ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΚΑΝΟΝΑ ΤΗΣ ΚΑΙΝΗΣ ΔΙΑΘΗΚΗΣ

Transcript

1 ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΚΑΙΝΗ ΔΙΑΘΗΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΚΑΝΟΝΑ ΤΗΣ ΚΑΙΝΗΣ ΔΙΑΘΗΚΗΣ Μ. Γκουτζιούδης

2 ΔΙΑΤΑΞΗ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ 1. Η Π.Δ. ως «Γραφή» της πρώτης εκκλησίας 2. Οι απαρχές της Κ.Δ. ως «Γραφής» 3. Οι πρώτες συλλογές βιβλίων της Κ.Δ. 4. Τέλη 2 ου αι. Σταθμός στην ιστορία του κανόνα 5. Οι συζητήσεις για ορισμένα βιβλία της Κ.Δ. 6. Τελική διαμόρφωση του κανόνα (4 ος αι.) 7. Ο Κανόνας στη Συριακή Εκκλησία 8. Κανόνας και Εκκλησία

3

4 1. Η Π.Δ. ως «Γραφή» της πρώτης εκκλησίας Πρώτο Ερώτημα Ποια ήταν η Γραφή της πρώτης εκκλησίας; Α. Η Παλαιά Διαθήκη Β. Testimonia (= μαρτυρίες) Όλα αυτά κυκλοφορούσαν μεταξύ των χριστιανών της πρώτης εκκλησίας. Γ. Florilegia (= ανθολόγια)

5 2. Οι απαρχές της Κ.Δ. ως «Γραφής» Ο λόγος του Κυρίου μεταδιδόταν προφορικά πριν καταγραφεί στα ευαγγέλια. Τα βιβλία που αποτέλεσαν την Κ.Δ. είναι το γραπτό μέρος της προφορικά μεταδιδόμενης χριστιανικής αλήθειας. Την εποχή που γράφτηκαν δεν αναγνωρίστηκαν αμέσως ως «Γραφή». Στα μέσα του 2 ου αι. χωρία από τα ευαγγέλια παρατίθενται ως «Γραφήυ» (Β Κλήμεντος, Επιστολή Βαρνάβα)

6 3. Οι πρώτες συλλογές βιβλίων της Κ.Δ. Δεύτερο Ερώτημα Πότε έγιναν οι πρώτες συλλογές με τα βιβλία της Κ.Δ; Μια πρώτη συλλογή μαρτυρείται στο 140 μ.χ. Έγινε από τον αιρετικό Μαρκίωνα στη Ρώμη.

7 Υπάρχουν ενδείξεις για την ύπαρξη μιας συλλογής των επιστολών του Παύλου πριν από το Μαρκίωνα. Β Πέτρου Ιγνάτιος Αντιοχείας Πολύκαρπος Σμύρνης Ιουστίνος

8 Τρίτο Ερώτημα Πότε τα ευαγγέλια, οι επιστολές και τα υπόλοιπα έργα καθιερώθηκαν ως «Γραφή» ή ως η «Κ.Δ»; Ένα Corpus Paulinum είναι δυνατό να υπήρχε κατά τα τέλη του 1 ου ή στις αρχές του 2 ου αι. μ.χ.

9 4. Τέλη 2 ου αι. Σταθμός στην ιστορία του κανόνα Ειρηναίος Λουγδούνου Κλήμης Αλεξανδρέας Περιλαμβάνει: Περιλαμβάνει: Ευαγγέλια Ευαγγέλια Επιστολές Παύλου Επιστολές Παύλου Πράξεις Πράξεις Αποκάλυψη Αποκάλυψη Α Πέτρου Α Πέτρου Α -Β Ιωάννη Α -Β Ιωάννη Ιούδα

10 Ο Κανόνας του Μουρατόρι - Σημαντικό κείμενο για την κατάσταση του κανόνα κατά τα τέλη του 2 ου αι.

11 Ο Κανόνας του Μουρατόρι Απαριθμεί σε λατινική γλώσσα 23 βιβλία της Κ.Δ. Περιλαμβάνει: 4 Ευαγγέλια 13 Επιστολές Παύλου Πράξεις Αποκάλυψη Α -Β Ιωάννη Απουσιάζουν: Προς Εβραίους Ιακώβου Α -Β Πέτρου Γ Ιωάννη Ιούδα Σοφία Σολομώντος

12 5. Οι συζητήσεις για ορισμένα βιβλία της Κ.Δ. 3 ος αι. μ.χ. Ωριγένης 4 Ευαγγέλια Ομολογούμενα Αμφιβαλλόμενα Ιακώβου 13 Επιστολές Β Πέτρου Παύλου B -Γ Ιωάννη Προς Εβραίους Ιούδα Πράξεις Α Πέτρου Α Ιωάννη Αποκάλυψη

13 6. Τελική διαμόρφωση του κανόνα (4 ος αι.) 4 ος αι. μ.χ. Ευσέβιος Ομάδες βιβλίων Α. Ομολογούμενα Β. Αντιλεγόμενα Γ. Νόθα Χειρόγραφο με κείμενο της Αποκάλυψης Δ. Αιρετικά

14 Στη Δύση διατυπώθηκαν αμφιβολίες ως προς την προς Εβραίους Στην Ανατολή αμφισβητήθηκε κυρίως η κανονικότητα της Αποκάλυψης

15 Τελικός σταθμός στη διαμόρφωση του κανόνα Η 39 η Εορταστική Επιστολή του Μ. Αθανασίου (367 μ.χ.) Αναφέρονται ως κανονικά τα 27 Βιβλία της Κ.Δ. Πρώτος ο Αθανάσιος χρησιμοποιεί τον όρο «Κανών» προς δήλωση του σώματος των βιβλίων της Αγ. Γραφής Βιβλία Α. Κανονικά Β. Απόκρυφα

16 Κείμενο Χρον. Μαρτυρία για τη διαμόρφωση του Κανόνα της Κ.Δ. Ιγνάτιος ~110 Παραθέσεις βιβλικών χωρίων Πολύκαρπος ~ παραθέσεις βιβλικών χωρίων Μαρκίων ~140 Μαρτυρία βιβλίων της Κ.Δ. Ιουστίνος Παραθέσεις βιβλικών χωρίων Ειρηναίος ~180 Παραθέσεις βιβλικών χωρίων κατ όνομα Κλήμης Παραθέσεις βιβλικών χωρίων κατ όνομα Tερτυλλιανός Παραθέσεις βιβλικών χωρίων κατ όνομα Κ. Μουρατόρι Απαριθμεί 23 βιβλία της Κ.Δ. στα λατινικά Ωριγένης Παραθέσεις βιβλικών χωρίων κατ όνομα Eυσέβιος Η περιβόητη ταξινόμηση AΘανάσιος ~367 Κατάλογος με τα βιβλία της Κ.Δ. στην 39 η Επιστολή

17 Η κατάσταση στη Δύση 27 βιβλία της Κ.Δ αναγνωρίζουν οι: Α. Ιερώνυμος Β. Ρουφίνος Γ. Αυγουστίνος Τελικοί σταθμοί στη διαμόρφωση του Κανόνα: 1. Το Decretum του πάπα Γελάσιου (6 ος αι.). 2. Η επιστολή του πάπα Ιννοκέντιου Α προς τον επίσκοπο της Τουλούζης (405). 3. Η σύνοδος της Ιππώνας (393). 4. Η σύνοδος της Καρχηδόνας (397).

18

19

20

21 7. Ο Κανόνας στη Συριακή Εκκλησία Μέχρι και τον 4 ο αι. επικρατούσε το «Δια Τεσσάρων» του Τατιανού που ονομαζόταν «Ευαγγέλιο των μικτών». Η Πεσσίτα (5 ος αι.) περιλαμβάνει 22 βιβλία της Κ.Δ. 4 ευαγγέλια 14 παύλειες επιστολές 3 καθολικές (Ιακ, Α Πε, Α Ιω) Πράξεις

22 8. Κανόνας και Εκκλησία Τέταρτο Ερώτημα Πώς οδηγήθηκε η εκκλησία στη συγκέντρωση των βιβλίων; Οι λόγοι 1. Ο Μαρκίων 2. Κυκλοφορία αποκρύφων έργων 3. Το concensus (η ομόφωνη γνώμη) της εκκλησίας γίνεται το οριστικό κριτήριο για την αποδοχή των βιβλίων

23

24 Παράγοντες που καθόρισαν την αποδοχή των βιβλίων στον Κανόνα της Κ.Δ. 1. Η αποστολική προέλευση 2. Η σημαντικότητα των κοινοτήτων στις οποίες απευθύνονταν 3. Η συμφωνία του περιεχομένου με τις αρχές της πίστης Concensus (η ομόφωνη γνώμη) της εκκλησίας

25 ΚΑΙΝΗ ΔΙΑΘΗΚΗ Ευαγγέλια Πράξεις Επιστολές Αποκάλυψη 4 Παύλειες Καθολικές 13+1=14 7