ΒΑΣΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ. Οδηγός Οργάνωσης και Λειτουργίας ΕΚΔΟΣΗ 1.0

Transcript

1 ΒΑΣΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ Οδηγός Οργάνωσης και Λειτουργίας ΕΚΔΟΣΗ 1.0 ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2014

2 ΒΑΣΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ Οδηγός Οργάνωσης και Λειτουργίας Περιεχόμενα Εισαγωγή Σκοπός Απαιτούμενες Γνώσεις Μορφή της Εκπαίδευσης Σχολή Βασικής Εκπαίδευσης Ενηλίκων Στελεχών Λυκοπούλων Σχολή Βασικής Εκπαίδευσης Ενηλίκων Στελεχών Προσκόπων Σχολή Βασικής Εκπαίδευσης Ενηλίκων Στελεχών Ανιχνευτών Σχολή Βασικής Εκπαίδευσης Προσκοπικού Δικτύου Σχολή Βασικής Εκπαίδευσης Αρχηγών Συστημάτων Σχολή Βασικής Εκπαίδευσης Εφόρων Κεφάλαιο 1 Οργάνωση και Λειτουργία Δικαίωμα συμμετοχής Αριθμός Εκπαιδευομένων Ευθύνη Λειτουργίας Οργάνωση και Στελέχωση Εκπαιδευτικής Ομάδας Καθήκοντα Διάρκεια Εκπαίδευσης Τόπος Διεξαγωγής της Εκπαίδευσης Προϋποθέσεις χορήγησης Άδειας Λειτουργίας της Εκπαίδευσης Τρόπος Αρίθμησης Οικονομική Διαχείριση - Κόστος Συμμετοχής Προϋποθέσεις επιτυχούς παρακολούθησης - Αξιολόγηση Εκπαιδευομένων Ανακοίνωση Αποτελεσμάτων Βεβαιωτικό Παρακολούθησης Απολογιστικά Στοιχεία Αξιολόγηση Εκπαίδευσης Πριν από την Έναρξη της Εκπαίδευσης Έγκαιρη Προετοιμασία επιλογή και στελέχωση Εκπαιδευτικής Ομάδας Κατανομή αρμοδιοτήτων και ευθυνών Διάρκεια Εκπαίδευσης Χρόνος Πραγματοποίησης Χώρος Εκπαίδευσης Θεματολόγιο- Δραστηριότητες Έντυπα Εκτέλεση Προγράμματος Εκπαίδευσης Σύνταξη ηλεκτρονικού φακέλου Έγκριση 1

3 Κατά την Διάρκεια της Εκπαίδευσης Δημιουργία πνεύματος Εκπαίδευσης Πιστή εφαρμογή του προγράμματος Εκπαίδευσης Συνοχή και αλληλεξάρτηση θεμάτων Ελκυστικές Πρωτότυπες Μεθοδικές Παρουσιάσεις Μεθοδικό ανέβασμα- Ενθάρρυνση Αξιοποίηση ελεύθερου χρόνου Καλή και αποδοτική συνεργασία Πώς αρχίζει μια Εκπαίδευση Πώς τελειώνει μια Εκπαίδευση Μετά την Λήξη της Εκπαίδευσης Απολογιστικά Στοιχεία Κεφάλαιο 2 Ανάπτυξη Εκπαιδευτικού Θέματος Εκπαιδευτικές Ανάγκες Εκπαιδευτικοί Στόχοι Τα 5 στάδια της Εκπαιδευτικής Διαδικασίας Κατανομή Χρόνου Εκπαιδευτικές Μέθοδοι Παραστάτης Ο Ρόλος και τα Καθήκοντα του Παραστάτη Στόχος και Σκοπός της Εκπαίδευσης του Κλάδου Λυκοπούλων Θεματολόγιο Δραστηριότητες Πρόγραμμα Εκπαίδευσης Ιδιαίτερα Χαρακτηριστικά Εργασίες Εκπαιδευομένων Υλικά Στόχος και Σκοπός της Εκπαίδευσης του Κλάδου Προσκόπων Θεματολόγιο Δραστηριότητες Πρόγραμμα Εκπαίδευσης Ιδιαίτερα Χαρακτηριστικά Εργασίες Εκπαιδευομένων Υλικά Στόχος και Σκοπός της Εκπαίδευσης του Κλάδου Ανιχνευτών Θεματολόγιο Δραστηριότητες Πρόγραμμα Εκπαίδευσης Ιδιαίτερα Χαρακτηριστικά Εργασίες Εκπαιδευομένων Υλικά 2

4 Στόχος και Σκοπός της Εκπαίδευσης του Κλάδου Προσκοπικού Δικτύου Θεματολόγιο Δραστηριότητες Πρόγραμμα Εκπαίδευσης Ιδιαίτερα Χαρακτηριστικά Εργασίες Εκπαιδευομένων Υλικά Στόχος και Σκοπός της Εκπαίδευσης Αρχηγών Συστημάτων Θεματολόγιο Δραστηριότητες Πρόγραμμα Εκπαίδευσης Ιδιαίτερα Χαρακτηριστικά Εργασίες Εκπαιδευομένων Υλικά Στόχος και Σκοπός της Εκπαίδευσης Εφόρων Θεματολόγιο Δραστηριότητες Πρόγραμμα Εκπαίδευσης Ιδιαίτερα Χαρακτηριστικά Εργασίες Εκπαιδευομένων Υλικά 3

5 Εισαγωγή Σκοπός Ο Κύκλος της Βασικής Εκπαίδευσης απευθύνεται στα Ενήλικα Στελέχη των Τμημάτων, στους Αρχηγούς των Συστημάτων, τους Εφόρους και τα μέλη του Προσκοπικού Δικτύου και σκοπό έχει να μάθουν το πώς να εφαρμόζουν στην πράξη και να υποστηρίζουν αποτελεσματικά το Προσκοπικό Πρόγραμμα. Ειδικότερα: Να θεμελιώσουν την Ιδεολογική, παιδαγωγική, διοικητική και τεχνική τους κατάρτιση. Να γνωρίσουν την μεθοδολογία του Κλάδου τους και να την εφαρμόσουν στο τμήμα τους. Να εξοικειωθούν στην πράξη με το πρόγραμμα και τη ζωή του Τμήματος / Συστήματος / Εφορείας. Ειδικότερα η Βασική Εκπαίδευση εξειδικεύεται στο «ΠΩΣ» και ο εκπαιδευόμενος όταν επιστρέψει στο Τμήμα του θα πρέπει να γνωρίζει πρακτικά: πώς να το Οργανώνει και να το Διοικεί. Πώς να το «Λειτουργεί» με βάση τη Μεθοδολογία του Κλάδου. Πώς να προγραμματίζει και να σχεδιάζει ευχάριστες και ελκυστικές δραστηριότητες που να καλύπτουν τις ανάγκες, τις προσδοκίες, τα ενδιαφέροντα και τα χαρακτηριστικά της ηλικίας των παιδιών του τμήματός του. Απαιτούμενες Γνώσεις Προϋποθέσεις για τη συμμετοχή ενός Ενήλικου Στελέχους στη Βασική Εκπαίδευση είναι να έχει παρακολουθήσει με επιτυχία την Αρχική Εκπαίδευση, να έχει απογραφεί ο ίδιος και το κλιμάκιό του για την Προσκοπική Περίοδο κατά την οποία διεξάγεται η Εκπαίδευση και να έχει σε ισχύ εντολή διοίκησης ή να είναι μέλος Προσκοπικού Δικτύου. Δεν απαιτούνται ιδιαίτερες γνώσεις για τον τρόπο λειτουργίας του Προσκοπικού Τμήματος που δραστηριοποιείται ούτε και γνώσεις Προσκοπικής Τεχνικής. Καλό είναι τα Ενήλικα Στελέχη που θα παρακολουθήσουν τη Βασική Εκπαίδευση να έχουν αποκτήσει μια μικρή Προσκοπική «Εμπειρία» μέσα από την συμμετοχή τους στον προγραμματισμό και λειτουργία του τμήματός τους. Οι γνώσεις που θα έχουν αποκτήσει μέσα από αυτή την Προσκοπική «Εμπειρία» θα τους βοηθήσουν αρκετά ώστε στη Βασική Εκπαίδευση να κατανοήσουν καλύτερα πώς γίνεται πράξη η προσκοπική μεθοδολογία. Μορφή της Εκπαίδευσης Η Βασική Εκπαίδευση ανάλογα με το αντικείμενο που καλύπτει, διακρίνεται σε : Βασική Εκπαίδευση Ενηλίκων Στελεχών Λυκοπούλων Βασική Εκπαίδευση Ενηλίκων Στελεχών Προσκόπων Βασική Εκπαίδευση Ενηλίκων Στελεχών Ανιχνευτών Βασική Εκπαίδευση Προσκοπικού Δικτύου Βασική Εκπαίδευση Αρχηγών Συστημάτων Βασική Εκπαίδευση Εφόρων Οι Βασικές Εκπαιδεύσεις έχουν συγκεκριμένο θεματολόγιο, αναλόγως τον Κλάδο που δραστηριοποιείται Προσκοπικά ή τα Διοικητικά Καθήκοντα τού κάθε Ενήλικου Στελέχους. Αποτελούν προϋπόθεση για την έκδοση Οριστικής Εντολής Διοίκησης. 4

6 Κεφάλαιο 1 - Οργάνωση και Λειτουργία Δικαίωμα συμμετοχής Δικαίωμα Συμμετοχής έχουν όσα Ενήλικα Στελέχη έχουν παρακολουθήσει με επιτυχία την Αρχική Εκπαίδευση, έχουν σε ισχύ Εντολή Διοικήσεως ή είναι μέλη Προσκοπικού Δικτύου και έχουν απογραφεί οι ίδιοι και τα κλιμάκιά τους για την Προσκοπική περίοδο κατά την οποία υλοποιείται η Εκπαίδευση. Για τη συμμετοχή τους στην Εκπαίδευση απαιτείται να υποβάλουν ηλεκτρονική αίτηση συμμετοχής όπου θα δηλώσουν ποια Εκπαίδευση θέλουν να παρακολουθήσουν και θα καταβάλουν την οικονομική τους συμμετοχή. Αριθμός Εκπαιδευομένων Η Βασική εκπαίδευση υλοποιείται όταν υπάρχουν 12 έως 32 Εκπαιδευόμενοι. Αυτοί χωρίζονται σε μικρές ομάδες ήτοι : Εξάδες / Ενωμοτίες / Όμιλοι / Ομάδες Δράσης ή Επιτελεία Εφορειών ή Συστημάτων ανάλογα με το ποια Εκπαίδευση θα παρακολουθήσουν. Ευθύνη Λειτουργίας Η Εφορεία Εκπαίδευσης της Γενικής Εφορείας έχει την ευθύνη του προγραμματισμού και λειτουργίας των Εκπαιδεύσεων αυτών. Οργάνωση και Στελέχωση Εκπαιδευτικής Ομάδας Καθήκοντα Η Εφορεία Εκπαίδευσης της Γενικής Εφορείας, λαμβάνοντας υπόψη τις ανάγκες των Περιφερειακών Εφορειών, στην αρχή κάθε Προσκοπικής χρονιάς ανακοινώνει το Πανελλήνιο Πρόγραμμα Εκπαιδεύσεων. Το Πανελλήνιο Πρόγραμμα Εκπαιδεύσεων, εξειδικεύεται σε εύλογο χρονικό διάστημα καθώς ανακοινώνονται ανά είδος εκπαίδευσης, ο χρόνος, ο τόπος και ο Αρχηγός που θα αναλάβει την υλοποίηση της συγκεκριμένης Εκπαίδευσης. Ο Αρχηγός για τη Βασική Εκπαίδευση πρέπει να είναι Εκπαιδευτής ή Αρχηγός Εκπαιδευτής και να έχει τα προσόντα των παραγράφων 3 και 4 Μέρος Β του Κανονισμού Εκπαίδευσης. Οι Αρχηγοί της Βασικής Εκπαίδευσης πρέπει να είναι ενημερωμένοι για τις εκάστοτε εξελίξεις στη μεθοδολογία του κλάδου, αν πρόκειται να διευθύνουν μια Εκπαίδευση με αντικείμενο τη μεθοδολογία ενός Κλάδου ή την πολιτική διαχείρισης ανθρωπίνου δυναμικού της Γενικής Εφορείας αν πρόκειται να διευθύνουν μια Εκπαίδευση που αφορά Εφόρους και Αρχηγούς Συστημάτων. Η Εκπαίδευση πρέπει να έχει δύο Υπαρχηγούς, (Εκπαιδευτές) που επιλέγει ο Αρχηγός. Α. Έναν Υπαρχηγό Προγράμματος υπεύθυνο για το πρόγραμμα, που θα έχει και την τυπική και ουσιαστική δυνατότητα αναπλήρωσης του Αρχηγού. Β. Έναν Υπαρχηγό Διοικητικής μέριμνας υπεύθυνο για τα θέματα της οικονομικής διαχείρισης, του υλικού, των υποδομών και της τροφοδοσίας. Ο Αρχηγός προτείνει στην Εφορεία Εκπαίδευσης της Γενικής Εφορείας η οποία και τελικά εγκρίνει, την Εκπαιδευτική Ομάδα της Εκπαίδευσης. Η Εκπαιδευτική Ομάδα δεν πρέπει να ξεπερνάει τα 15 άτομα. Σε συνεργασία με την Εφορεία Εκπαίδευσης επιλέγει Ενήλικα Στελέχη που ανήκουν στο Προσωπικό Εκπαίδευσης προσπαθώντας να δίνει ευκαιρίες συμμετοχής σε όλους. Στην Εκπαιδευτική Ομάδα της Βασικής Εκπαίδευσης μπορεί να συμμετέχουν 2 με 3, το πολύ, Ενήλικα Στελέχη που είναι Πτυχιούχοι Δ.Δ. ή έμπειροι Αρχηγοί Τμημάτων που έχουν ξεκινήσει τις διαδικασίες 5

7 απόκτησης του Δ.Δ. Αυτό δίνει τη δυνατότητα τόσο στον Αρχηγό όσο και στην Εφορεία Εκπαίδευσης να φέρνουν κοντά στην Εκπαίδευση νέα Ενήλικα Στελέχη που μπορεί στο μέλλον να αποτελέσουν νέο Εκπαιδευτικό Προσωπικό. Οι αρμοδιότητες που δίνονται στα μέλη της εκπαιδευτικής ομάδας είναι : Διαχείριση Γραμματεία Εισηγητής Θέματος ή Δράσης Παραστάτης Βαθμοφόρος Υπηρεσίας. Συνοπτικά τα καθήκοντα της Εκπαιδευτικής Ομάδας είναι: Καθήκοντα Υπαρχηγού Προγράμματος: o Βοηθάει στη σύνταξη του προγράμματος κινήσεων της Εκπαίδευσης. o Παρακολουθεί την πορεία εξέλιξης του προγράμματος. o Ενημερώνει τον Αρχηγό για το οτιδήποτε συμβεί. o Προετοιμάζει την επόμενη κίνηση του προγράμματος. o Καλύπτει τυχόν κενά σε αρμοδιότητες άλλων. o Αναπληρώνει τον Αρχηγό σε περίπτωση απουσίας του. Καθήκοντα Υπαρχηγού Διοικητικής Μέριμνας o Συντάσσει τον Προϋπολογισμό και τον Οικονομικό Απολογισμό της Εκπαίδευσης. o Παρακολουθεί την εξέλιξη των εξόδων. o Εξασφαλίζει και διαχειρίζεται τα απαιτούμενα υλικά. o Καταρτίζει το διαιτολόγιο της Εκπαίδευσης και εξασφαλίζει τη σωστή διατροφή και διανυκτέρευση των Εκπαιδευομένων. o Συνεργάζεται και αναπληρώνει όποτε χρειαστεί τον Διαχειριστή. o Εξασφαλίζει την καθαριότητα των χώρων και την τακτοποίηση αυτών. o Προετοιμάζει κατάλληλα όλες τις αναγκαίες υποδομές που απαιτούνται για την Εκπαίδευση. o Ενημερώνει τον Αρχηγό για το οτιδήποτε συμβεί. Καθήκοντα Διαχειριστή o Εξασφαλίζει την αγορά των τροφών για το διαιτολόγιο. o Προετοιμάζει και συντονίζει την παρασκευή και διανομή του φαγητού. o Εξασφαλίζει την καθαριότητα στους χώρους του μαγειρείου /τραπεζαρίας. o Συνεργάζεται και ενημερώνει τον Υπαρχηγό Διοικητικής Μέριμνας. Καθήκοντα Γραμματείας o Βοηθάει στην ενημέρωση των Εκπαιδευομένων. o Εξασφαλίζει το υλικό που απαιτείται κατά την παρουσίαση των θεμάτων. o Εξασφαλίζει το υλικό που απαιτείται κατά την εκτέλεση των δράσεων. o Δίνει στους Εκπαιδευόμενους το υλικό που θα χρειαστούν κατά την διάρκεια της Εκπαίδευσης. o Είναι υπεύθυνος/-η για τη συλλογή και διαχείριση των Αξιολογήσεων που πραγματοποιούνται στην εκπαίδευση. o Συνεργάζεται με τον Αρχηγό της Εκπαίδευσης και μετά την ολοκλήρωση της, συγκεντρώνει και στέλνει στην Εφορεία Εκπαίδευσης τα απαραίτητα έντυπα, όπως αυτά αναλύονται στα επόμενα κεφάλαια. o Συνεργάζεται και ενημερώνει τον Υπαρχηγό Προγράμματος. 6

8 Καθήκοντα Εισηγητή Θέματος ή Δράσης o Προετοιμάζει την Εισήγηση του θέματος που του έχει αναθέσει ο Αρχηγός. o Συμφωνεί με τον Αρχηγό, πριν την έναρξη της Εκπαίδευσης, το πρόγραμμα του θέματος ή της δράσης. o Πραγματοποιεί την παρουσίαση του θέματος που έχει αναλάβει. o Συμπληρώνει το έντυπο «Αυτoαξιολόγηση Εισήγησης» μετά τη λήξη του θέματος ή της δράσης. o Συνεργάζεται και ενημερώνει τον Υπαρχηγό Προγράμματος. Εκπαιδευτής - Παραστάτης o Αναλύονται παρακάτω σε ειδικό κεφάλαιο τα καθήκοντα του Παραστάτη. Βαθμοφόρος Υπηρεσίας o Αφύπνιση Σχολής (Μουσική - Γυμναστικά Παιχνίδια). o Συντονισμός μετακινήσεων εντός και εκτός χώρου σχολής. o Βοήθεια για έγκαιρη προετοιμασία και παράθεση του φαγητού. o Τακτοποίηση Χώρων. o Υγιεινή / Καθαριότητα χώρου (Συντονίζει, επεμβαίνει όπου κριθεί απαραίτητο). o Μετακινήσεις με ασφάλεια (π.χ. φαρμακείο). o Έλεγχος Επισκεπτών. o Έλεγχος Φωτισμού. o Έπαρση & Υποστολή Σημαίας. o Προσευχές (πρωινή, γεύμα, βραδινό, βράδυ). o Κατάκλιση Σχολής στην προβλεπόμενη ώρα. Σημείο Προσοχής : Κάθε μέλος της Εκπαιδευτικής Ομάδας πρέπει να έχει συγκεκριμένα καθήκοντα. Εισηγητής σε Θέματα και Δράσεις μπορούν να γίνουν όλα τα μέλη της Εκπαιδευτικής Ομάδας, ασχέτως εάν έχουν και άλλα καθήκοντα. Θα πρέπει τα μέλη της Εκπαιδευτικής Ομάδας να βρίσκονται σε μια συνεχή «απασχόληση» εκτελώντας συγκεκριμένες εργασίες. Ο Αρχηγός της Εκπαίδευσης είναι υπεύθυνος να «γεμίζει» δημιουργικά το χρόνο όλων των μελών της Εκπαιδευτικής Ομάδας. Διάρκεια Εκπαίδευσης Η Εκπαίδευση έχει διάρκεια ανάλογη των θεμάτων και των δραστηριοτήτων που έχει να καλύψει. Πραγματοποιείται με τους παρακάτω τρόπους : Σε μια ημέρα (π.χ. Βασική Εφόρων) Σε ένα Σαββατοκύριακο Σε ένα Παρασκευοσαββατοκύριακο (π.χ. Βασική Προσκοπικού Δικτύου) Σε δυο συνεχόμενα Παρασκευοσαββατοκύριακα (π.χ. Βασική Κλάδων Λυκοπούλων / Προσκόπων / Ανιχνευτών) Σε πέντε συνεχόμενες ημέρες Το πρόγραμμα της Βασικής Εκπαίδευσης ανάλογα με τον τρόπο που υλοποιείται καθορίζεται από την Εφορεία Εκπαίδευσης της Γενικής Εφορείας και δεν τροποποιείται από τους Αρχηγούς των Εκπαιδεύσεων. 7

9 Μικροτροποποιήσεις στο ωρολόγιο πρόγραμμα επιτρέπονται να γίνουν μόνο για να καλύψουν πιθανές ανάγκες ή ιδιαιτερότητες μιας συγκεκριμένης εκπαίδευσης και απαιτούν την προ έγκριση της Εφορείας Εκπαίδευσης. Τόπος Διεξαγωγής της Εκπαίδευσης Η Εκπαίδευση πρέπει να υλοποιείται σε Προσκοπικό Κέντρο ή άλλο χώρο που να προσφέρει δυνατότητες άνετης παρουσίασης και παρακολούθησης των θεμάτων, χώρους για δραστηριότητες κλειστού και ανοιχτού χώρου και να προβλέπονται χώροι αξιοπρεπούς σίτισης και διαμονής. Η πρόσβαση στο τόπο και χώρο διεξαγωγής της Εκπαίδευσης θα πρέπει να είναι εύκολη για όλους τους Εκπαιδευόμενους. Σε περιπτώσεις απομακρυσμένων Προσκοπικών Κέντρων η μετακίνηση των Εκπαιδευομένων θα πρέπει να γίνεται οργανωμένα με μέριμνα της Εκπαιδευτικής Ομάδας. Προϋποθέσεις χορήγησης Άδειας Λειτουργίας της Εκπαίδευσης Η διαχείριση μιας εκπαίδευσης, όπως επίσης και η Άδεια Λειτουργίας, πραγματοποιείται μέσω του πληροφοριακού συστήματος e-sep Διαχείρισης Εκπαίδευσης. Κάθε φορά που ανακοινώνεται στο Ημερολόγιο Εκπαιδεύσεων μια Εκπαίδευση οι ενδιαφερόμενοι υποβάλλουν ηλεκτρονική αίτηση συμμετοχής. Την επόμενη ημέρα της λήξης υποβολής αιτήσεων (περίπου 15 ημέρες πριν την έναρξη της Εκπαίδευσης) και αφού έχουν συγκεντρωθεί οι απαραίτητες συμμετοχές, η Εφορεία Εκπαίδευσης μετατρέπει την εκπαίδευση σε κατάσταση «Προς Υποβολή» στο ηλεκτρονικό σύστημα και στέλνει στον Αρχηγό : 1. Αρχείο Excel που περιλαμβάνει τους εκπαιδευόμενους που έχουν δηλώσει συμμετοχή 2. Κωδικό για την Διαχείριση της Εκπαίδευσης στο ηλεκτρονικό σύστημα 3. Αρχείο Excel με το πρόγραμμα της Εκπαίδευσης και επιπλέον πίνακες που πρέπει να συμπληρωθούν. Η έγκριση λειτουργίας της εκπαίδευσης δίνεται μέσω του ηλεκτρονικού συστήματος, όταν ο Αρχηγός συμπληρώσει τις απαραίτητες για την έγκριση πληροφορίες. Εάν μια εκπαίδευση δεν εγκριθεί, δεν υλοποιείται ή υλοποιείται από την Εφορεία Εκπαίδευσης. Για να εγκριθεί η λειτουργία της Εκπαίδευσης ο Αρχηγός πρέπει : Α. Να καταχωρήσει στο ηλεκτρονικό σύστημα τα παρακάτω στοιχεία : 1. Το εκπαιδευτικό προσωπικό που θα βοηθήσει στην υλοποίηση της Εκπαίδευσης. 2. Τα καθήκοντα που αναλαμβάνει το κάθε μέλος της Εκπαιδευτικής Ομάδας. 3. Τα θέματα δραστηριότητες που θα υλοποιηθούν και από ποιον. 4. Τον προϋπολογισμό της Εκπαίδευσης. Β. Να επιστρέψει στην Εφορεία Εκπαίδευσης της Γενικής Εφορείας, το αρχικό ηλεκτρονικό αρχείο excel Βασικής Εκπαίδευσης έχοντας συμπληρώσει τα παρακάτω στοιχεία της εκπαίδευσης : o Αναλυτικό Πρόγραμμα της Εκπαίδευσης που καλύπτει το προβλεπόμενο θεματολόγιο με αναφορά των υπευθύνων κάθε θέματος και δραστηριότητες o Διαιτολόγιο o Χωρισμός Ομάδων Εργασίας (Εξάδες / Ενωμοτίες / Όμιλοι / Ομάδες Δράσης κοκ) o Υλικά o Κάθε επιπλέον χρήσιμη πληροφορία για τον τρόπο προγραμματισμού και υλοποίησης της Εκπαίδευσης 8

10 Ο Αρχηγός της Εκπαίδευσης μόλις συμπληρώσει στο ηλεκτρονικό σύστημα τα απαραίτητα στοιχεία και στείλει το αρχείο excel μετατρέπει την εκπαίδευση σε κατάσταση «Προς Έγκριση» πατώντας το κουμπί «Υποβολή». Η Εφορεία Εκπαίδευσης της Γενικής Εφορείας ελέγχει το ηλεκτρονικό αρχείο που στέλνει ο Αρχηγός, ελέγχει τις πληροφορίες που έχουν καταχωρηθεί και μετατρέπει την εκπαίδευση σε κατάσταση «ΕΓΚΕΚΡΙΜΕΝΗ» και πλέον μπορεί να υλοποιηθεί από την Εκπαιδευτική Ομάδα, όπως έχει σχεδιαστεί και παρουσιαστεί. Οι παραπάνω διαδικασίες και η τελική έγκριση της Εκπαίδευσης πρέπει να έχει ολοκληρωθεί 7 ημέρες πριν την έναρξης της. Γι αυτό είναι απαραίτητη η συνεργασία του Αρχηγού με την Εφορεία Εκπαίδευσης της Γενικής Εφορείας για να επιλεγεί ΑΜΕΣΑ το Εκπαιδευτικό Προσωπικό της εκπαίδευσης αλλά και να οριστικοποιηθεί το πρόγραμμα. Ανάλογα την Εκπαίδευση αλλά και την ροή των ηλεκτρονικών αιτήσεων, οι διαδικασίες αυτές μπορούν να ξεκινήσουν πιο νωρίς από την οριστική ημερομηνία υποβολής των αιτήσεων. Η Εφορεία Εκπαίδευσης έχει τη δυνατότητα να απορρίψει ή να ακυρώσει μια εκπαίδευση εάν αυτή δεν υλοποιείται με τον προβλεπόμενο τρόπο. Σε περίπτωση απόρριψης ο Αρχηγός ενημερώνεται για τις διορθώσεις που πρέπει να κάνει στον σχεδιασμό και αφού τις υλοποιήσει μπορεί να υποβάλει ξανά την εκπαίδευση προς έγκριση. Αρίθμηση Η αρίθμηση των εκπαιδεύσεων είναι συνεχόμενη ανά εκπαίδευση και δίνεται αυτόματα από το νέο πληροφοριακό σύστημα της Εφορείας Εκπαίδευσης. Οικονομική Διαχείριση - Κόστος Συμμετοχής Υπεύθυνος για την οικονομική διαχείριση της Εκπαίδευσης είναι ο Υπαρχηγός Διοικητικής Μέριμνας. Με Ανακοίνωση της Εφορείας Εκπαίδευσης Γ.Ε. καθορίζεται η διαδικασία καθώς και το ποσό της οικονομικής συμμετοχής της Εκπαίδευσης. Σε περίπτωση ακύρωσης της συμμετοχής Εκπαιδευομένου ισχύουν τα παρακάτω : o Όταν η ακύρωση γίνει δεκαπέντε (15) ημερολογιακές ημέρες πριν από την έναρξη της Σχολής επιστρέφεται το σύνολο των καταβεβλημένων χρημάτων στον Εκπαιδευόμενο. o Όταν η ακύρωση γίνει επτά (7) με δεκαπέντε (15) ημερολογιακές ημέρες πριν την ημερομηνία έναρξης της Εκπαίδευσης επιστρέφεται το 70% των χρημάτων της συμμετοχής. o Όταν η ακύρωση γίνει σε λιγότερο από επτά (7) ημερολογιακές ημέρες πριν από την έναρξη της Εκπαίδευσης τότε, για διαχειριστικούς λόγους λειτουργίας της Εκπαίδευσης, παρακρατείται το σύνολο των καταβεβλημένων από τον Εκπαιδευόμενο χρημάτων. Προϋποθέσεις επιτυχούς παρακολ ούθησης Αξιολόγηση Εκπαιδευομένων Η Αξιολόγηση των Εκπαιδευομένων γίνεται βάση των κριτηρίων που περιγράφονται στον Κανονισμό Εκπαίδευσης και Ανάπτυξης Βαθμοφόρων (Μέρος 2 ο παράγραφο Θ) Ανακοίνωση Αποτελεσμάτων Μετά την πραγματοποίηση της εκπαίδευσης ο Αρχηγός πρέπει να καταχωρήσει στο ηλεκτρονικό σύστημα τα παρακάτω στοιχεία : 9

11 1. Τον Οικονομικό Απολογισμό 2. Να αναφέρει ποιοι εκπαιδευόμενοι πέρασαν επιτυχώς την εκπαίδευση 3. Τις Αξιολογήσεις της Εκπαίδευσης Η Εφορεία Εκπαίδευσης της Γενικής Εφορείας μόλις δει ότι έχουν συμπληρωθεί τα παραπάνω στοιχεία, μετατρέπει την εκπαίδευση στο ηλεκτρονικό σύστημα σε «ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΗ» και εκδίδεται ανακοίνωση η οποία αναφέρει την Εκπαίδευση, τον Κλάδο, τον αριθμό, τον τόπο, την ημερομηνία πραγματοποίησης και τον Αρχηγό της Εκπαίδευσης. Στη συνέχεια αναφέρονται τα ονόματα των Ενηλίκων Στελεχών που παρακολούθησαν με επιτυχία την συγκεκριμένη Εκπαίδευση και τον αύξοντα αριθμό του Βεβαιωτικού τους. Η Ανακοίνωση εμφανίζεται στην ηλεκτρονική σελίδα του Σ.Ε.Π. Βεβαιωτικό Παρακολούθησης Μετά την ανακοίνωση των αποτελεσμάτων το ηλεκτρονικό σύστημα παράγει τα βεβαιωτικά επιτυχούς παρακολούθησης της συγκεκριμένης εκπαίδευσης και ο κάθε Βαθμοφόρος μπορεί να το δει και να το εκτυπώσει στο ηλεκτρονικό του Εκπαιδευτικό Μητρώο. Απολογιστικά Στοιχεία Το αργότερο 1 μήνα μετά τη λήξη της Εκπαίδευσης ο Αρχηγός της Εκπαίδευσης πρέπει να δώσει ή να στείλει στην Εφορεία Εκπαίδευσης της Γενικής Εφορείας φάκελο με : o Τα πρωτότυπα έντυπα αξιολόγησης της σχολής των Εκπαιδευομένων o Τα πρωτότυπα έντυπα αξιολόγησης Εκπαιδευτών Θεμάτων Δραστηριοτήτων o Τις Αξιολογήσεις των Παραστατών o Φωτογραφία της Εκπαίδευσης και των ομάδων εργασίας (εξάδες, ενωμοτίες κοκ) σε ηλεκτρονική μορφή o Τις προσωπικές του Αξιολογήσεις για όλα τα μέλη της Εκπαιδευτικής τους Ομάδας είτε ανήκουν στο Εκπαιδευτικό Προσωπικό είτε όχι. Τα οικονομικά στοιχεία της Εκπαίδευσης παραδίνονται στην Οικονομική Υπηρεσία του Σ.Ε.Π. Αξιολόγηση Εκπαίδευσης Η Αξιολόγηση της εκπαίδευσης πραγματοποιείται με την χρήση 3 εντύπων που παρέχει η Εφορεία Εκπαίδευσης : 1. Αξιολόγηση Εκπαιδευτή Θέματος Δραστηριότητας 2. Αξιολόγηση Εκπαίδευσης 3. Αξιολόγηση Παραστάτη Στην αξιολόγηση λαμβάνουν μέρος οι εκπαιδευόμενοι, οι εκπαιδευτές και ο Αρχηγός της Εκπαίδευσης. Αξιολόγηση που κάνουν οι Εκπαιδευόμενοι Οι εκπαιδευόμενοι της Εκπαίδευσης συμμετέχουν στην αξιολόγηση της, ενεργά και αυτή γίνεται με την συμπλήρωση δύο εντύπων. Το πρώτο έντυπο αφορά την αξιολόγηση των εισηγήσεων που κάνουν οι Εκπαιδευτές κατά την παρουσίαση των θεμάτων και των δραστηριοτήτων. Η Γραμματεία της Εκπαίδευσης έχει δώσει στην αρχή της εκπαίδευσης το ανάλογο έντυπο σε κάθε εκπαιδευόμενο. Στο τέλος του θέματος δραστηριότητας οι εκπαιδευόμενοι αξιολογούν τον Εκπαιδευτή, και Θέμα-Δραστηριότητα. Παραδίδουν το έντυπο στη Γραμματεία η οποία αφού υπολογίσει τους μέσους όρους τους καταχωρεί στο ηλεκτρονικό σύστημα της Εφορείας Εκπαίδευσης 10

12 Στο τέλος της εκπαίδευσης και πριν την ολοκλήρωσή της οι Εκπαιδευόμενοι πρέπει να αξιολογήσουν και την Εκπαίδευση συνολικά. Αυτό γίνεται με τη συμπλήρωση ενός δεύτερου εντύπου. Πάλι η γραμματεία αναλαμβάνει το έργο να συλλέξει τις αξιολογήσεις και να τις καταχωρήσει στο ηλεκτρονικό σύστημα της Εφορείας Εκπαίδευσης Το πρωτότυπα έντυπα μετά τη λήξη της εκπαίδευσης πρέπει να αποσταλούν στην Εφορεία Εκπαίδευσης Αξιολόγηση που κάνει ο Παραστάτης Ο Παραστάτης της Εκπαίδευσης αξιολογεί την ομάδα του συμπληρώνοντας το ανάλογο έντυπο που έχει φτιαχτεί από την Εφορεία Εκπαίδευσης. Το κύριο χαρακτηριστικό του εντύπου είναι πως η αξιολόγηση πραγματοποιείται σε δύο επίπεδα. Στο πρώτο αξιολογείται η κάθε ομάδα συνολικά και σε δεύτερο επίπεδο ο κάθε εκπαιδευόμενος. Ο Παραστάτης αξιολογεί την ομάδα του κάθε ημέρα και τα αποτελέσματα της αξιολόγησης συζητιούνται στο βραδινό συμβούλιο της Εκπαιδευτικής Ομάδας. Τα έντυπα αξιολόγησης των παραστατών στέλνονται μετά την ολοκλήρωση της Εκπαίδευσης στην Εφορεία Εκπαίδευσης. Αξιολόγηση που κάνει ο Εκπαιδευτής και ο Αρχηγός της Εκπαίδευσης Το κάθε μέλος της Εκπαιδευτικής Ομάδας όταν ολοκληρώσει μια παρουσίαση ενός θέματος ή δραστηριότητας που έχει αναλάβει, συμπληρώνει το ανάλογο έντυπο αξιολόγησης και αυτο-αξιολογείται. Κατόπιν ο Αρχηγός της Εκπαίδευσης συμπληρώνει τις δικές του απόψεις στο ίδιο έντυπο και συζητάει μαζί με τον Εκπαιδευτή τον τρόπο παρουσίασης του θέματος ή της δραστηριότητας. Η αξιολόγηση αυτή είναι εμπιστευτική, αφορά τον Αρχηγό της Εκπαίδευσης και τον Εκπαιδευτή και κοινοποιείται μόνο στην Εφορεία Εκπαίδευσης. 11

13 Πριν από την Έναρξη της Εκπαίδευσης Έγκαιρη Προετοιμασία επιλογή και στελέχωση Εκπαιδευτικής Ομάδας Με την ανακοίνωση του Πανελλήνιου Προγράμματος Εκπαίδευσης της Εφορείας Εκπαίδευσης ξεκινάει και η προετοιμασία της κάθε Εκπαίδευσης. Εάν με την ανακοίνωση δεν καθορίζεται συγκεκριμένος χρόνος και τρόπος διεξαγωγής μιας εκπαίδευσης αυτά πρέπει να καθοριστούν τουλάχιστον δύο μήνες πιο νωρίς και να ανακοινωθούν μέσα από το Ημερολόγιο Σχολών. Στις περιπτώσεις Εκπαιδεύσεων που υλοποιούνται εκτός των οργανωμένων Προσκοπικών Κέντρων του Σ.Ε.Π. είναι απαραίτητη η συνεργασία του Αρχηγού της Εκπαίδευσης με την αντίστοιχη Περιφερειακή Εφορεία, που θα μπορούσε να προσφέρει ουσιαστική βοήθεια στην επικοινωνία του Αρχηγού με τους τοπικούς φορείς. Πρέπει να σημειωθεί ότι : Η έγκαιρη προετοιμασία είναι βασική προϋπόθεση για την επιτυχία της κάθε Εκπαίδευσης. Οι συναντήσεις και οι συσκέψεις της Εκπαιδευτικής Ομάδας πρέπει να αρχίσουν ένα μήνα πριν την έναρξη της Εκπαίδευσης. Κατανομή αρμοδιοτήτων και ευθυνών Η δημιουργία μιας κατάλληλης Εκπαιδευτικής Ομάδας είναι βασική προϋπόθεση για την Οργάνωση μιας Εκπαίδευσης. Φροντίζουμε λοιπόν να υπάρχουν Εκπαιδευτές πεπειραμένοι που γνωρίζουν επαρκώς την μεθοδολογία του Κλάδου του αντικειμένου της Εκπαίδευσης, το «Θεματολόγιο», το Σκοπό και τους Στόχους της συγκεκριμένης εκπαίδευσης. Ο Αρχηγός θα πρέπει να προσκαλέσει στην Εκπαίδευση Εκπαιδευτές και Βοηθούς Εκπαιδευτές μέλη του Προσωπικού Εκπαίδευσης, όχι μόνο εκείνους με τους οποίους έχει συνεργαστεί, αλλά και άλλους για να βοηθήσει να «εμπλουτιστεί» η Εκπαίδευση και με νέα στελέχη που θα αποκτήσουν εμπειρίες. Είναι απαραίτητη η συνεργασία του Αρχηγού με την Εφορεία Εκπαίδευσης της Γενικής Εφορείας για να επιλεγεί και να οριστικοποιηθεί το Εκπαιδευτικό Προσωπικό της εκπαίδευσης Είναι επιθυμητό να χρησιμοποιούνται και Πτυχιούχοι Διακριτικού Δάσους ή έμπειροι Αρχηγοί Τμημάτων με ιδιαίτερα εκπαιδευτικές μεταδοτικές ικανότητες του αντίστοιχου Κλάδου, για τη μελλοντική διεύρυνση του Προσωπικού Εκπαίδευσης. Όταν οι ανάγκες της Εκπαίδευσης επιβάλλουν τη χρήση ΠΑΡΑΣΤΑΤΩΝ, πρέπει η επιλογή των Εκπαιδευτών αυτών να γίνει με ιδιαίτερη προσοχή. Θα είναι οι «καλύτεροι», αυτοί που γνωρίζουν άριστα το Σκοπό, τους στόχους αλλά και το παίξιμο του ρόλου του «παραστάτη». Πολλές φορές, ανάλογα με το είδος της Εκπαίδευσης, πιθανόν να χρησιμοποιηθούν και ειδικοί Συνεργάτες- Εκπαιδευτές (εντός και εκτός Προσκοπικής Κίνησης) γνώστες ειδικών θεμάτων της Εκπαίδευσης. Αυτοί πρέπει να ενημερωθούν από τον Αρχηγό της Εκπαίδευσης για να προσαρμοστούν στο Σκοπό, τους Στόχους και τη Μέθοδο της Προσκοπικής Εκπαίδευσης. Σημαντικό πρόσωπο για την επιτυχία της Εκπαίδευσης είναι και ο Υπαρχηγός Διοικητικής Μέριμνας. Θα πρέπει να είναι μέλος του Προσωπικού Εκπαίδευσης - Εκπαιδευτής ικανός, πρόθυμος και δραστήριος και να διαθέτει επιπλέον και την εμπειρία να προβλέπει και να προνοεί έγκαιρα την τροφοδοσία και το κάθε είδους υλικό που χρειάζεται για τη λειτουργία και την επιτυχία μιας Εκπαίδευσης. Στην πρώτη συνάντηση της Εκπαιδευτικής Ομάδας ένα από τα Βασικά Θέματα που πρέπει να επιλυθεί είναι και ο καταμερισμός των αρμοδιοτήτων και των ευθυνών που θα αναλάβει κάθε εκπαιδευτής. 12

14 Εκτός από τα θέματα-εισηγήσεις και τις δραστηριότητες της Εκπαίδευσης που τα μέλη της Εκπαιδευτικής Ομάδας θα αναλάβουν, είναι και πολλές άλλες λεπτομέρειες που πρέπει να εκτελούνται στο ακέραιο, γιατί μ αυτές διδάσκουμε την «καλή λειτουργία του τμήματος, την πειθαρχία, την τάξη και την τυπική διαδικασία». Διάρκεια Εκπαίδευσης Χρόνος Πραγματοποίησης Ο διάρκεια της Εκπαίδευσης πρέπει να είναι τόση όση απαιτείται για να υλοποιηθεί το θεματολόγιο το οποίο ορίζεται σε κάθε Εκπαίδευση. Η χρονική διάρκεια ορίζεται από την Εφορεία Εκπαίδευσης και δεν τροποποιείται από τους Αρχηγούς. Ο Αρχηγός επιλέγει έναν από τους 3 παρακάτω τρόπους υλοποίησης: Σε δύο συνεχόμενα Παρασκευοσαββατοκύριακα Σε τρία συνεχόμενα Σαββατοκύριακα Σε πέντε συνεχόμενες ημέρες Αναλόγως τον τρόπο υλοποίησης η Εφορεία Εκπαίδευσης δίνει στον Αρχηγό το κατάλληλο ωρολόγιο πρόγραμμα με τη χρονική σειρά υλοποίησης του θεματολογίου. Ο Αρχηγός έχει τη δυνατότητα να κάνει μικρο-τροποποιήσεις ανάλογα με τις τοπικές συνθήκες της κάθε Εκπαίδευσης, αφού πρώτα ενημερώσει την Εφορεία Εκπαίδευσης. Ο παρακάτω πίνακας ορίζει το σύνολο ανά ημέρα των πραγματικών εκπαιδευτικών ωρών που έχει στη διάθεσή της η Εκπαιδευτική Ομάδα για την υλοποίηση των Θεμάτων / Δραστηριοτήτων της Εκπαίδευσης Ημέρα Έναρξης Εκπαίδευσης (εάν ξεκινάει απόγευμα) Απογευματινή Ζώνη 2.5 ώρες (17:30-20:00) Βραδινή Ζώνη 1.5ώρα (21:30-23:00) Ολόκληρη Ημέρα Πρωινή Ζώνη 5ώρες (08:30-13:30) Απογευματινή Ζώνη 4ώρες (16:00-20:00) Βραδινή Ζώνη 1.5ώρα (21:30-23:00) Ημέρα που σταματάει ή λήγει η Εκπαίδευση (Εάν τελειώνει το απόγευμα) Πρωινή Ζώνη 5 ώρες (08:30-13:30) Απογευματινή Ζώνη 1.5ώρες (16:00-17:30) Προσοχή : Τα Εκπαιδευτικά Θέματα και οι Δραστηριότητες ΔΕΝ υλοποιούνται ΓΙΑ ΚΑΝΕΝΑΝ ΛΟΓΟ πριν της 08:30 το πρωί, μεταξύ 13:30-16:00 το μεσημέρι, μεταξύ 20:00-21:30 το απόγευμα και μετά της 23:00 το βράδυ. Στη Βραδινή ώρα υλοποιούνται μόνο Δραστηριότητες. Χώρος Εκπαίδευσης Ένας από τους παράγοντες επιτυχίας της Εκπαίδευσης είναι και ο χώρος στον οποίο αυτή πραγματοποιείται. Πολλές φορές η επιλογή ενός χώρου με όχι και τόσο καλές εγκαταστάσεις, δημιουργεί προβλήματα λειτουργίας της Εκπαίδευσης με αποτέλεσμα να κινδυνεύει η επιτυχία της. Μερικά στοιχεία που θα μπορούσαν να βοηθήσουν ουσιαστικά στην επιλογή του χώρου είναι : o Τα καλά και άνετα καθίσματα καθώς και τραπέζια. o Κατάλληλοι και ιδιαίτεροι χώροι για εργασία των κύκλων. 13

15 o o o o Άνετη και κατάλληλη κεντρική αίθουσα (όχι πολύ κρύο ή ζέστη πιθανώς κλιματιζόμενη, χωρίς θορύβους κ.λ.π.). Επάρκεια οπτικοαουστικών και άλλων εκπαιδευτικών μέσων. Ύπαρξη καλών καταλυμάτων ύπνου, φαγητού, χώρων υγιεινής κλπ. Εύκολη και οικονομική πρόσβαση. Θεματολόγιο- Δραστηριότητες Έντυπα Το Θεματολόγιο της κάθε Σχολής καθορίζεται από την Εφορεία Εκπαίδευσης σε συνεργασία με το αντίστοιχο Κλάδο, καθώς και οι επί μέρους δραστηριότητες ή άλλες πρακτικές που θα βοηθήσουν στην εμπέδωση του αντικειμένου της Σχολής. Σημαντικό για το πρακτικό αποτέλεσμα μιας Σχολής είναι να επιλεγούν και οι κατάλληλες δραστηριότητες που θα υποστηρίξουν τη «θεωρητική» κατάρτιση των εκπαιδευομένων. Σοβαρό επίσης μέλημα για την επιτυχία της Σχολής είναι και ο τρόπος εισήγησης- παρουσίασης των θεμάτων με τα κατάλληλα βοηθήματα όπως : Υπολογιστή, Εκτυπωτή, Πίνακες, αφίσες, μπλοκ «μαμούθ», έγχρωμα χαρτόνια, κασέτες, ταινίες VIDEO, μαγνητόφωνα, μηχάνημα προβολής, κολλάζ, PROJECTOR, για διαφάνειες και SLIDES και οποιοδήποτε υλικό μπορεί να βοηθήσει την αποτελεσματικότητα και την επιτυχία μιας Σχολής όπως π.χ. πρόσβαση στο Internet μέσω Wifi Τέλος και εξίσου σημαντικό για κάθε εκπαιδευόμενο είναι τα έντυπα που θα πάρει από τη Σχολή ( τα συγκεκριμένα από την Εφορεία Εκπαίδευσης) ώστε να μπορεί να προστρέξει στις «πηγές» όποτε το χρειασθεί: Στα έντυπα ή CD ROM μιας Εκπαίδευσης μπορεί να προστεθούν και έντυπα ή βιβλία - όχι απαραίτητα μόνο προσκοπικά, αλλά και από άλλους χώρους, αρκεί να είναι κατάλληλα και να προσφέρουν θετική βοήθεια στην υπόθεση της διαπαιδαγώγησης. Αν κατά τη διάρκεια της Σχολής χρειασθεί να παρουσιαστούν θέματα των οποίων το έντυπο εισήγησης δεν υπάρχει, η Εκπαιδευτική Ομάδα έχει την υποχρέωση να το στείλει στους εκπαιδευόμενους μετά το πέρας της Εκπαίδευσης. Εκτέλεση Προγράμματος Εκπαίδευσης Πολλές φορές μια Εκπαίδευση του ίδιου αντικειμένου με μια άλλη που πραγματοποιήθηκε στον ίδιο χώρο, με τους ίδιους στην πλειονότητα Εκπαιδευτές, δεν είχε τον ίδιο ενθουσιασμό και τα ίδια αποτελέσματα τόσο σε γνώση όσο και σε επηρεασμό των εκπαιδευόμενων με κάποια άλλη. Αυτό μπορεί να οφείλεται σε διάφορους παράγοντες εξωγενείς ή ενδογενείς, πολλές φορές απρόβλεπτους. Ο προγραμματισμός εκτός από τη χρονική, ποσοτική τυπική ταξινόμηση θεμάτωνεισηγήσεων, δραστηριοτήτων και γενικά κινήσεων, έχει σκοπό να εκμηδενίσει πιθανούς δυσμενείς παράγοντες στην εξέλιξη της εκπαιδευτικής διαδικασίας. Το πρόγραμμα είναι εκείνο που θα διασφαλίσει κατά μεγάλο ποσοστό το επιδιωκόμενο αποτέλεσμα και «θα απαλλάξει» τη λειτουργία της Εκπαίδευσης από ανεπιθύμητες επιπτώσεις. 14

16 Κατά τον καταρτισμό του προγράμματος θα πρέπει το επιτελείο της Εκπαίδευσης να ζει σαν σε πρόβα θεατρικής παράστασης τους ρόλους και όλα όσα θα διαδραματίζονται κατά τη διάρκεια της Εκπαίδευσης. Να προσθέτουν ή να αφαιρούν συναισθήματα, να υποβοηθούν τη συνεργασία και τη συμμετοχή, να φουντώνουν την έξαρση. Να προκαλούν τη ζωντάνια, να χαμηλώνουν τους τόνους όπου χρειάζεται και να τονίζουν με περισσή δύναμη τα σημεία «κλειδιά» της εκπαίδευσης. Το πρόγραμμα μιας Σχολής όπως και κάθε πρόγραμμα στην Προσκοπική Κίνηση- θα πρέπει να έχει τα παρακάτω βασικά χαρακτηριστικά : o Κίνηση και εναλλαγή o Ροή και ζωντάνια o Ποικιλία και πρωτοτυπία o Συμμετοχή και συνεργασία o Ελκυστικές παρουσιάσεις (μικρές εισηγήσεις) o Δραστηριότητες με σκοπιμότητα και πρωτοτυπία o Λεπτομερή καταγραφή μέσων και υλικών Η αναφορά και μόνο των χαρακτηριστικών αυτών δίνει την εξήγηση στο τι θα χρειαστεί για τον «καταρτισμό» και πολύ περισσότερο για την υλοποίηση ενός προγράμματος που η κάθε γραμμή του θα φωνάζει : «Κερδίστε τους Εκπαιδευόμενους κάντε τους να θέλουν»!! Η δομή ενός προγράμματος ποικίλει από εκπαίδευση σε εκπαίδευση ανάλογα με το αντικείμενο της Εκπαίδευσης. Βασικά όμως ποτέ δεν αρχίζουμε με Θέμα «Βαρύ Θεωρητικό», γιατί προηγουμένως χρειάζεται να σπάσει ο πάγος, να δημιουργηθεί ευχάριστη ατμόσφαιρα & προϋποθέσεις ψυχικής ανάτασης και επικοινωνίας. Οι ξένοι μεταξύ τους δεν επικοινωνούν, ακόμα κι αν είναι Πρόσκοποι. Και πάλι δίνουμε λίγη-λίγη την πνευματική τροφή. Περισσότερο ζητάμε να παίξουν, να δράσουν. Η συμμετοχή είναι ο πιο γρήγορος δρόμος προς την κατανόηση και την επικοινωνία. Εξ άλλου και το πλέον «θεωρητικό Θέμα» με την συμμετοχή αυτών που το παρακολουθούν, γίνεται πρακτικό και εμπεδώνεται σαν αντικείμενο πράξεων και όχι λόγων. Ο στόχος μιας εκπαίδευσης ποτέ δεν θα είναι «να τα πει καλά ο Εκπαιδευτής, αλλά να μάθει να τα πραγματοποιεί ο Εκπαιδευόμενος». Σύνταξη και κατάθεση ηλεκτρονικού φακέλου Για να μπορέσει να υλοποιηθεί μια Εκπαίδευση πρέπει η Εφορεία Εκπαίδευσης της Γενικής Εφορείας να την εγκρίνει πριν την ημερομηνία έναρξής της. Για να γίνει αυτό πρέπει να υλοποιηθούν αυτά που αναφέρει η παράγραφος «Προϋποθέσεις χορήγησης Άδειας Λειτουργίας της Εκπαίδευσης» του συγκεκριμένου οδηγού. Ο τρόπος εισαγωγής στο νέο ηλεκτρονικό σύστημα γίνεται με τη χρήση οποιουδήποτε προγράμματος περιήγησης στο internet στο παρακάτω link 15

17 Ο Αρχηγός της Εκπαίδευσης στο πεδίο «ΚΩΔΙΚΟΣ ΣΧΟΛΗΣ» γράφει τον κωδικό που έχει λάβει και κάνοντας κλικ στο κουμπί «Διαχείριση» μπαίνει στον ηλεκτρονικό φάκελο της Εκπαίδευσης που πρέπει να αρχίσει να συμπληρώνει τις ανάλογες καρτέλες, έχοντας υπόψη του τις οδηγίες που αναλύονται στο συγκεκριμένο οδηγό. Έγκριση Η έγκριση λειτουργίας μιας Βασικής Εκπαίδευσης γίνεται ηλεκτρονικά μέσα από το νέο ηλεκτρονικό σύστημα της Εφορείας Εκπαίδευσης. Για να εγκρίνει η Εφορεία Εκπαίδευσης τη λειτουργία μιας εκπαίδευσης πρέπει ο Αρχηγός να κάνει δύο κινήσεις : 1. Να έχει καταχωρήσει τα απαραίτητα στοιχεία στο ηλεκτρονικό σύστημα και να έχει κάνει «ΥΠΟΒΟΛΗ» 2. Να στείλει το Αρχείο Excel Βασικής Εκπαίδευσης με στη γραμματεία της Εφορείας Εκπαίδευσης Η Εφορεία Εκπαίδευσης θα ελέγξει τα στοιχεία που έχουν καταχωρηθεί και ανάλογα ή θα μετατρέψει την εκπαίδευση σε κατάσταση «ΕΓΚΕΚΡΙΜΕΝΗ» ή «ΑΠΟΡΡΙΦΘΗΣΑ». Σε περίπτωση που την απορρίψει θα επικοινωνήσει με τον Αρχηγό για να τον ενημερώσει και να διορθώσει τα σημεία που απαιτούνται για να εγκριθεί η εκπαίδευση. Όταν στο ηλεκτρονικό σύστημα η εκπαίδευση εμφανιστεί «Εγκεκριμένη», τότε ο Αρχηγός μπορεί να προχωρήσει προς την υλοποίησή της. Σε αντίθετη περίπτωση η Εκπαίδευση θα συνεχιστεί με ευθύνη της Εφορείας Εκπαίδευσης της Γενικής Εφορείας. Για τη χρήση του νέου ηλεκτρονικού συστήματος της Εφορείας Εκπαίδευσης για τον ηλεκτρονικό φάκελος μιας Εκπαίδευσης υπάρχουν αναλυτικές οδηγίες και βίντεο παρουσίασης στο : 16

18 Κατά τη Διάρκεια της Εκπαίδευσης Όταν η προετοιμασία της Σχολής, έχει καλύψει τα απαραίτητα στοιχεία που καθορίζουν τον τρόπο λειτουργίας του επιτελείου, η κύρια εκπαιδευτική διαδικασία που ακολουθεί, θα εκτελεστεί χωρίς προβλήματα. Δημιουργία πνεύματος Εκπαίδευσης Με την είσοδό τους οι εκπαιδευόμενοι στο χώρο της εκπαίδευσης θα πρέπει αμέσως να αντιληφθούν ότι αποτελούν μια ΟΜΑΔΑ που πρέπει να αποκτήσει το δικό της Πνεύμα, τη δική της Προσωπικότητα. Το «Πνεύμα Σχολής» είναι εκείνο που θα τους ενώσει και θα πολλαπλασιάσει τη δύναμη και τη βούλησή τους για περισσότερη προσπάθεια, συμμετοχή, συνεργασία, αλληλοκατανόηση και αυτοπειθαρχία. Έτσι θα αντιληφθούν τι ζητάει από αυτούς η Προσκοπική Κίνηση. Προτείνεται όλες οι εκπαιδεύσεις κατά το στάδιο της προετοιμασίας, να δημιουργούν στο Internet, ένα διαδικτυακό τόπο (σελίδα) ή blog ή Ομάδα στο Facebook για να ενημερώνονται οι εκπαιδευόμενοι για διάφορα θέματα που αφορούν την Εκπαίδευση και την προετοιμασία της. Αυτή η διαδικασία βοηθάει να γνωριστούν μεταξύ τους, να γίνουν κάποιες εργασίες που μας βοηθάνε να κερδίσουμε χρόνο (όπως ο χωρισμός σε εξάδες ενωμοτίες Ομίλους Ομάδες Δράσης - κλιμάκια κλπ ή να επιλέξουν την κραυγή τους ή να σχεδιάσουν τις κινήσεις τους, τα υλικά τους και να προετοιμάσουν μια δραστηριότητα). Όλα αυτά «δένουν» τους εκπαιδευόμενους μεταξύ τους και τους προετοιμάζουν καλύτερα για την Εκπαίδευση κερδίζοντας χρόνο και δημιουργώντας το πνεύμα της Εκπαίδευσης που επιθυμούμε. Πιστή εφαρμογή του προγράμματος Εκπαίδευσης Η κάθε Σχολή ή άλλου είδους Εκπαίδευση είναι αυτονόητο ότι θα έχει τη σφραγίδα του Αρχηγού και της Εκπαιδευτικής Ομάδας της. Ωστόσο, οι υποδείξεις της Εφορείας Εκπαίδευσης, τα εγκεκριμένα Θεματολόγια, η τήρηση των Αρχών της Κίνησης και η μεθοδολογία των Κλάδων είναι τα απαραίτητα στοιχεία που θα κάνουν ενιαία και πανομοιότυπη την εκπαίδευση σε όλα τα διαμερίσματα της χώρας. Δεν νοείται η ίδια εκπαίδευση να αλλάζει από τόπο σε τόπο. Βέβαια ο κάθε Εκπαιδευτής θα βάλει ΚΑΙ το προσωπικό του στοιχείο, το δικό του τρόπο, θα πει ΚΑΙ τα δικά του επιχειρήματα, όλα όμως θα τείνουν να εξυπηρετήσουν τους Βασικούς στόχους του Θέματος χωρίς παρεκκλίσεις και αλλοιώσεις επί της ουσίας. 17 Συνοχή και αλληλεξάρτηση θεμάτων Η «αλληλουχία» θεμάτων-εισηγήσεων ή δραστηριοτήτων που συναποτελούν τα στοιχεία του προγράμματος της Εκπαίδευσης θα πρέπει να διακρίνονται από συνέχεια. Γι αυτό είναι χρήσιμο ο Αρχηγός με «δύο λόγια» να συνδέει το νέο «θέμα- εισήγηση» με τα προηγούμενα, παρουσιάζοντας και τον Εκπαιδευτή. Ελκυστικές Πρωτότυπες Μεθοδικές Παρουσιάσεις Η εισήγηση - Παρουσίαση ενός θέματος ή διεξαγωγή μιας δραστηριότητας στην Εκπαίδευση έχει διπλή σημασία. Έχει σχέση και με αυτά που θα μάθει ο Εκπαιδευόμενος, αλλά και με το πώς (μέσα, τρόπους παρουσίασης, υλικά) τού παρουσιάζονται. Όλα αυτά γίνονται «παράδειγμα προς μίμηση» που θα εφαρμόσει ο κάθε εκπαιδευόμενος όταν γυρίσει στο Τμήμα ή την Εφορεία του. Είναι θεμιτό οι παρουσιάσεις των θεμάτων να έχουν ποικιλία και πλουραλισμό υλικών και εκπαιδευτικών μέσων (πίνακες, έγχρωμα χαρτόνια, μαρκαδόρους, μπογιές, αφίσες, κασέτες, ταινίες Video, μαγνητόφωνα, μηχανές προβολής, διαφάνειες, Η/Υ,CD-ROM).

19 Όλα αυτά γίνονται βέβαια για να τονισθεί περισσότερο ο στόχος ή οι στόχοι του θέματος και να γίνει απόλυτα αντιληπτός ο τρόπος υλοποίησής του. Δε γίνεται η παρουσίαση για την παρουσίαση. Όταν παρουσιάζουμε ένα θέμα καλό είναι να γνωρίζουμε πώς αντιδρά ο «δέκτης εκπαιδευόμενος» και τι ποσοστό (%) αφομοιώνει : 10-15% από ό,τι ακούει 20-25% από ό,τι βλέπει 50-60% όταν ακούει και βλέπει και τέλος η πρακτική εξάσκηση μπορεί να φθάσει σε ποσοστό 80-90%. Δίκαια η Προσκοπική Κίνηση πιστεύει στην αρχή της μάθησης στην πράξη. Μεθοδικό ανέβασμα- Ενθάρρυνση Όσο κατά τη διάρκεια της Εκπαίδευσης αντιλαμβανόμαστε την άνοδο του επιπέδου του συνόλου των εκπαιδευόμενων τόσο το επιτελείο της Εκπαίδευσης μεθοδεύει το προοδευτικό «ανέβασμα» και προσφέρει την ενθάρρυνσή του απλόχερα, ιδίως σ εκείνους που δυσκολεύονται ή έχουν ελλείψεις ή για κάποιο λόγο συμμετέχουν χαλαρά. Δε λησμονούμε ούτε στιγμή πως ο σκοπός μας είναι να εκπαιδευτούν. Αν διαπιστώσουμε ελλείψεις που μάλλον είναι σίγουρο- είναι για να τους βοηθήσουμε να τις συμπληρώσουν κατά το χρόνο της εκπαίδευσής τους και όχι για να τους..απορρίψουμε. Σ αυτό το σημείο θα μπορούσαμε να προσθέσουμε το πόσο χρήσιμη είναι η προσωπική βοήθεια για κάλυψη ελλείψεων και αδυναμιών εκ μέρους του επιτελείου και ιδιαίτερα των παραστατών. Αξιοποίηση ελεύθερου χρόνου Σε μια Εκπαίδευση είναι «αναγκαίο» να υπάρχει για τους εκπαιδευόμενους «ελεύθερος χρόνος». Αν οργανωθεί κατάλληλα είναι πολλές φορές τόσο ουσιαστικός όσο και ο εκπαιδευτικός χρόνος. Στα «πηγαδάκια» των διαλειμμάτων, μεταξύ των εισηγήσεων, γίνονται σημαντικές συζητήσεις, λύνονται απορίες, δημιουργούνται φιλίες και σχέσεις. Αν στο διάλειμμα βρουν οι εκπαιδευόμενοι μια έκθεση βιβλίου ταξινομημένων κατά κατηγορίες (παιδαγωγικά, ψυχολογικά, επικοινωνιακά κ.λ.π.) ή ένα τραπέζι κόμπων και συνδέσεων με πολλά σχοινιά και υποδείγματα εύκολης εκμάθησης (φωτοτυπίες, έγχρωμα σχέδια κ.λ.π) έχουν ένα διάλειμμα οργανωμένης ξεκούρασης, μ αλλαγή περιβάλλοντος και αντικειμένου που το παρακολουθούν, αν το επιθυμούν. Η ύπαρξη ελεύθερου χρόνου που θα μπορούν οι εκπαιδευόμενοι να κάνουν πράγματα που τους ευχαριστούν είναι ευθύνη της Εκπαιδευτικής Ομάδας να τον εξασφαλίσει. Στην παράγραφο «Διάρκεια Εκπαίδευσης Χρόνος Πραγματοποίησης» του υπάρχοντος οδηγού, παρουσιάζεται πίνακας που δείχνει το χρόνο εκπαίδευσης και καθορίζει τον ελεύθερο χρόνο των εκπαιδευομένων ο οποίος σε καμία περίπτωση δεν θα πρέπει να παραβιάζεται. Καλή και αποδοτική συνεργασία Η Συνεργασία των εκπαιδευόμενων μεταξύ τους αλλά και μεταξύ εκπαιδευτών και εκπαιδευόμενων συνιστά ένα πρωταρχικό στοιχείο καλής λειτουργίας της Εκπαίδευσης. 18

20 Ο Σκοπός των εργασιών κατά κύκλους (εξάδες, ενωμοτίες, μικρές ομάδες κ.λ.π.) δεν είναι μόνο το αποτέλεσμα της επεξεργασίας του θέματος, (εισήγησης) αλλά ΚΑΙ η ανάπτυξη της ομαδικής εργασίας και συνεργασίας του κύκλου. Είναι σημαντικό να μαθαίνουν οι Εκπαιδευόμενοι να συνεργάζονται στην Προσκοπική Κίνηση, αλλά και στη ζωή τους γενικότερα, να γεύονται το καλύτερο αποτέλεσμα αυτής της συνεργασίας, αλλά και το καταλυτικό παράδειγμα της ενότητας προς τους νεότερους. Σημαντικός είναι και ο «εμφανής σύνδεσμος» μεταξύ εκπαιδευτών. Η εικόνα ενός εκπαιδευτή να βοηθά έναν άλλο εκπαιδευτή, να τον καλύπτει όπου χρειάζεται, να τον σέβεται σε κάθε περίπτωση, να προσπαθεί να τον «ανεβάσει» στα μάτι των εκπαιδευόμενων είναι ό,τι καλύτερο μπορούμε να προσφέρουμε ως παράδειγμα αδελφοσύνης και φιλίας, όλο και περισσότερο σπάνιων αρετών στην εποχή μας. Πώς αρχίζει μια Εκπαίδευση Οι Εκπαιδεύσεις του Σώματος Ελλήνων Προσκόπων ξεκινάνε και τελειώνουν με ένα συγκεκριμένο τυπικό. Κύριο ρόλο σε αυτό το τυπικό έχει ο Αρχηγός της Εκπαίδευσης. Κατά την έναρξης της Εκπαίδευσης ακολουθούνται τα παρακάτω βήματα : Ο Βαθμοφόρος Υπηρεσίας μαζεύει στον Ιστό τους εκπαιδευομένους Ο Αρχηγός : Καλωσορίζει τους εκπαιδευομένους στην (αναφέρει το είδος και τον αριθμό).. Εκπαίδευση. Κάνει αναφορά στον Σκοπό της Εκπαίδευσης και στο τρόπο Λειτουργίας της. Παρουσιάζει τα μέλη της Εκπαιδευτικής Ομάδας που είναι παρόντα. Καλεί τον τυχόν παριστάμενο προϊστάμενο Έφορο (Γενικό Έφορο ή Έφορο Εκπαίδευσης) για να κηρύξει την έναρξη της Εκπαίδευσης, σε αντίθετη περίπτωση κηρύσσει ο ίδιος την έναρξη. Καλεί όλους να προσευχηθούν. Ο Εκπαιδευτής, που έχει ορίσει (Βαθμοφόρος Υπηρεσίας), καλείται να διαβάσει μια Προσευχή Έναρξης Εκπαίδευσης από αυτές που υπάρχουν στο βιβλίο Προσευχών του Σ.Ε.Π. Σημείωση : Επειδή συνήθως οι Εκπαιδεύσεις αρχίζουν απόγευμα, η έπαρση της Σημαίας, γίνεται το πρωί από τον Βαθμοφόρο Υπηρεσίας. Εάν αυτό δεν έχει γίνει για οποιονδήποτε λόγο, η έπαρση γίνεται πριν από το καλωσόρισμα. Λίγο πριν την Έναρξη της Εκπαίδευσης, παίζεται ένα ζωηρό παιχνίδι γνωριμίας και προσφέρεται σε κατάλληλο χώρο, ένα ρόφημα, ενώ ταυτόχρονα μπορεί να γίνει ο χωρισμός σε Εξάδες, Ενωμοτίες κοκ. Ακολουθεί η συγκέντρωση στο χώρο όπου θα αρχίσει η Εκπαίδευση και όπου ήδη περιμένουν ο Αρχηγός και τα μέλη της Εκπαιδευτικής Ομάδας. Πως τελειώνει μια Εκπαίδευση Γίνεται συγκέντρωση στο χώρο του Ιστού και ακολουθεί η υποστολή της Σημαίας. Ο Αρχηγός Απευθύνει λίγα λόγια στους Εκπαιδευόμενους, τονίζοντας τη σημασία που θα έχει γι αυτούς η συνέχιση της Εκπαίδευσής τους. 19

21 Ευχαριστεί τους Εκπαιδευόμενους και τους Εκπαιδευτές, καθώς και κάθε άλλο παράγοντα που συνετέλεσε στη λειτουργία της Εκπαίδευσης και κηρύσσει τη λήξη της. Καλεί όλους να προσευχηθούν και παρακαλεί το Βαθμοφόρο Υπηρεσίας που έχει ορίσει να διαβάσει μια προσευχή λήξης Εκπαίδευσης από αυτές που υπάρχουν στο βιβλίο Προσευχών του Σ.Ε.Π. Καλεί όλους σε κύκλο για το τραγούδι του αποχωρισμού. Χαιρετάει με χειραψία τους Εκπαιδευτές και τους Εκπαιδευόμενους. Σημείωση : Κατά την κήρυξη της έναρξης της εκπαίδευσης χρησιμοποιείται ο πέλεκυς που καρφώνεται σε ένα κούτσουρο και κατά την κήρυξη της λήξης γίνεται και η αποκόλλησή του από το κούτσουρο. Σε περίπτωση βροχής η τελετή λήξης πραγματοποιείται εντός του χώρου. 20

22 Μετά τη Λήξη της Εκπαίδευσης Επιγραμματικά οι συνολικές εργασίες που πρέπει να γίνουν μετά τη λήξη της Εκπαίδευσης είναι οι παρακάτω : Τακτοποίηση χώρου, παράδοση υλικού. Αξιολόγηση της Εκπαίδευσης (Λειτουργία, πρόγραμμα, θεματολόγιο- εισηγήσεις, δραστηριότητες κ.λ.π.). Αξιολόγηση Εκπαιδευομένων. Αξιολόγηση Εκπαιδευτών από όλους για όλους Αυτό-αξιολόγηση. Ανταλλαγή απόψεων για βελτίωση επόμενης Εκπαίδευσης. Απολογισμός Διαχείρισης. Αναφορά - Αξιολόγηση Αρχηγού Εκπαίδευσης. Επιστολή σε επιτυχόντες και μη επιτυχόντες. Ευχαριστίες σε όσους συνέβαλαν στην επιτυχία της Εκπαίδευσης. Τυπικά η εκπαίδευση ολοκληρώνεται μόλις ανακοινωθούν τα αποτελέσματά της από την Εφορεία Εκπαίδευσης. Για να γίνει αυτό πρέπει ο Αρχηγός της Εκπαίδευσης να υλοποιήσει τις εργασίες που αναλύονται στην παρακάτω παράγραφο, η Εφορεία Εκπαίδευσης να ελέγξει την ορθότητα των στοιχείων που καταχωρήθηκαν και να μετατρέψει στο ηλεκτρονικό σύστημα την εκπαίδευση σε «Ολοκληρωμένη». Εκτός της επιστολής που μπορεί να στείλει ο Αρχηγός προς τους Εκπαιδευόμενους, οι Εκπαιδευόμενοι ενημερώνονται ηλεκτρονικά μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου για την επιτυχή παρακολούθηση της εκπαίδευσης και αυτόματα το σύστημα ενημερώνει το εκπαιδευτικό τους μητρώο. Οι Εκπαιδευόμενοι μπορούν να τυπώσουν το πτυχίο ή τη βεβαίωση παρακολούθησης της εκπαίδευσής τους, χρησιμοποιώντας το ανάλογο ηλεκτρονικό πρόγραμμα στο e-sep. Σε περίπτωση που κάποιοι Εκπαιδευόμενοι δεν ολοκληρώσουν επιτυχώς την εκπαίδευση ο Αρχηγός πρέπει να μιλήσει μαζί τους να τους εξηγήσει τους λόγους απόρριψης και να τους βοηθήσει να επανακαθορίσουν τις ανάγκες τους. Καλό είναι ο Αρχηγός της Εκπαίδευσης να επικοινωνεί και με τους αρμόδιους διοικητικούς εφόρους των Εκπαιδευομένων και να τους εξηγεί τους λόγους απόρριψης. Απολογιστικά Στοιχεία Για την επιτυχή ολοκλήρωση της εκπαίδευσης απαιτούνται να γίνουν οι παρακάτω ενέργειες : 1. Να καταχωρηθούν από τον Αρχηγό της Εκπαίδευσης στο ηλεκτρονικό σύστημα της εκπαίδευσης τα εξής στοιχεία: Απολογισμός. Αξιολογήσεις. Να σταλούν στο αρχείο excel Βασικής Εκπαίδευσης οι ΜΗ ΕΠΙΤΥΧΟΝΤΕΣ (υπάρχει σχετικό φύλλο εργασίας). Οι αξιολογήσεις των Παραστατών. Η Αξιολόγηση του Αρχηγού για την εκπαίδευση και το Εκπαιδευτικό Προσωπικό. 2. Να σταλεί, δοθεί στην Εφορεία Εκπαίδευσης φάκελος με τα παρακάτω στοιχεία Φωτογραφία της Εκπαίδευσης και των ομάδων εργασίας (σε ηλεκτρονική μορφή) Τα πρωτότυπα έντυπα των αξιολογήσεων 3. Να σταλούν στις Οικονομικές Υπηρεσίες της Κεντρικής Διοίκησης τα απαραίτητα παραστατικά για τον οικονομικό απολογισμό της Εκπαίδευσης 21

23 Κεφάλαιο 2 - Ανάπτυξη Εκπαιδευτικού Θέματος Εισαγωγή Η ανάπτυξη των θεμάτων δραστηριοτήτων πρέπει να γίνεται σε όλες τις μορφές εκπαίδευσης και από όλους τους Εκπαιδευτές με τρόπο που να διευκολύνει τη ΜΑΘΗΣΗ των Εκπαιδευομένων. Στο παρόν κεφάλαιο αναπτύσσονται οι ΒΑΣΙΚΟΙ ΑΞΟΝΕΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ που θα πρέπει να λαμβάνονται υπόψη κατά την προετοιμασία αλλά και εκτέλεση ΟΛΩΝ των εισηγήσεων. Τα πέντε στάδια της εκπαιδευτικής διαδικασίας που αναφέρονται παρακάτω, όσο και η χρονική τους κατανομή, είναι απαραίτητα στοιχεία που πρέπει να τηρούνται από όλο το εκπαιδευτικό προσωπικό. Εκπαιδευτικές Ανάγκες Εκπαιδευτικοί Στόχοι Στον παρόντα οδηγό για κάθε είδος Βασικής Εκπαίδευσης και για κάθε θέμα αναλύουμε τους Εκπαιδευτικούς Στόχους του Θέματος δηλαδή τις ΓΝΩΣΕΙΣ και ΙΚΑΝΟΤΗΤΕΣ που πρέπει να αποκομίσει ο Εκπαιδευόμενος ώστε να επιτευχθούν οι στόχοι της Βασικής Εκπαίδευσης. Δεν πρέπει να ξεχνάμε όμως ότι ο κάθε εκπαιδευόμενος αποτελεί μια αυτόνομη προσωπικότητα που έχει συγκεκριμένες γνώσεις και ικανότητες ανάλογα τα βιώματα, εμπειρίες, γνώσεις που έχει δεχθεί στην προσωπική και Προσκοπική ζωή του. Το κενό των γνώσεων και ικανοτήτων που έχει κάποιος Εκπαιδευόμενος σε σχέση με αυτά που πρέπει να ξέρει αποτελούν τις Εκπαιδευτικές του Ανάγκες τις οποίες η Εκπαίδευση που θα συμμετέχει θα πρέπει να καλύψει. Η Απόκτηση Γνώσεων, η Ανάπτυξη Ικανοτήτων και η Καλλιέργεια Συμπεριφοράς αποτελούν τις κατευθυντήριες γραμμές που θα οδηγούν, τη διαμόρφωση της εκπαιδευτικής ύλης, την επιλογή των κατάλληλων εκπαιδευτικών μεθόδων και μέσων ώστε να συμβάλουν όλα αυτά στη ΜΑΘΗΣΗ του Εκπαιδευομένου. Η Εκπαιδευτική Ομάδα, και ειδικότερα ο κάθε Εκπαιδευτής-Εισηγητής ενός θέματος, θα πρέπει να συμβάλει στη Μάθηση του Εκπαιδευομένου έχοντας υπόψη του ότι οι Ενήλικες : Πρέπει να θέλουν να μάθουν. Θα μάθουν μόνο ότι αισθάνονται ως ανάγκη να μάθουν. Μαθαίνουν από την πράξη. Μαθαίνουν όταν εστιάζουν το ενδιαφέρον τους σε πραγματικά προβλήματα. Μαθαίνουν από την εμπειρία. Μαθαίνουν καλύτερα σε ένα «μη τυπικό» περιβάλλον. Προετοιμασία Η προετοιμασία που πρέπει να γίνει από τον Εκπαιδευτή-Εισηγητή ενός Θέματος ή Δραστηριότητας είναι σημαντική και συμβάλλει ουσιαστικά στη Μάθηση του Εκπαιδευομένου. Ο Εκπαιδευτής-Εισηγητής ενός Θέματος ή Δραστηριότητας θα πρέπει να συζητά με τον Αρχηγό και να λαμβάνει τα παρακάτω στοιχεία υπόψη του κατά την διάρκεια της προετοιμασίας του : Πληροφορίες για τους εκπαιδευόμενους. Στόχοι του θέματος. Καταγραφή συλλογή στοιχείων. Επιλογή κατάλληλων οπτικό-ακουστικών & άλλων μέσων. Προσωπικές σημειώσεις. Υλικό για εκπαιδευόμενους. Χώρος παρουσίασης. 22

24 Άριστη γνώση εκπαιδευτικού θέματος. Σωστή διάρθρωση ύλης. Σωστή σχέση ανάπτυξης ύλης χρόνου. Σωστές αναλογίες εκπαιδευτικών ενοτήτων. ΣΚΟΠΙΜΟΤΗΤΑ του θέματος ή δραστηριότητας όπως αυτοί αναλύονται στον παρόντα οδηγό. Τα 5 στάδια της Εκπαιδευτικής Διαδικασίας Για την ανάπτυξη ενός θέματος ο Εκπαιδευτής πρέπει να ακολουθήσει πέντε στάδια/βήματα. Αυτά είναι : 1. Εισαγωγή Διέγερση προσοχής - πρόκληση ενδιαφέροντος Εξασφάλιση συναίνεσης εκπαιδευομένων Παρουσίαση & σύντομη συζήτηση κύριων σημείων θέματος 2. Πληροφόρηση/Παρουσίαση Μετάδοση γνώσεων Διατύπωση ορισμών, ανάλυση, σύνθεση Επεξεργασία ύλης με τη συμμετοχή των εκπαιδευομένων 3. Δράση/Επεξεργασία Διδακτική επικοινωνία i. Ερωτήσεις κατεύθυνσης ii. Συζήτηση iii. Έλεγχος κατανόησης Ενεργοποίηση εκπαιδευομένων i. Ασκήσεις ii. Δραστηριότητες 4. Σύνοψη/Ανακεφαλαίωση Αναφορά κύριων σημείων Επανάληψη βασικών εννοιών - κανόνων 5. Εφαρμογή Πρακτική εξάσκηση Σπουδές Περιπτώσεων Εργασίες Παίξιμο Ρόλων Η ανάπτυξη του κάθε θέματος οφείλει να ακολουθεί την παραπάνω σειρά. Στόχος του Εκπαιδευτή είναι να μπορέσει να καθορίσει πώς και τι θα κάνει σε κάθε στάδιο με στόχο να οδηγηθεί στη ΜΑΘΗΣΗ των εκπαιδευομένων και να τους μεταδώσει τις γνώσεις που πρέπει. Κατανομή Χρόνου Τα παραπάνω 5 στάδια της Εκπαιδευτικής Διαδικασίας θα πρέπει να κατανεμηθούν χρονικά στη διάρκεια του χρόνου που έχει καθοριστεί στο πρόγραμμα για την ανάπτυξη του θέματος. Ο χρόνος που έχει στη διάθεσή του ο κάθε Εκπαιδευτής-Εισηγητής κατανέμεται βάσει του παρακάτω πίνακα. Είναι υποχρέωση του κάθε Εκπαιδευτή Εισηγητή σε συνεργασία με τον Αρχηγό της Εκπαίδευσης να τηρήσουν τα χρονικά όρια στην ανάπτυξη του θέματος και να εφαρμόσουν στην πράξη το χρονικό μοντέλο εκπαίδευσης που προτείνεται. 23

25 ΧΡΟΝΙΚΟ ΜΟΝΤΕΛΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΣΕ ΘΕΩΡΗΤΙΚΟ ΘΕΜΑ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΚΥΡΙΩΣ ΘΕΜΑ ΕΠΙΛΟΓΟΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗ ΔΡΑΣΗ ΑΝΑΚΕΦΑΛΑΙΩΣΗ 10% 80% 10% Πληροφόρηση + Ανακεφαλαίωση Δράση 40% 40% *Τα ποσοστά αναφέρονται στο συνολικό χρόνο που έχει στη διάθεσή του ο Εκπαιδευτής Εκπαιδευτικές Μέθοδοι Είναι ευθύνη του Εκπαιδευτή κατά την ανάπτυξη του θέματος η δημιουργία κατάλληλης ατμόσφαιρας. Αυτό μπορεί να επιτευχθεί με την : Δημιουργία - διατήρηση ενός θετικού κλίματος, Ενθάρρυνση εκπαιδευομένων Αξιοποίηση δυναμικής της ομάδας Ο Εκπαιδευτής είναι ελεύθερος να εφαρμόσει όποια εκπαιδευτική μέθοδο πιστεύει ότι είναι κατάλληλη για την εισήγησή του. Ενδεικτικά αναφέρουμε τύπους εκπαιδευτικών μεθόδων που θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν και μας βοηθούν να κάνουμε πράξη τη διαδραστική εκπαίδευση. Συζήτηση Παρουσίαση Μικρές ομάδες Σπουδή περίπτωσης Καταιγισμός ιδεών Στρογγυλό τραπέζι Επιχειρησιακό παιχνίδι Εφαρμογή έργου Προσομοίωση Εργαστήριο Ο κάθε Εκπαιδευτής πρέπει να γνωρίζει ότι, πριν από την ανάλυση της θεωρίας του θέματος που πρέπει να παρουσιάσει, μια πρακτική εφαρμογή η οποία θα αξιολογηθεί από τους εκπαιδευόμενους βοηθάει στο να δημιουργηθεί η κατάλληλη ατμόσφαιρα που χρειάζεται και κυρίως να ενθαρρυνθούν οι εκπαιδευόμενοι στο να έχουν ενεργή συμμετοχή. Μην ξεχνάμε ποτέ ότι : «Η βιωματική προσέγγιση των θεμάτων απαιτεί την ενεργό συμμετοχή των εκπαιδευομένων στη διαδικασία». 24

26 Παραστάτης Ο Ρόλος και τα Καθήκοντα του Παραστάτη Μια βασική μέθοδος εργασίας που ακολουθούμε στη Βασική Εκπαίδευση είναι η εκπαίδευση σε μικρές ομάδες εργασίας (εξάδες ενωμοτίες όμιλοι - κύκλοι κοκ). Κοντά σε αυτές τις ομάδες εργασίες τοποθετείται ένας (ή δύο) Εκπαιδευτής Παραστάτης που η συμβολή του έχει αποδεχθεί ότι είναι ιδιαίτερα ουσιαστική για την επιτυχία της εκπαιδευτικής προσπάθειας. Ο Αρχηγός της Εκπαίδευσης πρέπει να επιλέγει με ιδιαίτερη προσοχή τους Παραστάτες και να δίνει ιδιαίτερη προσοχή μιας και αυτοί θα συμβάλουν ουσιαστικά στη Μάθηση των Εκπαιδευομένων. Οι Παραστάτες δεν είναι υποχρεωτικό να είναι Αρχηγοί Εκπαιδευτές ή Εκπαιδευτές, μπορούν να γίνουν και έμπειροί Βοηθοί Εκπαιδευτές. Βασικά Στοιχεία που καθορίζουν τον Εκπαιδευτή Παραστάτη είναι: 1. Να αφιερώνει χρόνο ώστε να είναι σε όλη τη διάρκεια της Εκπαίδευσης (να μπορεί να παρακολουθήσει τους εκπαιδευόμενους και στις συναντήσεις που κάνουν εκτός Εκπαίδευσης). 2. Να γνωρίζει πολύ καλά τα θέματα που πρόκειται να επεξεργαστεί η ομάδα εργασίας που παρακολουθεί. Σκοπός του είναι να βοηθάει, να συμπαραστέκεται στο κάθε άτομο ξεχωριστά, αλλά και στην ομάδα γενικότερα. Έτσι η ομάδα θα μπορέσει από μόνη της να εντοπίσει τις ανάγκες της, να βρει λύσεις στα προβλήματα που προκύπτουν από την επεξεργασία των θεμάτων και να καταλήξει σε θετικά συμπεράσματα. Με έντεχνο τρόπο προσπαθεί : 1. Να καλλιεργεί πνεύμα συνεργασίας στην Ομάδα και να εκδηλωθούν ανάγκες, προβληματισμοί, απορίες. 2. Να οδηγούνται μόνοι τους οι εκπαιδευόμενοι στη λήψη δικών τους αποφάσεων και συμπερασμάτων. 3. Να ενθαρρύνει και τους πιο δειλούς και τους πιο αδύνατους ώστε να συμβάλουν κι αυτοί με την προσπάθειά τους στο συλλογικό αποτέλεσμα. Ο Εκπαιδευτής Παραστάτης πρέπει να θυμάται ότι : 1. Δεν είναι ο Αρχηγός της Ομάδας. 2. Δεν παίρνει προσωπικά το θέμα της διεκπεραίωσης των εργασιών. 3. Δε δουλεύει αυτός για την Ομάδα. Πρέπει να είναι ενθουσιώδης ευγενικός και έτοιμος να αντιμετωπίσει την οποιαδήποτε κατάσταση, όχι με τη σιγουριά της παντογνωσίας αλλά με φιλική διάθεση ότι όλα τα προβλήματα έχουν τη λύση τους. Θα πρέπει έξυπνα να επαναφέρει τους «πελαγοδρομούντες» ώστε να μην αποπροσανατολίζονται τα μέλη της ομάδας από τους στόχους τους. Συμπαθής και Ευχάριστος δημιουργεί μια όμορφη ατμόσφαιρα με στόχο να απαλλάξει τους εκπαιδευόμενους από το ενδεχόμενο άγχος τους λάθους ή της άγνοιας. 25

27 Φιλικός και ευγενικός προς όλους χωρίς εξαιρέσεις ή ιδιαίτερες προτιμήσεις προς κάποιους εκπαιδευομένους, έτοιμος να εκτιμήσει, να αναγνωρίσει και να επιβραβεύσει την προσπάθεια όλων. Πρόθυμος και καταδεκτικός να παρέχει γνώσεις, πληροφορίες, ιδέες και μέσα που θα βοηθήσουν στην πρόοδο της εργασίας και την εξασφάλιση του αποτελέσματος και της επιτυχίας χωρίς να επιβάλλει τη γνώμη του και σεβόμενος τις επιλογές της ομάδας. Συγκεκριμένος και ολιγόλογος στις τυχόν συμβουλές που θα παρέχει για τη διευκόλυνση της συζήτησης ή στην αποσαφήνιση κάποιων συμπερασμάτων ή στην επαναφορά αν η συζήτηση έχει ξεφύγει. Ψύχραιμος και ήπιος ώστε να καταπραΰνει τυχόν οξύνσεις κατά τη συζήτηση και συγχρόνως να ενθαρρύνει την έρευνα και τον προβληματισμό στα σημεία διαφωνίας της Ομάδας. Η γνώμη του Εκπαιδευτή-Παραστάτη βαρύνει πολύ στην αξιολόγηση της προόδου κάθε εκπαιδευόμενου αλλά και στην αποτελεσματικότητα της Εκπαίδευσης. Γι αυτό το λόγο έχει σχεδιαστεί το έντυπο «ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΠΑΡΑΣΤΑΤΗ» όπου ο παραστάτης καθημερινά παρακολουθεί την ομάδα του και την αξιολογεί σε δύο επίπεδα : 1. Συνολικά σαν Ομάδα 2. Ατομικά τον κάθε εκπαιδευόμενο Στο καθημερινό συμβούλιο της Εκπαιδευτικής Ομάδας στο τέλος της ημέρας συζητιούνται οι αξιολογήσεις των παραστατών, εντοπίζονται σημεία προσοχής και καθορίζονται βελτιωτικές ενέργειες. Πρέπει να γίνει σαφές ότι ο Εκπαιδευτής-Παραστάτης παρακολουθεί τους εκπαιδευόμενους της ομάδας του σε όλη τη διάρκεια της εκπαίδευσης και όχι μόνο όταν ετοιμάζουν κάποια εργασία. Μόνο έτσι θα μπορεί να αποκτήσει συγκεκριμένη εικόνα για την ομάδα του αλλά και για κάθε εκπαιδευόμενο ξεχωριστά. Ο Εκπαιδευτής-Παραστάτης έχει μια απαραίτητη και καθοριστική παρουσία στην Εκπαίδευση και χωρίς να είναι ο «Πάνσοφος» ή ο «Παντογνώστης» θα συμπαρασταθεί, θα βοηθήσει αποτελεσματικά ώστε οι Εκπαιδευτικοί Στόχοι της Εκπαίδευσης να υλοποιηθούν με τη μεγαλύτερη επιτυχία. 26

28 Σκοπός και Στόχοι της Εκπαίδευσης του Κλάδου Λυκοπούλων Σκοπός της Εκπαίδευσης είναι να βοηθήσει τα Ενήλικα Στελέχη και τα μέλη του Προσκοπικού Δικτύου να κατανοήσουν το πώς υλοποιείται η μεθοδολογία και πως χρησιμοποιούνται τα εργαλεία του Κλάδου Λυκοπούλων μέσα στην Αγέλη προκειμένου να πραγματοποιηθούν οι σκοποί του Προσκοπισμού. Στόχοι της Εκπαίδευσης είναι να δώσει ευκαιρίες στους εκπαιδευόμενους να : Μάθουν τις θεμελιώδεις Αρχές και το Σκοπό του Προσκοπισμού, πώς αυτά γίνονται πράξη μέσα στο πρόγραμμα της Αγέλης μας. Μάθουν τα χαρακτηριστικά ηλικίας, τις ανάγκες και τα ενδιαφέροντα των παιδιών της ηλικίας αυτής και πώς αυτά ικανοποιούνται εξυπηρετούνται από το πρόγραμμα του Κλάδου Λυκοπούλων. Αποκτήσουν βασικές γνώσεις γύρω από τους ΠΕΝΤΕ ΤΟΜΕΙΣ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝΤΟΣ, τους τρόπους με τους οποίους λειτουργούν για τη δημιουργία κινήτρων για την απόκτηση ΒΙΩΜΑΤΩΝ και ΕΜΠΕΙΡΙΩΝ και πώς αυτοί ικανοποιούνται εξυπηρετούνται από το πρόγραμμα του Κλάδου Λυκοπούλων. Αποκτήσουν βασικές γνώσεις γύρω από την ΕΠΙΛΟΓΗ ΕΤΗΣΙΩΝ ΣΤΟΧΩΝ, την κατάρτιση ΣΧΕΔΙΟΥ ΕΤΗΣΙΑΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑΣ, το σχεδιασμό και πραγματοποίηση του ΜΗΝΙΑΙΟΥ ΘΕΜΑΤΟΣ με τη βοήθεια του ΚΥΚΛΟΥ ΑΓΕΛΗΣ, του ΜΕΝΟΥ και των ΚΡΙΤΗΡΙΩΝ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ. Αποκτήσουν εμπειρία πρότυπων ΤΥΠΙΚΩΝ ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΣΕΩΝ, ΔΡΑΣΕΩΝ ΥΠΑΙΘΡΟΥ, ΔΡΑΣΕΩΝ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΠΟΛΗΣ, ΤΥΠΙΚΩΝ, ΣΧΗΜΑΤΙΣΜΩΝ και ΤΕΛΕΤΩΝ, ΠΑΙΧΝΙΔΙΩΝ και ΤΡΑΓΟΥΔΙΩΝ και να αντιληφθούν πώς σχεδιάζονται και πραγματοποιούνται. Κατανοήσουν το ρόλο και τις ευθύνες του Αρχηγού. Μάθουν τα βασικά στοιχεία ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ και ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ της Αγέλης. Ενθαρρύνει τους εκπαιδευόμενους να συνεχίσουν την Εκπαίδευσή τους. Διεξαγωγή της Σχολής Η Εκπαίδευση λειτουργεί με τη δομή Αγέλης Λυκοπούλων, δηλαδή οι εκπαιδευόμενοι δημιουργούν Εξάδες των 6-8 ατόμων σύμφωνα με τις προτιμήσεις τους. Καλό είναι στη δημιουργία των Εξάδων να λαμβάνονται υπ όψη μερικά στοιχεία, όπως η ηλικία, η προσκοπική εμπειρία, οι γραμματικές γνώσεις, τα καθήκοντα, τα οποία κατάλληλα χρησιμοποιούμενα μπορούν να βοηθήσουν στην καλύτερη υλοποίηση των στόχων της Εκπαίδευσης. Η ύπαρξη σε κάθε Εξάδα ενός ΠΑΡΑΣΤΑΤΗ είναι ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΗ. Για κάθε μέρα της Εκπαίδευσης υπάρχει εκ περιτροπής ΕΞΑΔΑ ΥΠΗΡΕΣΙΑΣ και καλό θα ήταν να γίνουν ΠΡΩΤΟΙ ή ΔΕΥΤΕΡΟΙ, όσο το δυνατόν περισσότερα μέλη της Εξάδας. Υπογραμμίζεται πως ΟΛΕΣ οι δραστηριότητες της Εκπαίδευσης είναι προσαρμοσμένες κατά τρόπο πρότυπο στο πνεύμα του ΜΗΝΙΑΙΟΥ ΘΕΜΑΤΟΣ που έχει προεπιλεγεί για την Εκπαίδευση και η αίθουσα είναι ΔΙΑΚΟΣΜΗΜΕΝΗ κατάλληλα. Δεν πρέπει για κανένα λόγο να λείπει η ΑΦΙΣΑ του Μηνιαίου Θέματος. Η διακόσμηση συμπληρώνεται μέρα με την ημέρα με έργα των εκπαιδευόμενων που φτιάχνουν στα διάφορα παιχνίδια ή δραστηριότητες της Εκπαίδευσης. 27

29 Θεματολόγιο Το θεματολόγιο αποτελεί τον κορμό της Εκπαίδευσης όπου πάνω σε αυτό θα στηριχθούν όλες οι δραστηριότητες και οι εργασίες των εκπαιδευόμενων για να μπορέσουμε να φτάσουμε στους στόχους της Βασικής Εκπαίδευσης. ΟΛΑ τα θέματα είναι υποχρεωτικά και πρέπει να παρουσιάζονται κατά τη διάρκεια της Εκπαίδευσης. Στην παρουσίαση του κάθε θέματος υπάρχουν συγκεκριμένοι εκπαιδευτικοί στόχοι που πρέπει να καλυφθούν. Είναι απαραίτητο, ο κάθε εκπαιδευτής να γνωρίζει τους στόχους που πρέπει να καλύψει η παρουσίαση του θέματος που έχει αναλάβει. Τα θέματα της Εκπαίδευσης χωρίζονται σε δύο κατηγορίες οι οποίες είναι: η Προπαρασκευαστική και το Προσκοπικό Πρόγραμμα. ΠΡΟΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣΤΙΚΑ ΠΡΟΣΚΟΠΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ Οργάνωση και Λειτουργία Αγέλης Κριτήρια Αξιολόγησης Οι Αρχές στην Πράξη (πώς υλοποιούνται μέσα στο Τμήμα) Χαρακτηριστικά Ηλικίας (Γνώρισε το Λυκόπουλο) Οι πέντε Τομείς Ενδιαφέροντος στην πράξη Προγραμματισμός στην Αγέλη Λυκοπούλων Α. Επιλογή Στόχων - Σχέδιο Ετήσιας Δραστηριότητας Β. Ο Κύκλος Αγέλης Γ. Το Μηνιαίο Θέμα Το Παιχνίδι στην Αγέλη Λυκοπούλων Ερασιτεχνικές Ασχολίες Αναγνωρίσεις Προσπάθειας Το Τραγούδι στην Αγέλη Λυκοπούλων Μίμηση Φαντασία Παρουσίαση Η Αγέλη και Κοινωνία Ηγεσία Ευθύνες Ηγεσίας (Ο Ακέλα) Γιατί μας λένε Λυκόπουλα Αφίσα Διαφήμιση - Ενημέρωση 28

30 ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΚΑΙ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΑΓΕΛΗΣ Στόχοι Θέματος Στο τέλος του θέματος οι εκπαιδευόμενοι πρέπει να είναι σε θέση να : 1. Εξηγούν τη Δομή Οργάνωσης και τον τρόπο Λειτουργίας της Αγέλης Λυκοπούλων. 2. Αναφέρουν τις προϋποθέσεις για την ίδρυση μιας Αγέλης. 3. Διατυπώνουν κάθε οργανωτικό θέμα της Αγέλης και πώς το επιτελείο και οι ίδιοι θα συμβάλλουν αποτελεσματικότερα στην καλύτερη οργάνωση και λειτουργία της. 4. Αναγνωρίζουν τη θέση του Αρχηγού Αγέλης και των υπολοίπων Ενηλίκων Στελεχών στη λειτουργία του Τμήματος καθώς και το ρόλο του Συμβουλίου Αγέλης. Λέξεις Κλειδιά Κανονισμός Κλάδου Λυκοπούλων. Ίδρυση Αγέλης. Αγελαία Δραστηριότητα. Εξάδες. Ανάδειξη Πρώτου Εξάδας. Δεύτερος Εξάδας. Συμβούλιο Αγέλης. Αρμοδιότητες και Καθήκοντα Βαθμοφόρων. Μητρώα Λυκοπούλων Πληροφόρηση - Παρουσίαση Η καλή λειτουργία της Αγέλης βασίζεται στη σωστή Οργάνωση. Λεπτομερέστερα πρέπει στο τέλος του θέματος να έχουν αναφερθεί: Στόχοι, κατηγορίες, μέσα, μέθοδοι της σωστής οργάνωσης, οργάνωση καθηκόντων, οργάνωση προγραμματισμού και αξιολόγησης δράσεων, οργάνωση υλικού, οργάνωση πληροφόρησης και αρχείου, διάρθρωση και λειτουργία Αγέλης Λυκοπούλων, Εξάδες Λυκοπούλων, σκοπιμότητα ύπαρξης, Πρώτος εξάδας, καθήκοντα, ρόλος, ανάδειξη Πρώτου εξάδας, στόχοι και διαδικασία ανάδειξης. Συμβούλιο Αγέλης, προσόντα, καθήκοντα (κανονισμός Διοίκησης), «Διοίκηση» με το Συμβούλιο Αγέλης, «Εκπαίδευση» με το Σύστημα Αναγνώρισης Προσπάθειας και Ερασιτεχνικές Απασχόλησης, «Διαπαιδαγώγηση» μέσα από την Αγελαία Δραστηριότητα και το Προσωπικό Παράδειγμα, μητρώα και παρακολούθηση προόδου. ΟΙ ΑΡΧΕΣ ΣΤΗΝ ΠΡΑΞΗ Στόχοι Θέματος Στο τέλος του θέματος οι εκπαιδευόμενοι θα πρέπει να είναι σε θέση να: Γνωρίζουν την Υπόσχεση, το Νόμο των Λυκοπούλων και των Προσκόπων καθώς και το Ρητό. Διατυπώνουν πρακτικούς τρόπους, ανάλογους με την ηλικία των Λυκοπούλων. Εφαρμογή των Αρχών(Υπόσχεση-Νόμος) μέσα από τις Δραστηριότητες του Λυκοπουλικού Προγράμματος και ιδιαίτερα μέσα από Δράσεις Νόμου. Λέξεις Κλειδιά Οι Αρχές μας 29

31 Υπόσχεση, Νόμος και Ρητό Λυκοπούλων Πληροφόρηση - Παρουσίαση Επιγραμματικά αναφέρεται ότι η Υπόσχεση και ο Νόμος, αποτελούν τη λεκτική διατύπωση και η έκφραση των Αρχών μας. Αναφέροντας την καθεμία ξεχωριστά οι εκπαιδευόμενοι μπορούν να διευκρινίσουν και να καταλάβουν την έννοιά τους. Υποχρεωτικά θα πρέπει να δείξουμε πώς μπορούν ο Νόμος και η Υπόσχεση να γίνουν πράξη στην Αγέλη υπογραμμίζοντας ότι τα παιδιά 7-10 χρονών δεν έχουν αναπτυγμένη τη συναισθηματική σφαίρα, που είναι και ο βασικότερος παράγοντας για τη διαμόρφωση του χαρακτήρα τους διαμέσου βιωματικών καταστάσεων. Με λίγα λόγια, τίποτα δεν μπορεί να γίνει σωστά στην Αγέλη αν το Λυκόπουλο δε ζήσει το γεγονός, αν δεν έχει χειροπιαστές εικόνες και βιώματα. Συνεπώς και η καλλιέργεια του Προσκοπικού Νόμου και της Υπόσχεσης θα πρέπει να γίνεται με τη δημιουργία κατάλληλου κλίματος και με βάση την καθημερινή ευχάριστη δραστηριότητα της Αγέλης, χωρίς το παιδί να καταλαβαίνει τι ακριβώς συμβαίνει όταν μετέχει σε μία εκδήλωση αυθόρμητης εφαρμογής των ηθικών επιταγών του Νόμου μας. Δραστηριότητες λοιπόν του σημαντικού αυτού τομέα θα πρέπει να εντάσσονται συστηματικά στον κύκλο του προγράμματός μας, στο θέμα θα πρέπει να παρέχονται ιδέες οργάνωσης Δράσεων Νόμου. ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΗΛΙΚΙΑΣ (Γνώρισε το Λυκόπουλο) Στόχοι Θέματος Στο τέλος αυτού του θέματος οι εκπαιδευόμενοι θα πρέπει να είναι σε θέση να: Αναγνωρίζουν τα χαρακτηριστικά ηλικίας, τις ανάγκες και τα ενδιαφέροντα των παιδιών ηλικίας 7-11 χρονών. Αναλύουν πώς τα χαρακτηριστικά, οι ανάγκες και τα ενδιαφέροντα των παιδιών μεταβάλλονται με την ηλικία τους. Εξηγούν πώς τα χαρακτηριστικά, οι ανάγκες και τα ενδιαφέροντα των παιδιών της ηλικίας του Λυκόπουλου επηρεάζονται από το κοινωνικό περιβάλλον (οικογένεια, σχολείο, τηλεόραση κλπ.). Περιγράφουν πώς η Αγέλη ανταποκρίνεται στα χαρακτηριστικά ηλικίας και στις ανάγκες των Λυκοπούλων μέσα από τις δράσεις της. Λέξεις Κλειδιά Τα χαρακτηριστικά ηλικίας Προσδοκίες Ενδιαφέρονται Ανάγκες Πληροφόρηση - Παρουσίαση Κάθε προσωπικότητα έχει τη δική της διάσταση και δεν μπορεί να ταυτιστεί με καμία άλλη. Τα χαρακτηριστικά του κάθε παιδιού, καθώς μεγαλώνει αλλάζουν σταδιακά σε μικρότερο ή μεγαλύτερο βαθμό. Ωστόσο, όλες αυτές οι μεταβολές κινούνται μέσα σε 4 μεγάλες κατηγορίες ΣΩΜΑΤΙΚΕΣ- ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΕΣ- ΨΥΧΙΚΕΣ (ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΙΚΕΣ) και ΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ που στο κέντρο τους βρίσκεται η λέξη παιδί και περιγράφουν την προσωπικότητα κάθε ανθρώπου, παιδιού. Αν θέλαμε να αναλύσουμε περισσότερο τα στοιχεία που συνθέτουν την ανθρώπινη προσωπικότητα θα λέγαμε ότι αυτή αποτελείται από: ΠΡΟΣΔΟΚΙΕΣ-ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝΤΑ-ΑΝΑΓΚΕΣ-ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ. Βασική επιδίωξη είναι οι εκπαιδευόμενοι να δουν και να αναγνωρίζουν τις προσδοκίες, τα ενδιαφέροντα, τις ανάγκες, τα κοινά γνωρίσματα- χαρακτηριστικά και τα ειδικά ατομικά χαρακτηριστικά των παιδιών της ηλικίας των Λυκοπούλων. Επίσης πρέπει να παρουσιαστούν οι επιδράσεις που υπάρχουν από την 30

32 Οικογένεια, το Περιβάλλον και το Σχολείο και πώς αυτές επηρεάζουν τα παιδιά. Πρέπει να τονίζεται πως τα Χαρακτηριστικά της Ηλικίας, δεν αποτελούν μια οικουμενική και σταθερή αλήθεια αλλά επηρεάζονται από το κοινωνικό και πολιτισμικό περιβάλλον που παρατηρούνται. Αποτελούν ωστόσο έναν βολικό τρόπο ώστε σε γενικές γραμμές, εθελοντές - μη παιδαγωγοί να γνωρίζουν βασικά στοιχεία συμπεριφοράς των παιδιών που θα απασχολήσουν. Η τυποποίηση που προσφέρουμε στους βαθμοφόρους ώστε να γνωρίσουν τα χαρακτηριστικά τα ηλικίας παιδιών 7-11 αποτελεί συστατικό κομμάτι του Ετήσιου Προγραμματισμού. ΟΙ ΠΕΝΤΕ ΤΟΜΕΙΣ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝΤΟΣ ΣΤΗ Ν ΠΡΑΞΗ Στόχοι Θέματος Στο τέλος του θέματος οι εκπαιδευόμενοι πρέπει να είναι σε θέση να: Ερμηνεύουν τη σημασία της σύμμετρης ενασχόλησης των παιδιών σε όλους τους τομείς της Ανθρώπινης Δραστηριότητας, ή όπως λέγεται στην Προσκοπική Μεθοδολογία στους «ΤΟΜΕΙΣ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝΤΟΣ». Διακρίνουν τη σπουδαιότητα της απόκτησης ΕΜΠΕΙΡΙΩΝ ΚΑΙ ΒΙΩΜΑΤΩΝ αντί ΓΝΩΣΕΩΝ ΚΑΙ ΙΚΑΝΟΤΗΤΩΝ. Αντιληφθούν ότι τα ενδιαφέροντα και δραστηριότητες του κάθε τομέα πρέπει να δένονται αρμονικά και μεθοδικά με το Μηνιαίο θέμα και με τους ευρύτερους στόχους. Εντάσσουν διάφορες δραστηριότητες στους τομείς ενδιαφέροντος αναλόγως των αναγκών της Αγέλης, σύμφωνα με τη μεθοδολογία. Λέξεις Κλειδιά Οι Πέντε Τομείς Ενδιαφέροντος Σύμμετρη Ενασχόληση Εμπειρίες και Βιώματα μέσα από Δράσεις Πληροφόρηση - Παρουσίαση Το θέμα αυτό αποτελεί και τη ραχοκοκαλιά της Λυκοπουλικής Δράσης και οι εκπαιδευόμενοι πρέπει να αντιληφθούν την ευρύτητα δράσεων και τη δυνατότητα που έχουν στη διάθεσή τους για τη μετάδοση εμπειριών που θα γίνουν βιώματα στα Λυκόπουλα. Το θέμα έχει αναπτυχθεί στην Αρχική Εκπαίδευση και στη Βασική Εκπαίδευση πρέπει να δοθεί βαρύτητα στον τρόπο που γίνονται πράξη οι Πέντε Τομείς στο τμήμα των Λυκοπούλων. Αναλύεται ο βασικός στόχος της Λυκοπουλικής δράσης που είναι η σύμμετρη ενασχόληση των παιδιών σ όλους τους τομείς δραστηριοτήτων για να αναπτύξουν τις ψυχικές, ηθικές και φυσικές τους ικανότητες και τελικά να αποκτήσουν ΕΜΠΕΙΡΙΕΣ και ΒΙΩΜΑΤΑ μέσα από συναρπαστικές δράσεις και ελεύθερη δημιουργία στα πλαίσια του Μηνιαίου Θέματος. Ο Α.Α έχει σκοπό να βοηθήσει τα Λυκόπουλα να χρησιμοποιήσουν με τον πιο αποτελεσματικό τρόπο τις δυνατότητές τους σε ιδέες, υλικά μέσα, χώρους και να ανακαλύψουν το ταλέντο τους και τις ιδιαίτερες κλίσεις τους. Οι δράσεις της Αγέλης πρέπει να έχουν σαν πλαίσιο τη Φύση χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν πρέπει να περιλαμβάνουν ταυτόχρονα και θέματα από άλλους τομείς. Παρουσιάζονται κατά τέτοιο τρόπο ώστε να δίνουν ξεχωριστές και πρωτόγνωρες ευκαιρίες για Δράση και Περιπέτεια πάντοτε σύμφωνα με το πνεύμα του Μηνιαίου Θέματος. Πρέπει να καθίσταται σαφές πως προτεραιότητα έχει ο πλουραλισμός, η ουσιαστική ενασχόληση με τα αντικείμενα που καταπιανόμαστε και η δυνατότητα ενσωμάτωσης ειδικών συνεργατών. Επίσης θα πρέπει 31

33 να τονιστούν οι ευκαιρίες για δράση που μας προσφέρουν οι ειδικότητες του ΣΕΠ (Αεροπρόσκοποι και Ναυτοπρόσκοποι). ΤΟ ΠΑΙΧΝΙΔΙ ΣΤΗΝ ΑΓΕΛΗ ΛΥΚΟΠΟΥΛΩΝ Στόχοι Θέματος Στο τέλος αυτού του θέματος οι εκπαιδευόμενοι πρέπει να είναι σε θέση: Να επιλέγουν και να σχεδιάζουν παιχνίδια κατάλληλα για διάφορους σκοπούς, να τα τοποθετούν σε κατάλληλο χρόνο στο πρόγραμμα. Να δουν διάφορες «πηγές» παιχνιδιών και να αντιλαμβάνονται την ανάγκη τήρησης δικής τους συλλογής παιχνιδιών καθώς και τα πλεονεκτήματα χρησιμοποίησης της φαντασίας τους για τη δημιουργία δικών τους παιχνιδιών. Να απαριθμούν τις κατηγορίες και τα βασικά στοιχεία για την επιτυχία των παιχνιδιών. Να γνωρίζουν τις κινήσεις που πρέπει να εκτελέσει κάποιος ΠΡΙΝ, ΚΑΤΑ και ΜΕΤΑ από ένα Παιχνίδι. Να έχουν αντιληφθεί χρήσιμες και πρακτικές συμβουλές. Λέξεις Κλειδιά Παιχνίδι Κατηγορίες Παιχνιδιών Πώς παίζουμε ένα παιχνίδι, ΠΡΙΝ- ΚΑΤΑ- ΜΕΤΑ Πηγές Πληροφόρηση - Παρουσίαση Τα παιδιά, όπως και κάθε κοινωνικό ον, έχουν ορισμένες ανάγκες που πρέπει να ικανοποιήσουν, όπως οι ανάγκες: δημιουργίας, καταστροφής, κίνησης, επίδειξης, αναγνώρισης, διασκέδασης, συναναστροφής. Το παιχνίδι είναι ο πιο ευχάριστος τρόπος ικανοποίησης των αναγκών αυτών και αποτελεί το κύριο μέσο της Προσκοπικής Μεθόδου που στοχεύει στην ανάπτυξη των σωματικών, ψυχικών, πνευματικών και κοινωνικών χαρακτηριστικών του παιδιού. Μέσα από το παιχνίδι αποκαλύπτεται ο χαρακτήρας του παιδιού, η φιλική ή εχθρική του διάθεση, η τάση προβολής, η ικανότητα συνεργασίας και όλα γενικά τα στοιχεία που στοιχειοθετούν την προσπάθεια αυτό-τοποθέτησης στο κοινωνικό σύνολο. Το παιχνίδι μπορεί να εμπνεύσει θάρρος και υπακοή, πειθαρχία και αυτοέλεγχο, εξυπνάδα και δύναμη, ηγεσία και ομαδική συνεργασία, κέφι και δημιουργική διάθεση. Αναπτύσσονται οι ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΠΑΙΧΝΙΔΙΩΝ (Ζωηρά, Σκυταλοδρομικά, Ήσυχα, Παραδοσιακά, Πολιτισμού, Αρχών και Αξιών, Μεγάλα και Σίριαλ, Θεατρικά και Μουσικά, Εμπιστοσύνης, Γνωριμίας) και τα ΒΑΣΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΠΙΤΥΧΙΑ πριν κατά και μετά το παιχνίδι. Το πιο σημαντικό μέρος του θέματος έγκειται στις πρακτικές συμβουλές που θα λάβουν οι βαθμοφόροι ως προς το πώς να υλοποιούν παιχνίδια και στο πως η κάθε μορφή παιχνιδιού μπορεί να αξιοποιηθεί κατάλληλα σε διαφορετικό σημείο του προγράμματος. ΤΟ ΤΡΑΓΟΥΔΙ ΣΤΗΝ ΑΓΕΛΗ ΤΩΝ ΛΥΚΟΠΟΥΛΩΝ Στόχοι Θέματος Στο τέλος αυτού του θέματος οι εκπαιδευόμενοι πρέπει να είναι σε θέση: Να επιλέγουν τραγούδια κατάλληλα για διάφορους σκοπούς και να τα τοποθετούν σε κατάλληλο χρόνο στο πρόγραμμα. 32

34 Να δουν διάφορες «πηγές» τραγουδιών και να αντιλαμβάνονται την ανάγκη τήρησης δικής τους συλλογής τραγουδιών καθώς και τα πλεονεκτήματα χρησιμοποίησης της φαντασίας τους για τη δημιουργία δικών τους τραγουδιών. Να απαριθμούν τις κατηγορίες και τα βασικά στοιχεία για την επιτυχία των τραγουδιών. Λέξεις Κλειδιά Τραγούδι Είδη Τραγουδιών Πώς Τραγουδάμε και πώς Διευθύνουμε Μελωδία - Ρυθμός Πηγές Πληροφόρηση - Παρουσίαση Στον Προσκοπισμό, το τραγούδι είναι αναπόσπαστο κομμάτι που χρησιμοποιείται από τους βαθμοφόρους ανάλογα με την περίσταση, για να δώσουν την κατάλληλη ατμόσφαιρα στο τμήμα τους, δημιουργεί το ανάλογο πνεύμα (στο Μηνιαίο Θέμα), βοηθά στην εκτόνωση των παιδιών, καλλιεργεί ανεπαίσθητα την αυτό-πειθαρχία και συμβάλλει στην ανάπτυξη της ομοιογένειας και της ομαδικής ζωής. Κάθε τραγούδι αποτελείται από το στίχο, τη μελωδία και το ρυθμό του. Υπάρχει πληθώρα τραγουδιών Προσκοπικών και μη που μπορούν να αποδώσουν το κλίμα μιας εποχής, τη διάθεση των παιδιών, τις περιπέτειες κάποιων ηρώων, τη σημασία μιας επετείου, χρήσιμα διδάγματα και εμπειρίες. Εξαιρετικά σημαντική είναι η διάδοση των τραγουδιών που ακούγονται στις Τελετές της Αγέλης. Παρουσίαση Τραγουδιών- Εκμάθηση Τραγουδιών- Βασικά στοιχεία για την επιτυχία. Η ΑΓΕΛΗ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΑ Στόχοι Θέματος Στο τέλος του θέματος αυτού, οι εκπαιδευόμενοι θα είναι σε θέση να: Αναλύουν την αναγκαιότητα συμμετοχής της Αγέλης στη ζωή του κοινωνικού συνόλου και να διακρίνουν τους τρόπους επίτευξής της. Σχεδιάζουν τον τρόπο μεθόδευσης και εφαρμογής της συμμετοχής αυτής μέσα από συγκεκριμένες πρωτοβουλίες ανάπτυξης Δημοσίων Σχέσεων. Λέξεις Κλειδιά Κοινωνικός Περίγυρος Οικογένεια Σχολείο Φίλοι, γειτονιά ΜΚΟ Πληροφόρηση - Παρουσίαση Εάν θέλουμε να λέμε πως με το Προσκοπικό Πρόγραμμα συμβάλλουμε αποτελεσματικά στη διαπαιδαγώγηση των παιδιών πρέπει να αναπτύξουμε αρμονικές σχέσεις και συνεργασία με την Κοινωνία στην οποίαζουν και μεγαλώνουν τα Λυκόπουλά μας. Κρίσιμα ερωτήματα που ζητούν απάντηση: Τι ρόλο παίζει η Αγέλη στην Κοινωνία και πώς μπορεί να την ενημερώσει για το παιδαγωγικό έργο που κάνει; Τι δράσεις Κοινωνικής Συνεργασίας μπορεί να κάνει η Αγέλη; Ποιος ο ρόλος του Επιτελείου Αγέλης στην ανάπτυξη των σχέσεών της με το κοινωνικό σύνολο; Ποιες οι υποχρεώσεις των Βαθμοφόρων Αγέλης 33

35 ως προς αυτή τη κατεύθυνση; Με ποιους άλλους φορείς της Κοινωνίας μπορεί να συνεργαστεί η Αγέλη; Τι δραστηριότητες μπορεί να κάνει μαζί τους; ΗΓΕΣΙΑ - ΕΥΘΥΝΕΣ ΗΓΕΣΙΑΣ (Ο ΑΚΕΛΑΣ) Στόχοι Θέματος Στο τέλος του θέματος οι εκπαιδευόμενοι θα πρέπει να είναι σε θέση να: Αναλύουν τα καθήκοντα και τις υποχρεώσεις του Αρχηγού Αγέλης στη λειτουργία της Αγέλης Λυκοπούλων, καθώς και τη σπουδαιότητα βελτίωσής του ως άτομο και ως Βαθμοφόρος. Αξιολογούντο ρόλο και την υποχρέωση του Αρχηγού Αγέλης να παρέχει προσωπική βοήθεια προς κάθε Λυκόπουλο. Λέξεις Κλειδιά Αρχηγός Ηγέτης Προσωπικό Παράδειγμα Ρόλος Καθήκοντα Πληροφόρηση - Παρουσίαση Κοιτάζουμε τον Αρχηγό Αγέλης ωςτον κινητήριο μοχλό του Κλάδου Λυκοπούλων.Ως τον άνθρωπο που είναι υπεύθυνος ανήλικων παιδιών, αυτός που θέτει τους στόχους, κατευθύνει τα άτομα και καθοδηγεί την Αγέλη. Η θέση του είναι μπροστά, είναι ο επικεφαλής, ή καλύτερα είναι η κεφαλή. Αναπτύσσονται βασικές υποχρεώσεις του: Τυπικά Προσόντα βάσει κανονισμού (ηλικία, γραμματικές γνώσεις, διάρκεια εντολής κλπ). Εκπαιδεύει και εκπαιδεύεται (καθήκοντα προς ΥΑΛ,βοήθεια στους ΥΑΛ, συμμετοχή σε Σχολές, Εκπαιδευτικές Συγκεντρώσεις). Έχει πρόγραμμα (ενθουσιασμό, φαντασία, δημιουργία περιπετειώδους ατμόσφαιρας στην Αγέλη, ευθύνη δράσεων, ιδέες προγραμμάτων, οργάνωση και διεξαγωγή δράσεων/ δράσεις άλλων κλιμακίων). Συνεργασία με γονείς και κοινωνικούς φορείς (επισκέψεις, ενημερώσεις, συνεργασία με εκκλησία, σχολείο κλπ). Μεταχειρίζεται τα κατάλληλα μέσα (Μέθοδος και ΕργαλείαΚλάδου, έντυπα βοηθήματα Σ.Ε.Π., γενικά βοηθήματα, Αρχείο ΑΛ, οργάνωση ΑΛ, Συμβούλια Βαθμοφόρων, φροντίδα αντικαταστάτη του, αξιοποίηση κάθε βοήθειας). Παίζει σωστά το παιχνίδι (εφαρμογή αγελαίου συστήματος, συνεργασία με άλλα τμήματα συστήματος, συνεργασία με άλλες Αγέλες Τ.Ε, Π.Ε, Εφαρμογή Κανονισμών, γνώση των Αρχών και τωνσκοπών του Προσκοπισμού). Ενδιαφέρεται για κάθε Λυκόπουλα (ενθάρρυνση, ατομική βοήθεια, γνώση αναγκών γνώση περιβάλλοντος, αναγνώριση προσπάθειας). Είναι το Παράδειγμα (ζει με οδηγό το Νόμο και την Υπόσχεση). Το «μοντέλο» του Αρχηγού της Αγέλης των Λυκοπούλων, περιλαμβάνει γνωρίσματα και χαρακτηριστικά όπως: Ο Επικεφαλής-θέληση για έργα- ΠΙΣΤΗ στα ιδανικά του Προσκοπισμού- Υπευθυνότητα- Συμπαράσταση- Υποστήριξη σε κάθε προσπάθεια των παιδιών- Η ψυχή της Αγέλης- Ο παραδεκτός Ηγέτης- Ενθουσιώδης- Καλοσύνη καρδιάς- Πάντα ενήμερος- Εκπαιδευμένος- Συνεργάτης καλός-παντοτινό παράδειγμα-αγάπη προς το παιδί- Χωρίς προσωπικές φιλοδοξίες- Φροντίδα για διαδοχή- Ταπείνωση- Ευρύ μυαλό και δυνατή κρίση. 34

36 ΓΙΑΤΙ ΜΑΣ ΛΕΝΕ ΛΥΚΟΠΟΥΛΑ Στόχοι Θέματος Στο τέλος του θέματος οι εκπαιδευόμενοι θα πρέπει να είναι σε θέση να: Να γνωρίζουν τις απαρχές της ιστορίας του Κλάδου. Να γνωρίζουν βασικά γεγονότα που σημάδεψαν την πορεία το Κλάδου, τόσο στο εξωτερικό όσο και στην Ελλάδα. Να γνωρίζουν τις πηγές όπου μπορούν να βρουν στοιχεία για την Ιστορία του Κλάδου. Να έρθουν σε επαφή με το διαχρονικό συμβολικό πλαίσιο λειτουργίας του Κλάδου Λυκοπούλων, το «Βιβλίο της Ζούγκλας» Λέξεις Κλειδιά Ιστορία Ο Μόγλης, το βιβλίο της ζούγκλας Παγκόσμιος Προσκοπισμός Χοροί Αγριμιών Μεγάλη Κραυγή Προσκοπική Έκδοση - Βιβλίο Πληροφόρηση - Παρουσίαση Όπως το παρελθόν δίνει νόημα στην «ταυτότητα» του κάθε ανθρώπου, έτσι και η ιστορία του Κλάδου Λυκοπούλων δίνει νόημα στη σύγχρονη «ταυτότητά» μας, ερμηνεύοντας τη μακρά και ενδιαφέρουσα διαδρομή που διάνυσε ο Κλάδος μέχρι να καταλήξει στα σημερινά δεδομένα στα οποία κινείται. Βασικές όψεις της ανάλυσης αυτής της κληρονομιάς είναι: Η ανάπτυξη των ιστορικών στοιχείων για το πώς ξεκίνησε σε παγκόσμιο επίπεδο ο Λυκοπουλισμός αλλά και πώς αυτός αναπτύχθηκε στον Ελλαδικό χώρο και το πώς το συμβολικό πλαίσιο και το βιβλίο της ζούγκλας γίνεται πράξη μέσα στο πρόγραμμα της Αγέλης (Ονόματα ζώων, Χοροί, Μεγάλη Κραυγή). Τέλος δίνεται η δυνατότητα να παρουσιάσουμε, να χορέψουμε και να μάθουμε τους χορούς των Αγριμιών, τονίζοντας την κατάλληλη χρήση τους στο Λυκοπουλικό Πρόγραμμα. Θα πρέπει στα πλαίσια ανάπτυξης αυτού του θέματος να είμαστε σαφείς ως προς τα όρια της χρήσης των παραδοσιακών στοιχείων στο Πρόγραμμά μας ώστε να ανταποκρινόμαστε στην σημερινή μεθοδολογία και την σύγχρονη εικόνα του ΣΕΠ. ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ Στόχοι Θέματος Στο τέλος του θέματος αυτού, οι εκπαιδευόμενοι θα είναι σε θέση να : Αιτιολογούν τη σημασία ενός συστήματος παρακολούθησης των παιδιών σε ό,τι αφορά τα προτερήματα και τις αδυναμίες τους σχετικά με τα χαρακτηριστικά της ηλικίας, τις αρχές του Προσκοπισμού και τους πέντε τομείς ενδιαφερόντων. Δηλαδή την ανάγκη ενός συστήματος αξιολογούμενης προόδου. Σχεδιάζουν και πραγματοποιούν κατάλληλες δράσεις, μέσα από τους στόχους του προγράμματος που ακολουθούν, για τη βελτίωση των Λυκοπούλων σε προσωπική και συλλογική βάση κάνοντας ορθή χρήση των Κριτηρίων Αξιολόγησης. Εντάσσουν Κριτήρια Αξιολόγησης στο πρόγραμμα της Αγέλης και τον τρόπο καταγραφής σύμφωνα με την ταυτότητα της κάθε Αγέλης. 35

37 Λέξεις Κλειδιά Κριτήρια Αξιολόγησης Τρία Στάδια Πέντε Κατηγορίες Ατομική επιτυχία Έντυπο καταγραφής Άγνωστη διαδικασία σε γονείς και παιδιά. Αξιολόγηση Στόχους Πληροφόρηση - Παρουσίαση Προκειμένου οι Βαθμοφόροι να εξυπηρετήσουν καλύτερα τους παιδαγωγικούς σκοπούς του Προσκοπισμού, πρέπει να είναι σε θέση να θέτουν στα προγράμματά τους κατάλληλους στόχους, αξιολογώντας τα Λυκόπουλα στην εκδήλωση των χαρακτηριστικών της ηλικίας τους, στην έκφραση των αρχών του Προσκοπισμού και στην ενασχόλησή τους στους πέντε τομείς ενδιαφέροντος. Το επιτελείο της Αγέλης έχει συνεπώς υποχρέωση να ΕΛΕΓΧΕΙ ΣΥΣΤΗΜΑΤΙΚΑ την εξέλιξη κάθε παιδιού σε ΤΡΙΑ ΔΙΑΔΟΧΙΚΑ ΣΤΑΔΙΑ, που χαρακτηρίζουν την ηλικία αυτή. Για τη διευκόλυνση των Βαθμοφόρων, που φυσικά δεν είναι δυνατόν να έχουν ειδικές παιδαγωγικές γνώσεις, μεθοδεύτηκαν απλά θέματακριτήρια που αποτελούν στοιχεία είτε προγράμματος (παιχνίδια, απαιτήσεις, υπηρεσίες) είτε απλές κοινωνικές δεξιότητες που ταξινομούνται στους πέντε τομείς ενδιαφέροντος και σε τρεις βαθμούς δυσκολίας. Στο τέλος κάθε δράσης, οι Βαθμοφόροι καταγράφουν την επίδοση κάθε Λυκόπουλου στα κριτήρια αξιολόγησης που υπάρχουν στο Μητρώο του. Αν με τη διαδικασία αυτή εντοπίσουμε κάποια συστηματική υστέρηση του παιδιού, αρχίζουμε να εντάσσουμε στα προγράμματά μας δραστηριότητες κατάλληλες για την απόκτηση σχετικών εμπειριών και προσφέρουμε παράλληλα και την κατάλληλη βοήθεια. Συνοψίζοντας την περιγραφή της διαδικασίας αξιολόγησης των Λυκοπούλων θα μπορούσαμε να πούμε ότι μοιάζει με αυτή των ΚΤΕΟ, κατά την οποία ένα αυτοκίνητο ανάλογα με τα χρόνια κυκλοφορίας αξιολογείται ως προς την μηχανική του κατάσταση και την ασφάλεια που προσφέρει στους επιβάτες του με βάση συγκεκριμένα μηχανολογικά κριτήρια. Αντίστοιχα η διαδικασία των κριτηρίων αξιολόγησης μας επιτρέπει σε τρεις διαφορετικές φάσεις να εξετάσουμε εάν το λυκόπουλο αναπτύσσεται φυσιολογικά σύμφωνα με τα χαρακτηριστικά και τις δυνατότητες της ηλικίας του. Για τον σκοπό αυτό δεν χρησιμοποιούμε κάποια σύνθετα επιστημονικά κριτήρια και μεθόδους. Απλά δίνουμε σε κάθε Λυκόπουλο την ευκαιρία να μας δείξει μέσα από το παιχνίδι ότι είναι σε θέση να κάνει κάποια απλά πράγματα όπως που όλα τα παιδιά της ηλικίας του π.χ. ένα παιδί 7 χρονών θα πρέπει να μπορεί να ντύνεται μόνο του ενώ ένα παιδί 11 ετών θα πρέπει όχι μόνον να μπορεί να ντύνεται μόνο του αλλά να μπορεί να βοηθά και το μικρότερο αδελφό του να ντυθεί. Τέλος τονίζεται με έμφαση ότι: Η διαδικασία αξιολόγησης είναι ΑΠΑΡΑΙΤΗΤΗ για τον καλύτερο εντοπισμό των στόχων και την επιτυχημένη εξυπηρέτηση των σκοπών του Προσκοπισμού. Η διαδικασία αξιολόγησης είναι ΑΓΝΩΣΤΗ στα Λυκόπουλα Η διαδικασία αξιολόγησης ΔΕΝ ΕΧΕΙ ΣΧΕΣΗ με τη διαδικασία αναγνωρίσεων προσπάθειας που είναι καθαρά χρονικό θέμα και δεν πρέπει σε καμία περίπτωση να συνδυάζεται με αυτή. Ότι τα Κριτήρια Αξιολόγησης αποτελούν την ΠΡΟΟΔΟ των Λυκοπούλων. 36

38 ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ ΣΤΗΝ ΑΓΕΛΗ ΛΥΚΟΠΟΥΛΩΝ Α. ΕΠΙΛΟΓΗ ΣΤΟΧΩΝ - ΣΧΕΔΙΟ ΕΤΗΣΙΑΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑΣ Στόχοι Θέματος Στο τέλος του θέματος οι εκπαιδευόμενοι θα είναι σε θέση να : Αξιολογούν τις δράσεις και το επίπεδο της Αγέλης τους, όπως λειτούργησε την προηγούμενη περίοδο και να θέτουν τους ετήσιους στόχους για την καινούργια περίοδο σε παιδαγωγικό και διοικητικό επίπεδο. Αναφέρουν την ανάγκη και χρησιμότητα του προγραμματισμού και να καταστρώνουν Σχέδιο Ετήσιας Δραστηριότητας με τρόπο ρεαλιστικό. Εξηγούν τα στοιχεία που λαμβάνουμε υπόψη μας για την επιλογή στόχων(αρχεσ, ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ, 5 ΤΟΜΕΙΣ). Λέξεις Κλειδιά Παιδαγωγικός Στόχος Ετήσιοι Στόχοι Ετήσιος Προγραμματισμός Αξιολόγηση Ταυτότητα Αγέλης Τρίμηνα Σχέδιο Ετήσιων Στόχων Πληροφόρηση - Παρουσίαση Το θέμα αποτελεί την εισαγωγή στον Προγραμματισμό της Αγέλης και προηγείται του Μηνιαίου Θέματος. Ο εκπαιδευτής πρέπει να προσεγγίσει τους στόχους με μεγάλη παραστατικότητα και σαφήνεια και να δώσει μεγάλο βάρος στην πρακτική εξάσκηση των εκπαιδευόμενων. Πρέπει να αναφερθούμε στην ευθύνη που έχει ο Ακέλα για τη σωστή και μεθοδευμένη εφαρμογή του Προσκοπικού Προγράμματος και στη γενικότερη αξία του προγραμματισμού. Επισημαίνει τη διαδικασία αξιολόγησης και επιλογής των ετήσιων στόχων της Αγέλης από το Συμβούλιο της Αγέλης. Οι εκπαιδευόμενοι πρέπει να καταλάβουν τη σπουδαιότητα και τον τρόπο κατάρτισης του Σχεδίου Ετήσιας Δραστηριότητας. Η ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΕΠΙΛΟΓΗΣ ΚΑΙ ΕΞΥΠΗΡΕΤΗΣΗΣ ΣΤΟΧΩΝ ΣΤΗΝ ΑΓΕΛΗ ΛΥΚΟΠΟΥΛΩΝ ΜΕ ΑΠΛΑ ΒΗΜΑΤΑ Κάθε δραστηριότητα της Αγέλης πρέπει να εξυπηρετεί κάποια παιδαγωγική σκοπιμότητα. Αυτό προϋποθέτει ότι ξέρουμε που πονάει η Αγέλη μας ώστε το πρόγραμμά μας να πιάνει τόπο. Έτσι ανιχνεύουμε σε ποιες Αρχές του Προσκοπισμού, σε ποια χαρακτηριστικά της Ηλικίας των Λυκόπουλων και σε ποιους από τους 5 Τομείς Ενδιαφερόντων υστερούν τα συγκεκριμένα Λυκόπουλα, της συγκεκριμένης Αγέλης μας, που λειτουργεί στην συγκεκριμένη περιοχή, στον συγκεκριμένο χρόνο ώστε να καθορίσουμε συγκεκριμένους και μοναδικούς για την Αγέλη μας παιδαγωγικούς στόχους που θα καλύψουμε με τις δραστηριότητες μας. 37

39 Μέσα από την Επιλογή Παιδαγωγικών Στόχων η Αγέλη μας: Στοχεύει για να εξυπηρετήσει τις ΗΘΙΚΕΣ ΑΞΙΕΣ της Κίνησης μας, τους ΤΟΜΕΙΣ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝΤΩΝ και τα ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΗΛΙΚΙΑΣ των παιδιών Δίνει σημασία στην ατομική και στην ομαδική ανάπτυξη. Η διαδικασία επιλογής των Παιδαγωγικών Στόχων, που σημειωτέον δεν γίνεται από επαγγελματίες παιδοψυχολόγους αλλά από νεαρούς βαθμοφόρους, είναι απλή, αποτελεσματική και ακολουθεί τα παρακάτω βήματα: Βήμα 1 Το Συμβούλιο των Βαθμοφόρων της Αγέλης αναζητά τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν τα παιδιά της Αγέλης, σαν σύνολο, στις Αρχές του Προσκοπισμού στα Χαρακτηριστικά της Ηλικίας και στους 5 Τομείς Ενδιαφερόντων και συμπληρώνουν με (ΝΑΙ) ή (ΟΧΙ) την πρώτη στήλη ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΑΓΕΛΗΣ του Εντύπου Προγραμματισμός Αγέλης. Το (ΝΑΙ) σημαίνει ότι όλα πάνε καλά ενώ το (ΟΧΙ) σημαίνει ότι έχουμε κάποιο πρόβλημα σε συνολικό επίπεδο. 38

40 39

41 Ειδικότερα στην πρώτη συνάντηση των βαθμοφόρων μετά τις διακοπές του καλοκαιριού και μετά την αξιολόγηση της Κατασκήνωσης, οι βαθμοφόροι προβληματίζονται αν π.χ. τα παιδιά της Αγέλης λένε εύκολα ψέματα ή είναι τεμπέλικα. Αν η απάντηση είναι ναι, δηλ. υπάρχει πρόβλημα, τότε σημειώνουμε (ΟΧΙ ) δίπλα στις αρχές Φιλαλήθεια και Εργατικότητα. Αν η απάντηση είναι όχι δηλαδή τα παιδιά δεν βαριούνται την δουλειά και λένε συνήθως την αλήθεια τότε δίπλα στις δύο αρχές βάζουν το (ΝΑΙ).Το ίδιο κάνουμε για όλες τις αρχές. Άλλη σειρά ερωτήσεων αφορά τα χαρακτηριστικά της Ηλικίας. π.χ. έχουν τα Λυκόπουλα ζωντάνια ή φαντασία; Ανάλογα με την απάντηση βάζουμε ένα (ΝΑΙ) ή (ΟΧΙ) δίπλα σε κάθε χαρακτηριστικό. Τέλος συζητάμε την επίδοση της Αγέλης μας στους 5 Τομείς Ενδιαφερόντων. π.χ. είναι τα λυκόπουλά μας αρκετά κοινωνικά, τα πάνε καλά με τα σπορ κ.α. Έτσι συμπληρώνουμε και τα κουτάκια δίπλα από κάθε τομέα. 40

42 Βήμα 2 Για να καταγράψουμε τα προβλήματα της Αγέλης αξιοποιούμε τις πληροφορίες που έχουμε αντλήσει από τις Πηγές Πληροφοριών που σας αναφέρουμε παρακάτω: 1. Η ετήσια συνάντηση του Συμβουλίου της Αγέλης για αξιολόγηση της προηγούμενης χρονιάς και την συμπλήρωση του «ΕΝΤΥΠΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ ΑΓΕΛΗΣ» με την χρησιμοποίηση των στοιχείων (ΝΑΙ), (ΟΧΙ) 2. Ο πίνακας με την πρόοδο των παιδιών στα Κριτήρια Αξιολόγησης, στο πίσω μέρος του Μητρώου κάθε Λυκόπουλου, που μας δείχνει που υστερεί το κάθε Λυκόπουλο. Εδώ είναι πολύ σημαντικό να αναφέρουμε ότι από την εικόνα που μας δίνουν τα κριτήρια, μπορούμε να κάνουμε πιο εύκολη την αξιολόγησή μας στο πεδίο των 5 Τομέων (βάζοντας τα ΝΑΙ και ΟΧΙ στην αντίστοιχη στήλη). 3. Τα μητρώα των Λυκοπούλων που μας δείχνουν την πρόοδο κάθε παιδιού στις Ερασιτεχνικές Ασχολίες, και κατ επέκταση τις προτιμήσεις και αντιπάθειες των παιδιών για τους 5 τομείς. 4. Η συμπεριφορά των παιδιών στις Δράσεις Νόμου, που μας δείχνει ποιές αρχές έχουν ενστερνισθεί και σε ποιό βαθμό, καθώς και σε ποιές αρχές πρέπει να στρέψουμε την προσοχή μας. 5. Οι Εξειδικευμένες Δράσεις των 5 τομέων ( π.χ. δράση τεχνικών δεξιοτήτων, αθλητικό πρωινό, βραδιά πνευματικής καλλιέργειας, δράση κοινωνικής συνεργασίας, εκδρομές κ.λ.π. ) μας επιτρέπουν να παρατηρήσουμε την συμπεριφορά των Λυκοπούλων και να εντοπίσουμε κλίσεις ή αδυναμίες. 6. Η αξιολόγηση στο τέλος κάθε δράσης μας βοηθά να θυμηθούμε σημαντικά πράγματα σχετικά με το πως αντιδρούν τα παιδιά σε σχέση με τα Χαρακτηριστικά, τις Αρχές και τους 5 τομείς. Κάθε στιγμή του παιδιού στην Αγέλη, πριν- κατά - μετά την συγκέντρωση, είναι μια πηγή πληροφοριών για τον εντοπισμό στόχων. 41

43 7. Η ζωή στην Κατασκήνωση μας δίνει την δυνατότητα να ζήσουμε τα παιδιά σε όλο το φάσμα των δραστηριοτήτων τους και να σχηματίσουμε μια ολοκληρωμένη εικόνα για τις δυνατότητες και τις ανάγκες τους. 8. Η Συνεργασία με τους γονείς και οι τακτικές επισκέψεις στο σπίτι των Λυκοπούλων μας βοηθούν να καταγράψουμε, με την βοήθεια αυτών που τα αγαπούν περισσότερο και τα ξέρουν καλύτερα, τι κάνει ευτυχισμένο και τι στεναχωρεί το κάθε παιδί. 9. Η συνεργασία με άλλους φορείς διαπαιδαγώγησης ( Εκκλησία και Κατηχητικό, Σχολείο, Φροντιστήρια Ξένων Γλωσσών, Σχολές Μπαλέτου, Ωδεία κ.λ.π., Αθλητικά Σωματεία κ.λ.π. ) 10.Η καλή γνώση του ευρύτερου περιβάλλοντος ( χαρακτηριστικά πόλης και γειτονιάς ) και η γνωριμία με τα παιδιά της παρέας που δεν είναι στην αγέλη, βοηθούν να καταγράψουμε βασικές ελλείψεις π.χ. στον πολιτιστικό τομέα ή πλεονεκτήματα, όπως η καλή σχέση με το περιβάλλον που έχουν τα παιδιά του χωριού. ΚΑΘΕ ΤΙ ΠΟΥ ΤΟ ΕΜΠΕΙΡΟ ΜΑΤΙ ΤΟΥ ΑΡΧΗΓΟΥ ΕΝΤΟΠΙΖΕΙ ΜΕ ΤΗΝ ΑΓΡΥΠΝΗ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ ΤΩΝ ΠΑΙΔΙΩΝ. Βήμα 3 Μπορεί για κάποιο θέμα,π.χ. για την καθαριότητα, τα παιδιά της Αγέλης να έχουν θετική συμπεριφορά δηλ. να είναι γενικά καθαρά, αλλά κάποιο Λυκόπουλο π.χ. ο Γιώργος να φοβάται το νερό και το σαπούνι. Γι αυτές τις ατομικές περιπτώσεις σημειώνουμε το όνομα του Γιώργου στην δεύτερη στήλη ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ ΓΙΑ ΑΤΟΜΙΚΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ και δίπλα στην Αρχή ΚΑΘΑΡΙΟΤΗΤΑ. Έτσι ξέρουμε σε γενικές πάντα γραμμές και τα τυχόν ατομικά προβλήματα των Λυκοπούλων μας. 42

44 Γιώργος 43 Βήμα 4 Είναι ευνόητο ότι θα πρέπει να ασχοληθούμε με εκείνα τα στοιχεία για τα οποία έχουμε σημειώσει (ΟΧΙ). Ποία όμως θα έχουν μεγαλύτερη προτεραιότητα για αντιμετώπιση; Για τον σκοπό αυτό συμπληρώνουμε την τέταρτη στήλη ΕΝΤΑΣΗ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗΣ βάζοντας (ΝΑΙ) ή (ΟΧΙ) ανάλογα με το τι δραστηριότητες έχουμε κάνει την προηγούμενη χρονιά για κάθε στοιχείο. Το ΟΧΙ σημαίνει ότι την προηγούμενη χρονιά δεν ασχοληθήκαμε καθόλου με το θέμα αυτό δηλ. δεν κάναμε καμία δραστηριότητα σχετική με αυτή την Αρχή, τομέα ή χαρακτηριστικό ή είχαμε μία μέτρια ενασχόληση ( λίγες δράσεις σχετικές και αυτό μάλλον από τύχη ) Το ΝΑΙ σημαίνει ότι ασχοληθήκαμε συστηματικά με το θέμα και κάναμε αρκετές σχετικές δραστηριότητες. π.χ. αν έχουμε πρόβλημα με τον Τομέα των Τεχνικών Δεξιοτήτων και την προηγούμενη χρονιά δεν κάναμε καμία δράση Χειροτεχνίας τότε στην αντίστοιχη στήλη βάζουμε ΟΧΙ. Αν έχουμε κάνει 2-3 δράσεις

45 σχετικές με τις τεχνικές δεξιότητες βάζουμε πάλι ΟΧΙ( δηλ. μέτρια παρέμβαση στο πρόβλημα ) και τέλος αν κάναμε κάθε μήνα μια δράση τεχνικών δεξιοτήτων και στην κατασκήνωση λειτούργησαν διάφορα χειροτεχνικά εργαστήρια τότε βάζουμε ΝΑΙ, δηλαδή είχαμε μία ικανοποιητική παιδαγωγική παρέμβαση. Οδηγός μας για την συμπλήρωση αυτής της στήλης είναι ο Φάκελος Προγραμμάτων της Αγέλης μας. Βήμα 5 Καλό θα ήταν να είχαμε και σχόλια για την αιτία που οδήγησε στην παραμέληση των τεχνικών δεξιοτήτων και το αντίστοιχο ΟΧΙ. π.χ. δεν έχει η Αγέλη εργαλεία. Οι παρατηρήσεις αυτές γράφονται στην τρίτη στήλη ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ ΓΙΑ ΕΛΛΕΙΨΕΙΣ ΠΟΥ ΕΥΘΥΝΟΝΤΑΙ ΓΙΑ ΤΑ ΟΧΙ. Βήμα 6 Τώρα έχουμε πλέον ένα πίνακα με (ΝΑΙ) και (ΟΧΙ) και μια τέταρτη στήλη με το τι εμείς δεν κάναμε μέσα από το πρόγραμμα της Αγέλης/ Είναι αυτονόητο ότι όπου έχουμε (ΟΧΙ) στην πρώτη, δεύτερη τρίτη στήλη και (ΟΧΙ) στην τέταρτη στήλη πρέπει να αρχίσει να κτυπά το κουδούνι του συναγερμού. δηλ. η Αγέλη έχει ένα πρόβλημα για το οποίο δεν έχουμε κάνει τίποτα την προηγούμενη χρονιά, συνεπώς πρέπει άμεσα να ασχοληθούμε με το θέμα αυτό. Όλοι οι συνδυασμοί (ΟΧΙ) αποτελούν τους πρώτης προτεραιότητας παιδαγωγικούς στόχους για την νέα χρονιά. (γράφουμε το στοιχεία στην σχετική στήλη του πίνακα που λέει ΣΤΟΧΟΙ, όλα εκείνα όπου έχουμε βάλει τα ΟΧΙ). 44

46 Βήμα 7 Εάν μοιράσουμε τους στόχους αυτούς σε 3 χρονικές περιόδους με ορόσημα την έναρξη της χρονιάς, τις διακοπές των Χριστουγέννων, τις διακοπές του Πάσχα και την Κατασκήνωση τότε έχουμε ένα Ετήσιο Πρόγραμμα Στόχων, που μας δείχνει τι πρέπει να κάνουμε κάθε τρίμηνο για να αμβλύνουμε κάποιο πρόβλημα της Αγέλης. 45

47 Η χρονική κατανομή των στόχων πρέπει να γίνεται με βάση την απλή λογική π.χ. η Ζωή Υπαίθρου προσφέρεται καλύτερα για την άνοιξη ενώ οι Τεχνικές Δεξιότητες για τις κρύες μέρες του Χειμώνα. ( Γράφουμε δίπλα σε κάθε στόχο το τρίμηνο που προσφέρεται καλύτερα για την εξυπηρέτησή του ) Καλό είναι να θυμάστε την παρακάτω λαϊκή παροιμία: "όποιος πάει για τα πολλά χάνει και τα λίγα..." Για αυτό προσέχουμε σε κάθε τρίμηνο πρέπει να έχουμε σαν παιδαγωγικούς στόχους το πολύ 3 Αρχές και 2 Χαρακτηριστικά Ηλικίας. Βήμα 8 Τι σημαίνει αλήθεια εξυπηρετώ ένα παιδαγωγικό στόχο; Σημαίνει ότι εάν τα Λυκόπουλα υστερούν π.χ. στην πνευματική καλλιέργεια, τότε ο Ρομπέν των Δασών, που διάλεξαν για Μηνιαίο Θέμα θα είναι λίγο κουλτουριάρης και θα τούς δείξει λίγα πράγματα π.χ. από ποίηση ή θέατρο ενώ αν τα παιδιά είχαν πρόβλημα με την συνεργασία και την φιλία, τότε ο Ρομπέν θα πρόβαλε συνέχεια το πόσο δυνατή ήταν η παρέα του και η Αγέλη θα έπαιζε συνέχεια παιχνίδια σκυταλοδρομίας. Βήμα 9 Κάθε Μηνιαίο Θέμα περιλαμβάνει δραστηριότητες και από τους 5 τομείς ενδιαφερόντων, περιέχει οπωσδήποτε μια δράση Νόμου που καλύπτει όλες τις Αρχές και φυσικά είναι τόσο πλούσιο που καλύπτονται οι ανάγκες και τα χαρακτηριστικά της Ηλικίας των Λυκοπούλων. Έτσι εξασφαλίζεται η συντήρηση των καλών στοιχείων κάθε Αγέλης. Οι παιδαγωγικοί στόχοι μας λένε από ποιό στοιχείο θα πρέπει να βάλουμε λίγο περισσότερο στο Μηνιαίο Θέμα π.χ. περισσότερη Κοινωνική Συνεργασία αν τα παιδιά τσακώνονται μεταξύ τους συνέχεια κ.λ.π. Βήμα 10 Αν έχουμε καταλάβει ότι κάποιο Λυκόπουλο υστερεί σαν άτομο σε κάποιο θέμα π.χ. δεν τα καταφέρνει καλά στις χειροτεχνίες, ενώ τα υπόλοιπα Λυκόπουλα δεν έχουν το ίδιο πρόβλημα τότε αντιμετωπίζουμε το θέμα σε ατομική βάση ενθαρρύνοντας π.χ. το Λυκόπουλο να ασχοληθεί με Ερασιτεχνικές Ασχολίες Τεχνικών Δεξιοτήτων, βάζοντας κάποιο Γερόλυκο δίπλα του στις δράσεις χειροτεχνίας κ.α. Καλή επιλογή στόχων λοιπόν για να γίνει η δουλειά σας χωρίς πολύ κόπο παιδαγωγικά ωφέλιμη. Β. Ο ΚΥΚΛΟΣ ΑΓΕΛΗΣ Στόχοι Θέματος Στο τέλος του θέματος οι εκπαιδευόμενοι πρέπει να είναι σε θέση να: Σχεδιάζουν και πραγματοποιούν Κύκλους Αγέλης. Πραγματοποιούν και να αξιοποιούν τα στοιχεία που τους δίνει ο Κύκλος Αγέλης. Αναγνωρίζουν τη σπουδαιότητα και σκοπιμότητα του Κύκλου Αγέλης. 46

48 Εξηγούν τους δύο σκοπούς του Κύκλου Αγέλης: α) να «ψαρέψουν» οι γερόλυκοι τους τίτλους, τον ήρωα, την περιπέτεια, των επόμενων Μηνιαίων Θεμάτων β) να βοηθήσει τα παιδιά στο να εκφράσουν τις απόψεις τους, να συζητήσουν, ν ανταλλάσσουν απόψεις σε κλίμα ελευθερίας και ισότητας. Λέξεις Κλειδιά Κύκλος Αγέλης Έκφραση ελεύθερης άποψης Κύκλος Συζήτησης Παρουσίαση «Ψάρεμα» ιδέας Πληροφόρηση - Παρουσίαση Πρέπει να καλύψουμε με κάθε λεπτομέρεια το θέμα παραθέτοντας πλήθος παραδειγμάτων εφαρμογής και αξιοποίησης του Κύκλου Αγέλης, ώστε οι εκπαιδευόμενοι να κατανοήσουν πλήρως τη σημασία του. Το εργαλείο που έχουν οι βαθμοφόροι στην Αγέλη για να αισθάνονται τον παλμό της είναι ο «ΚΥΚΛΟΣ ΑΓΕΛΗΣ». Ο κύκλος Αγέλης μαζί με την ΕΠΙΛΟΓΗ ΣΤΟΧΩΝ αποτελούν απαραίτητα προκαταρκτικά στοιχεία για την κατανόηση και σχεδίαση του Μηνιαίου Θέματος. Στο επίπεδο της βασικής δίνεται έμφαση στο κομμάτι του «ψαρέματος ιδεών» ενώ οφείλουμε να προσφέρουμε και πρακτικές λύσεις για Αγέλες που πρέπει να ασκηθούν στο να κάνουν Κύκλο Αγέλης. Πρέπει να αποφεύγουμε γενικεύσεις στην χρήση του Κύκλου Αγέλης που συσκοτίζουν παρά εξηγούν τη χρηστικότητά του στον σχεδιασμό του Προγράμματος. Γ. ΤΟ ΜΗΝΙΑΙΟ ΘΕΜΑ Στόχοι Θέματος Στο τέλος του θέματος οι εκπαιδευόμενοι θα είναι σε θέση να: Συνδυάζουν τους στόχους της Αγέλης από το Σχέδιο Ετήσιας Δραστηριότητας, με τις επιθυμίες των παιδιών όπως εκφράστηκαν στους Κύκλους Αγέλης και να συμπληρώνουν τον πίνακα στοιχείων Μηνιαίου Προγράμματος. Επιμερίζουν τα στοιχεία προγράμματος σε 4 ή 5 εβδομαδιαίες συγκεντρώσεις ( 1 Τυπική Συγκέντρωση, 1 Δράση Περιβάλλοντος Πόλης, 1 Δράση Ερασιτεχνικής Ασχολίας ή Τομέα ή Ειδική και 1 ή 2 Δράσεις Υπαίθρου). Να δημιουργούν συγκεντρώσεις με σωστή δομή. Να δίνουν σημασία στο περιεχόμενο των δράσεων. Να μεταχειρίζονται τις δομές των δραστηριοτήτων. Λέξεις Κλειδιά Μηνιαίο Θέμα Μενού Στοιχεία Προγράμματος Μηνιαίος Στόχος Δομές Δράσεων Δράση Υπαίθρου (Μονοήμερα, Διήμερη, περίπατος) 47

49 Δράση Περιβάλλοντος Πόλης Τυπική Συγκέντρωση Πληροφόρηση - Παρουσίαση Πρέπει να υπογραμμισθεί και να εξηγηθεί η παιδαγωγική σημασία που έχει η δημιουργία ενός φανταστικού πλαισίου μέσα στο οποίο θα κινηθεί η Αγέλη. Εξηγούνται ο τρόπος που συνδυάζονται οι επιθυμίες των παιδιών όπως εκφράστηκαν στον Κύκλο Αγέλης με τους στόχους που έχουν θέσει οι Βαθμοφόροι σχετικά με την ικανοποίηση των χαρακτηριστικών της ηλικίας, την προσέγγιση των Αρχών του Προσκοπισμού και τις δραστηριότητες από τους 5 τομείς ενδιαφέροντος αλλά και με την ουσιαστική ενασχόληση με τα αντικείμενα που επιλέγουν να ασχοληθούν. Το θέμα πρέπει να προσεγγισθεί με μεγάλη παραστατικότητα και σαφήνεια και πολύ πρακτική εξάσκηση. Συμπληρώνονται τα σχετικά έντυπα ( Πίνακας Στοιχείων Προγράμματος), προχωρούμε στην ανάλυση των στοιχείων αυτών σε 4 ή 5 εβδομαδιαίες δράσεις. Πρέπει να δοθεί μεγάλη σημασία και να είναι σαφέστατο σε ποια σημεία των παραπάνω δράσεων καλύπτονται οι στόχοι και έχουμε επιλέξει από το Σχέδιο Ετήσιας Δραστηριότητας. Τέλος παρουσιάζονται οι δομές των δράσεων. ΕΡΑΣΙΤΕΧΝΙΚΕΣ ΑΣΧΟΛΙΕΣ ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΗ ΠΡΟΣΠΑΘΕΙΑΣ Στόχοι Θέματος Στο τέλος του θέματος οι εκπαιδευόμενοι θα είναι σε θέση να : Αναφέρουν την ανάγκη αναγνώρισης της προσπάθειας που καταβάλλουν τα Λυκόπουλα. Εξηγούν ποιες είναι οι αναγνωρίσεις προσπάθειας και τις κατηγορίες αυτών. (ομαδική δράση και ατομική δραστηριότητα). Γνωρίζουν τις προϋποθέσεις των αναγνωρίσεων αυτών. Ξεχωρίζουν τα διακριτικά των αναγνωρίσεων και τον τρόπο απονομής τους. Αιτιολογούν τη συμβολή των Ερασιτεχνικών Ασχολιών στην ανάπτυξη των προσωπικών κλίσεων και ικανοτήτων του Λυκόπουλου. Γνωρίζουν ποια θέματα πραγματεύονται οι ερασιτεχνικές ασχολίες. Αντιλαμβάνονται ότι ερασιτεχνικές ασχολίες παρουσιάζονται ως δράσεις ή κομμάτια δράσεων από τους βαθμοφόρους στην Αγέλη εναρμονισμένες με το πνεύμα του Μηνιαίου θέματος. Καθορίζουν τα κριτήρια και τον τρόπο αναγνώρισης μίας ερασιτεχνικής ασχολίας. Λέξεις Κλειδιά Αναγνώριση Προσπάθειας Ερασιτεχνική Ασχολία Σήματα Διακριτικά Βεβαιωτικά Βιβλίο Ερασιτεχνικών Ασχολιών Απονομή Αναγνώριση Προσπάθειας Αναγνώριση Ερασιτεχνικής Ασχολίας Χρυσός Λύκος 48

50 Εργασία Λυκόπουλου Παρουσίαση από το Λυκόπουλο Πληροφόρηση - Παρουσίαση Οι Ερασιτεχνικές Ασχολίες αποτελούν βασικό στοιχείο του Λυκοπουλικού προγράμματος δεδομένου ότι προσφέρουν ευκαιρίες ψυχικής, ηθικής και σωματικής βελτίωσης δίνοντας τη δυνατότητα στο παιδί όχι μόνο να ενθαρρύνει και να αναπτύξει τις προσωπικές ικανότητες και κλίσεις του, αλλά να ανακαλύψει και να ασχοληθεί με τομείς άγνωστους ή φαινομενικά αδιάφορους που έχουν όμως να προσφέρουν πολλά δομικά στοιχεία για το χτίσιμο του χαρακτήρα. Οι Ερασιτεχνικές Ασχολίες καλύπτουν και τους πέντε τομείς ενδιαφερόντων με 128 θέματα πλαίσια. Τρία από αυτά το Πτυχίο Περιβάλλοντος, Πολιτιστικής Κληρονομιάς και Φίλου της Ζωής έχουν ιδιαίτερη βαρύτητα, μεγαλύτερο χρόνο και εύρος ενασχόλησης και ξεχωριστό διακριτικό αναγνώρισης Ειδικής Ερασιτεχνικής Ασχολίας. Οι ερασιτεχνικές ασχολίες παρουσιάζονται στην Αγέλη από τους Βαθμοφόρους εναρμονισμένες με το πνεύμα του Μηνιαίου Θέματος στα πλαίσια μιας τυπικής συγκέντρωσης ή ως μέρος μιας οποιασδήποτε δράσης. Όλα τα Λυκόπουλα συμμετέχουν στις διάφορες δραστηριότητες που προσφέρει η Ερασιτεχνική Ασχολία και ο Ακέλα ενθαρρύνει τα Λυκόπουλα να ασχοληθούν ιδιαίτερα με το αντικείμενο και να παρουσιάσουν τα αποτελέσματα της προσπάθειάς τους σ ένα λογικό χρονικό διάστημα. Για το λόγο αυτό γίνεται ειδική μνεία στο τέλος της αντίστοιχης δράσης. Για την αναγνώριση μιας προσπάθειας σε Ερασιτεχνική Ασχολία δεν παίζει ρόλο τόσο το αποτέλεσμα αυτό καθ αυτό, αλλά η έντονη και φιλότιμη προσπάθεια του Λυκόπουλου. Ο κάθε βαθμοφόρος έχει υποχρέωση να παρακολουθεί και να ενθαρρύνει το Λυκόπουλο σ αυτή του την προσπάθεια χωρίς να το υποβάλλει σε κανενός είδους «εξέταση». Όταν ο Αρχηγός Αγέλης με τη βοήθεια των άλλων Βαθμοφόρων κρίνει ικανοποιητική την παραπάνω προσπάθεια, απονέμει στο Λυκόπουλο- που πρέπει ήδη να έχει υποσχεθεί- μετά την έπαρση της Σημαίας και χωρίς καμία ιδιαίτερη τελετή, Βεβαιωτικό Αναγνώρισης Προσπάθειας στην Ερασιτεχνική Ασχολία. Μόλις το Λυκόπουλο συγκεντρώσει 3 Βεβαιωτικά από έναν τομέα, του απονέμεται με τον ίδιο τρόπο το σήμα κατηγορίας που το φοράει στο δεξί του μανίκι. Παράλληλα με την αναγνώριση της προσπάθειας σε ατομικό επίπεδο, στην Αγέλη απονέμονται αναγνωρίσεις προσπάθειας για την ενεργό συμμετοχή του Λυκόπουλου στη συλλογική δράση. Τέτοιες είναι τα αστέρια και τα σήματα του κατασκηνωτή. Όλα απονέμονται μετά το πέρας κάποιων χρονικών πλαισίων χωρίς άλλες σύνθετες προϋποθέσεις. Συνδυασμό της προσπάθειας σε ατομικό και σε ομαδικό επίπεδο αποτελεί η αναγνώριση του Χρυσού Λύκου. Αυτή στην ουσία της θέτει ως προϋπόθεση την ενεργό συμμετοχή του παιδιού σε όλο το εύρος Λυκοπουλικής δραστηριότητας. Οι συγκεκριμένοι χρονικοί προσδιορισμοί των παραπάνω αναγνωρίσεων περιλαμβάνονται στον Κανονισμό του Κλάδου Λυκοπούλων. Στην ανάπτυξη του κυρίως θέματος υπογραμμίζονται τα παρακάτω στοιχεία : Η αναγνώριση προσπάθειας δεν έχει νόημα επιβράβευσης αλλά το νόημα ενός «ευχαριστώ» την Αγέλης για την προσπάθεια που κατέβαλλε κάθε Λυκόπουλο για την πρόοδο της Αγέλης. Οι στόχοι των αναγνωρίσεων είναι η τόνωση της αυτενέργειας, η δημιουργία της πεποίθησης ότι κάθε καλή προσπάθεια αργά ή γρήγορα αναγνωρίζεται, η καλλιέργεια διάθεσης παρακολούθησης όλων των δράσεων. Αναφέρονται οι προϋποθέσεις αναγνώρισης της προσπάθειας στις συλλογικές δράσεις και υπογραμμίζεται ότι αποτελούν ΚΑΘΑΡΑ ΧΡΟΝΙΚΟ ΘΕΜΑ. 49

51 Τα κριτήρια αναγνώρισης προσπάθειας σε ερασιτεχνικές απασχολήσεις αναπτύσσονται στο αντίστοιχο θέμα. Εξηγεί πώς αποκτάται ο Χρυσός Λύκος και επιδεικνύει όλα τα σχετικά σήματα και πώς φοριούνται στη στολή Οι αναγνωρίσεις απονέμονται στην αρχή της συγκέντρωσης μετά τα τυπικά. Ο τρόπος απονομής τους περιγράφεται στην έκδοση του Κλάδου Λυκοπούλων «Από την Υπόσχεση στην Ανάβαση». Ο Ακέλα πρέπει να έχει κάποιο απλό σύστημα παρακολούθησης της συμμετοχής των Λυκοπούλων ώστε να απονέμει τις αναγνωρίσεις στο σωστό χρόνο ( θα μπορούσε να είναι απλά το παρουσιολόγιο). Γίνεται αναφορά στα βιβλία του Κλάδου Λυκοπούλων για τις Ερασιτεχνικές Ασχολίες. (Βιβλίο Λυκοπούλων και Βιβλίο Βαθμοφόρου) ΜΙΜΗΣΗ ΦΑΝΤΑΣΙΑ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ Στόχοι Θέματος Στο τέλος του θέματος οι εκπαιδευόμενοι πρέπει να είναι σε θέση να: Επισημαίνουν τη σημασία της μίμησης και φαντασίας ως χαρακτηριστικά της ηλικίας του Λυκόπουλου. Αντιλαμβάνονται την αναγκαιότητα ικανοποίησης των χαρακτηριστικών αυτού μέσα από το πρόγραμμα της Αγέλης. Σχεδιάζουν δράσεις και τρόπους ικανοποίησης του χαρακτηριστικού αυτού (Μηνιαίο Θέμαδιήγηση-ηθοποιία) Αντιλαμβάνονται τη σπουδαιότητα της παρουσίασης ως εργαλείο στο Λυκοπουλικό πρόγραμμα Απαριθμούν πηγές ιδεών, τα υλικά μέσα και τα σημεία προσοχής για μία παρουσίαση. Πραγματοποιούν μία παρουσίαση. Γνωρίζουν την αξία της διήγησης ιστορίας αλλά και τις πιο σημαντικές τεχνικές αφήγησης μιας πετυχημένης ιστορίας. Αντιλαμβάνονται την αξία της μυθοπλασίας, της διακόσμησης και εν γένει όλων των μέσων που βελτιώνουν το κλίμα ενός Μηνιαίου Θέματος. Λέξεις Κλειδιά Μίμηση Φαντασία Παρουσίαση Ενημερωτικό έντυπο Μεταμφίεση Πληροφόρηση Παρουσίαση Τα στοιχεία που εισηγούμαστε στο θέμα αυτό έχουν μεγάλη σημασία για την πετυχημένη εφαρμογή του Λυκοπουλικού προγράμματος, αφού είναι γνωστό ότι το Μηνιαίο Θέμα κινείται και εξελίσσεται σε ένα φανταστικό πλαίσιο. Αναπτύσσεται το θέμα της Μίμησης, Φαντασίας, Παρουσίασης υπογραμμίζοντας τη σπουδαιότητα που έχουν ως χαρακτηριστικά της παιδικής ηλικίας και τους τρόπους ικανοποίησής τους (φανταστικό πλαίσιο Μηνιαίου Θέματος, Διήγηση, Ηθοποιία, Παρουσίαση) καθώς και τις ωφέλειες που προκύπτουν από τη χρησιμοποίηση της μιμητικής τάσης και της φαντασίας των Λυκοπούλων. Κατόπιν, αναφέρονται οι προϋποθέσεις μιας επιτυχημένης διήγησης ή ηθοποιίας καθώς και οι πηγές και τα μέσα για 50

52 την εύρεση και παρουσίαση ιστοριών. Επίσης πρέπει υποχρεωτικά να γίνεται αναφορά σε πηγές ιστοριών, μύθων, θεατρικών έργων κλπ, να υπάρχουν σχετικά έντυπα και βιβλιογραφία. Καθορίζεται η παρουσίαση ως έννοια και υπογραμμίζεται η χρησιμότητά της για την επίτευξη κατανόησης, εντυπωσιασμού, συγκράτησης του ενδιαφέροντος και της προσοχής για ένα θέμα. Κατά την ανάπτυξη του θέματος πρέπει να απαντηθούν τα παρακάτω ερωτήματα: Α. Τι χρειάζεται για μία πετυχημένη παρουσίαση (φαντασία, πρωτοτυπία, στοιχείο έκπληξης, επικαιρότητα, έμπνευση, υλικά, ΑΠΛΟΤΗΤΑ κλπ); Β. Πηγές ιδεών για παρουσίαση ( ιστορία, μυθολογία, θέατρο, λαογραφία, τραγούδι, αθλητισμός, τέχνες, επιστήμες, παράδοση, φύση, διάστημα, τύπος, 5 τομείς ενδιαφέροντος κλπ). Γ. Υλικά μέσα ( κουτιά, εφημερίδες, περιοδικά, φωτογραφίες, παλιά ρούχα, χαρτόνια, γκοφρέ, κολλάζ, πίνακες, δομικά υλικά, σλάιτς, ταινίες, κασέτες, προβολές, μαγνητόφωνα, μπογιές, μαρκαδόροι, υλικά αγέλης κλπ). Δ. Σημεία προσοχής για μία πετυχημένη παρουσίαση (γνώση επικαιρότητας, συνεργασία βαθμοφόρων, αξιοποίηση φθηνών υλικών, επιμελημένη προετοιμασία, εναλλαγή ρόλων, σαφήνεια, φανταχτερό ξεκίνημα, εναλλαγές, να περάσει το μήνυμα (χωρίς απορίες και ερωτηματικά), συμμετοχή όλων των παιδιών, για καλύτερη απορρόφηση slogan, τραγούδι, κραυγές. Μία εικόνα αξίζει περισσότερο από 1000 λέξεις. ΑΦΙΣΑ ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ - ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ Στόχοι Θέματος Στο τέλος του θέματος οι εκπαιδευόμενοι πρέπει να είναι σε θέση να: Εξηγούν τη σημασία της αφίσας, την ανάγκη, τον σκοπό που έχει Γνωρίζουν πότε πρέπει να φτιάξουν μια αφίσα Μπορούν να φτιάχνουν αφίσες Μηνιαίου Θέματος και Δράσεων Εξηγούν τη σημασία που έχει η σωστή Ενημέρωση των Γονέων Φτιάχνουν έντυπο δράσεων με τις απαραίτητες πληροφορίες για τους γονείς Λέξεις Κλειδιά Αφίσα Μηνιαίου Θέματος Αφίσα Δράσης Έντυπο Ενημέρωσης Γονέων Πληροφόρηση Παρουσίαση Το συγκεκριμένο θέμα είναι πρακτικό και τα 30 λεπτά του θέματος αφιερώνονται για να παρουσιάσουμε αλλά και να μάθουν οι Εκπαιδευόμενοι να φτιάχνουν Αφίσες που διαφημίζουν τις δράσεις τους αλλά και το εκάστοτε μηνιαίο τους θέμα. Η ανάπτυξη του θέματος πρέπει να γίνει με πολλή εργασία και λίγα λόγια. Εκτός από την Αφίσα παρουσιάζουμε και το διαφημιστικό έντυπο που απευθύνεται στους γονείς και παρουσιάζουν τις δράσεις του μήνα, αναλύουμε τη χρησιμότητά του αλλά τα σημεία που πρέπει να προσέξουμε για να είναι κατά αρχάς καλαίσθητο και κατά δεύτερον χρήσιμο για τους γονείς 51

53 Δραστηριότητες Θα πρέπει οι δραστηριότητες να χαρακτηρίζονται από πρωτοτυπία, απλότητα, ακρίβεια κινήσεων και σε κάθε περίπτωση να καλύπτουν όλους τους τύπους δράσεων που περιέχει το πρόγραμμα του τμήματος. Αναλυτικότερα στοχεύουμε να : Γίνουν πράξη τα λόγια, αλλά πράξη που θα είναι τέτοια ώστε να μπορεί να εφαρμοστεί σε μια πραγματική Αγέλη, (όχι «εξωπραγματικά» θέματα, «φιλοσοφικά», ή βαθιά κουλτουριάρικα). Θέματα κατανοητά σε Λυκόπουλα. Αποκτήσουν οι εκπαιδευόμενοι εμπειρίες διεξαγωγής πρότυπων δράσεων μιας Αγέλης Λυκοπούλων και να αντιληφθούν τον τρόπο χρησιμοποίησης των μεθόδων και των μέσων του κλάδου στο πρόγραμμα κάθε δράσης. Κατανοήσουν το ρόλο και τη θέση κάθε Βαθμοφόρου στον προγραμματισμό και τη διεξαγωγή της δράσης. Γνωρίζουν τον τρόπο δόμησης και ένταξης των διαφόρων στοιχείων προγράμματος σε κάθε δράση και να γνωρίζουν τα ωρολόγια προγράμματα των δράσεων. Αντιληφθούν τη σκοπιμότητα της κάθε δράσης. Κατά την παρουσίαση των θεμάτων πρέπει να υπάρχουν διαδραστικά μέρη που θα εξυπηρετούν την ανάπτυξη ή την καλύτερη εμπέδωση της θεωρίας. Π.χ. Στην παρουσίαση του θέματος Κύκλος Αγέλης είναι απαραίτητο να πραγματοποιηθεί ένας πραγματικός Κύκλος Αγέλης. Οι παρακάτω δραστηριότητες δεν εντάσσονται στη θεωρία κάποιου συγκεκριμένου θέματος αλλά είναι απαραίτητες να πραγματοποιηθούν έτσι ώστε οι εκπαιδευόμενοι να μπορέσουν να κατανοήσουν τη θεωρία της Εκπαίδευσης αλλά και να γνωρίσουν δραστηριότητες που μπορούν να υλοποιήσουν με την Αγέλη τους. Αυτές είναι : Χωρισμός σε Εξάδες- Παιχνίδι Γνωριμίας- Ανάδειξη Πρώτων και Δεύτερων Εξάδων Τελετές- Τυπικά- Σχηματισμοί -Εωθινό Δράση Νόμου Τυπική Συγκέντρωση Δράση Περιβάλλοντος Πόλης Δράση Υπαίθρου (Μονοήμερη Εκδρομή) Δράση Ερασιτεχνικής Ασχολίας Δράση Αφιερωμένη σε κάποιον Τομέα Προσκοπική Πυρά Ειδική Συγκέντρωση αφιερωμένη σε κάποιο θέμα (Ημέρα Σκέψης, Βασιλόπιτα, Γιορτή Μητέρας, Ημέρα Δάσους). Κάθε δραστηριότητα της Εκπαίδευσης προετοιμάζεται και μεθοδεύεται από ομάδα εκπαιδευτών που εργάζονται συλλογικά και έγκαιρα ώστε να μπορέσουν να εντάξουν στη δραστηριότητα όσο το δυνατόν πιο πρακτικούς τρόπους υλοποίησης, δίνοντας έμφαση στην ενεργό συμμετοχή των εκπαιδευόμενων. Οι δραστηριότητες πρέπει να κινηθούν στις εξής κατευθύνσεις: 52

54 Επιλογή θέματος της δράσης. Τα στοιχεία προγράμματος της δράσης πρέπει να είναι απόλυτα εναρμονισμένα με το μηνιαίο θέμα που ακολουθεί η Εκπαίδευση και να είναι προσαρμοσμένα στις ιδιαίτερες συνθήκες και διαθέσιμα υλικά μέσα της Εκπαίδευσης. Η δράση θα διεξάγεται και θα κυλάει όπως ακριβώς σε μια Αγέλη χωρίς να γίνονται διακοπές, επεξηγηματικές παρενθέσεις ή υποθέσεις. Τα στοιχεία προγράμματος που επιλέχθηκαν θα πρέπει να είναι απλά, κατανοητά, λειτουργικά και κυρίως προσαρμοσμένα στα πλαίσια και τις δυνατότητες των Λυκοπούλων. Πραγματοποίηση της δράσης. Η δράση θα πρέπει να πραγματοποιείται με τον ανάλογο αριθμό Βαθμοφόρων που προβλέπει ο κανονισμός και η καθημερινή πρακτική των Αγελών. Θα πρέπει σε περίπτωση που χρησιμοποιηθεί κάποιος ειδικός συνεργάτης να τον έχουμε ενημερώσει και να του έχουμε δώσει σαφέστατες οδηγίες για το τι πρέπει να κάνει. Διαφήμιση Δράσης. Όπως ακριβώς γίνεται σε μια Αγέλη, έτσι ακριβώς και στην Εκπαίδευση, η κάθε δράση πρέπει να διαφημίζεται με πρωτότυπους και ποικίλους τρόπους. Έτσι θα δημιουργείται κατάλληλο κλίμα και θα ενισχύεται η προσοχή και το ενδιαφέρον των εκπαιδευόμενων. Προετοιμασία χώρου. Η άρτια και έγκαιρη προετοιμασία του χώρου όπου θα διεξαχθεί η δράση είναι αποφασιστικής σημασίας για την επιτυχία της. Συνιστάται στους εκπαιδευτές να προσυνεννοούνται μεταξύ τους ώστε να υπάρχει κατάλληλος χρόνος για την προετοιμασία. Χρησιμοποίηση υλικών μέσων. Κάθε δράση θα πρέπει να υποστηρίζεται από την παράλληλη χρήση υλικών μέσων, τα οποία χωρίς να αποτελούν αυτοσκοπό θα βοηθούν να γίνονται πιο έντονες οι παραστάσεις, και θα παραδειγματίζουν στους εκπαιδευόμενους τον ορθό τρόπο χρησιμοποίησης υλικών και μέσων. Συνοχή προγράμματος δράσης. Το πρόγραμμα της δραστηριότητας δεν πρέπει να έχει κενά και χάσματα, αλλά να ρέει αβίαστα με ζωηρότητα και κέφι. Όπου χρειαστεί οι Εκπαιδευτές θα πρέπει να είναι σε θέση να καλύψουν το οποιοδήποτε πρόβλημα υπάρχει. Αξιολόγηση της δράσης. Στο τέλος κάθε δραστηριότητας επιβάλλεται να πραγματοποιείται μια γόνιμη αξιολόγηση σε ανοικτό κύκλο συζήτησης και ο εκπαιδευτής να παρουσιάζει την δομή και το ωρολόγιο πρόγραμμα της δράσης. Υποστήριξη δράσης. Οι υπεύθυνοι Εκπαιδευτές μετά το τέλος της δράσης οφείλουν να δίνουν στους εκπαιδευόμενους όχι μόνο το λεπτομερές πρόγραμμα της δράσης αλλά και την εκπαιδευτική τεκμηρίωση του θέματος και τα νέα παιχνίδια ή τραγούδια που χρησιμοποιήθηκαν. Στο τέλος της Εκπαίδευσης. Καλό είναι με τη λήξη της Εκπαίδευσης να δίνουμε τα προγράμματα των δράσεων της Εκπαίδευσης στους εκπαιδευόμενους. ΠΡΟΣΟΧΗ Η κάθε δράση ολοκληρώνεται με την παρουσίαση από τον υπεύθυνο Εκπαιδευτή, των σημείων προσοχής για την υλοποίηση της δράσης. Επίσης παρουσιάζοντας το πρόγραμμα της δράσης αναφέρει τους παιδαγωγικούς στόχους της και τον τρόπο που τους κάλυψε μέσα από τις κινήσεις του προγράμματος. Δραστηριότητες και Ειδικότητες Ναυτοπροσκόπων / Αεροπροσκόπων Το αντικείμενο των Ειδικοτήτων είναι ιδιαίτερα σπουδαίο και μας βοηθάει να ενισχύσουμε το Προσκοπικό Πρόγραμμα με ιδέες, πρωτότυπες παρουσιάσεις, περιπέτεια και κυρίως γνώσεις που αφορούν τη Θάλασσα και τον Αέρα αντίστοιχα. Στη Βασική Εκπαίδευση μπορούν να συμπεριλαμβάνονται δραστηριότητες από θέματα των Ειδικοτήτων όπως προβλέπονται από τους ισχύοντες Κανονισμούς και της οδηγίες του Κλάδου Λυκοπούλων ΓΕ/ΣΕΠ. 53

55 Χωρισμός σε εξάδες- Παιχνίδι Γνωριμίας - Εκλογή Πρώτων και Δεύτερων Ο χωρισμός των εξάδων πραγματοποιείται στην έναρξη της Σχολής παίζοντας ένα ή δύο παιχνίδια γνωριμίας. Οι εκπαιδευόμενοι εκλέγουν τον πρώτο της εξάδας, όπως σε μία πραγματική Αγέλη. Κατά την διάρκεια της σχολής όλοι οι εκπαιδευόμενοι πρέπει να γίνουν πρώτοι και δεύτεροι της εξάδας. Τελετές- Τυπικά- Σχηματισμοί -Εωθινό Κάθε πρωί θα πρέπει να γίνονται τα Τυπικά Έναρξης και επί τω έργω οι εκπαιδευόμενοι θα μάθουν τον τρόπο που υλοποιούνται. Επίσης κάθε ημέρα της Σχολής, μετά τα Τυπικά θα παρουσιάσουμε σταδιακά και τις Τελετές. Σημαντικό είναι οι εκπαιδευόμενοι να καταλάβουν ότι ο τρόπος υλοποίησης των τελετών και των τυπικών, παρουσιάζεται αναλυτικά στο βιβλίο του Κλάδου «Από την Υπόσχεση στην Ανάβαση». Το βιβλίο αυτό δεν πρέπει να λείπει από τη βιβλιοθήκη του τμήματος. Το εωθινό πρέπει να γίνεται τουλάχιστον μία φορά κατά την διάρκεια της Εκπαίδευσης στο προσευχητάρι του εκπαιδευτικού κέντρου ή σε άλλο κατάλληλο χώρο. Παιχνίδι Νόμου ή Δράση Νόμου Υποχρεωτικά θα πρέπει κατά τη διάρκεια της σχολής και κοντά στο θέμα «οι Αρχές μας στην Πράξη» να υλοποιείται ένα μέρος μιας Δράσης Νόμου. Στο τέλος της δραστηριότητας, στην αξιολόγησή της, θα αναπτύξουμε την ανάγκη ύπαρξης παιχνιδιών Νόμου στο πρόγραμμά μας. Σε κάθε περίπτωση οι εκπαιδευόμενοι πρέπει να μάθουν να εκτελούν δράσεις ή παιχνίδια Νόμου, όπου θα εντοπίζουν το βαθμό εμπέδωσης των Αρχών της Κίνησης μας στα Λυκόπουλα. Τυπική Συγκέντρωση Η Τυπική Συγκέντρωση που θα υλοποιηθεί από την Εκπαιδευτική Ομάδα θα μάθει στους Εκπαιδευόμενους πώς τα στοιχεία του προγράμματος εντάσσονται μέσα σε μια δράση και πώς γίνονται πράξη. Μετά την παρουσίαση της δράσης πρέπει να γίνει η αξιολόγησή της, αλλά και να αναφερθούν όλα εκείνα τα στοιχεία που πρέπει να προσέξουν οι νέοι βαθμοφόροι κατά την υλοποίηση τέτοιων δράσεων, καθώς αποτελεί και τη «βασική» δομή των δύο από τις τέσσερεις συγκεντρώσεις του Μηνιαίου Θέματος. Δράση Περιβάλλοντος Πόλης Η δράση Περιβάλλοντος Πόλης είναι υποχρεωτική και πρέπει κάθε μηνιαίο θέμα να περιλαμβάνει μια τέτοια δράση. Καλό είναι, ανάλογα με τις δυνατότητες της Εκπαίδευσης να πραγματοποιείται μια πραγματική δραστηριότητα Περιβάλλοντος Πόλης π.χ. Επίσκεψη σε Μουσείο ή σε μια γειτονική πλατεία με κάποιο θέμα ώστε η εκπαιδευόμενοι να αντιληφθούν στην πράξη τις ιδιαιτερότητες αυτής της μορφής δράσης (παρουσίαση χώρου/ παιχνίδια πολιτισμού, ρόλος μεταμφίεσης, κανόνες ασφαλείας στην Πόλη, συμπεριφορά, εικόνα). Δράση Υπαίθρου(Περίπατος ή Μονοήμερη Εκδρομή) Υποχρεωτικά θα πρέπει στη Σχολή να πραγματοποιηθεί μια εκδρομή ή ένας περίπατος. Παρουσιάζονται τα τυπικά προγράμματα όλων των δράσεων υπαίθρου (περίπατος, εκδρομή, διήμερη). Δίνουμε έμφαση στη χρήση υλικών από τη φύση, στο σεβασμό του χώρου που πηγαίνουμε και προσπαθούμε να παρουσιάσουμε όσο το δυνατόν περισσότερες ιδέες σχετικά με δραστηριότητες που θα μπορούσε μια Αγέλη να πραγματοποιήσει στο φυσικό περιβάλλον (βουνό ή θάλασσα).προσοχη για τη διήμερη εκδρομή πρέπει να αναλυθούν και συνοπτικά οι ενέργειες που πρέπει να κάνει ο Αρχηγός Αγέλης για να 54

56 πάρει την έγκριση της δράσης του από τον Αρχηγό Συστήματος και τον Περιφερειακό Έφορο, όπως αυτές αναφέρονται στο Κανονισμό Ασφάλειας Δράσεων. Δράση Παρουσίασης Ερασιτεχνικής Ασχολίας Σε κάθε Βασική Σχολή πραγματοποιείται μια Δράση όπου παρουσιάζεται μια ολόκληρη Ερασιτεχνική ασχολία. Πρέπει να γίνει κατανοητός στους Εκπαιδευόμενους ο τρόπος που παρουσιάζουμε τις Ερασιτεχνικές Ασχολίες, ότι μετά ενδιαφερόμαστε και παρακινούμε τα Λυκόπουλα να ασχοληθούν παραπάνω και να δουλέψουν μόνα τους για την απόκτηση της Ερασιτεχνικής Ασχολίας, μια και απαιτείται η δική τους προσπάθεια και δεν αρκεί η παρακολούθηση αυτής της δράσης. Ειδική Δράση Αφιερωμένη σε κάποιο Θέμα Υλοποιούμε μια δράση μελετημένη και ειδικά σχεδιασμένη έτσι ώστε να μην προκαλεί σύγχυση για το περιεχόμενό της αλλά και τους στόχους της. Την αφιερώνουμε σε κάποιο Θέμα και ακολουθεί ένα πιο ελεύθερο πρόγραμμα. Π.χ. Ένα ειδικό βραδινό με θέμα την Ημέρα Σκέψης. Δράση Τομέα Υλοποιούμε μια δράση αφιερωμένη σε έναν από τους πέντε τομείς. Προσκοπική Πυρά Η Εκπαίδευση πάντα πρέπει να κλείνει με μια Προσκοπική Πυρά που θα συνδυάζει παιχνίδια, σκετς, σάτιρα, ψυχαγωγία. 55

57 Πρόγραμμα Εκπαίδευσης Ιδιαίτερα Χαρακτηριστικά Ο χρόνος που υλοποιούνται τα θέματα και οι δραστηριότητες είναι ο εξής : Οργάνωση και Λειτουργία Αγέλης 30 Οι Αρχές στην Πράξη 60 Χαρακτηριστικά Ηλικίας (Γνώρισε το Λυκόπουλο) 60 Οι πέντε Τομείς Ενδιαφέροντος στην πράξη 60 Το Παιχνίδι στην Αγέλη Λυκοπούλων 60 Το Τραγούδι στην Αγέλη Λυκοπούλων 60 Η Αγέλη και Κοινωνία 60 Ηγεσία Ευθύνες Ηγεσίας (Ο Ακέλα) 60 Γιατί μας λένε Λυκόπουλα 60 Κριτήρια Αξιολόγησης 60 Προγραμματισμός στην Αγέλη Λυκοπούλων Επιλογή Στόχων - Σχέδιο Ετήσιας Δραστηριότητας Ο Κύκλος Αγέλης 180 Το Μηνιαίο Θέμα Αναγνώριση Προσπάθειας - Ερασιτεχνικές Ασχολίες 90 Μίμηση Φαντασία Παρουσίαση 120 Αφίσα Διαφήμιση Ενημέρωση 30 16,5 ώρες Παιχνίδι Νόμου ή Δράση Νόμου 30 Δράση Περιβάλλοντος Πόλης 120 Τυπική Συγκέντρωση 90 Δράση Υπαίθρου 210 Δράση Ερασιτεχνικής Ασχολίας 60 Ειδική Συγκέντρωση 60 Δράση Τομέα 60 Προσκοπική Πυρά ώρες 56

58 Εργασίες Εκπαιδευομένων Οι εργασίες που πραγματοποιούν οι εκπαιδευόμενοι κατά τη διάρκεια της Εκπαίδευσης, έχουν σαν σκοπό την πρακτική επαφή των εκπαιδευόμενων με θέματα μεθοδολογίας του Κλάδου και την απόκτηση εμπειρίας εφαρμογής τους στην Αγέλη. Οι εργασίες των Εκπαιδευόμενων χωρίζονται σε δύο κατηγορίες : Τις Θεωρητικές Εργασίες όπου σχεδιάζουν : Σχέδιο Ετήσιας Δραστηριότητας- Επιλογή Στόχων- Στοιχεία Προγράμματος Μηνιαίου Θέματος και ανάλυσή τους σε Πρόγραμμα τεσσάρων (4) Δράσεων (μία Τυπική Συγκέντρωση- μία Περιβάλλοντος Πόλης- μία Δράση Τομέα ή Ερασιτεχνικής Ασχολίας ή Ειδική- μία Υπαίθρου). Στο αντίστοιχο θέμα θα πρέπει να εντάξουν έναν Κύκλο Αγέλης. Και τις Ζωντανές Παρουσιάσεις, οι οποίες εκτελούνται σε πραγματικό χρόνο, σαν να παρουσιάζονται στην Αγέλη και από αυτές τις δράσεις οι εκπαιδευόμενοι προετοιμάζουν και υλοποιούν: Ένα Ζωηρό Παιχνίδι, την παρουσίαση Νέας Γνώσης ή ένα Κριτήριο και την Ιστορία Την αφίσα του Μηνιαίου Θέματος Υλικά Στην αρχή της Εκπαίδευσης με το που έρχεται ο κάθε εκπαιδευόμενος στη γραμματεία, του παραδίδεται ο εκπαιδευτικός φάκελος της Εκπαίδευσης. Σκοπός του φακέλου είναι: Να έχει ο κάθε εκπαιδευόμενος το κατάλληλο υλικό για να μπορέσει να παρακολουθήσει την Εκπαίδευση (μπλοκ σημειώσεων, στυλό κλπ.). Να ενημερωθεί για «δευτερεύοντα» αλλά σημαντικά στοιχεία που αφορούν την Εκπαίδευση (π.χ πρόγραμμα, διαιτολόγιο, κλπ). Να έχει ένα φάκελο που θα συγκεντρώνει το δικό του υλικό από τις παρουσιάσεις των θεμάτων. Να έχει αποκτήσει το έντυπο της Εκπαίδευσης (cd-rom) και όποτε χρειαστεί να μπορεί να ανατρέχει σε αυτό. Να γνωρίζει τον τρόπο αξιολόγησης που θα γίνει στο τέλος της Εκπαίδευσης και να αρχίσει να τη συμπληρώνει από την αρχή της Εκπαίδευσης. Ο Εκπαιδευτικός Φάκελος πρέπει να περιέχει : 57 Γενικές οδηγίες για την Εκπαίδευση. Το πρόγραμμα της Εκπαίδευσης. Το Διαιτολόγιο της Εκπαίδευσης. Τα ονόματα του εκπαιδευτικού προσωπικού. Τα ονόματα των εκπαιδευόμενων. Έντυπο Σημειώσεων. Έντυπο Αξιολόγησης (από την Εφορεία Εκπαίδευσης). Στυλό- μολύβι. Το εκπαιδευτικό και το υποστηρικτικό υλικό του Κλάδου Λυκοπούλων. Σημειώσεις ή διάφορα έντυπα της Εκπαίδευσης. Το ελάχιστο υλικό που πρέπει να έχει μια σχολή είναι : Μεγάλα ταμπλό για ανάπτυξη θεμάτων

59 Ηλεκτρονικούς Υπολογιστές (τουλάχιστον έναν) Μπλοκ «ΜΑΜΟΥΘ» για γράψιμο και μαρκαδόρους Οθόνη προβολής Μαγνητόφωνο Χαρτόνια και χαρτιά γκοφρέ διαφόρων χωμάτων Υλικά Διακόσμησης και Αμφιέσεις Βιβλία Σημαία και Σήμα Αγέλης Ετικέτες αναγνώρισης για κάθε ένα εκπαιδευόμενο Διακριτικά Πρώτων- Δεύτερων Εξάδων Υλικά παιχνιδιών Διαφάνειες ή χαρτόνια με τραγούδια Υλικά Αμφίεσης Τσεκούρι και κούτσουρο 58

60 Στόχος και Σκοπός της Εκπαίδευσης του Κλάδου Προσκόπων Σκοπός της Εκπαίδευσης είναι να βοηθήσει τους βαθμοφόρους να κατανοήσουν το πώς υλοποιείται η μεθοδολογία του Κλάδου Προσκόπων μέσα στην Ομάδα προκειμένου να πραγματοποιηθούν οι σκοποί του Προσκοπισμού. Οι Εκπαιδευτικοί Στόχοι της Βασικής Εκπαίδευσης είναι τα Ενήλικα Στελέχη που την παρακολουθούν να : Γνωρίζουν πώς να εφαρμόζουν στην πράξη και να υποστηρίζουν αποτελεσματικά το Προσκοπικό Πρόγραμμα. Θεμελιώσουν την Ιδεολογική, Παιδαγωγική, Διοικητική και Τεχνική τους κατάρτιση. Να υλοποιούν δράσεις στο τμήμα τους που κάνουν πράξη τη Μεθοδολογία του Κλάδου Προσκόπων. Να εξοικειωθούν στην πράξη με το πρόγραμμα και τη ζωή της Ομάδας Προσκόπων. Αποκτήσουν εμπειρία πρότυπων ΤΥΠΙΚΩΝ ΔΡΑΣΕΩΝ ΧΩΡΟΥ, ΔΡΑΣΕΩΝ ΥΠΑΙΘΡΟΥ, ΔΡΑΣΕΩΝ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΠΟΛΗΣ, ΤΥΠΙΚΩΝ, ΣΧΗΜΑΤΙΣΜΩΝ και ΤΕΛΕΤΩΝ, ΠΡΟΣΚΟΠΙΚΗΣ ΠΥΡΑΣ, ΠΑΙΧΝΙΔΙΩΝ και ΤΡΑΓΟΥΔΙΩΝ και να αντιληφθούν πώς σχεδιάζονται και πραγματοποιούνται. Κατανοήσουν το ρόλο και τις ευθύνες του Αρχηγού. Να συνεχίσουν την Εκπαίδευσή τους. Διεξαγωγή της Σχολής Η Εκπαίδευση λειτουργεί με τη δομή Ομάδας Προσκόπων, δηλαδή οι εκπαιδευόμενοι δημιουργούν Ενωμοτίες των 6-8 ατόμων. Καλό είναι στη δημιουργία των Ενωμοτιών να λαμβάνονται υπ όψη μερικά στοιχεία, όπως ηλικία, προσκοπική εμπειρία- γραμματικές γνώσεις, τα οποία κατάλληλα χρησιμοποιούμενα μπορούν να βοηθήσουν στην καλύτερη υλοποίηση των στόχων της Εκπαίδευσης. Θεωρείται πολύ θετικόαν όχι εντελώς απαραίτητο- γιατί βοηθάει πολύ τους εκπαιδευόμενους, η ύπαρξη σε κάθε Ενωμοτίας ενός ΠΑΡΑΣΤΑΤΗ. Για κάθε μέρα της Εκπαίδευσης υπάρχει εκ περιτροπής ΕΝΩΜΟΤΙΑ ΥΠΗΡΕΣΙΑΣ και λαμβάνεται μέριμνα ΟΛΑ τα μέλη των Ενωμοτιών να γίνουν Ενωμοτάρχες ή Υπενωμοτάρχες. Υπογραμμίζεται ότι ΟΛΕΣ οι δραστηριότητες της Εκπαίδευσης είναι προσαρμοσμένες κατά τρόπο πρότυπο στο πνεύμα του ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ που έχει επιλεγεί για την Εκπαίδευση και η αίθουσα είναι ΔΙΑΚΟΣΜΗΜΕΝΗ ΧΩΡΙΣΜΕΝΗ κατάλληλα σε Ενωμοτίες. Η διακόσμηση συμπληρώνεται μέρα με την ημέρα με έργα των εκπαιδευόμενων που φτιάχνουν στα διάφορα παιχνίδια ή δραστηριότητες της Εκπαίδευσης. Θεματολόγιο Το θεματολόγιο αποτελεί τον κορμό της Εκπαίδευσης όπου πάνω σε αυτό θα στηριχθούν όλες οι δραστηριότητες και οι εργασίες των εκπαιδευόμενων για να μπορέσουμε να φτάσουμε στους στόχους της Βασικής Εκπαίδευσης. ΟΛΑ τα θέματα είναι υποχρεωτικά και πρέπει να παρουσιάζονται κατά τη διάρκεια της Εκπαίδευσης. Στην παρουσίαση του κάθε θέματος υπάρχουν συγκεκριμένοι εκπαιδευτικοί στόχοι που πρέπει να καλυφθούν. Είναι απαραίτητο, ο κάθε εκπαιδευτής να γνωρίζει τους στόχους που πρέπει να καλύψει η παρουσίαση του θέματος που έχει αναλάβει. 59

61 Τα θέματα της Εκπαίδευσης χωρίζονται σε δύο κατηγορίες οι οποίες είναι Προπαρασκευαστική και Προσκοπικό Πρόγραμμα. ΠΡΟΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣΤΙΚΑ ΠΡΟΣΚΟΠΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ Οι Αρχές στην Πράξη (πώς υλοποιούνται μέσα στο Τμήμα) Σύστημα κατ ενωμοτίες - Εισδοχή & Ανάβαση Χαρακτηριστικά Ηλικίας (Γνώρισε τον Πρόσκοπο) Συμβούλιο Τιμής Ομάδας Οι πέντε Τομείς Ενδιαφέροντος στην πράξη Χρώμα και Περιπέτεια Εκπαίδευση Στελεχών Παιχνίδι - Τραγούδι Ενωμοτιακή Άμιλλα Η Ομάδα και ο Κοινωνικός της Περίγυρος Πρόγραμμα Προόδου Ηγεσία Ευθύνες Ηγεσίας Ο Αρχηγός Ομάδας Προγραμματισμός Παιδαγωγικοί Στόχοι Ομάδας και Στόχοι Ομάδας Προσκόπων Προγραμματισμός Μηνιαίο Πρόγραμμα και Δράσεις Ομάδας Προσκόπων Το 5λεπτο του Αρχηγού Ομάδας ΟΙ ΑΡΧΕΣ ΣΤΗΝ ΠΡΑΞΗ (Πώς υλοποιούνται μέσα στο τμήμα) Στόχοι Θέματος Στο τέλος του θέματος οι εκπαιδευόμενοι θα πρέπει να είναι σε θέση να: Γνωρίζουν το περιεχόμενο της Υπόσχεσης και του Νόμου των Προσκόπων Λένε ποιες είναι οι Αρχές Διατυπώνουν πρακτικούς τρόπους, ανάλογους με την ηλικία των Προσκόπων, εφαρμογής των Αρχών(Υπόσχεση-Νόμος) μέσα από τις Δραστηριότητες της Ομάδας Προσκόπων και των Ενωμοτιών. Λέξεις Κλειδιά Οι Αρχές μας Υπόσχεση Νόμος 60

62 Πληροφόρηση - Παρουσίαση Αναφέρονται η Υπόσχεση και ο Νόμος των Προσκόπων και ποιες είναι οι ΑΡΧΕΣ που πηγάζουν μέσα από την Υπόσχεση και το Νόμο και γίνονται πράξη στο πρόγραμμα της Ομάδας Προσκόπων (Πίστη στο Θεό, Φιλοπατρία, Φιλαλήθεια, Δικαιοσύνη, Σεβασμός των άλλων, Φιλία, Ειρήνη-Συναδέλφωση, Εργατικότητα- Προσπάθεια, Αναγνώριση της προσπάθειας των άλλων, Αξιοκρατία, Προσφορά στον Συνάνθρωπο, Αγάπη για το Περιβάλλον, Ευγένεια, Αισιοδοξία, Οικονομία, Αυτοπειθαρχία, Χρησιμότητα, Γενναιότητα, Υπευθυνότητα, Αυτοπεποίθηση, Καθαριότητα Σώματος-Υγεία, Αποφασιστικότητα, Αξιοπιστία- Φερεγγυότητα, Αγνή σκέψη χωρίς πονηριά, Ευθύτητα στην Συμπεριφορά, Καθαρός λόγος χωρίς βρισιές). Υποχρεωτικά θα πρέπει να δείξουμε πώς μπορούν ο Νόμος και η Υπόσχεση να γίνουν πράξη στην Ομάδα Προσκόπων μέσα από το πρόγραμμα, το παιχνίδι και τις δράσεις της Ενωμοτίας ή της Ομάδας. Χωρίς ο Πρόσκοπος να καταλαβαίνει τι ακριβώς συμβαίνει όταν συμμετέχει σε μία εκδήλωση αυθόρμητης εφαρμογής των ηθικών επιταγών του Νόμου μας, τις βιώνει, καταλαβαίνει το νόημα τους και τις κάνει «κτήμα» του. Στο θέμα αναφέρονται πλήθος ιδεών δράσεων και δραστηριοτήτων, που κάνουν πράξη τις Αρχές, και που μπορούν να ενταχθούν στο πρόγραμμα μιας Ενωμοτίας ή της Ομάδας. ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΗΛΙΚΙΑΣ (Γνώρισε τον Πρόσκοπο) Στόχοι Θέματος Στο τέλος αυτού του θέματος οι εκπαιδευόμενοι θα πρέπει να είναι σε θέση να: Αναγνωρίζουν τα χαρακτηριστικά ηλικίας, τις ανάγκες και τα ενδιαφέροντα των παιδιών ηλικίας χρονών. Γνωρίζουν τα Χαρακτηριστικά Ηλικίας των Προσκόπων. Αναλύουν πώς τα χαρακτηριστικά, οι ανάγκες και τα ενδιαφέροντα των παιδιών μεταβάλλονται με την ηλικία τους. Εξηγούν πώς τα χαρακτηριστικά, οι ανάγκες και τα ενδιαφέροντα των παιδιών της ηλικίας του Προσκόπου επηρεάζονται από το κοινωνικό περιβάλλον (οικογένεια, σχολείο, τηλεόραση κλπ.). Περιγράφουν πώς η Ομάδα Προσκόπων ανταποκρίνεται στα χαρακτηριστικά ηλικίας και στις ανάγκες των Προσκόπων μέσα από τις δράσεις της. Βρίσκουν ιδέες δράσεων, παιχνίδια, δραστηριότητες, στοιχεία προγράμματος που μπορούν να εντάξουν στο πρόγραμμα της Ομάδας και κάνουν πράξη τα Χαρακτηριστικά Ηλικίας των Προσκόπων. Λέξεις Κλειδιά Τα χαρακτηριστικά ηλικίας Προσδοκίες Ενδιαφέροντα Ανάγκες Πληροφόρηση - Παρουσίαση Κάθε προσωπικότητα έχει τη δική της διάσταση και δεν μπορεί να ταυτιστεί με καμία άλλη. Τα χαρακτηριστικά τού κάθε παιδιού αλλάζουν σταδιακά σε μικρότερο ή μεγαλύτερο βαθμό, καθώς μεγαλώνουν. Ωστόσο, όλες αυτές οι μεταβολές κινούνται μέσα σε 3 μεγάλες κατηγορίες ΣΩΜΑΤΙΚΕΣ- ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΕΣ- ΨΥΧΙΚΕΣ (ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΙΚΕΣ) που στο κέντρο του είναι η λέξη παιδί και αποτελούν με μία λέξη την προσωπικότητα κάθε ανθρώπου, παιδιού. Στην ηλικία του Προσκόπου τα παιδιά έχουν τα παρακάτω Χαρακτηριστικά : o Όλα αλλάζουν (σώμα, σκέψη, συμπεριφορά) 61

63 o o o o o o o o o o Μη προσεγμένη εμφάνιση & αμήχανη συμπεριφορά Διάθεση για έντονη δράση & περιπέτεια Ροβινσόνες Λατρεύουν τα σπορ Ιππότες έτοιμοι να υπερασπίσουν ηθικές αξίες Θάρρος & αυτοπεποίθηση Τηρούν τους κανόνες & το ίδιο απαιτούν από τους άλλους Αφοσιωμένα στη μικρή παρέα τους & τον ηγέτη της Έχουν άποψη & τους ενδιαφέρει η άσκηση ηγεσίας Καινούρια, πιο σύνθετα ενδιαφέροντα Αμηχανία με το τόσο διαφορετικό άλλο φύλλο Φυσικά η προσωπικότητά τους αποτελείται από: ΠΡΟΣΔΟΚΙΕΣ-ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝΤΑ-ΑΝΑΓΚΕΣ. Βασική επιδίωξη είναι οι εκπαιδευόμενοι να δουν και να αναγνωρίζουν τις προσδοκίες, τα ενδιαφέροντα, τις ανάγκες, τα κοινά γνωρίσματα- χαρακτηριστικά και τα ειδικά ατομικά χαρακτηριστικά των παιδιών της ηλικίας των Προσκόπων. Επίσης πρέπει να παρουσιαστούν οι επιδράσεις που υπάρχουν από την Οικογένεια, το Περιβάλλον και το Σχολείο και πώς αυτές επηρεάζουν τα παιδιά. Το θέμα ολοκληρώνεται με ιδέες για δραστηριότητες, παιχνίδια, στοιχεία προγράμματος που μπορούν να ενταχθούν στο πρόγραμμα της Ομάδας Προσκόπων, τα οποία εξυπηρετούν τα παραπάνω χαρακτηριστικά. ΟΙ ΠΕΝΤΕ ΤΟΜΕΙΣ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝΤΟΣ ΣΤΗΝ ΠΡΑΞΗ ΧΡΩΜΑ ΚΑΙ ΠΕΡΙΠΕΤΕΙΑ Στόχοι Θέματος Στο τέλος του θέματος οι εκπαιδευόμενοι πρέπει να είναι σε θέση να : Ερμηνεύουν τη σημασία της σύμμετρης ενασχόλησης των παιδιών σε όλους τους τομείς της Ανθρώπινης Δραστηριότητας, ή όπως λέγεται στην Προσκοπική Μεθοδολογία στους «ΤΟΜΕΙΣ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝΤΟΣ» Διακρίνουν τη σπουδαιότητα της απόκτησης ΕΜΠΕΙΡΙΩΝ ΚΑΙ ΒΙΩΜΑΤΩΝ αντί ΓΝΩΣΕΩΝ ΚΑΙ ΙΚΑΝΟΤΗΤΩΝ Αντιληφθούν ότι τα ενδιαφέροντα και οι δραστηριότητες του κάθε τομέα πρέπει να δένονται αρμονικά και μεθοδικά με το Μηνιαίο Πρόγραμμα. Εντάσσουν διάφορες δραστηριότητες στους τομείς ενδιαφέροντος, αναλόγως των αναγκών της Ομάδας Προσκόπων. Βρίσκουν τρόπους που να μετατρέπουν τις δράσεις μιας ομάδας, σε «δράσεις περιπέτειας». Εμπλουτίζουν με «χρώμα» τις δράσεις που προτείνουν και επιθυμούν τα παιδιά. Λέξεις Κλειδιά Οι Πέντε Τομείς Ενδιαφέροντος Σύμμετρη Ενασχόληση Εμπειρίες και Βιώματα μέσα από Δράσεις Χρώμα και περιπέτεια Πληροφόρηση - Παρουσίαση 62

64 Το θέμα αυτό αποτελεί και τη ραχοκοκαλιά της Προσκοπικής Δράσης και οι εκπαιδευόμενοι πρέπει να αντιληφθούν την ευρύτητα δράσεων και τη δυνατότητα που έχουν στη διάθεσή τους για τη μετάδοση εμπειριών που θα γίνουν βιώματα στους Προσκόπους. Το θέμα έχει ήδη αναπτυχθεί στην Αρχική Εκπαίδευση και στη Βασική Εκπαίδευση πρέπει να δίνεται βαρύτητα στο τρόπο που γίνονται πράξη οι Πέντε Τομείς στο τμήμα της Ομάδας Προσκόπων. Αναλύεται ο βασικός στόχος της Προσκοπικής δράσης που είναι η σύμμετρη ενασχόληση των παιδιών σ όλους τους τομείς δραστηριοτήτων ώστε να αναπτύξουν τις ψυχικές, ηθικές και φυσικές τους ικανότητες και τελικά να αποκτήσουν ΕΜΠΕΙΡΙΕΣ και ΒΙΩΜΑΤΑ μέσα από συναρπαστικές δράσεις και ελεύθερη δημιουργία στα πλαίσια του Μηνιαίου Προγράμματος. Ο Αρχηγός Ομάδας έχει σαν σκοπό να βοηθήσει τους Προσκόπους να χρησιμοποιήσουν με τον πιο αποτελεσματικό τρόπο τις δυνατότητές τους σε ιδέες, υλικά μέσα, χώρους και να ανακαλύψουν το ταλέντο τους και τις ιδιαίτερες κλίσεις τους. Οι δράσεις της Ομάδας και των Ενωμοτιών πρέπει να έχουν ως πλαίσιο τη Φύση χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν πρέπει να περιλαμβάνουν ταυτόχρονα και θέματα από άλλους τομείς. Παρουσιάζονται κατά τέτοιο τρόπο ώστε να δίνουν ξεχωριστές και πρωτόγνωρες ευκαιρίες για Δράση και Περιπέτεια. Το θέμα είναι πρακτικό και αναφέρονται συγκεκριμένα παραδείγματα μέσα από τα οποία οι εκπαιδευόμενοι συνειδητοποιούν τον τρόπο που πρέπει να εργάζονται, για να μπορούν σε κάθε δράση της Ομάδας να εντάσσουν έντονα το στοιχείο της περιπέτειας αλλά και να την εμπλουτίζουν με περισσότερο «χρώμα» δηλαδή στοιχεία προγράμματος (π.χ. παιχνίδια, τραγούδια, χειροτεχνίες κοκ) που θα την εμπλουτίσουν και θα την κάνουν ελκυστική και παιδαγωγικά ωφέλιμη. Παράδειγμα: Μια Ενωμοτία ζητάει να παίξουν ποδόσφαιρο σε ένα 5χ5 και πραγματοποιείται ένα πρόγραμμα που μαθαίνουν και παίζουν περισσότερα από ένα είδος ποδοσφαίρου, π.χ. χιώτικο, αμερικάνικο κοκ, γίνονται sportcaster και μεταδίδουν έναν αγώνα, μαθαίνουν τους «ναούς» του ποδοσφαίρου δηλαδή τα μεγαλύτερα γήπεδα κοκ. ΠΑΙΧΝΙΔΙ - ΤΡΑΓΟΥΔΙ 63 Στόχοι Θέματος Στο τέλος αυτού του θέματος οι εκπαιδευόμενοι πρέπει να είναι σε θέση να : Αναλύουν την αναγκαιότητα των παιχνιδιών και των τραγουδιών ως κατ εξοχήν εκπαιδευτική μέθοδο για την ηλικία των Προσκόπων. Επιλέγουν και να σχεδιάζουν παιχνίδια, τραγούδια κατάλληλα για διάφορους σκοπούς Δουν διάφορες «πηγές» παιχνιδιών, τραγουδιών και να αντιλαμβάνονται την ανάγκη τήρησης δικής τους συλλογής παιχνιδιών και τραγουδιών καθώς και τα πλεονεκτήματα χρησιμοποίησης της φαντασίας τους για τη δημιουργία δικών τους παιχνιδιών, τραγουδιών Απαριθμούν τις κατηγορίες και τα βασικά στοιχεία για την επιτυχία των παιχνιδιών και των τραγουδιών. Αναφέρουν τους κανόνες εκτέλεσης σωστά ενός παιχνιδιού ή ενός τραγουδιού Συζητούν την αναγκαιότητα να διευθύνουν οι Πρόσκοποι ένα παιχνίδι ή τραγούδι Λέξεις Κλειδιά Παιχνίδι Τραγούδι Κατηγορίες Παιχνιδιών Είδη Τραγουδιών Πώς παίζουμε ένα παιχνίδι

65 Πώς Τραγουδάμε Μελωδία - Ρυθμός Πηγές Πληροφόρηση - Παρουσίαση Τα παιδιά, όπως και κάθε κοινωνικό ον, έχουν ορισμένες ανάγκες που πρέπει να ικανοποιήσουν, όπως ανάγκη δημιουργίας, καταστροφής, κίνησης, επίδειξης, αναγνώρισης, διασκέδασης, συναναστροφής. Το παιχνίδι είναι ο πιο ευχάριστος τρόπος ικανοποίησης των αναγκών αυτών και αποτελεί μία από τις 3 μεθόδους της προσκοπικής παιδαγωγικής για την ανάπτυξη των σωματικών, ψυχικών, πνευματικών και κοινωνικών χαρακτηριστικών του παιδιού. Μέσα από το παιχνίδι αποκαλύπτεται ο χαρακτήρας του παιδιού, η φιλική ή εχθρική του διάθεση, η τάση προβολής, η ικανότητα συνεργασίας και όλα γενικά τα στοιχεία που στοιχειοθετούν την προσπάθεια τοποθέτησης στο κοινωνικό σύνολο. Το παιχνίδι μπορεί να εμπνεύσει θάρρος και υπακοή, πειθαρχία και αυτοέλεγχο, εξυπνάδα και δύναμη, ηγεσία και ομαδική συνεργασία, κέφι και δημιουργική διάθεση. Αναπτύσσονται οι ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΠΑΙΧΝΙΔΙΩΝ και τα ΒΑΣΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΠΙΤΥΧΙΑ. Στον Προσκοπισμό, το τραγούδι είναι αναπόσπαστο κομμάτι που χρησιμοποιείται από τους βαθμοφόρους ανάλογα με την περίσταση, για να δώσουν στα παιδιά κατάλληλη ατμόσφαιρα στο τμήμα τους, δημιουργεί το ανάλογο πνεύμα (στο μηνιαίο θέμα), βοηθά στο «ξέσπασμα» των παιδιών, καλλιεργεί ανεπαίσθητα την πειθαρχία και συμβάλλει στην ανάπτυξη της ομοιογένειας και της ομαδικής ζωής. Κάθε τραγούδι συνιστάται από τον στίχο, τη μελωδία και το ρυθμό του. Παρουσίαση Τραγουδιών- Εκμάθηση Τραγουδιών- Βασικά στοιχεία για την επιτυχία. Στην Ομάδα Προσκόπων χρειάζεται μέσα στα πλαίσια λειτουργίας της Ενωμοτίας κυρίως τα Στελέχη να μπορούν να διευθύνουν ένα τραγούδι ή παιχνίδι. Οι εκπαιδευόμενοι πρέπει να γνωρίσουν τον τρόπο που θα μάθουν τα Στελέχη της Ομάδας τους να διευθύνουν σωστά ένα τραγούδι ή παιχνίδι. Η ΟΜΑΔΑ ΚΑΙ Ο ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΣ ΠΕΡΙΓΥΡΟΣ Στόχοι Θέματος Στο τέλος του θέματος οι εκπαιδευόμενοι πρέπει να είναι σε θέση να : Αναλύουν την αναγκαιότητα συμμετοχής της Ομάδας Προσκόπων στη ζωή του κοινωνικού συνόλου και να διακρίνουν τους τρόπους επίτευξής της. Σχεδιάζουν τον τρόπο μεθόδευσης και εφαρμογής της συμμετοχής αυτής. Λέξεις Κλειδιά Κοινωνικός Περίγυρος Οικογένεια Σχολείο Φίλοι, γειτονιά Πληροφόρηση - Παρουσίαση Εάν θέλουμε να λέμε ότι βοηθάμε στη διαπαιδαγώγηση των παιδιών, πρέπει να υπάρχει αρμονική σχέση και συνεργασία με την Κοινωνία που ζουν και μεγαλώνουν οι Πρόσκοποι. Ερωτήσεις στις οποίες πρέπει να δοθούν απαντήσεις είναι: 64

66 Τι ρόλο παίζει και πώς μπορεί η Ομάδα Προσκόπων να ενημερώσει την Κοινωνία για το παιδαγωγικό έργο που κάνει; Τι δράσεις Κοινωνικής Συνεργασίας μπορεί να κάνει η Ομάδα Προσκόπων ή μια Ενωμοτία; Ποιος ο ρόλος του Επιτελείου της Ομάδας; Τι δραστηριότητες μπορεί να κάνει η Ομάδα Προσκόπων για να πετύχει μια αρμονική και σωστή συνεργασία με τους άλλους φορείς; ΗΓΕΣΙΑ ΕΥΘΥΝΕΣ ΗΓΕΣΙΑΣ (Ο Αρχηγός Ομάδας) Στόχοι Θέματος Στο τέλος του θέματος οι εκπαιδευόμενοι πρέπει να είναι σε θέση να : Αναλύουν τα καθήκοντα και τις υποχρεώσεις του Αρχηγού Ομάδας Προσκόπων στη λειτουργία της Ομάδας καθώς και τη σπουδαιότητα βελτίωσης του ως άτομο και ως Βαθμοφόρος. Αξιολογούν το ρόλο και την υποχρέωση του Αρχηγού Ομάδας να παρέχει προσωπική βοήθεια προς κάθε Πρόσκοπο. Λέξεις Κλειδιά Αρχηγός Ηγέτης Προσωπικό Παράδειγμα Ρόλος Καθήκοντα Πληροφόρηση - Παρουσίαση Πρέπει να κοιτάξουμε τον Αρχηγό Ομάδας ως τον κινητήριο μοχλό της Ομάδας, ως τον άνθρωπο που είναι υπεύθυνος ανήλικων παιδιών, ως αυτόν που θέτει τους στόχους, κατευθύνει τα άτομα και καθοδηγεί την Ομάδα. Η θέση του είναι μπροστά, είναι ο επικεφαλής, ή καλύτερα είναι η κεφαλή. Αναπτύσσονται: Τυπικά Προσόντα βάσει κανονισμού (ηλικία, γραμματικές γνώσεις, διάρκεια εντολής κλπ). Εκπαιδεύει και εκπαιδεύεται (καθήκοντα, βοήθεια στους ΥΑΠ, συμμετοχή σε Σχολές, Εκπαιδευτικές Συγκεντρώσεις). Έχει πρόγραμμα (ενθουσιασμό, φαντασία, δημιουργία περιπετειώδους ατμόσφαιρας στην Ομάδα, ευθύνη δράσεων, ιδέες προγραμμάτων με «χρώμα» οργάνωση και διεξαγωγή δράσεων/ δράσεις άλλων κλιμακίων). Συνεργασία με γονείς και κοινωνικούς φορείς (επισκέψεις, ενημερώσεις, συνεργασία με εκκλησία, σχολείο κλπ). Μεταχειρίζεται τα κατάλληλα μέσα (Μέθοδος και Μέσα Κλάδου, έντυπα βοηθήματα Σ.Ε.Π., γενικά βοηθήματα, Αρχείο, οργάνωση, Συμβούλια Βαθμοφόρων, φροντίδα αντικαταστάτη του, εκμετάλλευση κάθε βοήθειας). Παίζει σωστά το παιχνίδι (εφαρμογή του κατά Ενωμοτίας συστήματος, συνεργασία με άλλα τμήματα συστήματος, συνεργασία με άλλες Ομάδες Τ.Ε, Π.Ε, Εφαρμογή Κανονισμών, γνώση των Αρχών και των Σκοπών του Προσκοπισμού). Ενδιαφέρεται για κάθε Πρόσκοπο (ενθάρρυνση, ατομική βοήθεια, γνώση αναγκών γνώση περιβάλλοντος, αναγνώριση προσπάθειας). Είναι το Παράδειγμα (ζει με οδηγό το Νόμο και την Υπόσχεση). Το «μοντέλο» του Αρχηγού Ομάδας περιλαμβάνει γνωρίσματα και χαρακτηριστικά όπως: Ο Επικεφαλής-θέληση για έργα- ΠΙΣΤΗ στα ιδανικά του Προσκοπισμού- Υπευθυνότητα- Συμπαράσταση- Υποστήριξη σε κάθε προσπάθεια των παιδιών- Η ψυχή της Ομάδας- Ο παραδεκτός Ηγέτης- Ενθουσιώδης- Καλοσύνη καρδιάς- Πάντα ενήμερος- Εκπαιδευμένος- Συνεργάτης καλός-παντοτινό παράδειγμα-αγάπη προς το παιδί- Χωρίς προσωπικές φιλοδοξίες- Φροντίδα για διαδοχή- Ταπείνωση- Ευρύ μυαλό και δυνατή κρίση. 65

67 ΣΥΣΤΗΜΑ ΚΑΤ ΕΝΩΜΟΤΙΕΣ - ΕΙΣΔΟΧΗ ΚΑΙ ΑΝΑΒΑΣΗ Στόχοι Θέματος Στο τέλος του θέματος οι εκπαιδευόμενοι πρέπει να είναι σε θέση να : Εξηγούν τι είναι το κατά Ενωμοτία Σύστημα. Αιτιολογούν γιατί στην Ομάδα Προσκόπων πρέπει λειτουργεί το Κατά Ενωμοτία Σύστημα. Εκτιμάνε τους κινδύνους που δημιουργούνται σε μια Ομάδα Προσκόπων όταν δε λειτουργεί το κατά Ενωμοτία Σύστημα. Συγκρίνουν το κατά ενωμοτία Σύστημα σε σχέση με τα Χαρακτηριστικά Ηλικίας των παιδιών της Ομάδας Προσκόπων. Αναλύουν τον τρόπο που εκτελούνται οι τελετές της Εισδοχής και της Ανάβασης. Λέξεις Κλειδιά Κατά Ενωμοτία Σύστημα Ενωμοτία Αρμοδιότητες μελών Ενωμοτίας Ενωμοτάρχης Υπενωμοτάρχης Πληροφόρηση - Παρουσίαση Βασικό χαρακτηριστικό λειτουργίας της Ομάδας Προσκόπων είναι το κατά Ενωμοτία σύστημα δηλαδή η λειτουργία μικρών ομάδων, των Ενωμοτιών, όπου τα παιδιά, οι Πρόσκοποι, επιλέγουν τον «Ηγέτη» τους, των Ενωμοτάρχη τους και μέσα από τη «ζωή» της μικρής τους Ομάδας-Ενωμοτίας, ικανοποιούν τις προσδοκίες τους και τα ιδιαίτερα ενδιαφέροντά τους. Μέσα από τη λειτουργία στην Ομάδα Προσκόπων του Κατά Ενωμοτίας συστήματος τα βασικά χαρακτηριστικά ηλικίας των παιδιών όπως ότι είναι αφοσιωμένα στη μικρή παρέα τους και τον ηγέτη της, το ότι έχουν άποψη αλλά και η άσκηση ηγεσίας, γίνονται πράξη. Η Ενωμοτία επιλέγει τον Ενωμοτάρχη της και αυτός τον Υπενωμοτάρχη. Όλα τα μέλη τους αναλαμβάνουν καθήκοντα, αρμοδιότητες που βοηθάνε την Ενωμοτία στην υλοποίηση δράσεων. Αναλύονται τα καθήκοντα των μελών της Ενωμοτίας, πώς γίνεται η επιλογή του Ενωμοτάρχη και τα καθήκοντα που έχει. Η Ομάδα Προσκόπων εκτός από τις δράσεις της Ενωμοτίας διοργανώνει και δράσεις της Ομάδας που λαμβάνουν μέρος όλες οι Ενωμοτίες. Πρέπει οι εκπαιδευόμενοι να κατανοήσουν το ρόλο των Ενωμοτιών στις δράσεις της Ομάδας, πώς συμμετέχουν, πώς κινούνται, πώς βοηθάνε στην εκτέλεση τους, έτσι ώστε να γίνεται πράξη το κατά Ενωμοτία Σύστημα. Αναφερόμαστε με παραδείγματα με ποιο τρόπο κινούνται και συμμετέχουν οι ενωμοτίες σε διάφορα είδη δράσεων, ώστε το κατά ενωμοτία σύστημα να λειτουργεί σωστά και αποδοτικά. ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΙΜΗΣ ΟΜΑΔΑΣ Στόχοι Θέματος Στο τέλος του θέματος οι εκπαιδευόμενοι πρέπει να είναι σε θέση να : Εξηγούν το λόγο ύπαρξης του Συμβουλίου Τιμής 66

68 Γνωρίζουν τα μέλη του, τα καθήκοντα που έχουν, πώς λαμβάνονται οι αποφάσεις του και κάθε πότε συνέρχεται. Αναλύουν τις αρμοδιότητες του Συμβουλίου Τιμής. Λέξεις Κλειδιά Συμβούλιο Τιμής Μέλη Αποφάσεις Αρμοδιότητες Κανονισμός - Προσκοπικοί Κλάδοι Πληροφόρηση - Παρουσίαση Η δραστηριότητα της Ομάδας Προσκόπων κατευθύνεται από το Συμβούλιο Τιμής που αποτελείται από τον Αρχηγό, τους Υπαρχηγούς, τους Ενωμοτάρχες και τους Υπενωμοτάρχες. Παρουσιάζονται στους εκπαιδευόμενους οι αρμοδιότητες του Συμβουλίου Τιμής, όπως αυτές περιγράφονται στον Κανονισμό Προσκοπικοί Κλάδοι Κλάδος Προσκόπων. Αναλύεται ο τρόπος και πότε πραγματοποιείται, πώς λαμβάνονται οι αποφάσεις και αναφέρονται βασικά στοιχεία προσοχής που πρέπει να έχουν υπόψη τους οι Βαθμοφόροι της Ομάδας Προσκόπων. Δίνουμε έμφαση στα χαρακτηριστικά ηλικίας των παιδιών, πώς αυτά εκδηλώνονται μέσα από το Συμβούλιο Τιμής και τρόπο χειρισμού διαφόρων καταστάσεων από τον Αρχηγό Ομάδας ώστε η συγκεκριμένη διαδικασία να παρέχει στα μέλη της στο μέγιστο την παιδαγωγική της αξία. ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΣΤΕΛΕΧΩΝ Στόχοι Θέματος Στο τέλος του θέματος οι εκπαιδευόμενοι πρέπει να είναι σε θέση να: Εξηγούν γιατί η Εκπαίδευση Στελεχών είναι ζωτικής σημασίας για τη σωστή λειτουργία της Ομάδας Προσκόπων. Αναφέρουν τους Στόχους της Εκπαίδευσης Στελεχών. Αναλύουν πώς γίνεται η Εκπαίδευση Στελεχών πράξη: o Πρότυπη Ενωμοτία o Πρότυπη Ομάδα o Το Τετράδιο του Στελέχους Λέξεις Κλειδιά Εκπαίδευση Στελεχών Πρότυπη Ενωμοτία Πρότυπη Ομάδα Το Τετράδιο του Στελέχους Πληροφόρηση - Παρουσίαση Η λειτουργία της Ομάδας Προσκόπων στηρίζεται στο Κατά Ενωμοτία Σύστημα γιατί αυτό ανταποκρίνεται στα χαρακτηριστικά ηλικίας του Προσκόπου, στις ιδιαίτερες ανάγκες και προσδοκίες τους. Για να λειτουργήσει όμως απαιτείται οι φορείς της εφαρμογής του, δηλαδή οι Ενωμοτάρχες και οι Υπενωμοτάρχες να υποστηριχθούν στο έργο τους και αυτό γίνεται μέσα από την Εκπαίδευση των 67

69 Στελεχών. Η Εκπαίδευση Στελεχών είναι ζωτικής σημασίας για τη σωστή λειτουργία της Ομάδας Προσκόπων, αποτελείται από εκπαιδευτικές συναντήσεις οι οποίες διακρίνονται σε δύο κατηγορίες, τις : o Πρότυπης Ενωμοτίας o Πρότυπης Ομάδας Στον Κανονισμό Τεύχος Γ Προσκοπικοί Κλάδοι Κλάδος Προσκόπων, παράγραφος ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΣΤΕΛΕΧΩΝ αναφέρεται αναλυτικά ο τρόπος που γίνεται πράξη στο τμήμα η Εκπαίδευση των Στελεχών. Η ανάπτυξη του θέματος γίνεται όπως έχει γραφτεί το αντίστοιχο θέμα στον Κανονισμό και επιλύονται τυχόν απορίες στους εκπαιδευόμενους. Είναι σημαντικό οι εκπαιδευόμενοι να καταλάβουν ότι πρέπει να ακολουθήσουν τη μέθοδο εργασίας που αναγράφεται στον κανονισμό και να ξέρουν ότι μπορούν να ανατρέχουν σε αυτόν σε οποιαδήποτε περίπτωση. ΕΝΩΜΟΤΙΑΚΗ ΑΜΙΛΛΑ Στόχοι Θέματος Στο τέλος του θέματος οι εκπαιδευόμενοι πρέπει να είναι σε θέση να : Εξηγούν γιατί η ΑΜΙΛΛΑ ΕΝΩΜΟΤΙΩΝ αποτελεί ένα οργανωμένο σύστημα κινήτρων. Αναλύουν τους στόχους της Άμιλλας. Εξηγούν τα βασικά στοιχεία για μια επιτυχημένη Άμιλλα. Σχεδιάζουν μια Άμιλλα για την Ομάδα τους. Λέξεις Κλειδιά ΑΜΙΛΛΑ ΕΝΩΜΟΤΙΩΝ Σύστημα Κινήτρων Βελτίωση Ενωμοτιών Χαρακτηριστικά Σχεδιασμός Διάρκεια Αξιολόγηση Οπτικοποίηση Πληροφόρηση - Παρουσίαση Άμιλλά είναι η προσπάθεια για διάκριση και υπεροχή, χωρίς αντιπαλότητα, η οποία συμβάλλει στη βελτίωση όσων συναγωνίζονται. Στην Ομάδα Προσκόπων η Άμιλλα Ενωμοτιών αποτελεί ένα οργανωμένο σύστημα κινήτρων που ως στόχο έχει τη βελτίωση των Ενωμοτιών σε σχέση με τον εαυτό τους και τις άλλες Ενωμοτίες, χωρίς αντιπαλότητα μεταξύ τους. Αναλύονται τα Βασικά Χαρακτηριστικά της Άμιλλας όπως αυτά αναφέρονται στον Κανονισμό Τεύχος Γ Προσκοπικοί Κλάδοι Κλάδος Προσκόπων, παράγραφος ΑΜΙΛΛΑ ΕΝΩΜΟΤΙΩΝ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ. Το θέμα ολοκληρώνεται με τα στοιχεία που αναγράφονται στον κανονισμό στις παραγράφους ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΟΠΤΙΚΟΠΟΙΗΣΗ. Είναι σημαντικό να παρουσιαστούν όσο το δυνατόν περισσότερα σωστά παραδείγματα ΑΜΙΛΛΑΣ ΕΝΩΜΟΤΙΩΝ που έχουν υλοποιηθεί σε διάφορες Ομάδες Προσκόπων και να παρουσιαστούν τα στοιχεία εκείνα που οδήγησαν στην επιτυχημένη τους εφαρμογή. 68

70 ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΠΡΟΟΔΟΥ Στόχοι Θέματος Στο τέλος του θέματος οι εκπαιδευόμενοι πρέπει να είναι σε θέση να : Αναλύουν τι είναι η Πρόοδος των Προσκόπων και τι τους προσφέρει. Εξηγούν ποια είναι η Πρόοδος των Προσκόπων. Αναφέρουν τι είναι τα Βέλη και το Χρυσό Τρίφυλλο και τις προϋποθέσεις για την απόκτησή τους. Αναφέρουν τι είναι οι Ερασιτεχνικές Ασχολίες, ποιες είναι, τις κατηγορίες και τις προϋποθέσεις για την απόκτησή τους. Γνωρίζουν και να χρησιμοποιούν τα Έντυπα του κλάδου Προσκόπων που βοηθούν στην παρακολούθηση της Προόδου των Προσκόπων. Λέξεις Κλειδιά Υπόσχεση του Προσκόπου Χάλκινο Βέλος Αργυρό Βέλος Χρυσό Βέλος Χρυσό Τρίφυλλο Ερασιτεχνικές Ασχολίες Έντυπα Πληροφόρηση - Παρουσίαση Το Πρόγραμμα της Ομάδας Προσκόπων προσφέρει στα παιδιά της ηλικίας αυτής κίνητρα και ευκαιρίες για ηθική, πνευματική, φυσική και κοινωνική ανάπτυξη διευρύνοντας τις ατομικές κλίσεις και ικανότητές τους. Τα κίνητρα και οι ευκαιρίες αυτές εντάσσονται σε δύο κύκλους ΑΤΟΜΙΚΗΣ ΠΡΟΟΔΟΥ ΤΟΥ ΠΡΟΣΚΟΠΟΥ, τα ΒΕΛΗ και τις ΕΡΑΣΙΤΕΧΝΙΚΕΣ ΑΣΧΟΛΙΕΣ, αφού προηγηθεί η Υπόσχεση του Προσκόπου. Στην ανάπτυξη του θέματος αναλύονται τα στάδια της προόδου και οι προϋποθέσεις για την επιτυχή ολοκλήρωσή τους. Σε κάθε στάδιο εξηγούμε και παρουσιάζουμε τα ανάλογα έντυπα του Κλάδου Προσκόπων που έχουν φτιαχτεί και αποτελούν εργαλεία παρακολούθησης, τόσο για τον ίδιο τον Πρόσκοπο όσο και για το Επιτελείο της Ομάδας. Πρέπει να γίνει σαφές στους εκπαιδευόμενους ότι οι προϋποθέσεις για την επιτυχή ολοκλήρωση του κάθε Βέλους αναλύονται στον Κανονισμό Τεύχος Γ Προσκοπικοί Κλάδοι Κλάδος Προσκόπων, παράγραφος 8. Πρόοδος Προσκόπου. Η Προσκοπική Τεχνική είναι ουσιαστική για την πρόοδο των Προσκόπων και σημαντικό ρόλο για την εκμάθησή της παίζει κατά αρχάς η Ενωμοτία και μετά η Ομάδα. Για την Πρόοδο όμως των Προσκόπων χρειάζεται να υλοποιούνται και δράσεις από διάφορους τομείς. Συνεπώς, πρέπει να αναλυθούν τρόποι που οι Βαθμοφόροι του Τμήματος παρακολουθούν το είδος των δράσεων που υλοποιούνται, και πώς αυτοί συμβάλλουν στην υλοποίηση δράσεων που βοηθούν τους Προσκόπους να καλύψουν τις απαιτήσεις της Προόδου τους. Η Αξιολόγηση της προόδου του Προσκόπου ακολουθεί τα στάδια του ελέγχου, παρακολούθησης και έγκρισης. Το στάδιο τους ελέγχου γίνεται από τον ίδιο τον Πρόσκοπο, η παρακολούθηση από τον Ενωμοτάρχη και τέλος η έγκριση από το Συμβούλιο Τιμής. 69

71 Κάθε Πρόσκοπος αφού δώσει την Υπόσχεσή του και ανάλογα με τις προσωπικές του κλίσεις και επιλογές μπορεί μετά από ενασχόληση σε μια ή περισσότερες ΕΡΑΣΙΤΕΧΝΙΚΕΣ ΑΣΧΟΛΙΕΣ να παρουσιάσει τα αποτελέσματα της προσωπικής δημιουργίας του στην Ομάδα. Υπάρχουν 3 επίπεδα ενασχόλησης για την απόκτηση μιας ερασιτεχνικής ασχολίας: η έρευνα, η παρουσίαση και προσφορά στο κοινωνικό σύνολο ή παιχνίδι. Κατά την ανάπτυξη του θέματος παρουσιάζονται παραδείγματα για τον τρόπο εργασίας και πώς γίνονται πράξη τα παραπάνω επίπεδα ενασχόλησης, ώστε να καταφέρει επιτυχώς ένας Πρόσκοπος να ασχοληθεί με μια Ερασιτεχνική Ασχολία. Τέλος, αναλύεται ο ρόλος του επιτελείου και πώς αυτό συμβάλλει στην πραγματική πρόοδο των Προσκόπων της Ομάδας. Αναφέρονται συχνά λάθη που γίνονται αλλά και τεχνικές που θα ενεργοποιήσουν το σύστημα Προόδου στην Ομάδα. ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟΙ ΣΤΟΧΟΙ ΟΜΑΔΑΣ ΚΑΙ ΣΤΟΧΟΙ ΟΜΑΔΑΣ ΠΡΟΣΚΟΠΩΝ Στόχοι Θέματος Στο τέλος του θέματος οι εκπαιδευόμενοι πρέπει να είναι σε θέση να : Αιτιολογούν ποια είναι η σημασία του Προγραμματισμού στην Ομάδα Προσκόπων και ποια είναι τα 4 στάδια (Παιδαγωγικοί Στόχοι Ετήσιοι Στόχοι Μηναίο Πρόγραμμα Αξιολόγηση). Εξηγούν γιατί πρέπει να έχουμε παιδαγωγικούς Στόχους Έννοια παιδαγωγικών στόχων (Παιδαγωγική κίνηση). Εντοπίζουν παιδαγωγικές ανάγκες. Περιγράφουν τι είναι παιδαγωγικός στόχος. Περιγράφουν τη διαδικασία επιλογής παιδαγωγικών στόχων. Εξηγούν Ατομικούς γενικούς παιδαγωγικούς στόχους. Γνωρίζουν να συμπληρώνουν το έντυπο των παιδαγωγικών στόχων. Περιγράφουν τρόπους για το πώς θα γίνει η Ομάδα μας καλύτερη. Συσχετίζουν τους Παιδαγωγικούς Στόχους με τους Στόχους της Ομάδας. Καταγράφουν και να εντοπίζουν τους στόχους της Ομάδας. Συντάσσουν το πλάνο των Ετησίων Στόχων της Ομάδας. Λέξεις Κλειδιά Καταγραφή Παιδαγωγικών Στόχων Πίνακας Κατανομής Παιδαγωγικών Στόχων Στόχοι Ομάδας Πίνακας Στόχων Ομάδας Πληροφόρηση - Παρουσίαση Κατά την ανάπτυξη του θέματος αναλύονται τα παρακάτω : Πώς προγραμματίζουμε Πώς επιλέγουμε / υλοποιούμε στην πράξη παιδαγωγικούς στόχους Πώς λαμβάνουμε υπόψη το κάθε παιδί ξεχωριστά Πώς συμπληρώνουμε τον Πίνακα Παιδαγωγικών Στόχων 70

72 Πώς επιλέγουμε τους Παιδαγωγικούς Στόχους της Ομάδας μας Πώς τους εντοπίζουμε Πώς συνδυάζουν και κάνουν πράξη τους παιδαγωγικούς στόχους Στη διάρκεια του θέματος οι εκπαιδευόμενοι πρέπει να δουλέψουν το έντυπο του Πίνακα Επιλογής Παιδαγωγικών Στόχων και να φτιάξουν ένα Ετήσιο Πλάνο Κατανομής Παιδαγωγικών Στόχων. Κατά τη διάρκεια της εργασίας τους θα μάθουν να συμπληρώνουν τα παραπάνω έντυπα. Τους παρουσιάζουμε παραδείγματα με στόχο να γίνει κατανοητή η θεωρία και να κάνουν πρακτική εξάσκηση. Ο Προγραμματισμός στην Ομάδα Προσκόπων έχει τα παρακάτω στάδια: Παιδαγωγικοί Στόχοι Στόχοι Ομάδας Μηνιαίο Πρόγραμμα. Αναλυτικό Πρόγραμμα Δράσης Ρόλος Βαθμοφόρων Αξιολόγηση Στο συγκεκριμένο θέμα αναπτύσσουμε τα στάδια του προγραμματισμού που είναι οι Παιδαγωγικοί Στόχοι και οι Στόχοι Ομάδας. Παιδαγωγικοί Στόχοι Οι παιδαγωγικοί στόχοι είναι : Χαρακτηριστικά Ηλικίας: Ανάγκες & Ιδιαιτερότητες. Αρχές της Κίνησής μας: Ανταπόκριση σχετικά με τις Αρχές μας. Πέντε τομείς ενδιαφερόντων: Ανταπόκριση σχετικά με τους 5 τομείς. Χρησιμοποιούμε τον Πίνακα Επιλογής Παιδαγωγικών Στόχων και με τη βοήθειά του καταλήγουμε στους παιδαγωγικούς στόχους της Ομάδας, τους οποίους χωρίζουμε σε τρίμηνα και συμπληρώνουμε τον Πίνακα Χρονικής Κατανομής των Παιδαγωγικών Στόχων όπως το παρακάτω παράδειγμα : 71

73 ΠΙΝΑΚΑΣ ΧΡΟΝΙΚΗΣ ΚΑΤΑΝΟΜΗΣ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΩΝΣΤΟΧΩΝ της Ομάδας της Τ.Ε. Περίοδος Χαρακτηριστικά Αρχές 5 Τομείς Α Σεπτέμβριος εως Χριστούγεννα Αφοσιωμένος στην μικρή παρέα του και τον ηγέτη της Φιλία Αυτοπειθαρχία Αγνή Σκέψη Τεχνικές δεξιότητες Β Χριστούγεννα εως Πάσχα Ιππότες έτοιμοι να υπερασπιστούνε τις ηθικές αξίες Προσφορά στον συνάνθρωπο Αξιοπιστία - Φερεγγυόητα Κοινωνική Συνεργασία Γ Πάσχα εως Κατασκήνωση Έχει άποψη και η άσκηση ηγεσίας τον/την ενδιαφέρει Φιλαλήθεια Πνευματική Καλλιέργεια Ενέργειες που πρέπει να γίνουν από το επιτελείο: Α Περίοδος : Αρχική / Βασική / 1 Άτομο Δ.Δ + θέματα / Εκπαίδευση Εκπαιδευτών Β Περίοδος : Καλή Πραξη / 2 Άτομα : Παιχνίδι Τραγούδι Γ Περίοδος : Κωνσταντίνος: Επιτυχία στις Πανελλαδικές Εξετάσεις Οι πηγές πληροφοριών για να βρούμε τους παιδαγωγικούς στόχους της Ομάδας είναι : 1. Η Συμπλήρωση του Πίνακα Επιλογής Παιδαγωγικών Στόχων 2. Το Βιβλιαράκι παρακολούθησης της Προόδου του Κάθε Προσκόπου 3. Τα Μητρώα των Παιδιών 4. Οι δράσεις των 5 Τομέων 5. Η Αξιολόγηση στο τέλος της Κάθε Δράσης 6. Η Ζωή στην Κατασκήνωση 7. Συνεργασία με γονείς 8. Συνεργασία με άλλους φορείς διαπαιδαγώγησης 9. Η καλή γνώση Ευρύτερου Περιβάλλοντος 10. Η ποιότητα ποικιλία των θεμάτων που συζητούν ή προτείνουν στο Συμβούλιο Τιμής της Ομάδας τα παιδιά 11. Τα θέματα συμπεριφοράς που συζητήθηκαν στο Συμβούλιο Τιμής 12. Ο βαθμός οργάνωσης και ο τρόπος λειτουργίας των Ενωμοτιών 13. Η Ενωμοτιακή Άμιλλα 14. Καθετί που εντοπίζει ο Αρχηγός Ομάδας Στόχοι Ομάδας Το επιτελείο της Ομάδας καταλήγει στους Στόχους της Ομάδας, λαμβάνοντας υπόψη του τα παρακάτω στοιχεία: Παιδαγωγικοί Στόχοι (όπως αυτοί έχουν αναλυθεί παραπάνω) Επιθυμίες Προσδοκίες 72