα κ.τ.λ.) και ενημερώνουν άμεσα: τους επιχειρησιακά εμπλεκομένους τοπικούς φορείς (Π.Σ., Ε.Κ.Α.Β., κλπ) για συμβάντα αρμοδιότητάς τους, τα Αποκεντρωμένα Όργανα Πολιτικής Προστασίας (Πρόεδρο της Κοινότητας, Δήμαρχο, Νομάρχη και Γ.Γ. Περιφέρειας), το ΚΕΠΠ/ΓΓΠΠ και την Διεύθυνση Πολιτικής Προστασίας της Περιφέρειας τηλεφωνικώς και γραπτώς όταν αυτό είναι εφικτό (συνοπτική έγγραφη αναφορά: ΥΑ ΦΕΚ 423/Α /2003) (ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΣΤ) Οι κατά τόπους Αστυνομικές Αρχές με βάση την αρχική εκτίμηση των συνεπειών μετά την εκδήλωση πλημμυρών και σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στο σχεδιασμό τους κινητοποιούν τους διαθέσιμους πόρους, αν αυτό απαιτηθεί, για την επιτήρηση και πιθανή διακοπή κυκλοφορίας στα σημεία στα οποία το οδικό δίκτυο διασταυρώνεται με χείμαρρους χωρίς γέφυρα (Ιρλανδικές διαβάσεις), προς αποφυγή ατυχημάτων κατά τη διέλευση οχημάτων. Αντιμετώπιση διαχείριση Οι κατά τόπους Αστυνομικές Αρχές με βάση την αρχική εκτίμηση των συνεπειών μετά την εκδήλωση πλημμυρών και σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στο σχεδιασμό τους κινητοποιούν τους διαθέσιμους πόρους, αν αυτό απαιτηθεί, για τη λήψη μέτρων τροχαίας κίνησης για την διευκόλυνση της κίνησης των οχημάτων έκτακτης ανάγκης (ΠΣ, Ε.Κ.Α.Β., κλπ).

12 Σε περιπτώσεις που τμήμα του οδοστρώματος του οδικού δικτύου της χώρας έχει κατακλυστεί από πλημμυρικά ύδατα ή έχουν σημειωθεί φθορές ή ζημιές λόγω έντονων βροχοπτώσεων, οι κατά τόπους αρμόδιες Δ/νσεις Τροχαίας της ΕΛ.ΑΣ. υποχρεούνται να λάβουν άμεσα μέτρα τροχαίας κίνησης (προσωρινή σήμανση, εκτροπή κυκλοφορίας κτλ) ή και διακοπής της κυκλοφορίας προς αποφυγή ατυχημάτων και προς διευκόλυνση του έργου της αποκατάστασης. Ειδικότερα, για τα τμήματα του οδικού δικτύου που εντάσσονται στο πρόγραμμα «Δρόμοι Ανάπτυξης» των έργων με Σύμβαση Παραχώρησης του ΥΠΕΧΩΔΕ, που έχουν κυρωθεί οι Συμβάσεις Παραχώρησής τους και έχουν παραδοθεί για λειτουργία, το ανωτέρω έργο της ΕΛ.ΑΣ πραγματοποιείται σύμφωνα και με τα προβλεπόμενα στις σχετικές συμφωνίες αστυνόμευσης μεταξύ του Υπουργείου Προστασίας του Πολίτη και των παραχωρησιούχων εταιρειών. Επίσης, οι κατά τόπους Αστυνομικές Αρχές στα πλαίσια των αρμοδιοτήτων τους και αν τούτο απαιτείται, προχωρούν στη λήψη μέτρων τάξης και ασφάλειας περιμετρικά των χώρων επιχειρήσεων του Π.Σ., καθώς και όπου αλλού απαιτείται η επιπρόσθετη λήψη μέτρων ασφάλειας για την διευκόλυνση του έργου των σωστικών συνεργείων και των συνεργείων αποκατάστασης, καθώς και για τη προστασία της ζωής και της περιουσίας των πολιτών. Σε περιπτώσεις που δεν επαρκούν τα διαθέσιμα μέσα του ΕΚΑΒ δύναται να συνδράμουν το έργο της μεταφοράς τραυματιών σε νοσηλευτικές μονάδες. Έχει σημαντικό ρόλο στην εκτέλεση της απόφασης για την απομάκρυνση πολιτών. Θέματα που συνδέονται με τον εντοπισμό και ειδοποίηση των πολιτών για την απομάκρυνσή τους όταν έχει ληφθεί σχετική απόφαση, με την τήρηση της τάξης, με τη ρύθμιση της κυκλοφορίας κατά την απομάκρυνση, καθώς και πρόληψη και καταστολή τυχόν εγκλημάτων κατά της περιουσίας των πολιτών που απομακρύνονται από την περιοχή, αποτελούν αρμοδιότητα των κατά τόπους Αστυνομικών Αρχών με σημαντική βαρύτητα. Ενημερώνουν την Δ/νση Πολιτικής Προστασίας της Περιφέρειας. ΛΙΜΕΝΙΚΟ ΣΩΜΑ Οι ανωτέρω δράσεις της ΕΛ,ΑΣ στους χώρους αρμοδιότητος του Λιμενικού Σώματος αποτελεί αρμοδιότητα των τοπικών Λιμενικών αρχών. Ε. Κ. Α. Β. Μεταφορά τραυματιών από πλημμυρικά φαινόμενα σε Υγειονομικά κέντρα.

13 Σε περίπτωση της οργανωμένης απομάκρυνσης των πολιτών μεταφέρει πολίτες που ανήκουν σε ευπαθείς ομάδες ή άτομα με προβλήματα υγείας. 5 η ΔΥΠΕ Αρχική ειδοποίηση - κινητοποίηση Ο Διοικητής της 5 ης ΔΥΠΕ επικοινωνεί με τους Διοικητές των φορέων παροχής υγείας και κοινωνικής αλληλεγγύης της περιοχής ευθύνης του, σχετικά με τις επιπτώσεις της πλημμύρας και την ετοιμότητα υλοποίησης δράσεων που προβλέπονται στο επιχειρησιακό σχέδιο αντιμετώπισης μαζικών καταστροφών και εκτάκτων αναγκών. Η ΓΕΝΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ ΓΕΡΑΚΟΥΔΗ ΚΑΛΛΙΟΠΗ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑΤΑ <Α> ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ ΡΟΗΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ <Β> ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΗ ΟΡΟΛΟΓΙΑ <Γ> ΜΕΤΡΑ ΑΥΤΟΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ <Δ> ΤΗΛΕΦΩΝΙΚΟΣ ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ <Ε> ΠΕΡΙΟΧΕΣ ΥΨΗΛΟΥ ΚΙΝΔΥΝΟΥ ΠΛΗΜΜΥΡΩΝ <ΣΤ>ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΑΝΑΦΟΡΑ <Ζ> ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΜΗΧΑΝΗΜΑΤΩΝ ΕΡΓΩΝ, ΟΧΗΜΑΤΑ ΜΕΤΑΦΟΡΑΣ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΥ ΚΑΙ ΙΔΙΩΤΙΚΩΝ

14 ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ ΡΟΗΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ ΝΟΜΑΡΧΗΣ Δ/ΝΣΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ ΓΕΝΙΚΟΣ ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ ΕΛ.ΑΣ. ΓΡΑΦΕΙΟ Π.Π. ΝΟΜΑΡΧΙΑΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΝΟΜΑΡΧΙΑΚΗΣ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗΣ Δ/ΝΣΗ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΕΡΓΩΝ Π.Υ. ΛΙΜΕΝΙΚΗ ΑΡΧΗ ΔΗΜΑΡΧΟΣ Σ.Ν.Ο. Δ.Ε.Κ.Ε. ΓΡΑΦΕΙΟ Π.Π. ΔΗΜΟΥ ΕΚΑΒ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΔΗΜΟΥ Δ.Ε.Σ.Ε. 5η ΥΓΕΙΟΝΟΜΙΚΗ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ & ΣΤΕΡΕΑΣ ΕΛΛΑΔΟΣ Σ.Τ.Ο. Ο ΠΡΟΪΣΤΑΜΕΝΟΣ Δ/ΝΣΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΤΣΙΟΦΑΣ

15 ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ Δ/ΝΣΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Β ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ- ΕΠΙΧΕΙΡΙΣΙΑΚΗ ΟΡΟΛΟΓΙΑ Πλημμύρες 1. Ποτάμια Πλημμύρα: Είναι το φαινόμενο κατά το οποίο η κοίτη ενός ποταμού κατακλύζεται περιοδικά από νερό και ιζήματα και έχει σαν συνέπεια την υπερχείλιση της κοίτης και την πλάγια μετανάστευση της. 2. Εκφόρτιση πλημμύρας: Είναι ο όγκος του νερού ανά μονάδα χρόνου ροή σε μια συγκεκριμένη θέση (m3/s) τη στιγμή που το νερό υπερχειλίζει την κοίτη. 3. Στιγμιαία εκφόρτιση: Πρόκειται για μικρή χρονική υστέρηση που χαρακτηρίζεται από γρήγορη ανύψωση και πτώση της στάθμης του νερού της πλημμύρας. 4. Στάδιο πλημμύρας: Ο όρος αυτός δηλώνει ότι η στάθμη της επιφάνειας του νερού είναι ψηλότερα από το κανονικά και είναι πιθανό να προκληθούν καταστροφές σε κατασκευές που βρίσκονται στην λεκάνη κατάκλυσης 5. Ποτάμιο περιβάλλον: Αποτελείται από την κοίτη και τη λεκάνη κατάκλυσης του ποταμού. 6. Λεκάνη απορροής ή αποστράγγισης ή λεκάνη κατάκλυσης ή υδρογραφική λεκάνη: Το τμήμα της επιφάνειας του εδάφους που συλλέγει φυσικά τα ύδατα με τη βοήθεια παραποτάμων που συγκλίνουν σε ένα κύριο ποταμό και την αποστραγγίζουν. 7. Πλημμυρική λεκάνη: Είναι η λεκάνη τα όρια της οποίας ορίζονται από την ανώτερη στάθμη κατά τη διάρκεια της μέγιστης ροής της πλημμύρας. 8. Περίοδος επανάληψης πλημμύρας: Είναι το χρονικό διάστημα στο οποίο αναμένεται να επαναληφθεί το πλημμυρικό φαινόμενο σε ένα ποταμό με βάση το ιστορικό καταγραφής προηγούμενων π-πλημμύρων αυτού. 9. Επιφανειακή απορροή. Το σύνολο του νερού των ατμοσφαιρικών κατακρημνισμάτων που δεν διεισδύει στο έδαφος αλλά κινείται επιφανειακά με τη βοήθεια των ποταμών. 10. Κατείσδυση. Η κίνηση διείσδυση του νερού των κατακρημνισμάτων εντός του εδάφους. 11. Υδρογραφικό δίκτυο: Είναι το σύνολο των παραποτάμων και ποταμών που αποστραγγίζουν μια περιοχή (λεκάνη απορροής) από το νερό των ατμοσφαιρικών κατακρημνίσματων προς τη θάλασσα. 12. Πλημμυρικός κίνδυνος: Είναι ο ίδιος ο κίνδυνος της πλημμύρας. Πλημμυρική επικινδυνότητα. Είναι το σύνολο των καταστροφών που δύναται να προκληθούν από ενδεχόμενη πλημμύρα. 13. Σταθμηγράφος: Είναι όργανο που καταγράφει τη μεταβολή της ανώτερης επιφάνειας του νερού ενός ποταμού (στάθμη) σε μέτρα. 14. Υστέρηση ή χρόνος υστέρησης: Είναι το χρονικό διάστημα που μεσολαβεί μεταξύ της βροχόπτωσης και της εκδήλωσης της πλημμύρας.

16 Κατολισθήσεις Ο όρος κατολίσθηση συχνά χρησιμοποιείται σαν ένας γενικός όρος που περιγράφει μετακίνηση εδαφικών ή βραχωδών μαζών και συμπεριλαμβάνει τους παρακάτω ορισμούς. 1. Κατολίσθηση: Είναι εδαφικές ή βραχώδεις μάζες που μετακινήθηκαν μόνο κατά την οριζόντια και κατακόρυφο συνιστώσα εξαιτίας της διατάραξης της ισορροπίας τους ύστερα από ορισμένες εξωτερικές ή εσωτερικές μεταβολές, π.χ. σεισμούς, πλημμύρες κ.α. 2. Καθίζηση: Είναι εδαφικές ή βραχώδεις μάζες που μετακινήθηκαν μόνο κατά την κατακόρυφο συνιστώσα εξαιτίας της διατάραξης της ισορροπίας τους ύστερα από ορισμένες εξωτερικές ή εσωτερικές μεταβολές, π.χ. σεισμούς, πλημμύρες, κ.α. 3. Κατάρρευση: Είναι εδαφικές ή βραχώδεις μάζες που μετακινήθηκαν μόνο κατά την κατακόρυφο συνιστώσα εξαιτίας υπόγειων εδαφικών κενώνκοιλοτήτων κοντά στην επιφάνεια, όπου το επιφανειακό υλικό διαρρηγνύεται και υποχωρεί στο κενό. 4. Κατάπτωση: Θεωρείται η ελεύθερη πτώση κομματιών διαφόρων μεγεθών πετρώματος ή πολύ σκληρού εδάφους, τα οποία αποσπώνται απότομα από κλιτείς με μεγάλη κλίση. Η κινούμενη μάζα μετακινείται κατά τη μεγαλύτερη απόσταση στον αέρα. Η κίνηση είναι γρήγορη έως πολύ γρήγορη και συνήθως αυξάνει προς τα κάτω λόγω της επιτάχυνσης της βαρύτητας. Στο σύνολο της η κατάπτωση περιλαμβάνει ελεύθερη πτώση, κίνηση με πηδήματα, κύλιση των τεμαχών. 5. Περιστροφική κατολίσθηση: Είναι κατολίσθηση που εκδηλώνεται με διάρρηξη του πρανούς-κλιτύος, συνήθως κατά μήκος καμπύλης επιφάνειας που δεν προϋπήρχε, και στη συνέχεια ολίσθηση της μάζας κατά μήκος της επιφάνειας αυτής. 6. Ανατροπή: Πρόκειται για πτώσεις μαζών, στις οποίες η αρχική κίνηση περιλαμβάνει μια ανατροπή, δηλαδή ουσιαστικά μια περιστροφή γύρω από έναν άξονα, ο οποίος ευρίσκεται κάτω ή στο κάτω μέρος της μάζας. Προκαλούνται συνήθως από υποσκαφές σε ένα τμήμα της βάσης, οπότε υπάρχει απώλεια στήριξης ή από πλευρικές ωθήσεις, για παράδειγμα από πιέσεις νερού των ασυνεχειών. 7. Ολισθήσεις: Πρόκειται για μετακινήσεις, οι οποίες συνοδεύονται οπωσδήποτε με θραύση κατά μήκος μιας ή περισσοτέρων επιφανειών. Διακρίνονται δύο τύποι ολισθήσεων από τους οποίους, στο μεν πρώτο υπάρχει μία περιστροφική κίνηση της μάζας γύρω από έναν νοητό άξονα, στο δε δεύτερο υπάρχει μια μετάθεση της μάζας, χωρίς να ακολουθεί κάποιο συγκεκριμένο τόξο. Επίσης, διακρίνονται δύο τύποι, ανάλογα με το αν η μετακινούμενη μάζα έχει υποστεί μικρές ή μεγάλες παραμορφώσεις. Πιο αναλυτικά, οι περιστροφικές ολισθήσεις είναι ολισθήσεις, οι οποίες γίνονται κατά μήκος μιας επιφάνειας θραύσης που είναι κοίλη προς τα πάνω. 8. Ερπυσμός: Ο όρος πρέπει να περιοριστεί σε αργές και συνεχείς παραμορφώσεις στο χώρο, μικρό μέρος από τις οποίες μπορούν να αντιστραφούν μετά την άρση των τάσεων, ενώ αντίθετα το μεγαλύτερο παραμένει.

17 9. Ροές: Πρόκειται για γρήγορες ή αργές μετακινήσεις χαλαρών υλικών με ή χωρίς παρουσία υγρής φάσης. Σε πολλές μάλιστα περιπτώσεις, οι μετακινήσεις και οι ταχύτητες έχουν τα χαρακτηριστικά των μετακινήσεων και των ταχυτήτων των ρευστών με υψηλό ιξώδες, ενώ ορισμένοι από τους τύπους ροών αναφέρονται από άλλους ερευνητές και σαν εμπυσμοί, πράγμα το οποίο ισχύει και για μερικά από τα άλλα είδη κατολισθήσεων. Έτσι, η παρουσία μεγάλων ποσοτήτων νερού σε κορήματα προκαλεί τις λεγόμενες χιονοστιβάδες κορημάτων, ενώ αντίστοιχη παρουσία νερού σε λεπτόκοκκα υλικά προκαλεί τις ροές λάσπης. 10. Ερπυσμός κορημάτων και κάμψεις κεφαλών στρωμάτων: Όπως είναι φυσικό τα κορήματα μετακινούνται πάνω στους υποκείμενους σταθερούς σχηματισμούς, εξαιτίας του βάρους των μεταβολών, οι οποίες λαμβάνουν χώρα. Επίσης, η κάμψη των κεφαλών των στρωμάτων γίνεται κυρίως εξαιτίας της βαρύτητας ή των τάσεων, οι οποίες ασκούνται στα κορυφαία τμήματα των στρωμάτων των σχηματισμών. 11. Ολισθήσεις του επιφανειακού μανδύα αποσάθρωσης: Οι ολισθήσεις αυτές είναι πολύ διαδεδομένες και προσβάλλουν σχηματισμούς σε βάθος ως μερικά μέτρα. Οι μετακινήσεις του τύπου αυτού διευκολύνονται από τη μικρή συνοχή των υλικών του μανδύα, την παρουσία νερού και τις ατμοσφαιρικές μεταβολές. 12. Μανδύας αποσάθρωσης: Είναι το επιφανειακό τμήμα (μικρού ή μεγάλου πάχους) ενός πετρώματος το οποίο έχει αποσαθρωθεί και διαβρωθεί. 13. Ροές γαιών: Προκαλούνται σε λεπτομερή υλικά όταν κορεσθούν με νερό κατά τη διάρκεια βροχοπτώσεων. Μια ιδιαίτερη κατηγορία είναι οι λεγόμενες ροές άμμου, οι οποίες προκαλούνται σε άμμους με μεγάλη ποσότητα νερού. 14. Ροές κορημάτων: Πρόκειται για μετακινήσεις αδρομερών στοιχείων, οι οποίες οφείλονται στην παρουσία και τη ροή του νερού. Στην ουσία, πρόκειται για μεταφορές αδρομερών υλικών κατά τη διάρκεια έντονων βροχοπτώσεων. Στην κατηγορία αυτή, ανήκουν και οι ροές ηφαιστειακής λάσπης, οι οποίες προκαλούνται από τη δράση των ηφαιστείων και από ισχυρές βροχοπτώσεις. 15. Ολισθήσεις βαρύτητας: Πρόκειται κατά κύριο λόγο για αργές μετακινήσεις, οι οποίες οφείλονται στη βαρύτητα. Παρατηρούνται σε κλασικά πετρώματα και η παραμόρφωση μπορεί να αντιστοιχηθεί με τον ερπυσμό. 16. Πτώσεις βράχων: Είναι απότομες μετακινήσεις βραχωδών μαζών διαφόρων μεγεθών από απότομα πρανή, όταν οι μάζες χάνουν την υποστήριξη τους. Η ταχύτητα πτώσεως είναι πολύ μεγάλη και η επιτάχυνση είναι ίση με αυτή της βαρύτητας. Προκαλούνται συνήθως κατά μήκος απότομων ακτών, λόγω της δράσεως των κυμάτων ή λόγω των σεισμικών κινήσεων. 17. Εδαφική ροή: Είναι μετακίνηση του εδάφους πάνω σε παγωμένο υπόβαθρο. 18. Ροή αργίλων: Είναι μετακινήσεις σε αργίλους, οι οποίες έχουν με τις διεργασίες και μετατροπές στη δομή των αργιλικών ορυκτών. 19. Ημιυγρή ολίσθηση: Είναι μετακινήσεις στον πυθμένα των θαλασσών και σε ιζήματα τα οποία δεν έχουν ακόμα λιθοποιηθεί. Τα ιζήματα αυτά είναι αργιλούχα, ιλυούχα ή αμμούχα και η μετακίνηση μπορεί να γίνει από μία ελάχιστη δόνηση. Τα διάφορα μέρη που διακρίνονται σε μια τυπική κατολίσθηση είναι:

18 α. Το κύριο μέτωπο: Είναι μια απότομη κρημνώδης επιφάνεια στο σταθερό (αδιατάρακτο) έδαφος που βρίσκεται περιφερειακά της κατολίσθησης και δημιουργήθηκε εξαιτίας της προς τα κάτω κίνησης των υλικών που μετακινήθηκαν. Η προέκταση του κύριου αυτού μετώπου και κάτω από τα διαταραγμένα υλικά καθορίζει την επιφάνεια διάρρηξης. β. Τα μικρότερα μέτωπα: Απότομες κρημνώδεις επιφάνειες πάνω στα διαταραγμένα υλικά που έχουν δημιουργηθεί από διαφορετικές κινήσεις μέσα στη μάζα που κατολίσθησε. γ. Το κεφάλι: Αποτελείται από τα ανώτερα τμήματα των υλικών που κατολίσθησαν και βρίσκονται κατά μήκος της επαφής μεταξύ των διαταραγμένων υλικών και του κύριου μετώπου. δ. Η κορυφή του κεφαλιού: Το υψηλότερο σημείο της επαφής μεταξύ των διαταραγμένων υλικών και του κύριου μετώπου. ε. Το πόδι: Η γραμμή διατομής μεταξύ του κατώτερου μέρους της επιφάνειας διάρρηξης και της αρχικής επιφάνειας του εδάφους. ζ. Ο δάκτυλος: Το περιθώριο των υλικών που κατολίσθησαν, που βρίσκεται στη μεγαλύτερη απόσταση από το κύριο μέτωπο της κατολίσθησης. η. Η κορυφή: Το υλικό, που είναι ακόμη στη θέση του, πρακτικά αδιατάρακτο και βρίσκεται στα υψηλότερα σημεία του κύριου μετώπου. θ. Οι πλευρές: Στα δεξιά θεωρείται η πλευρά που βρίσκεται προς τα δεξιά, όταν ο παρατηρητής βρίσκεται στην κεφαλή. ι. Η επιφάνεια διάρρηξης: Είναι η επιφάνεια κατά την οποία αποχωρίζονται τα υλικά που κατολισθαίνουν από το σταθερό υπόβαθρο. κ. Η επιφάνεια ολίσθησης: Είναι η επιφάνεια εκείνη πάνω στην οποία γίνεται η μετακίνηση της μάζας που κατολισθαίνει. Ένα τμήμα (το ανώτερο) της επιφάνειας αυτής, αποτελείται από την επιφάνεια διάρρηξης. Σε χαμηλότερα σημεία, κάτω από το πόδι, η ολίσθηση γίνεται πάνω στην αρχική επιφάνεια του πρανούς. λ. Ο κώνος ή γλώσσα: Είναι τα υλικά εκείνα που έχουν ξεπεράσει την επιφάνεια διάρρηξης και έχουν ολισθήσει πάνω στην αρχική επιφάνεια του πρανούς. Ο ΠΡΟΪΣΤΑΜΕΝΟΣ Δ/ΝΣΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΤΣΙΟΦΑΣ

19 ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ Δ/ΝΣΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΜΕΤΡΑ ΑΥΤΟΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΠΛΗΜΜΥΡΕΣ Τι πρέπει να κάνετε για να είστε προετοιμασμένοι ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ <Γ> Βεβαιωθείτε ότι τα φρεάτια έξω από το σπίτι σας δεν είναι φραγμένα. Βεβαιωθείτε ότι οι υδρορροές εντός του σπιτιού λειτουργούν κανονικά. Περιορίστε τις μετακινήσεις σας στις απολύτως αναγκαίες. Αποφύγετε τη διαµονή και εργασία σε υπόγειους χώρους, αν αυτό δεν είναι απαραίτητο. Κατά τη διάρκεια της πλημμύρας Εγκαταλείψτε υπόγειους χώρους και μετακινηθείτε σε ασφαλές, υπερυψωμένο σηµείο. Αποφύγετε τη µετακίνηση µέσα στους πληµµυρισµένους δρόµους. Μη διασχίζετε χειµάρρους πεζοί ή µε το αυτοκίνητό σας. Αλλάξτε πορεία, αν οδηγείτε προς πληµµυρισµένη περιοχή. Εάν το αυτοκίνητό σας έχει ακινητοποιηθεί και ενδέχεται να παρασυρθεί ή να πληµµυρίσει, εγκαταλείψτε το αµέσως. Μείνετε µακριά από κοµµένα ή πεσµένα στο έδαφος ηλεκτροφόρα καλώδια. Μην πλησιάζετε σε περιοχές, όπου έχουν σηµειωθεί κατολισθήσεις. Θυµηθείτε: οι κίνδυνοι από την πληµµύρα δεν υποχωρούν αµέσως µετά την έναρξη της απόσυρσης των υδάτων. Η πληµµύρα µπορεί να έχει μεταβάλει τα χαρακτηριστικά γνώριµων περιοχών, καθώς τα νερά µπορούν να παρασύρουν αντικείµενα ή να καταστρέψουν µέρη του δρόµου, των πεζοδροµίων, κ.λ.π. Εποµένως, µετά την πληµµύρα

20 Αποµακρυνθείτε από περιοχές που έχουν µόλις πληµµυρίσει ή ενδέχεται να πληµµυρίσουν ξανά στις επόµενες ώρες. Μην πλησιάζετε σε περιοχές, στις οποίες έχουν σηµειωθεί κατολισθήσεις ή πτώση βράχων. Ελέγξτε αν το σπίτι ή ο χώρος εργασίας σας κινδυνεύει από πιθανή πτώση βράχων. Προσοχή στα όµβρια νερά! Απορρίµµατα, νεκρά ζώα και λοιπά αντικείµενα ενδέχεται να έχουν παρασυρθεί από τα νερά και να τα έχουν µολύνει. Αν είναι απολύτως αναγκαίο να µετακινηθείτε πεζοί ή να οδηγήσετε σε περιοχές που έχουν πληµµυρίσει Αναζητήστε σταθερό έδαφος Αποφύγετε τόσο τα ρέοντα, όσο και τα λιµνάζοντα νερά τα οποία ενδέχεται να λειτουργήσουν ως καλοί αγωγοί του ηλεκτρικού ρεύµατος, σε περίπτωση που υπάρχουν φθορές σε υπόγεια καλώδια ή διαρροές από ηλεκτρικές εγκαταστάσεις. Αν βρεθείτε µπροστά σε δρόµο που έχει πληµµυρίσει, σταµατήστε και αλλάξτε αµέσως κατεύθυνση. Ακολουθήστε πιστά τις οδηγίες των κατά τόπους αρµόδιων αρχών. Αν η περιοχή στην οποία διαµένετε έχει εκκενωθεί, ΜΗΝ ΕΠΙΣΤΡΕΨΕΤΕ, προτού σας δοθεί αντίστοιχη εντολή από τις αρχές Πριν αρχίσετε τις διαδικασίες αποκατάστασης των ζηµιών στο σπίτι σας: Κλείστε την τροφοδοσία ηλεκτρικού ρεύµατος, ακόµη και αν στην περιοχή σας έχει διακοπεί το ρεύµα. Κλείστε την παροχή νερού, καθώς το δίκτυο µπορεί να έχει υποστεί βλάβες. Προτού εξετάσετε ένα κτίριο που έχει πληµµυρίσει, φορέστε κλειστά παπούτσια, ώστε να αποφύγετε τραυµατισµούς στα πόδια από αντικείµενα ή ανωµαλίες στο έδαφος, που καλύπτονται από τα νερά. Εξετάστε τα δίκτυα νερού, ηλεκτρικού ρεύµατος και αποχέτευσης.