Πρόταση ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ

Transcript

1 ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Βρυξέλλες, COM(2018) 150 final Πρόταση ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ σχετικά με την κινητοποίηση του Ταμείου Αλληλεγγύης της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την παροχή βοήθειας προς την Ελλάδα, την Ισπανία, τη Γαλλία και την Πορτογαλία EL EL

2 ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ 1. ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΗΣ ΠΡΟΤΑΣΗΣ Η παρούσα απόφαση καλύπτει την κινητοποίηση του Ταμείου Αλληλεγγύης της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΤΑΕΕ) για ποσό ύψους EUR με σκοπό την παροχή βοήθειας προς την Ελλάδα, τη Γαλλία, την Πορτογαλία και την Ισπανία μετά τις καταστροφές που σημειώθηκαν σε αυτές τις χώρες κατά τη διάρκεια του Η κινητοποίηση αυτή συνοδεύεται από το σχέδιο διορθωτικού προϋπολογισμού (ΣΔΠ) αριθ. 1/ που προτείνει την εγγραφή των αναγκαίων πιστώσεων στον γενικό προϋπολογισμό του 2018, όσον αφορά τις αναλήψεις υποχρεώσεων και τις πληρωμές, αφού αφαιρεθεί η προκαταβολή που καταβλήθηκε ήδη ( EUR). 2. ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΚΑΙ ΟΡΟΙ 2.1 Ελλάδα Σεισμοί στη Λέσβο Στις 12 Ιουνίου 2017, ένας σεισμός μεγέθους 6,3 βαθμών της κλίμακας Ρίχτερ έπληξε το νησί της Λέσβου στο Βόρειο Αιγαίο. Ακολούθησε πλήθος μετασεισμών που προκάλεσαν ζημίες σε ιδιωτικές κατοικίες, επιχειρήσεις και τοπικές υποδομές. (1) Η Ελλάδα υπέβαλε αίτηση για ενίσχυση από το ΤΑΕΕ την 1η Σεπτεμβρίου 2017, εντός της προθεσμίας των 12 εβδομάδων μετά την πρώτη επέλευση ζημίας. (2) Πρόκειται για φυσική καταστροφή. (3) Οι ελληνικές αρχές εκτιμούν τη συνολική άμεση ζημία σε 54,4 εκατ. EUR. Η αίτηση υποβλήθηκε βάσει των κριτηρίων για μια «περιφερειακή φυσική καταστροφή», όπως ορίζεται στο άρθρο 2 παράγραφος 3 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 2012/2002 του Συμβουλίου, της 11ης Νοεμβρίου 2002, για την ίδρυση του Ταμείου Αλληλεγγύης της Ευρωπαϊκής Ένωσης 2 (στο εξής «ο κανονισμός»), βάσει του οποίου ως «περιφερειακή φυσική καταστροφή» νοείται κάθε φυσική καταστροφή που έχει ως αποτέλεσμα άμεση ζημία σε μία περιοχή επιπέδου NUTS 2 σε επιλέξιμο κράτος, η οποία υπερβαίνει το 1,5 % του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος (ΑΕΠ) της εν λόγω περιοχής. Η ζημία που προκλήθηκε στη Λέσβο αντιπροσωπεύει το 2,14 % του ΑΕΠ της ενδιαφερόμενης περιοχής επιπέδου NUTS 2 του Βορείου Αιγαίου 3 και, συνεπώς, υπερβαίνει το κατώτατο όριο του 1,5 % του περιφερειακού ΑΕΠ που ορίζει ο κανονισμός. (4) Με την αίτησή της, η Ελλάδα ζήτησε την πληρωμή προκαταβολής, όπως ορίζεται στο άρθρο 4α του κανονισμού. Στις 24 Οκτωβρίου 2017, η Επιτροπή εξέδωσε την εκτελεστική απόφαση C(2017) 7203 για τη χορήγηση προκαταβολής 10 %, ήτοι EUR, επί της προβλεπόμενης οικονομικής ενίσχυσης από το ΤΑΕΕ και στη συνέχεια την κατέβαλε ολοσχερώς στην Ελλάδα στις 9 Νοεμβρίου (5) Στην αίτησή τους, οι ελληνικές αρχές περιγράφουν λεπτομερώς την κατάσταση μετά τον σεισμό και τις προσπάθειες που καταβλήθηκαν με σκοπό την παροχή βοήθειας στον πληγέντα πληθυσμό. Η Ελλάδα ανέφερε ότι δώδεκα χωριά της Λέσβου υπέστησαν ζημίες από τον σεισμό. Πάνω από το μισό χωριό Βρίσα καταστράφηκε COM(2018) 155 της ΕΕ L 311 της , σ. 3. EL41 = Το Περιφερειακό ΑΕΠ για το Βόρειο Αιγαίο ανέρχεται σε εκατ. EUR βάσει δεδομένων του έτους EL 2 EL

3 και οι 850 κάτοικοί της εγκατέλειψαν τις εστίες τους για μεγάλο χρονικό διάστημα εξαιτίας ισχυρών μετασεισμών. Επισκευές κρίθηκαν απαραίτητες για 776 κατοικίες, ενώ 200 κατοικίες έπρεπε να ξαναχτιστούν. Επιπλέον, τα σχολεία στην πληγείσα περιοχή παρέμειναν κλειστά. Ο τρούλος της εκκλησίας του Αγίου Παντελεήμονα στο Πλωμάρι κατέρρευσε. Ο κύριος δρόμος Μυτιλήνης - Πλωμαρίου στο ύψος του Αγίου Ισιδώρου, καθώς και ο δρόμος προς τη Μελίντα έκλεισαν λόγω κατολισθήσεων. Επίσης, προκλήθηκαν σημαντικές ζημίες σε ιστορικούς χώρους, συμπεριλαμβανομένου του Μουσείου Φυσικής Ιστορίας του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών στη Βρίσα. Ζημίες ήσσονος σημασίας προκλήθηκαν στην πόλη της Χίου και στο χωριό Κάμπος. (6) Η Ελλάδα εκτίμησε το κόστος των ενεργειών έκτακτης ανάγκης και ανάκαμψης, που ήταν επιλέξιμες σύμφωνα με το άρθρο 3 παράγραφος 2 του κανονισμού, σε 12,7 εκατ. EUR. (7) Οι ελληνικές αρχές επιβεβαίωσαν ότι δεν υπάρχει ασφαλιστική κάλυψη για τις επιλέξιμες δαπάνες. (8) Η πληγείσα περιφέρεια ανήκει στις «περιφέρειες μετάβασης» στο πλαίσιο των Ευρωπαϊκών Διαρθρωτικών και Επενδυτικών Ταμείων ( ). Στην αίτησή τους, οι ελληνικές αρχές δεν δήλωσαν στην Επιτροπή την πρόθεση να ανακατανείμουν χρηματοδότηση από τα προγράμματα των ΕΔΕΤ σε μέτρα ανάκαμψης. (9) Η Ελλάδα δεν ενεργοποίησε τον μηχανισμό πολιτικής προστασίας της Ένωσης. (10) Όσον αφορά την εφαρμογή της ενωσιακής νομοθεσίας για την πρόληψη και τη διαχείριση των κινδύνων καταστροφών δεν εκκρεμεί επί του παρόντος διαδικασία επί παραβάσει. (11) Λαμβάνοντας υπόψη τους ισχυρούς σεισμούς που έπληξαν την Ελλάδα την περίοδο , η ελληνική κυβέρνηση αποφάσισε να δημιουργήσει ένα πλαίσιο για την πρόληψη και τη διαχείριση των κινδύνων φυσικών καταστροφών, με στόχο τη βελτίωση της ανθεκτικότητας στις τοπικές κοινότητες μέσω ενός πλαισίου για την υλοποίηση πολιτικών μετριασμού των γνωστών κινδύνων, για τη διαχείριση του αντίκτυπου των σεισμών, καθώς και μέσω διαδικασιών/ενεργειών για την πρόληψη νέων κινδύνων. Το ελληνικό σύστημα αντισεισμικής πολιτικής προστασίας εδράζεται σε πολιτικές που δομούνται κυρίως στην μείωση της τρωτότητας μέσα από την πρόληψη και τον μετριασμό των κινδύνων (και των ζημιών) και στην αντιμετώπιση των καταστάσεων έκτακτης ανάγκης και των συνεπειών των καταστροφών. 2.2 Γαλλία Τυφώνες Irma και Maria στον Άγιο Μαρτίνο (Saint Martin/Sint Maarten)και τη Γουαδελούπη (Guadeloupe) Στις 5 και 6 Σεπτεμβρίου 2017, ένας τυφώνας κατηγορίας 5 και πρωτοφανούς σφοδρότητας, ονόματι Irma, κινήθηκε βορειοδυτικά μέσω της Καραϊβικής, σκοτώνοντας και τραυματίζοντας πλήθος ανθρώπων και αφήνοντας πίσω του την καταστροφή. Το μάτι του τυφώνα Irma διέσχισε το νησί του Αγίου Μαρτίνου (Saint Martin/Sint Maarten) με μέση ταχύτητα χιλιομέτρων την ώρα καταστρέφοντας πάνω από το 90 % του νησιού. Μόλις δύο εβδομάδες αργότερα, στις 18 και 19 Σεπτεμβρίου, ο τυφώνας Maria, επίσης τυφώνας κατηγορίας 5 που δημιουργήθηκε από τις ίδιες μετεωρολογικές και κλιματικές EL 3 EL

4 συνθήκες με τον τυφώνα Irma, διέσχισε την Καραϊβική και προκάλεσε πάλι σημαντικές ζημίες στον Άγιο Μαρτίνο, τη Γουαδελούπη και τμήματα της Μαρτινίκας (Martinique). (1) Η Γαλλία υπέβαλε αίτηση για οικονομική ενίσχυση από το ΤΑΕΕ στις 27 Νοεμβρίου 2017 εντός της προθεσμίας των 12 εβδομάδων από την καταγραφή της πρώτης ζημίας. (2) Πρόκειται για φυσική καταστροφή. (3) Οι γαλλικές αρχές εκτίμησαν τη συνολική άμεση ζημία που προκλήθηκε από την καταστροφή σε 1 956,2 εκατ. EUR. Η αίτηση υποβλήθηκε βάσει των κριτηρίων για μια «περιφερειακή φυσική καταστροφή» όπως ορίζεται στο άρθρο 2 παράγραφος 3 του κανονισμού. Η γαλλική αίτηση αφορά μία μόνο περιοχή επιπέδου NUTS 2, η οποία περιλαμβάνει τον Άγιο Μαρτίνο και τη Γουαδελούπη. Καθώς αυτή η περιφέρεια έχει καθεστώς εξόχως απόκεντρης περιοχής κατά την έννοια του άρθρου 349 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, εφαρμόζεται χαμηλότερο κατώτατο όριο ζημίας 1 % του περιφερειακού ΑΕΠ. Οι αναφερθείσες άμεσες ζημίες αντιπροσωπεύουν το 21,9 % του περιφερειακού ΑΕΠ 4 και υπερβαίνουν κατά πολύ το κατώτατο όριο του 1 % που εφαρμόζεται για τις εξόχως απόκεντρες περιοχές όπως ορίζει ο κανονισμός. (4) Με την αίτησή της, η Γαλλία ζήτησε την πληρωμή προκαταβολής, όπως ορίζεται στο άρθρο 4α του κανονισμού. Στις 12 Δεκεμβρίου 2017, η Επιτροπή εξέδωσε την εκτελεστική απόφαση C(2017) 8726 για τη χορήγηση προκαταβολής 10 %, ήτοι EUR, επί της προβλεπόμενης οικονομικής ενίσχυσης από το ΤΑΕΕ. Η προκαταβολή καταβλήθηκε στη Γαλλία σε δύο δόσεις, τον Δεκέμβριο του 2017 ( EUR) και τον Ιανουάριο του 2018 ( EUR). (5) Στην αίτησή τους, οι γαλλικές αρχές περιγράφουν λεπτομερώς το μέγεθος της καταστροφής που προκάλεσαν οι δύο τυφώνες. Η ισχύς του τυφώνα Irma, τυφώνα κατηγορίας 5 με μέση ταχύτητα ανέμων άνω των 275 χιλιομέτρων την ώρα για διάστημα άνω των 3 ημερών, ήταν άνευ προηγουμένου. Μέσα σε λιγότερο από δύο εβδομάδες, ο τυφώνας Maria έπληξε ξανά την Καραϊβική, προκαλώντας ζημίες κυρίως στη Γουαδελούπη. Σύμφωνα με πληροφορίες, τουλάχιστον 35 άτομα έχουν χάσει τη ζωή τους στην Καραϊβική. Στο απόγειο της κρίσης, σχεδόν πυροσβέστες, μέλη σωστικών συνεργείων, γιατροί, μέλη της χωροφυλακής και στρατιώτες αναπτύχθηκαν στις πληγείσες περιοχές προκειμένου να συμμετάσχουν στις προσπάθειες αρωγής, βοήθειας και προστασίας του πληθυσμού. 226 τόνοι τροφίμων και λίτρα νερού διανεμήθηκαν στον πληθυσμό. Χρησιμοποιήθηκαν προκατασκευασμένοι οικίσκοι για να εξασφαλιστούν αποδεκτές συνθήκες στέγασης. Στον Άγιο Μαρτίνο, οι ριπές του ανέμου προκάλεσαν ζημίες στο 90 % των κτιρίων του νησιού, εκ των οποίων το 25 % καταστράφηκε ολοσχερώς και το 40 % θα χρειαστεί την εκτέλεση δομικών εργασιών. Η οικονομία του νησιού βασίζεται κυρίως στον τουρισμό. Εξαιτίας του τυφώνα, αναμένεται μακροχρόνια ανεργία στον τομέα, ενώ τα συνολικά ποσοστά ανεργίας αυξάνονται δραματικά. Στη Γουαδελούπη, μετά το πέρασμα του τυφώνα Maria κατά τη διάρκεια της νύχτας της 18ης προς 19η Σεπτεμβρίου 2017, όλες οι δημόσιες υπηρεσίες κινητοποιήθηκαν για να καθαρίσουν τους δρόμους, να συμβάλλουν στη διάσωση του πληθυσμού και να επιτρέψουν την επιστροφή του σε ομαλές συνθήκες διαβίωσης. Επί ημέρες, περίπου νοικοκυριά στη Γουαδελούπη έμειναν χωρίς ηλεκτρικό ρεύμα, ενώ η παροχή νερού διακόπηκε σε πολλές περιοχές. Πολλές φυτείες μπανάνας, οι οποίες αποτελούν μια από τις σημαντικές πηγές εισοδήματος στη Γουαδελούπη, υπέστησαν εκατ. EUR βάσει δεδομένων του EL 4 EL

5 σημαντικές καταστροφές και θα χρειαστεί μία διετία για να επανέλθουν στην πλήρη παραγωγή. (6) Η Γαλλία εκτίμησε το κόστος των ενεργειών έκτακτης ανάγκης και ανάκαμψης, που είναι επιλέξιμες σύμφωνα με το άρθρο 3 παράγραφος 2 του κανονισμού, σε 191,4 εκατ. EUR. (7) Οι γαλλικές αρχές επιβεβαίωσαν ότι δεν υπάρχει ασφαλιστική κάλυψη για τις επιλέξιμες δαπάνες. (8) Οι πληγείσες εξόχως απόκεντρες περιοχές ανήκουν στις «λιγότερο ανεπτυγμένες περιφέρειες» στο πλαίσιο των Ευρωπαϊκών Διαρθρωτικών και Επενδυτικών Ταμείων ( ). Οι γαλλικές αρχές δήλωσαν στην Επιτροπή την πρόθεσή τους να ανακατανείμουν χρηματοδότηση από τα προγράμματα των ΕΔΕΤ σε μέτρα ανάκαμψης. (9) Κατόπιν αίτησης της Γαλλίας, ενεργοποιήθηκε ο μηχανισμός πολιτικής προστασίας της Ένωσης. Επιπλέον, η Επιτροπή κινητοποίησε ποσό ύψους 2,4 εκατ. EUR για άμεση ανθρωπιστική βοήθεια για τα νησιά της περιοχής που επλήγησαν από τον τυφώνα Irma. Περαιτέρω, το σύστημα δορυφορικής χαρτογράφησης Copernicus χρησιμοποιήθηκε για την υποστήριξη των προσπαθειών αρωγής. (10) Όσον αφορά την εφαρμογή της ενωσιακής νομοθεσίας για την πρόληψη και τη διαχείριση των κινδύνων καταστροφών δεν εκκρεμεί επί του παρόντος διαδικασία επί παραβάσει. 2.3 Πορτογαλία Δασικές πυρκαγιές στην περιφέρεια Centro Από τον Ιούνιο έως τον Οκτώβριο του 2017, η Πορτογαλία επλήγη από πολλαπλά κύματα μεγάλων δασικών πυρκαγιών που προκλήθηκαν από υψηλές θερμοκρασίες, ισχυρούς ανέμους και εξαιρετικά χαμηλή υγρασία. Οι πυρκαγιές αυτές έπληξαν κυρίως τις κεντρικές και βόρειες περιοχές της Πορτογαλίας και είχαν μοιραίες συνέπειες προκαλώντας την καταστροφή βασικών δημόσιων υποδομών, δημόσιων κτιρίων, ιδιωτικών κατοικιών, επιχειρήσεων καθώς και γεωργικών και δασικών γαιών. (1) Το πρώτο κύμα πυρκαγιών στην περιφέρεια Centro εκδηλώθηκε στις 17 Ιουνίου Πολύ γρήγορα, στις 17 Ιουλίου 2017, και σαφώς εντός της προθεσμίας των 12 εβδομάδων, η Πορτογαλία υπέβαλε την αρχική αίτησή της για ενίσχυση από το ΤΑΕΕ. Ωστόσο, η Πορτογαλία επλήγη εκ νέου από εκτεταμένες πυρκαγιές από τον Ιούλιο έως τον Οκτώβριο. Προκειμένου να συνεκτιμηθούν τα εν λόγω συμβάντα, η Πορτογαλία υπέβαλε ενημερώσεις της αίτησής της στις 13 Οκτωβρίου 2017 και πάλι στις 14 Δεκεμβρίου 2017, συμπεριλαμβανομένης αναθεωρημένης εκτίμησης του συνολικού ποσού της ζημίας που προκάλεσαν οι πυρκαγιές από τον Ιούνιο έως τον Οκτώβριο του (2) Πρόκειται για φυσική καταστροφή. (3) Στην τελική αίτησή τους, οι πορτογαλικές αρχές εκτιμούν τη συνολική άμεση ζημία που προκάλεσαν οι πυρκαγιές από τον Ιούνιο έως τον Οκτώβριο σε 1 458,0 εκατ. EUR. Η αίτηση υποβλήθηκε ως «μείζων φυσική καταστροφή», σύμφωνα με το άρθρο 2 παράγραφος 2 του κανονισμού. Αυτό το ποσό αντιπροσωπεύει το 0,832 % του ΑΕΕ της Πορτογαλίας και υπερβαίνει το κατώτατο όριο μείζονος καταστροφής για την κινητοποίηση του Ταμείου Αλληλεγγύης ύψους 1 051,6 εκατ. EUR που ίσχυε το 2017 (δηλαδή, 0,6 % του ΑΕΕ της Πορτογαλίας). Επομένως, η καταστροφή EL 5 EL

6 χαρακτηρίζεται ως «μείζων φυσική καταστροφή» και, ως εκ τούτου, εμπίπτει στο πεδίο εφαρμογής του κανονισμού. (4) Με την αίτησή της, η Πορτογαλία ζήτησε την πληρωμή προκαταβολής, όπως ορίζεται στο άρθρο 4α του κανονισμού. Στις 9 Νοεμβρίου 2017, η Επιτροπή εξέδωσε την εκτελεστική απόφαση C(2017) 7517, με την οποία χορήγησε προκαταβολή ύψους EUR. Αυτό το ποσό βασίστηκε στην πρώτη εκτίμηση των ζημιών του Ιουλίου 2017 και αντιπροσώπευε το 10 % της οικονομικής ενίσχυσης από το ΤΑΕΕ που προβλεπόταν τη στιγμή εκείνη. Η προκαταβολή καταβλήθηκε ολοσχερώς στην Πορτογαλία στις 29 Νοεμβρίου (5) Στην αίτησή τους, οι πορτογαλικές αρχές περιγράφουν λεπτομερώς τις προσπάθειες που καταβλήθηκαν για την καταπολέμηση των πυρκαγιών, καθώς και τα αποτελέσματα και τις συνέπειες της καταστροφής. Κατά την περίοδο μεταξύ 17 Ιουνίου και 17 Οκτωβρίου 2017, οι πυρκαγιές έπληξαν κυρίως τις κεντρικές και βόρειες περιοχές. Μόνο η μεγάλη πυρκαγιά του Ιουνίου στην περιοχή Pedrógão Grande στοίχισε τη ζωή σε 64 ανθρώπους. Συνολικά, από τις πυρκαγιές έχασαν τη ζωή τους περίπου εκατό άνθρωποι ο αριθμός των τραυματιών ήταν πολύ μεγαλύτερος. Ο αντίκτυπος στην καθημερινή ζωή και στις ιδιωτικές περιουσίες ήταν σημαντικός. Οι εκτεταμένες καμένες εκτάσεις από τις πυρκαγιές που αναφέρονται στην αίτηση χαρτογραφήθηκαν από το Ευρωπαϊκό Σύστημα Πληροφόρησης για τις Δασικές Πυρκαγιές (EFFIS). Σύμφωνα με το EFFIS, η έκταση των καμένων περιοχών που επλήγησαν σοβαρά ήταν εκτάρια, εκ των οποίων εκτάρια γεωργικών γαιών και εκτάρια δασών και άλλων δασικών γαιών. (6) Η Πορτογαλία εκτίμησε το κόστος των ενεργειών έκτακτης ανάγκης και ανάκαμψης, που είναι επιλέξιμες σύμφωνα με το άρθρο 3 παράγραφος 2 του κανονισμού, σε 211,0 εκατ. EUR. (7) Οι πορτογαλικές αρχές επιβεβαίωσαν ότι δεν υπάρχει ασφαλιστική κάλυψη για τις επιλέξιμες δαπάνες. (8) Οι πληγείσες περιφέρειες εμπίπτουν στις «λιγότερο ανεπτυγμένες περιφέρειες» στο πλαίσιο των Ευρωπαϊκών Διαρθρωτικών και Επενδυτικών Ταμείων ( ). Οι πορτογαλικές αρχές δήλωσαν στην Επιτροπή την πρόθεσή τους να ανακατανείμουν χρηματοδότηση από τα προγράμματα των ΕΔΕΤ σε μέτρα ανάκαμψης. (9) Κατόπιν αίτησης της Πορτογαλίας, ενεργοποιήθηκε ο μηχανισμός πολιτικής προστασίας της Ένωσης για την καταπολέμηση των πυρκαγιών. (10) Όσον αφορά την εφαρμογή της ενωσιακής νομοθεσίας για την πρόληψη και τη διαχείριση των κινδύνων καταστροφών δεν εκκρεμεί επί του παρόντος διαδικασία επί παραβάσει. (11) Η αίτηση της Πορτογαλίας παρέχει επισκόπηση των εφαρμοζόμενων προληπτικών μέτρων. Για παράδειγμα, η απόφαση αριθ. 56/2015 του Υπουργικού Συμβουλίου που δημοσιεύθηκε στην Επίσημη Εφημερίδα της Πορτογαλικής Δημοκρατίας αριθ. 147, της 30ής Ιουλίου 2015, ενέκρινε το στρατηγικό πλαίσιο για την κλιματική πολιτική, το εθνικό πρόγραμμα για την κλιματική αλλαγή και την εθνική στρατηγική για την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή, στρατηγικά έγγραφα σύμφωνα με τη νομοθεσία της ΕΕ για την πρόληψη και τη διαχείριση των κινδύνων που συνδέονται με τις καταστροφές από δασικές πυρκαγιές. EL 6 EL

7 2.4 Ισπανία Δασικές πυρκαγιές στη Γαλικία Κατά την περίοδο μεταξύ 10 και 17 Οκτωβρίου 2017, μεγάλες πυρκαγιές ξέσπασαν στην περιφέρεια της Γαλικίας, στη βορειοδυτική Ισπανία. Αιτία των πυρκαγιών ήταν οι ίδιες μετεωρολογικές συνθήκες που επικράτησαν στην Πορτογαλία, δηλαδή υψηλές θερμοκρασίες, άνεμοι και εξαιρετικά χαμηλή υγρασία. Οι πυρκαγιές προκάλεσαν σημαντικές καταστροφές σε βασικές δημόσιες υποδομές, ιδιωτικές κατοικίες, επιχειρήσεις και δασικές εκτάσεις. (1) Η Ισπανία υπέβαλε αίτηση για ενίσχυση από το ΤΑΕΕ στις 22 Δεκεμβρίου 2017, εντός της προθεσμίας των 12 εβδομάδων από την καταγραφή της πρώτης ζημίας στις 10 Οκτωβρίου (2) Πρόκειται για φυσική καταστροφή. (3) Οι ισπανικές αρχές εκτιμούν ότι η συνολική άμεση ζημία που προκάλεσε η καταστροφή ανέρχεται σε 129,1 εκατ. EUR. Το ποσό αυτό είναι σημαντικά χαμηλότερο από το κατώτατο όριο μείζονος καταστροφής ύψους 3 378,5 εκατ. EUR που ίσχυε για την Ισπανία το 2017 (δηλαδή 3 δισ. EUR σε τιμές 2011). Επίσης, παραμένει κάτω από το κατώτατο όριο της λεγόμενης περιφερειακής καταστροφής, δηλαδή το 1,5 % του περιφερειακού ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος, το οποίο για τη Γαλικία ανέρχεται σε 808 εκατ. EUR. Επομένως, η καταστροφή δεν χαρακτηρίζεται ούτε ως «μείζων φυσική καταστροφή» ούτε ως «περιφερειακή φυσική καταστροφή» σύμφωνα με τους όρους του κανονισμού. Ωστόσο, η Ισπανία επλήγη από τις ίδιες μετεωρολογικές συνθήκες που προκάλεσαν τη μείζονα καταστροφή στην Πορτογαλία. Επομένως, οι ισπανικές αρχές υπέβαλαν την αίτησή τους στο πλαίσιο της λεγόμενης «διάταξης για τις γειτονικές χώρες», όπως ορίζεται στο άρθρο 2 παράγραφος 4 του κανονισμού, σύμφωνα με το οποίο μια επιλέξιμη χώρα που πλήττεται από την ίδια καταστροφή που χαρακτηρίζεται ως μείζων καταστροφή σε μια γειτονική επιλέξιμη χώρα μπορεί επίσης να λάβει ενίσχυση από το ΤΑΕΕ. (4) Στην αίτησή τους, οι ισπανικές αρχές ζήτησαν την πληρωμή προκαταβολής. Λαμβανομένου υπόψη του χαμηλού ύψους των ζημιών και του αναμενόμενου ποσού της ενίσχυσης, η πληρωμή προκαταβολής δεν ήταν δικαιολογημένη. (5) Οι ισπανικές αρχές παρείχαν λεπτομερή περιγραφή του αντίκτυπου της καταστροφής. Η δηλωθείσα καμένη έκταση ανέρχεται σε εκτάρια δασών και θαμνωδών γαιών, συμπεριλαμβανομένων τοποθεσιών του δικτύου Natura Στις προσπάθειες διάσωσης συμμετείχαν πάνω από 300 άτομα και 112 οχήματα. 478 εθελοντές κινητοποιήθηκαν για να βοηθήσουν στην πυρόσβεση. Ο πληθυσμός που επλήγη από τις πυρκαγιές ανέρχεται σε άτομα. Τέσσερις άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους. Συνολικά, επλήγησαν 151 από τους 315 δήμους της Γαλικίας. Από οικονομική άποψη, ο δασικός τομέας επλήγη περισσότερο, καθώς μόνο οι συνολικές άμεσες ζημίες εκτιμώνται σε ποσό άνω των 93,4 εκατ. EUR. Η Ισπανία αντέδρασε γρήγορα στις πιο επείγουσες ανάγκες του πληθυσμού που επλήγη από τις πυρκαγιές, όπως η παροχή κοινωνικής υποστήριξης, η προσωρινή στέγαση και οι ουσιώδεις ενέργειες έκτακτης ανάγκης και ανάκαμψης των υποδομών. (6) Η Ισπανία εκτίμησε το κόστος των ενεργειών έκτακτης ανάγκης και ανάκαμψης, που είναι επιλέξιμες σύμφωνα με το άρθρο 3 παράγραφος 2 του κανονισμού, σε 18,7 εκατ. EUR. EL 7 EL

8 (7) Οι ισπανικές αρχές επιβεβαίωσαν ότι δεν υπάρχει ασφαλιστική κάλυψη για τις επιλέξιμες δαπάνες. (8) Η πληγείσα περιφέρεια της Γαλικίας αποτελεί «περισσότερο ανεπτυγμένη περιφέρεια» στο πλαίσιο των Ευρωπαϊκών Διαρθρωτικών και Επενδυτικών Ταμείων ( ). Στην αίτησή τους, οι ισπανικές αρχές δεν δήλωσαν στην Επιτροπή την πρόθεση να ανακατανείμουν χρηματοδότηση από τα προγράμματα των ΕΔΕΤ σε μέτρα ανάκαμψης. (9) Η Ισπανία δεν ζήτησε την ενεργοποίηση του μηχανισμού πολιτικής προστασίας της Ένωσης. (10) Όσον αφορά την εφαρμογή της ενωσιακής νομοθεσίας για την πρόληψη και τη διαχείριση των κινδύνων καταστροφών δεν εκκρεμεί επί του παρόντος διαδικασία επί παραβάσει. (11) Στην αίτησή της, η Ισπανία αναφέρεται στην απόφαση αριθ. 1313/2013/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 17ης Δεκεμβρίου 2013, περί μηχανισμού πολιτικής προστασίας της Ένωσης. Το περιφερειακό σχέδιο για τις καταστάσεις έκτακτης ανάγκης στη Γαλικία (PLATERGA) ορίζει ένα σύνολο κανόνων και διαδικασιών δράσης και πρόληψης από τις δημόσιες διοικήσεις για την αντιμετώπιση τυχόν καταστάσεων έκτακτης ανάγκης που συμβαίνουν στη Γαλικία. Επιπλέον, υπάρχει ειδικό σχέδιο πολιτικής προστασίας για την αντιμετώπιση καταστάσεων έκτακτης ανάγκης από δασικές πυρκαγιές που καλείται PEIFOGA. Το σχέδιο επικαιροποιήθηκε το Συμπέρασμα Για τους λόγους που εκτέθηκαν ανωτέρω, οι καταστροφές που αναφέρονται στις αιτήσεις που υποβλήθηκαν από την Ελλάδα, τη Γαλλία, την Πορτογαλία και την Ισπανία πληρούν τις προϋποθέσεις που ορίζονται στον κανονισμό για την κινητοποίηση του ΤΑΕΕ. 3. ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗ ΑΠΟ ΤΑ ΚΟΝΔΥΛΙΑ ΤΟΥ ΤΑΕΕ ΓΙΑ ΤΟ ΕΤΟΣ 2018 Ο κανονισμός (ΕΕ, Ευρατόμ) αριθ. 1311/2013 του Συμβουλίου, της 2ας Δεκεμβρίου 2013, για τον καθορισμό του πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου για την περίοδο (στο εξής ο «κανονισμός για το ΠΔΠ»), και ιδίως το άρθρο 10, επιτρέπει την κινητοποίηση του ΤΑΕΕ εντός ετήσιου ανώτατου ορίου EUR (τιμές 2011). Το σημείο 11 της διοργανικής συμφωνίας, της 2ας Δεκεμβρίου 2013, μεταξύ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, του Συμβουλίου και της Επιτροπής για τη δημοσιονομική πειθαρχία, τη συνεργασία σε δημοσιονομικά θέματα και τη χρηστή δημοσιονομική διαχείριση 6 καθορίζει τις λεπτομέρειες για την κινητοποίηση του ΤΑΕΕ. Δεδομένου ότι η αλληλεγγύη αποτελούσε τον κύριο λόγο ίδρυσης του ΤΑΕΕ, η Επιτροπή θεωρεί ότι η ενίσχυση θα πρέπει να έχει προοδευτικό χαρακτήρα. Αυτό σημαίνει ότι, σύμφωνα με την προγενέστερη πρακτική, το μέρος των ζημιών που υπερβαίνει το κατώτατο όριο «μείζονος φυσικής καταστροφής» για την κινητοποίηση του ΤΑΕΕ (δηλαδή, το 0,6 % του ΑΕΕ ή 3 δισ. EUR σε τιμές 2011, ανάλογα με το ποιο είναι το χαμηλότερο ποσό) θα πρέπει να οδηγήσει σε μεγαλύτερη ένταση ενίσχυσης σε σχέση με τις ζημίες που δεν υπερβαίνουν το κατώτατο όριο. Το ποσοστό που εφαρμόστηκε κατά το παρελθόν για τον 5 6 ΕΕ L 347 της , σ ΕΕ C 373 της , σ. 1. EL 8 EL

9 υπολογισμό των κονδυλίων σε περιπτώσεις μειζόνων καταστροφών ήταν 2,5 % του συνόλου των άμεσων ζημιών κάτω από το κατώτατο όριο και 6 % πάνω από αυτό. Για τις περιφερειακές καταστροφές και τις καταστροφές που γίνονται δεκτές στο πλαίσιο της διάταξης για τις «γειτονικές χώρες», το ποσοστό είναι 2,5 %. Η ενίσχυση δεν μπορεί να υπερβεί το εκτιμώμενο συνολικό κόστος των επιλέξιμων ενεργειών. Η μέθοδος υπολογισμού της ενίσχυσης καθορίστηκε στην ετήσια έκθεση για το ΤΑΕΕ και εγκρίθηκε από το Συμβούλιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Βάσει των αιτήσεων που έχουν υποβάλει η Ελλάδα, η Γαλλία, η Πορτογαλία και η Ισπανία, ο υπολογισμός της οικονομικής ενίσχυσης από το ΤΑΕΕ, με βάση την εκτίμηση των συνολικών άμεσων ζημιών που προκλήθηκαν, έχει ως εξής: Κράτη μέλη ΕΛΛΑΔΑ ΓΑΛΛΙΑ ΠΟΡΤΟΓΑΛΙ Α ΙΣΠΑΝΙΑ Χαρακτηρισμό ς καταστροφής Περιφερειακή (άρθρο 2 παρ. 3) Περιφερειακή (άρθρο 2 παρ. 3) Μείζων (άρθρο 2 παρ. 2) Περιφερειακή (άρθρο 2 παρ. 4) (σε EUR) Σύνολο άμεσων ζημιών εκατ. Κατώτατο όριο για μείζονες καταστροφές (σε εκατ. EUR) 2,5 % των άμεσων ζημιών μέχρι το κατώτατο όριο (σε EUR) 6 % των άμεσων ζημιών πάνω από το κατώτατο όριο (σε EUR) Συνολικό ποσό προτεινόμενης ενίσχυσης (σε EUR) 54, , , , , , , , Καταβληθεί σες προκαταβολ ές (σε EUR) ΣΥΝΟΛΟ Σύμφωνα με το άρθρο 10 παράγραφος 1 του κανονισμού για το ΠΔΠ, το συνολικό ποσό που ήταν διαθέσιμο για κινητοποίηση του ΤΑΕΕ στις αρχές του 2018 ανερχόταν σε EUR και είναι το άθροισμα του υπόλοιπου ποσού των κονδυλίων του έτους 2018 ύψους EUR (δηλαδή, EUR μείον EUR που κινητοποιήθηκαν ήδη το ), και του υπόλοιπου ποσού των κονδυλίων του έτους 2017 ύψους EUR που παρέμεινε αδιάθετο και μεταφέρθηκε στο Το ποσό που μπορεί να κινητοποιηθεί στο παρόν στάδιο του έτους 2018 ανέρχεται σε EUR. Αντιστοιχεί στο συνολικό ποσό που ήταν διαθέσιμο για την κινητοποίηση του ΤΑΕΕ στις αρχές του 2018 ( EUR), μείον το παρακρατηθέν ποσό ύψους EUR προκειμένου να τηρηθεί η υποχρέωση δέσμευσης του 25 % των ετήσιων πιστώσεων του 2018 μέχρι την 1η Οκτωβρίου 2017, όπως προβλέπεται στο άρθρο 10 παράγραφος 1 του κανονισμού για το ΠΔΠ. 7 Απόφαση (ΕΕ) 2017/1599 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 13ης Σεπτεμβρίου 2017, σχετικά με την κινητοποίηση του Ταμείου Αλληλεγγύης της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την παροχή βοήθειας προς την Ιταλία. EL 9 EL

10 Συνοπτικός πίνακας χρηματοδότησης για το ΤΑΕΕ Ποσό EUR Κονδύλια του 2017 που μεταφέρθηκαν στο Κονδύλια του Κονδύλια του 2018 χορηγηθέντα εμπροσθοβαρώς το 2017 σύμφωνα με το άρθρο 10 παράγραφος 2 του κανονισμού για το ΠΔΠ Σύνολο διαθέσιμο στις αρχές του Μείον όσα έχουν ήδη κινητοποιηθεί το Μείον 25 % των κονδυλίων του 2018 που παρακρατούνται Μέγιστο ποσό που είναι επί του παρόντος διαθέσιμο (πιστώσεις ) Συνολικό ποσό προτεινόμενης ενίσχυσης προς την Ελλάδα, τη Γαλλία, την Πορτογαλία και την Ισπανία Εναπομένοντα διαθέσιμα έως την 1η Οκτωβρίου EL 10 EL

11 Πρόταση ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ σχετικά με την κινητοποίηση του Ταμείου Αλληλεγγύης της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την παροχή βοήθειας προς την Ελλάδα, την Ισπανία, τη Γαλλία και την Πορτογαλία ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ ΚΑΙ ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ, Έχοντας υπόψη τη Συνθήκη για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, Έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 2012/2002 του Συμβουλίου, της 11ης Νοεμβρίου 2002, για την ίδρυση του Ταμείου Αλληλεγγύης της Ευρωπαϊκής Ένωσης 8, και ιδίως το άρθρο 4 παράγραφος 3, Έχοντας υπόψη τη διοργανική συμφωνία της 2ας Δεκεμβρίου 2013 μεταξύ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, του Συμβουλίου και της Επιτροπής για τη δημοσιονομική πειθαρχία, τη συνεργασία σε δημοσιονομικά θέματα και τη χρηστή δημοσιονομική διαχείριση 9, και ιδίως το σημείο 11, Έχοντας υπόψη την πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Εκτιμώντας τα ακόλουθα: (1) Το Ταμείο Αλληλεγγύης της Ευρωπαϊκής Ένωσης (εφεξής «το Ταμείο») έχει ως στόχο να επιτρέψει στην Ένωση να αντιδρά με ταχύ, αποτελεσματικό και ευέλικτο τρόπο σε καταστάσεις επείγουσας ανάγκης ώστε να εκφράζει την αλληλεγγύη της προς τον πληθυσμό των περιοχών που πλήττονται από φυσικές καταστροφές. (2) Το Ταμείο δεν πρέπει να υπερβαίνει το μέγιστο ετήσιο ποσό των EUR (τιμές 2011), όπως ορίζεται στο άρθρο 10 του κανονισμού (ΕΕ, Ευρατόμ) αριθ. 1311/2013 του Συμβουλίου 10. (3) Την 1η Σεπτεμβρίου 2017, η Ελλάδα υπέβαλε αίτηση για την κινητοποίηση του Ταμείου, μετά τον σεισμό που έπληξε το νησί της Λέσβου στο Βόρειο Αιγαίο στις 12 Ιουνίου (4) Στις 22 Δεκεμβρίου 2017, η Ισπανία υπέβαλε αίτηση για την κινητοποίηση του Ταμείου, μετά τις δασικές πυρκαγιές που εκδηλώθηκαν στη βορειοδυτική Ισπανία, στην περιφέρεια της Γαλικίας, κατά την περίοδο Οκτωβρίου (5) Στις 27 Νοεμβρίου 2017, η Γαλλία υπέβαλε αίτηση για την κινητοποίηση του Ταμείου, μετά τον τυφώνα Irma που έπληξε τον Άγιο Μαρτίνο στις 5 και 6 Σεπτεμβρίου 2017 και τον τυφώνα Maria που σάρωσε τη Γουαδελούπη στις 18 και 19 Σεπτεμβρίου ΕΕ L 311 της , σ. 3. ΕΕ C 373 της , σ. 1. Κανονισμός (EE, Ευρατόμ) αριθ. 1311/2013 του Συμβουλίου, της 2ας Δεκεμβρίου 2013, για τον καθορισμό του πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου για την περίοδο (ΕΕ L 347 της , σ. 884). EL 11 EL

12 (6) Στις 17 Ιουλίου 2017, η Πορτογαλία υπέβαλε την αρχική αίτησή της για ενίσχυση από το Ταμείο, μετά τις σοβαρές πυρκαγιές που εκδηλώθηκαν στις 17 Ιουνίου Ωστόσο, έπειτα από νέες πυρκαγιές που έπληξαν τη χώρα κατά την περίοδο Ιουνίου- Οκτωβρίου 2017, η Πορτογαλία υπέβαλε επικαιροποιήσεις στην αίτησή της στις 13 Οκτωβρίου 2017 και πάλι στις 14 Δεκεμβρίου 2017, συμπεριλαμβανομένης αναθεωρημένης εκτίμησης του συνολικού ποσού των ζημιών που προκάλεσαν οι πυρκαγιές από τον Ιούνιο έως τον Οκτώβριο του (7) Οι αιτήσεις της Ελλάδας, της Ισπανίας, της Γαλλίας και της Πορτογαλίας πληρούν τις προϋποθέσεις για την καταβολή οικονομικής ενίσχυσης από το Ταμείο, όπως ορίζεται στο άρθρο 4 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 2012/2002. (8) Επομένως, θα πρέπει να κινητοποιηθεί το Ταμείο για την καταβολή οικονομικής ενίσχυσης προς την Ελλάδα, τη Γαλλία, την Πορτογαλία και την Ισπανία. (9) Προκειμένου να ελαχιστοποιηθεί ο χρόνος που χρειάζεται για την κινητοποίηση του Ταμείου, η παρούσα απόφαση θα πρέπει να εφαρμοστεί από την ημερομηνία έκδοσής της, ΕΞΕΔΩΣΑΝ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΑ ΑΠΟΦΑΣΗ: Άρθρο 1 Στο πλαίσιο του γενικού προϋπολογισμού της Ένωσης για το οικονομικό έτος 2018, κινητοποιείται το Ταμείο Αλληλεγγύης της Ευρωπαϊκής Ένωσης με σκοπό τη χορήγηση ποσού ύψους EUR στην Ελλάδα, EUR στην Ισπανία, EUR στη Γαλλία και EUR στην Πορτογαλία, σε πιστώσεις ανάληψης υποχρεώσεων και πιστώσεις πληρωμών. Άρθρο 2 Η παρούσα απόφαση αρχίζει να ισχύει την ημέρα της δημοσίευσής της στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Εφαρμόζεται από [η ημερομηνία της έκδοσής της]. Βρυξέλλες, Για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο Για το Συμβούλιο EL 12 EL