ECONOMIST CONFERENCES ΟΜΙΛΙΑ

Transcript

1 ECONOMIST CONFERENCES ΟΜΙΛΙΑ ΟΛΓΑΣ ΚΕΦΑΛΟΓΙΑΝΝΗ ΥΠΟΥΡΓΟΥ ΤΟΥΡΙΣΜΟΥ 16 th Roundtable with the Government of Greece Transforming uncertainty into stability, wisdom and growth ΤΡΙΤΗ 3 ΙΟΥΛΙΟΥ 2012

2

3 ECONOMIST CONFERENCES ΟΜΙΛΙΑ ΟΛΓΑΣ ΚΕΦΑΛΟΓΙΑΝΝΗ ΥΠΟΥΡΓΟΥ ΤΟΥΡΙΣΜΟΥ 16 th Roundtable with the Government of Greece Transforming uncertainty into stability, wisdom and growth ΤΡΙΤΗ 3 ΙΟΥΛΙΟΥ 2012 Κυρίες και κύριοι, είναι µια ευκαιρία σήµερα να θέσουµε τα πλαίσια της πολιτικής µας σε διάφορα πεδία και να πούµε πώς θα µπορέσουµε να µετατρέψουµε τις αβεβαιότητες που ταλανίζουν τη χώρα τα τελευταία τρία σχεδόν χρόνια σε ευκαιρίες σταθερότητας και ανάπτυξης. Είναι σηµαντικό σε όλη αυτή τη συζήτηση να είµαστε συγκεκριµένοι και σαφείς, να µιλήσουµε µε ρεαλισµό και να αναπτύξουµε προτεραιότητες που µπορούν να υλοποιηθούν, µπορούν να γίνουν πράξη. Γιατί πολύ απλά η οικονοµική κατάσταση στην οποία βρισκόµαστε δεν µπορεί να αντιστραφεί µε λόγια. Οι επενδύσεις δε θα έρθουν µε υποσχέσεις, οι µηχανές της οικονοµίας δε θα πάρουν και πάλι µπροστά µε θεωρίες, ούτε θα ανακτήσουµε την αξιοπιστία µας έναντι των Ευρωπαίων εταίρων κι έναντι των αγορών µε γενικότητες. Είναι ένα καθολικό αίτηµα στη συγκυρία στην οποία βρισκόµαστε και στην οποία η χώρα καλείται παράλληλα να αντιµετωπίσει πολλά ανοιχτά µέτωπα. Καλούµαστε να περιγράψουµε ξεκάθαρα από τη µία ποια είναι η ευρύτερη οικονοµική κατάσταση στην οποία βρισκόµαστε και πώς θα τη βελτιώσουµε, από την άλλη αναφορικά µε τον τουρισµό να πούµε χωρίς

4 στρογγυλέµατα και ερωτήσεις που βρισκόµαστε σήµερα, αλλά και πώς σκοπεύουµε να κινηθούµε για να αναβαθµίσουµε το προϊόν µας κάνοντάς το πιο σύγχρονο, ελκυστικό και ανταγωνιστικό. Είναι σαφές ότι η οικονοµική κρίση έχει επηρεάσει το σύνολο των παραγωγικών κλάδων της οικονοµίας. Παράλληλα, αύξησε κατακόρυφα την ανεργία, άλλαξε απότοµα και ολοκληρωτικά το χάρτη των εργασιακών σχέσεων, έπληξε την επιχειρηµατικότητα και έφερε σε οριακό σηµείο τη µικροµεσαία επιχείρηση. Αποθάρρυνε δυνητικούς επενδυτές και έδιωξε άλλους που ήδη είχαν δροµολογήσει σηµαντικές επενδύσεις µε προϋπολογισµούς πολλών εκατοµµυρίων ευρώ, πάγωσε συνολικά την εµπορική δραστηριότητα, µείωσε δραµατικά τη ρευστότητα στην αγορά, έφερε αντιµέτωπη και την τουριστική επιχείρηση µε µεγάλους κινδύνους για τη βιωσιµότητά της. Για να είµαστε όµως ακριβείς, δεν είναι µόνο οι συνέπειες της κρίσης υπεύθυνες για την ύφεση, είναι και το µη αποδοτικό αναπτυξιακό µοντέλο που ακολούθησε η χώρα τα τελευταία χρόνια, όπως επίσης µια σειρά από αδυναµίες και διαρθρωτικές ελλείψεις που προϋπήρχαν και διογκώθηκαν από την κρίση. Το patchwork αλλεπάλληλων φορολογικών ρυθµίσεων έναντι ενός συνεκτικού απλού σύγχρονου και µακροχρόνια ισχύοντος φορολογικού νόµου, είναι ένας εξαιρετικά επιβαρυντικός παράγοντας για την ανάπτυξη κι αυτό έγινε τώρα στη συγκεκριµένη συγκυρία ιδιαίτερα αισθητό. Ή αντίστοιχα τα κενά στον κρατικό µηχανισµό, το χάος των συναρµοδιοτήτων δηµοσίων φορέων και η υπέρογκη γραφειοκρατία στις αδειοδοτήσεις νέων επενδύσεων. Αυτά, όπως πολλά άλλα µεγεθύνθηκαν µε την κρίση. Όταν άρχισε να µεγαλώνει η ανάγκη για αξιόπιστα κίνητρα για την επιχειρηµατικότητα τις επενδύσεις τη διατήρηση της απασχόλησης και δυστυχώς φάνηκε ότι στην Ελλάδα δεν υπήρχαν αυτά τα κίνητρα, ότι η χώρα θα είχε κατά µία έννοια πολύ µικρά περιθώρια αντίδρασης στις συνέπειες της κρίσης. Αυτές τις ελλείψεις καλείται τώρα η νέα Κυβέρνηση να τις καλύψει όσο το δυνατόν πιο άµεσα και πιστεύω ότι µπορεί να το πετύχει εφόσον προσεγγίσει µε επιτυχία τους τέσσερις βασικούς στόχους της. 2

5 Πρώτον, την πολιτική και οικονοµική σταθερότητα, ώστε να πάψει να πλανάται το φάντασµα της χρεοκοπίας και να µπορέσει προσηλωµένη να ασκήσει πολιτικές για τη βελτίωση της κατάστασης, στόχος που είναι πλέον εφικτός, µέσα στο κυβερνητικό σχήµα εθνικής ευθύνης που δηµιουργήσαµε. εύτερον, την παραµονή της χώρας στο ευρώ και τη διατήρηση του ευρωπαϊκού προσανατολισµού της, διότι έχει γίνει απολύτως σαφές ότι δεν υπάρχει ελπίδα ανάπτυξης έξω από την Ευρώπη και το ενιαίο νόµισµα. Τρίτον, την επιστροφή της χώρας στην ανάπτυξη, µέσα από την αναθεώρηση των δυσµενών όρων της δανειακής σύµβασης, που αποδεδειγµένα έχουν οδηγήσει σε µεγαλύτερη ύφεση και δεν µπορούν να λύσουν τα πολλαπλά προβλήµατα της ελληνικής κρίσης. Τέταρτος στόχος τέλος είναι να γίνουν σε χρονικό ορίζοντα τριετίας οι µεταρρυθµίσεις που έχει ανάγκη η χώρα, για να αποκτήσει ευέλικτο ορθολογικά οργανωµένο και λειτουργικό κράτος, αποτελεσµατικές υπηρεσίες προς τους πολίτες και λιγότερη γραφειοκρατία, καθώς επίσης αναβαθµισµένου επιπέδου ανταγωνιστικά και σύγχρονα δηµόσια αγαθά. Μέσα σε όλη αυτή τη συζήτηση για την κατάσταση της οικονοµίας και για τις προτεραιότητες που θα θέσουµε για να αναστρέψουµε τις αδυναµίες του αναπτυξιακού µας µοντέλου, κεντρική θέση καταλαµβάνει ο τουρισµός, ένας από τους βασικούς πυλώνες της οικονοµίας, δυνητικός µοχλός εξόδου από την κρίση, κλάδος παραγωγός θέσεων εργασίας και σηµαντική πηγή εισοδήµατος µε συµµετοχή 16,5% στο ΑΕΠ για το 2011 και 18,4 αντίστοιχα στην απασχόληση, το οποίο µεταφράζεται σε περισσότερους από 750 χιλιάδες εργαζοµένους. Από τα µεγέθη κι από τα χαρακτηριστικά περιγράφουν ένα ισχυρό παραγωγικό πλεονέκτηµα για την οικονοµία µας. Ένα πλεονέκτηµα, που σκοπεύουµε να το αξιοποιήσουµε καλύτερα, για να µπορέσει να αποδώσει περισσότερο και να αποτελέσει ένα πραγµατικό αξιόπιστο όχηµα, που θα αποµακρύνει την οικονοµία µας από την ύφεση. Επιτρέψτε µου κυρίες και κύριοι, να περιγράψω συνοπτικά την κατάσταση στην οποία βρίσκεται σήµερα ο ελληνικός τουρισµός. Τα στοιχεία που έχουµε από έρευνα του Ξενοδοχειακού Επιµελητηρίου Ελλάδας για το πρώτο 5µηνο του 2012 παρουσιάζουν τις αφίξεις στα αεροδρόµια της χώρας 3

6 µειωµένες κατά 5,8%, µε τη µείωση να φτάνει µέχρι και το 8,1% στο διάστηµα του Μαΐου οπότε και επικράτησε µεγάλη πολιτική και οικονοµική αβεβαιότητα λόγω παράτασης της προεκλογικής περιόδου. Τα νούµερα είναι ιδιαίτερα δυσµενή για την Αθήνα, όπου η µείωση για το διάστηµα Ιανουαρίου-Μαΐου, σε σχέση µε το αντίστοιχο περσινό, ήταν στο 14,5%, τον δε εκλογικό Μάιο έφτασε ακόµα και το 20%. Μεγάλη πτώση καταγράφουν και οι διανυκτερεύσεις στα ξενοδοχεία, το πρώτο τρίµηνο του έτους κατά 25%, το επίµαχο διάστηµα Απριλίου-Μαΐου κατά 35% και παρόµοια είναι και η εικόνα των κρατήσεων µε µείωση 32,5% στο σύνολο της χώρας. Με άλλα λόγια ο τουρισµός µας βρίσκεται σε δύσκολη κατάσταση. Αφενός η περίοδος κλιµάκωσης της πολιτικής και οικονοµικής αστάθειας συνέπεσε µε το διάστηµα των κρατήσεων κι έτσι επηρεάστηκαν αρνητικά τα τουριστικά µεγέθη, αφετέρου η απουσία συγκεκριµένης τουριστικής πολιτικής για την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας του προϊόντος µας συντέλεσε στην πτώση. Χαρακτηριστικά αναφέρω ότι σε µια περίοδο κρίσης που θα έπρεπε να είναι κατ εξοχήν εντάσεως επικοινωνίας, έγινε εξοικονόµηση πόρων από τη διαφήµιση. Οι µόνες ενέργειες που έγιναν είχαν από πίσω τους την ιδιωτική πρωτοβουλία και ήταν αποσπασµατικές. Παράλληλα, ατόνησαν και οι δράσεις marketing, δεν έγινε τίποτα για να ανανεωθεί η ταυτότητα της χώρας ως προορισµού, ούτε έγινε καµία ενέργεια για τη διαχείριση της κρίσης, εικόνας που υφίσταται για πάρα πολύ καιρό η Ελλάδα, εξαιτίας παρατεταµένων εκτάκτων περιστάσεων, όπως διαδηλώσεων και επεισοδίων, απεργιών, αποκλεισµών ξενοδοχείων και κρουαζιερόπλοιων από συνδικαλιστές και πολλά άλλα. Επιπλέον, ενώ ήταν σαφές ότι δέχεται τεράστιο πλήγµα η εικόνα της χώρας, έλειψαν πολιτικές που να αντισταθµίζουν το κενό προβολής και διαφήµισης. Για παράδειγµα, τα µνηµεία και τα µουσεία συνέχισαν να λειτουργούν µε ωράριο και νοοτροπία δηµοσίου. Αντίστοιχα κενά υπήρξαν ακόµα και σε µορφές τουρισµού που θα έπρεπε να αποτελούν ισχυρά συγκριτικά µας πλεονεκτήµατα στη διεθνή αγορά, όπως ο θαλάσσιος τουρισµός έχει τη δυναµική να γίνει ο κορµός της 4

7 οικονοµικής δραστηριότητας των παραθαλάσσιων περιοχών της χώρας και πυλώνας της τουριστικής δραστηριότητας συνολικά. Αυτή τη στιγµή όµως η τεράστια δυναµική αξιοποιείται µερικώς. Υπάρχουν σοβαρά πλήγµατα από την κρίση κι εδώ καταγράφουν µεγάλη πτώση οι ναυλώσεις, υστερούµε σε υποδοµές όπως ανταγωνιστικές και σύγχρονες µαρίνες, ενώ ενισχύεται διαρκώς η ανταγωνιστικότητα χωρών όπως η Τουρκία και η Κροατία. Αυτή είναι µια πραγµατικότητα που θα αντιστρέψουµε γρήγορα και αποτελεσµατικά, στηρίζοντας την ανταγωνιστικότητα του θαλάσσιου τουρισµού, δροµολογώντας την κατασκευή επιπλέον µαρίνων και την υπαγωγή πολλών υφιστάµενων σε ένα ενιαίο και σύγχρονο κανονιστικό πλαίσιο και παράλληλα τη στοχευµένη εξειδικευµένη διαφήµιση που θα προβάλλει αποκλειστικά τις δυνατότητες του θαλάσσιου τουρισµού στη χώρα µας. Κυρίες και κύριοι, ανέφερα ορισµένα ενδεικτικά κενά, που οδήγησαν µαζί µε τις απρόσµενα οδυνηρές συνέπειες της κρίσης στη σηµερινή κατάσταση του ελληνικού τουρισµού. Αυτά τα κενά σκοπεύουµε να καλύψουµε και µάλιστα πολύ άµεσα και ο στόχος µας έχει δύο πλευρές: Στη µία είναι οι πολιτικές που θα εφαρµόσουµε άµεσα, για να κερδίσουµε επισκέπτες, να ενισχυθούν οι κρατήσεις της τελευταίας στιγµής και να µαζέψουµε τις απώλειες για το τρέχον έτος. Ήδη η πολιτική σταθερότητα που προέκυψε από τις εκλογές της 17 ης Ιουνίου και ο σχηµατισµός της Κυβέρνησης έχουν επηρεάσει θετικά τις κρατήσεις του τελευταίου διαστήµατος. Στην άλλη είναι πολιτικές µακροπρόθεσµης απόδοσης µε στόχο να ξεκινήσει από την επόµενη χρονιά η ανάκαµψη του τουρισµού και να µπορέσει ο κλάδος να ξεφύγει οριστικά και βιώσιµα από τα σηµερινά του αδιέξοδα. ε θα σταθώ λεπτοµερειακά σε όλο το φάσµα των προγραµµατιζόµενων πολιτικών µας, επιτρέψτε µου να το πράξω στη Βουλή κατά τη διάρκεια της συζήτησης των προγραµµατικών δηλώσεων της Κυβέρνησης όπου θα έχουµε και την ευκαιρία να παρουσιάσουµε τις προτάσεις του αυτόνοµου πλέον Υπουργείου Τουρισµού. 5

8 Θέλω ωστόσο συνοπτικά να περιγράψω και στη µία και στην άλλη πλευρά ποιο θα είναι το κέντρο βάρους της πολιτικής µας. Όσον αφορά στο τι µπορούµε να κάνουµε για να µετριάσουµε τις απώλειες του 2012, ο πυρήνας της πολιτικής µας είναι η διαχείριση της κρίσης εικόνας και κύρους προορισµού από την οποία πλήττεται η χώρα. Κι αυτό σηµαίνει άµεση ενεργοποίηση της Επιτροπής για τη ιαχείριση Κρίσεων στον τουρισµό, επιθετική και στοχευµένη προβολή του τουρισµού µας σε αγορές που έχουµε τις µεγαλύτερες µειώσεις κρατήσεων και αυτόνοµο σχεδιασµό για την Αθήνα που βιώνει τουριστική παρακµή, λειτουργία της νοµοθετηµένης εταιρείας marketing µε τη σύµπραξη ιδιωτικού και δηµόσιου τοµέα, ώστε να γίνει γρήγορα η διάχυση καλών πρακτικών διαφήµισης και επικοινωνίας από τον ιδιωτικό τοµέα στον δηµόσιο. Σε ότι αφορά τον µεσοπρόθεσµο στόχο µας, οι άξονες της στρατηγικής µας αφορούν: Την προσέλκυση τουριστικών επενδύσεων και την τόνωση της η επιχειρηµατικότητας, την ανταγωνιστικότητα του προϊόντος µας και σε ότι αφορά την τουριστική υπηρεσία αλλά και σε ότι αφορά τις υποδοµές, την αξιοποίηση των συγκριτικών µας πλεονεκτηµάτων αναβαθµίζοντας το τετριµµένο µοντέλο ήλιος και θάλασσα µε την άµβλυνση της έντονης εποχικότητας του ελληνικού τουρισµού, την έµφαση στις ειδικές µορφές που µπορούν να κρατήσουν σε λειτουργία τις µηχανές του κλάδου όλο το χρόνο προσφέροντας ευκαιρίες ανάπτυξης σε κάθε περιφέρεια της χώρας, συµβάλλοντας έτσι και στη συνολική αναθέρµανση της οικονοµίας. Φίλες και φίλοι, τα πράγµατα και στην οικονοµία και στον τουρισµό ειδικότερα είναι σύνθετα, δεν υπάρχουν απλές και εύκολες λύσεις, το βέβαιο είναι πως το αναπτυξιακό µοντέλο που έχουµε ακολουθήσει ως τώρα δεν ανταποκρίνεται πλέον στις σύγχρονες ανάγκες. Η κρίση και οι συνέπειές της ήταν η αφορµή για να γίνει αυτό ευρύτερα κατανοητό. Ίσως να θεωρείται κλισέ να λέµε ότι η σηµερινή συγκυρία µπορεί να είναι ευκαιρία για αλλαγές, όµως αυτή είναι η πραγµατικότητα. εν πρόκειται να αναζητήσουµε λύσεις στο παρελθόν της κρατικοδίαιτης ανάπτυξης, θα γίνουν τοµές, θα γίνουν µεταρρυθµίσεις, θα αλλάξει ριζικά το περιβάλλον µέσα στο οποίο συντελείται η ανάπτυξη στην Ελλάδα και αυτό αφορά και στον τουρισµό που µπορεί και θα γίνει ξανά πρωταγωνιστής κλάδος της οικονοµίας µας. 6

9 Μπορεί να δοµηθεί πάνω σε όρους σύγχρονου marketing και ανταγωνιστικής ιοίκησης, µακριά από τις πρακτικές του παρελθόντος. Μπορεί και θα αξιοποιήσει σε πολύ µεγαλύτερο βαθµό τη δυναµική του, µπορεί και θα ταυτιστεί ακόµη περισσότερο µε την τόνωση της απασχόλησης και την αύξηση του ΑΕΠ. Μπορεί και είµαι βέβαιη πως θα τα καταφέρει, να λειτουργήσει αποτελεσµατικά σαν ισχυρός µοχλός εξόδου της χώρας από την οικονοµική κρίση. Σας ευχαριστώ. 7