Θερινό. Σχολείο EEMMO. Τελικό

Transcript

1 6 0 Θερινό Σχολείο EEMMO ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ ΜΕΛΕΤΗΣ ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΥ ΤΩΝ ΟΣΤΩΝ 7-10 ΙΟΥΛΙΟΥ Οlympian Bay Hotel Λεπτοκαρυά, Πιερία 2010 Τελικό Πρόγραµµα

2

3 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Οργάνωση - Διοργάνωση Σελ. 04 Πρόσκληση Προέδρου Σελ. 05 Επιτροπές Σελ. 06 Κύρια Θέματα Σεμιναρίου Σελ. 07 Επιστημονικό Πρόγραμμα Σελ. 10 Πληροφορίες για το Επιστημονικό Πρόγραμμα Σελ. 18 Γενικές Πληροφορίες Σελ. 19 Εγγραφές Σελ. 20 Ξενοδοχειακές Κρατήσεις Σελ. 20 Ευρετήριο Ομιλητών Σελ. 22

4 6 Θερινό 6 Σχολείο Θερινό 0 0 Σχολείο 7-10 ΙΟΥΛΙΟΥ Οlympian Bay Hotel Λεπτοκαρυά, Πιερία 2010 ΙΟΡΓΑΝΩΣΗ EEMMO ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΜΕΛΕΤΗΣ ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΥ ΤΩΝ ΟΣΤΩΝ Θράκης 2, Mαρούσι Τηλ./Fax: eemmo@otenet.gr Web site: ΟΡΓΑΝΩΣΗ - ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ PCO-CONVIN S.A. K. Βάρναλη 29, Χαλάνδρι Τηλ.: , Fax: Λέοντος Σοφού 8, Θεσσαλονίκη Τηλ , Fax congress@pco-convin.gr Web site: 4

5 ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ ΠΡΟΕΔΡΟΥ Αγαπητές και Αγαπητοί Συνάδελφοι, Είναι γενικά αποδεκτό, από τα μέλη της εταιρείας μας, ότι ο θεσμός των Θερινών Σχολείων από επιστημονικής πλευράς είναι απόλυτα επιτυχημένος. Επιπλέον, ο τρόπος με τον οποίο διοργανώνονται συμβάλει στη σύσφιξη των σχέσεων μεταξύ των συναδέλφων που ενδιαφέρονται για το γνωστικό αντικείμενο των μεταβολικών νοσημάτων των οστών. Το έτος που διανύουμε είναι γενικά δύσκολο για την οικονομία του κράτους μας. Παρατηρείται ένας γενικός περιορισμός των πόρων που διατίθενται για την υγεία και βέβαια της οικονομικής ενίσχυσης που δίνεται για τις επιστημονικές δραστηριότητες. Παρόλα αυτά θεωρήσαμε, για καθαρά επιστημονικούς λόγους, αναγκαίο να επαναληφθεί η εκδήλωση αυτή και το έτος 2010 με την ανάλογη βέβαια προσαρμογή στις νέες οικονομικές συνθήκες. Έχει επιλεγεί για το σκοπό αυτό το ξενοδοχείο Olympian Bay και η χρονική περίοδος 7 έως 10 Ιουλίου Πιστεύουμε ότι το Θερινό Σχολείο είναι ο κατάλληλος χώρος για να συναντηθούμε και να συζητήσουμε, χωρίς το άγχος του χρόνου, για τα σύγχρονα θέματα που μας απασχολούν στο γνωστικό αντικείμενο του μεταβολισμού των οστών αλλά και για τα προβλήματα της καθημερινής κλινικής πρακτικής. Θα ακολουθήσουμε το ίδιο πρότυπο παρουσίασης, με ανάλυση - συζήτηση κλινικών περιστατικών, θα ανταλλάξουμε απόψεις και θα αναλύσουμε τα σύγχρονα ερευνητικά δεδομένα με στόχο την καλύτερη αντιμετώπιση ασθενών που πάσχουν από μεταβολικά νοσήματα των οστών. Το 6 ο Θερινό Σχολείο θα λάβει χώρα στην Λεπτοκαρυά Πιερίας, στη Βόρεια Ελλάδα και σε ένα χώρο που προσφέρεται για επιστημονική δραστηριότητα. Με τις σκέψεις αυτές σας καλούμε να συμμετάσχετε ενεργά στο 6 ο θερινό Σχολείο. Με συναδελφικούς χαιρετισμούς Θεόφιλος Καραχάλιος Πρόεδρος Ε.Ε.Μ.Μ.Ο

6 Επιτροπές 6 ου Θερινού Σχολείου Ελληνικής Εταιρείας Μεταβολισμού των Οστών Διοικητικό Συμβούλιο ΕΕΜΜΟ Πρόεδρος: Αντιπρόεδρος: Γεν. Γραμματέας: Ταμίας: Μέλη: Καραχάλιος Θεόφιλος Καταξάκη Ευαγγελία Κοσμίδης Χρήστος Λαγουδάκης Αριστείδης Καλδρυμίδης Φίλιππος Καραμήτσιου Βικτωρία Τροβάς Γεώργιος Υπεύθυνοι Επιστημονικού Προγράμματος Καραχάλιος Θεόφιλος Καταξάκη Ευαγγελία Μάκρας Πολυζώης Παπαδοπούλου Φωτεινή Ομιλητές - Συντονιστές Εκπαιδευτικού Σεμιναρίου Βαφειάδου Ελένη - Ενδοκρινολόγος Γεωργακόπουλος Νικόλαος - Ορθοπαιδικός Καπλάνογλου Θεοφανή - Ρευματολόγος Καραχάλιος Θεόφιλος - Ορθοπαιδικός Καρπώνης Αθανάσιος - Ορθοπαιδικός Κασκάνη Ευαγγελία - Ρευματολόγος Κορδαλής Νικόλαος - Ορθοπαιδικός Κοσμίδης Χρήστος - Ορθοπαιδικός Μάκρας Πολυζώης - Ενδοκρινολόγος Ματσούκα Αικατερίνη - Ρευματολόγος Παπαδοπούλου Φωτεινή - Ενδοκρινολόγος Παπακίτσου Ευαγγελία - Ορθοπαιδικός Σαρπάκης Αλέξανδρος - Ενδοκρινολόγος Σταθόπουλος Κωνσταντίνος - Ορθοπαιδικός Τροβάς Γεώργιος - Ενδοκρινολόγος Χρονόπουλος Ευστάθιος - Ορθοπαιδικός

7 ΚYΡΙΑ ΘEΜΑτΑ ΣΕΜΙΝΑΡIΟΥ Κριτήρια έναρξης θεραπείας οστεοπόρωσης Παρακολούθηση θεραπείας της οστεοπόρωσης Προεμμηνοπαυσιακή γυναίκα με χαμηλή οστική μάζα Άνδρας με χαμηλή οστική μάζα Μετεμμηνοπαυσιακή γυναίκα με οστεοπενία Νεφρολιθίαση - Ασβεστιουρία Οστεοπόρωση και νεφρική λειτουργία Πώρωση καταγμάτων και αντιοστεοπορωτική αγωγή Παχυσαρκία, Βαρυιατρική χειρουργική 7

8

9 6 0 Θερινό Σχολείο EEMMO ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ ΜΕΛΕΤΗΣ ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΥ ΤΩΝ ΟΣΤΩΝ 7-10 ΙΟΥΛΙΟΥ Οlympian Bay Hotel Λεπτοκαρυά, Πιερία 2010 Επιστημονικό Πρόγραμμα

10 6 Θερινό Σχολείο 0 Τετάρτη, 7 Ιουλίου Λειτουργία Γραμματείας - Εγγραφές Προσέλευση - Καφές Εισαγωγική Ομιλία Χορήγηση αντιοστεοπορωτικής αγωγής σε ασθενείς με πρόσφατα κατάγματα. Κατευθυντήριες οδηγίες της Διεθνούς Εταιρείας Πώρωσης Καταγμάτων Θ. Καραχάλιος Χωρισμός σε ομάδες Διανομή εντύπου υλικού περιστατικών που θα αναλυθούν κατά τη διάρκεια των μαθημάτων Συνάντηση Γνωριμίας 10 Foyer Συνεδριακή Αίθουσα

11 Olympian Bay Hotel, Λεπτοκαρυά, Πιερία Πέμπτη, 8 Ιουλίου Λειτουργία Γραμματείας - Εγγραφές Διάλεξη - Ανταλλαγή Απόψεων Κλινική διαχείριση ασθενών που δεν ανταποκρίνονται στη θεραπεία Γ. Τροβάς Παρουσίαση, Συζήτηση 1 ου Περιστατικού Διάλειμμα Καφέ Άνδρας ασθενής 59 ετών με γνωστό ιστορικό αρτηριακής υπέρτασης και ΣΔ τύπου ΙΙ προσήλθε σε ιδιωτικό ιατρείο για «δεύτερη γνώμη» προσκομίζοντας την παρακάτω μέτρηση οστικής πυκνότητας, η οποία διενεργήθηκε για πρώτη φορά στα πλαίσια ελέγχου «ρουτίνας»: Ο1 - Ο4: 1,11 g/cm 2 (-1,01 T score), αυχένας μηριαίου: 0,78 g/cm 2 (-1,9 T score). Από την κλινική εξέταση και το λοιπό ατομικό και οικογενειακό ιστορικό προέκυψε: BMI 29,4 kgr/m 2, λήψη μετφορμίνης 1700mg/24h και λοσαρτάνης 100mg/24h με ικανοποιητική ρύθμιση του ΣΔ (HbA1C: 6,6%) και της αρτηριακής υπέρτασης, 2-3 ποτήρια κόκκινου οίνου/ημέρα, τσιγάρα/ημέρα, καθώς και κάταγμα ισχίου της μητρός του σε ηλικία 67 ετών. Χρήζει περαιτέρω διαγνωστικής ή/και θεραπευτικής παρέμβασης για οστεοπόρωση ο ασθενής; Κ. Σταθόπουλος Παρουσίαση, Συζήτηση 2 ου Περιστατικού Άνδρας ηλικίας 41 ετών, υπέρβαρος (BMI 30,2 kgr/m 2 ), προσήλθε στο ενδοκρινολογικό ιατρείο για διαιτολογική παρέμβαση στα πλαίσια προσπάθειας απώλειας βάρους λόγω συντηρητικής αντιμετώπισης πρόσφατου σπονδυλικού κατάγματος. Από το ιστορικό αναφέρεται προ 45 ημερών λιποθυμικό επεισόδιο κατά τη διάρκεια λουτρού, μετά από έντονη άσκηση στο γυμναστήριο, με αποτέλεσμα από την πτώση ο ασθενής να υποστεί κάταγμα του Ο1 σπονδύλου. Σχετικά με το λιποθυμικό επεισόδιο ο καρδιολογικός έλεγχος και η αδρή νευρολογική εκτίμηση δεν ανέδειξαν παθολογικά ευρήματα. Διενεργήθηκε μέτρηση οστικής πυκνότητας και ανευρέθηκε BMD ΟΜΣΣ εκτός των αναμενόμενων ηλικιακών διακυμάνσεων (L2-L4: g/cm 2, Z score:-2.82 & neck: g/cm 2, Z score:-0.79). Foyer Συνεδριακή Αίθουσα 11

12 6 Θερινό Σχολείο 0 Πραγματοποιήθηκε διερεύνηση δευτεροπαθών αιτίων οστεοπόρωσης όπου ανευρέθηκε: οστικός μεταβολισμός (Ca 8.5 mg/dl, P 3.3 mg/dl, PTH 22 pg/ml, P1NP ng/ml, NTx ούρων BCE/mM Creat.) εντός φυσιολογικών ορίων, 25(ΟΗ)D 24,3 ng/ml και τρυπτάση ορού 23,2 μg/l (ΦΤ: <11.4). Παρά την απουσία λοιπών συστηματικών εκδηλώσεων μαστοκυττάρωσης, η εργαστηριακή ένδειξη που ετέθη από την αυξημένη τιμή τρυπτάσης ορού επιβεβαιώθηκε και με μέτρηση Ν-μεθυλισταμίνης ούρων 24ώρου [315 μg/g creat. (ΦΤ:30-200)] και έτσι ακολούθησε οστεομυελική βιοψία η οποία υπήρξε συμβατή με συστηματική μαστοκυττάρωση. Ποια είναι η περαιτέρω αντιμετώπιση του ασθενή; Π. Μάκρας Μεσημεριανή Διακοπή Παρουσίαση, Συζήτηση 3 ου Περιστατικού Γυναίκα 67 ετών με οστεοπορωτικά κατάγματα σπονδύλων (Θ11, Ο1 και Ο4) πάσχει από μακρόχρονη χαμηλή οσφυαλγία λόγω σπονδυλολίσθησης και συμπτωματολογίας σπονδυλικής στένωσης. Ποιες είναι οι θεραπευτικές ιδιαιτερότητες στην ορθοπαιδική αντιμετώπιση της περίπτωσης αυτής; Ν. Γεωργακόπουλος Παρουσίαση, Συζήτηση 4 ου Περιστατικού Γυναίκα 50 ετών παραπέμπεται για εκτίμηση οστικής μάζας ένα χρόνο μετά τη διενέργεια Roux-en-Y γαστρικής παράκαμψης). Εμφάνιζε παχυσαρκία από την εφηβεία, έχασε και ανέκτησε ξανά βάρος πολλές φορές με τελικό αποτέλεσμα κάθε φορά να έχει παραπάνω βάρος σε σχέση με το προηγούμενο. Στην ηλικία των 49 ετών εμφάνισε αρτηριακή υπέρταση, σακχαρώδη διαβήτη, και πόνο στα γόνατα που οφειλόταν σε αρθρίτιδα. Για τους λόγους αυτούς υποβλήθηκε σε εγχείρηση για την απώλεια βάρους. Το αρχικό της BMI ήταν 42, ενώ ένα χρόνο μετά την εγχείρηση το BMI της γυναίκας είναι 24 και δεν λαμβάνει καμία φαρμακευτική αγωγή. Αμέσως μετά την εμμηνόπαυση, στην ηλικία των 46 ετών, ο οικογενειακός γιατρός συνέστησε μέτρηση της οστικής μάζας με DXA στη σπονδυλική στήλη και διαπιστώθηκε BMD g/cm 2, T-score= -1.9 και Z-score of Foyer Συνεδριακή Αίθουσα

13 Olympian Bay Hotel, Λεπτοκαρυά, Πιερία Με δεδομένο ότι η ασθενής είχε υποστεί, σε ηλικία 30 ετών, δύο κατάγματα ελάχιστης βίας στα σφυρά, και ότι στη μητέρα της διαγνώστηκε οστεοπόρωση λόγω πολλαπλών καταγμάτων στις πλευρές, χορηγήθηκε αγωγή με αλενδρονάτη. Η ασθενής ανέφερε καλή συμμόρφωση στην αγωγή μέχρι τη μέρα του χειρουργείου. Ξανάρχισε την αγωγή ένα μήνα μετά το χειρουργείο αλλά τη διέκοψε μετά 3 εβδομάδες επειδή εμφάνισε κράμπες και κοιλιακά άλγη. Πέντε μήνες μετά την εγχείρηση επαναλήφθηκε η DXA και διαπιστώθηκε BMD στη ΣΣ g/cm 2 και Z-score Η DXA επαναλήφθηκε εκ νέου, ένα χρόνο μετά, και η καινούργια μέτρηση ήταν BMD στη ΣΣ g/cm 2 και Z-score Η διαπίστωση ότι αυτές οι μετρήσεις έδειξαν μείωση της οστικής μάζας κατά 6% σε 6 μήνες, με προηγούμενη μείωση στη διάρκεια 3 ετών κατά 5%, και επιδείνωση του Z-score, η ασθενής παραπέμφθηκε για περαιτέρω μελέτη και αντιμετώπιση σε ειδικό. Ο εργαστηριακός έλεγχος έδειξε τα εξής: λευκωματίνη 3.1 g/ml, ασβέστιο 8.2 (φυσιολογικό mg/dl), 25-hydroxyvitamin D3 12 ng/ml, PTH 128 (φυσιολογικό pg/ml), και μαγνήσιο 1.9 mg/dl (φυσιολογικό). Μετά την εγχείρηση η ασθενής λάμβανε αγωγή με πολυβιταμινούχο σκεύασμα, 600 mg calcium carbonate με βιταμίνη D, ένα σύμπλεγμα B-50, και 1000 IU vitamin D3 ημερησίως. Πως θα προσεγγίσετε την ασθενή; Α. Σαρπάκης Foyer Συνεδριακή Αίθουσα 13

14 6 Θερινό Σχολείο 0 Παρασκευή, 9 Ιουλίου Λειτουργία Γραμματείας - Εγγραφές Διάλεξη - Ανταλλαγή Απόψεων Άτυπα κατάγματα μηριαίου. Μύθος και πραγματικότητα Φ. Παπαδοπούλου Παρουσίαση, Συζήτηση 1 ου Περιστατικού Διάλειμμα Καφέ Γυναίκα ηλικίας 52 ετών αιτιάται εξάψεις, νυκτερινούς ιδρώτες, αϋπνία κόπωση ξηρότητα κόλπου, μεταβολές του θυμικού και συμπεριφοράς και οικογενειακό ιστορικό οστεοπόρωσης. Τελευταία έμμηνη ρύση ήταν ένα χρόνο πριν. Ο γιατρός της χορήγησε θεραπεία υποκατάστασης με οιστρογόνα αλλά η ασθενής δεν την έλαβε επειδή φοβήθηκε τον καρκίνο του μαστού και τον καρδιαγγειακό κίνδυνο, για τα οποία άκουσε από τα μέσα ενημέρωσης. Στο παρελθόν η γυναίκα έλαβε ορμονική αντισύλληψη και δεν είχε ιστορικό VTE. Η πρόσφατη μαστογραφία ήταν φυσιολογική. Ποια είναι η περαιτέρω αντιμετώπιση της ασθενούς; Ε. Βαφειάδου Παρουσίαση, Συζήτηση 2 ου Περιστατικού Γυναίκα ηλικίας 57 ετών εξετάστηκε επειδή δεν πωρώθηκε το κάταγμα στη πύελο, που υπέστη μετά από πτώση. Εμφάνισε εμμηνόπαυση σε ηλικία 52 ετών και λάμβανε θεραπεία για την ανακούφιση των εμμηνοπαυσιακών συμπτωμάτων. Στη μέτρηση της οστικής μάζας διαπιστώθηκε T- score στο Ισχίο -2.7 και Z-score και στη σπονδυλική στήλη Η ασθενής λάμβανε συμπλήρωμα με ασβέστιο και βιταμίνη D διαλειπόντως. Tρία χρόνια πριν εμφάνισε νεφρολιθίαση και δεν αναφέρονταν άλλα προβλήματα από το ιστορικό. Το ασβέστιο στο αίμα ήταν 10.0 mg/dl, ο φωσφόρος 2.9 mg/dl, η κρεατινίνη 1.0 mg/dl, αλκαλική φωσφατάση 88 U/l, και PTH 60 pg/ml (φυσιολογική <65). Ποια είναι η προσέγγιση της ασθενούς; Ε. Κασκάνη Μεσημεριανή Διακοπή 14 Foyer Συνεδριακή Αίθουσα

15 Olympian Bay Hotel, Λεπτοκαρυά, Πιερία Παρουσίαση, Συζήτηση 3 ου Περιστατικού Άνδρας 52 ετών με αποφρακτική πνευμονοπάθεια και μακροχρόνια λήψη κορτιζόνης, εμφανίζει δύο σπονδυλικά κατάγματα (Θ11, Ο1). Το κάταγμα του Θ11 συνέβη προ τριμήνου και δημιούργησε οξύ ύβο. Υπάρχει δυνατότητα διόρθωσης του ύβου και ποια είναι η συνιστώμενη αγωγή; Α. Καρπώνης Παρουσίαση, Συζήτηση 4 ου Περιστατικού Γυναίκα 77 ετών υπέστη τα τελευταία δύο χρόνια διατροχαντήριο κάταγμα και στα δύο ισχία (το δεύτερο προ μηνός). Στη μέτρηση της οστικής μάζας της σπονδυλικής στήλης βρέθηκε οστεοπενία (Τ-score -1.5). Ποια είναι η συνιστώμενη φαρμακευτική αγωγή, εάν αυτή κρίνεται απαραίτητη; Ε. Παπακίτσου Foyer Συνεδριακή Αίθουσα 15

16 6 Θερινό Σχολείο 0 Σάββατο, 10 Ιουλίου Λειτουργία Γραμματείας - Εγγραφές Διάλεξη - Ανταλλαγή Απόψεων Συμμόρφωση στην αντιοστεοπορωτική αγωγή Χρ. Κοσμίδης Παρουσίαση, Συζήτηση 1 ου Περιστατικού Διάλειμμα Καφέ Γυναίκα ηλικίας 72 ετών με οστεοπόρωση έλαβε αγωγή με καλσιτονίνη αρχικά για 3 χρόνια και επειδή παρουσίασε επιδείνωση της οστικής απώλειας τροποποιήθηκε η αγωγή και χορηγήθηκε διφωσφονικό. Η καινούργια μέτρηση της οστικής μάζας έδειξε μη ικανοποιητική απάντηση. Σε όλο το διάστημα 5 ετών η ασθενής λάμβανε 1g ασβεστίου την ημέρα, και τα τρία πρώτα χρόνια 0,25 μg μεταβολίτη της D, ενώ τα δύο τελευταία χρόνια η δόση αυξήθηκε σε 1 μg. Η ασθενής ανέφερε, μετά από επίμονες ερωτήσεις, ότι 2-3 φορές είχε πόνους στην αριστερή οσφύ. Από τον αιματολογικόβιοχημικό έλεγχο δεν διαπιστώθηκαν παθολογικά ευρήματα ενώ το ασβέστιο των ούρων 24ώρου = 452 mg. Στο υπερηχογράφημα νεφρών διαπιστώθηκε ψαμμίαση αριστερού νεφρού. Ποια είναι η διαγνωστική και θεραπευτική αντιμετώπιση της ασθενούς; Αικ. Ματσούκα Παρουσίαση, Συζήτηση 2 ου Περιστατικού Γυναίκα 40 ετών που πάσχει από λύκο έλαβε αγωγή με διφωσφονικά για 20 χρόνια. Λόγω του αυξημένου κινδύνου για οστεοπόρωση υποβαλόταν σε μέτρηση της οστικής μάζας με DXA ανά τριετία. Οι τελευταίες τιμές της BMD έδειξαν Z-scores -0.6 στη ΣΣ και -1.0 στο ισχίο. Εμφάνισε επίσης πρόσφατα κάταγμα κερκίδας, μετά από πτώση και ένα χαμηλής ενέργειας πυελικό κάταγμα. Πως θα αντιμετωπίσετε την ασθενή; Θ. Καπλάνογλου Μεσημεριανή Διακοπή 16 Foyer Συνεδριακή Αίθουσα

17 Olympian Bay Hotel, Λεπτοκαρυά, Πιερία Παρουσίαση, Συζήτηση 3 ου Περιστατικού Άνδρας 30 ετών αναφέρει έντονο άλγος του ισχίου από διμήνου, παρατεινόμενο και στην ανάπαυση. Η απλή ακτινογραφία δεν έδειξε παθολογικά ευρήματα, καθώς επίσης και ο στοιχειώδης εργαστηριακός έλεγχος. Στη μαγνητική τομογραφία διαδιγνώσκεται έντονο οίδημα μυελού και υποψία ελλειπτικής διαχωριστικής οστεοχόνδρινης περιοχής στο άνω και έξω τμήμα της μηριαίας κεφαλής. Ποια είναι η διαγνωστική προσέγγιση και ποιος ο θεραπευτικός σχεδιασμός; Ε. Χρονόπουλος Παρουσίαση, Συζήτηση 4 ου Περιστατικού Γυναίκα 66 ετών με μετεμμηνοπαυσιακή οστεοπόρωση υποβάλλεται από 8ετίας σε αγωγή με εβδομαδιαία χορήγηση αμινο-διφωσφονικού (τα πρώτα 4 έτη με αλενδρονάτη και αμέσως μετά με ρισεδρονάτη). Προ έτους παρουσίασε ατραυματικό σπονδυλικό κάταγμα στον Θ12. Η οστική πυκνότητα της σπονδυλικής στήλης δεν παρουσιάζει μεταβολή την τελευταία τριετία και παραμένει σε επίπεδα οστεοπόρωσης (Τscore: -2,9). Η οστική πυκνότητα του ολικού ισχίου είναι σε επίπεδα οστεοπενίας πλην όμως σημειώνει μικρή αλλά συνεχή μείωση το ίδιο διάστημα (Τscore: -1,6 Τscore: -1,9). Θεωρείτε ότι η ασθενής δεν ανταποκρίνεται κλινικά στη θεραπεία, με ποια κριτήρια και τι συνιστάτε διαγνωστικά και θεραπευτικά; Ν. Κορδαλής Συμπεράσματα - Λήξη εκπαιδευτικού σεμιναρίου Απονομή βραβείου επιμελέστερης συμμετοχής Παραλαβή πιστοποιητικών παρακολούθησης Foyer Συνεδριακή Αίθουσα 17

18 6 Θερινό Σχολείο 0 ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΓΙΑ το ΕΠΙΣτΗΜΟΝΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ Internet Πληροφορίες για το τελικό πρόγραμμα του 6 ου Θερινού Σχολείου της Ε.Ε.Μ.Μ.Ο. μπορείτε να βρείτε στις ηλεκτρονικές διευθύνσεις: Τελικό πρόγραμμα Το τελικό πρόγραμμα του 6 ου Θερινού Σχολείου της ΕΕΜΜΟ, θα παραδίδεται στους συμμετέχοντες από τη γραμματεία του σεμιναρίου, με την προσκόμιση της επιβεβαίωσης της προεγγραφής τους, η οποία θεωρείται απαραίτητο έγγραφο για την παραλαβή του συνεδριακού υλικού. Σημείο παράδοσης και δοκιμής παρουσιάσεων Κατά τη διάρκεια του σεμιναρίου θα λειτουργεί γραφείο παράδοσης και δοκιμής παρουσιάσεων. Οι ομιλητές παρακαλούνται να παραδίδουν τις εισηγήσεις τους σε ηλεκτρονική μορφή, στην τεχνική γραμματεία-slide reception, τουλάχιστον μία (1) ώρα πριν από κάθε εισήγηση. Κονκάρδες Για λόγους ασφαλείας θα υπάρχουν εντεταλμένοι υπάλληλοι από τους διοργανωτές του σεμιναρίου, οι οποίοι θα επιτρέπουν την είσοδο στους χώρους διεξαγωγής του επιστημονικού προγράμματος και της έκθεσης, μόνο σε όσους φέρουν την ανάλογη κονκάρδα. Παρακαλούνται οι σύνεδροι να φορούν την κονκάρδα καθ όλη τη διάρκεια του σεμιναρίου, σε εμφανές σημείο. Διακριτικά Κονκάρδων: Πορτοκαλί = Ομιλητές Μπλε = Ομάδα Α Πράσινο = Ομάδα Β Κόκκινο = Ομάδα Γ Σημείο ηλεκτρονικής αξιολόγησης Κατά τη διάρκεια του συνεδρίου στον χώρο δίπλα από τη Γραμματεία, θα υπάρχουν ηλεκτρονικοί υπολογιστές στους οποίους οι σύνεδροι παρακαλούνται να συμπληρώσουν την ηλεκτρονική φόρμα αξιολόγησης των ομιλιών. Η συμπλήρωση της φόρμας αξιολόγησης θεωρείται απαραίτητη για την παραλαβή του πιστοποιητικού παρακολούθησης. 18

19 Olympian Bay Hotel, Λεπτοκαρυά, Πιερία ΓΕΝΙΚΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ Τόπος & χώρος διεξαγωγής OLYMPIAN BAY HOTEL Λεπτοκαρυά, Πιερία Τηλ.: , Φαξ: Αιθουσα διεξαγωγής του σεμιναρίου συνεδριακή Αίθουσα Γραμματεία σεμιναρίων Foyer Slide reception Foyer Ηλεκτρονική αξιολόγηση Foyer Ημερομηνίες διεξαγωγής Τετάρτη 7 Ιουλίου 2010 Πέμπτη 8 Ιουλίου 2010 Παρασκευή 9 Ιουλίου 2010 Σάββατο 10 Ιουλίου 2010 Επίσημη γλώσσα σεμιναρίου Επίσημη γλώσσα του σεμιναρίου είναι η Ελληνική. Διεύθυνση επικοινωνίας πριν και μετά τη λήξη του σεμιναρίου PCO-CONVIN A.E. Κ. Βάρναλη 29, Χαλάνδρι Τηλ.: , Φαξ: congress@pco-convin.gr Πιστοποιητικά παρακολούθησης Η παραλαβή των πιστοποιητικών παρακολούθησης θα γίνεται από τη γραμματεία του σεμιναρίου το μεσημέρι της 10 ης Ιουλίου Ώρες λειτουργίας γραμματείας Τετάρτη 7 Ιουλίου Πέμπτη 8 Ιουλίου Παρασκευή 9 Ιουλίου Σάββατο 10 Ιουλίου

20 6 Θερινό Σχολείο 0 ΕΓΓΡΑΦΕΣ Κόστος Εγγραφής: 400,00 Το δικαίωμα εγγραφής περιλαμβάνει: Παρακολούθηση του επιστημονικού προγράμματος του σεμιναρίου Την τσάντα με το έντυπο υλικό του σεμιναρίου Το τελικό πρόγραμμα του σεμιναρίου Πιστοποιητικό παρακολούθησης Διαλείμματα καφέ ΞΕΝΟΔΟΧΕΙΑΚΕΣ ΚΡΑτΗΣΕΙΣ Σε περίπτωση που επιθυμείτε διαμονή κατά τη διάρκεια του σεμιναρίου, παρακαλούμε όπως απευθυνθείτε στην επιτόπου γραμματεία, στο τμήμα Τουριστικών Υπηρεσιών της PCO-CONVIN A.E. Πακέτο Υπηρεσιών 4 Διανυκτερεύσεων Μονόκλινη Διαμονή Δίκλινη Διαμονή OLYMPIAN BAY HOTEL ,00 DION PALACE HOTEL ,00 Το ανωτέρω πακέτο υπηρεσιών ξενοδοχειακών κρατήσεων περιλαμβάνει υποχρεωτική διαμονή 4 διανυκτερεύσεων καθώς και πλήρη διατροφή. 7 Ιουλίου 2010: Αφίξεις 11 Ιουλίου 2010: Αναχωρήσεις 20

21 Olympian Bay Hotel, Λεπτοκαρυά, Πιερία Τρόπος Πληρωμής Ξενοδοχειακών Κρατήσεων και Εγγραφών Το κόστος εγγραφής και διαμονής είναι σε Euro ( ) και η πληρωμή μπορεί να γίνει ως ακολούθως: Μετρητά Στη γραμματεία του σεμιναρίου στο τμήμα των επιτόπου εγγραφών. Πιστωτική Κάρτα Πληρωμή μπορεί να πραγματοποιηθεί και με την χρήση πιστωτικών καρτών VISA και MasterCard, στη γραμματεία του σεμιναρίου στο τμήμα των επιτόπου εγγραφών. Σημείωση: Δεν αναγνωρίζεται κανένα δικαίωμα στους συμμετέχοντες του σεμιναρίου αυτού, να αξιώσουν οποιασδήποτε μορφής αποζημίωση από τους διοργανωτές, σε περίπτωση αδυναμίας εκπλήρωσης των υποχρεώσεών τους ή παρεμπόδισης της διεκπεραίωσης του ίδιου του σεμιναρίου για λόγους ανωτέρας βίας ή απροσδόκητων οικονομικών και πολιτικών γεγονότων ή ακόμα σε περίπτωση ανάγκης τροποποίησης του προγράμματος που τυχόν προκύψει εξαιτίας μη εμφάνισης κάποιου από τους ομιλητές ή για άλλους λόγους πέρα από τον έλεγχό των διοργανωτών. Με την επιβεβαίωση της εγγραφής, ο σύνεδρος αποδέχεται το άρθρο αυτό. 21

22 6 Θερινό Σχολείο 0 ΕΥΡΕτΗΡΙΟ ΟΜΙΛΗτΩΝ ΒΑΦΕΙΑΔΟΥ ΕΛΕΝΗ: Ενδοκρινολόγος, Επιστημονικός Συνεργάτης Τμήματος Ενδοκρινολογίας και Μεταβολισμού Α Παθολογικής Κλινικής Α.Π.Θ., Γ.Π.Ν ΑΧΕΠΑ», Θεσσαλονίκη ΓΕΩΡΓΑΚΟΠΟΥΛΟΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ: Ορθοπαιδικός, Επιμελητής Α Ε.Σ.Υ., Ορθοπαιδική Κλινική Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, Π.Γ.Ν. Ιωαννίνων, Ιωάννινα ΚΑΠΛΑΝΟΓΛΟΥ ΘΕΟΦΑΝΗ: ΚΑΡΑΧΑΛΙΟΣ ΘΕΟΦΙΛΟΣ: ΚΑΡΠΩΝΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ: ΚΑΣΚΑΝΗ ΕΥΑΓΓΕΛΙΑ: ΚΟΡΔΑΛΗΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ: ΚΟΣΜΙΔΗΣ ΧΡΗΣΤΟΣ: ΜΑΚΡΑΣ ΠΟΛΥΖΩΗΣ: ΜΑΤΣΟΥΚΑ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ: ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ ΦΩΤΕΙΝΗ: ΠΑΠΑΚΙΤΣΟΥ ΕΥΑΓΓΕΛΙΑ: ΣΑΡΠΑΚΗΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ: Ρευματολόγος, Αθήνα Αναπλ. Καθηγητής Ορθοπαιδικής Ιατρικής Σχολής Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, Πανεπιστημιακή Ορθοπαιδική Κλινική, Π.Γ.Ν Λάρισας, Λάρισα Ορθοπαιδικός, Θεσσαλονίκη Ρευματολόγος, Διδάκτωρ Πανεπιστημίου Αθηνών, Αθήνα Ορθοπαιδικός, επικ. Επιμελητής Ορθοπαιδικής Γ.Ν. «Γ. ΧΑΤΖΗΚΩΣΤΑ», Ιωάννινα Ορθοπαιδικός, Διδάκτωρ Πανεπιστημίου Αθηνών, Αθήνα Ενδοκρινολόγος, Επιμελητής Ενδοκρινολογικής Κλινικής 251 Γ.Ν. Αεροπορίας, Αθήνα Ρευματολόγος, Αθήνα Ενδοκρινολόγος, Επιμελήτρια Ενδοκρινολογικής Κλινικής Νοσοκομείου «ΠΑΝΑΓΙΑ», Θεσσαλονίκη Ορθοπαιδικός, Διδάκτωρ Πανεπιστημίου Κρήτης, Αθήνα Ενδοκρινολόγος, Αθήνα ΣΤΑΘΟΠΟΥΛΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ: Oρθοπαιδικός, Επιστημονικός Συνεργάτης Μονάδας Μεταβολισμού Οστών, Α Πανεπιστημιακή Ορθοπαιδική Κλινική, Π.Γ.Ν. «ΑΤΤΙΚΟΝ», Αθήνα ΤΡΟΒΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ: ΧΡΟΝΟΠΟΥΛΟΣ ΕΥΣΤΑΘΙΟΣ: Ενδοκρινολόγος, Διδάκτωρ Πανεπιστημίου Αθηνών, Επιστημονικός Συνεργάτης Εργαστηρίου Έρευνας Παθήσεων Μυοσκελετικού Συστήματος «Θ.ΓΑΡΟΦΑΛΙΔΗΣ», Κηφισιά Επικ. Καθηγητής Ορθοπαιδικής, Ιατρική Σχολή Πανεπιστημίου Αθηνών, Β Ορθοπαιδική Πανεπιστημιακή Κλινική, Νοσοκομείο «ΑΓΙΑ ΟΛΓΑ» Ν. Ιωνία, Αθήνα 22

23 Olympian Bay Hotel, Λεπτοκαρυά, Πιερία ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ 23

24 6 Θερινό EEMMO Σχολείο ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ ΜΕΛΕΤΗΣ ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΥ ΤΩΝ ΟΣΤΩΝ ΙΟΥΛΙΟΥ Οlympian Bay Hotel Λεπτοκαρυά, Πιερία Υπό την αιγίδα του Υπουργείου Υγείας &Κοινωνικής Αλληλεγγύης 2010 ΙΟΡΓΑΝΩΣΗ ΟΡΓΑΝΩΣΗ - ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ EEMMO ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΜΕΛΕΤΗΣ ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΥ ΤΩΝ ΟΣΤΩΝ Θράκης 2, Mαρούσι Τηλ./Fax: eemmo@otenet.gr Web site: PCO-CONVIN S.A. K. Βάρναλη 29, Χαλάνδρι Τηλ.: , Fax: Λέοντος Σοφού 8, Θεσσαλονίκη Τηλ , Fax congress@pco-convin.gr Web site: 24