ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ ΤΟΠΙΚΗΣ ΕΜΒΕΛΕΙΑΣ

Transcript

1 ΚΕΝΤΡΑ ΔΙΑ ΒΙΟΥ ΜΑΘΗΣΗΣ ΔΗΜΟΥ ΘΕΡΜΗΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ ΤΟΠΙΚΗΣ ΕΜΒΕΛΕΙΑΣ Επιμέλεια: Δρ. Γεώργιος Κουλαουζίδης Ειδικός Σύμβουλος για θέματα Δια Βίου Μάθησης 2012

2 Ανάπτυξη και προβολή της οινοτεχνικής ιστορίας και τοπικής παράδοσης στο Δήμο Θέρμης Προτεινόμενη διάρκεια (ώρες): 50 ώρες Ο στόχος του προγράμματος είναι να ενισχύσει τις γνώσεις και τις δεξιότητες των συμμετεχόντων σε ζητήματα που σχετίζονται με την προβολή και την αξιοποίηση της οινοτεχνικής παράδοσης στην περιοχή του Δήμου Θέρμης. Ο απώτερος σκοπός είναι η ενίσχυση της δυνατότητας ανάπτυξης δραστηριοτήτων (π.χ. επιδείξεις παραγωγής οίνου, απόσταξης στέμφυλων, οργάνωση οινογευστικών δράσεων) που θα ενισχύσουν την τοπική ανάπτυξη. Το συγκεκριμένο πρόγραμμα απευθύνεται στοχευμένα στους κατοίκους οικισμών του Δήμου Θέρμης όπου υπάρχει παράδοση στην καλλιέργεια του αμπελιού και στην οινοτεχνία (π.χ. Κάτω Σχολάρι, Νέο Ρύσιο). Ένα από τα κρίσιμα στοιχεία της τοπικής ανάπτυξης είναι η δυνατότητα ανάπτυξης δράσεων στις αγροτικές περιοχές που θα συγκρατήσουν τον ενεργό πληθυσμό και θα αποθαρρύνουν την εσωτερική μετακίνηση στα αστικά κέντρα. Σε συγκεκριμένες περιοχές του Δήμου Θέρμης (όπως το Κάτω Σχολάρι και το Νέο Ρύσιο) υπάρχει ένα μεγάλο απόθεμα τοπικής γνώσης που σχετίζεται με την παραγωγή συγκεκριμένων προϊόντων, όπως το κρασί και το τσίπουρο. Γύρω από αυτές τις δραστηριότητες είναι δυνατό να αναπτυχθούν και παράλληλες δράσεις που θα προσελκύσουν κατοίκους των αστικών κέντρων που επιθυμούν να γίνουν κοινωνοί της συγκεκριμένης γνώσης. Με αυτόν τον τρόπο υπάρχει η δυνατότητα ανάπτυξης τοπικών δράσεων που θα ενισχύσουν την τοπική οικονομία και θα συμβάλλουν στη δημιουργία μιας συνεκτικής και ενεργητικής τοπικής κοινωνίας η οποία επιπρόσθετα θα αποκτήσει και μια συγκεκριμένη ταυτότητα αναφοράς. Το συγκεκριμένο επιμορφωτικό πρόγραμμα έχει άμεση σχέση και με την ανάπτυξη της τοπικής επιχειρηματικότητας και ενώ δεν αποτελεί πρόγραμμα επαγγελματικής κατάρτισης μπορεί να αποτελέσει το έναυσμα για κάτι ανάλογο. Σημειώνουμε ότι στην πρόσφατη έρευνα επιμορφωτικών αναγκών του Δήμου Θέρμης οι πολίτες που συμμετείχαν σε αυτή (σε ποσοστό κοντά στο 25%) εξέφρασαν την επιθυμία τους να συμμετάσχουν σε ανάλογα επιμορφωτικά προγράμματα.

3 Γνωριμία με την τοπική γαστρονομική κληρονομιά του Δήμου Θέρμης Προτεινόμενη διάρκεια (ώρες): 25 ώρες Στόχος του προγράμματος είναι η απόκτηση γνώσεων αλλά και δεξιοτήτων που σχετίζονται με την τοπική γαστρονομική κληρονομιά των οικισμών του Δήμου Θέρμης. Το πρόγραμμα απευθύνεται σε πολίτες αλλά και επαγγελματίες του τομέα του επισιτισμού που ενδιαφέρονται να γνωρίσουν τα τοπικά προϊόντα και την παραδοσιακή μαγειρική που έχει αναπτυχθεί στους οικισμούς του Δήμου. Οι κάτοικοι του Δήμου αποτελούν ένα ενδιαφέρον κράμα από προσφυγικές και γηγενείς πληθυσμιακές ομάδας κάθε μία από τις οποίες έχει τις δικές της παραδόσεις αναφορικά με τη γαστρονομία. Σε αυτές τις ομάδες έχουν προστεθεί και πολλοί νέοι κάτοικοι που έχουν επιλέξει τους οικισμούς του Δήμου ως τόπους μόνιμης κατοικίας δίχως να υπάρχει κάποια ιδιαίτερη πολιτισμική σχέση με αυτούς. Επιπρόσθετα, σε κάποιες περιπτώσεις μάλιστα (όπως για παράδειγμα στον οικισμό του Αγίου Αντωνίου) η γαστρονομική παράδοση έχει αποτελέσει τον πυρήνα της τοπικής ανάπτυξης της περιοχής (δείτε την ιστοσελίδα Ένα εκπαιδευτικό πρόγραμμα γνωριμίας με την τοπική γαστρονομική κληρονομιά, αφενός μπορεί να συμβάλλει στην αλλαγή των διατροφικών συνηθειών με τη χρήση τοπικών προϊόντων κάτι που θα μπορούσε να συμβάλλει θετικά στην οικιακή οικονομία κάθε νοικοκυριού αλλά και αφετέρου υπάρχει η δυνατότητα να αναπτυχθούν αναπτυξιακές δράσεις που θα ενισχύσουν την τοπική οικονομία. Ειδικότερα για τους επαγγελματίες του επισιτισμού τα προγράμματα αυτά είναι δυνατό να τους βοηθήσουν να σκεφτούν ενέργειες και δράσεις που θα μπορούσαν να δώσουν συγκριτικά πλεονεκτήματα στην επιχειρηματική δράση τους. Από την άλλη πλευρά η γνωριμία των νέων κατοίκων με τις πολιτιστικές παραδόσεις του τόπου που κατοικούν μπορεί να συμβάλλει στην βελτίωση της κοινωνικής συνοχής κάθε οικισμού μέσω της πολιτιστικής (στην περίπτωσή μας γαστρονομικής) αλληλεπίδρασης.

4 Προτεινόμενη διάρκεια (ώρες): Διαδικτυακή Επιχειρηματικότητα Προϊόντων και Υπηρεσιών με έμφαση στη αγροτική οικονομία του Δήμου Θέρμης 50 ώρες Η απόκτηση γνώσεων και δεξιοτήτων από τους παραγωγούς αγροτικών προϊόντων της περιοχής για την συμβολή του διαδικτύου στην επιχειρηματικότητα. Το πρόγραμμα απευθύνεται αρχικά στους παραγωγούς αγροτικών προϊόντων του Δήμου Θέρμης αλλά και σε οποιονδήποτε ενδιαφέρεται για τη χρήση του διαδικτύου ως μέσου ανάπτυξης της επιχειρηματικότητας. Η αγροτική παραγωγή στο Δήμο Θέρμης και ιδιαίτερα στη δημοτική ενότητα Βασιλικών (πρώην Δήμος Βασιλικών) αποτελεί βασική οικονομική δραστηριότητα. Ωστόσο, η διάθεση των προϊόντων γίνεται κυρίως με συμβατικούς τρόπους ενώ είναι γνωστό ότι το διαδίκτυο είναι δυνατό να συμβάλλει θετικά στην προώθηση των πωλήσεων σε αγορές που ενδεχομένως να μην είναι προσιτές με τις συμβατικές μεθόδους. Στο επιμορφωτικό αυτό πρόγραμμα οι παραγωγοί αγροτικών προϊόντων αλλά και όσοι ενδιαφέρονται για την ανάπτυξη επιχειρηματικών δράσεων στο χώρο της αγροτικής παραγωγής θα έχουν την ευκαιρία να γνωρίσουν τρόπους με τους το διαδίκτυο μπορεί να ενισχύσει την προώθηση των προϊόντων τους. Επίσης το ίδιο συμβαίνει και με την παροχή υπηρεσιών ιδίως στον τομέα του αγροτουρισμού. Στην περιοχή του Δήμου Θέρμης και ιδίως στους ορεινούς οικισμούς έχουν αναπτυχθεί αγροτουριστικές επιχειρήσεις οι οποίες θα μπορούσαν να αναπτύξουν το εύρος των δραστηριοτήτων τους μέσω της χρήσης εφαρμογών του διαδικτύου. Το συγκεκριμένο πρόγραμμα ωστόσο, θα μπορούν επιπρόσθετα να το παρακολουθήσουν και επαγγελματίες πέρα από τον χώρο της αγροτικής παραγωγής καθώς και απλοί πολίτες που ενδιαφέρονται για την εφαρμοσμένη χρήση των νέων τεχνολογιών. Σε κάθε περίπτωση είτε πρόκειται για άμεση εφαρμογή στην επιχειρηματική δραστηριότητα συγκεκριμένων επαγγελματικών ομάδων, όπως η παραγωγοί αγροτικών προϊόντων, είτε πρόκειται για την γενικότερη γνωριμία με τις δυνατότητες του διαδικτύου η υλοποίηση ενός τέτοιου επιμορφωτικού προγράμματος θα έχει θετικό αντίκτυπο στην τοπική κοινωνία του Δήμου Θέρμης. Το συγκεκριμένο πρόγραμμα συνδυάζει στοιχεία από τις νέες τεχνολογίες, την οικονομία και την επιχειρηματικότητα, τομείς που οι πολίτες του Δήμου αλλά και οι επαγγελματίες της περιοχής έχουν κατατάξει ως σημαντικούς για την προσωπικό τους ανάπτυξη.

5 Ανάπτυξη δράσεων εναλλακτικού μορφών τουρισμού: προσκυνηματικός τουρισμός στο Δήμο Θέρμης. Προτεινόμενη διάρκεια (ώρες): 25 ώρες Η εξοικείωση των πολιτών του Δήμου Θέρμης με την έννοια και τις δυνατότητες των εναλλακτικών μορφών τουρισμού και ιδιαίτερα του προσκυνηματικού τουρισμού Το πρόγραμμα απευθύνεται στο γενικό πληθυσμό και ιδιαίτερα σε όσους επιθυμούν να αναπτύξουν δράσεις που σχετίζονται με τον εναλλακτικό τουρισμό. Ωστόσο, το πρόγραμμα αυτό απευθύνεται και σε επαγγελματίες του κλάδου του τουρισμού της περιοχής που ενδιαφέρονται να γνωρίσουν τη συγκεκριμένη πτυχή του συγκεκριμένου πεδίου. Η υλοποίηση δράσεων που είναι δυνατό να ενισχύσουν την απασχόληση αλλά και πραγματοποίηση παρεμβάσεων για την τουριστική ανάπτυξη αποτελούν αρμοδιότητες των Δήμων. Το συγκεκριμένο επιμορφωτικό πρόγραμμα αποτελεί μια παρέμβαση που αγγίζει και τους δύο αυτούς άξονες αρμοδιότητας του Δήμου Θέρμης. Με δεδομένη την οικονομική κατάσταση και την δυσπραγία που παρατηρείται σε διάφορους κλασσικούς κλάδους τοπικής οικονομίας (κατασκευαστικός κλάδος, μεταποίηση, κ.α.), ο Δήμος οφείλει να δημιουργεί ευκαιρίες για νέες μορφές απασχόλησης στη διοικητική περιοχή της ευθύνης του. Ο προσκυνηματικός τουρισμός (ή και θρησκευτικός τουρισμός) αποτελεί μια δραστηριότητα που εμπεριέχει πολλές ευκαιρίες ανάπτυξης της τοπικής οικονομίας. Σύμφωνα με το National Tour Association, 35% των ταξιδιωτικών γραφείων προσφέρουν τουριστικά προϊόντα θρησκευτικού ενδιαφέροντος. Οι βυζαντινές εκκλησίες της περιοχής, τα μοναστήρια και οι προσκυνηματικοί τόποι προσελκύουν κάθε χρόνο χιλιάδες πολίτες αλλά με έναν τρόπο που δε χαρακτηρίζεται από συστηματικότητα και οργάνωση. Με το συγκεκριμένο επιμορφωτικό πρόγραμμα οι ενδιαφερόμενοι πολίτες, επαγγελματίες ή και μελλοντικοί επαγγελματίες του χώρου του τουρισμού θα γνωρίσουν τρόπους με τους είναι δυνατό να αναπτυχθούν συντονισμένες δράσεις με σκοπό την αξιοποίηση των δυνατοτήτων του Δήμου Θέρμης στον τομέα του προσκυνηματικού (θρησκευτικού) τουρισμού.

6 Τοπική Αυτοδιοίκηση και πολίτης: υποχρεώσεις και δικαιώματα των κατοίκων του Δήμου Θέρμης Προτεινόμενη διάρκεια (ώρες): 25 ώρες Να αποκτήσουν οι συμμετέχοντες γνώσεις σχετικά με τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις τους σε σχέση με την Τοπική Αυτοδιοίκηση και να αποκτήσουν θετική στάση σε σχέση με τη συμμετοχή στα κοινά. Σε όλους τους κατοίκους του Δήμου Θέρμης. Η Τοπική Αυτοδιοίκηση ιδιαίτερα μετά την εφαρμογή του Καλλικράτη έχει αποκτήσει μια σειρά από αρμοδιότητες που δεν έχουν γίνει κατανοητές από τους πολίτες. Συνάμα, υπάρχουν μια σειρά από υφιστάμενες αρμοδιότητες των Δήμων για τις οποίες δεν υπάρχει επαρκής πληροφόρηση των πολιτών, με αποτέλεσμα να μην είναι σε θέση να διεκδικήσουν τα δικαιώματά τους. Από την άλλη πλευρά οι πολίτες των σημερινών τοπικών κοινωνιών, με δεδομένη και την ρευστή οικονομική και κοινωνική κατάσταση, έχουν μια σειρά από υποχρεώσεις απέναντι στην τοπική αυτοδιοίκηση, οι οποίες στην ουσία αποτελούν υποχρεώσεις απέναντι στο κοινωνικό σύνολο. Οι υποχρεώσεις αυτές δεν σχετίζονται αποκλειστικά με την καταβολή φόρων και τελών σύμφωνα με την επικρατούσα άποψη. Αντιθέτως, σχετίζονται με τη γενικότερη στάση ζωής των πολιτών, και περιλαμβάνουν ζητήματα όπως η διαχείριση των οικιακών απορριμμάτων, η χρήση των δημόσιων και κοινωνικών αγαθών, η προστασία του περιβάλλοντος, η κοινωνική αλληλεγγύη και άλλα. Με το επιμορφωτικό αυτό πρόγραμμα στοχεύουμε να ενεργοποιήσουμε τους πολίτες έτσι ώστε σε συνεργασία με τον Δήμο, να πετύχουμε μια αλληλέγγυα, λειτουργική και ενημερωμένη τοπική κοινωνία.

7 Ανάπτυξη εθελοντισμού πολιτικής προστασίας στο Δήμο Θέρμης Προτεινόμενη διάρκεια (ώρες): 50 ώρες Η απόκτηση από τους συμμετέχοντες βασικών γνώσεων και δεξιοτήτων για την αντιμετώπιση καταστάσεων που ανήκουν στο πεδίο δράσης της πολιτικής προστασίας. Επιπρόσθετα στόχος είναι η ενίσχυση της συμμετοχής των πολιτών στις εθελοντικές ομάδες πολιτικής προστασίας του Δήμου Το πρόγραμμα απευθύνεται στον γενικό πληθυσμό του Δήμου Θέρμης Στη μελέτη των επιμορφωτικών αναγκών των πολιτών του Δήμου Θέρμης που πραγματοποιήθηκε το 2012, ποσοστό που αγγίζει το 30% των συμμετεχόντων στην έρευνα εξέφρασε την επιθυμία να παρακολουθήσει πρόγραμμα σχετικό με την πολιτική προστασία. Στο Δήμο Θέρμης λειτουργούν ήδη με επιτυχία δύο εθελοντικές ομάδες πολιτικής προστασίας οι οποίες προέκυψαν μέσα από ανάλογες επιμορφωτικές δράσεις που οργανώθηκαν στο παρελθόν από την Γενική Γραμματεία Εκπαίδευσης Ενηλίκων (σήμερα ΓΓΔΒΜ). Ωστόσο, είναι απαραίτητο οι ομάδες αυτές να στελεχωθούν με νέα και περισσότερα άτομα, ιδιαίτερα σε μια εποχή που λόγω των οικονομικών δεδομένων ο εθελοντισμός, ειδικά στο κρίσιμο πεδίο της πολιτικής προστασίας, μπορεί να παίξει πρωταγωνιστικό ρόλο με άμεσες θετικές συνέπειες για την τοπική κοινωνία. Από την άλλη πλευρά ακόμη και αν η συμμετοχή στο συγκεκριμένο επιμορφωτικό πρόγραμμα δεν έχει ως αποτέλεσμα τη συμμετοχή σε κάποιο εθελοντικό σχήμα κοινωνικής προσφοράς, η απόκτηση από τους πολίτες γνώσεων και δεξιοτήτων που σχετίζονται αποτελεί θετική συμβολή στην προσωπική ανάπτυξή τους.

8 Εξοικείωση με την τεχνολογία για την Τρίτη Ηλικία Προτεινόμενη διάρκεια (ώρες): 25 ώρες Ο στόχος είναι να εξοικειωθούν τα άτομα της τρίτης ηλικίας του Δήμου Θέρμης με διαστάσεις της τεχνολογίας που μπορούν να διευκολύνουν την καθημερινότητά τους (κινητά τηλέφωνα, ηλεκτρονικοί υπολογιστές, συσκευές ιατρικών μετρήσεων, κ.λπ.) Το πρόγραμμα απευθύνεται σε όλους τους κατοίκους του Δήμου Θέρμης που έχουν υπερβεί την ηλικία των 65 ετών είτε αυτά συμμετέχουν στις δομές προστασίας ηλικιωμένων του Δήμου (ΚΑΠΗ) είτε όχι. Η τεχνολογία ιδιαίτερα με τους ρυθμούς με τους αναπτύσσεται δημιουργεί πολλές φορές ζητήματα κοινωνικού αποκλεισμού, αφού συγκεκριμένες ηλικιακές ομάδες του πληθυσμού δεν έχουν τη δυνατότητα να εξοικειωθούν με τη χρήση τους. Δεν είναι τυχαίο άλλωστε ότι γενικά η ανάπτυξη επιμορφωτικών προγραμμάτων με αντικείμενο την τεχνολογία αποτελεί μια από τις βασικότερες επιθυμίες των πολιτών του Δήμου Θέρμης (ποσοστό 52% στην πρόσφατη μελέτη επιμορφωτικών αναγκών). Από την άλλη πλευρά η εξοικείωση με τις νέες τεχνολογίες είναι δυνατό να αποτελέσει για πολλά άτομα της τρίτης ηλικίας στοιχείο που μπορεί να βελτιώσει την καθημερινότητά τους. Η δυνατότητα επικοινωνίας (με τη χρήση κινητών τηλεφώνων) είτε για ευχαρίστηση είτε για επείγουσες ανάγκες, η δυνατότητα πρόσβασης σε πληροφορίες (με τη χρήση ηλεκτρονικών υπολογιστών) αλλά και η χρήση απλών συσκευών ιατρικών μετρήσεων είναι μερικά παραδείγματα που μπορούν να συμβάλλουν στην καλυτέρευση της ζωής πολλών ατόμων της τρίτης ηλικίας σε πολλά επίπεδα. Επιπρόσθετα, επειδή σε πολλές περιπτώσεις τα άτομα της τρίτης ηλικίας λειτουργούν επικουρικά στην ανατροφή των παιδιών, των παιδιών τους η εξοικείωση με την τεχνολογία μπορεί να αποτελέσει αφενός διευκολυντικό παράγοντα στην επικοινωνία μεταξύ τους αλλά και μπορεί να λειτουργήσει ως ανασταλτικός παράγοντας για την πρόληψη και αντιμετώπιση διάφορων καταστάσεων που αποτελούν σήμερα τεκμηριωμένους κινδύνους (που προέρχονται από τη χρήση της τεχνολογίας) για τις νεότερες γενιές.

9 Προτεινόμενη διάρκεια (ώρες): το πρόγραμμα απευθύνεται: Ανάπτυξη κοινωνικών δεξιοτήτων: επικοινωνία ομάδες διαχείριση κρίσεων (ατομικών, οικογενειακών, κοινωνικών) 50 ώρες Να αποκτήσουν οι συμμετέχοντες δεξιότητες που σχετίζονται με τον κρίσιμο τομέα της επικοινωνίας. Επίσης να γίνουν ικανοί να λειτουργούν σε ομαδικό περιβάλλον και να μπορούν να αντιμετωπίζουν κρίσεις σε διάφορα επίπεδα της ατομικής και κοινωνικής ζωής. Το συγκεκριμένο πρόγραμμα απευθύνεται στο γενικό πληθυσμό του Δήμου Θέρμης. Ειδικότερα το πρόγραμμα θα μπορούσε να φανεί χρήσιμο για όσους συντονίζουν ομάδες κάθε είδους. Η ομαδική λειτουργία αποτελεί βασικό χαρακτηριστικού του ανθρώπινου είδους. Οι άνθρωποι γεννιούνται, μεγαλώνουν και αναπτύσσουν τις δραστηριότητές τους στο πλαίσιο ομάδων. Ξεκινώντας από την πυρηνική ομάδα της οικογένειας, και κατόπιν στο σχολείο, στα αθλητικά και πολιτιστικά σωματεία, στις πολιτικές οργανώσεις, στα συνδικαλιστικά σωματεία, στους συλλόγους γονέων, στα τοπικά και δημοτικά συμβούλια, στα ΚΑΠΗ, και αλλού οι άνθρωποι λειτουργούν ομαδικά. Ωστόσο, η ομαδική λειτουργία δεν είναι πάντα ομαλή. Φαινόμενα κακής επικοινωνίας, έλλειψης ενσυναίσθησης και ανορθολογικής αντιμετώπισης των διάφορων κρίσεων, οδηγούν σε δυσλειτουργικά περιβάλλοντα με αποτέλεσμα την εμφάνιση ζητημάτων ατομικής αποστασιοποίησης και παραίτησης, αποδυνάμωσης της ομαδικής δράσης ή και διάλυσης των ίδιων των ομάδων. Τα ζητήματα αυτά μπορούν να αντιμετωπιστούν όταν τα μέλη της ομάδας έχουν τις κατάλληλες κοινωνικές δεξιότητες. Δεν είναι τυχαίο άλλωστε ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει συμπεριλάβει τις κοινωνικές δεξιότητες στις οκτώ (8) απαραίτητες δεξιότητες για την ανάπτυξη της δια βίου μάθησης στις σύγχρονες κοινωνίες. Από την άλλη πλευρά ένα σημαντικό ποσοστό πολιτών του Δήμου Θέρμης (21%) δήλωσε σε σχετική έρευνα εκτίμησης επιμορφωτικών αναγκών που διενεργήθηκε το 2012, ότι επιθυμεί να συμμετάσχει σε προγράμματα ανάπτυξης των κοινωνικών δεξιοτήτων. Η ανάπτυξη των δεξιοτήτων αυτών και κυρίως της επικοινωνίας στις ομάδες αλλά και της διαχείρισης κρίσεων, είναι δυνατό να οδηγήσουν σε μια κοινωνία πολιτών με μεγαλύτερη συλλογική δράση και συμμετοχή στα δρώμενα των τοπικών κοινωνιών. Επίσης η ανάπτυξη αυτών των δεξιοτήτων θα οδηγήσει στη βελτίωση και της καθημερινής ζωής των πολιτών αφού είναι δεξιότητες απαραίτητες για την ανάπτυξη δραστηριότητας σε πολλές εκφάνσεις της ατομικής, οικογενειακής και κοινωνικής ζωής.