ΜΑΘΗΜΑ: ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΟΜΑΔΑ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ ΘΕΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ

Transcript

1 ΜΑΘΗΜΑ: ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΟΜΑΔΑ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ ΘΕΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ Επιμέλεια: Βουδούρη Καλλιρρόη

2 ΙΑΓ%ΝΙΣΜΑ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΟΝΟΜΑ:.. ΘΕΜΑ Α Α. Να ση)ειώσετε στο γρα1τό σας δί1λα α1ό τον αριθ)ό καθε)ιάς α1ό τις 1αρακάτω η)ιτελείς 1ροτάσεις 1 έως 5 το γρά))α 1ου αντιστοιχεί στη λέξη ή τη φράση, η ο1οία συ)1ληρώνει σωστά την 1ρόταση. 1. Όλα ισχύουν για τα >λασ?ίδια εκτός: α. είναι δίκλωνα κυκλικά?όρια DNA β. διαθέτουν γονίδια ανθεκτικότητας στα αντιβιοτικά γ. αντιγράφονται ανεξάρτητα α>ό το κύριο?όριο DNA του βακτηρίου δ. είναι δίκλωνα γρα??ικά?όρια DNA 2. O γενετικός κώδικας: α. >εριλα?βάνει τα κωδικόνια mrna β. >εριλα?βάνει τα κωδικόνια του trna γ. αντιστοιχίζει δεοξυριβονουκλεοτίδια?ε α?ινοξέα δ. είναι ασυνεχής 3. Ο καρυότυ>ος δύο φυσιολογικών ατό?ων του ίδιου είδους: α. διαφέρει ως >ρος τον αριθ?ό των χρω?οσω?άτων β. διαφέρει >ιθανόν ως >ρος τον αριθ?ό και το είδος των φυλετικών χρω?οσω?άτων γ. δε διαφέρει ως >ρος τα αυτοσω?ικά χρω?οσώ?ατα δ. δε διαφέρει 4. Πρωταρχικό τ?ή?α διαθέτει 16 βάσεις και >εριέχει 9 βάσεις U και Α συνολικά. Οι δεσ?οί υδρογόνου >ου σ>άζουν για να αντικατασταθεί α>ό την DNA >ολυ?εράση είναι: α. 15 β. 16 γ. 39 δ Σε ένα >ολύσω?α >αρατηρούνται?ια δεδο?ένη στιγ?ή 9 ριβοσώ?ατα. Α>ό το >ολύσω?α αυτό θα >αραχθούν: α. 9 διαφορετικές >ρωτεΐνες β. 9 ό?οιες >ρωτεΐνες γ. 9 διαφορετικές >ολυ>ε>τιδικές αλυσίδες δ. 9 ό?οιες >ολυ>ε>τιδικές αλυσίδες Μονάδες 25

3 ΘΕΜΑ Β Β1. Α>ό τι α>οτελείται το σύ?>λοκο έναρξης της >ρωτεϊνοσύνθεσης; Να >εριγράψετε τη λήξη. Μονάδες 4 Β2. Να >εριγραφεί το?οντέλο της δι>λής έλικας. Με βάση αυτό, αν δύο οργανισ?οί διαθέτουν στο DNA τους ίδιο >οσοστό A+T αλλά διαφορετικό C+G,?>ορείτε να τους συγκρίνετε ως >ρος τη σταθερότητα του γενετικού τους υλικού; Να αιτιολογήσετε. B3. Σε >οιες κατηγορίες διακρίνονται τα γονίδια; Αναφέρετε?ια διαφορά >ου αφορά την έκφραση τους. Β4. Γιατί στο >είρα?α τους οι Hersey και Chase δεν ε>έλεξαν ραδιενεργό άζωτο για να ανιχεύσουν τις >ρωτεΐνες ή το DNA του φάγου; B5. Σε καρυότυ>ο άνδρα >αρατηρήθηκε ότι διαθέτει στο ζεύγος των φυλετικών του χρω?οσω?άτων χρω?οσώ?ατα XYY (αντί για το φυσιολογικό XY). Με βάση το δεδο?ένο αυτό α) Πόσα συνολικά χρω?οσώ?ατα έχει; β) Να συ?>ληρώσετε τον >ίνακα: Αρχή μεσόφασης Τέλος μεσόφασης Μετάφαση Μόρια DNA Ινίδια χρωματίνης Κεντρομερίδια Χρωμοσώματα Αδελφές χρωματίδες ΘΕΜΑ Γ Γ1. Με βάση το σχή?α να βρείτε σε >οιές έννοιες αντιστοιχούν οι αριθ?οί. Να εξηγήσετε το ρόλο της >εριοχής 2 στη?ετάφραση και στη ρύθ?ιση της γονιδιακής έκφρασης.

4 Γ2. Πού συναντώνται σύ?>λοκα?όρια >ρωτεϊνών και νουκλεϊκών οξέων σε ένα ανθρώ>ινο σω?ατικό κύτταρο; Γ3. Πληθυσ?ός βακτηρίων E. coli ανα>τύσσεται σε θρε>τικό υλικό >ου >εριέχει τη λακτόζη ως >ηγή άνθρακα. Όταν η λακτόζη εξαντληθεί >ροσθέτου?ε γλυκόζη. Να >εριγράψετε τον τρό>ο λειτουργίας του ο>ερονίου >ριν και?ετά την >ροσθήκη γλυκόζης. Αν τα βακτήρια >ου δίνονται >αράγουν β-γαλακτοσιδάση, τόσο >αρουσία, όσο και α>ουσία λακτόζης, να δώσετε έναν >ιθανό λόγο >ου συ?βαίνει αυτό. Γ4. Α>ό ανάλυση >ου έγινε στο γενετικό υλικό δύο διαφορετικών οργανισ?ών η εκατοστιαία αναλογία βάσεων ήταν η εξής: Οργανισ?ός 1: 12%Α, 12% Τ, 38%G, 38%C Οργανισ?ός 2: 20% A, 20% U, 30% G, 30% C α) Τι είδους γενετικό υλικό έχει κάθε οργανισ?ός; β) Σε >οια?ορφή ζωής ανήκει κάθε οργανισ?ός; γ) Αναλύσεις γενετικού υλικού των 1 και 2 έδειξαν: Το γενετικό υλικό του οργανισ?ού 1 >εριέχει στον έναν κλώνο του Α και Τ, ενώ στον άλλο του υ>άρχουν φωσφοδιεστερικοί δεσ?οί. Το γενετικό υλικό του οργανισ?ού 2 >εριέχει στον έναν κλώνο του 500 Α και U, ενώ >εριέχει φωσφοδιεστερικούς δεσ?ούς. Με βάση τα στοιχεία αυτά >οια ε>ι>λέον συ?>εράσ?ατα?>ορείτε να εξάγετε για τη φύση του γενετικού υλικού των δυο οργανισ?ών; Μονάδες 8 ΘΕΜΑ 1. Στην εικόνα >αρουσιάζεται τ?ή?α DNA του E.coli >ου >εριλα?βάνει το ο>ερόνιο της λακτόζης. Να α>αντήσετε στα ερωτή?ατα: α) Ποια τ?ή?ατα αντιστοιχούν στις >εριοχές 1, 2, 3; β) Ποιές >εριοχές κωδικο>οιούν α?ινοξέα; γ) Πώς ονο?άζονται τα Α, Β, Γ; δ) Σε >οια κατηγορία γονίδιων ανήκει η >εριοχή 1; ε) Ποια θα ήταν η ε>ίδραση?ετάλλαξης στην >εριοχή 1 εξαιτίας της ο>οίας το >ροϊόν της δε θα?>ορούσε να συνδεθεί στο χειριστή αν στο θρε>τικό δεν υ>ήρχε λακτόζη. Γιατί; Mονάδες 7

5 2. Σε βακτήριο εντο>ίζεται >ρωτεΐνη α?ινοξέων α>οτελού?ενη α>ό 8 ίδιες >ολυ>ε>τιδικές αλυσίδες. Οι α?ετάφραστες >εριοχές α>οτελούν το 50% του?ήκουε του σχετικού mrna. Α>ό >όσα νουκλεοτίδια συνίσταται το τ?ή?α γενετικού υλικού >ου κωδικο>οιεί αυτή την >ρωτεΐνη; Mονάδες 6 3. Η αλληλουχία βάσεων >ου δίνεται α>οτελεί γονίδιο >ου α>ο?ονώθηκε α>ό >λασ?ίδιο του βακτηρίου E.coli και κωδικο>οιεί?ικρό >ε>τίδιο: Αλυσίδα Ι: 5 CCCACATGTTATATCCTGAGAGATGAGGTCATCCG3 Aλυσίδα ΙΙ: 3 GGGTGTACAATATAGGACTCTCTACTCCAGTAGGC5 Κατά τη?ετάφραση του mrna >ου >ροκύ>τει α>ό το γονίδιο αυτό χρησι?ο>οιείται το trna 3 AGA5. Να εξηγήσετε >οια αλυσίδα είναι η κωδική (Ι ή ΙΙ) και >οια η?η κωδική και να γράψετε την αλληλουχία των βάσεων του mrna >ου >ροκύ>τει. Mονάδες 7 4. Να συγκρίνετε την RNA >ολυ?εράση?ε τη DNA >ολυ?εράση. Mονάδες 5