ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΜΕΤΡΩΝ I. Τα καθεστώτα στήριξης που αναφέρονται στο παράρτημα I του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 73/2009 του Συμβουλίου

Transcript

1 Unit D.1-Transparency/ Working Document Rev2 17/03/2015 I.1 Καθεστώς ενιαίας ενίσχυσης τίτλος III I.2 Καθεστώς ενιαίας στρεμματικής ενίσχυσης τίτλος V κεφ. 2 I.3 Ενίσχυση για παραγωγούς ζαχαροτεύτλων και ζαχαροκάλαμου Τίτλος IV κεφ. 1 τμήμα 7 I.4 Ενισχύσεις για το βόειο κρέας - τίτλος IV κεφάλαιο 1 τμήμα 11 ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΜΕΤΡΩΝ I. Τα καθεστώτα στήριξης που αναφέρονται στο παράρτημα I του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 73/2009 του Συμβουλίου Το καθεστώς αυτό εισήχθη με τη μεταρρύθμιση της κοινής γεωργικής πολιτικής του 2003 και είναι το καθεστώς μέσω του οποίου οι γεωργοί λαμβάνουν αποσυνδεδεμένη ενιαία ενίσχυση. Πριν από τη μεταρρύθμιση του 2003, οι γεωργοί μπορούσαν να λάβουν ειδικές άμεσες ενισχύσεις, η καθεμία των οποίων συνδεόταν με συγκεκριμένη γραμμή φυτικής και ζωικής παραγωγής (σιτηρά, γάλα, βόειο κρέας ). Με τη μεταρρύθμιση του 2003 οι ειδικές αυτές άμεσες ενισχύσεις ενσωματώθηκαν σε μια ενιαία ενίσχυση η οποία αποσυνδέθηκε από τη φυτική και τη ζωική παραγωγή. Λόγω της περιορισμένης διοικητικής ικανότητας και της έλλειψης ιστορικών στοιχείων, δόθηκε στα νέα κράτη μέλη (δηλαδή τα κράτη που προσχώρησαν στην Ευρωπαϊκή Ένωση το 2004 και το 2007) η δυνατότητα να εφαρμόζουν το καθεστώς ενιαίας στρεμματικής ενίσχυσης αντί του συνήθους καθεστώτος άμεσης ενίσχυσης. Το καθεστώς ενιαίας στρεμματικής ενίσχυσης προβλέπει κατ αποκοπή αποσυνδεδεμένη στρεμματική ενίσχυση που καταβάλλεται για επιλέξιμη γεωργική έκταση και αντικαθιστά σχεδόν όλες τις ενισχύσεις που χορηγούνται στα «παλαιά» κράτη μέλη. Αρχικά επρόκειτο για ενίσχυση αναδιάρθρωσης που προβλεπόταν στο 3 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 320/2006 για τη θέσπιση προσωρινού καθεστώτος αναδιάρθρωσης του κλάδου της ζάχαρης στην Κοινότητα και για την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1290/2005 για τη χρηματοδότηση της κοινής γεωργικής πολιτικής για τουλάχιστον 50% της ποσόστωσης ζάχαρης που καθορίστηκε στις 20 Φεβρουαρίου 2006 στο παράρτημα ΙΙΙ του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 318/2006 του Συμβουλίου, της 20ής Φεβρουαρίου 2006, για την κοινή οργάνωση των αγορών στον τομέα της ζάχαρης και προβλέπεται στον τίτλο IV κεφάλαιο 1 τμήμα 7 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 73/2009 για τους παραγωγούς ζαχαροτεύτλων και ζαχαροκάλαμου. Η ενίσχυση χορηγείται για πέντε το πολύ συναπτά έτη μέχρι την περίοδο εμπορίας 2013/2014. Πριμοδότηση για τις θηλάζουσες αγελάδες: συνδεδεμένες ενισχύσεις που χορηγούνται στους γεωργούς οι οποίοι έχουν στην κατοχή τους, επί τουλάχιστον έξι συναπτούς μήνες από την ημερομηνία της αίτησης ενίσχυσης, θηλάζουσες αγελάδες και δαμαλίδες σε αναλογία τουλάχιστον 60% και όχι μεγαλύτερη από 40% του αριθμού των ζώων για τα οποία υποβάλλεται αίτηση ενίσχυσης. Η πριμοδότηση ανέρχεται σε 200 ευρώ ανά επιλέξιμο ζώο. Το κράτος μέλος μπορεί να καταβάλλει πρόσθετη εθνική πριμοδότηση έως 50 ευρώ κατ ανώτατο όριο ανά ζώο. Ειδική πριμοδότηση: συνδεδεμένη πριμοδότηση που χορηγείται στους γεωργούς οι οποίοι έχουν στην κατοχή τους αρσενικά βοοειδή προς πάχυνση για περίοδο δύο μηνών από την ημερομηνία υποβολής της αίτησης ενίσχυσης. Μία ειδική πριμοδότηση ύψους 210 ευρώ η οποία χορηγείται μία φορά στη διάρκεια της ζωής κάθε ταύρου από την ηλικία των 9 μηνών και μία ειδική πριμοδότηση ύψους 150 ευρώ η οποία χορηγείται δύο φορές στη διάρκεια της ζωής κάθε βοδιού (τον 9ο και τον 21ο μήνα της ηλικίας του). Πριμοδότηση σφαγής για μόσχους και άλλα βοοειδή πλην των μόσχων: συνδεδεμένη ενίσχυση που χορηγείται στους γεωργούς για τη σφαγή ή την εξαγωγή σε τρίτη χώρα επιλέξιμων ζώων που διατηρούνται στην εκμετάλλευση επί τουλάχιστον 2 μήνες. Η πριμοδότηση ανέρχεται σε 80 ευρώ ανά επιλέξιμο ταύρο, βόδι, αγελάδα και δαμαλίδα ηλικίας 8 μηνών και άνω και σε 50 ευρώ ανά μόσχο ηλικίας από ενός έως οκτώ μηνών κατ ανώτατο όριο και βάρους σφαγίου έως 185 kg. EN 1 EL

2 I.5 Πριμοδοτήσεις στον τομέα του κρέατος αιγοπροβάτων τίτλος IV κεφ. 1 τμήμα 10 I.6 Ειδική ενίσχυση για το βαμβάκι τίτλος IV κεφ. 1 τμήμα 6 Πριμοδότηση για τις προβατίνες και τις αίγες: συνδεδεμένες ενισχύσεις που χορηγούνται στους γεωργούς οι οποίοι έχουν στην κατοχή τους προβατίνες ή αίγες, υπό ορισμένες προϋποθέσεις, για περίοδο τουλάχιστον 100 ημερών από την τελευταία ημέρα της περιόδου υποβολής των αιτήσεων ενίσχυσης. Η πριμοδότηση ανέρχεται σε 21 ευρώ ανά προβατίνα που εκτρέφεται για την παραγωγή κρέατος και σε 16,8 ευρώ ανά προβατίνα που εκτρέφεται για την παραγωγή γάλακτος ή ανά αίγα. Συμπληρωματική πριμοδότηση: συνδεδεμένες ενισχύσεις που χορηγούνται στους γεωργούς σε περιοχές όπου η παραγωγή αιγοπροβάτων αποτελεί παραδοσιακή δραστηριότητα ή συνεισφέρει σημαντικά στην αγροτική οικονομία, ή οι οποίοι προβαίνουν σε εποχικές μετακινήσεις ποιμνίων, υπό ορισμένες προϋποθέσεις. Η πριμοδότηση ανέρχεται σε 7 ευρώ ανά προβατίνα και ανά αίγα. Η ειδική ενίσχυση για το βαμβάκι είναι συνδεδεμένη ενίσχυση που χορηγείται ανά εκτάριο επιλέξιμης έκτασης βαμβακοκαλλιέργειας. Επιλέξιμη έκταση είναι μόνο εκείνη που βρίσκεται σε γεωργική έκταση που έχει εγκριθεί από το κράτος μέλος για βαμβακοκαλλιέργεια, που έχει σπαρθεί με ποικιλίες που έχουν εγκριθεί από το κράτος μέλος και στην οποία πραγματοποιείται όντως συγκομιδή υπό κανονικές συνθήκες ανάπτυξης των φυτών. Η ενίσχυση για τους γεωργούς που είναι μέλη εγκεκριμένης διεπαγγελματικής οργάνωσης προσαυξάνεται κατά 2 ευρώ. I.7 Ειδική στήριξη Τίτλος III, κεφ. 5 Τα κράτη μέλη μπορούν να χορηγούν ειδική στήριξη στους γεωργούς 1) για ειδικούς τύπους γεωργίας που είναι σημαντικοί για την προστασία ή την αναβάθμιση του περιβάλλοντος, 2) για τη βελτίωση της ποιότητας των γεωργικών προϊόντων, 3) για τη βελτίωση της εμπορίας των γεωργικών προϊόντων, 4) για την εφαρμογή ενισχυμένων προτύπων καλής μεταχείρισης των ζώων, 5) για συγκεκριμένες γεωργικές δραστηριότητες που συνεπάγονται πρόσθετα γεωργοπεριβαλλοντικά οφέλη, 6) για την αντιστάθμιση ειδικών μειονεκτημάτων στους τομείς των γαλακτοκομικών προϊόντων, του βοείου κρέατος, του κρέατος αιγοπροβάτων και του ρυζιού σε ορισμένες περιοχές ή για συγκεκριμένους τύπους γεωργίας, 7) σε περιοχές στις οποίες εφαρμόζονται προγράμματα αναδιάρθρωσης και/ή ανάπτυξης, 8) υπό μορφή συμμετοχής στα ασφάλιστρα για την ασφάλιση των καλλιεργειών και των φυτών, 9) μέσω ταμείων αλληλοβοήθειας για τις ζωικές και φυτικές ασθένειες ή τα περιβαλλοντικά συμβάντα. Τα κράτη μέλη μπορούν να διαθέσουν έως και 10% (3,5% στην περίπτωση των συνδεδεμένων ενισχύσεων) των εθνικών τους ανώτατων ορίων για τη χρηματοδότηση της εν λόγω στήριξης. ΙΙ.1 ΙΙ.2 ΙΙ. Καθεστώτα στήριξης που προβλέπονται στο παράρτημα Ι του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1307/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου Καθεστώς βασικής ενίσχυσης Τίτλος ΙΙΙ τμήματα 1, 2, 3 και 5. Καθεστώς ενιαίας στρεμματικής ενίσχυσης Το καθεστώς βασικής ενίσχυσης είναι στρεμματική ενίσχυση αποσυνδεδεμένη από την παραγωγή, υποχρεωτικό για τα κράτη μέλη και λειτουργεί στη βάση δικαιωμάτων ενίσχυσης που χορηγούνται σε γεωργούς. Το καθεστώς βασικής ενίσχυσης (όπως και το καθεστώς ενιαίας στρεμματικής ενίσχυσης) είναι μέρος της βασικής ενίσχυσης και αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση για να έχει ο γεωργός πρόσβαση σε άλλα καθεστώτα άμεσων ενισχύσεων, εκτός από την προαιρετική συνδεδεμένη στήριξη. Το καθεστώς ενιαίας στρεμματικής ενίσχυσης είναι αποσυνδεδεμένη στρεμματική ενίσχυση που καταβάλλεται για τα επιλέξιμα εκτάρια που δηλώνονται από τον γεωργό. Τα νέα κράτη μέλη που επί του παρόντος εφαρμόζουν το καθεστώς ενιαίας στρεμματικής ενίσχυσης μπορούν να αποφασίσουν να εφαρμόσουν το καθεστώς βασικής ενίσχυσης με τη μορφή ενιαίας στρεμματικής ενίσχυσης έως τις 31 Δεκεμβρίου

3 Άρθρο 36 ΙΙ.3 Αναδιανεμητική ενίσχυση Τίτλος III κεφ. 2 ΙΙ.4 Ενίσχυση για γεωργικές πρακτικές επωφελείς για το κλίμα και το περιβάλλον Τίτλος III κεφ. 3 ΙΙ.5 Ενίσχυση για περιοχές με φυσικούς περιορισμούς - Τίτλος III κεφ.4 ΙΙ.6 Ενίσχυση για γεωργούς νεαρής ηλικίας Τίτλος III κεφ. 5 ΙΙ.7 ΙΙ.8 Προαιρετική συνδεδεμένη στήριξη Τίτλος IV κεφ. 1 Ειδική ενίσχυση για το βαμβάκι τίτλος IV κεφ. 2 Η αναδιανεμητική ενίσχυση είναι αποσυνδεδεμένη στρεμματική ενίσχυση που αποσκοπεί στη στήριξη μικρότερων εκμεταλλεύσεων, παρέχοντάς τους πρόσθετη στήριξη για τα πρώτα εκτάριά τους που έχουν δηλωθεί στο πλαίσιο του καθεστώτος βασικής ενίσχυσης. Η αναδιανεμητική ενίσχυση είναι προαιρετική για τα κράτη μέλη. Τα κράτη μέλη τα οποία χορηγούν την ενίσχυση αυτή μπορούν να διαθέσουν για τη χρηματοδότησή της έως και 30% του εθνικού ανώτατου ορίου. Το ποσοστό ενίσχυσης ανά εκτάριο δεν μπορεί να υπερβαίνει το 65% της εθνικής ή, κατά περίπτωση, περιφερειακής μέσης ενίσχυσης ανά εκτάριο και χορηγείται έως τα πρώτα 30 εκτάρια ή, κατά περίπτωση, έως υψηλότερο όριο, αλλά δεν υπερβαίνει το εθνικό μέσο μέγεθος γεωργικής εκμετάλλευσης που ορίζεται στο παράρτημα VIII του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1307/2013. Οικολογικοποίηση: εκτός του καθεστώτος βασικής ενίσχυσης/κεσε, οι γεωργοί θα λαμβάνουν αποσυνδεδεμένη ενίσχυση ανά εκτάριο για την τήρηση ορισμένων γεωργικών πρακτικών επωφελών για το κλίμα και το περιβάλλον: - για τη διατήρηση των μόνιμων λειμώνων - για τη διαφοροποίηση των καλλιεργειών - για περιοχή οικολογικής εστίασης που καταλαμβάνει τουλάχιστον 5% των αρόσιμων εκτάσεων Η ενίσχυση για περιοχές με φυσικούς περιορισμούς είναι αποσυνδεδεμένη κατ αποκοπή ενίσχυση βάσει της έκτασης, που χορηγείται επιπλέον της βασικής ενίσχυσης σε γεωργούς που βρίσκονται σε περιοχές με φυσικούς περιορισμούς. Η ενίσχυση αυτή είναι προαιρετική για τα κράτη μέλη. Τα κράτη μέλη τα οποία χορηγούν την ενίσχυση αυτή μπορούν να διαθέσουν για τη χρηματοδότησή της έως και 5% του εθνικού ανώτατου ορίου. Η ενίσχυση για γεωργούς νεαρής ηλικίας είναι αποσυνδεδεμένη στρεμματική ενίσχυση που χορηγείται πέραν της βασικής ενίσχυσης σε νέους γεωργούς (ηλικίας κάτω των 40 ετών κατά το πρώτο έτος χορήγησής της, οι οποίοι δημιουργούν για πρώτη φορά γεωργική εκμετάλλευση και εγκαθίστανται ως επικεφαλής της εκμετάλλευσης). Η ενίσχυση αυτή είναι υποχρεωτική για τα κράτη μέλη και μπορεί να χρησιμοποιείται για τη χρηματοδότησή της έως και 2% του εθνικού ανώτατου ορίου. Οι νέοι γεωργοί μπορούν να λαμβάνουν την ενίσχυση αυτή για περίοδο πέντε ετών κατ ανώτατο όριο, δεδομένου ότι σκοπός της είναι να διευκολύνει την αρχική εγκατάσταση των νέων γεωργών κατά την αρχική περίοδο των επιχειρηματικών τους δραστηριοτήτων. Η απόφαση σχετικά με τη μέθοδο υπολογισμού της εν λόγω ενίσχυσης λαμβάνεται από τα κράτη μέλη και, αναλόγως της επιλογής, η ενίσχυση για γεωργούς νεαρής ηλικίας χορηγείται ανά εκτάριο είτε ως συμπλήρωμα είτε ως κατ αποκοπή ποσό ανά εκμετάλλευση. Στήριξη που στοχεύει συγκεκριμένους τομείς ή παραγωγές. Τα κράτη μέλη μπορούν να αποφασίσουν να χρησιμοποιήσουν έως και 8% (κατά παρέκκλιση έως και 13% ή περισσότερο, κατόπιν έγκρισης της Επιτροπής) του εθνικού ανώτατου ορίου για άμεσες ενισχύσεις, + 2% για ενισχύσεις στις πρωτεϊνούχες καλλιέργειες, για τη χρηματοδότηση της συνδεδεμένης στήριξης σε συγκεκριμένους τύπους γεωργίας ή συγκεκριμένους γεωργικούς τομείς με ιδιαίτερη σημασία, οι οποίοι αντιμετωπίζουν δυσχέρειες για οικονομικούς, κοινωνικούς ή/και περιβαλλοντικούς λόγους. Η ειδική ενίσχυση για το βαμβάκι είναι συνδεδεμένη ενίσχυση που χορηγείται ανά επιλέξιμο εκτάριο βαμβακοκαλλιέργειας. Επιλέξιμη έκταση είναι μόνο εκείνη η οποία βρίσκεται σε γεωργική έκταση που έχει εγκριθεί από το κράτος μέλος για βαμβακοκαλλιέργεια και έχει σπαρθεί με ποικιλίες που έχουν εγκριθεί από το κράτος μέλος και στην οποία πραγματοποιείται όντως συγκομιδή υπό κανονικές συνθήκες ανάπτυξης των φυτών. Η ενίσχυση για τους γεωργούς που είναι μέλη εγκεκριμένης διεπαγγελματικής οργάνωσης προσαυξάνεται κατά 2 ευρώ. 3

4 ΙΙ.9 Καθεστώς μικροκαλλιεργη τών τίτλος V αποσυνδεδεμέν η ενίσχυση Το καθεστώς μικροκαλλιεργητών είναι ένα ειδικό και απλοποιημένο καθεστώς ενίσχυσης για τις μικρές γεωργικές εκμεταλλεύσεις με μειωμένο διοικητικό φόρτο, είτε με τη μορφή κατ αποκοπή ενίσχυσης είτε με τη μορφή ενίσχυσης που βασίζεται στο ποσό που οφείλεται στον γεωργό σε ετήσια βάση. ΙΙΙ. Τα ακόλουθα καθεστώτα και μέτρα που προβλέπονται στον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 1308/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου 4

5 1 Δημόσια παρέμβαση Όταν οι τιμές της αγοράς για ορισμένα γεωργικά προϊόντα πέσουν κάτω από ένα προκαθορισμένο επίπεδο, οι δημόσιες αρχές των κρατών μελών μπορούν να παρέμβουν για να σταθεροποιήσουν την αγορά, αγοράζοντας τα πλεονάσματα τα οποία μπορούν να τεθούν σε αποθεματοποίηση μέχρι να αυξηθούν οι τιμές της αγοράς. 2 Ενίσχυση για ιδιωτική αποθεματοποίηση Ενίσχυση που χορηγείται για την προσωρινή στήριξη των παραγωγών ορισμένων προϊόντων όσον αφορά το κόστος της ιδιωτικής αποθεματοποίησης. 3 Πρόγραμμα για την προώθηση της κατανάλωσης φρούτων και λαχανικών στα σχολεία Ενίσχυση που παρέχεται για τη στήριξη της διανομής φρούτων και λαχανικών σε παιδιά στην προσχολική, την πρωτοβάθμια και τη δευτεροβάθμια εκπαίδευση με στόχο την αύξηση της κατανάλωσης φρούτων και λαχανικών και τη βελτίωση των διατροφικών συνηθειών. 4 Πρόγραμμα προώθησης κατανάλωσης γάλακτος σχολεία της στα Ενίσχυση για τη διανομή γάλακτος και ορισμένων γαλακτοκομικών προϊόντων στα παιδιά σε νηπιαγωγεία και σχολεία πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης. 5 Ενίσχυση στον τομέα των οπωροκηπευτικών Προτρέπονται οι παραγωγοί να προσχωρήσουν σε οργανώσεις παραγωγών (ΟΠ), οι οποίες λαμβάνουν στήριξη για την υλοποίηση επιχειρησιακών προγραμμάτων, με βάση εθνική στρατηγική. Ενίσχυση χορηγείται επίσης για τον μετριασμό των διακυμάνσεων του εισοδήματος λόγω κρίσεων. Προσφέρεται στήριξη για μέτρα πρόληψης/διαχείρισης κρίσεων στο πλαίσιο επιχειρησιακών προγραμμάτων, συγκεκριμένα: απόσυρση προϊόντος, πρώιμη συγκομιδή/μη συγκομιδή, εργαλεία προώθησης/επικοινωνίας, κατάρτιση, ασφάλιση της συγκομιδής, βοήθεια για την εξασφάλιση τραπεζικών δανείων και κάλυψη των διοικητικών δαπανών για τη σύσταση ταμείων αλληλοβοήθειας (ίδια κεφάλαια σταθεροποίησης των γεωργών). 6 Μέτρα στήριξης του αμπελοοινικού τομέα Διάφορες ενισχύσεις χορηγούνται με σκοπό να διασφαλιστεί η ισορροπία της αγοράς και να αυξηθεί η ανταγωνιστικότητα των ευρωπαϊκών οίνων: ενισχύσεις για την προώθηση οίνων στις αγορές τρίτων χωρών και την ενημέρωση σχετικά με την υπεύθυνη κατανάλωση οίνου και το ενωσιακό σύστημα των ΠΟΠ/ΠΓΕ συγχρηματοδότηση των δαπανών για την αναδιάρθρωση και τη μετατροπή αμπελώνων, επενδύσεις σε οινοποιεία και σε εγκαταστάσεις εμπορίας, καθώς και για καινοτόμες δράσεις στήριξη για την πρώιμη συγκομιδή, τα ταμεία αλληλοβοήθειας, την ασφάλιση της συγκομιδής και την απόσταξη υποπροϊόντων: δυνατότητα μεταφοράς κονδυλίων στο καθεστώς ενιαίας ενίσχυσης στην αρχή της περιόδου προγραμματισμού. 7 Ενίσχυση στον τομέα της μελισσοκομίας Στήριξη του τομέα αυτού μέσω προγραμμάτων μελισσοκομίας με σκοπό τη βελτίωση της παραγωγής και της εμπορίας μελιού. 8 Ενίσχυση τομέα λυκίσκου στον του Στήριξη που χορηγείται σε οργανώσεις παραγωγών λυκίσκου προκειμένου να τους επιτραπεί να συνεχίσουν τις δραστηριότητές τους 9 Επιστροφές κατά την εξαγωγή Ενίσχυση που χορηγείται σε εξαιρετικές περιπτώσεις σε εξαγωγείς, η οποία καλύπτει τη διαφορά μεταξύ της τιμής στην εσωτερική αγορά της ΕΕ και της τιμής στην παγκόσμια αγορά. 10 Ενισχύσεις στον τομέα των μεταξοσκωλήκων - κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 1234/2007 Ενίσχυση που χορηγείται για τους μεταξοσκώληκες του κωδικού ΣΟ και για τον μεταξόσπορο του κωδικού ΣΟ , που εκτρέφονται στην Ένωση. Η ενίσχυση χορηγείται στους εκτροφείς μεταξοσκωλήκων για κάθε χρησιμοποιούμενο κουτί μεταξόσπορου, υπό τον όρο ότι τα κουτιά περιέχουν μια ελάχιστη ποσότητα μεταξόσπορου, η οποία καθορίζεται, και ότι η εκτροφή μεταξοσκωλήκων έχει ολοκληρωθεί επιτυχώς. 5

6 IV/A. Τα μέτρα που προβλέπονται στον τίτλο ΙΙΙ κεφάλαιο Ι του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1305/2013 Μέτρο δυνάμει του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1305/2013 Συνοπτική παρουσίαση του μέτρου IVI/A.1 14 Δράσεις μεταφοράς γνώσεων και ενημέρωσης Το μέτρο αφορά την κατάρτιση και άλλα είδη δραστηριοτήτων, όπως εργαστήρια, ατομική καθοδήγηση, δραστηριότητες επίδειξης, δράσεις ενημέρωσης, βραχυπρόθεσμες ανταλλαγές και προγράμματα επισκέψεων σε γεωργικές και δασικές εκμεταλλεύσεις προκειμένου να ενισχυθεί το ανθρώπινο δυναμικό των απασχολούμενων στους τομείς της γεωργίας, των τροφίμων και της δασοκομίας, των διαχειριστών γης και των ΜΜΕ σε αγροτικές περιοχές. IV/A.2 15 Συμβουλευτικές υπηρεσίες, υπηρεσίες διαχείρισης γεωργικής εκμετάλλευσης και υπηρεσίες αντικατάστασης στην εκμετάλλευση Το μέτρο αυτό, μέσω της χρήσης συμβουλευτικών υπηρεσιών, καθώς και της δημιουργίας συμβουλευτικών υπηρεσιών, υπηρεσιών διαχείρισης γεωργικής εκμετάλλευσης και υπηρεσιών αντικατάστασης στην εκμετάλλευση αποσκοπεί στη βελτίωση της βιώσιμης διαχείρισης και της οικονομικής και περιβαλλοντικής απόδοσης των γεωργικών και δασικών εκμεταλλεύσεων και των ΜΜΕ που δραστηριοποιούνται σε αγροτικές περιοχές. Προωθεί επίσης την επιμόρφωση των συμβούλων. IV/A.3 16 Συστήματα ποιότητας γεωργικών προϊόντων και τροφίμων Με το μέτρο αυτό παρέχεται στήριξη σε όλους τους νεοεισερχόμενους στα ενωσιακά, εθνικά και εθελοντικά συστήματα ποιότητας. Η στήριξη μπορεί επίσης να καλύπτει τις δαπάνες που προκύπτουν από δραστηριότητες ενημέρωσης και προώθησης που αποσκοπούν στην καλύτερη ενημέρωση των καταναλωτών σχετικά με την ύπαρξη και τις προδιαγραφές των προϊόντων που παράγονται στο πλαίσιο των εν λόγω ενωσιακών και εθνικών καθεστώτων ποιότητας. IV/A.4 17 Επενδύσεις σε υλικά στοιχεία του ενεργητικού Το μέτρο αυτό θα συμβάλει στη βελτίωση των οικονομικών και περιβαλλοντικών επιδόσεων των γεωργικών εκμεταλλεύσεων και των αγροτικών επιχειρήσεων, στη βελτίωση της αποδοτικότητας του τομέα της μεταποίησης και εμπορίας γεωργικών προϊόντων, στην εξασφάλιση της απαιτούμενης υποδομής για την ανάπτυξη της γεωργίας και της δασοκομίας και στη στήριξη μη παραγωγικών επενδύσεων που είναι αναγκαίες για την επίτευξη των περιβαλλοντικών στόχων. IV/A.5 18 Αποκατάσταση του δυναμικού γεωργικής παραγωγής που επλήγη από φυσικές καταστροφές και λήψη ενδεδειγμένων Το μέτρο αυτό θα βοηθήσει τους γεωργούς στην πρόληψη φυσικών καταστροφών και καταστροφικών συμβάντων ή στην αποκατάσταση γεωργικού δυναμικού που έχει υποστεί ζημίες, μετά την επίσημη αναγνώριση από τις αρμόδιες δημόσιες αρχές των κρατών μελών προκειμένου να ενισχυθεί η βιωσιμότητα και η ανταγωνιστικότητα των γεωργικών εκμεταλλεύσεων που έρχονται αντιμέτωπες με τέτοια συμβάντα. 6

7 μέτρων πρόληψης IV/A.6 19 Ανάπτυξη γεωργικών εκμεταλλεύσεων και επιχειρήσεων, Το μέτρο αυτό επιτρέπει την παροχή στήριξης για τη δημιουργία και την ανάπτυξη νέων βιώσιμων οικονομικών δραστηριοτήτων όπως η διαχείριση γεωργικών εκμεταλλεύσεων από νέους, η δημιουργία επιχειρήσεων σε αγροτικές περιοχές, ή για την ανάπτυξη μικρών εκμεταλλεύσεων. Παρέχεται επίσης στήριξη σε νέες ή υφιστάμενες επιχειρήσεις για επενδύσεις και την ανάπτυξη μη γεωργικών δραστηριοτήτων που είναι απαραίτητες για την ανάπτυξη και την ανταγωνιστικότητα των αγροτικών περιοχών και όλων των γεωργών που διαφοροποιούν τις γεωργικές τους δραστηριότητες. Το μέτρο παρέχει επίσης στήριξη σε γεωργούς οι οποίοι αποφασίζουν να μεταβιβάσουν την εκμετάλλευσή τους σε άλλους γεωργούς και εγκαταλείπουν τη γεωργία. IV/A.7 20 Βασικές υπηρεσίες και ανάπλαση χωριών σε αγροτικές περιοχές Με το μέτρο αυτό παρέχεται στήριξη σε παρεμβάσεις για την τόνωση της ανάπτυξης και την προώθηση της περιβαλλοντικής και κοινωνικοοικονομικής βιωσιμότητας των αγροτικών περιοχών, ιδίως μέσω της ανάπτυξης της τοπικής υποδομής (συμπεριλαμβανομένων των ευρυζωνικών δικτύων, των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και των κοινωνικών υποδομών και τοπικών βασικών υπηρεσιών, καθώς και μέσω της ανάπλασης χωριών και δραστηριοτήτων που αποσκοπούν στην αποκατάσταση και αναβάθμιση της πολιτιστικής και φυσικής κληρονομιάς. Το μέτρο παρέχει επίσης στήριξη για τη μετεγκατάσταση δραστηριοτήτων και τη μετατροπή εγκαταστάσεων, με στόχο τη βελτίωση της ποιότητας ζωής ή την αύξηση των περιβαλλοντικών επιδόσεων ενός οικισμού. IV/A.8 21 (22-26) Επενδύσεις στην ανάπτυξη δασικών περιοχών και στη βελτίωση της βιωσιμότητας των δασών Το μέτρο αυτό αποσκοπεί στην προώθηση των επενδύσεων στην ανάπτυξη των δασών, στην προστασία των δασών και στην καινοτομία στον τομέα της δασοκομίας και των δασικών προϊόντων με σκοπό τη συμβολή στην υλοποίηση του αναπτυξιακού δυναμικού των αγροτικών περιοχών, και στην ενίσχυση της παραγωγής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές IV/A.9 22 Δάσωση και δημιουργία δασικών εκτάσεων Το εν λόγω επιμέρους μέτρο προβλέπει τη στήριξη ενεργειών για τη δάσωση και τη δημιουργία δασικών εκτάσεων σε γεωργικές και μη γεωργικές εκτάσεις. IV/A Εγκατάσταση γεωργοδασοκομικών συστημάτων Το εν λόγω επιμέρους μέτρο στηρίζει την εφαρμογή γεωργοδασοκομικών συστημάτων και πρακτικών χρήσης της γης που σκοπίμως συνδυάζουν πολυετή ξυλώδη με καλλιέργειες και/ή ζώα στην ίδια μονάδα γης. IV/A Πρόληψη και αποκατάσταση ζημιών σε δάση από πυρκαγιές, φυσικές καταστροφές, καταστροφικά συμβάντα Το εν λόγω επιμέρους μέτρο αποσκοπεί στην πρόληψη και την αποκατάσταση (εκχέρσωση και αναφύτευση) του δασοκομικού δυναμικού μετά από δασικές πυρκαγιές και άλλες φυσικές καταστροφές, συμπεριλαμβανομένης της εμφάνισης παρασίτων και ασθενειών, καθώς και απειλές που σχετίζονται με την αλλαγή του κλίματος. IV/A Επενδύσεις οι οποίες βελτιώνουν την ανθεκτικότητα και την περιβαλλοντική αξία των δασικών οικοσυστημάτων Με το εν λόγω επιμέρους μέτρο παρέχεται στήριξη σε δράσεις για την ενίσχυση της περιβαλλοντικής αξίας των δασών, τον μετριασμό της κλιματικής αλλαγής και την προσαρμογή σε αυτήν, την παροχή υπηρεσιών οικοσυστήματος και την αύξηση της αξίας των δασών ως δημόσιου αγαθού. Επίσης, εξασφαλίζεται η αύξηση της περιβαλλοντικής αξίας των δασών. 7

8 IV/A Επενδύσεις σε δασοκομικές τεχνολογίες, στην μεταποίηση, διακίνηση και εμπορία δασικών προϊόντων. Το εν λόγω επιμέρους μέτρο στοχεύει στην παροχή στήριξης για επενδύσεις σε μηχανήματα και/ή εξοπλισμό που συνδέεται με την κοπή, τη διακίνηση και την επεξεργασία ξυλείας που προορίζεται για τη βιομηχανική παραγωγή πριστής ξυλείας. Κύριος στόχος αυτού του επιμέρους μέτρου είναι η βελτίωση της οικονομικής αξίας του δάσους. IV/A Σύσταση ομάδων και οργανώσεων παραγωγών Με το μέτρο αυτό παρέχεται στήριξη για τη σύσταση ομάδων και οργανώσεων παραγωγών, ιδίως κατά τα πρώτα χρόνια, όταν υπάρχουν πρόσθετες δαπάνες, προκειμένου να αντιμετωπιστούν από κοινού οι προκλήσεις της αγοράς και να ενισχυθεί η διαπραγματευτική ισχύς όσον αφορά την παραγωγή και την εμπορία, και στις τοπικές αγορές. IV/A Γεωργοπεριβαλλοντικά μέτρα και μέτρα για το κλίμα Το μέτρο αυτό ενθαρρύνει τους διαχειριστές γης να εφαρμόζουν γεωργικές πρακτικές που συμβάλλουν στην προστασία του περιβάλλοντος, του τοπίου και των φυσικών πόρων, καθώς και στον μετριασμό της κλιματικής αλλαγής και την προσαρμογή σε αυτήν. Αφορά όχι μόνο τις επωφελείς για το περιβάλλον βελτιώσεις στις γεωργικές πρακτικές, αλλά και τη διατήρηση των υφιστάμενων επωφελών πρακτικών. IV/A Βιολογική γεωργία Το μέτρο αυτό εστιάζει στη στήριξη της μετατροπής ή/και της διατήρησης των πρακτικών βιολογικής γεωργίας, με στόχο την ενθάρρυνση των γεωργών να συμμετέχουν σε καθεστώτα του είδους αυτού και, κατ επέκταση, στην ανταπόκριση στο αίτημα της κοινωνίας για τη χρήση γεωργικών πρακτικών φιλικών προς το περιβάλλον. IV/A Ενισχύσεις στο πλαίσιο του Natura 2000 και της οδηγίας πλαισίου για τα ύδατα Με το μέτρο αυτό παρέχεται αντισταθμιστική στήριξη σε δικαιούχους που αντιμετωπίζουν ιδιαίτερες δυσκολίες λόγω της υποχρεωτικής συμμόρφωσης με ορισμένες απατήσεις στις σχετικές περιοχές που απορρέουν από την εφαρμογή των οδηγιών για τα πτηνά και τους οικότοπους και την οδηγία πλαίσιο για τα ύδατα (ΟΠΥ), σε σχέση με τους γεωργούς και δασοκόμους άλλων περιοχών οι οποίοι δεν αντιμετωπίζουν τα ίδια μειονεκτήματα. IV/A Ενισχύσεις σε περιοχές με φυσικά ή άλλα ειδικά μειονεκτήματα Με το μέτρο αυτό παρέχεται στήριξη στους δικαιούχους που αντιμετωπίζουν ιδιαίτερους περιορισμούς λόγω της γεωγραφικής τους θέσης σε ορεινές περιοχές ή σε άλλες περιοχές με σημαντικά φυσικά ή άλλα ειδικά μειονεκτήματα. IV/A Καλή μεταχείριση των ζώων Στο πλαίσιο του μέτρου αυτού χορηγείται ενίσχυση στους γεωργούς που αναλαμβάνουν, σε εθελοντική βάση, να διεξάγουν δράσεις αναλαμβάνοντας μία ή περισσότερες δεσμεύσεις για την καλή μεταχείριση των ζώων. IV/A Δασοπεριβαλλοντικές και κλιματικές υπηρεσίες και διατήρηση των δασών Το μέτρο αυτό ανταποκρίνεται στις ανάγκες της προώθησης της αειφόρου διαχείρισης και βελτίωσης των δασών και των δασικών εκτάσεων, περιλαμβανομένης της διατήρησης και της βελτίωσης της βιοποικιλότητας, των υδατικών και εδαφικών πόρων, και της καταπολέμησης της κλιματικής αλλαγής, καθώς και στην ανάγκη διατήρησης των δασικών γενετικών πόρων, μεταξύ άλλων μέσω δραστηριοτήτων όπως η ανάπτυξη διαφορετικών ποικιλιών δασικών ειδών με στόχο την προσαρμογή στις ειδικές τοπικές συνθήκες. IV/A Συνεργασία Αυτό το μέτρο προωθεί τις μορφές συνεργασίας στην οποία συμμετέχουν τουλάχιστον δύο φορείς, και οι οποίες αποσκοπούν στην ανάπτυξη (μεταξύ άλλων): πιλοτικών έργων νέων προϊόντων, πρακτικών, διεργασιών και τεχνολογιών στους τομείς της γεωργίας, των τροφίμων και της δασοκομίας τουριστικών υπηρεσιών μικρών αλυσίδων εφοδιασμού και τοπικών αγορών κοινών έργων / πρακτικών σχετικά με το περιβάλλον / την κλιματική αλλαγή σχεδίων για τη βιώσιμη παροχή βιομάζας στρατηγικών τοπικής ανάπτυξης εκτός του LEADER σχεδίων διαχείρισης δασών και διαφοροποίησης σε δραστηριότητες «κοινωνικής γεωργίας». 8

9 IV/A Διαχείριση κινδύνων Το μέτρο αυτό αποτελεί μια νέα «εργαλειοθήκη» διαχείρισης κινδύνων και αναπτύσσει περαιτέρω τις δυνατότητες που υφίστανται επί του παρόντος για τη στήριξη των ασφαλιστικών ταμείων και των ταμείων αλληλοβοήθειας μέσω εθνικών κονδυλίων άμεσων ενισχύσεων των κρατών μελών ώστε να βοηθηθούν οι γεωργοί που εκτίθενται σε όλο και μεγαλύτερους οικονομικούς και περιβαλλοντικούς κινδύνους. Το μέτρο εισάγει επίσης ένα εργαλείο σταθεροποίησης του εισοδήματος για την παροχή αποζημίωσης στους γεωργούς που αντιμετωπίζουν σοβαρή μείωση του εισοδήματός τους. IV/A Χρηματοδότηση συμπληρωματικών εθνικών άμεσων ενισχύσεων για την Κροατία Αυτό το μέτρο προσφέρει για την Κροατία, ως νέο δικαιούχο, συμπληρωματική ενίσχυση στο πλαίσιο του δεύτερου πυλώνα. IV/A.24 [ΚΚΔ] 35 Στήριξη για την τοπική ανάπτυξη του LEADER (Τοπική ανάπτυξη με πρωτοβουλία των τοπικών κοινοτήτων - «ΤΑΠΤΚ») Το μέτρο αυτό έχει ως στόχο τη διατήρηση του LEADER ως εργαλείου ολοκληρωμένης προσέγγισης για την εδαφική ανάπτυξη σε υποπεριφερειακό επίπεδο, που θα συμβάλει άμεσα στην ισόρροπη εδαφική ανάπτυξη των αγροτικών περιοχών, η οποία αποτελεί έναν από τους γενικούς στόχους της πολιτικής για την αγροτική ανάπτυξη. Η στήριξη της ανάπτυξης με πρωτοβουλία των τοπικών κοινοτήτων [LEADER στο πλαίσιο του ΕΓΤΑΑ] καλύπτει: α) τις δαπάνες της προπαρασκευαστικής υποστήριξης η οποία συνίσταται στη δημιουργία ικανοτήτων, την κατάρτιση και τη δικτύωση με σκοπό την προετοιμασία και υλοποίηση μιας στρατηγικής τοπικής ανάπτυξης με πρωτοβουλία τοπικών κοινοτήτων β) την υλοποίηση των πράξεων στο πλαίσιο της στρατηγικής για την τοπική ανάπτυξη με πρωτοβουλία τοπικών κοινοτήτων γ) την προετοιμασία και υλοποίηση δραστηριοτήτων συνεργασίας της ομάδας τοπικής δράσης δ) τα λειτουργικά έξοδα που συνδέονται με τη διαχείριση της υλοποίησης της στρατηγικής για την τοπική ανάπτυξη με πρωτοβουλία τοπικών κοινοτήτων ε) τον συντονισμό της στρατηγικής για την τοπική ανάπτυξη με πρωτοβουλία τοπικών κοινοτήτων IV/A.25 άρθρα Τεχνική βοήθεια Το μέτρο αυτό παρέχει στα κράτη μέλη τη δυνατότητα παροχής τεχνικής βοήθειας για την υποστήριξη ενεργειών στήριξης της διοικητικής ικανότητας που συνδέεται με τη διαχείριση των Ευρωπαϊκών Διαρθρωτικών και Επενδυτικών Ταμείων (ΕΔΕΤ). Οι ενέργειες αυτές μπορεί να αφορούν τις δραστηριότητες προετοιμασίας, διαχείρισης, παρακολούθησης, αξιολόγησης, ενημέρωσης και επικοινωνίας, δικτύωσης, διεκπεραίωσης καταγγελιών και ελέγχου και δημοσιονομικού ελέγχου των προγραμμάτων αγροτικής ανάπτυξης. V/B Τα μέτρα που προβλέπονται στον τίτλο IV κεφάλαιο Ι του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1698/2005 Μέτρο δυνάμει του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. Συνοπτική περιγραφή του μέτρου 9

10 1698/2005 Άξονας 1 βελτίωση της ανταγωνιστικότητας του τομέα της γεωργίας και της δασοκομίας: Άρθρο 20 Η στήριξη που στοχεύει την ανταγωνιστικότητα του τομέα της γεωργίας και της δασοκομίας αφορά: V/B.1.1 Άρθρο 21 α) μέτρα που αποσκοπούν στην προαγωγή της γνώσης και στη Δράσεις επαγγελματικής κατάρτισης και ενημέρωσης, περιλαμβανομένης της διάδοσης επιστημονικών γνώσεων και καινοτόμων πρακτικών, για τα άτομα που απασχολούνται στους τομείς της γεωργίας, των τροφίμων και της δασοκομίας: το μέτρο αποσκοπεί στην βελτίωση του ανθρώπινου ενίσχυση της τεχνικής και οικονομικής κατάρτισης, της ενημέρωσης και της διάδοσης των γνώσεων σε θέματα που αφορούν τη γεωργία, τα δυναμικού με: τρόφιμα και τη δασοκομία, συμπεριλαμβανομένης της ειδίκευσης στις νέες τεχνολογίες των πληροφοριών, καθώς και επαρκών γνώσεων στους τομείς της ποιότητας των προϊόντων, των αποτελεσμάτων της έρευνας και της αειφόρου διαχείρισης των φυσικών πόρων, συμπεριλαμβανομένων των απαιτήσεων για την πολλαπλή συμμόρφωση και της εφαρμογής παραγωγικών πρακτικών συμβατών με τη διατήρηση και την αξιοποίηση του τοπίου και την προστασία του περιβάλλοντος V/B.1.2 Άρθρο 22 Εγκατάσταση νέων γεωργών: το μέτρο αποσκοπεί στη διευκόλυνση τόσο της αρχικής εγκατάστασης των γεωργών που είναι ηλικίας κάτω των 40 ετών και εγκαθίστανται για πρώτη φορά, όσο και της διαρθρωτικής προσαρμογής των εκμεταλλεύσεών τους μετά την αρχική τους εγκατάσταση. V/B.1.3 Άρθρο 23 Πρόωρη συνταξιοδότηση γεωργών και γεωργικών εργατών: το μέτρο αυτό επιδιώκει να διευκολύνει τη διαρθρωτική προσαρμογή των μεταβιβαζόμενων εκμεταλλεύσεων μέσω του μέτρου της εγκατάστασης νέων γεωργών, ή με τη μεταβίβαση της εκμετάλλευσης με στόχο την αύξηση του μεγέθους της. Στήριξη παρέχεται στους γεωργούς και τους γεωργικούς εργάτες ηλικίας τουλάχιστον 55 ετών οι οποίοι αποφασίζουν την οριστική παύση της γεωργικής δραστηριότητας τους ή την παύση των γεωργικών εργασιών τους, αντιστοίχως. Το μέτρο αυτό έχει ανασταλεί κατά την περίοδο προγραμματισμού V/B.1.4 Άρθρο 24 Χρήση συμβουλευτικών υπηρεσιών από τους γεωργούς και τους δασοκαλλιεργητές η στήριξη για τη χρήση από τους γεωργούς και τους δασοκαλλιεργητές διαχειριστικών και συμβουλευτικών υπηρεσιών έχει ως στόχο να τους δοθεί η δυνατότητα να βελτιώσουν την αειφόρο διαχείριση των εκμεταλλεύσεών τους. Η παρεχόμενη στήριξη στο πλαίσιο του μέτρου αυτού συμβάλλει στην κάλυψη των εξόδων που απορρέουν από τη χρήση συμβουλευτικών υπηρεσιών. V/B.1.5 Άρθρο 25 V/B.1.6 Άρθρο 26 β) μέτρα που αποσκοπούν στην αναδιάρθρωση και ανάπτυξη του φυσικού δυναμικού και στην προαγωγή της καινοτομίας, με Δημιουργία υπηρεσιών διαχείρισης γεωργικών εκμεταλλεύσεων, αντικατάστασης και παροχής συμβουλευτικών υπηρεσιών στη γεωργική εκμετάλλευση, καθώς και παροχής δασοκομικών συμβουλών: η παρεχόμενη στήριξη στο πλαίσιο του μέτρου αυτού καλύπτει τις δαπάνες που απορρέουν από τη δημιουργία υπηρεσιών διαχείρισης γεωργικών εκμεταλλεύσεων, αντικατάστασης και παροχής συμβουλευτικών υπηρεσιών στη γεωργική εκμετάλλευση, καθώς και παροχής δασοκομικών συμβουλών. Εκσυγχρονισμό των γεωργικών εκμεταλλεύσεων: σκοπός του μέτρου αυτού είναι να εκσυγχρονιστούν οι γεωργικές εκμεταλλεύσεις και να βελτιωθούν οι οικονομικές επιδόσεις τους μέσω καλύτερης χρήσης των συντελεστών παραγωγής,, ο στόχος του μέτρου καλύπτει τη στήριξη για υλικές ή άυλες επενδύσεις για την εισαγωγή νέων τεχνολογιών και καινοτομιών, τη στροφή προς την ποιότητα, τα βιολογικά προϊόντα και τη διαφοροποίηση εντός ή/και εκτός εκμετάλλευσης, καθώς και τη βελτίωση της κατάστασης των γεωργικών εκμεταλλεύσεων όσον αφορά το περιβάλλον, την ασφάλεια στον τόπο εργασίας, την υγιεινή και την καλή μεταχείριση των ζώων. 10

11 V/B.1.7 Άρθρο 27 Βελτίωση της οικονομικής αξίας των δασών: στο πλαίσιο του μέτρου αυτού παρέχεται στήριξη στους ιδιοκτήτες ιδιωτικών δασών (ή τις ενώσεις τους) ή στους δήμους (ή τις ενώσεις τους) για τη διεξαγωγή επενδύσεων με σκοπό τη βελτίωση και τη διεύρυνση της οικονομικής αξίας των δασών τους, ή για την αύξηση της διαφοροποίησης της παραγωγής και τη διεύρυνση των ευκαιριών διάθεσης στην αγορά V/B.1.8 Άρθρο 28 Αύξηση της προστιθέμενης αξίας των γεωργικών και δασικών προϊόντων: στο πλαίσιο του μέτρου αυτού παρέχεται στήριξη για υλικές ή/και άυλες επενδύσεις που αποσκοπούν στη βελτίωση της μεταποίησης και της εμπορίας πρωτογενών γεωργικών και δασικών προϊόντων V/B.1.9 Άρθρο 29 Συνεργασία για την ανάπτυξη νέων προϊόντων, επεξεργασιών και τεχνολογιών στον τομέα της γεωργίας και των τροφίμων και στον τομέα της δασοκομίας το μέτρο αυτό στηρίζει και προωθεί τη συνεργασία μεταξύ γεωργών, βιομηχανίας τροφίμων και μεταποίησης πρώτων υλών, και άλλων παραγόντων προκειμένου να εξασφαλιστεί ότι οι τομείς της γεωργίας και των τροφίμων, καθώς και ο δασικός τομέας, μπορούν να αξιοποιούν δυνατότητες αγοράς μέσω της ευρείας διάδοσης καινοτόμων προσεγγίσεων για την ανάπτυξη νέων προϊόντων, μεθόδων και τεχνολογιών V/B.1.10 Άρθρο 30 Βελτίωση και ανάπτυξη της υποδομής που σχετίζεται με την ανάπτυξη και προσαρμογή της γεωργίας και της δασοκομίας: η στήριξη καλύπτει πράξεις σχετικές με την πρόσβαση σε γεωργική και δασική γη, τον αναδασμό και την έγγειο βελτίωση, τον ενεργειακό εφοδιασμό και τη διαχείριση των υδάτων V/B.1.11 Αποκατάσταση του γεωργικού παραγωγικού δυναμικού που επλήγη από θεομηνίες και εισαγωγή των κατάλληλων δράσεων πρόληψης: στο πλαίσιο του μέτρου αυτού παρέχεται στήριξη για μέτρα αποκατάστασης και πρόληψης των φυσικών καταστροφών, ως μέσου συμβολής στην ανταγωνιστικότητα της γεωργίας V/B.1.12 Άρθρο 31 γ) μέτρα που αποσκοπούν στη βελτίωση της ποιότητας της γεωργικής παραγωγής και των προϊόντων με: Παροχή βοήθειας σε γεωργούς προκειμένου να προσαρμοστούν σε απαιτητικά πρότυπα βασιζόμενα στην κοινοτική νομοθεσία: στόχος του μέτρου είναι η προώθηση της ταχύτερης εφαρμογής και της τήρησης, από τους γεωργούς, απαιτητικών προτύπων με βάση την κοινοτική νομοθεσία που αφορά το περιβάλλον, τη δημόσια υγεία, την υγεία ζώων και φυτών, την καλή μεταχείριση των ζώων και την ασφάλεια στον τόπο εργασίας. Το μέτρο καλύπτει εν μέρει τις δαπάνες και την απώλεια εισοδήματος για τους γεωργούς που εφαρμόζουν τα πρότυπα. Έχει ανασταλεί κατά την περίοδο προγραμματισμού V/B.1.13 Άρθρο 32 Στήριξη γεωργών που συμμετέχουν σε συστήματα για την ποιότητα τροφίμων: στο πλαίσιο του μέτρου αυτού παρέχεται στήριξη στους γεωργούς που συμμετέχουν σε κοινοτικά ή εθνικά συστήματα για την ποιότητα των τροφίμων, τα οποία αποβλέπουν στην παροχή εγγυήσεων στους καταναλωτές για την ποιότητα του προϊόντος ή τη χρησιμοποιούμενη μέθοδο παραγωγής ως αποτέλεσμα της συμμετοχής των γεωργών στα εν λόγω συστήματα, στην επίτευξη προστιθέμενης αξίας για τα πρωτογενή γεωργικά προϊόντα και στη διεύρυνση των ευκαιριών για την εξεύρεση αγορών. V/B.1.14 Άρθρο 33 Στήριξη ομάδων παραγωγών για δραστηριότητες ενημέρωσης και προώθησης των προϊόντων στο πλαίσιο συστημάτων για την ποιότητα τροφίμων: παρέχεται στήριξη σε ομάδες παραγωγών, για να ενημερώνουν τους καταναλωτές και να προωθούν τα προϊόντα που παράγονται στο πλαίσιο συστημάτων για την ποιότητα, τα οποία στηρίζονται από τα κράτη μέλη βάσει των προγραμμάτων τους για την αγροτική ανάπτυξη προκειμένου να βελτιωθούν οι γνώσεις των καταναλωτών σχετικά με την ύπαρξη και τις προδιαγραφές των προϊόντων που παράγονται στο πλαίσιο των προαναφερθέντων συστημάτων για την ποιότητα. 11

12 VB.1.15 δ) μεταβατικά μέτρα για την Στήριξη των γεωργικών εκμεταλλεύσεων ημιαυτοσυντήρησης υπό διαδικασία αναδιάρθρωσης: στο πλαίσιο του μέτρου αυτού παρέχεται στήριξη για γεωργικές εκμεταλλεύσεις, οι οποίες παράγουν πρωτίστως για ιδία κατανάλωση. Το μεταβατικό αυτό μέτρο έχει ανασταλεί κατά την περίοδο προγραμματισμού V/B.1.16 Τσεχική Δημοκρατία, την Εσθονία, την Κύπρο, τη Λετονία, τη Λιθουανία, την Ουγγαρία, τη Μάλτα, την Πολωνία, τη Σλοβενία και τη Σλοβακία, που αφορούν: Στήριξη της δημιουργίας ομάδων παραγωγών: παρέχεται στήριξη για τη διευκόλυνση της σύστασης και της διοικητικής λειτουργίας ομάδων παραγωγών. Το μεταβατικό αυτό μέτρο έχει ανασταλεί κατά την περίοδο προγραμματισμού V/B.1.17 Παροχή συμβουλευτικών υπηρεσιών και υπηρεσιών γεωργικών εφαρμογών στις εκμεταλλεύσεις στη Βουλγαρία και τη Ρουμανία V/B.1.18 Μέτρο 144 Στήριξη γεωργικών εκμεταλλεύσεων υπό αναδιάρθρωση λόγω μεταρρύθμισης κοινής οργάνωσης αγοράς. Άξονας 2 Βελτίωση του περιβάλλοντος και της υπαίθρου: Άρθρο 36 V/B.2.1 Άρθρο 37 α) μέτρα που στοχεύουν στην Ενισχύσεις λόγω φυσικών μειονεκτημάτων στους γεωργούς ορεινών περιοχών: οι ενισχύσεις λόγω φυσικών μειονεκτημάτων στις ορεινές αειφόρο χρήση της γεωργικής γης περιοχές συμβάλλουν, μέσω της συνεχούς χρησιμοποίησης των γεωργικών γαιών, στη διατήρηση της υπαίθρου καθώς και στη διατήρηση με: και προαγωγή αειφόρων γεωργικών συστημάτων V/B.2.2 Άρθρο 37 Ενισχύσεις στους γεωργούς περιοχών με μειονεκτήματα, εκτός των ορεινών περιοχών: οι ενισχύσεις λόγω φυσικών μειονεκτημάτων σε περιοχές με μειονεκτήματα, εκτός των ορεινών περιοχών, συμβάλλουν, μέσω της συνεχούς χρησιμοποίησης των γεωργικών γαιών, στη διατήρηση της υπαίθρου καθώς και στη διατήρηση και προαγωγή αειφόρων γεωργικών συστημάτων. V/B.2.3 Άρθρο 38 Ενισχύσεις Natura 2000 και ενισχύσεις που συνδέονται με την οδηγία 2000/60/ΕΚ: σκοπός των ενισχύσεων αυτών είναι να βοηθήσουν τους γεωργούς στην αντιμετώπιση συγκεκριμένων μειονεκτημάτων σε ορισμένες περιοχές, τα οποία απορρέουν από την εφαρμογή της οδηγίας 79/409/ΕΟΚ του Συμβουλίου, περί της διατηρήσεως των αγρίων πτηνών και της οδηγίας 92/43/ΕΟΚ του Συμβουλίου, για τη διατήρηση των φυσικών οικότοπων καθώς και της άγριας πανίδας και χλωρίδας, ώστε να υπάρξει συμβολή στην αποτελεσματική διαχείριση των τοποθεσιών Natura 2000, καθώς και στην αντιμετώπιση μειονεκτημάτων σε περιοχές λεκάνης απορροής ποταμών, τα οποία απορρέουν από την εφαρμογή της οδηγίας 2000/60/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, για τη θέσπιση πλαισίου κοινοτικής δράσης στον τομέα της πολιτικής των υδάτων. V/B.2.4 Άρθρο 39 Γεωργοπεριβαλλοντικές ενισχύσεις: οι εν λόγω ενισχύσεις καλύπτουν τις δαπάνες και την απώλεια εισοδήματος για τους γεωργούς και άλλους διαχειριστές γαιών λόγω της οικειοθελούς δέσμευσής τους όσον αφορά την εφαρμογή μεθόδων γεωργικής παραγωγής συμβατών με την προστασία και τη βελτίωση του περιβάλλοντος, του τοπίου και των χαρακτηριστικών του, των φυσικών πόρων, του εδάφους και της γενετικής ποικιλομορφίας V/B.2.5 Άρθρο 40 Ενισχύσεις για την καλή μεταχείριση των ζώων: οι ενισχύσεις αυτές καλύπτουν τις δαπάνες και την απώλεια εισοδήματος για τους γεωργούς που δεσμεύονται να εφαρμόσουν ζωοτεχνικά πρότυπα που υπερβαίνουν τα σχετικά υποχρεωτικά πρότυπα 12

13 V/B.2.6 Άρθρο 41 Στήριξη για μη παραγωγικές επενδύσεις: παρέχεται στήριξη για μη κερδοφόρες επενδύσεις, όταν είναι αναγκαίες για την επίτευξη των δεσμεύσεων που έχουν αναληφθεί στο πλαίσιο γεωργοπεριβαλλοντικών καθεστώτων ή άλλων γεωργοπεριβαλλοντικών στόχων, ή όταν επαυξάνουν, στον χώρο της εκμετάλλευσης, την αξία των περιοχών Natura 2000 και άλλων περιοχών μεγάλης φυσικής αξίας ως δημόσιου αγαθού. V/B.2.7 Άρθρο 43 β) μέτρα που στοχεύουν στην Πρώτη δάσωση γεωργικής γης: η στήριξη παρέχεται σε γεωργούς για την πρώτη δάσωση γεωργικής γης, δηλαδή γης στην οποία είχαν αειφόρο χρήση δασικής γης με εφαρμοστεί γεωργικές πρακτικές. Οι ενισχύσεις καλύπτουν το κόστος εγκατάστασης και συντήρησης, καθώς και την απώλεια εισοδήματος λόγω της δάσωσης V/B.2.8 Άρθρο 44 Πρώτη εγκατάσταση γεωργοδασοκομικών συστημάτων σε γεωργική γη: η στήριξη παρέχεται σε γεωργούς για τη δημιουργία γεωργοδασοκομικών συστημάτων τα οποία συνδυάζουν συστήματα εκτατικής γεωργίας και δασοκομίας. Η στήριξη καλύπτει τις δαπάνες εγκατάστασης V/B.2.9 Άρθρο 45 Πρώτη δάσωση μη γεωργικής γης: η στήριξη παρέχεται για τη δάσωση ακαλλιέργητης γης. Οι ενισχύσεις περιλαμβάνουν τις δαπάνες εγκατάστασης και, στην περίπτωση εγκαταλειφθείσας γεωργικής γης, επίσης ετήσια πριμοδότηση. V/B.2.10 Άρθρο 46 Ενισχύσεις Natura 2000: αποσκοπούν στην παροχή στήριξης στους ιδιοκτήτες ιδιωτικών δασών ή τις ενώσεις τους για την αντιστάθμιση του επιπλέον κόστους και της απώλειας εισοδήματος εξαιτίας των περιορισμών στη χρήση των δασών και άλλων δασικών εκτάσεων, οι οποίοι συνδέονται με την ορθή εφαρμογή των οδηγιών 79/409/ΕΟΚ και 92/43/ΕΟΚ. V/B.2.11 Άρθρο 47 Δασοπεριβαλλοντικές ενισχύσεις: η στήριξη αυτή παρέχεται σε όσους αναλαμβάνουν δασοπεριβαλλοντικές δεσμεύσεις για περίοδο πέντε έως επτά ετών. V/B.2.12 Άρθρο 48 Αποκατάσταση του δασοκομικού δυναμικού και εισαγωγή δράσεων πρόληψης: η στήριξη αυτή παρέχεται για την αποκατάσταση του δασοκομικού δυναμικού στα δάση που έχουν πληγεί από φυσικές καταστροφές και πυρκαγιές, και για τη λήψη των κατάλληλων μέτρων πρόληψης. V/B.2.13 Άρθρο 49 Στήριξη για μη παραγωγικές επενδύσεις: παρέχεται στήριξη για επενδύσεις σε δάση που συνδέονται με την υλοποίηση των δεσμεύσεων που έχουν αναληφθεί στο πλαίσιο δασοπεριβαλλοντικού μέτρου ή άλλων περιβαλλοντικών στόχων και οι οποίες αυξάνουν την αξία των δασών και των δασικών εκτάσεων ως δημόσιου αγαθού στη συγκεκριμένη περιοχή. Άξονας 3 Ποιότητα ζωής στις αγροτικές περιοχές και διαφοροποίηση της αγροτικής οικονομίας Άρθρο 52 V/B.3.1 Άρθρο 53 α) μέτρα για τη διαφοροποίηση Διαφοροποίηση προς μη γεωργικές δραστηριότητες: το μέτρο αυτό αποσκοπεί στην παροχή στήριξης στον αγροτικό πληθυσμό για τη της αγροτικής οικονομίας, τα διαφοροποίηση των γεωργικών δραστηριοτήτων προς μη γεωργικές δραστηριότητες, την ανάπτυξη δραστηριοτήτων που δεν ανήκουν στον οποία περιλαμβάνουν: γεωργικό τομέα και την προώθηση της απασχόλησης V/B.3.2 Άρθρο 54 Στήριξη της δημιουργίας και ανάπτυξης πολύ μικρών επιχειρήσεων με στόχο την προώθηση της επιχειρηματικότητας και την ανάπτυξη του οικονομικού ιστού: το μέτρο αυτό έχει ως στόχο τη διαφοροποίηση των γεωργικών δραστηριοτήτων προς μη γεωργικές δραστηριότητες με τη στήριξη της σύστασης πολύ μικρών επιχειρήσεων, που διευκολύνει την επιχειρηματικότητα στις αγροτικές περιοχές. V/B.3.3 Άρθρο 55 Ενθάρρυνση τουριστικών δραστηριοτήτων: η στήριξη καλύπτει μικρής κλίμακας υποδομή, όπως κέντρα πληροφοριών και τοποθέτηση πινακίδων στους τουριστικούς χώρους, υποδομή αναψυχής, όπως αυτή που προσφέρει πρόσβαση σε φυσικές περιοχές και καταλύματα 13

14 μικρής δυναμικότητας και την ανάπτυξη ή/και εμπορία τουριστικών υπηρεσιών που σχετίζονται με τον αγροτικό τουρισμό. V/B.3.4 Άρθρο 56 β) μέτρα για τη βελτίωση της ποιότητας ζωής στις αγροτικές Βασικές υπηρεσίες για την οικονομία και τον αγροτικό πληθυσμό: στο πλαίσιο του μέτρου αυτού παρέχεται στήριξη για τη βελτίωση των βασικών υπηρεσιών, συμπεριλαμβανομένης της τοπικής πρόσβασης στις τεχνολογίες των πληροφοριών και των επικοινωνιών (ΤΠΕ) και περιοχές, περιλαμβάνουν: τα οποία τη διεξαγωγή επενδύσεων. Το μέτρο περιλαμβάνει την παροχή στήριξης για τη δημιουργία βασικών υπηρεσιών, συμπεριλαμβανομένων των δραστηριοτήτων πολιτισμού και αναψυχής, που αφορούν ένα χωριό ή ομάδα χωριών και τη συναφή μικρής κλίμακας υποδομή. V/B.3.5 Ανάπλαση και ανάπτυξη χωριών: το μέτρο αποβλέπει στη στήριξη της ανάπτυξης χωριών. V/B.3.6 Άρθρο 57 Διατήρηση και αναβάθμιση της αγροτικής κληρονομιάς: στο πλαίσιο του μέτρου αυτού παρέχεται στήριξη για την κατάρτιση σχεδίων προστασίας και διαχείρισης για τις τοποθεσίες Natura 2000 και άλλους τόπους υψηλής φυσικής αξίας: δράσεις περιβαλλοντικής ευαισθητοποίησης και επενδύσεις σχετικές με τη διατήρηση, αποκατάσταση και αναβάθμιση της φυσικής κληρονομιάς και με την ανάπτυξη τοποθεσιών υψηλής φυσικής αξίας. Παρέχεται επίσης στήριξη για μελέτες και επενδύσεις συνδεόμενες με τη συντήρηση, αποκατάσταση και αναβάθμιση της πολιτιστικής κληρονομιάς. V/B.3.7 Άρθρο 58 γ) Μέτρο κατάρτισης και ενημέρωσης για οικονομικούς φορείς, οι οποίοι δραστηριοποιούνται στους τομείς που καλύπτονται από τον άξονα 3: το μέτρο αυτό συμβάλλει στη βελτίωση του ανθρώπινου δυναμικού στις αγροτικές περιοχές για την επίτευξη των στόχων της διαφοροποίησης των γεωργικών δραστηριοτήτων προς μη γεωργικές δραστηριότητες και της ανάπτυξης μη γεωργικών τομέων, της προώθησης της απασχόλησης, της βελτίωσης των βασικών υπηρεσιών και της διεξαγωγής επενδύσεων. V/B.3.8 Άρθρο 59 δ) Μέτρο για την απόκτηση δεξιοτήτων και τον συντονισμό με στόχο την προπαρασκευή και υλοποίηση μιας στρατηγικής τοπικής ανάπτυξης. Στο πλαίσιο του μέτρου αυτού παρέχεται στήριξη για μελέτες σχετικά με την περιοχή και τη στρατηγική τοπικής ανάπτυξης, για παράδειγμα την κατάρτιση προσωπικού που συμμετέχει στην προετοιμασία και την εφαρμογή μιας στρατηγικής τοπικής ανάπτυξης, τη διοργάνωση εκδηλώσεων προβολής και την κατάρτιση ατόμων με ηγετικό ρόλο, καθώς και την εφαρμογή από εταιρικά σχήματα δημοσίου-ιδιωτικού τομέα. Άξονας 4 Leader Άρθρο 61 Το μέτρο Leader αποσκοπεί στη στήριξη της εφαρμογής σχεδίων τοπικής ανάπτυξης και συνεργασίας, καθώς και της απόκτησης δεξιοτήτων για τη λειτουργία της ομάδας τοπικής δράσης. V/B.4.1 Άρθρο 63. α) Στρατηγικές τοπικής Ανταγωνιστικότητα V/B.4.2 ανάπτυξης Περιβάλλον/διαχείριση γης V/B.4.3 Ποιότητα ζωής/διαφοροποίηση V/B.4.4 β) Διεθνική και διαπεριφερειακή συνεργασία V/B.4.5 γ) Λειτουργία της ομάδας τοπικής δράσης, απόκτηση δεξιοτήτων και συντονισμός V/B.5 Άρθρο 66. Τεχνική βοήθεια V/B.6 Συμπληρωματικές άμεσες ενισχύσεις στη Βουλγαρία και τη Ρουμανία. 14

15 VI/A. Τα μέτρα προώθησης και ενημέρωσης που προβλέπονται στον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 1144/2014 IVI/A.1 Μέτρα προώθησης και ενημέρωσης που προβλέπονται στον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 1144/2014 Τα μέτρα ενημέρωσης και προώθησης για τα γεωργικά προϊόντα και τον τρόπο παραγωγής τους, καθώς και για τα προϊόντα διατροφής με βάση γεωργικά προϊόντα, τα οποία υλοποιούνται στην εσωτερική αγορά ή στις τρίτες χώρες και αναφέρονται στον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 1144/2014, μπορούν να χρηματοδοτούνται από τον κοινοτικό προϋπολογισμό, εξ ολοκλήρου ή εν μέρει, υπό τους όρους που προβλέπονται στον παρόντα κανονισμό. Τα μέτρα αυτά υλοποιούνται στο πλαίσιο προγράμματος ενημέρωσης και προώθησης. VI/Β. Τα μέτρα προώθησης και ενημέρωσης που προβλέπονται στον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 3/2008 VI/Β.1 Μέτρα προώθησης και ενημέρωσης που προβλέπονται στον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 3/2008 Τα μέτρα ενημέρωσης και προώθησης για τα γεωργικά προϊόντα και τον τρόπο παραγωγής τους, καθώς και για τα προϊόντα διατροφής με βάση γεωργικά προϊόντα, τα οποία υλοποιούνται στην εσωτερική αγορά ή στις τρίτες χώρες και αναφέρονται στο 2 του κανονισμού 3/2008 μπορούν να χρηματοδοτούνται από τον κοινοτικό προϋπολογισμό, εξ ολοκλήρου ή εν μέρει, υπό τους όρους που προβλέπονται στον παρόντα κανονισμό. Τα μέτρα αυτά υλοποιούνται στο πλαίσιο προγράμματος ενημέρωσης και προώθησης. VI/Γ. Τα μέτρα που προβλέπονται στον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 247/2006 και στον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 228/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου 15

16 VI/Γ.1 POSEI (προγράμματα ειδικών μέτρων για τις εξόχως απόκεντρες περιοχές) Ενισχύσεις που χορηγούνται για το ακόλουθο μέτρο: Το πρόγραμμα POSEI είναι ένα ειδικό γεωργικό καθεστώς σκοπός του οποίου είναι η συνεκτίμηση των ιδιαίτερων δυσχερειών που αντιμετωπίζουν οι εξόχως απόκεντρες περιοχές, όπως απαιτεί το 349 της ΣΛΕΕ. Αποτελείται από δύο σκέλη: το ειδικό καθεστώς εφοδιασμού (ΕΚΕ) και τα μέτρα στήριξης της τοπικής παραγωγής. Στόχος του πρώτου σκέλους είναι να μετριαστούν οι πρόσθετες δαπάνες για την προμήθεια βασικών προϊόντων, λόγω της γεωγραφικής θέσης των περιοχών αυτών, (μέσω της χορήγησης ενισχύσεων για προϊόντα από την ΕΕ και την απαλλαγή από τους εισαγωγικούς δασμούς για τα προϊόντα από τρίτες χώρες), και του δεύτερου η συνδρομή στην ανάπτυξη της τοπικής γεωργίας (άμεσες ενισχύσεις και μέτρα που αφορούν την αγορά). Στο πλαίσιο του POSEI προβλέπεται επίσης η χρηματοδότηση φυτοϋγειονομικών προγραμμάτων VI/Δ.1 VI/Δ. Τα μέτρα που προβλέπονται στον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 229/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου. Μικρά νησιά του Αιγαίου Πελάγους Ενισχύσεις που χορηγούνται για το ακόλουθο μέτρο: Το καθεστώς για τα μικρά νησιά του Αιγαίου Πελάγους είναι παρεμφερές με το POSEI, αλλά δεν έχει την ίδια νομική βάση στη Συνθήκη και είναι μικρότερης κλίμακας από το POSEI. Περιλαμβάνει τόσο ΕΚΕ (που περιορίζεται ωστόσο σε ενισχύσεις για τα προϊόντα που προέρχονται από την ΕΕ) όσο και μέτρα στήριξης των τοπικών γεωργικών δραστηριοτήτων τα οποία συνίστανται σε συμπληρωματικές πληρωμές για σαφώς καθορισμένα τοπικά προϊόντα. 16