Περιεχ μενα. αναστοχασμ ς! Το τέταρτο μυστικ της επιτυχίας: Παρουσιάστε τις έννοιες με απλ τρ πο 53

Transcript

1 Περιεχ μενα Ευχαριστίες Πρ λογος ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ: Θεωρητικ υπ βαθρο KEΦΑΛΑΙΟ 1: Εισαγωγή στο Πρ γραμμα Eυαισθητοποίησης στη Διαφορετικ τητα Με ποιον τρ πο η προκατάληψη επηρεάζει την ανάπτυξη των παιδιών; Η ευαισθητοποίηση των εκπαιδευτικών στη διαφορετικ τητα Παρουσίαση του εκπαιδευτικο υλικο Στ χοι και μεθοδολογία του προγράμματος Οι δραστηρι τητες του προγράμματος Βιβλιογραφία ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2: Τα μυστικά της βιωματικής μάθησης Το πρώτο μυστικ της επιτυχίας: Ο κ κλος Το δε τερο μυστικ της επιτυχίας: Διευκολ νετε τη διαδικασία Το τρίτο μυστικ της επιτυχίας: Αναστοχασμ ς, αναστοχασμ ς, αναστοχασμ ς! Το τέταρτο μυστικ της επιτυχίας: Παρουσιάστε τις έννοιες με απλ τρ πο 53 Βιβλιογραφία ΜΕΡΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟ: Εφαρμογή του προγράμματος ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3: Tο αλφαβητάρι των συναισθημάτων Τα συναισθήματα είναι σημαντικά! Ας βάλουμε λέξεις σε αυτά που αισθαν μαστε Π σο «συναισθηματικά έξυπνοι» είμαστε; Τι μπορώ να κάνω ως εκπαιδευτικ ς για να βοηθήσω την ανάπτυξη των συναισθηματικών ικανοτήτων των μαθητών; Γενικοί στ χοι δραστηριοτήτων Πρώτη εν τητα: Αναγνώριση συναισθημάτων

2 8 ΠEPIEXOMENA 1. Οι φατσο λες Η μουσική της καρδιάς μου Ημερολ γιο συναισθημάτων Το ημερολ γιο της ευγνωμοσ νης «Μέτρησέ το, ζ γισέ το» Δε τερη εν τητα: Μη λεκτική επικοινωνία «Καθρέφτη, καθρεφτάκι μου» Βουβές ταινίες Εικ νες απ περιοδικά Τρίτη εν τητα: Εξοικείωση με τη σωματική διάσταση των συναισθημάτων Η άνοιξη των αισθήσεων Η παντομίμα των συναισθημάτων Ζωγραφίζω το σώμα μου Ο ντετέκτιβ των συναισθημάτων Τέταρτη εν τητα: Έκφραση συναισθημάτων Ο πίνακας των συναισθημάτων Μιλάμε ξεκάθαρα Λέμε αυτ που εννο με και εννοο με αυτ που λέμε! Πέμπτη εν τητα: Σ νδεση συναισθημάτων, σκέψεων και πράξεων Τα συναισθηματικά γυαλιά Βιβλιογραφία ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4: Αντιμετωπίζω με σεβασμ τις ομοι τητες και τις διαφορές Η αναγνώριση της διαφορετικ τητας Τι μπορώ να κάνω ως εκπαιδευτικ ς για να βοηθήσω τα παιδιά να αποδεχτο ν τον εαυτ τους και τα άτομα που είναι διαφορετικά απ τα ίδια; Συνοπτική παρουσίαση δραστηριοτήτων Πρώτη εν τητα: Αναγνώριση ομοιοτήτων και διαφορών Σε τι μοιάζουμε; Πρ σωπο με πρ σωπο Τα αστέρια Είμαστε ζευγάρι Χαίρομαι τη διαφορετικ τητά μου! Δε τερη εν τητα: Αποδοχή της διαφορετικ τητας Οι μαρκαδ ροι Ο τε καλ τερος, ο τε χειρ τερος απλά διαφορετικ ς! Βλέπουμε τον κ σμο διαφορετικά Τρίτη εν τητα: Γίνομαι αποδεκτ ς απ τους άλλους Ζωγραφίζω το χέρι μου Σας παρουσιάζω τον εαυτ μου

3 ΠEPIEXOMENA 9 3. Ο Mοναδικ ς Eαυτ ς μου! Ο χάρτης της ζωής μου Τέταρτη εν τητα: Αποδοχή εαυτο Ο πιο μορφος καθρέφτης! Το καταπληκτικ μου νομα! Η θλιμμένη παπαρο να Βιβλιογραφία ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5: Mαθαίνω πώς δημιουργο νται τα στερε τυπα και οι προκαταλήψεις Τι είναι τα στερε τυπα; Με ποιον τρ πο δημιουργο νται τα στερε τυπα; Μηχανισμοί κατασκευής στερεοτ πων Επιπτώσεις των στερεοτ πων Οι κοινωνικές προεκτάσεις των στερεοτ πων Ανεκτικ τητα και δημιουργία εθνικής ταυτ τητας Tι μπορώ να κάνω ως εκπαιδευτικ ς για να βοηθήσω τους μαθητές να κατανοήσουν τα στερε τυπα; Συνοπτική παρουσίαση δραστηριοτήτων Πρώτη εν τητα: Δημιουργία στερεοτ πων Απ δοση θετικών και αρνητικών χαρακτηρισμών Τα παραμ θια του Αισώπου Η γενίκευση ανακριβών πληροφοριών Η μάγισσα ή ο εξωγήινος Αναγνώριση κατηγοριοποιήσεων Απ την κατηγορία στο στερε τυπο Ξανθιά ή κοκκινομάλλα; Ανήκω σε πολλές ομάδες Δε τερη εν τητα: Εντοπισμ ς στερεοτ πων Εμπειρίες καθημερινο φανατισμο Μ.Μ.Ε. και ρατσισμ ς Τρίτη εν τητα: ταν τα στερε τυπα μας αγγίζουν προσωπικά Τι σχήμα έχει το σώμα μου; Σωματικές διαφορές Έχω κι εγώ προκαταλήψεις! Τέταρτη εν τητα: Επαφή με το διαφορετικ Έλα να γνωριστο με! Προφορικές ιστορικές εργασίες Το γαϊτανάκι των πέντε ηπείρων Χαιρετισμοί απ λο τον κ σμο Βιβλιογραφία

4 10 ΠEPIEXOMENA ΚΕΦΑΛΑΙΟ 6: Μαθαίνω να μπαίνω στη θέση του άλλου Στάδια ανάπτυξης της κοινωνικής επίγνωσης Ενσυναίσθηση Πώς αναπτ σσεται η ενσυναίσθηση; Βασικές αρχές ανάπτυξης της ενσυναίσθησης Τι μπορώ να κάνω ως εκπαιδευτικ ς για να διευκολ νω την ανάπτυξη της ενσυναίσθησης στους μαθητές μου; Συνοπτική παρουσίαση δραστηριοτήτων Πρώτη εν τητα: Επικοινωνία συναισθημάτων Μαντέψτε το συναίσθημα Μοιραστείτε τα ημερολ για των συναισθημάτων σας Δε τερη εν τητα: Έμφαση στις ομοι τητες με τους άλλους Μοιάζουμε μεταξ μας! Τρίτη εν τητα: Αναγνώριση των συναισθημάτων των άλλων Α. Παιχνίδι ρ λων Φανταστείτε τι πρ κειται για σας Ζω με διαφορετικ τρ πο! Β. Έκθεση σε συναισθηματικά διεγερτικά ερεθίσματα Τα θ ματα του τσουνάμι Tα θ ματα του σεισμο Tα παιδιά και οι κακουχίες του πολέμου Τέταρτη εν τητα: Πρ τυπα ενίσχυσης της ενσυναισθητικής συμπεριφοράς Ο λουκουμάς της ενσυναίσθησης Γκαλερί «H Eνσυναίσθηση» H Μητέρα Τερέζα Πέμπτη εν τητα: Έκφραση ενσυναισθητικής συμπεριφοράς Το λεξικ της αγάπης Π σο με καταλαβαίνεις! Ημερολ γιο ενσυναίσθησης H καταν ηση των διαφορετικών απ ψεων μέσα στην οικογένειά μου 193 Βιβλιογραφία ΚΕΦΑΛΑΙΟ 7: Μαθαίνω να ανατρέπω τα στερε τυπα Προετοιμασία για την επαφή με το διαφορετικ Ισ τιμη μεταχείριση και άτομα με αναπηρία Τι μπορώ να κάνω ως εκπαιδευτικ ς για να βοηθήσω τους μαθητές να ανατρέπουν τα στερε τυπα; Συνοπτική παρουσίαση δραστηριοτήτων Πρώτη εν τητα: Αναγνώριση επιπτώσεων στερεοτ πων: Διάκριση και στιγματισμ ς Εσένα θα σου άρεσε; Συμβαίνουν στον κ σμο

5 ΠEPIEXOMENA «Είμαι κάποιος άλλος» Δεν είναι αυτον ητο! Ο τε και αυτοκ λλητο! Φέρσου σαν άντρας! Φέρσου σαν γυναίκα! Δε τερη εν τητα: Μαθαίνω να αναποδογυρίζω τα στερε τυπα Ο Κατεδαφίξ γκρεμίζει τα στερε τυπα! Ανοίγω νέους δρ μους Τρίτη εν τητα: Μαθαίνω για την ισοτιμία και τη δίκαιη μεταχείριση των άλλων Μαζί ή χωριστά; Δεν σε παίζουμε! Συμπεριφέρομαι με δίκαιο τρ πο Ο Δικαιωματίξ εναντίον της προκατάληψης Απ τη θεωρία στην πράξη Βιβλιογραφία ΚΕΦΑΛΑΙΟ 8: Μαθαίνω να υποστηρίζω την άποψή μου: Διάλογος με σεβασμ Βασικοί καν νες επικοινωνίας Επικοινωνία με σεβασμ Τι είναι αμυντικ τητα Τι μπορώ να κάνω ως εκπαιδευτικ ς για να βοηθήσω τα παιδιά να μιλο ν με σεβασμ και να υπερασπίζονται τ σο τα δικά τους δικαιώματα, σο και αυτά των άλλων; Συνοπτική παρουσίαση δραστηριοτήτων Πρώτη εν τητα: Αναγνώριση των διαφορετικών οπτικών Η ιστορία των τυφλών και του ελέφαντα Το ταξίδι της επιστροφής των τυφλών Αλλάζω θέση! Βλέπω τον κ σμο διαφορετικά! «Ποια είναι η αλήθεια;» Δε τερη εν τητα: Συζητώ τις απ ψεις μου «Συμφωνώ Διαφωνώ» Το αερ στατο Λογομαχίες Τρίτη εν τητα: Λ νω συγκρο σεις και υπερασπίζομαι τα δικαιώματα των άλλων Η καλ τερη λ ση Ο Δικαιωματίξ, ο υπέρμαχος των δικαιωμάτων Η μα ρη γάτα Ο Ρομπέν των Δασών βοηθάει τους αδ ναμους! Ο Δικαιωματίξ εναντίον της κοροϊδίας! Βιβλιογραφία

6 12 ΠEPIEXOMENA ΚΕΦΑΛΑΙΟ 9: Είμαι ενεργ ς και συνειδητοποιημένος πολίτης: Αναλαμβάνω εποικοδομητική δράση Απ τα λ για στην πράξη Εκπαίδευση στα δικαιώματα και στις υποχρεώσεις του πολίτη Μάθηση μέσω του εθελοντισμο και της κοινωνικής προσφοράς Η μεθοδολογία της εποικοδομητικής δράσης Εξάσκηση στον αναστοχασμ μετά απ την κοινωνική δράση Τι μπορώ να κάνω ως εκπαιδευτικ ς για να βοηθήσω τους μαθητές να δραστηριοποιηθο ν; Συνοπτική παρουσίαση δραστηριοτήτων Πρώτη εν τητα: Οι αξίες μου Γίνομαι ένα λαμπερ αστέρι Δε τερη εν τητα: Δραστηρι τητες που εμπλέκουν τη σχολική τάξη Ρατσιστικά ανέκδοτα; Ευχαριστώ, δεν θα πάρω! Παίξτε «πολιτισμική αναζήτηση» Τρίτη εν τητα: Δραστηρι τητες που εμπλέκουν το σχολείο Διαγωνισμ ς στην έκθεση Φορέστε το! Τραγουδώ για τη διαφορετικ τητα Συλλογή κ μιξ Ανάδειξη των πολιτισμικών κληρονομιών Ώρα για χορ! «Καλώς ήλθατε στο σχολείο μας!» «Κι οι δάσκαλοι έχουν κάτι να πουν» Οδηγ ς αρμονικής συμβίωσης Η μέρα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των δικαιωμάτων του παιδιο Βιβλία που μας ενώνουν Μέσα μαζικής ενημέρωσης και διαφορετικ τητα Διαπραγμάτευση των εθνικών συγκρο σεων Τέταρτη εν τητα: Δραστηρι τητες που εμπλέκουν την οικογένεια Μεζεδοπωλείο «Γε σεις απ λο τον κ σμο» Δείτε το και πείτε μας! Aνακαλ ψτε τις ρίζες σας Οικογενειακές συζητήσεις Πέμπτη εν τητα: Δραστηρι τητες που εμπλέκουν την ευρ τερη κοιν τητα Τα δημογραφικά στοιχεία στην κοιν τητά μου Πλακάτ εναντίον της καταπίεσης Διαδηλώστε εναντίον της προκατάληψης και του μίσους! Σβήστε τα ρατσιστικά συνθήματα απ τους τοίχους! Γιορτή για τη διαφορετικ τητα Βιβλιογραφία

7 ΠEPIEXOMENA 13 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 10: Η διαθεματική προσέγγιση της διαφορετικ τητας Η έννοια της διαθεματικ τητας στην εκπαίδευση Στ χοι της διαθεματικής προσέγγισης Διαθεματικ τητα και αναλυτικ πρ γραμμα Διαθεματικ τητα και διεπιστημονικ τητα Π τε μπορεί να υλοποιηθεί ένα τέτοιο πρ γραμμα; Η διαθεματική προσέγγιση της διαφορετικ τητας ΓΕΩΓΡΑΦΙΑ Οι σημαίες Ο μικρ ς εξερευνητής ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΑ Γνωρίζω τις θρησκείες του κ σμου Οι προσευχές του κ σμου Μαθαίνω για τη μουσική κάθε θρησκείας Τα θρησκευτικά στην κουζίνα μας ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ Βρείτε τις ομοι τητες και τις διαφορές! Η χώρα των γεωμετρικών σχημάτων ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗ Ο γ ρος του κ σμου σε σα λεπτά, ώρες και μέρες θέλετε! ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΑΓΩΓΗ «λα του γάμου δ σκολα» MEΛETH ΠEPIBAΛΛONTOΣ Oι ήρωες της διπλανής π ρτας Συζητώ και δημιουργώ Είσαι ο ήρωάς μου! ΜΥΘΟΛΟΓΙΑ «Έναν μ θο θα σας πω» ΙΣΤΟΡΙΑ Παρουσιάζω ένα ιστορικ πρ σωπο ΦΥΣΙΚΗ Και το «μικρ» είναι «μέγα»! ΕΙΚΑΣΤΙΚΑ Ας δημιουργήσουμε «Σκυταλοδρομία» ζωγραφικής ΘEATPIKH ΑΓΩΓΗ Μια κάρτα, μια ιστορία, ένα δρώμενο ΜΟΥΣΙΚΗ Το τραγο δι που ενώνει ΓΛΩΣΣΑ Γλωσσικές ασκήσεις Το γλωσσάρι

8 14 ΠEPIEXOMENA Διαθεματικές γλωσσικές δραστηρι τητες Διαφορετικές ιδέες α) Το πολυπολιτισμικ ημερολ γιο β) Ο φίλος μου / η φίλη μου απ την γ) Το περιστέρι-αγγελιοφ ρος δ) «Αν η προκατάληψη ήταν» «Συνέταιροι» στην ποίηση Λογοτεχνικές δραστηρι τητες Έλμερ, ο παρδαλ ς ελέφαντας Ξαναγράφουμε παραμ θια: Η Σταχτοπο τα Τα τρία μικρά λυκάκια Οι τρεις αστρονα τες «Παιδιά λο μάτια» Λογοτεχνικές προτάσεις Βιβλιογραφία Eπίλογος ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Eνδεικτική βιβλιογραφία για τη διαφορετικ τητα A. Συγγράμματα στην ελληνική γλώσσα B. Mεταφρασμένα ξεν γλωσσα συγγράμματα Γ. Tαινίες με θέμα την αναπηρία Εικαστικ υλικ απ το πρ γραμμα