ΘΕΜΑΤΙΚΟ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙ «ΟΡΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΝΟΜΙΚΗ ΜΟΡΦΗ ΤΩΝ ΜΚΟ»

Transcript

1 ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΣΩΤΕΡΙΚΩΝ ΔΗΜ. ΔΙΟΙΚ. & ΑΠΟΚΕΝΤΡΩΣΗΣ ΓΕΝΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΔΙΕΘΝΩΝ ΣΧΕΣΕΩΝ- ΕΘΕΛΟΝΤΙΣΜΟΥ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΚΑΙ ΕΚΔΟΣΕΩΝ ΤΜΗΜΑ ΕΘΕΛΟΝΤΙΣΜΟΥ & ΕΚΠ/ΣΗΣ ΘΕΜΑΤΙΚΟ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙ «ΟΡΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΝΟΜΙΚΗ ΜΟΡΦΗ ΤΩΝ ΜΚΟ» Παπακυριακού 'Αννα (Δ/ντρια Διεθνών Σχέσεων, Εθελοντισμού, Εκπαίδευσης & Δημοσίων Σχέσεων, Γενική Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας Υπουργείου Εσωτερικών, Δημόσιας Διοίκησης και Αποκέντρωσης) «Εθελοντισμός και Πολιτική Προστασία» Η προσφορά εθελοντικού έργου αποτελεί πολύτιμο κομμάτι κάθε υγιούς κοινότητας. Οι εθελοντές προέρχονται από όλα τα τμήματα της κοινωνίας και παρέχουν συχνά ουσιαστικές υπηρεσίες. Το κίνημα του εθελοντισμού στην Ελλάδα μέχρι πρόσφατα υστερούσε σημαντικά σε σχέση με άλλες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η εθελοντική δράση στην Ελλάδα αναπτύχθηκε σημαντικά, με την ευκαιρία και της διοργάνωσης των Ολυμπιακών και Παραολυμπιακών Αγώνων στην Αθήνα το Οι εθελοντικές οργανώσεις (ΕΟ) με δράση που αφορά στην Πολιτική Προστασία, έχουν υπάρξει πρωτοπόροι σε οργαγωμένες δράσεις εθελοντισμού. Η δημιουργία της Γενικής Γραμματείας Πολιτικής Προστασίας και η δημιουργία του υπάρχοντος Μητρώου Εθελοντικών Οργανώσεων υπήρξε μία από τις πρώτες οργανωμένες δράσεις της Ελληνικής Πολιτείας για την αναγνώριση και αξιοποίηση των εθελοντικών οργανώσεων εν γένει στη χώρα μας. Το έτος 2001 η Γενική Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας ξεκίνησε πιλοτικά τη δημιουργία ενός Συστήματος Εθελοντισμού Πολιτικής Προστασίας για την αντιμετώπιση φυσικών και τεχνολογικών καταστροφών. Η προσπάθεια αυτή σηματοδοτεί την αποφασιστικότητα της Γενικής Γραμματείας Πολιτικής Προστασίας να ακολουθήσει τα μηνύματα της νέας εποχής ως προς: Tην οργάνωση της κοινωνίας σε δίκτυα. Την οριζόντια επικοινωνία των πολιτών. Την ανάδειξη της αποτελεσματικότητας των Εθελοντικών Οργανώσεων και των δυνατοτήτων παρέμβασης που έχουν οι μη Κυβερνητικές Οργανώσεις και η κοινωνία των πολιτών τον 21 ο αιώνα. 1

2 Παρά όμως την ιδιαίτερα σημαντική ανάπτυξη κατά τα τελευταία χρόνια είναι φανερό ότι υπάρχει ακόμα δρόμος για την εμπέδωση της εθελοντικής συνείδησης στην Ελληνική κοινωνία. Λόγω έλλειψης της σχετικής κουλτούρας, των δομών αξιοποίησης εκ μέρους των κρατικών φορέων και του σχετικά βραχύχρονου βίου τους, οι εθελοντικές οργανώσεις, που επίσης αναπτύχθηκαν τα τελευταία χρόνια, εμφανίζουν συχνά έλλειψη συνοχής, τόσο ως προς τη σύνθεση, τις δομές, τους στόχους, τις μεθόδους και τις πρακτικές τους, όσο και ως προς τον κεντρικό συντονισμό και τα στοιχεία που διέπουν τη σύσταση και τη λειτουργία τους. Αυτό σε μεγάλο βαθμό ισχύει και για τις περισσότερες από τις εθελοντικές οργανώσεις που έχουν δράση στην Πολιτική Προστασία. H Γενική Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας ιδρύθηκε με το Ν.2344/1995 (ΦΕΚ 212 Α ) περί «Οργάνωσης Πολιτικής Προστασίας» και υπάγεται στο Υπουργείο Εσωτερικών Δημόσιας Διοίκησης και Αποκέντρωσης. Η πολιτική προστασία της Χώρας αποβλέπει στην προστασία της ζωής, υγείας και περιουσίας των πολιτών από φυσικές (ταχείας ή βραδείας εξέλιξης), τεχνολογικές (συμπεριλαμβανομένων βιολογικών, χημικών και πυρηνικών συμβάντων ) και λοιπές καταστροφές που προκαλούν καταστάσεις εκτάκτου ανάγκης, κατά τη διάρκεια ειρηνικής περιόδου. Στο πλαίσιο του ίδιου σκοπού περιλαμβάνεται η μέριμνα για τα υλικά και πολιτιστικά αγαθά, τις πλουτοπαραγωγικές πηγές και τις υποδομές της χώρας, με στόχο την ελαχιστοποίηση των συνεπειών των καταστροφών. Για την επίτευξη του σκοπού αυτού η Γενική Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας : Εκπονεί σχέδια και προγράμματα πρόληψης ανά κατηγορία κινδύνου, λαμβάνει μέτρα ετοιμότητας και αναλαμβάνει δράσεις πρόληψης, αντιμετώπισης και αποκατάστασης. Οργανώνει και λειτουργεί σε μόνιμη βάση και για όλη τη διάρκεια του εικοσιτετραώρου το Κέντρο Επιχειρήσεων Πολιτικής Προστασίας με ειδικευμένα στελέχη πολιτικής προστασίας και το αναγκαίο προσωπικό, στο οποίο περιλαμβάνονται και επιτελικά στελέχη των Ενόπλων Δυνάμεων, της Αστυνομίας, καθώς και του Λιμενικού και Πυροσβεστικού Σώματος. Οργανώνει και λειτουργεί μονάδα αξιολόγησης και αξιοποίησης της πρόγνωσης καιρικών φαινομένων και άλλων πρόδρομων φαινομένων φυσικών καταστροφών, με σκοπό την έγκαιρη κινητοποίηση του δυναμικού και των μέσων πολιτικής προστασίας, για την αντιμετώπιση απειλούμενου κινδύνου καταστροφών, καθώς και για την ενημέρωση και παροχή αντίστοιχων οδηγιών προς τους πολίτες. Αξιοποιεί το ανθρώπινο δυναμικό και χρησιμοποιεί τα δημόσια και ιδιωτικά μέσα σε εθνικό, περιφερειακό και τοπικό επίπεδο. Καταρτίζει, σε συνεργασία με τους συναρμόδιους κρατικούς φορείς, το ετήσιο πρόγραμμα προμηθειών όλων των μηχανικών μέσων και άλλων υλικών, που είναι αναγκαία για την πολιτική προστασία της χώρας με βάση τον Εθνικό Σχεδιασμό Πολιτικής Προστασίας. Eντάσσει και αξιοποιεί τις εθελοντικές οργανώσεις πολιτικής προστασίας και τους ειδικευμένους εθελοντές πολιτικής 2

3 προστασίας και για τον ίδιο σκοπό μπορεί να τις ενισχύει και να τις χρηματοδοτεί. Καταρτίζει και συντονίζει σε συνεργασία με τους αρμόδιους κρατικούς φορείς, το έργο της πληροφόρισης και ευαισθητοποίησης των πολιτών στον τομέα της Πολιτικής Προστασίας. Υποβάλλει εισηγήσεις προς τα αρμόδια κατά περίπτωση Υπουργεία, για την αναμόρφωση της αντίστοιχης νομοθεσίας. Με το Ν. 3013/2002 περί «Αναβάθμισης της Πολιτικής Προστασίας» πραγματοποιήθηκε επαναπροσδιορισμός του σκοπού της Πολιτικής Προστασίας, των εννοιών και των ορισμών, καθώς επίσης του δυναμικού και των μέσων Πολιτικής Προστασίας. Επίσης επανακαθορίστηκαν τα Όργανα Σχεδιασμού και Εφαρμογής Πολιτικής Προστασίας και οι αρμοδιότητές τους σε Κεντρικό και Αποκεντρωμένο επίπεδο. Στο δυναμικό και τα μέσα Πολιτικής Προστασίας περιλαμβάνονται: Ειδικευμένα στελέχη πολιτικής προστασίας σε κεντρικό, περιφερειακό και τοπικό επίπεδο, στα οποία ανατίθεται η επίβλεψη εκπόνησης και εφαρμογής των σχεδίων, προγραμμάτων και μέτρων πολιτικής προστασίας, καθώς και ο συντονισμός των αναγκαίων ενεργειών. Το σύνολο των κρατικών υπηρεσιών, οι υπηρεσίες των οργανισμών τοπικής αυτοδιοίκησης και των οργανισμών κοινής ωφέλειας, που είναι υπεύθυνες σε επιχειρησιακό επίπεδο για τις επί μέρους δράσεις πολιτικής προστασίας και κυρίως για την ετοιμότητα και την αντιμετώπιση των καταστροφών (όπως Πυροσβεστικό Σώμα, Λιμενικό Σώμα, Ελληνική Αστυνομία, Εθνικό Κέντρο Άμεσης Βοήθειας, Ένοπλες Δυνάμεις, Οργανισμός Αντισεισμικού Σχεδιασμού και Προστασίας, Υπηρεσίες της Περιφέρειας, της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης και των πρωτοβαθμίων Ο.Τ.Α., Δ.Ε.Η., Ο.Τ.Ε., Ε.Υ.Δ.Α.Π., Δ.Ε.Π.Α., Ε.Μ.Υ.). Οι εθελοντικές οργανώσεις πολιτικής προστασίας, καθώς και οι ειδικευμένοι εθελοντές πολιτικής προστασίας, σε κεντρικό, περιφερειακό και τοπικό επίπεδο, που εντάσσονται στο σχεδιασμό της Γενικής Γραμματείας Πολιτικής Προστασίας και αναλαμβάνουν την υποστήριξη σχεδίων και δράσεων πρόληψης και αποκατάστασης, καθώς και δράσεις ετοιμότητας και αντιμετώπισης καταστροφών. Τέλος με το Π.Δ. 151/2004 (Φ.Ε.Κ. Α 107/ ) «Οργανισμός Γενικής Γραμματείας Πολιτικής Προστασίας» καθορίζεται η αποστολή και η διάρθρωση της Γενικής Γραμματείας Πολιτικής Προστασίας. Η Γενική Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας διαρθρώνεται ως εξής: 1. Γραφεία που υπάγονται απευθείας στο Γενικό Γραμματέα Πολιτικής Προστασίας: α. Γραφείο Γενικού Γραμματέα β. Γραφείο Τύπου και Δημοσίων Σχέσεων. και 2. Γενική Διεύθυνση Συντονισμού 2.1. Κέντρο Επιχειρήσεων Πολιτικής Προστασίας 3

4 2.2. Διεύθυνση Σχεδιασμού και Αντιμετώπισης Εκτάκτων Αναγκών 2.3. Διεύθυνση Διεθνών Σχέσεων, Εθελοντισμού, Εκπαίδευσης και Εκδόσεων 2.4. Διεύθυνση Οικονομικού και Διοικητικής Υποστήριξης Ο Εθελοντισμός είναι αντικείμενο της Διεύθυνσης Διεθνών Σχέσεων, Εθελοντισμού, Εκπαίδευσης και Εκδόσεων και ειδικότερα του Τμήματος Εθελοντισμού και Εκπαίδευσης. Συγκεκριμένα το Τμήμα Εθελοντισμού και Εκπαίδευσης : 1. Τηρεί και ενημερώνει το Μητρώο Εθελοντικών Οργανώσεων και Ειδικευμένων Εθελοντών. 2. Εντάσσει επιχειρησιακά τις εθελοντικές οργανώσεις στα μέσα και στο δυναμικό της Γενικής Γραμματείας Πολιτικής Προστασίας. 3. Ενεργοποιεί τις ενταγμένες Εθελοντικές Οργανώσεις και τους Ειδικευμένους Εθελοντές σε κατάσταση κινητοποίησης πολιτικής προστασίας. 4. Διατηρεί επικοινωνία με τις ενταγμένες εθελοντικές ομάδες και τους ειδικευμένους εθελοντές, παρακολουθεί τη δραστηριότητα και τον προγραμματισμό τους, διατηρεί αρχείο των δράσεων και διεξάγει ετήσιο απολογισμό. 5. Σχεδιάζει δράσεις και πραγματοποιεί εκδηλώσεις για τη διάδοση του εθελοντισμού σε θέματα πολιτικής προστασίας. 6. Σχεδιάζει ειδικά προγράμματα εκπαίδευσης και κατάρτισης των μελών εθελοντικών οργανώσεων πολιτικής προστασίας. Η Γενική Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας σύμφωνα με το Νόμο 3013/2002 είναι ο συντονιστικός φορέας σε περιπτώσεις καταστροφών. Υπηρεσίες Πολιτικής Προστασίας όμως έχουν και οι Περιφέρειες και οι Νομαρχίες. Σε κάθε διοικητική Περιφέρεια της Χώρας, συστήνεται Δ/νση Πολιτικής Προστασίας, που αναφέρεται στο Γενικό Γραμματέα της Περιφέρειας. Σε επίπεδο νομού προβλέπεται η ύπαρξη Γραφείου Πολιτικής Προστασίας, που αναφέρεται στον οικείο Νομάρχη και έχει έδρα την έδρα της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης. Συντονιστικό Νομαρχιακό Όργανο (ΣΝΟ) Στην έδρα κάθε Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης ή και κάθε Νομαρχιακού Διαμερίσματος συνιστάται το Συντονιστικό Νομαρχιακό Όργανο (ΣΝΟ). Στο όργανο αυτό συμμετέχουν: i. Ο Νομάρχης ως πρόεδρος ii. Δύο (2) μέλη του Νομαρχιακού Συμβουλίου, οριζόμενα με απόφαση του ιδίου Συμβουλίου, εκ των οποίων το ένα προέρχεται από την μειοψηφία. iii. Ο Πρόεδρος ή Εκπρόσωπος ΤΕΔΚ 4

5 iv. Ο Προϊστάμενος της Δ/νσης Πολιτικής Προστασίας της οικείας Περιφέρειας και ο Προϊστάμενος του Γραφείου Πολιτικής Προστασίας της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης. v. Ο Στρατιωτικός Διοικητής (ή εκπρόσωπός του), ο Λιμενάρχης (αν υπάρχει), ο Δ/ντής της Αστυνομικής Διεύθυνσης του Νομού, ο Διοικητής της Πυροσβεστικής του Νομού vi. Οι Προϊστάμενοι των Δ/νσεων Δασών της Περιφέρειας, των Τεχνικών Υπηρεσιών της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης και της Δ/νσης Υγείας Πρόνοιας της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης και ο οριζόμενος εκπρόσωπος του ΕΣΥ. vii. Εκπρόσωποι Εθελοντικών Οργανώσεων Πολιτικής Προστασίας με δράση στο νομό. Oι υπό στοιχεία iv έως και vi μετέχοντες εισηγούνται στο ανωτέρω όργανο, τα αναγκαία μέτρα προς υποβοήθηση του έργου του Νομάρχη. Κατά τη διάρκεια της εξέλιξης της καταστροφής, καθώς και του έργου αποκατάστασης των ζημιών, το ανωτέρω Όργανο λειτουργεί σε εικοσιτετράωρη βάση, με δυνατότητα συνέχισης της συνεδρίασης και με τους οριζόμενους από τους μετέχοντες αναπληρωτές τους. Συντονιστικό Τοπικό Όργανο (ΣΤΟ) Στην έδρα κάθε Δήμου συνιστάται το Συντονιστικό Τοπικό Όργανο(ΣΤΟ). Στο όργανο αυτό συμμετέχουν: i. Ο Δήμαρχος ως πρόεδρος. ii. Δύο (2) Δημοτικοί Σύμβουλοι, που ορίζονται με απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου, εκ των οποίων ο ένας προέρχεται από τη μειοψηφία. iii. Ειδικευμένα στελέχη Πολιτικής Προστασίας της Περιφέρειας και του νομού. iv. Ο Στρατιωτικός Διοικητής (ή εκπρόσωπός του), ο Λιμενάρχης (αν υπάρχει), ο Δ/ντης του Αστυνομικού Τμήματος, ο Δ/ντής της Πυροσβεστικής (ή εκπρόσωπός του) v. Ο προϊστάμενος του οικείου Δασαρχείου ή εκπρόσωπος της Δ/νσης Δασών της Περιφέρειας. vi. Ο προϊστάμενος των Τεχνικών Υπηρεσιών του ΟΤΑ vii.εκπρόσωποι Εθελοντικών Οργανώσεων Πολιτικής Προστασίας με δράση στο δήμο. Κατά τη διάρκεια της εξέλιξης της καταστροφής, καθώς και του έργου αποκατάστασης των ζημιών, το ανωτέρω Όργανο λειτουργεί σε εικοσιτετράωρη βάση, με δυνατότητα συνέχισης της συνεδρίασης και με τους οριζόμενους από τους μετέχοντες αναπληρωτές τους. Η Γενική Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας, στο πλαίσιο της αποστολής της για δημιουργία συστήματος εθελοντισμού πολιτικής προστασίας τηρεί Μητρώο. 5

6 Για να ενταχθεί μία Εθελοντική Οργάνωση στο ανωτέρω Μητρώο με απόφαση του Γενικού Γραμματέα Πολιτικής Προστασίας και με ειδικότερη αναφορά στο χώρο δράσης της (επικράτεια, περιφέρεια, νομός, δήμος) πρέπει: α. Nα είναι νομικό πρόσωπο. β. Ο σκοπός της, όπως προκύπτει από το οικείο καταστατικό να επικεντρώνεται στη δραστηριοποίησή της στον τομέα της πολιτικής προστασίας και ειδικότερα στην ενίσχυση των δράσεων, που αφορούν στην πρόληψη, αντιμετώπιση και αποκατάσταση φυσικών και τεχνολογικών καταστροφών. Στον δικτυακό τόπο της Γενικής Γραμματείας Πολιτικής Προστασίας υπάρχει μια αίτηση καταγραφής για τις Εθελοντικές Οργανώσεις και μια λίστα με έγγραφα που πρέπει να σταλούν προκειμένου να γίνει η ένταξη. Όταν το Τμήμα Εθελοντισμού και Εκπαίδευσης κρίνει βάσει των ανωτέρω, ότι μια Εθελοντική Οργάνωση μπορεί να ενταχθεί στο Μητρώο, ο Γενικός Γραμματέας Πολιτικής Προστασίας υπογράφει μια απόφαση ένταξης, η οποία κοινοποιείται σε όλους τους φορείς Πολιτικής Προστασίας προκειμένου να ενημερωθούν για την ένταξη. Από την στιγμή που η Περιφέρεια και η Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση λαμβάνουν την κοινοποίηση της ένταξης της Εθελοντικής Οργάνωσης, η Εθελοντική Ομάδα μέσω της Περιφέρειας και της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης αναλαμβάνει την υποστήριξη δραστηριοτήτων πρόληψης και ανταπόκρισης. Ο καθορισμός των κριτηρίων δράσης των ΕΟ, η τηρούμενη διαδικασία εγγραφής τους στο Μητρώο της Γ.Γ.Π.Π. και με ειδικότερη αναφορά στη γεωγραφική εμβέλεια δράσης, η δυνατότητα χρήσης από τα μέλη τους εξοπλισμού και μέσων των Ο.Τ.Α. και η διαδικασία επιχειρησιακής ένταξης τους στα αντίστοιχα Συντονιστικά Νομαρχιακά Όργανα και Συντονιστικά Τοπικά Όργανα και η περαιτέρω δραστηριοποίησή τους στο πλαίσιο λειτουργίας των ιδίων Οργάνων καθορίζεται με απόφαση του Υπουργού ΕΣ.Δ.Δ.Α. Επίσης προβλέπεται η ένταξη στο Μητρώο Ειδικευμένων Εθελοντών, οι οποίοι είναι φυσικά πρόσωπα, τα οποία λόγω επαγγελματικής ή επιστημονικής ενασχόλησης ή αποδεδειγμένης εμπειρίας μπορούν να ανταποκριθούν σε καθήκοντα πρόληψης, αντιμετώπισης και αποκατάστασης καταστροφών. Οι εν λόγω εξειδικευμένοι εθελοντές υπάγονται υπηρεσιακά στη Γ.Γ.Π.Π., η οποία και μπορεί να τους κατανέμει σε ομάδες επιχειρησιακής δράσης, ανάλογα με τον τόπο κατοικίας τους. Ο καθορισμός των ειδικότερων προσόντων και κριτηρίων, η διαδικασία εγγραφής στο μητρώο και η διαδικασία επιχειρησιακής ένταξης τους καθορίζεται με την υπουργική απόφαση, που αναφέρθηκε παραπάνω για τις Ε.Ο. Οι εντασσόμενοι στο Μητρώο Ειδικευμένοι Εθελοντές υπάγονται επιχειρησιακά απευθείας στη Γενική Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας, η οποία και τους κατανέμει σε αντίστοιχες ομάδες επιχειρησιακής δράσης με βάση τον τόπο κατοικίας τους. Στο Μητρώο μέχρι σήμερα είναι εγγεγραμμένες περίπου 170 Εθελοντικές Οργανώσεις και περίπου 20 ειδικευμένοι εθελοντές από όλη την Ελληνική επικράτεια. 6

7 Η Γ.Γ.Π.Π., στο πλαίσιο του ετήσιου προϋπολογισμού της, προβλέπει ειδικό κονδύλιο για τη χρηματοδότηση δραστηριοτήτων των ενταγμένων στο Μητρώο ΕΟ ή και των ενταγμένων στο αντίστοιχο Μητρώο Ειδικευμένων Εθελοντών. Η κατανομή των ανωτέρω χρηματοδοτήσεων καθώς και η διάθεση εξοπλισμού, μέσων και αναλώσιμων αγαθών, γίνεται με απόφαση του Γενικού Γραμματέα Πολιτικής Προστασίας. Η Γενική Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας υποστηρίζει ετήσια τις Εθελοντικές Οργανώσεις του Μητρώου με την παροχή οικονομικής ενίσχυσης μέσω των Νομαρχιακών Αυτοδιοικήσεων για την αγορά επιχειρησιακού εξοπλισμού. Η απουσία από την εργασία των μελών των Ε.Ο. και των εξειδικευμένων εθελοντών κατά τη διάρκεια της αντιμετώπισης εκτάκτων αναγκών, λογίζεται ως άδεια απουσίας η οποία δεν προσυπολογίζεται στη διάρκεια της κανονικής ετήσιας άδειάς τους. Θέματα που αφορούν στην ασφαλιστική κάλυψη από ατυχήματα, κατά τη διάρκεια αντιμετώπισης καταστροφών, την ιατρική, φαρμακευτική και νοσοκομειακή περίθαλψη και αποζημίωση για τυχόν έξοδα νοσηλείας, ρυθμίζονται με Κοινή Υπουργική Απόφαση των Υπουργών : α)οικονομίας & Οικονομικών, β) Εσωτερικών, Δημόσιας Διοίκησης & Αποκέντρωσης και γ) Εργασίας & Κοινωνικών Ασφαλίσεων και δ) Υγείας &Πρόνοιας. Από την ανάλυση ερευνητικών δεδομένων προκύπτει ότι η επικοινωνία μεταξύ των Ε.Ο. και των Περιφερειών/ Νομαρχιών / Δήμων ποικίλει σε πολύ μεγάλο βαθμό. Υπάρχουν αρκετές περιπτώσεις όπου οι εποπτεύοντες φορείς επικοινωνούν με τις Ε.Ο. σε τακτά χρονικά διαστήματα, ενώ αντίστοιχα υπάρχουν περιπτώσεις όπου η επικοινωνία αυτή είτε γίνεται μέσα από σποραδικές επαφές, είτε είναι τυχαία και περιστασιακή. Διαπιστώθηκε ακόμη ότι υπάρχουν και κάποιες περιπτώσεις στις οποίες οι αντίστοιχες Περιφέρειες / Νομαρχίες δεν επικοινωνούν με τις ΕΟ σε καμία περίπτωση, με αποτέλεσμα η εμπλοκή των ΕΟ σε δράσεις πολιτικής προστασίας να επαφίεται αποκλειστικά στη δική τους εγρήγορση, ενημέρωση και πρωτοβουλία. Πολλές φορές μάλιστα την επικοινωνία αναλαμβάνει εξ ολοκλήρου ο επιχειρησιακός φορέας που έχει άμεσο ενδιαφέρον (π.χ. η Πυροσβεστική, σε περιπτώσεις δασοπυρόσβεσης). Αντίθετα φαίνεται ότι οι ΕΟ θέλουν να επικοινωνούν με τη Γ.Γ.Π.Π.σε συχνή βάση. Επίσης διαπιστώθηκε ότι συχνά οι ΕΟ επικοινωνούν και μεταξύ τους. Κατ αναλογία με τα παραπάνω, η συμμετοχή των ΕΟ στα Συντονιστικά Νομαρχιακά ή Τοπικά Όργανα(ΣΝΟ ή ΣΤΟ) διαφέρει αισθητά μεταξύ των Νομαρχιών. Σε αρκετές περιπτώσεις οι ΕΟ καλούνται και συμμετέχουν ενεργά σε όλες τις συνεδριάσεις, ενώ σε άλλες περιπτώσεις η συμμετοχή τους καθορίζεται κυρίως από προσωπικές σχέσεις που έχουν ή δεν έχουν αναπτυχθεί με τα αντίστοιχα στελέχη των φορέων. Η δραστηριοποίηση των ΕΟ μέσα στο πεδίο της Πολιτικής Προστασίας εκτείνεται σε τρείς τομείς δράσεις: πρόληψη, αντιμετώπιση και αποκατάσταση. Έχει αποδειχθεί ότι η συμμετοχή των ΕΟ δεν κατανέμεται ομοιόμορφα στους παραπάνω τομείς. Για τις δράσεις που αφορούν στην αντιμετώπιση, η εμπλοκή τους εμφανίζεται να είναι περιορισμένη για τις παρακάτω αιτίες: o Μη επαρκώς προσδιορισμένος ρόλος των ΕΟ στη αντιμετώπιση εκτάκτων αναγκών. o Έλλειψη επιχειρησιακού σχεδίου εμπλοκής των ΕΟ στην αντιμετώπιση εκτάκτων αναγκών. 7

8 o Μη ένταξη πιθανού υφισταμένου σχεδίου της εκάστοτε ΕΟ στο γενικό σχεδιασμό Πολιτικής Προστασίας( δράσεις ετοιμότητας και αντιμετώπισης εκτάκτων αναγκών- καταστροφών ) της διοικητικής τους περιφέρειας. o Απροθυμία των καθ ύλη αρμοδίων επιχειρησιακών διοικητών για χρησιμοποίηση ορισμένων ΕΟ, λόγω έλλειψης θεσμικού πλαισίου για θέματα που αφορούν ασφαλιστική κάλυψη των εθελοντών σε ενδεχόμενη αστική ευθύνη αυτών και πιθανά ατυχήματα κατά τη συμμετοχή τους σε δράσεις της Πολιτικής Προστασίας. Η Γενική Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας μέσω εγκυκλίων ζητά από τις Περιφέρειες και τις Νομαρχιακές Αυτοδιοικήσεις να συγκαλέσουν Συντονιστικό Νομαρχιακό Όργανο (ΣΝΟ) στο οποίο θα πρέπει να συμμετέχουν οι Εθελοντικές Οργανώσεις που δραστηριοποιούνται στην έδρα της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης. Κατά την διάρκεια της συνεδρίασης θα πρέπει να αποφασίζονται οι δραστηριότητες που αναλαμβάνουν οι Εθελοντικές Οργανώσεις. Για παράδειγμα, οι Εθελοντικές Οργανώσεις που είναι ενταγμένες στο Μητρώο της Γενικής Γραμματείας Πολιτικής Προστασίας, σε περιπτώσεις εκτάκτων αναγκών που προκαλούνται από χιονοπτώσεις και παγετό μπορούν να αναλαμβάνουν δράσεις πολιτικής προστασίας προς υποβοήθηση του έργου της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης ή των ΟΤΑ. Τονίζεται ότι οι χώροι δράσης των ομάδων καθορίζονται στην απόφαση ένταξής τους και ότι για να είναι ουσιαστική η προσφορά τους, πρέπει οι δράσεις που αναλαμβάνουν να αποτελούν μέρος των επιχειρησιακών αναγκών που καθορίζονται μέσα από τα Συντονιστικά Νομαρχιακά Όργανα (ΣΝΟ) ή τα Συντονιστικά Τοπικά Όργανα (ΣΤΟ). Η κινητοποίηση και ο συντονισμός των εθελοντικών ομάδων που αναλαμβάνουν δράσεις, βάσει αποφάσεων του ΣΝΟ, γίνεται από το Γραφείο Πολιτικής Προστασίας της Νομαρχίας. Επίσης κατά τη διάρκεια της αντιπυρικής περιόδου, δράσεις που αφορούν στη συμμετοχή των εθελοντικών οργανώσεων στην επιτήρηση των δασών για επισήμανση πυρκαγιών, προσδιορίζονται σε συνεδριάσεις των Συντονιστικών Νομαρχιακών Οργάνων (ΣΝΟ), που πραγματοποιούνται στην αρχή της αντιπυρικής περιόδου. Οι δράσεις αυτές καθορίζονται από το Πυροσβεστικό Σώμα και γίνονται για λόγους υποστήριξης του έργου του. Στα πλαίσια αυτά οι Διοικητές της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας στους νομούς υποβάλουν στο Γραφείο του Νομάρχη πρόταση ανά Ο.Τ.Α., για δράσεις σχετικές με τη συμπληρωματική επιτήρηση των δασών κατά τη διάρκεια της αντιπυρικής περιόδου με στόχο την άμεση αναγγελία πυρκαγιάς. Τις δράσεις αυτές μπορούν να αναλάβουν διάφοροι φορείς, ή οι ενταγμένες στο ΣΝΟ από τη Γενική Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας εθελοντικές οργανώσεις που δραστηριοποιούνται στο Νομό. Οι Σύνδεσμοι Δήμων και Κοινοτήτων που αναλαμβάνουν με χρηματοδότηση του ΥΠ.ΕΣ.Δ.Δ.Α. έργα και δράσεις για την αντιμετώπιση των πυρκαγιών οφείλουν να υλοποιήσουν, κατά προτεραιότητα, τα έργα και τις δράσεις που θα ενταχθούν στο σχεδιασμό της Περιφέρειας. Τέλος θα ήθελα να προσθέσω, ότι η Γενική Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας έχει αναθέσει μετά από ανοικτό διαγωνισμό το έργο του Ολοκληρωμένου Πληροφοριακού Συστήματος (Ο.Π.Σ.) της Γ.Γ.Π.Π., με το οποίο θα τελειοποιηθεί η επικοινωνία της με τις περιφερειακές υπηρεσίες πολιτικής προστασίας, τους εθελοντές, τις εθελοντικές οργανώσεις κ.λ.π. Συμπληρωματικά, μετά από ανοιχτό διαγωνισμό έχει ανατεθεί και το έργο του Συμβούλου Τεχνικής Υποστήριξης (Σ.Τ.Υ.) του Ο.Π.Σ. 8

9 Επίσης έχει δημοπρατηθεί και το έργο «Μελέτη του Εθνικού Συστήματος Διαχείρισης Εκτάκτων Αναγκών (Ε.Σ.Δ.Ε.Α.)», το οποίο βρίσκεται στη φάση του ανοίγματος των οικονομικών προσφορών και στο οποίο θα δοθεί έμφαση στο θέμα της εμπλοκής των Ε.Ο. και των Ειδικευμένων Εθελοντών. 9