Κανονισμός Μεταλλευτικών και Λατομικών Εργασιών

Transcript

1 Κανονισμός Μεταλλευτικών και Λατομικών Εργασιών YA2223 ΦEK122714/06/11 ΤΝΔΕΜΟ ΜΕΣΑΛΛΕΤΣΙΚΩΝ ΕΠΙΥΕΙΡΗΕΩΝ

2 Ο παρών ΚΜΛΕ αφιερώνεται σ όλους όσους πίστεψαν και με τον καθημερινό τους μόχθο, το επιστημονικό τους έργο και τις πολιτικές τους αποφάσεις υπηρέτησαν και υπηρετούν το όραμα της βιώσιμης αξιοποίησης του ορυκτού πλούτου της χώρας μας προς όφελος του κοινωνικού συνόλου. Η παρούσα Ψηφιακή Έκδοση είναι μια προσφορά των εργαζομένων του τμήματος ΙΤ της ΕΛΜΙΝ Α.Ε.

3 Η ίδρυση του ΣΜΕ Στις 28 Μαίου 1924, στα γραφεία του Φερδινάνδου Σερπιέρη πραγματοποιήθηκε η πρώτη έκτακτη Γενική Συνέλευση της «Ενώσεως των εν Ελλάδι Μεταλλουργικών και Μεταλλευτικών Επιχειρήσεων». Ονόματα λίγο ή πολύ μύθοι στην ιστορία της ελληνικής μεταλλευτικής δραστηριότητας αλλά και της εν γένει οικονομικής ζωής της χώρας, συγκεντρώθηκαν εκπροσωπώντας είτε προσωπικές είτε ανώνυμες εταιρείες, προκειμένου ενώνονας τις δυνάμεις τους να διεκδικήσουν το μέλλον της ελληνικής μεταλλείας. Στην πρώτη αυτή Γενική Συνέλευση, εκτός του Φ. Σερπιέρη παρευρέθησαν μεταξύ άλλων οι Κ. Νέγρης, Στ. Κορυζής, Ηλ. Γούναρης, Δ. Παπαστρατής, εκπροσωπώντας συνολικά 21 εταιρείες, το σύνολο δηλαδή των δραστηριοποιούμενων στον ελλαδικό χώρο. Το πρώτο Προεδρείο της Ένωσης που εκλέχθηκε ομόφωνα αποτελείτο από τους Φ. Σερπιέρη Πρόεδρο, Σπ. Παπαφράγκο Αντιπρόεδρο, Ηλ. Γούναρη Γενικό Γραμματέα και Στ. Κορυζή, Ν. Ραφαήλ μέλη. Άνθρωποι διορατικοί και πρωτοπόροι οι μεταλλευτές συνέλαβαν τα μηνύματα των καιρών για συλλογική δράση των παραγωγικών τάξεων και έτσι στην δεύτερη Γενική τους Συνέλευση τον Νοέμβριο του 1924, αποφάσισαν να εκπροσωπηθούν στο «Πανελλήνιο Συνέδριο της Βιομηχανίας και Ναυτιλίας» που διοργάνωσε η υπό σύσταση «αντίστοιχος Ομοσπονδία». Σκοπός Ο Σύνδεσμος Μεταλλευτικών Επιχειρήσεων (ΣΜΕ) είναι το επαγγελματικό σωματείο των ελληνικών εξορυκτικών επιχειρήσεων από το 1924, με έδρα την Αθήνα. Βασικός σκοπός του είναι η ισχυροποίηση και η προώθηση του ελληνικού εξορυκτικού κλάδου, ως πυρήνα περιφερειακής και εθνικής ανάπτυξης και διεθνούς επιχειρηματικής δραστηριότητας και η καλλιέργεια σχέσεων με τους εργαζόμενους

4 και τις τοπικές κοινωνίες των περιοχών στις οποίες δραστηριοποιούνται οι επιχειρήσεις - μέλη του. Για την υλοποίηση των στόχων του επεξεργάζεται και προωθεί θέσεις και απόψεις επί θεμάτων που άπτονται της εξορυκτικής δραστηριότητας, προτείνει λύσεις ή μεθοδεύει την επίλυση προβλημάτων του κλάδου, μεταφέροντας τις απόψεις του στα ευρωπαϊκά όργανα, στην πολιτεία και την δημόσια διοίκηση, στις τοπικές κοινωνίες και γενικότερα στο ευρύτερο κοινωνικό σύνολο. Για το σκοπό αυτό έχει συνεχή διάλογο και συνεργασίες με τους εκπροσώπους της ελληνικής δημόσιας διοίκησης και των ευρωπαϊκών οργάνων, με κοινωνικούς φορείς που σχετίζονται με τον κλάδο καθώς και με τους φορείς εκπροσώπησης των εργαζόμενων σ αυτόν. Ο ΣΜΕ στην παραπάνω στόχευση έχει δημιουργήσει ένα δίκτυο πληροφόρησης και κοινών δράσεων μεταξύ των επιχειρήσεων - μελών του, και παράλληλα αναπτύσσει συνεργασίες με άλλους φορείς τόσο στην Ελλάδα όσο και στην Ευρωπαϊκή Ένωση ενώ υποστηρίζεται από ένα επιτελείο μόνιμων στελεχών (Υπηρεσίες ΣΜΕ) και ομάδων εργασίας που αποτελούνται από εξειδικευμένα στελέχη των επιχειρήσεων - μελών του. Η φυσιογνωμία του κλάδου Η ελληνική φύση έδωσε σημαντικό ορυκτό πλούτο ο οποίος συνίσταται από μεγάλη ποικιλία ορυκτών και μεταλλευμάτων, με σημαντικά βιομηχανικό ενδιαφέρον και πολλαπλές εφαρμογές. Υπάρχουν στο ελληνικό υπέδαφος και άλλα υλικά που περιμένουν να «ανακαλυφθούν» και να αξιοποιηθούν όπως επίσης αποτελεί ανοικτό αντικείμενο η καλύτερη αξιοποίηση (νέες εφαρμογές) των ήδη γνωστών ορυκτών πόρων. Ο ελληνικός εξορυκτικός - μεταλλουργικός κλάδος τον οποίο εκπροσωπεί ο Σύνδεσμος Μεταλλευτικών Επιχειρήσεων αποτελεί σημαντικό τομέα οικονομικής δραστηριότητας της χώρας μας ο οποίος τροφοδοτεί με τα απαραίτητα υλικά - πρώτες ύλες μία σειρά σημαντικών κλάδων όπως την παραγωγή ενέργειας, την τσιμεντοβιομηχανία, τις κατασκευές, τη βιομηχανία αλουμινίου κ.ά. Παράλληλα, έχει έντονο εξωστρεφή χαρακτήρα, αφού οι εξαγωγές αντιπροσωπεύουν πάνω από το 65% των πωλήσεών του, κατέχοντας ηγετικές θέσεις στην Ευρωπαϊκή αλλά και στην παγκόσμια αγορά, ενώ η μεγάλη εμπειρία και η προηγμένη τεχνολογία των

5 ελληνικών μεταλλευτικών - εξορυκτικών επιχειρήσεων έχει οδηγήσει αρκετές από αυτές στην επέκταση της παραγωγικής τους δραστηριότητας και εκτός Ελλάδος, από Αμερική μέχρι Ασία. Η Ελληνική Μεταλλεία, χάρη στη σημαντική δραστηριότητα που έχει αναπτύξει σε σχέση με το μέγεθος και την οικονομία της χώρας, έχει κερδίσει την ευρωπαϊκή αναγνώριση και έχει κατορθώσει να έχει ισχυρή παρουσία και επιρροή στους συνδέσμους του κλάδου, σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Χαρακτηριστικά παραδείγματα που περιγράφουν η δυναμική παρουσία του κλάδου της εξόρυξης είναι: - Λιγνίτης: η πρώτη σε μέγεθος εξορυκτική δραστηριότητα στη χώρα, η δεύτερη μεγαλύτερη στην ΕΕ και η πέμπτη παγκόσμια. Καλύπτει το 55% της εγχώριας παραγωγής ηλεκτρικής ενεργειας. τα βεβαιωμένα λιγνιτικά αποθέματα στην Δυτική Μακεδονία και στις περιοχές Ελασσόνας και Δράμας υπερβαίνουν τα τρία εκατομμύρια τόνους. - Σιδηρονικέλιο: παραγωγή μία από τις μεγαλύτερες στην Ευρώπη το σύνολο της οποίας εξάγεται στις ευρωπαϊκές βιομηχανίες ανοξείδωτου χάλυβα καλύπτοντας το 7% σχεδόν των αναγκών της ευρωπαϊκής αγοράς. - Βωξίτης: η μεγαλύτερη μεταλλευτική παραγωγή της χώρας και πρώτη σε μέγεθος για το ορυκτό αυτό σε όλη την Ευρώπη. Αποτελεί την πρώτη ύλη στην, ιδιαίτερης σημασίας για την ελληνική οικονομία, εγχώρια παραγωγή αλουμίνας - αλουμινίου

6 και σημαντικό εξαγωγικό προϊόν. - Λευκόλιθος - Μαγνησία: παραγωγή που κατέχει την πρώτη θέση σε εξαγωγές στην Ε.Ε. καλύπτοντας ευρύτατο φάσμα βιομηχανικών και άλλων εφαρμογών. - Μικτά θειούχα: η ιστορική παραγωγή της περιοχής της Χαλκιδικής όπου συνεχίζεται με ιδιαίτερες αξιώσεις, υποστηρίζοντας σημαντικότατης αξίας εξαγωγές μεταλλευτικών συμπυκνωμάτων. - Χρυσός - Άργυρος: Σημαντικά κοιτάσματα, ιδιαίτερα στη Βόρειο Ελλάδα με πολύ καλές περιεκτικότητες σε χρυσό και άργυρο. - Περλίτης: η μεγαλύτερη παραγωγή παγκόσμια, συμμετέχοντας κατά 25% στο συνολικό, διεθνώς παραχθέν προϊόν. - Μπεντονίτης: παραγωγή πρώτη σε μέγεθος πανευρωπαϊκά και δεύτερη παγκόσμια, με ευρύτατες βιομηχανικές χρήσεις. - Κίσσηρις: μονωτικό υλικό, η σημαντικού ύψους παραγωγή του οποίου διοχετεύεται στην ελληνική και διεθνή αγορά. - Μάρμαρα: παγκοσμίου φήμης η συνολική παραγωγή των οποίων κατέχει ακόμη, παρά τον έντονο διεθνή ανταγωνισμό, ηγετική θέση στην παγκόσμια αγορά. - Ασβεστολιθικά αδρανή: ζωτικής σημασίας για την βιομηχανία τσιμέντων και τις κατασκευές, με ουσιαστική συμμετοχή στην περιφερειακή ανάπτυξη. - Ευρύτατο φάσμα άλλων βιομηχανικών ορυκτών που στηρίζουν την ελληνική και διεθνή βιομηχανία όπως τα παγκοσμίου κλίμακας κοιτάσματα ατταπουλγίτη, χουντίτη - υδρομαγνησίτη, οι εκμεταλλεύσεις αστριών - χαλαζία, η παραγωγή ποζολάνης και ανθρακικού ασβεστίου. Επίσης η εμφάνιση μεγάλων κοιτασμά- των ζεολίθων στη Βόρεια Ελλάδα προσδίδει ακόμη μεγαλύτερη δυναμική ανά- πτυξης των βιομηχανικών ορυκτών στη χώρα μας. Θετική παρουσία Μία από τις μεγαλύτερες υπηρεσίες που προσφέρει ο κλάδος της εξορυκτικής - μεταλλουργικής βιομηχανίας πέραν της κάλυψης των βασικών και ουσιωδών αναγκών σε πρώτες ύλες της ελληνικής, ευρωπαϊκής και παγκόσμιας κοινότητας και του σημαντικού του ρόλου στην ελληνική οικονομία, είναι η συνεισφορά του στη ανάπτυξη της ελληνικής περιφέρειας. Η εξορυκτική - μεταλλουργική βιομηχανία αναπτύσσεται, κινείται και δρα κατ εξοχήν

7 στην περιφέρεια, χωρίς να ζητά ιδιαίτερα κίνητρα από κανένα, προσπαθώντας να παράγει πλούτο πολλές φορές σε δύσκολες και απομακρυσμένες περιοχές, χωρίς ανάλογο εξειδικευμένο εργατικό δυναμικό το οποίο το αναδεικνύει και το εξελίσσει, εκεί όπου η φύση έχει δημιουργήσει - χωροθετήσει τα κοιτάσματα ή τα πετρώματά της, αξιοποιώντας τον ελληνικό ορυκτό πλούτο. Χωρίς αυτές τις επίπονες προσπάθειες ο ελληνικός ορυκτός πλούτος θα ήταν «πλούτος» μόνο για τη θεωρητική γεωλογική βιβλιογραφία. Εξορυκτικός κλάδος και βιώσιμη ανάπτυξη Η δραστηριότητα της εξορυκτικής βιομηχανίας είναι από τη φύση της άρρηκτα συνδεδεμένη με την έννοια της βιώσιμης ανάπτυξης καθώς αφ ενός εκμεταλλεύεται μη ανανεώσιμους φυσικούς πόρους και αφ ετέρου πρέπει να εξασφαλίσει την προμήθεια αναγκαίων προς την κοινωνία υλικών και σε βάθος χρόνου, με κατάλληλη διασφάλιση αποθεμάτων για την κάλυψη των σημερινών αλλά και των μελλοντικών αναγκών της. Αυτό απαιτεί ορθολογική διαχείριση των υπαρχόντων αποθεμάτων αλλά και έρευνα και ανάπτυξη της τεχνολογίας με στόχο αποδοτικότερους τρόπους εξόρυξης και επεξεργασίας, ανακάλυψη νέων κοιτασμάτων αλλά και νέων ορυκτών προϊόντων που σταδιακά αντικαθιστούν παλαιότερα ή νέων χρήσεων στα ήδη γνωστά προϊόντα. Εκτός αυτού για να είναι οι επιχειρήσεις του κλάδου οικονομικά βιώσιμες σε βάθος χρόνου, πρέπει να αγωνίζονται και για να εξασφαλίζουν την «κοινωνική άδεια» που θα τους επιτρέπει να λειτουργούν. Αυτό σημαίνει ότι και το περιβάλλον πρέπει να περιφρουρούν, ελαχιστοποιώντας το περιβαλλοντικό αποτύπωμα των δραστηριοτήτων τους και με τις τοπικές κοινωνίες να αναπτύσσουν σχέσεις βασισμένες στο αμοιβαίο και συλλογικό συμφέρον. Με αυτά τα δεδομένα οι επιχειρήσεις του Συνδέσμου Μεταλλευτικών Επιχειρήσεων έχουν υιοθετήσει και δεσμευτεί σε Κώδικα 10 Αρχών Βιώσιμης Ανάπτυξης που προβλέπει τη συνεχή βελτίωση των επιδόσεών τους στον οικονομικό, περιβαλλοντικό και κοινωνικό τομέα, απεικονίζοντας την εφαρμογή τους με αντίστοιχους μετρήσιμους δείκτες που δημοσιοποιούνται σε κάθε ετήσιο απολογισμό του Συνδέσμου.

8 Βασικά ορυκτά της Ελλάδoς Λιγνίτης Βωξίτης Λευκόλιθος Βρίσκεται: Πτολεμαΐδα, Μεγαλούπολη, Σέρβια, Φλώρινα, Δράμα Χρήσεις: παραγωγή ηλεκτρισμού Βρίσκεται: Παρνασσός, Γκιώνα, Ελικώνας, Οίτη, Ελευσίνα Χρήσεις: παραγωγή αλουμινίου για κουφώματα οικοδομών, Ζάντες αυτοκινήτων, κουτάκια αναψυκτικών Βρίσκεται: Γερακινή Χαλκιδικής, Εύβοια Χρήσεις: ζωοτροφές, λιπάσματα, φάρμακα, χάλυβας Μπεντονίτης Περλίτης Ατταπουλγίτης Βρίσκεται: Μήλος Χρήσεις: χύτευση μεταλλικών εξαρτημάτων αυτοκινήτων, γεωτρήσεις πετρελαίου, άμμος υγιεινής κατοικιδίων ζώων Βρίσκεται: Μήλος, Νησί Γυαλί στα Δωδεκάνησα Χρήσεις: μονωτικά οικοδομών, φιλτράρισμα λαδιών Βρίσκεται: Γρεβενά Χρήσεις: άμμος υγιεινής κατοικιδίων ζώων, όπως τα χώματα για την καθαριότητα της γάτας, φιλτράρισμα βρώσιμων λαδιών ΝικελιούχαΣιδηρομεταλλεύματα Ανθρακικό ασβέστιο Ασβεστολιθικά αδρανή Βρίσκεται: Λάρυμνα, Εύβοια, Καστοριά Χρήσεις: ανοξείδωτος χάλυβας για μαχαιροπήρουνα, χειρουργικά εργαλεία Βρίσκεται: Κεφαλονιά, Κορινθία Χρήσεις: χρώματα, πλαστικά, χαρτί, οδοντόπαστες Βρίσκεται: Διάσπαρτα σ όλη τη χώρα Χρήσεις: οικοδομή, κατασκευές

9 Χουντίτης Άστριος Χαλαζίας Βρίσκεται: Κοζάνη Χρήσεις: καθυστερεί τη φωτιά σε περίπτωση πυρκαγιάς στα πλαστικά, χρώματα Βρίσκεται: Θεσσαλονίκη, Δράμα Χρήσεις: είδη υγιεινής, πλακάκια, πορσελάνη, υαλουργία Βρίσκεται: Θεσσαλονίκης, Κιλκίς, Χαλκιδική, Λάρισα, Κοζάνη Χρήσεις: γυαλί, πορσελάνη. Ο πολύ καθαρός χαλαζίας χρησιμοποιείται στους υπολογιστές. Γύψος Μάρμαρα Ποζολάνη Βρίσκεται: Κρήτη, Κεφαλονιά, Ζάκυνθος Χρήσεις: γύψινα διακοσμητικά Βρίσκεται: Διάσπαρτα σ όλη τη χώρα Χρήσεις: διακόσμηση, τέχνη, οικοδομή, κατασκευές Βρίσκεται: Μήλο, Κίμωλο, Θεσσαλονίκη Χρήσεις: πρόσμεικτο στη βιομηχανία τσιμέντου Γαληνίτης Χρυσός Κίσσηρης Βρίσκεται: Στρατώνι Χαλκιδικής Χρήσεις: παράγωγη μολύβδου που χρησιμεύει σε μπαταριές και μολυβδοσωλήνες Βρίσκεται: Στρατώνι Χαλκιδικής, Ανατολική Μακεδονία, Θράκη Χρήσεις: βιομηχανικές εφαρμογές, κοσμήματα, νομίσματα Βρίσκεται: Νησί Γυαλί στα Δωδεκάνησα Χρήσεις: μονωτικό υλικό

10 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΚΕΦΑΛΑΙΟ Ι. Σκοπός - Ορισμοί - Γενικές υποχρεώσεις - Γενικά κριτήρια ορθολογικής δραστηριότητας Άρθρο 1: Σκοπός Άρθρο 2: Γενικοί Ορισμοί Άρθρο 3: Κρατικός έλεγχος Άρθρο 4: Γενικές υποχρεώσεις εκμεταλλευτή και εργοδότη Άρθρο 5: Γενικές υποχρεώσεις και δικαιώματα των εργαζομένων Άρθρο 6: Γενικά κριτήρια ορθολογικής δραστηριότητας ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΙΙ. Διοικητική μέριμνα - Επίβλεψη υγείας εργαζομένων - Καταλληλότητα, απασχόληση και εκπαίδευση προσωπικού Άρθρο 7: Στέγαση - χώροι υγιεινής χώροι ανάπαυσης Άρθρο 8: Μέσα Ατομικής Προστασίας Άρθρο 9: Απασχόληση ιατρών και βοηθητικού υγειονομικού προσωπικού Άρθρο 10: Μέσα για παροχή πρώτων βοηθειών Άρθρο 11: Πρόσληψη - καταλληλότητα προσωπικού - περιορισμοί απασχόλησης 29 Άρθρο 12: Επίβλεψη υγείας των εργαζομένων Άρθρο 13: Εκπαίδευση εργαζομένων ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΙΙΙ. Οργάνωση - Ιεραρχία Επίβλεψη Άρθρο 14: Οργανωτικές υποδιαιρέσεις έργου Άρθρο 15: Ιεραρχία έργου Άρθρο 16: Επίβλεψη εργασιών Άρθρο 17: Ασφάλεια και Υγεία Άρθρο 18: Τμήμα εκπαίδευσης Άρθρο 19: Ευθύνες μελετητών ΚΕΦΑΛΑΙΟ IV. Γενικά μέτρα ασφάλειας-προστασία εργαζομένων από φυσικούς και χημικούς παράγοντες στο εργασιακό περιβάλλον ΜΕΡΟΣ Α. Γενικά μέτρα ασφάλειας Άρθρο 20: Γενικά μέτρα ασφάλειας ΜΕΡΟΣ Β. Προστασία εργαζομένων από φυσικούς και χημικούς παράγοντες στο εργασιακό περιβάλλον... 47

11 Άρθρο 21: Προστασία των εργαζομένων από τους θορύβους Άρθρο 22: Προστασία των εργαζομένων από αιωρούμενες σκόνες, αέρια, ατμούς, καπνούς και λοιπούς χημικούς παράγοντες Άρθρο 23: Προστασία των εργαζομένων από τη θερμική καταπόνηση Άρθρο 24: Καταχώρηση μετρήσεων Άρθρο 25: Προστασία των εργαζομένων από ραδιενεργές σκόνες και ιοντίζουσες ακτινοβολίες Άρθρο 26: Προστασία των εργαζομένων από τους κραδασμούς ΚΕΦΑΛΑΙΟ V. Διανομή και χρήση ηλεκτρικού ρεύματος- Φωτισμός Άρθρο 27: Γενικές διατάξεις Άρθρο 28: Διανομή ηλεκτρικού ρεύματος Άρθρο 29: Ηλεκτρικές μηχανές γειώσεις Άρθρο 30: Χρήση ηλεκτρικού ρεύματος στις υπόγειες εργασίες Άρθρο 31: Ηλεκτράμαξες Άρθρο 32: Ειδικά καθήκοντα και μέτρα ασφάλειας Άρθρο 33: Φωτισμός ΚΕΦΑΛΑΙΟ VI. Μηχανήματα- Συστήματα φόρτωσης και μεταφοράς Εγκαταστάσεις ΜΕΡΟΣ Α. Μηχανήματα Άρθρο 34: Γενικές διατάξεις Άρθρο 35: Αυτοκινούμενα μηχανήματα Άρθρο 36: Μηχανήματα εξόρυξης και φόρτωσης Άρθρο 37: Μηχανές εσωτερικής καύσης σε υπόγειες εργασίες Άρθρο 38: Ειδικοί Κανονισμοί ΜΕΡΟΣ Β. Συστήματα φόρτωσης και μεταφοράς Άρθρο 39: Γενικές διατάξεις Άρθρο 40: Φόρτωση και μεταφορά με αυτοκινούμενα μηχανήματα Άρθρο 41: Μεταφορά με συρμούς και βαγόνια Άρθρο 42: Μεταφορά με βαρούλκα σε φρέατα ή κεκλιμένα, καθώς και με λοιπά ανυψωτικά ή ελκτικά μηχανήματα Άρθρο 43: Συνεχής μεταφορά Άρθρο 44: Ειδικοί κανονισμοί

12 ΜΕΡΟΣ Γ. Ηλεκτρομηχανολογικές Εγκαταστάσεις και Συναφείς Δομικές Κατασκευές Άρθρο 45: Γενικές διατάξεις Άρθρο 46: Μελέτη και κατασκευή εγκαταστάσεων Άρθρο 47: Λειτουργία εγκαταστάσεων Άρθρο 48: Ειδικοί κανονισμοί ΚΕΦΑΛΑΙΟ VII. Αποθήκευση Μεταφορά Χρήση εκρηκτικών υλών Άρθρο 49: Γενικές διατάξεις Άρθρο 50: Αποθήκευση εκρηκτικών υλών και καψυλίων Άρθρο 51: Υπαίθριες αποθήκες εκρηκτικών υλών και καψυλίων Άρθρο 52: Υπόγειες αποθήκες εκρηκτικών υλών και καψυλίων Άρθρο 53: Παρασκευή εκρηκτικών με κινητές μονάδες Άρθρο 54: Μεταφορά εκρηκτικών υλών και καψυλίων Άρθρο 55: Γόμωση των διατρημάτων Άρθρο 56: Εκτίναξη πετρώματος Άρθρο 57: Προετοιμασία πυροδότησης των υπονόμων - Εκκένωση περιοχής Άρθρο 58: Πυροδότηση με θρυαλλίδας ασφάλειας Άρθρο 59: Ειδικά μέτρα για την πυροδότηση με ηλεκτρικά καψύλια Άρθρο 60: Ειδικά μέτρα για την πυροδότηση με μη ηλεκτρικά καψύλια Άρθρο 61: Αποτυχημένοι υπόνομοι Άρθρο 62: Καταστροφή εκρηκτικών υλών & καψυλίων ΚΕΦΑΛΑΙΟ VΙΙΙ. Υπόγειες εκσκαφές και εργασίες Άρθρο 63: Γενικές διατάξεις ΜΕΡΟΣ Α. Υπόγειες εκσκαφές Άρθρο 64: Προσπελάσεις Άρθρο 65: Γεωμετρικά χαρακτηριστικά και διαρρύθμιση εκσκαφών Άρθρο 66: Φρέατα και κεκλιμένα Άρθρο 67: Λούκια Άρθρο 68: Μέτωπα εξόρυξης Άρθρο 69: Εξοφλήσεις Άρθρο 70: Ειδικοί Κανονισμοί ΜΕΡΟΣ Β. Υποστήριξη - συγκράτηση υπόγειων εκσκαφών

13 Άρθρο 71: Γενικές διατάξεις Άρθρο 72: Υποστύλωση Άρθρο 73: Ξυλοδεσία Άρθρο 74: Ήλωση - κοχλίωση και υποστήριξη - συγκράτηση με ειδικά υλικά και μεθόδους ΜΕΡΟΣ Γ. Αερισμός υπόγειων εργασιών Άρθρο 75: Απαιτήσεις σε αερισμό Άρθρο 76: Κυκλώματα, εγκαταστάσεις και δίκτυα αερισμού Άρθρο 77: Έλεγχοι αερισμού Άρθρο 78: Προστασία εργαζομένων Άρθρο 79: Εύφλεκτα μεταλλεία, λιγνιτωρυχεία και ανθρακωρυχεία ΜΕΡΟΣ Δ. Υπόγεια νερά Άρθρο 80: Αντιμετώπιση νερών στις υπόγειες εργασίες Άρθρο 81: Διαπίστωση ύπαρξης υπόγειων νερών - προστασία εργαζομένων ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΙΧ. Επιφανειακές εκσκαφές - Ασφάλεια επιφάνειας - Προστασία περιβάλλοντος Άρθρο 82: Γενικές διατάξεις ΜΕΡΟΣ Α. Επιφανειακές εκσκαφές Άρθρο 83: Γενικά μέτρα για την ασφάλεια των εκσκαφών Άρθρο 84: Επιφανειακά μέτωπα ΜΕΡΟΣ Β. Ασφάλεια επιφάνειας Άρθρο 85: Χωροθέτηση μεταλλευτικών και λατομικών εργασιών Άρθρο 86: Γενικά μέτρα για την ασφάλεια της επιφάνειας Άρθρο 87: Αποθέσεις υλικών Διαχείριση εξορυκτικών αποβλήτων Άρθρο 88: Προστασία περιβάλλοντος χώρου από τις δονήσεις, το ωστικό κύμα των εκρήξεων και τους θορύβους ΜΕΡΟΣ Γ. Προστασία Περιβάλλοντος Άρθρο 89: Γενικές διατάξεις Άρθρο 90: Ειδικά μέτρα προστασίας και αποκατάστασης ΚΕΦΑΛΑΙΟ Χ. Γεωτρήσεις Άρθρο 91: Γενικές διατάξεις

14 Άρθρο 92: Μεταφορά γεωτρυπάνου και γεωτρητικού εξοπλισμού - τοποθέτηση μηχανικού εξοπλισμού και διάταξη συστήματος Άρθρο 93: Λειτουργία συστήματος γεώτρησης Άρθρο 94: Καθήκοντα γεωτρυπανιστή Άρθρο 95: Ειδικοί κανονισμοί ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΧΙ. Ατυχήματα - δυστυχήματα Άρθρο 96: Ορισμοί Άρθρο 97: Ειδικά καθήκοντα Δ/νσης του έργου Άρθρο 98: Ειδικά καθήκοντα Αστυνομικής Αρχής Άρθρο 99: Ειδικά καθήκοντα Επιθεώρησης Μεταλλείων Άρθρο 100: Στατιστικός έλεγχος ατυχημάτων - δυστυχημάτων ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΧΙΙ. Εγκρίσεις - Άδειες ΜΕΡΟΣ Α. Έγκριση τεχνικής μελέτης Άρθρο 101: Περιεχόμενο μελέτης Άρθρο 102: Διαδικασία για την έγκριση της τεχνικής μελέτης ΜΕΡΟΣ Β. Άδειες ηλεκτρομηχανολογικών εγκαταστάσεων Άρθρο 103: Άδεια εγκατάστασης Άρθρο 104: Άδεια λειτουργίας Άρθρο 105: Άδειες κατασκευής αποθηκών εκρηκτικών υλών και καψυλίων Άρθρο 106: Άδειες λειτουργίας αποθηκών εκρηκτικών υλών και καψυλίων. Ανανέωση αδειών Άρθρο 107: Άδειες λειτουργίας εγκαταστάσεων παραγωγής ANFO, SLURRIES ή γαλακτωμάτων ευρισκόμενων πάνω σε οχήματα ΜΕΡΟΣ Γ. Άδειες προσωπικού για την εκτέλεση μεταλλευτικών και λατομικών εργασιών Άρθρο 108: Εργασίες που για την εκτέλεσή τους απαιτείται άδεια Άρθρο 109: Τυπικά προσόντα για την απόκτηση αδειών γομωτή πυροδότη Άρθρο 110: Διαδικασία απόκτησης αδειών γομωτή πυροδότη Άρθρο 111: Διαδικασία ανάκλησης αδειών Άρθρο 112: Ειδικές παρεκκλίσεις ΠΑΡΑΡΤΗΜΑΤΑ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ

15 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ

16 Ο ΥΦΥΠΟΥΡΓΟΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΚΛΙΜΑΤΙΚΗΣ ΑΛΛΑΓΗΣ Έχοντας υπόψη: 1.Τις διατάξεις του άρθρου 162 του Ν.Δ. 210/1973 «περί μεταλλευτικού κώδικος» (ΦΕΚ 277/Α), όπως τούτο αντικαταστάθηκε με το άρθρο 26 του ν.1428/1984 (ΦΕΚ 43 /Α) 2. Την απόφαση του Υπουργού Ενέργειας και Φυσικών Πόρων II-5 η /Φ/17402/ «Κανονισμός Μεταλλευτικών και Λατομικών Εργασιών» (ΦΕΚ931/Β), όπως ισχύει 3. Τις διατάξεις του Π. Δ/τος 381/1989 "Οργανισμός του Υπουργείου Βιομηχανίας, Ενέργειας και Τεχνολογίας" (ΦΕΚ 168/Α), όπως έχει τροποποιηθεί και ισχύει. 4. Τις διατάξεις του Π. Δ/τος 92/1993 "Καθορισμός αρμοδιοτήτων που διατηρούνται από τον Υπουργό και τις διανομαρχιακού επιπέδου αρχές του Υπουργείου Βιομηχανίας, Ενέργειας και Τεχνολογίας" (ΦΕΚ 38/Α, διορθώσεις ΦΕΚ 70/Α). 5. Τις διατάξεις του Π. Δ/τος 63/05 "Κωδικοποίηση της νομοθεσίας για την Κυβέρνηση και τα Κυβερνητικά Όργανα" (ΦΕΚ 98/Α). 6. Τις διατάξεις του Π. Δ/τος 185/2009 "Ανασύσταση του Υπουργείου Οικονομικών, συγχώνευση του Υπουργείου Οικονομίας και Οικονομικών με τα Υπουργεία Ανάπτυξης και Εμπορικής Ναυτιλίας, Αιγαίου και Νησιωτικής Πολιτικής και μετονομασία του σε «Υπουργείο Οικονομίας, Ανταγωνιστικότητας και Ναυτιλίας», μετατροπή του Υπουργείου Μακεδονίας Θράκης σε Γενική Γραμματεία Μακεδονίας Θράκης και υπαγωγή στο Υπουργείο Εσωτερικών της Γενικής Γραμματείας Μακεδονίας Θράκης και της Γενικής Γραμματείας Αιγαίου και Νησιωτικής Πολιτικής" (ΦΕΚ 213/Α), σε συνδυασμό με τις διατάξεις του Π.Δ/τος 27/1996 "Συγχώνευση των Υπουργείων Τουρισμού, Βιομηχανίας, Ενέργειας & Τεχνολογίας και Εμπορίου στο Υπουργείο Ανάπτυξης" (ΦΕΚ19/Α), όπως αυτές τροποποιήθηκαν με τις διατάξεις του Π. Δ/τος 122/2004 "Ανασύσταση του Υπουργείου Τουρισμού" (ΦΕΚ 85/Α). 7. Την απόφαση του Πρωθυπουργού με αριθμό 2876/ "Αλλαγή τίτλου Υπουργείων" (ΦΕΚ 2234/Β). 8. Τις διατάξεις του Π. Δ/τος 189/2009 "Καθορισμός και ανακατανομή αρμοδιοτήτων των Υπουργείων" (ΦΕΚ 221/Α), σε συνδυασμό με τις διατάξεις του Π. Δ/τος 24/2010 «Ανακαθορισμός των αρμοδιοτήτων των Υπουργείων και τροποποιήσεις του π.δ. 189/2009» (ΦΕΚ 24/Α). 9. Την με αριθ. οικ / κοινή απόφαση του Πρωθυπουργού και της Υπουργού Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής «Ανάθεση 8

17 αρμοδιοτήτων στους Υφυπουργούς Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής Αθανάσιο Μωραϊτη και Ιωάννη Μανιάτη» (ΦΕΚ Β 1696/ ). 10. Την από εισήγηση σχεδίου νέου Κανονισμού Μεταλλευτικών και Λατομικών Εργασιών της ομάδας εργασίας που συγκροτήθηκε με την απόφαση του Υφυπουργού Περιβάλλοντος Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής υπ αριθ. Δ7/Α/οικ.1480/249/ , όπως συμπληρώθηκε με την υπ αριθ.δ7/οικ.3834/698/ όμοια, το οποίο διαμορφώθηκε ύστερα από διαβούλευση με τους κοινωνικούς εταίρους του μεταλλευτικού λατομικού τομέα. 11. Το έγγραφο του Τεχνικού Επιμελητηρίου της Ελλάδος υπ αριθ / με το οποίο εξέφρασε την γνώμη του επί του ανωτέρω σχεδίου νέου Κανονισμού Μεταλλευτικών και Λατομικών Εργασιών. 12. Την από αναφορά της ομάδας εργασίας που συγκροτήθηκε με την απόφαση του Υφυπουργού Περιβάλλοντος Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής υπ αριθ. Δ7/Α/οικ.1087/152/ για την αξιολόγηση της δημόσιας διαβούλευσης επί του σχεδίου νέου Κανονισμού Μεταλλευτικών και Λατομικών Εργασιών και την υποβολή τελικής εισήγησης. 13. Την ανάγκη εκσυγχρονισμού του Κανονισμού Μεταλλευτικών και Λατομικών Εργασιών ώστε να εναρμονισθεί με τις νεώτερες εξελίξεις της σχετικής νομοθεσίας και να ανταποκρίνεται στα σύγχρονα τεχνολογικά δεδομένα. Αποφασίζουμε Ότι οι μεταλλευτικές και λατομικές εργασίες για τον εντοπισμό ή εκμετάλλευση ή επεξεργασία των ορυκτών πρώτων υλών, διέπονται στο εξής από άποψη ορθολογικής δραστηριότητας, ασφάλειας και υγείας των εργαζομένων και των περιοίκων και προστασίας του περιβάλλοντος από τις παρακάτω διατάξεις: 9

18 ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ ΜΕΤΑΛΛΕΥΤΙΚΩΝ ΚΑΙ ΛΑΤΟΜΙΚΩΝ ΕΡΓΑΣΙΩΝ ΚΕΦΑΛΑΙΟ Ι. Σκοπός - Ορισμοί - Γενικές υποχρεώσεις - Γενικά κριτήρια ορθολογικής δραστηριότητας. Άρθρο 1: Σκοπός 1. Σκοπός του Κανονισμού Μεταλλευτικών και Λατομικών Εργασιών είναι η θέσπιση των κανόνων ορθολογικής δραστηριότητας, ασφάλειας και υγείας των εργαζομένων και των περιοίκων και προστασίας του περιβάλλοντος, για τις εργασίες εντοπισμού ή εκμετάλλευσης ή αξιοποίησης ή επεξεργασίας των ορυκτών υλών, καθώς και για τις αντίστοιχες εργασίες αποκατάστασης κάθε μεταλλευτικού ή λατομικού χώρου. 2. Ειδικότερα στον Κανονισμό Μεταλλευτικών και Λατομικών Εργασιών, α) καθορίζονται: α.α) τα κριτήρια για την ορθολογική έρευνα, εκμετάλλευση, αξιοποίηση και επεξεργασία των ορυκτών υλών, α.β) οι υποχρεώσεις εκμεταλλευτών, εργοδοτών, μελετητών, επιβλεπόντων μηχανικών και εργαζομένων, α.γ) τα πλαίσια για τη μελέτη, οργάνωση, λειτουργία και επίβλεψη των αντίστοιχων έργων, α.δ) τα προσόντα και η διαδικασία για την απόκτηση και ανάκληση αδειών γομωτή - πυροδότη, α.ε) οι όροι και τα επιβαλλόμενα μέτρα για την ασφάλεια της ζωής και της υγείας των εργαζομένων και των κάθε είδους μεταλλευτικών ή λατομικών έργων και εγκαταστάσεων, για την προστασία της επιφάνειας και του περιβάλλοντος χώρου, για την εξασφάλιση των περίοικων, των διερχόμενων, των οικισμών και των μεμονωμένων κτισμάτων, των αρχαιολογικών τουριστικών - φυσικού κάλους και λοιπών προστατευόμενων περιοχών, των οδών, των σιδηροδρομικών γραμμών, των γραμμών μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας, των δικτύων ύδρευσης-αποχέτευσης και των τηλεπικοινωνιών και λοιπών έργων δημόσιας ωφέλειας, α.στ) τα απαιτούμενα στοιχεία και δικαιολογητικά για τον έλεγχο της εφαρμογής του. β) προβλέπεται η υποχρέωση κατάρτισης, σε κάθε έργο, μελετών και ειδικών κανονισμών με πρόσθετα μέτρα ασφάλειας - προστασίας, που εγκρίνονται με απόφαση του Υπουργού Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής (ΥΠΕΚΑ). 10

19 3. Οι διατάξεις του παρόντος Κανονισμού είναι υποχρεωτικές για όσους προαναφέρθηκαν στην παρ. 2α.β, αυτού του άρθρου, από τους οποίους και απαιτείται η σχολαστική τήρησή τους. Η παράβαση των διατάξεων αυτών επισύρει τις από το Νόμο προβλεπόμενες κυρώσεις. Άρθρο 2: Γενικοί Ορισμοί Για την κατανόηση των εννοιών που αναφέρονται στις διατάξεις του παρόντος Κανονισμού, ορίζονται τα παρακάτω: α) Μεταλλευτικοί χώροι είναι, οι χώροι για τους οποίους έχουν χορηγηθεί Προκαταρτικά Δικαιώματα Μεταλλειοκτησίας (Άδειες Μεταλλευτικών Ερευνών), οι Παραχωρήσεις Μεταλλείων, οι «Άδειες Εξόρυξης», οι Παραχωρήσεις Μεταλλείων με Φιρμάνια, τα Δημόσια Μεταλλεία, οι Ερευνητέες από το Δημόσιο Περιοχές, τα Γεωθερμικά Πεδία, και αυτοί που χαρακτηρίζονται από την κείμενη νομοθεσία. β) Λατομικοί χώροι είναι οι ενιαίοι χώροι για τους οποίους έχουν χορηγηθεί και βρίσκονται σε ισχύ οι προβλεπόμενες από την κείμενη νομοθεσία: βα) εγκρίσεις διενέργειας ερευνητικών εργασιών για τον εντοπισμό λατομικών ορυκτών ή ββ) άδειες εκμετάλλευσης λατομικών ορυκτών (ή συμβάσεις μίσθωσης προκειμένου για αδρανή υλικά επί δημοσίων εκτάσεων). γ) Μεταλλευτικές ή λατομικές εργασίες, είναι οι εργασίες που εκτελούνται κυρίως με διατρητικά ή γεωτρητικά ή εξορυκτικά ή και άλλα μηχανικά μέσα και που συμβάλλουν άμεσα ή έμμεσα, στον εντοπισμό κοιτασμάτων ορυκτών υλών, όπως αυτές ορίζονται από την κείμενη νομοθεσία, καθώς και οι εργασίες που, άμεσα ή έμμεσα συμβάλλουν στην εκμετάλλευση ή επεξεργασία ή γενικότερα αξιοποίηση των ορυκτών υλών κάθε μεταλλευτικού ή λατομικού χώρου, για τις οποίες έχουν χορηγηθεί οι απαιτούμενες από την κείμενη νομοθεσία άδειες ή εγκρίσεις. δ) Έργο, είναι το σύνολο των μεταλλευτικών ή λατομικών εργασιών που αναπτύσσονται σε ενιαίο μεταλλευτικό ή λατομικό χώρο ή και σε γειτονικούς ανάλογους μεταλλευτικούς ή λατομικούς χώρους που ανήκουν στον ίδιο εκμεταλλευτή και υπάγονται σε ενιαία Διεύθυνση που έχει τη δυνατότητα εποπτείας. ε) Εκμεταλλευτής είναι το φυσικό ή νομικό πρόσωπο ή κοινοπραξία προσώπων που έχει, σύμφωνα με την κείμενη νομοθεσία, το δικαίωμα έρευνας ή και εκμετάλλευσης στο μεταλλευτικό ή λατομικό χώρο που βρίσκεται το έργο. στ) Εργοδότης είναι ο ίδιος ο εκμεταλλευτής, εφόσον αυτοδύναμα εκτελεί το έργο ή κάθε φυσικό ή νομικό πρόσωπο που συνδέεται με τον εκμεταλλευτή, με σχέση εργολαβικής ανάθεσης του συνόλου ή μέρους του έργου και περιοριστικά μόνο για τις εργασίες που αναφέρονται στη σχετική σύμβαση. ζ) Αξιοποίηση, είναι το σύνολο των εργασιών του έργου που γίνονται με σκοπό την παραγωγή εμπορεύσιμων προϊόντων από τις ορυκτές ύλες που περιλαμβάνονται 11

20 στους αντίστοιχους μεταλλευτικούς ή λατομικούς χώρους καθώς και οι εργασίες, εκμετάλλευσης και διαχείρισης του γεωθερμικού δυναμικού. η) Εκμετάλλευση, είναι το μέρος των εργασιών του έργου από την προσπέλαση του κοιτάσματος μέχρι την παραγωγή εμπορεύσιμων προϊόντων. θ) Εγκατάσταση, είναι ο συνδυασμός μηχανημάτων ή και δικτύων που λειτουργούν μόνιμα τοποθετημένα, καθώς και η δομική κατασκευή που χρησιμοποιείται για τη στέγαση ή τοποθέτηση μηχανημάτων ή δικτύων ή οργάνων ή εργαλείων ή βοηθητικού εξοπλισμού ή υλικών κ.λπ. και που, σε κάθε περίπτωση, για την κατασκευή και λειτουργία της απαιτείται, σύμφωνα με την κείμενη νομοθεσία, ειδική άδεια. Ειδικότερα, ως εγκατάσταση αποβλήτων νοείται κάθε τόπος που επιλέγεται για τη συσσώρευση ή την εναπόθεση εξορυκτικών αποβλήτων, όπως ορίζεται στην παρ.16 του άρθρου 3 της Κοινής Υπουργικής Απόφασης με αριθ /2209/Ε103/ (ΦΕΚ 2076/Β/ ), όπως ισχύει. ι) Σύστημα, είναι ο συνδυασμός μηχανημάτων ή δικτύων ή εγκαταστάσεων, που εξυπηρετεί μία ή και περισσότερες φάσεις του έργου. ια) Υπόγειες εκσκαφές είναι οι στοές, οι σήραγγες, τα φρέατα, τα κεκλιμένα, τα υπόγεια μέτωπα, οι εξοφλήσεις κ.λπ. ιβ) Κεντρικές υπόγειες εκσκαφές, είναι οι υπόγειες προσπελάσεις, οι στοές, τα φρέατα και τα κεκλιμένα της κύριας μεταφοράς, καθώς και όποια άλλη εκσκαφή κριθεί ότι θα εξυπηρετήσει, για μεγάλο χρονικό διάστημα, βασικές ανάγκες των υπόγειων εργασιών. ιγ) υπαίθριες ή υπόγειες εξορυκτικές βιομηχανίες είναι όλες οι βιομηχανίες οι οποίες εξορύσσουν, υπό την αυστηρή έννοια του όρου, ορυκτές ύλες στην επιφάνεια ή υπογείως, ή/και προβαίνουν στην αναζήτηση κοιτασμάτων με σκοπό την εξόρυξη αυτή, ή/και προετοιμάζουν τις εξορυγμένες ύλες για την πώληση, με εξαίρεση τις δραστηριότητες μεταποίησης των εξορυγμένων υλών που βρίσκονται εκτός των μεταλλευτικών ή λατομικών χώρων, εκτός από τις εξορυκτικές, δια γεωτρήσεων, βιομηχανίες, που ορίζονται στο άρθρο 2 στοιχείο α) της οδηγίας 92/91/ΕΟΚ. «περί των ελαχίστων προδιαγραφών για τη βελτίωση της προστασίας, της ασφάλειας και της υγείας των εργαζομένων στις εξορυκτικές δια γεωτρήσεων βιομηχανίες». ιδ) χώροι εργασίας είναι το σύνολο των χώρων που προορίζονται για την εγκατάσταση θέσεων εργασίας, που περιλαμβάνουν τις δραστηριότητες καθώς και τις εγκαταστάσεις που συνδέονται άμεσα η έμμεσα με τις υπαίθριες η υπόγειες εξορυκτικές βιομηχανίες, συμπεριλαμβανόμενων των χώρων απόθεσης των εκβολάδων και άλλων χώρων αποθήκευσης και ενδεχομένως, των καταλυμάτων, στους οποίους έχουν πρόσβαση οι εργαζόμενοι στο πλαίσιο της εργασίας τους. 12

21 Άρθρο 3: Κρατικός έλεγχος 1. Ο έλεγχος της τήρησης των διατάξεων του παρόντος Κανονισμού, ασκείται από την αρμόδια Επιθεώρηση Μεταλλείων, η οποία στελεχώνεται κατάλληλα και εξοπλίζεται με την απαραίτητη υλικοτεχνική υποδομή, ώστε να δύναται να επιτελέσει το έργο αυτό. Η Επιθεώρηση Μεταλλείων οφείλει να επιθεωρεί όλα τα έργα, όπως αυτά ορίζονται στο άρθρο 2 παρ. δ, στα οποία εκτελούνται μεταλλευτικές και λατομικές εργασίες, όπως αυτές περιγράφονται στο άρθρο 2 παρ. γ, να δίνει τις κατάλληλες εντολές και να επιβάλλει, σε περίπτωση μη συμμόρφωσης, τις από το Νόμο προβλεπόμενες κυρώσεις. Ειδικότερα σε θέματα προστασίας του περιβάλλοντος, ο έλεγχος αυτός διενεργείται και από τις καθ ύλην αρμόδιες υπηρεσίες (Επιθεωρητές Περιβάλλοντος, Κλιμάκια Ελέγχου Περιβάλλοντος κ.λ.π.). 2. Οι σχετικοί έλεγχοι της Επιθεώρησης Μεταλλείων, διενεργούνται από διπλωματούχους μηχανικούς μεταλλείων μεταλλουργούς μηχανικούς ή διπλωματούχους μηχανικούς ορυκτών πόρων ή διπλωματούχους μηχανικούς άλλης ισότιμης και αντίστοιχης με τις παραπάνω ειδικότητας, όπως ορίζεται κάθε φορά από το ΤΕΕ και την κείμενη νομοθεσία. Τους παραπάνω, σε ειδικές περιπτώσεις συνδράμουν τεχνικοί άλλων ειδικοτήτων με ανώτερη, το λιγότερο, στάθμη εκπαίδευσης που υπηρετούν στην πιο πάνω Υπηρεσία. Σε περίπτωση αντικειμενικής αδυναμίας, μετά από αίτηση του Επιθεωρητή Μεταλλείων, οι έλεγχοι αρμοδιότητας Επιθεώρησης Μεταλλείων, μπορούν να γίνονται και από τεχνικούς, ανάλογων όπως παραπάνω προσόντων, του ΥΠΕΚΑ, με απόφαση του οικείου Υπουργού. 3. Στη διάρκεια του επιτόπιου ελέγχου, ο ελεγκτής μηχανικός της Επιθεώρησης Μεταλλείων, συνοδεύεται από έναν εκπρόσωπο της Δ/νσης του έργου και έναν εκπρόσωπο από κάθε σωματείο των εργαζομένων στο έργο και μόνο για τους χώρους όπου εργάζονται μέλη του αντίστοιχου σωματείου. Σε περίπτωση που δεν υπάρχει σωματείο εργαζομένων στο έργο, ο εκπρόσωπος εκλέγεται από τους εργαζόμενους σ' αυτό. Η απουσία ή η αναιτιολόγητη καθυστέρηση παρουσίας των παραπάνω εκπροσώπων κατά την ώρα που θα τους καλέσει ο ελεγκτής, δεν αναβάλλει τον από αυτόν προγραμματισμένο έλεγχο του έργου. Η γνωστοποίηση του εκπροσώπου των εργαζομένων και δύο (2) αναπληρωτών του στην Επιθεώρηση Μεταλλείων, πρέπει να γίνεται στην αρχή κάθε χρόνου. Ο ελεγκτής μηχανικός, έχει δικαίωμα να ελέγχει όλα τα στοιχεία του έργου που σχετίζονται με τις μεταλλευτικές ή λατομικές εργασίες, την ασφάλεια και υγεία των εργαζομένων, την προστασία του περιβάλλοντος κ.λ.π., καθώς και να λαμβάνει, άμεσα, αντίγραφα όλων των σχετικών εγγράφων ή σχεδίων του έργου. 4. Η Επιθεώρηση Μεταλλείων, έχει δικαίωμα να δίνει εντολές και για πρόσθετα, πέρα από τις διατάξεις του παρόντος Κανονισμού, μέτρα ασφάλειας - προστασίας ή ορθολογικής εκμετάλλευσης, τα οποία πρέπει, μετά την κοινοποίησή τους, να 13