Το Ερευνητικό Μετρό. Το ερευνητικόό µμετρόό του ΕΙΕ ταξιδεύύει στις «γραµμµμέές» σχεδιασµμούύ και ανακάάλυψης φαρµμάάκων.

Transcript

1 Το Ερευνητικό Μετρό Το ερευνητικόό µμετρόό του ΕΙΕ ταξιδεύύει στις «γραµμµμέές» σχεδιασµμούύ και ανακάάλυψης φαρµμάάκων. Αθήήνα 2015

2

3 Πού συναντά*ε τους *ικροοργανισ*ούς; Παντού!!! Οι 2ιο γνωστές «κρυψώνες» είναι το 2ληκτρολόγιο του υ2ολογιστή, τα χέρια *ας, τα νο*ίσ*ατα και το σάλιο *ας. Πολλοί *ικροοργανισ*οί βρίσκονται στο σώ*α *ας και έχουν τη δυνατότητα είτε να 2ροκαλέσουν ασθένειες είτε να *ας 2ροστατεύσουν α2ό αυτές. Για να τους «δού*ε» τους «ταΐζου*ε» να *εγαλώσουν και αν θέλου*ε να τους «εξαφανίσου*ε» χρησι*ο2οιού*ε αντιβιοτικά. Οι *ικροοργανισ*οί *ας βοηθούν να φτιάξου*ε 2ροϊόντα, ό2ως το γιαούρτι και η *2ύρα, αλλά και σύγχρονα 2ροϊόντα βιοτεχνολογίας ή φάρ*ακα.

4 Ο άνθρω2ος α2οτελείται α2ό κύτταρα ενώ η α*οιβάδα *όνο α2ό 1. Παρουσιάζουν όλα τα χαρακτηριστικά της ζωής: o τρέφονται, o α2εκκρίνουν, o Ανα2τύσσονται, o ιαφορο2οιούνται, o κινούνται (ανάλογα *ε τον τύ2ο τους), o δέχονται ερεθίσ*ατα και αντιδρούν, o 2ολλα2λασιάζονται και γερνούν. Τι είναι, λοι2όν, αυτό 2ου διαχωρίζει ε*άς α2ό *ια α*οιβάδα, το φύλο ενός τριαντάφυλλου, ένα βακτήριο ή τον ιό Ebola?

5 Κάθε δευτερόλε2το 2ου 2ερνάει ο ανθρώ2ινος οργανισ*ός εκτελεί χιλιάδες διεργασίες εκ*εταλλευό*ενος 2ληροφορίες 2ου βρίσκονται στο DNA. Τα διαφορετικά κύτταρα του ανθρώ2ινου σώ*ατος *εταφέρουν στο DNA τους την ίδια 2ληροφορία. Προκει*ένου να ε2ιτελέσουν τις διάφορες καθη*ερινές τους λειτουργίες αυτές οι 2ληροφορίες 2ρέ2ει να *εταφερθούν α2ό το DNA 2ου είναι στον 2υρήνα στα υ2όλοι2α τ*ή*ατα του κυττάρου. Πώς *εταφέρεται η χρήσι*η 2ληροφορία και 2ως αξιο2οιείται για να ε2ιτελέσει το κύτταρο τις λειτουργίες του;

6 Η ονο*ασία 2ρωτεΐνες 2ροέρχεται α2ό το ρή*α "2ρωτεύω" και ση*αίνει την εξαιρετική ση*ασία 2ου έχουν οι 2ρωτεΐνες για την υγεία του ανθρω2ίνου σώ*ατος. Α2οτελούνται α2ό άνθρακα, υδρογόνο, οξυγόνο & άζωτο και διαφέρουν ως 2ρος τη χη*ική τους σύσταση α2ό τα λι2ίδια και τους υδατάνθρακες γιατί 2εριέχουν άζωτο καθώς και άλλα στοιχεία ό2ως θείο, φώσφορο και σίδηρο. Στην ΠΡMΤΕΪΝΟΧMΡΑ θα γνωρίσετε τη φωσφορυλάση του γλυκογόνου ένα ένζυ*ο *ε ρόλο κλειδί στον οργανισ*ό *ας όταν χρειαζό*αστε ενέργεια

7 Τι είναι στα αλήθεια ένας Κρύσταλλος; Το δια*άντι είναι κρύσταλλος. Ό*ως κρύσταλλοι υ2άρχουν 2αντού στην καθη*ερινότητα *ας α2ό αρχαιοτάτων χρόνων Πηγή έ*2νευσης για αλχη*ιστές & συγγραφείς Πηγή θαυ*ασ*ού έρευνας & ανακαλύψεων για τους ε2ιστή*ονες Πηγή ενθουσιασ*ού για τα 2αιδιά Πώς ένας κρύσταλλος *2ορεί να *ας κατευθύνει στον σχεδιασ*ό ενός φαρ*άκου; Το ξέρατε ότι οι κρύσταλλοι α2οτελούνται α2ό ένα ε2αναλλα*βανό*ενο *οτίβο *ορίων; Ελάτε να φτιάξου*ε τους δικούς *ας κρυστάλλους *έσα σε δευτερόλε2τα *ε ένα «*αγικό» άγγιγ*α! Μαζί θα 2αρατηρήσου*ε την ανά2τυξη και τη *ορφολογία τους. Ας κρυσταλλοδρο*ήσου*ε 2αρέα λοι2όν!!!!

8 Συνταγή για να φτιάξετε τους δικούς σας κρυστάλλους Χρησι*ο2οιήστε οξικό νάτριο (ένυδρο κατά 2ροτί*ηση). Θερ*άνεται το οξικό νάτριο σε θερ*αινό*ενη 2λάκα 2ροσθέτοντας ελάχιστο νερό *έχρι το διάλυ*α να γίνει διαυγές. Μεταφέρετε το διάλυ**α σε ένα 2οτήρι & 2ερι*ένετε να φθάσει σε θερ*οκρασία δω*ατίου Αγγίξτε το διάλυ*α *ε *ια βελόνα ή *ια οδοντογλυφίδα à Οι κρύσταλλοι αρχίζουν να σχη*ατίζονται Αν το2οθετήσετε τα χέρια σας κοντά στο δοχείο θα αντιληφθείτε 2ώς αλλάζει η θερ*οκρασία του δοχείου

9 Τα γαλακτώ*ατα βρίσκονται 2αντού γύρω *ας... Στις κρέ*ες σώ*ατος, το γάλα, το βούτυρο αλλά ακό*α και σε 2ιο 2ερίεργα *έρη ό2ως η κουζίνα της *α*άς. Είναι *ίγ*ατα φτιαγ*ένα α2ό νερό και λάδι, «2αντρε*ένα» *εταξύ τους *ε ενώσεις 2ου ονο*άζου*ε ε2ιφανειενεργές. Μια τέτοια ουσία είναι το Σα2ούνι. Τα γαλακτώ*ατα έχουν την ιδιότητα να «κρύβουν» ουσίες 2ου φοβούνται το νερό ή το λάδι ό2ως οι βιτα*ίνες, τα θρε2τικά στοιχεία, οι 2ρωτεΐνες, ακό*α και τα φάρ*ακα. Έλα να βρού*ε ΜΑΖΙ τι έχει κρυφτεί στις κρέ*ες *ας

10

11

12 Η έκφραση in silico χρησι*ο2οιείται για βιολογικά 2ειρά*ατα 2ου υλο2οιούνται *έσω «εκτέλεσης *ιας διαδικασίας σε υ2ολογιστή ή *έσω 2ροσο*οίωσης σε υ2ολογιστή.» Οι in silico *ελέτες είναι χρησι*ο2οιούνται ευρέωςγια την 2ρόβλεψη της αλληλε2ίδρασης των φαρ*άκων *ε το σώ*α και *ε 2αθογόνους 2αράγοντες. Στόχος των in silico *ελετών είναι o η 2ρόβλεψη της δράσης γνωστών φαρ*άκων σε ασθένειες για τις ο2οίες δεν υ2άρχει φαρ*ακευτική αγωγή, o η ανακάλυψη νέων α2οτελεσ*ατικότερων φαρ*άκων Ελάτε να *ιλήσου*ε για τις 2ρωτεΐνες, την in silico διαδικασία σχεδιασ*ού ενός φαρ*άκου, να δού*ε σε 2ρογρά**ατα 2ροσο*οίωσης και βίντεο την τρισδιάστατη δο*ή των 2ρωτεϊνών, και να αναφερθού*ε στις ε2αγγελ*ατικές ευκαιρίες 2ου υ2άρχουν στον το*έα της Βιο2ληροφορικής.

13 ΙΝ SILICO ΧΡΗΣΙΜΑ LINKS h0p:// introducfon/what- is- in- silico- experimentafon/ h0p://ieet.org/ index.php/tpwiki/ In_silico_biology h0p:// learn.genefcs.utah.e du/content/ molecules/builddna/ h0p:// nanospace.molecular ium.com/ h0p:// resources/ models360/ models.php h0p:// t/molecules/ molecule.shtml

14

15

16 Ινστιτούτο Βιολογίας, Φαρμακευτικής Χημείας & Βιοτεχνολογίας, Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών Ομάδα συντονισμού: Ευαγγελία Χρυσίνα, Χημ. Μηχανικός, PhD in Biochemisty, University of Bath, UK, Assoc. Prof. Örebro University, Sweden, ΙΒΦΧΒ/ΕΙΕ Μάριος Γαβριήλ, Χημικός, Μεταπτυχιακός φοιτητής Βιοχημείας, ΕΚΠΑ Μαρία Χατζηδάκη, ΧημικόςΜηχανικός, MSc in Biomedical Engineering, Imperial College, London, UK, PhD student at Örebro University, Sweden Ελένη Γραμματικοπούλου, τ. Υπεύθυνη Μορφωτικών Εκδηλώσεων ΕΙΕ Μαίρη Κοντογιάννη, MSc, Υπεύθυνη διαχείρησης συνεδριακών χώρων & εκδηλώσεων ΕΙΕ Ομάδα υλοποίησης μέλη / συνεργάτες του Ινστιτούτου Βιολογίας, Φαρμακευτικής Χημείας & Βιοτεχνολογίας, ΕΙΕ Αδάμου- Τζανή Μαρίνα, Πληροφορικός, Μεταπτυχιακή φοιτήτρια Τεχνολογιών Πληροφορικής στην Ιατρική και τη Βιολογία, ΕΚΠΑ Βούλγαρη Αλεξάνδρα Βιολόγος, MSc Βιολογίας, Επιστημονική συνεργάτης Γιαλαμά Δήμητρα, Χημικός Μηχανικός, MRes in Biochemical Research, Υποψήφια διδάκτωρ Χημικής Μηχανικής ΕΜΠ Δανιηλίδη Αφροδίτη, Προπτυχιακή φοιτήτρια Οινολογίας, ΤΕΙ Αθήνας Δερπογοσιάν Αλέξανδρος, Προπτυχιακός φοιτητής Τεχνολογίας Τροφίμων, ΤΕΙ Αθήνας Ζαραφέτα Δήμητρα, Χημικός Μηχανικός, Υποψήφια διδάκτωρ Χημικής Μηχανικής ΕΜΠ Θεοχάρη Ιωάννα, Χημικός, MSc Χημείας, Επιστημονική συνεργάτης Ιατρόπουλος Στυλιανός, Προπτυχιακός φοιτητής Χημικής Μηχανικής, ΕΜΠ Καραθάνου Κωνσταντίνα, Μηχανικός Ηλεκτρονικών Υπολογιστών & Πληροφορικής, Μεταπτυχιακή φοιτήτρια Τεχνολογιών Πληροφορικής με εφαρμογές στην Υγεία & τη Βιολογία, ΕΚΠΑ Καραμολέγκου Μαρία, Βιολόγος, Μεταπτυχιακή φοιτήτρια Βιοχημείας, ΕΚΠΑ Κρικώνη Σπυριδούλα, Βιολόγος, Μεταπτυχιακή φοιτήτρια Μοριακής Ιατρικής, ΕΚΠΑ Κύρκου Χριστίνα, Τεχνολόγος Τροφίμων, ΤΕΙ Αθήνας Λογοθέτη Μαριάνθη, Χημικός Μηχανικός, PhD student at Örebro University, Sweden Μεγάλου Ευγενία, Βιολόγος, PhD in Cell Biology and Anatomy, Rosalind Franklin University of Medicine and Science, Chicago, USA, Εξωτερική συνεργάτης

17 Ομάδα υλοποίησης μέλη / συνεργάτες του Ινστιτούτου Βιολογίας, Φαρμακευτικής Χημείας & Βιοτεχνολογίας, ΕΙΕ (...συνέχεια) Μήτσου Ευγενία, Πτυχίο Βιολογικών Εφαρμογών και Τεχνολογιών, Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων, Επιστημονική συνεργάτης Νιξαρλίδης Χρήστος, Προπτυχιακός Φοιτητής Τεχνολογίας Τροφίμων, ΤΕΙ Αθήνας Οικονομάκος Γιώργος, Πτυχίο Φυτικής Παραγωγής, MSc Βιοχημείας, Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας Παπαθανασίου Αθανάσιος, Πληροφορικός, Μεταπτυχιακός φοιτητής Τεχνολογιών Πληροφορικής με εφαρμογές στην Υγεία και τη Βιολογία, ΕΚΠΑ Παπακωνσταντίνου Μαρία, Χημικός, MSc Βιοχημείας, ΕΚΠΑ, Εξωτερική συνεργάτης Πετροπούλου Γεωργία, Προπτυχιακή φοιτήτρια Χημείας, ΕΚΠΑ Ρουσσάκη Μαρίνα, Χημικός Μηχανικός ΕΜΠ, MSc Φαρμακευτικής Χημείας, ΕΚΠΑ, PhD Οργανικής Χημείας, Σχολή Χημικών Μηχανικών, ΕΜΠ, Μεταδιδακτορική ερευνήτρια Σακελλάρη Μαριάνθη, Μοριακή Βιολόγος, MSc Μοριακής και εφαρμοσμένης Φυσιολογίας, Ιατρική, ΕΚΠΑ, PhD student in Medicine, Örebro University. Σταθοπούλου Κωνσταντίνα, Μοριακή Βιολόγος, Μεταπτυχιακή φοιτήτρια Μεταφραστικής Έρευνας στην Μοριακή Βιολογία και Γενετική, Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης Σωτηροπούλου Αναστασία, Χημικός, Μεταπτυχιακή φοιτήτρια Βιοχημείας, ΕΚΠΑ Σωτηρούδης Γιώργος, Φαρμακοποιός, MSc Φαρμακογνωσίας, ΕΚΠΑ Τάρτας Θανάσης, Βιολόγος, MSc Βιολογίας, PhD Χημείας, Εξωτερικός συνεργάτης Φωτόπουλος Αναξαγόρας, Μηχανικός Ηλεκτρονικών Υπολογιστικών Συστημάτων, Μεταπτυχιακός φοιτητής Τεχνολογιών Πληροφορικής στην Ιατρική και τη Βιολογία, ΕΚΠΑ Χαζάπη Εύα, Χημικός Πανεπιστήμιο Κρήτης, Εξωτερική συνεργάτης Χατζηϊωάννου Δήμητρα, Οικονομολόγος Παν. Θεσσαλίας, Τεχνολόγος Τροφίμων, ΤΕΙ Αθήνας.