ΘΕΜΑΤΑ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΑΠΟ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΜΟΥ (YΠΟ ( ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ

Transcript

1 ΘΕΜΑΤΑ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΑΠΟ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΜΟΥ (YΠΟ ( ΣΥΓΓΡΑΦΗ): ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ (Θα περιέχει ερωτήσεις θεωρίας µε απαντήσεις, ασκήσεις ανοικτούκλειστού τύπου µε απαντήσεις, λυµένες ασκήσεις πιθανά θέµατα πανελλήνιων εξετάσεων, απαντήσεις ερωτήσεων ασκήσεων-προβληµάτων σχολικού βιβλίου, ορολογία.) ΜΕΘΟ ΟΛΟΓΙΑ 1 ου ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ Η σύνδεση των νουκλεοτιδίων γίνεται µέσω φωσφοσιεστερικών δεσµών και µέσω δεσµών υδρογόνου Ισχύει ο κανόνας της συµπληρωµατικότητας των βάσεων. ηλαδή η αδενίνη είναι συµπληρωµατική της θυµίνης και η γουανίνη της κυτοσίνης. Σε ένα µόριο νουκλεϊκού οξέος το πλήθος (αριθµός) των φωσφοδιεστερικών δεσµών ( συµβολο φδ ) που σχηµατίζονται µεταξύ των νουκλεοτιδίων ( σύµβολο ν) παίρνει τις ακόλουθες τιµές: όταν το µόριο είναι γραµµικό µονόκλωνο θα έχουµε: (φδ) = ν - 1 όταν το µόριο είναι γραµµικό δίκλωνο: (φδ) = ν - 2 όταν το µόριο είναι κυκλικό δίκλωνο ή µονόκλωνο: (φδ) = ν Στο DNA η απόσταση ανάµεσα σε δύο ζεύγη βάσεων είναι 0,34 nm. Μια πλήρης στροφή της έλικας στα δίκλωνα µόρια του DNA περιέχει 10 ζεύγη βάσεων και έχει µήκος 3,4 nm. Το γενετικό υλικό χαρακτηρίζεται από τις ακόλουθες δοµές και φάσεις: διπλοειδή σωµατικά κύτταρα, απλοειδή γαµέτες, αρχή µεσόφασης σης,τέλος µεσόφασης κοµβικά σηµεία στην ποσότητα των χρωµοσωµάτων χρωµατίνη, χρωµόσωµα διαφορετικές όψεις την ίδιας έννοιας κατά την διάρκεια του κυτταρικού κύκλου

2 Τα αυτοσωµικά κύτταρα διαφέρουν από τα φυλετικά χρωµοσώµατα και η κατανοµή και των δύο ποικίλλει από γαµέτη σε γαµέτη, αναφορικά µε τα δύο φύλλα. ύο νουκλεοτίδια ενώνονται µε οµοιοπολικό δεσµό, που σχηµατίζεται µεταξύ του (-ΟΗ) του 3 άνθρακα της πεντόζης του πρώτου νουκλεοτιδίου και της φωσφορικής οµάδας που συνδέεται στον 5 άνθρακα της πεντόζης του εποµένου νουκλεοτιδίου και αποκαλείται 3-5 φωσφοδιεστερικός δεσµός. Σ αυτή τη περίπτωση αφαιρείται ένα µόριο νερού. Σχηµατισµός πολυνουκλεοτιδίου: Αν στο νουκλεοτίδιο που σχηµατίστηκε προηγουµένως προστεθεί ένα ακόµη νουκλεοτίδιο τότε σχηµατίζεται ένα τρινουκλεοτίδιο µε σύγχρονη αφαίρεση ενός δευτέρου µορίου νερού. Αν αυτό συνεχιστεί µέχρι να σχηµατιστεί το πολυνουκλεοτίδιο θα βρούµε ότι περιέχει ν νουκλεοτίδια και αφαιρούνται ν-1 συνολικά µόρια νερού. Το πρώτο νουκλεοτίδιο της αλυσίδας φέρει πάντα µια ελεύθερη φωσφορική οµάδα συνδεδεµένη στο 5 άνθρακα της πεντόζης και το τελευταίο νουκλεοτίδιο έχει ελεύθερο το ΟΗ- του 3 άνθρακα της πεντόζης του Όταν το DNA είναι δίκλωνο: Τα νουκλεοτίδια είναι τα µισά από τα συνολικά σε κάθε κλώνο και οι φωσφοδιεστερικοί δεσµοί κατά µια µονάδα µικρότερη από αυτά που βρήκαµε ως µισά πριν.άρα αν ν τα νουκλεοτίδια θα έχουµε (φδ)=(ν/2)-1 στο πρώτο κλώνο (φδ)=(ν/2)-1 στο δεύτερο κλώνο (φδ)=[2(ν/2)-2], συνολικά και στους δύο κλώνους Οµοίως και τα µόρια νερού θα είναι: [2(ν/2)-2], συνολικά και στους δύο κλώνους Όταν το RNA είναι µονόκλωνο: ν νουκλεοτίδια, ν-1 φωσφοδιεστερικοί δεσµοί και ν-1 µόρια νερού Πρόβληµα 1 ο - 2 -

3 ίκλωνο κυκλικό µόριο υποθετικού οργανισµού περιέχει ζεύγη βάσεων. Αν η γουανίνη είναι 6 φορές µεγαλύτερη απο τη θυµίνη, να βρεθούν: α) ο αριθµός των βάσεων στο µόριο β) ο αριθµός των µορίων νερού που αφαιρούνται ΑΠΑΝΤΗΣΗ: α) Αφού το µόριο είναι δίκλωνο κυκλικό, ο αριθµός των αζωτούχων βάσεων θα είναι: 2 ( )= Λόγω της συµπληρωµατικότητας των βάσεων: Α=Τ, G=C. Άρα: Α+Τ+G+C= T+T+G+G= T+2G= και επειδή G=6T, θα έχουµε: 2Τ+2(6T)= T+12T= T= T= /14 T= Οµοίως:Α= Άρα G=6T G=6 ( )= και C= β) Αφού το µόριο είναι δίκλωνο κυκλικό, θα έχουµε: αριθµός νουκλεοτιδίων=αριθµός φωσφοδιεστερικών δεσµών Άρα αριθµός φωσφοδιεστερικών δεσµών= Επειδή κατά τη δηµιουργία ενός δεσµού, αφαιρείται ένα µόριο νερού, θα έχουµε ότι ο αριθµός των µορίων νερού που αφαιρείται θα είναι: Πρόβληµα 2 ο : Για τον ακόλουθο υποθετικό οργανισµό έχουµε ότι: α) είναι διπλοειδής β) φέρει χρωµοσώµατα για να καθορίζει το φύλο:xy για το αρσενικό και ΧΧ για το θηλυκό γ) Το Y χρωµόσωµα φέρει DNA µήκους 1,53 mm και το X φέρει DNA µήκους 13,77 mm. δ) Οι γαµέτες αυτού φέρουν 1 φυλετικό χρωµόσωµα και 5 µόρια DNA ακόµη. ε) Τα ανωτέρω µόρια DNA φέρουν µήκη 26,52mm mm,, 22,4 mm, 18,36 mm,, 8,34mm και 1,34 mm - 3 -

4 στ) η απόσταση µεταξύ δύο συνεχόµενων ζευγών νουκλεοτιδίων είναι 0, m. Να βρεθεί ο αριθµός των βάσεων σε όλες τις περιπτώσεις ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Μας ενδιαφέρει η µεσόφαση, η µετάφαση, και η διάκριση σε ωάριο και σπερµατοζωάριο Στη µεσόφαση το σωµατικό κύτταρο του θηλυκού είναι διπλοειδές και περιέχει 5 ζεύγη αυτοσωµικών χρωµοσωµάτων και ένα ζεύγος όµοιων Χ χρωµοσωµάτων που φέρει µήκος: 13,77+13, , ,4+2 18,36+2 8,34+2 1,34=181,46m Tο 1 ζεύγος βάσεων φέρει απόσταση 0, m Χ; 181, m χ=181, m/0, m= ζεύγη βάσεων ή 2 ( )= βάσεις Στη µεσόφαση το σωµατικό κύτταρο του αρσενικού είναι διπλοειδές και περιέχει 5 ζεύγη αυτοσωµικών χρωµοσωµάτων και ένα ζεύγος ΧΥ χρωµοσωµάτων που φέρει µήκος: 13,77+1, , ,4+2 18,36+2 8,34+2 1,34=169,22m Tο 1 ζεύγος βάσεων φέρει απόσταση 0, m Χ; 169, m χ=169, m/0, m= ζεύγη βάσεων ή 2 ( )= βάσεις Στη µετάφαση το σωµατικό κύτταρο του αρσενικού φέρει διπλασιάζει το γενετικό του υλικό, δηλαδή το κάνει: 2 ( )= βάσεις Το ωάριο θεωρείται απλοειδές, περιέχοντας µια φορά το κάθε αυτοσωµικό και ένα Χ χρωµόσωµα.εποµένως: /2 βάσεις ή βάσεις Το σπερµατοζωάριο είναι απλοειδές κύτταρο.αυτά που περιέχουν Χ χρωµόσωµα περιέχουν βάσεις, ενώ όσα έχουν Υ - 4 -

5 χρωµόσωµα περιέχουν βάσεις βάσεις= βάσεις - 5 -