Transcript

1 1 Αρχαία α Λυκείου: Ξενοφώντος «Ελληνικά» Βιβλίο 2. Κεφάλαιο ΙΙ. 1-4 A µέρος (Κείµενο & Μετάφραση - Νόηµα- σχόλια) 1-4 : Σελίδα σχολικού βιβλίου : H ρύθµιση της κατάστασης από το Λύσανδρο 1 Κείµενο Ἑπεὶ δὲ τὰ ἐν τῇ Λαµψάκῳ κατεστήσατο, ἔπλει ἐπὶ τὸ Βυζάντιον καὶ Καλχηδόνα. Oἱ δ αὐτὸν ὑπεδέχοντο, τοὺς τῶν Ἀθηναίων φρουροὺς ὑποσπόνδους ἀφέντες oἱ δὲ προδόντες Ἀλκιβιάδῃ τὸ Βυζάντιον τότε µὲν ἔφυγον εἰς τὸν Πόντον, ὕστερον δ εἰς Ἀθήνας καὶ ἐγένοντο Ἀθηναῖοι. 1 Μετάφραση Αφού ο Λύσανδρος ρύθµισε την κατάσταση στη Λάµψακο, έπλευσε εναντίον του Βυζαντίου και της Καλχηδόνας. Οι κάτοικοι (αυτών των πόλεων) τον δέχτηκαν, αφού άφησαν να φύγουν µε επίσηµη συµφωνία οι φρουροί των Αθηναίων όσοι πάλι παρέδωσαν µε προδοσία στον Αλκιβιάδη το Βυζάντιο, τότε κατέφυγαν πρώτα στον Πόντο, ύστερα στην Αθήνα και έγιναν Αθηναίοι πολίτες. 1 Γλωσσικά σχόλια τὰ ἐν τῇ Λαµψάκῳ κατεστήσατο = ρύθµισε την κατάσταση στη Λάµψακο ὁ ὑπόσπονδος = ο προστατευόµενος µε επίσηµη συµφωνία 2 Κείµενο Λύσανδρος δὲ τούς τε φρουροὺς τῶν Ἀθηναίων καὶ εἴ τινά που ἄλλον ἴδοι Ἀθηναῖον, ἀπέπεµπεν εἰς τὰς Ἀθήνας, διδοὺς ἐκεῖσε µόνον πλέουσιν ἀσφάλειαν, ἄλλοθι δ οὔ,

2 2 Αρχαία α Λυκείου: Ξενοφώντος «Ελληνικά» εἰδὼς ὅτι ὅσῳ ἂν πλείους συλλεγῶσιν εἰς τὸ ἄστυ καὶ τὸν Πειραιᾶ, θᾶττον τῶν ἐπιτηδείων ἔνδειαν ἔσεσθαι. Kαταλιπὼν δὲ Βυζαντίου καὶ Καλχηδόνος Σθενέλαον ἁρµοστὴν Λάκωνα, αὐτὸς ἀποπλεύσας εἰς Λάµψακον τὰς ναῦς ἐπεσκεύαζεν. 2 Μετάφραση Ο Λύσανδρος και τους φρουρούς των Αθηναίων και οποιονδήποτε άλλον Αθηναίο έβλεπε κάπου, τους έστελνε στην Αθήνα, δίνοντας ασφάλεια σ αυτούς που µόνο για εκεί έπλεαν και όχι για άλλο µέρος, επειδή γνώριζε ότι, όσο περισσότεροι θα συγκεντρωθούν στην πόλη της Αθήνας και στον Πειραιά, (τόσο) πιο γρήγορα θα υπάρξει έλλειψη των εφοδίων. Και αφού άφησε ως στο Βυζάντιο και στην Καλχηδόνα το Σθενέλαο το Λάκωνα, ο ίδιος επέστρεψε στη Λάµψακο και επισκεύαζε τα πλοία του. 2 Γλωσσικά σχόλια εἰδὼς, οἶδα = γνωρίζω ἡ ἔνδεια = η στέρηση, η έλλειψη ὁ ἁρµοστὴς = ο διοικητής κατεχόµενης περιοχής Καλχηδών = πόλη της Βιθυνίας απέναντι από το Βυζάντιο Νοηµατική απόδοση- Κύρια σηµεία του κειµένου Ο Λύσανδρος ρύθµισε την κατάσταση στη Λάµψακο, κατόπιν το Βυζάντιο και η Καλχηδόνα τον δέχτηκαν ειρηνικά, αφού άφησαν να φύγουν µε επίσηµη συµφωνία οι φρουροί των Αθηναίων. Όσοι πάλι παρέδωσαν στον Αλκιβιάδη το Βυζάντιο κατέφυγαν στην Αθήνα. Στέλνει όσους συναντά στην Αθήνα για να υπάρξει πιο γρήγορα έλλειψη των εφοδίων. Αφού άφησε Σπαρτιάτη διοικητή στο Βυζάντιο και στην Καλχηδόνα, επέστρεψε στη Λάµψακο για να επισκευάσει τα πλοία του. Ερµηνευτικά σχόλια Πραγµατολογικά

3 3 Αρχαία α Λυκείου: Ξενοφώντος «Ελληνικά» - ἔπλει = ο Λύσανδρος απόλυτος κύριος της κατάστασης έχει απώτερο στόχο την κατάληψη της Αθήνας. Οι κινήσεις του έχουν και πολιτική σκοπιµότητα και αποδίδονται µε παρατατικό (ἔπλει). Τις υπόλοιπες ενέργειες του αποδίδουν οι δευτερεύοντες όροι. - ἐπεὶ δὲ τὰ ἐν τῇ Λαµψάκῳ κατεστήσατο = τοποθετεί δικούς του ανθρώπους στην πόλη που είχε καταλάβει. - οἱ δὲ προδόντες Ἀλκιβιάδῃ τὸ Βυζάντιον = ήταν κάτοικοι του Βυζαντίου που βοήθησαν το 409 π.χ. τον Αλκιβιάδη να καταλάβει την πόλη τους. - ὑποσπόνδους ἀφέντες = οι κάτοικοι της Καλχηδόνας και του Βυζαντίου παρέδωσαν τις πόλεις τους στο Λύσανδρο, αφού µε σπονδές (ειδική συνθήκη) πέτυχαν την αποχώρηση χωρίς κίνδυνο των ανδρών της αθηναϊκής φρουράς. Οι σπονδές ήταν θεσµοί απόλυτα σεβαστοί ακόµη και µεταξύ εµπολέµων. Όσοι αποχωρούσαν µετά από πολιορκία ή παράδοση προστατεύονταν από τους Θεούς. - θᾶττον τῶν ἐπιτηδείων ἔνδειαν ἔσεσθαι = η Αθήνα τώρα αποκόπτεται και από θάλασσα. Από ξηράς ήταν ήδη αποκοµµένη δέκα χρόνια. 3-4: O θρήνος των Αθηναίων και οι αποφάσεις τους 3 Κείµενο Ἑν δὲ ταῖς Ἀθήναις τῆς Παράλου ἀφικοµένης νυκτὸς ἐλέγετο ἡ συµφορά, καὶ οἰµωγὴ ἐκ τοῦ Πειραιῶς διὰ τῶν µακρῶν τειχῶν εἰς ἄστυ διῆκεν, ὁ ἕτερος τῷ ἑτέρῳ παραγγέλλων ὥστ ἐκείνης τῆς νυκτὸς οὐδεὶς ἐκοιµήθη, οὐ µόνον τοὺς ἀπολωλότας πενθοῦντες, ἀλλὰ πολὺ µᾶλλον ἔτι αὐτοὶ ἑαυτούς,

4 4 Αρχαία α Λυκείου: Ξενοφώντος «Ελληνικά» πείσεσθαι νοµίζοντες οἷα ἐποίησαν Μηλίους τε Λακεδαιµονίων ἀποίκους ὄντας, κρατήσαντες πολιορκίᾳ, καὶ Ἱστιαιέας καὶ Σκιωναίους καὶ Τορωναίους καὶ Αἰγινήτας καὶ ἄλλους πολλοὺς τῶν Ἑλλήνων. 3 Μετάφραση Όταν η Πάραλος έφτασε νύχτα στην Αθήνα, διαδιδόταν η συµφορά, και ο θρήνος έφτανε από τον Πειραιά µέσα από τα µακρά τείχη στην πόλη, καθώς ανήγγελλε (την είδηση) ο ένας στον άλλον ώστε εκείνη τη νύχτα κανένας δεν κοιµήθηκε, όχι µόνο γιατί θρηνούσαν όσους είχαν χαθεί, αλλά πολύ περισσότερο ακόµα οι ίδιοι τους εαυτούς τους, επειδή νόµιζαν ότι θα πάθουν σαν κι αυτά που έκαναν στους κατοίκους της Μήλου, οι οποίοι ήταν άποικοι των Λακεδαιµονίων, όταν τους νίκησαν µε πολιορκία, και στους κατοίκους της Ιστιαίας και της Σκιώνης και της Τορώνης και της Αίγινας και σε πολλούς άλλους Έλληνες. 3 Γλωσσικά σχόλια οἰµωγὴ = θρήνος µε βογγητά και φωνές (από το επίρρηµα οἴµοι) διῆκεν, διήκω = φθάνω από έως πείσεσθαι, πάσχω = παθαίνω Κείµενο Τῇ δ ὑστεραίᾳ ἐκκλησίαν ἐποίησαν, ἐν ᾗ ἔδοξε τούς τε λιµένας ἀποχῶσαι πλὴν ἑνὸς καὶ τὰ τείχη εὐτρεπίζειν καὶ φυλακὰς ἐφιστάναι καὶ τἆλλα πάντα ὡς εἰς πολιορκίαν παρασκευάζειν τὴν πόλιν. 4 Μετάφραση Την επόµενη µέρα, ωστόσο, συνεκάλεσαν συνέλευση του λαού στην οποία αποφάσισαν να φράξουν µε επιχωµάτωση την είσοδο στα λιµάνια, εκτός από ένα, να επισκευάσουν τα τείχη, να εγκαταστήσουν φρουρές και να ετοιµάσουν την πόλη τους για όλα τα άλλα σαν για πολιορκία.

5 5 Αρχαία α Λυκείου: Ξενοφώντος «Ελληνικά» 4 Γλωσσικά σχόλια τῇ δ ὑστεραίᾳ (ἡµέρᾳ) = την εποµένη ηµέρα ἔδοξε (τοῖς πολίταις) = αποφάσισαν ( οι πολίτες) εὐτρεπίζω = επισκευάζω ἀποχῶσαι, ἀποχώννυµι = φράζω ἡ φυλακή = η φρουρά ἐφιστάναι, ἐφίστηµι = εγκαθιστώ, τοποθετώ Νοηµατική απόδοση- Κύρια σηµεία του κειµένου Οι Αθηναίοι έµαθαν την ήττα τους από το ιερό τους πλοίο, την Πάραλο που έφτασε στη διάρκεια της νύχτας και τους ανήγγειλε τη συµφορά. Πόνος και φόβος τους κατέλαβαν, όχι µόνο λόγω του πένθους για τους τόσους νεκρούς, όσο κυρίως εξαιτίας της δικής τους τύχης, καθώς αναλογίζονταν τις αγριότητες που και η Αθήνα διέπραξε στη διάρκεια του πολέµου. Σε συνέλευση αποφάσισαν τα εξής: - να επισκευάσουν τα τείχη που είχαν υποστεί ζηµιές - να φράξουν όλα τα λιµάνια τους εκτός από εκείνο του Πειραιά - να βάλουν φρουρές και να τις ενισχύσουν - να έχουν έτοιµη την Αθήνα για την πολιορκία. Ερµηνευτικά σχόλια Πραγµατολογικά - τῆς Παράλου ἀφικοµένης νυκτὸς ἐλέγετο ἡ συµφορά = η αναγγελία της συµφοράς γίνεται σε παρατατικό και µε µετοχές ενεστώτα. Οι µετοχές δίνουν βάθος στην πρώτη αντίδραση. - Μηλίους τε Λακεδαιµονίων ἀποίκους ὄντας, κρατήσαντες πολιορκίᾳ, καὶ Ἱστιαιέας καὶ Σκιωναίους καὶ Τορωναίους καὶ Αἰγινήτας = οι Μήλιοι αν και σύµµαχοι της Σπάρτης έµειναν ουδέτεροι στον πόλεµο. η Ἱστιαία, η Σκιώνη καὶ η Τορώνη είχαν αποστατήσει από την αθηναϊκή συµµαχία. Η Αίγινα είχε πάντα φιλολακωνική πολιτική. Η Αθήνα διέπραξε αγριότητες στη διάρκεια του πολέµου σε αυτές τις πόλεις. - οι νικηµένοι πάθαιναν µεγάλες συµφορές από τους νικητές = Πρώτα υπέτασσαν τη χώρα τους, κατόπιν πουλούσαν τις γυναίκες και τα παιδιά ως δούλους, ενώ σκότωναν τους άνδρες. Καθόριζαν

6 6 Αρχαία α Λυκείου: Ξενοφώντος «Ελληνικά» οι ίδιοι το πολίτευµα των νικηµένων. Εγκαθιστούσαν κληρούχους, διώχνοντας τους κατοίκους. - τῇ δ ὑστεραίᾳ ἐκκλησίαν ἐποίησαν = Οι Αθηναίοι συνέρχονται την εποµένη και αποφασίζουν να επισκευάσουν τα τείχη που είχαν υποστεί ζηµιές, να φράξουν όλα τα λιµάνια τους εκτός από εκείνο του Πειραιά, να βάλουν φρουρές και να έχουν έτοιµη την Αθήνα για πολιορκία. (Τα Μακρά Τείχη που ένωναν την Αθήνα µε το λιµάνι του Πειραιά)