ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΚΡΑΤΙΚΕΣ ΕΝΙΣΧΥΣΕΙΣ ΠΡΟΣΦΑΤΕΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ. Κέντρο Διεθνούς & Ευρωπαϊκού Οικονομικού Δικαίου (ΚΔΕΟΔ) Μονάδα Κρατικών Ενισχύσεων (ΜοΚΕ)

Transcript

1 ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΚΡΑΤΙΚΕΣ ΕΝΙΣΧΥΣΕΙΣ ΠΡΟΣΦΑΤΕΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ Κέντρο Διεθνούς & Ευρωπαϊκού Οικονομικού Δικαίου (ΚΔΕΟΔ) Μονάδα Κρατικών Ενισχύσεων (ΜοΚΕ) Αθήνα

2 Κρατικές ενισχύσεις και αποκρατικοποιήσεις Γιώργος Παπαχρήστου Δικηγόρος, LLM

3 Κρατικές ενισχύσεις κατά την αποκρατικοποίηση μιας εταιρείας Πώληση με τίμημα χαμηλότερο από εκείνο της αγοράς Απευθείας πώληση σε συγκεκριμένο αγοραστή Πώληση με όρους ασυνήθιστους για τις συναλλαγές Πώληση της εταιρείας αντί για εκκαθάρισή της

4 Κοινοτικό νομικό πλαίσιο 23 η Έκθεση Ανταγωνισμού (1993) σελ

5 Κοινοτικό νομικό πλαίσιο Ανακοίνωση της Επιτροπής σχετικά με τα στοιχεία κρατικής ενίσχυσης στις πωλήσεις γηπέδων οικοπέδων και κτιρίων από τις δημόσιες αρχές ΕΕ C 209/3

6 Αποκρατικοποιήσεις που δεν περιέχουν κρατική ενίσχυση Πώληση μετοχών της εταιρείας μέσω του Χρηματιστηρίου Πώληση εκτός χρηματιστηρίου στον πλειοδότη μέσω ανοικτού, διαφανούς και άνευ όρων διαγωνισμού Συνέπεια: Απαλλαγή από την υποχρέωση κοινοποίησης στην Επιτροπή

7 Αποκρατικοποιήσεις που δεν περιέχουν κρατική ενίσχυση Πώληση ύστερα από αποτίμηση των στοιχείων ενεργητικού της εταιρείας από ανεξάρτητο εμπειρογνώμονα (;) - Υπόθεση Bank Burgenland: «Στην έκθεση επί της πολιτικής ανταγωνισμού δεν αναφέρεται ότι επαρκεί μια ανεξάρτητη έκθεση η οποία έχει συνταχθεί πριν από την πώληση, ώστε να μπορεί να διασφαλιστεί αυτόματα ότι δεν υπάρχει κρατική ενίσχυση»

8 Αποκρατικοποιήσεις με πιθανά στοιχεία κρατικής ενίσχυσης Πώληση μετά από διαπραγμάτευση με έναν και μοναδικό αγοραστή ή με αριθμό επιλεγμένων προσφερόντων Προηγούμενη διαγραφή χρέους από το κράτος, άλλες δημόσιες επιχειρήσεις ή οποιαδήποτε δημόσια αρχή Προηγούμενη μετατροπή χρέους σε μετοχικό κεφάλαιο ή αύξηση του κεφαλαίου Πώληση με όρους που δεν είναι συνήθεις σε συγκρίσιμες συναλλαγές μεταξύ ιδιωτικών φορέων Συνέπεια: Υποχρέωση κοινοποίησης στην Επιτροπή

9 Συμβατότητα της κρατικής ενίσχυσης με την κοινή αγορά (;)

10 Πώληση της εταιρείας εκτός του χρηματιστηρίου Προϋποθέσεις: Ανοικτός, διαφανής και άνευ όρων δημόσιος διαγωνισμός Πώληση στον πλειοδότη Επαρκής χρόνος και στοιχεία για τους υποβάλλοντες προσφορά για τη σωστή αξιολόγηση των περιουσιακών στοιχείων

11 Ανοικτός διαγωνισμός Δυνητικά ενδιαφερόμενοι αγοραστές: Ενημέρωση για τη σχεδιαζόμενη πώληση της εταιρείας Επαρκής δημοσίευση της σχεδιαζόμενης αποκρατικοποίησης

12 Ανοικτός διαγωνισμός Όχι απευθείας διαπραγμάτευση με ένα και μοναδικό ενδιαφερόμενο αγοραστή ή με προεπιλεγμένο αριθμό ενδιαφερομένων Δεν εναπόκειται στο Δημόσιο να καθορίζει εκ των προτέρων την έκταση των δυνητικών αγοραστών και να αποκλείει από τη συναλλαγή ορισμένους ενδιαφερόμενους επενδυτές

13 Διαφανής διαγωνισμός Δυνητικά ενδιαφερόμενοι αγοραστές: Ίδια δικαιώματα κατά τη διάρκεια της διαδικασίας αποκρατικοποίησης Ίση πρόσβαση σε πληροφορίες σχετικά με την πωλούμενη εταιρεία

14 Διαφανής διαγωνισμός Παραδείγματα αδιαφανών διαδικασιών: Υπόθεση Banque Occidentale Τροποποίηση βασικών παραμέτρων της ιδιωτικοποίησης και ενημέρωση μόνο ορισμένων αγοραστών Υποχρέωση ενημέρωσης όλων των δυνητικών αγοραστών, ώστε να τροποποιήσουν την αξιολόγησή τους και να υποβάλουν νέα προσφορά

15 Διαφανής διαγωνισμός Παραδείγματα αδιαφανών διαδικασιών Υπόθεση Stardust Marine Συμμετοχή πρώην μελών της διοίκησης της αποκρατικοποιούμενης εταιρείας στο μετοχικό κεφάλαιο του αγοραστή Μη ισότιμη μεταχείριση σε σχέση με τους υπόλοιπους ενδιαφερομένους λόγω της ακριβούς γνώσης της πωλούμενης εταιρείας Θα πρέπει να αποκλείεται μια τέτοια συμμετοχή κατά το στάδιο που προηγείται της αποκρατικοποίησης

16 Διαφανής διαγωνισμός Παραδείγματα αδιαφανών διαδικασιών: Υπόθεση Bank Burgenland Αξιολόγηση των προσφορών και επιλογή του αγοραστή βάσει ορισμένων κριτηρίων Θα πρέπει: i) Τα συγκεκριμένα κριτήρια να αναφέρονται με τρόπο σαφή και διαφανή στην προκήρυξη του διαγωνισμού ii) Οι ενδιαφερόμενοι να ενημερώνονται για τη βαρύτητα και τη σημασία του κάθε κριτηρίου

17 Διαφανής διαγωνισμός Παραδείγματα αδιαφανών διαδικασιών: Υπόθεση Automobile Craiova Προκαταρκτικές συζητήσεις με πιθανούς επενδυτές πριν από τη δημοσίευση της ανακοίνωσης αποκρατικοποίησης Δεν είναι ανεκτές, εφόσον γίνονται με σκοπό ή έχουν ως αποτέλεσμα την καθιέρωση των όρων που θα ισχύσουν για την αποκρατικοποίηση Ανεκτές, εφόσον γίνονται με σκοπό τη λήψη προκαταρκτικών πληροφοριών (π.χ. ζήτηση στην αγορά, ελάχιστη τιμή πώλησης)

18 Άνευ όρων διαγωνισμός Πρακτική κρατών μελών μελών: Επιβολή συγκεκριμένων όρων στον αγοραστή κατά την αποκρατικοποίηση, π.χ. διατήρηση θέσεων εργασίας, επιπέδου παραγωγής, της έδρας της εταιρείας στην ίδια περιοχή Συνέπειες: Δυνητική μείωση του τιμήματος πώλησης Παραίτηση του κράτους μέλους από επιπλέον έσοδα Αποθάρρυνση δυνητικά ενδιαφερόμενων επενδυτών από την υποβολή προσφοράς Διατάραξη ανταγωνιστικού περιβάλλοντος

19 Άνευ όρων διαγωνισμός Κριτήριο ιδιώτη επενδυτή Ένας ιδιώτης επενδυτής δεν θα είχε οικονομικό συμφέρον να θέσει ανάλογους όρους Θα πωλούσε την εταιρεία στον πλειοδότη, ο οποίος θα ήταν στη συνέχεια ελεύθερος να προσδιορίσει το μέλλον της Δεν θα λάμβανε υπόψη μη οικονομικούς παράγοντες, όπως λόγους βιομηχανικής πολιτικής, θέματα απασχόλησης ή στόχους περιφερειακής ανάπτυξης

20 Άνευ όρων διαγωνισμός Όροι που είναι ανεκτοί κατά τη διαδικασία αποκρατικοποίησης: Όροι που αποτελούν συνήθη πρακτική παρόμοιων συναλλαγών μεταξύ των ιδιωτών 1. πάγιες αποζημιώσεις 2. απόδειξη της οικονομικής κατάστασης του υποβάλλοντος την προσφορά 3. συμμόρφωση με τους εθνικούς κανόνες για την αγορά εργασίας Όροι που κατά τα φαινόμενα είναι ασυνήθιστοι υπό την προϋπόθεση ότι δεν μειώνουν την τιμή πώλησης: ad hoc έλεγχος κάθε συναλλαγής

21 Πώληση στον πλειοδότη Προϋπόθεση για επιλογή χαμηλότερης προσφοράς: Κίνδυνος μη είσπραξης του τιμήματος από τον υποβάλλοντα τη μεγαλύτερη προσφορά (ασφάλεια συναλλαγών) Ύπαρξη ευθυνών ή κινδύνων εκτός ισολογισμού, οι οποίοι μπορεί να αντισταθμίζουν τη διαφορά στην τιμή

22 Επαρκής χρόνος και στοιχεία Ad hoc έλεγχος για τη διαπίστωση ύπαρξης επαρκούς προθεσμίας Ανακοίνωση σχετικά με στοιχεία κρατικής ενίσχυσης στις πωλήσεις γηπέδων οικοπέδων και κτιρίων: «ΙΙ 1 α) Οι διατυπώσεις δημοσιότητας θεωρείται ότι έχουν τηρηθεί, όταν ένας διαγωνισμός δημοσιεύεται επανειλημμένα και για εύλογα μεγάλο χρονικό διάστημα (τουλάχιστον δυο μηνών) στον εθνικό τύπο, τις ειδικές εφημερίδες και άλλα ενδεδειγμένα έντυπα»

23 Επαρκής χρόνος και στοιχεία Οι ενδιαφερόμενοι αγοραστές πρέπει να έχουν τη δυνατότητα για: Πραγματοποίηση due diligence Συνάντηση με τη διοίκηση της εταιρείας Υποβολή ερωτημάτων στον πωλητή Έρευνα στις εγκαταστάσεις της πωλούμενης εταιρείας

24 Αποκρατικοποιήσεις με πιθανά στοιχεία κρατικής ενίσχυσης Πώληση μετά από διαπραγμάτευση με έναν και μοναδικό αγοραστή ή με αριθμό επιλεγμένων προσφερόντων Προηγούμενη διαγραφή χρέους από το κράτος, άλλες δημόσιες επιχειρήσεις ή οποιαδήποτε δημόσια αρχή Προηγούμενη μετατροπή χρέους σε μετοχικό κεφάλαιο ή αύξηση του κεφαλαίου Πώληση με όρους που δεν είναι συνήθεις σε συγκρίσιμες συναλλαγές μεταξύ ιδιωτικών φορέων

25 Πώληση της εταιρείας με αρνητικό τίμημα Αύξηση κεφαλαίου, διαγραφή χρεών και/ή αναδιάρθρωση της εταιρείας πριν από την πώληση Συνέπεια: Η πώληση στην αγοραία τιμή δεν αντισταθμίζει τα συγκεκριμένα έξοδα (Αρνητική τιμή πώλησης)

26 Πώληση της εταιρείας με αρνητικό τίμημα Αξιολόγηση με βάση το κριτήριο του ιδιώτη επενδυτή ΔΕΚ, C 334/99: «Πρέπει να εξετάζεται εάν υπό παρόμοιες περιστάσεις ένας ιδιώτης επιχειρηματίας θα μπορούσε να λάβει την απόφαση να προβεί σε εισφορές κεφαλαίου τέτοιας έκτασης στο πλαίσιο της πώλησης της εν λόγω εταιρείας ή θα προτιμούσε τη θέση της υπό εκκαθάριση»

27 Πώληση της εταιρείας με αρνητικό τίμημα Επιτρεπτό πώλησης με αρνητικό τίμημα Σύγκριση της αρνητικής τιμής πώλησης με τα έξοδα των εναλλακτικών λύσεων (π.χ. πτώχευσης) Μόνο εφόσον τα έξοδα που θα προέκυπταν από εναλλακτικές λύσεις δεν συνεπάγονται υψηλότερο κόστος από την πώληση