ΗΛΕΚΤΡΙΚΕΣ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ ΧΑΜΗΛΗΣ ΤΑΣΗΣ

Transcript

1 TEI Στερεάς Ελλάδας Σχολή Τεχνολογικών Εφαρμογών Τμήμα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών ΤΕ Εργαστήριο Ηλεκτρικών Εγκαταστάσεων & Ηλεκτροτεχνικών Εφαρμογών Υπεύθυνη: Δρ Αφροδίτη Κτενά, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια ΗΛΕΚΤΡΙΚΕΣ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ ΧΑΜΗΛΗΣ ΤΑΣΗΣ ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΗΛΕΚΤΡΙΚΕΣ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ Ι

2 ΚΙΝΔΥΝΟΙ από το ΗΛΕΚΤΡΙΚΟ ΡΕΥΜΑ Ηλεκτροπληξία (άμεση & έμμεση επαφή, βηματικές τάσεις) Εγκαύματα που οφείλονται: Στη θερμότητα που δημιουργεί το ηλεκτρικό ρεύμα καθώς διαρρέει το ανθρώπινο σώμα. Στη θερμότητα που εκλύει η δημιουργία ηλεκτρικού τόξου: η θερμοκρασία που αναπτύσσεται σε ένα ηλεκτρικό τόξο μπορεί να φτάσει τους 1600 C, προκαλώντας την τήξη του συνόλου σχεδόν των υλικών που διαρρέει. Πυρκαγιές και εκρήξεις από σπινθήρες σε συνδυασμό με την παρουσία καυσίμων και / ή εύφλεκτων υλικών. Πυρκαγιές από υπερφόρτιση αγωγών, βραχυκυκλώματα, υψηλές θερμοκρασίες σε συσκευές Η ακούσια εκκίνηση μηχανών

3 ΚΙΝΔΥΝΟΙ από το ΗΛΕΚΤΡΙΚΟ ΡΕΥΜΑ 40 ΘΑΝΑΤΗΦΟΡΑ ΕΡΓΑΤΙΚΑ ΑΤΥΧΗΜΑΤΑ ΑΠΟ ΗΛΕΚΤΡΟΛΠΛΗΞΙΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΑΠΌ ΕΛΣΤΑΤ

4 ΚΙΝΔΥΝΟΙ από το ΗΛΕΚΤΡΙΚΟ ΡΕΥΜΑ Δ. Κ. Τσανάκας, Η ασφάλεια στις ηλεκτρικές εγκαταστάσεις, Ημερίδα ΤΕΕ, Αθήνα

5 ΚΙΝΔΥΝΟΙ από το ΗΛΕΚΤΡΙΚΟ ΡΕΥΜΑ Δ. Κ. Τσανάκας, Η ασφάλεια στις ηλεκτρικές εγκαταστάσεις, Ημερίδα ΤΕΕ, Αθήνα

6 ΚΙΝΔΥΝΟΙ από το ΗΛΕΚΤΡΙΚΟ ΡΕΥΜΑ Δ. Κ. Τσανάκας, Η ασφάλεια στις ηλεκτρικές εγκαταστάσεις, Ημερίδα ΤΕΕ, Αθήνα

7 ΚΙΝΔΥΝΟΙ από το ΗΛΕΚΤΡΙΚΟ ΡΕΥΜΑ Δ. Κ. Τσανάκας, Η ασφάλεια στις ηλεκτρικές εγκαταστάσεις, Ημερίδα ΤΕΕ, Αθήνα

8 ΔΙΚΤΥΑ ΧΤ ΤΤ (άμεση γείωση)

9 ΔΙΚΤΥΑ ΧΤ ΤΝ-S (γειωμένου ουδετέρου)

10 ΔΙΚΤΥΑ ΧΤ ΤΝ-C, TNC-S (γειωμένου ουδετέρου)

11 ΔΙΚΤΥΑ ΧΤ ΙΤ (μονωμένου ουδετέρου)

12 ΚΙΝΔΥΝΟΣ ΗΛΕΚΤΡΟΠΛΗΞΙΑΣ: τάση σφάλματος

13 ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΑΠΟ ΗΛΕΚΤΡΟΠΛΗΞΙΑ: ορισμοί Τάση Σφάλματος, V E Τάση Επαφής, V B Βηματική τάση Ασφαλής τάση επαφής: V B < 50 V (AC) V B < 120 V (DC)

14 ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΑΠΟ ΗΛΕΚΤΡΟΠΛΗΞΙΑ: μέθοδοι ΓΕΙΩΣΕΙΣ (ΤΤ, ΤΝ) Διακόπτης Διαφυγής Έντασης (ΔΔΕ) Κύρια Ισοδυναμική Σύνδεση (ΚΙΣ) Γαλβανική απομόνωση (Μ/Σ 1:1) Κυκλώματα SELV, PELV, FELV (υποβιβασμένη τάση) Μονωμένοι χώροι Συμπληρωματική ισοδυναμική σύνδεση Περιφράξεις εμπόδια

15 ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΑΠΟ ΗΛΕΚΤΡΟΠΛΗΞΙΑ: μέθοδοι Δ. Κ. Τσανάκας, Η ασφάλεια στις ηλεκτρικές εγκαταστάσεις, Ημερίδα ΤΕΕ, Αθήνα

16 ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΑΠΟ ΗΛΕΚΤΡΟΠΛΗΞΙΑ: μέθοδοι Δ. Κ. Τσανάκας, Η ασφάλεια στις ηλεκτρικές εγκαταστάσεις, Ημερίδα ΤΕΕ, Αθήνα

17 ΓΕΙΩΣΕΙΣ: ορισμοί Γείωση προστασίας: αγώγιμη σύνδεση με το έδαφος των μεταλλικών μερών μιας εγκαταστάσεως λειτουργίας: αγώγιμη σύνδεση με το έδαφος του ουδέτερου κόμβου μετασχηματιστών και γεννητριών Σύστημα γείωσης: το σύνολο γειωτών, συνδεδεμένων με έναν αγωγό, και το σύνολο των εξαρτημάτων που απαιτούνται για τη σύνδεση και στήριξη αυτών. Σκοπός γείωσης προστασίας: να παρέχει ένα δρόμο χαμηλής αντίστασης σε ρεύματα σφαλμάτων προς τη γη για την ελαχιστοποίηση της πιθανότητας εμφάνισης τάσεων επαφής βηματικών τάσεων

18 ΓΕΙΩΣΕΙΣ: ορισμοί ΓΕΙΩΣΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ oη γείωση του ουδέτερου κόμβου ηλεκτροπαραγωγών ζευγών. oη γείωση του ουδέτερου κόμβου μετασχηματιστών υποβιβασμού τάσης. oη κατά διαστήματα γείωση του ουδέτερου ενός δικτύου χαμηλής τάσης. oη γείωση της σιδηροτροχιάς (ράγας) του ηλεκτρικού σιδηροδρόμου, έτσι ώστε η ράγα μαζί με τη γη να αποτελούν τον ένα αγωγό του κυκλώματος λειτουργίας. oη χρησιμοποίηση της γης ως δευτέρου αγωγού σε τηλεφωνικές γραμμές.

19 ΓΕΙΩΣΕΙΣ: ορισμοί Τάση επαφής Βηματική Τάση [Θεμελιακή γείωση, ΕΛΕΜΚΟ]

20 [ΠΕΤΡΟΣ ΝΤΟΚΟΠΟΥΛΟΣ, ΗΛΕΚΤΡΙΚΕΣ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΩΝ ΜΕΣΗΣ & ΧΑΜΗΛΗ ΤΑΣΗΣ, ΖΗΤΗ, 1987]

21 Άμεση Γείωση (ΤΤ) Κρίσιμο μέγεθος: χαμηλή τιμή αντίστασης γείωσης, R s R s < V B /3I n πχ Ι n = 10 A, R s < 1.6 Ω Ο ρόλος του ΔΔΕ

22 Σύστημα σύνδεσης γειώσεων ΤΤ Βρόχος σφάλματος σε σύστημα σύνδεσης γείωσης TT

23 ΔΙΚΤΥΟ ΔΙΑΝΟΜΗΣ ΧΤ 230V/ 400V - TN [ΠΕΤΡΟΣ ΝΤΟΚΟΠΟΥΛΟΣ, ΗΛΕΚΤΡΙΚΕΣ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΩΝ ΜΕΣΗΣ & ΧΑΜΗΛΗ ΤΑΣΗΣ, ΖΗΤΗ, 1987]

24 ΠΑΡΟΧΗ ΧΤ 230V/ 400V με ουδετερογείωση

25 Ουδετερογείωση (ΤΝ) Σύστημα σύνδεσης γείωσης ΤΝ-S με το μετρητή κοντά στο κτίριο και σε απόσταση από αυτό [Θεμελιακή γείωση, ΕΛΕΜΚΟ]

26 Ουδετερογείωση (ΤΝ) Βρόχος σφάλματος σε σύστημα σύνδεσης γείωσης TN-C Βρόχος σφάλματος σε σύστημα σύνδεσης γείωσης TN-S [Θεμελιακή γείωση, ΕΛΕΜΚΟ]

27 Ουδετερογείωση (ΤΝ) Κρίσιμα σημεία: συνέχεια ουδετέρου συνολική αντίσταση ουδετέρου χρόνοι απόζευξης Προσοχή στην ΑΝΤΙΚΑΝΟΝΙΚΗ ΟΥΔΕΤΕΡΩΣΗ

28 ΚΙΝΔΥΝΟΙ από το ΗΛΕΚΤΡΙΚΟ ΡΕΥΜΑ: συστήματα γείωσης Δ. Κ. Τσανάκας, Η ασφάλεια στις ηλεκτρικές εγκαταστάσεις, Ημερίδα ΤΕΕ, Αθήνα

29 ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΑΠΟ ΗΛΕΚΤΡΟΠΛΗΞΙΑ: ΔΔΕ ΔΔΕ, διακόπτης διαφορικής έντασης, ή ηλεκτρονόμοι διαρροής ή διατάξεις προστασίας διαφορικού ρεύματος (Residual Current Detector RCD) Προστατεύει από ρεύματα διαρροής και λειτουργεί μαζί με τα συστήματα γειώσεων. Είναι διπολικός για τις μονοφασικές παροχές ή τετραπολικός για τις τριφασικές (400/230V). Υποχρεωτικός για την προστασία των ατόμων και όπου υπάρχει ανάγκη για προστασία από πυρκαγιά. Το επιτρεπόμενο ρεύμα διαρροής είναι 30mA για ονομαστικά ρεύματα έως 63Α και προστασία του προσωπικού (άμεση προστασία) και 300mA για μεγαλύτερα μεγέθη (έμμεση προστασία). Διακόπτει φάσεις και ουδέτερο

30 ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΑΠΟ ΗΛΕΚΤΡΟΠΛΗΞΙΑ: ΔΔΕ The RCD Handbook BEAMA

31 ΚΙΝΔΥΝΟΙ από το ΗΛΕΚΤΡΙΚΟ ΡΕΥΜΑ Δ. Κ. Τσανάκας, Η ασφάλεια στις ηλεκτρικές εγκαταστάσεις, Ημερίδα ΤΕΕ, Αθήνα

32 [Θεμελιακή γείωση, ΕΛΕΜΚΟ] Κύρια Ισοδυναμική Σύνδεση (ΚΙΣ)

33 Θεμελιακή γείωση Θεμελιακή γείωση είναι ένα αγώγιμο σώμα θαμμένο στο έδαφος κάτω από τα θεμέλια ενός κτηρίου ή προτιμότερο, εγκιβωτισμένο στο σκυρόδεμα θεμελίωσης του κτηρίου, σε μορφή κλειστού δακτυλίου (βρόχου) ( του Προτύπου ΕΛΟΤ HD ). Ηλεκτρόδιο γείωσης: μεταλλική ταινία στο κάτω μέρος των θεμελίων των κτηρίων, μέσα στο σκυρόδεμα, και συνδέεται με κατάλληλους μεταλλικούς συνδέσμους με τον οπλισμό. Υλικά: γαλβανισμένος εν θερμώ χάλυβας ελάχιστης διατομής 90mm 2 για ταινία (30mmx3mm, ή ισοδύναμη διάμετρος Φ10), με πάχος επικάλυψης 70μm ή 500gr/m 2 για τις ταινίες. Συνιστώνται διαστάσεις 40x3 ή 30x3,5 για ταινία ή Φ10 για αγωγό. χαλκός ή ηλεκτρολυτικά επικασσιτερωμένος χαλκός ελάχιστης διατομής 50mm 2 ( 25mmx2mm, ή ισοδύναμη διάμετρος Φ8), με πάχος επικάλυψης > 250μm. Συνιστώνται διαστάσεις 25x2 επικασσιτερωμένη ή 30x2 για ταινία ή Φ8 για αγωγό. ανοξείδωτος χάλυβας ελάχιστης διατομής 100mm 2 (πάχος 3mm ή ή ισοδύναμη διάμετρος Φ10). Συνιστώνται διαστάσεις 40x3 ή 30x3,5 για ταινία ή Φ10 για αγωγό.

34 Θεμελιακή γείωση ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΗ σε όλα τα νέα κτίρια (ΦΕΚ 1222/ τεύχος Β αριθ. Φ. Α 50/12081/642 άρθρο 2) χαμηλή τιμή αντίστασης: γιατί συνδέεται ηλεκτρικά με τον οπλισμό του κτιρίου κι έτσι προστίθεται στο όλο μήκος της το συνολικό μήκος του οπλισμού και εγκαθίσταται σε σχετικά μεγάλο βάθος, όπου η συγκέντρωση υγρασίας στο υπέδαφος είναι μεγαλύτερη. πλήρης μηχανική προστασία από εκσκαφές συνεργείων ΟΤΕ, ΔΕΗ, ΔΕΠΑ, κηπουρικές εργασίες κλπ αντοχή σε διάβρωση λόγω της αλκαλικής υφής του σκυροδέματος αμελητέες βηματικές τάσεις, λόγω της μικρής αντίστασης και του βάθους αποτελεσματική προστασία από τάσεις επαφής, γιατί εκτείνεται περιμετρικά κι εγκάρσια στη θεμελίωση του κτιρίου και οι δημιουργούμενες ισοδυναμικές επιφάνειες αποτρέπουν την ανάπτυξη επικίνδυνων τάσεων σε μηχανήματα και μεταλλικές εγκαταστάσεις. Εύκολη πρόβλεψη αναμονών για την πραγματοποίηση των ισοδυναμικών συνδέσεων των μεταλλικών μερών και στοιχείων του κτιρίου σε οποιαδήποτε θέση και αν βρίσκονται όπως π.χ. είσοδοι κοινωφελών δικτύων, μηχανοστασίων, οδηγών ανελκυστήρων, λουτρών, κέντρων ΣΕΠ, ειδικών νοσοκομειακών χώρων κλπ ευελιξία γιατί μπορεί να χρησιμοποιηθεί παράλληλα και για γείωση Συστήματος Αντικεραυνικής Προστασίας (ΣΑΠ). Έχοντας μόνο προβλέψει την εγκατάσταση του συστήματος καθόδων μέσα στα υποστυλώματα είναι δυνατή η μελλοντική ολοκλήρωσή του με την εγκατάσταση μόνο του συλλεκτηρίου συστήματος [2]. Κόστος χαμηλότερο από εκείνο άλλων τύπων γειώσεων

35 Θεμελιακή γείωση

36 Θεμελιακή γείωση

37 Άλλοι γειωτές