ΕΞΕΤΑΣΤΕΑ ΥΛΗ (SYLLABUS) ΣΕΚ υγιεινή και ασφάλεια εργασίας προστασία περιβάλλοντος ΕΚΔΟΣΗ 1.0. Σόλωνος 108,Τηλ Φαξ 210.

Transcript

1 ΕΞΕΤΑΣΤΕΑ ΥΛΗ (SYLLABUS) ΣΕΚ υγιεινή και ασφάλεια εργασίας προστασία περιβάλλοντος ΕΚΔΟΣΗ 1.0

2 ΥΓΕΙΑ ΚΑΙ ΠΡΟΝΟΙΑ ΥΓΙΕΙΝΗ ΚΑΙ ΑΣΦΑΛΕΙΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ Το πρόγραμμα απευθύνεται σε όλους τους εργοδότες των μεσαίων και μικρών επιχειρήσεων αφού αυτοί είναι οι αποκλειστικά υπεύθυνοι για την υγιεινή και ασφάλεια στο χώρο εργασίας των επιχειρήσεών τους, ιδιαίτερα στις περιπτώσεις των εργατικών ατυχημάτων. Ειδικότερα απευθύνεται στους εργοδότες των μικρών επιχειρήσεων οι οποίοι επιθυμούν να αναλάβουν οι ίδιοι καθήκοντα τεχνικού ασφαλείας στην επιχείρησή τους, με προϋπόθεση όμως την παρακολούθηση εκπαιδευτικού προγράμματος κατάρτισης στα θέματα της υγιεινής και ασφάλειας. Το πρόγραμμα απευθύνεται επίσης σε όλα τα στελέχη των επιχειρήσεων και τους αφορά άμεσα, είτε ενδιαφέρονται για την δική τους ασφάλεια στην εργασία είτε για την ασφάλεια εργασίας των τμημάτων τους στα οποία είναι υπεύθυνοι. Ιδιαίτερα το πρόγραμμα απευθύνεται στους τεχνικούς που εργάζονται ως τεχνικοί ασφαλείας ή προετοιμάζονται να αναλάβουν αυτά τα σημαντικά καθήκοντα (Ηλ/γοι, Μηχ/γοι, Χημικοί Μηχανικοί, Πολιτικοί Μηχανικοί, Τεχνολόγοι Μηχανικοί, κ.α.). Τέλος, το πρόγραμμα απευθύνεται σε όλους τους εργαζόμενους, στα μέλη των επιτροπών υγιεινής και ασφάλειας, στα μέλη οικολογικών οργανώσεων, και σε όλους τους πολίτες που με τον ένα ή τον άλλο τρόπο ενδιαφέρονται για τα κρίσιμα και ζωτικής σημασίας για τον άνθρωπο θέματα της υγιεινής ασφάλειας εργασίας και προστασίας του περιβάλλοντος. Ενότητα ΕΝΑΡΞΗ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ Γνωριμία εκπαιδευόμενων με τον εκπαιδευτικό φορέα Εισαγωγή στο εκπαιδευτικό πρόγραμμα και παρουσίαση των στόχων του Ανάλυση για τα οφέλη που θα αποκομίσουν οι εκπαιδευόμενοι από το συγκεκριμένο πρόγραμμα Υποχρεώσεις και δικαιώματα εκπαιδευόμενων

3 ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΥΓΙΕΙΝΗ ΚΑΙ ΑΣΦΑΛΕΙΑ ΤΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Ιστορική αναδρομή στα αρχαία χρόνια Η θεώρηση της υγείας & ασφάλειας της εργασίας στην σύγχρονη εποχή Φιλοσοφία διαχείρισης ασφάλειας ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΟΛΙΚΗΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΣΤΟΥΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΥΣ ΚΑΙ ΤΙΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ - ΒΑΣΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗΣ - ΤΑ ΠΡΟΤΥΠΑ Έννοια Περιεχόμενο της ποιότητας Διοίκηση ολικής ποιότητας και έλεγχος ποιότητας Βασικές αρχές της διοίκησης ολικής ποιότητας Εφαρμογή της διοίκησης ολικής ποιότητας Διεθνείς οργανισμοί ποιότητας ΒΑΣΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗΣ ΤΑ ΠΡΟΤΥΠΑ Διαπίστευση Πιστοποίηση Διαπίστευση των οργανισμών πιστοποίησης Πιστοποίηση συστημάτων διαχείρισης Διαπίστευση των φορέων ελέγχου Δομή και διαχείριση φορέων διαπίστευσης Διεθνείς συνεργασίες Γιατί χρειαζόμαστε τα Διεθνή Πρότυπα Η οικογένεια προτύπων ISO Επιλογή και χρήση των προτύπων ποιότητας Τα πρότυπα της οικογένειας ISO Το Πρότυπο ISO 9001:2000 Το Πρότυπο 18001

4 ΤΟ ΠΡΟΤΥΠΟ ΤΟ ΠΡΟΤΥΠΟ ISO 14001:1996 ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ ΝΟΜΟΘΕΣΙΑ ΝΟΜΟΘΕΣΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΤΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ Βασικές έννοιες Προστασία του περιβάλλοντος Κοινοτικό σύστημα περιβαλλοντικής διαχείρισης και ελέγχου (EMAS) Το Πρότυπο ISO 14001:1996 Ανάλυση του Προτύπου ISO 14001:1996 Ανάλυση του Προτύπου ISO Case Study Η ΕΝΝΟΙΑ ΤΗΣ ΑΛΛΑΓΗΣ Η αλλαγή ως προϋπόθεση επιβίωσης και επιτυχίας στους αγροτικούς οργανισμούς και αγροτικές εκμεταλλεύσεις Γνώση και τεχνογνωσία διοίκησης αλλαγών στους αγροτικούς οργανισμούς και αγροτικές εκμεταλλεύσεις Είδη οργανωσιακών αλλαγών Στάσεις και αντιστάσεις στις αλλαγές ΓΕΝΙΚΕΣ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΕΣ ΑΛΛΑΓΩΝ Θεωρητικά μοντέλα εισαγωγής αλλαγών Το μοντέλο του John Kotter ΟΡΓΑΝΩΤΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ (ORGANIZATIONAL DEVELOPMENT) Έννοια και χαρακτηριστικά της οργανωτικής ανάπτυξης Διαδικασία της οργανωτικής ανάπτυξης Προϋποθέσεις επιτυχίας των αλλαγών στους αγροτικούς οργανισμούς και αγροτικές εκμεταλλεύσεις

5 Φορείς αλλαγών ΑΡΧΕΣ ΠΡΟΛΗΨΗΣ Μια πρώτη προσέγγιση στην ασφάλεια Προσδιορισμός κινδύνων Στόχοι προστασίας Αξιολόγηση Μέτρα προστασίας Αποτελεσματικότητα Case Study ΜΕΘΟΔΟΙ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗΣ ΤΩΝ ΚΙΝΔΥΝΩΝ Μοντέλα ασφάλειας Εξάλειψη της πηγής των κινδύνων Απομάκρυνση του εργαζόμενου Μέτρα τεχνητής προστασίας Μέσα ατομικής προστασίας Σηματοδότηση Εκπαίδευση και επίβλεψη των εργαζόμενων ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΙ ΚΟΙΝΟΤΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ EΙΔΙΚΕΣ ΝΟΜΟΘΕΤΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ Ιστορική αναδρομή Ο Ν. 1568/85 Το Π.Δ. 17/96 ΝΟΜΟΘΕΤΗΜΑΤΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΥΓΕΙΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΣΦΑΛΕΙΑ ΤΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ

6 ΕΙΔΙΚΕΣ ΝΟΜΟΘΕΤΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ Γενικές υποχρεώσεις εργοδοτών Δικαιώματα και υποχρεώσεις εργαζομένων Υποχρεώσεις και καθήκοντα τεχνικού ασφάλειας Υποχρεώσεις και καθήκοντα γιατρού εργασίας Παροχή υπηρεσιών προστασίας και πρόληψης Διοικητικές και ποινικές κυρώσεις ΕΡΓΑΤΙΚΑ ΑΤΥΧΗΜΑΤΑ ΚΑΙ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΘΕΝΕΙΕΣ Η έννοια του εργατικού ατυχήματος Αναγγελία, διερεύνηση και καταγραφή των εργατικών ατυχημάτων Βιβλίοατυχημάτων Στατιστικά ατυχημάτων Ρόλος του τεχνικού ασφαλείας Η έννοια της επαγγελματικής ασθένειας Επαγγελματικές ασθένειες στο χώρο εργασίας Ο γιατρός εργασίας

7 ΕΛΑΧΙΣΤΕΣ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΣ ΧΩΡΩΝ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟ Π.Δ. 16/96 Νομοθετικές απαιτήσεις Σταθερότητα, στερεότητα, αντοχή και ευστάθεια Ηλεκτρική εγκατάσταση Οδοί διαφυγής και έξοδοι κινδύνου Πυρανίχνευση και πυρόσβεση Εξαερισμός κλειστών χώρων εργασίας Απαγωγή προϊόντων Θερμοκρασία των χώρων Φωτισμός Δάπεδα, τοίχοι, στέγες, παράθυρα και θύρες Διάδρομοι κυκλοφορίας Προστασία από πτώσεις και πτώση αντικειμένων Ζώνες κινδύνου Κυλιόμενες σκάλες και διάδρομοι Αποβάθρες και εξέδρες φόρτωσης Διαστάσεις και όγκος αέρα των χώρων εργασίας Χώροι ανάπαυσης Αποδυτήρια και ιματιοφυλάκια Λουτρά, αποχωρητήρια και νιπτήρες Χώροι πρώτων βοηθειών Εργαζόμενοι με ειδικές ανάγκες Εξωτερικοί χώροι ΑΣΦΑΛΕΙΑ ΜΗΧΑΝΩΝ Μηχανές κατεργασίας μετάλλων Μηχανές κατεργασίας ξύλου Ανυψωτικά μέσα - περονοφόρα οχήματα ΑΣΦΑΛΕΙΑ ΑΠΟ ΤΟ ΗΛΕΚΤΡΙΚΟ ΡΕΥΜΑ Κίνδυνοι από το ηλεκτρικό ρεύμα

8 ΑΣΦΑΛΕΙΑ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΩΝ ΠΟΥ ΚΙΝΔΥΝΕΥΟΥΝ ΑΠΟ ΦΥΣΙΚΟΥΣ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ Θόρυβος Φωτισμός Μικροκλίμα χώρων εργασίας Αερισμός- κλιματισμός Ακτινοβολίες Δονήσεις ΑΣΦΑΛΕΙΑ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΩΝ ΠΟΥ ΚΙΝΔΥΝΕΥΟΥΝ ΑΠΟ ΧΗΜΙΚΟΥΣ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ Κατάταξη χημικών ουσιών Δράση χημικών ουσιών Διαχείριση χημικών ουσιών ΑΣΦΑΛΕΙΑ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΩΝ ΠΟΥ ΚΙΝΔΥΝΕΥΟΥΝ ΑΠΟ ΕΡΓΟΝΟΜΙΚΟΥΣ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ Εργονομία Οθόνες οπτικής απεικόνισης Μυοσκελετικά προβλήματα ΠΥΡΟΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΠΥΡΑΣΦΑΛΕΙΑ Φύση και ιδιότητες της καύσης Τα προϊόντα της καύσης Αιτίες και καταπολέμηση των πυρκαγιών Σχέδιο πυροπροστασίας Κατάσβεση πυρκαγιών Ομάδες πυροπροστασίας

9 ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΚΑΙ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΥΠΗΡΕΣΙΑΣ ΠΡΟΛΗΨΗΣ ΑΤΥΧΗΜΑΤΩΝ ΣΕ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ Οργανόγραμμα υπηρεσίας πρόληψης ατυχημάτων Σύνδεση τεχνικού ασφαλείας με τη διοίκηση της επιχείρησης Διοργάνωση σεμιναρίων Διερεύνηση ατυχημάτων Εκτίμηση επαγγελματικού κινδύνου Συνεργείο υποστήριξης Χορήγηση ΜΑΠ ΑΡΧΕΣ ΕΚΤΙΜΗΣΗΣ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΟΥ ΚΙΝΔΥΝΟΥ Εισαγωγή στην εκτίμηση του επαγγελματικού κινδύνου Εκτίμηση επαγγελματικού κινδύνου Μελέτη εκτίμησης του επαγγελματικού κινδύνου Πρακτικές οδηγίες Η ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΤΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ Εισαγωγή Αίτια της ρύπανσης Εντοπισμός προβλημάτων περιβάλλοντος Στόχοι περιβαλλοντικής πολιτικής Θέσπιση στάνταρντ (Προτύπων) Η ΦΥΣΗ ΚΑΙ Η ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΗΣ ΑΤΜΟΣΦΑΙΡΙΚΗΣ ΡΥΠΑΝΣΗΣ Χαρακτηριστικά της ατμόσφαιρας Πηγές ρύπανσης της ατμόσφαιρας από ανθρώπινες δραστηριότητες Κυριότεροι ρύποι της ατμόσφαιρας Το πρόβλημα του νέφους Διατάξεις καθαρισμού του αέρα

10 Ρύπανση αέρα εσωτερικών χώρων Συμπεράσματα ΤΟ ΝΕΡΟ Το νερό και τα χαρακτηριστικά του Τα χαρακτηριστικά του νερού Η απολύμανση του νερού Βασικές αρχές επεξεργασίας πόσιμου νερού Υγειονομική προστασία ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΡΥΠΩΝ Κατηγορίες ρύπων στα απόβλητα και παράμετροι μέτρησης ρυπαντικού φορτίου Επεξεργασία υγρών αποβλήτων Ποιότητα του νερού και υγεία ΣΤΕΡΕΑ ΑΠΟΡΡΙΜΜΑΤΑ Γενικά Αποθήκευση, συλλογή και μεταφορά των απορριμμάτων Τρόποι διάθεσης των απορριμμάτων Περιβαλλοντικά προβλήματα από την λειτουργία χώρου υγειονομικής ταφής απορριμμάτων