ΦΟΡΟΛΟΓΙΑ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ ΚΑΙ ΚΙΝΗΤΡΑ ΕΠΕΝ ΥΣΕΩΝ

Transcript

1 ΦΟΡΟΛΟΓΙΑ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ ΚΑΙ ΚΙΝΗΤΡΑ ΕΠΕΝ ΥΣΕΩΝ ΕΝΙΑΙΟΣ ΦΟΡΟΣ Ι ΙΟΚΤΗΣΙΑΣ ΑΚΙΝΗΤΩΝ (ΕΝ.Φ.Ι.Α) ΝΟΜΟΣ 4223/2013 Στο παρόν µάθηµα θα αναφερθούµε συνοπτικά στον πιο πρόσφατο νόµο φορολόγησης της κατοχής ακινήτων και των εµπράγµατων και ενοχικών δικαιωµάτων που ισχύει µέχρι και σήµερα στην χώρα µας, στον Ενιαίο Φόρο Ιδιοκτησίας Ακινήτων ή αλλιώς στον γνωστό µας ΕΝ.Φ.Ι.Α. ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ ΤΟΥ ΦΟΡΟΥ-ΤΙ ΕΙΝΑΙ Ο ΕΝ.Φ.Ι.Α; Από το έτος 2014 και για κάθε επόµενο έτος επιβάλλεται Ενιαίος Φόρος Ιδιοκτησίας Ακινήτων, στο εξής ΕΝ.Φ.Ι.Α., σε ακίνητα που βρίσκονται στην Ελλάδα και ανήκουν σε φυσικά και νοµικά πρόσωπα ή κάθε είδους νοµικές οντότητες την 1 η Ιανουαρίου κάθε έτους. Ο ΕΝΦΙΑ επιβάλλεται στα εµπράγµατα δικαιώµατα της πλήρους κυριότητας, της ψιλής κυριότητας, της επικαρπίας, της οίκησης και της επιφάνειας επί του ακινήτου. Επίσης ο ΕΝΦΙΑ επιβάλλεται και στα εµπράγµατα ή ενοχικά δικαιώµατα της αποκλειστικής χρήσης θέσης στάθµευσης, βοηθητικού χώρου και πισίνας που βρίσκονται σε κοινόκτητο τµήµα του ακινήτου. Εξαιρετικά επιβάλλεται και στο δικαίωµα της νοµής ή οιονεί νοµής, της κατοχής καθώς και στη δέσµευση δικαιωµάτων επί του ακινήτου από Ο.Τ.Α. όπως θα δούµε παρακάτω. Ο ΕΝΦΙΑ ΙΣΟΥΤΑΙ ΜΕ ΤΟ ΑΘΡΟΙΣΜΑ ΤΟΥ ΚΥΡΙΟΥ ΦΟΡΟΥ ΓΙΑ ΚΑΘΕ ΑΚΙΝΗΤΟ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΟΥ ΦΟΡΟΥ ΕΠΙ ΤΗΣ ΣΥΝΟΛΙΚΗΣ ΑΞΙΑΣ ΤΩΝ ΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ ΕΠΙ ΤΩΝ ΑΚΙΝΗΤΩΝ. Τα δικαιώµατα πάνω στα οποία επιβάλλεται ο ΕΝΦΙΑ είναι αυτά της 1 ης Ιανουαρίου κάθε έτους άσχετα αν υπάρχουν µεταβολές µέσα στο έτος και ανεξάρτητα από την µεταγραφή του τίτλου κτήσης. Για να καθορίσουµε τον ΕΝΦΙΑ λαµβάνουµε υπόψη την πραγµατική κατάσταση του ακινήτου δηλαδή µε βάση την οριστική εγγραφή των ακινήτων στο κτηµατολογικό γραφείο. Αν δεν υπάρχει κτηµατολογικό γραφείο παίρνουµε τα στοιχεία που χρειαζόµαστε από τον τίτλο κτήσης των ακινήτων (συµβόλαιο αγοράς, µεταβίβασης, κληρονοµιά κ.α.). αν πάλι δεν υπάρχει τότε λαµβάνουµε τα πραγµατικά στοιχεία των ακινήτων. Αν η πραγµατική επιφάνεια του ακινήτου υπερβαίνει αυτή που αναγράφεται στην οριστική εγγραφή στο κτηµατολόγιο ή στον τίτλο κτήσης ή στην άδεια οικοδοµής ή έχει γίνει αλλαγή της χρήσης του ακινήτου λαµβάνεται υπόψη η πραγµατική επιφάνεια και η πραγµατική χρήση του ακινήτου. 1

2 ΥΠΟΚΕΙΜΕΝΟ ΤΟΥ ΦΟΡΟΥ-ΠΟΙΟΣ ΠΛΗΡΩΝΕΙ ΤΟΝ ΕΝΦΙΑ Τον φόρο τον πληρώνει κάθε φυσικό ή νοµικό πρόσωπο που έχει ακίνητα στην Ελλάδα ή άλλη νοµική οντότητα και ειδικότερα: -αυτός που αποκτά δικαίωµα σε ακίνητο από οποιαδήποτε αιτία από την ηµεροµηνία που συντάχθηκε το οριστικό συµβόλαιο κτήσης ή από την ηµεροµηνία της τελεσίδικης δικαστικής απόφασης µε την οποία αναγνωρίζεται το δικαίωµα -ο υπερθεµατιστής -ο κληρονόµος και συγκεκριµένα τόσο αυτός που κληρονοµεί βάσει διαθήκης µέχρι και την 31 εκεµβρίου του προηγούµενου της φορολογίας έτους όσο και αυτός που κληρονοµεί χωρίς διαθήκη εφόσον δεν έχει δηµοσιευτεί διαθήκη µέχρι και την 31 εκεµβρίου του προηγούµενου της φορολογίας έτους -όποιος απέκτησε ακίνητο έπειτα από δωρεά αιτία θανάτου εφόσον ο θάνατος επήλθε µέχρι και την 31 η εκεµβρίου του προηγούµενου της φορολογίας έτους -αυτός που αποκτά δικαίωµα µε προσύµφωνο αγοράς -ο δικαιούχος ακινήτου από το ηµόσιο ή τον Οργανισµό Εργατικής Κατοικίας ή Οργανισµό Τοπικής Αυτοδιοίκησης ή Ν.Π... και για το χρονικό διάστηµα πριν από τη σύνταξη οριστικού παραχωρητηρίου εφόσον έχει παραλάβει το ακίνητο -ο κηδεµόνας για τα ακίνητα σχολάζουσας κληρονοµιάς -ο εκτελεστής διαθήκης ή εκκαθαριστής κληρονοµιάς -ο µεσεγγυούχος ακινήτου -ο σύνδικος της πτώχευσης -ο νοµέας επίδικου ακινήτου -ο εργολάβος για ακίνητο το οποίο αν και συµφωνήθηκε να µεταβιβασθεί δεν έχει µεταβιβασθεί από τον γηπεδούχο στον εργολάβο ή σε τρίτα πρόσωπα εφόσον έχουν περάσει 4 χρόνια από την ηµεροµηνία θεώρησης από την ελληνική αστυνοµία της οικοδοµικής άδειας για την έναρξη εργασιών ή έχουν εκµισθωθεί ή χρησιµοποιηθεί µε οποιοδήποτε τρόπο τα 4 αυτά χρόνια από τον εργολάβο -ο κάτοχος ακινήτου που ανήκει σε φορέα της Γενικής Κυβέρνησης χωρίς την συναίνεση του φορέα -ο κάτοχος ακινήτου πλην του δηµοσίου που ανήκει στην ΕΤΑ ΑΕ και στην «Παράκτιο Αττικό Μέτωπο Α.Ε» µε την συναίνεση των εταιρειών αυτών -ο Ο.Τ.Α. για ακίνητο που δεσµεύει για οποιοδήποτε λόγο και για το χρονικό 2

3 διάστηµα κατά το οποίο εκκρεµεί σχετική αποζηµίωση. Ο πλήρης κύριος ενός ακινήτου είναι υποχρεωµένος από τον νόµο να καταβάλλει το συνολικό ποσό του ΕΝΦΙΑ κατά το ποσοστό συνιδιοκτησίας του. Αν έχει συσταθεί επικαρπία τότε ο συνολικός ΕΝΦΙΑ που βαρύνει το ακίνητο αποπληρώνεται και από τον επικαρπωτή και από τον ψιλό κύριο. Αν ο επικαρπωτής είναι φυσικό πρόσωπο, ο φόρος που του αναλογεί να πληρώσει εξαρτάται από την ηλικία του και εκφράζεται ως ποσοστό του φόρου που αναλογεί στην πλήρη κυριότητα: Στα 8/10, αν ο επικαρπωτής δεν έχει υπερβεί το 20 ο έτος της ηλικίας του Στα 7/10 αν ο επικαρπωτής έχει υπερβεί το 20 ο έτος της ηλικίας του Στα 6/10 αν ο επικαρπωτής έχει υπερβεί το 30 ο έτος της ηλικίας του Στα 5/10 αν ο επικαρπωτής έχει υπερβεί το 40 ο έτος της ηλικίας του Στα 4/10 αν ο επικαρπωτής έχει υπερβεί το 50 ο έτος της ηλικίας του Στα 3/10 αν ο επικαρπωτής έχει υπερβεί το 60 ο έτος της ηλικίας του Στα 2/10 αν ο επικαρπωτής έχει υπερβεί το 70 ο έτος της ηλικίας του Στο 1/10 αν ο επικαρπωτής έχει υπερβεί το 80 ο έτος της ηλικίας του. Αν ο επικαρπωτής δεν είναι φυσικό πρόσωπο ο φόρος που του αναλογεί είναι 8/10 του φόρου που αναλογεί στον φόρο για την πλήρη κυριότητα. Ο κύριος φόρος που αναλογεί στην οίκηση και στο δικαίωµα της επιφάνειας ισούται µε το φόρο που αναλογεί στην επικαρπία και τέλος ο φόρος που αναλογεί στην ψιλή κυριότητα υπολογίζεται αν από τον φόρο που αναλογεί στην πλήρη κυριότητα αφαιρέσουµε τον φόρο που αναλογεί στην επικαρπία. ΑΠΑΛΛΑΓΕΣ ΑΠΟ ΤΟΝ ΕΝΦΙΑ Απαλλάσσονται από τον ΕΝΦΙΑ τα ακίνητα που ανήκουν σε: Στο ηµόσιο, στο Ταµείο Αξιοποίησης της Ιδιωτικής Περιουσίας του ηµοσίου (ΤΑΙΠΕ ), στην Εταιρεία των Ακινήτων του ηµοσίου (ΕΤΑ ΑΕ) και στην εταιρεία «Παράκτιο Αττικό Μέτωπο Α.Ε» Σε Νοµικά Πρόσωπα Ιδιωτικού ικαίου και σε Νοµικά Πρόσωπα ηµοσίου ικαίου που εντάσσονται στους φορείς της Γενικής Κυβέρνησης καθώς και σε ΟΤΑ και ιδιοχρησιµοποιούνται ή 3

4 παραχωρούνται δωρεάν στο ηµόσιο. Σε ξένα κράτη εφόσον τα ακίνητα χρησιµοποιούντα για την εγκατάσταση πρεσβείας ή προξενείου ξένου κράτους ή για την εγκατάσταση του πρέσβη ή του προξένου και λοιπών αντιπροσώπων και πρακτόρων Σε ΝΠ που δεν εντάσσονται στην γενική Κυβέρνηση και ιδιοχρησιµοποιούνται αποκλειστικά για την εκπλήρωση µορφωτικού, εκπαιδευτικού, πολιτιστικού, αθλητικού, θρησκευτικού, φιλανθρωπικού και κοινωφελούς σκοπού ή παραχωρούνται δωρεάν στο δηµόσιο Σε νοµικά πρόσωπα των γνωστών θρησκειών και δογµάτων που ιδιοχρησιµοποιούνται για την εκπλήρωση του λατρευτικού, θρησκευτικού και κοινωφελούς έργου τους και στο Άγιο Όρος Επίσης απαλλάσσονται τα ακίνητα για τα οποία υφίσταται απαγόρευση οποιασδήποτε χρήσης σύµφωνα µε τον ισχύοντα πολεοδοµικό σχεδιασµό ιδίως ρυµοτοµικό βάρος, ρυµοτοµική απαλλοτρίωση, δέσµευση ακινήτου για κοινωφελή ή κοινόχρηστο σκοπό ή για λόγους προστασίας µνηµείων και αρχαιοτήτων, ιδίως αρχαιολογική δέσµευση για ανασκαφές, κήρυξη αρχαιολογικού χώρου καθώς και για λόγους προστασίας του περιβάλλοντος που έχει επιβληθεί από φορείς της Γενικής Κυβέρνησης αποκλειστικά κατά το µέρος για το οποίο υφίσταται η ως άνω απαγόρευση. Σε περίπτωση µερικής απαγόρευσης χρήσης ακινήτου εκτός σχεδίου πόλης ή οικισµού ο ΕΝΦΙΑ µειώνεται κατά 30%. Σε περίπτωση µερικής απαγόρευσης χρήσης ακινήτου εντός οικισµού ο ΕΝΦΙΑ µειώνεται κατά 60%. Επίσης κτίσµατα και οικόπεδα που τους αναλογούν τα οποία βρίσκονται στην Κεφαλονιά και στους νοµούς Φθιώτιδας και Φωκίδας που έχουν αποδεδειγµένα υποστεί ζηµιές από τους σεισµούς του Ιανουαρίου 2014 και Αυγούστου 2013 αντίστοιχα απαλλάσσονται από τον ΕΝΦΙΑ για τα έτη 2014 και Επίσης απαλλάσσονται από τον ΕΝΦΙΑ πολεοδοµικά ανενεργών οικισµών του νοµού Κοζάνης εφόσον όλο το έτος 2013 δεν ηλεκτροδοτήθηκαν. Επίσης για το έτος 2014, ο ΕΝΦΙΑ µειώνεται κατά 20% για τα δικαιώµατα σε κύριους χώρους αποπερατωµένων κατοικιών, µονοκατοικιών, διαµερισµάτων και επαγγελµατικών στεγών εφόσον 4

5 ανήκουν σε φυσικά πρόσωπα που είναι φορολογικοί κάτοικοι Ελλάδας και καθ όλη την διάρκεια του προηγούµενου χρόνου ήταν κενοί και µη ηλεκτροδοτούµενοι. ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΚΥΡΙΟΥ ΦΟΡΟΥ Α) Υπολογισµός του κύριου φόρου για τα κτίσµατα Ο κύριος φόρος επί των κτισµάτων υπολογίζεται µε βάση τη γεωγραφική θέση, την επιφάνεια, τη χρήση, την παλαιότητα, τον όροφο και τον αριθµό των προσόψεων του κτίσµατος. Ειδικότερα: -η γεωγραφική θέση του κτίσµατος προσδιορίζει την τιµή ζώνης στην οποία υπάγεται αυτό. Ανάλογα µε την τιµή ζώνης που ισχύει την 1 η ιανουαρίου του έτους φορολογίας, γίνεται κατάταξη του κτίσµατος σε αντίστοιχη φορολογική ζώνη (Φ.Ζ.) -η επιφάνεια υπολογίζεται σε τ.µ. -προκειµένου για ειδικά κτίρια, η επιφάνεια αποµειώνεται µε την εφαρµογή του Συντελεστή Αποµείωσης Επιφάνειας (ΣΑΕ) -η χρήση των χώρων του κτίσµατος διακρίνεται σε κύρια και βοηθητική. Με απόφαση του Υπουργού Οικονοµικών ορίζεται η σχετική διάκριση σχετικά µε την επιβολή του ΕΝΦΙΑ -η παλαιότητα του κτίσµατος προκύπτει από τη διαφορά µεταξύ του έτους φορολογίας και του έτους έκδοσης της νεώτερης οικοδοµικής άδειας. Αν δεν υπάρχει οικοδοµική άδεια, τότε ως έτος έκδοσης της λαµβάνεται το έτος κατασκευής που προκύπτει από δηµόσιο έγγραφο αν δεν υπάρχει τότε το έτος που δηλώθηκε στην φορολογική διοίκηση µε την υποβολή της δήλωσης στοιχείων ακινήτων. ΑΡΧΙΚΑ ΥΠΟΛΟΓΙΖΟΥΜΕ ΒΑΣΗ ΤΟΥ ΠΙΝΑΚΑ ΠΟΥ ΑΚΟΛΟΥΘΕΙ ΤΟΝ ΒΑΣΙΚΟ ΦΟΡΟ (Β.Φ.) ΑΝΑ ΦΟΡΟΛΟΓΙΗ ΖΩΝΗ (Φ.Ζ.) όπως αυτή αντιστοιχεί στην τιµή ζώνης. Τιµή ζώνης (ευρώ/τµ) Φ.Ζ. Βασικός Φόρος (Β.Φ.) (ευρώ/τµ) , , , , , , ,60 5

6 , , , , ,00 Κτίσµατα εντός ή εκτός σχεδίου πόλης ή οικισµού για τα οποία δεν έχει καθορισθεί τιµή ζώνης, εντάσσονται στην κατώτερη τιµή ζώνης της ηµοτικής Ενότητας στην οποία βρίσκονται ή αν δεν έχουν καθορισθεί του ήµου ή της Περιφερειακής Ενότητας ή της Περιφέρειας. ΒΡΙΣΚΟΥΜΕ ΤΟΝ ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΗ ΠΑΛΑΙΟΤΗΤΑΣ ΚΤΙΣΜΑΤΟΣ (Σ.Π.Κ.) ΜΕ ΒΑΣΗ ΤΟΝ ΠΙΝΑΚΑ ΠΟΥ ΑΚΟΛΟΥΘΕΙ Παλαιότητα Συντελεστής Παλαιότητας Κτίσµατος (ΣΠΚ) 26 έτη και άνω 1,00 20 έως και 25 έτη 1,05 15 έως και 19 έτη 1,10 10 έως και 14 έτη 1,15 5 έως και 9 έτη 1,20 Μέχρι και 4 έτη 1,25 Για τα κτίρια που ανεγέρθηκαν πριν του 1930 εφαρµόζεται συντελεστής παλαιότητας 0,8 ενώ για τα κτίρια µε παλαιότητα ανω των 100 ετών εφαρµόζεται συντελεστής παλαιότητας 0,60. ΒΡΙΣΚΟΥΜΕ ΤΟΝ ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΗ ΑΠΟΜΕΙΩΣΗΣ ΕΠΙΦΑΝΕΙΑΣ (ΣΑΕ) κτίσµατος για κύριους χώρους ειδικών κτιρίων σύµφωνα µε τον πίνακα που ακολουθεί: Κλιµάκιο Επιφάνειας (τµ) Συντελεστής Αποµείωσης Επιφάνειας (ΣΑΕ) ,00 500, , , , , , , , , , , , ,01 και άνω 0,25 6

7 ΒΡΙΣΚΟΥΜΕ ΚΑΙ ΤΟΝ ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΗ ΟΡΟΦΟΥ (Σ.Ο.) ο οποίος εφαρµόζεται για τον όροφο στον οποίο βρίσκεται το κτίσµα σύµφωνα µε τον πίνακα που ακολουθεί: Όροφος Συντελεστής Ορόφου (Σ.Ο.) Υπόγειο 0,98 Ισόγειο και 1ος 1,00 2 ος και 3ος 1,01 4 ος και 5ος 1,02 6 ος και άνω 1,03 Σε περίπτωση που το κτίσµα εκτείνεται σε περισσότερους από έναν ορόφους ως συντελεστή ορόφου λαµβάνεται εκείνος του υψηλότερου ορόφου. -προκειµένου για µονοκατοικία εφαρµόζεται Συντελεστής Μονοκατοικίας (Σ.Μ.) ο οποίος ορίζεται σε 1,02 -Συντελεστής Πρόσοψης (Σ.Π.) ο οποίος ορίζεται σε 1 για µηδενικό αριθµό προσόψεων, σε1,01 για κτίρια µε µια πρόσοψη και σε 1,02 για κτίρια µε δυο ή περισσότερες προσόψεις. Ο ΣΠ δεν εφαρµόζεται σε ειδικά κτίρια και βοηθητικούς χώρους -Συντελεστής Βοηθητικών Χώρων (ΣΒΧ) που ορίζεται σε 0,1 -Συντελεστής Ηµιτελών Κτισµάτων (ΣΗΚ) ο οποίος ορίζεται σε 0,4 και εφαρµόζεται στα ηµιτελή κτίσµατα, ανεξαρτήτως σταδίου κατασκευής που: α) δεν είχαν ποτέ ηλεκτροδοτηθεί και είναι κενά ή β) ηλεκτροδοτούνται µε εργοταξιακό ηλεκτρικό ρεύµα και είναι κενά -Συντελεστής Ειδικών Κτιρίων (ΣΕΚ) ο οποίος ορίζεται σε 0,5. Ο συντελεστής ειδικών κτιρίων δεν εφαρµόζεται όταν εφαρµόζεται ο συντελεστής βοηθητικών χώρων. Για τα ειδικά κτίρια αγροτικής χρήσης, ο συντελεστής ειδικών κτιρίων και ο συντελεστής βοηθητικών χώρων ορίζεται σε µηδέν (0). SOS ΕΠΟΜΕΝΩΣ Ο ΚΥΡΙΟΣ ΦΟΡΟΣ ΕΠΙ ΚΤΙΣΜΑΤΩΝ ΕΚΤΟΣ ΤΩΝ ΕΙ ΙΚΩΝ ΚΤΙΡΙΩΝ ΙΣΟΥΤΑΙ :µε το γινόµενο της επιφάνειας, του βασικού φόρου, του συντελεστή παλαιότητας κτίσµατος, του συντελεστή ορόφου ή µονοκατοικίας, του συντελεστή πρόσοψης, του συντελεστή βοηθητικών χώρων και του συντελεστή ηµιτελούς κτίσµατος ως εξής: Φόρος= επιφάνεια κτίσµατος (τµ) * ΒΦ* ΣΠΚ*ΣΟ ή ΣΜ*ΣΠ*ΣΒΧ(όπου 7

8 εφαρµόζεται) * ΣΗΚ (όπου εφαρµόζεται). Για τα ειδικά κτίρια εφαρµόζουµε τον τύπο για τον υπολογισµό του κύριου φόρου: Φόρος= Επιφάνεια κτίσµατος (τµ) * ΒΦ*ΣΕΚ*ΣΠΚ*ΣΑΕ*ΣΒΧ (όπου εφαρµόζεται)*σηκ (όπου εφαρµόζεται). Β)ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΚΥΡΙΟΥ ΦΟΡΟΥ ΓΙΑ ΟΙΚΟΠΕ Α ΚΑΙ ΓΗΠΕ Α Τα οικόπεδα εντάσσονται σε φορολογική ζώνη και προσδιορίζεται συντελεστής φόρου µε βάση τη µοναδιαία αξία του οικοπέδου σύµφωνα µε τον πίνακα που ακολουθεί. Η Μοναδιαία Αξία του οικοπέδου ανά τετραγωνικό µέτρο είναι ο λόγος της φορολογητέας αξίας του οικοπέδου προς την συνολική επιφάνεια του. Μοναδιαία αξία Φ.Ζ. Συντελεστής φόρου (ευρώ/τµ) (ευρώ/τµ) 0,01-2, ,003 2,01-4, ,006 4,01-6, ,010 6,01-10, ,015 10,01-14, ,023 14,01-20, ,030 20,01-50, ,060 50,01-75, ,120 75,01-100, , ,01-150, , ,01-200, , ,01-300, , ,01-400, , ,01-500, , ,01-600, , ,01-700, , ,01-800, , ,01-900, , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , ,000 Αν στο οικόπεδο υπάρχει κτίσµα, η επιφάνεια του οικοπέδου για την οποία 8

9 επιβάλλεται ο κύριος φόρος ισούται µε το υπόλοιπο της συνολικής επιφάνειας αφού αφαιρεθεί η επιφάνεια του οικοπέδου η οποία αναλογεί στον συντελεστή αξιοποίησης οικοπέδου µε βάση την δόµηση η οποία έχει πραγµατοποιηθεί στο οικόπεδο ως εξής: Επιφάνεια οικοπέδου για την οποία επιβάλλεται ΕΝΦΙΑ όταν υπάρχει κτίσµα= συνολική επιφάνεια οικοπέδου-επιφάνεια οικοπέδου που αναλογεί στο ΣΑΟ µε βάση την δόµηση που έχει πραγµατοποιηθεί. Ο ΚΥΡΙΟΣ ΦΟΡΟΣ ΙΣΟΥΤΑΙ ΜΕ ΤΟ ΓΙΝΟΜΕΝΟ ΤΗΣ ΕΠΙΦΑΝΕΙΑΣ ΤΟΥ ΟΙΚΟΠΕ ΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΗ ΦΟΡΟΥ, ΗΛΑ Η: ΦΟΡΟΣ=ΕΠΙΦΑΝΕΙΑ ΟΙΚΟΠΕ ΟΥ (ΤΜ) * ΣΦ Για να υπολογίσουµε τον κύριο φόρο για τα γήπεδα, προκύπτει από τον Βασικό Συντελεστή Φορολογίας (1 ευρώ ανά στρέµµα) µε την εφαρµογή των συντελεστών θέσης (Σ.Θ.), συντελεστή Χρήσης (Σ.Χ.), Συντελεστής άρδευσης (ΣΑΡ), απαλλοτρίωσης (ΣΑπ) και του συντελεστή ύπαρξης κατοικίας (ΣΚ). Ο κύριος φόρος για τα γήπεδα προκύπτει από τον παρακάτω µαθηµατικό τύπο: Φόρος=επιφάνεια γηπέδου (τµ)*βσφ*σθ*σχ*σαρ*σαπ (όπου εφαρµόζεται) *ΣΚ (όπου εφαρµόζεται). ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΟΥ ΦΟΡΟΥ ΕΝΦΙΑ Στην αξία των δικαιωµάτων πλήρους κυριότητας ή επικαρπίας ή ψιλής κυριότητας ή στα εµπράγµατα δικαιώµατα ή ενοχικά επί της αποκλειστικής χρήσης θέσεων στάθµευσης, βοηθητικών χώρων και πισίνας επί κοινόκτητου µέρους σε ακίνητα επιβάλλεται πέρα από τον κύριο φόρο ΕΝΦΙΑ που είδαµε πως υπολογίζεται, και συµπληρωµατικός φόρος ΕΝΦΙΑ επί της συνολικής αξίας των δικαιωµάτων αυτών (της περιουσίας). Για κάθε φυσικό πρόσωπο, ο συµπληρωµατικός φόρος επιβάλλεται και υπολογίζεται στο µέρος της συνολικής αξίας της ακίνητης περιουσίας σύµφωνα µε τον παρακάτω πίνακα: ΚΛΙΜΑΚΙΟ (ΕΥΡΩ) ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΗΣ 0, % , ,1% , ,2% , ,3% , ,6% 9

10 , ,7% , ,8% , ,9% Υπερβάλλον 1% Παρατηρούµε ότι για ακίνητη περιουσία µέχρι ευρώ δεν επιβάλλεται επιπλέον του κύριου φόρου και συµπληρωµατικός φόρος. Επίσης για περιουσία πάνω από ευρώ επιβάλλεται συµπληρωµατικός φόρος ίσος µε 1%. Στην συνολική αξία των δικαιωµάτων αυτών δεν συνυπολογίζεται η αξία των δικαιωµάτων επί των γηπέδων εκτός σχεδίου πόλης ή οικισµού. Επίσης δεν συνυπολογίζεται η αξία των δικαιωµάτων επί των κτιρίων πάνω από 100 ετών τα οποία έχουν χαρακτηριστεί ως ιστορικά διατηρητέα µνηµεία ή ως έργα τέχνης. Για κάθε νοµικό πρόσωπο ο συµπληρωµατικός ΕΝΦΙΑ επιβάλλεται και υπολογίζεται στη συνολική αξία των δικαιωµάτων και ισούται µε 5%0 (5 τοις χιλίοις). Στην συνολική αξία των δικαιωµάτων δεν συµπεριλαµβάνονται η αξία των δικαιωµάτων για ακίνητα που είδαµε στο προηγούµενο µάθηµα πως απαλλάσσονται από τον ΕΝΦΙΑ όπως ακίνητα του δηµοσίου, ΝΠ και ΝΠΙ που εντάσσονται στους φορείς της Γενικής Κυβέρνησης και τους ΟΤΑ και ιδιοχρησιµοποιούνται ή παραχωρούνται δωρεάν στο δηµόσιο, ακίνητα ξένων κρατών για στέγαση των πρεσβειών και προξενείων τους στην χώρα µας κ.α. επίσης δεν συµπεριλαµβάνονται στην συνολική αξία και η αξία των δικαιωµάτων σε κτίσµατα καθώς και σε οικόπεδα και γήπεδα που ιδιοχρησιµοποιούνται για την παραγωγή ή την άσκηση κάθε είδους επιχειρηµατική δραστηριότητας ανεξαρτήτως αντικειµένου εργασιών. ΠΡΟΣ ΙΟΡΙΣΜΟΣ ΕΝΦΙΑ ΚΑΙ ΧΡΟΝΟΣ ΥΠΟΒΟΛΗΣ ΗΛΩΣΗΣ Ο ΕΝΦΙΑ προσδιορίζεται µε πράξη διοικητικού προσδιορισµού του φόρου που εκδίδεται από τη Φορολογική ιοίκηση. Για τον προσδιορισµό του ΕΝΦΙΑ έτους 2014 λαµβάνονται υπόψη οι δηλώσεις στοιχείων ακινήτων φυσικών προσώπων ετών 2005 εως και 2014 και για τα νοµικά πρόσωπα οι δηλώσεις των ετών 2013 και Τα στοιχεία που προκύπτουν από τις δηλώσεις αυτές αποτελούν τη «δήλωση ΕΝΦΙΑ 2014» η οποία συντίθεται µηχανογραφικά από τη Γενική Γραµµατεία ηµοσίων Εσόδων και χρησιµοποιείται ως βάση για τον προσδιορισµό του ΕΝΦΙΑ. Για τον προσδιορισµό τοθ ΕΝΦΙΑ κάθε επόµενου του 2014 έτους λαµβάνεται η δήλωση ΕΝΦΙΑ µε τα στοιχεία των ακινήτων του προηγούµενου έτους µε τις µεταβολές που επήλθαν. Για κάθε σύσταση, απόκτηση και κάθε άλλη µεταβολή στα δικαιώµατα ο φορολογούµενος υποχρεούται σε υποβολή δήλωσης στοιχείων ακινήτων εντός 30 ηµερών από την ηµέρα της µεταβολής πλην της κληρονοµικής 10

11 διαδοχής για την οποία ο φορολογούµενος υποχρεούται σε υποβολή δήλωσης στοιχείων ακινήτων εντός 30 ηµερών από την παρέλευση άπρακτης της προθεσµίας αποποίησης της κληρονοµιάς. ΧΟΡΗΓΗΣΗ ΕΚΠΤΩΣΕΩΝ ΚΑΙ ΑΝΑΣΤΟΛΗ ΠΛΗΡΩΜΗΣ ΦΟΡΟΥ Σε περίπτωση που διαπιστώνεται οικονοµική αδυναµία πληρωµής της συνολικής οφειλής για το οικείο έτος µε πράξη της Φορολογικής ιοίκησης χορηγείται έκπτωση 50% στον φορολογούµενο, τον ή την σύζυγο και τα εξαρτώµενα τέκνα της οικογένειας του επί τον ΕΝΦΙΑ που βεβαιώθηκε στα παραπάνω πρόσωπα. Η παραπάνω έκπτωση χορηγείται για τον οφειλόµενο ΕΝΦΙΑ κάθε έτους εφόσον πληρούνται σωρευτικά οι εξής προϋποθέσεις: Το συνολικό φορολογητέο οικογενειακό εισόδηµα του προηγούµενου φορολογικού έτους δεν υπερβαίνει τις ευρώ προσαυξηµένο κατά ευρώ για τον/την σύζυγο και κάθε εξαρτώµενο µέλος Το σύνολο της επιφάνειας των κτισµάτων που ανήκουν στην οικογένεια δεν ξεπερνούν τα 150 τµ και η συνολική αξία της ακίνητης περιουσίας όπως αυτή προσδιορίζεται για τον συµπληρωµατικό φόρο δεν υπερβαίνει τις ευρώ για τον άγαµο, τις για τον έγγαµο και τον/την σύζυγο του και τη µονογονεϊκή οικογένεια µε ένα εξαρτώµενο τέκνο και των ευρώ για τον έγγαµο, τον/την σύζυγο και τα εξαρτώµενα τέκνα τους ή τη µονογονεϊκή οικογένεια µε δυο εξαρτώµενα τέκνα. Ο φορολογούµενος, ο/η σύζυγος και τα εξαρτώµενα τέκνα της οικογένειας είναι φορολογικοί κάτοικοι της Ελλάδας. Η ΕΚΠΤΩΣΗ ΑΠΟ ΤΟΝ ΒΕΒΑΙΩΜΕΝΟ ΕΝΦΙΑ ΑΝΕΡΧΕΤΑΙ ΣΕ ΠΟΣΟΣΤΟ 100% ΕΦΟΣΟΝ ΙΣΧΥΟΥΝ ΣΩΡΕΥΤΙΚΑ ΟΙ ΕΞΗΣ ΠΡΟΥΠΟΘΕΣΕΙΣ: 1)το συνολικό φορολογητέο οικογενειακό εισόδηµα του προηγούµενου φορολογικού έτους δεν ξεπερνά τις προσαυξηµένο κατά ευρώ για τον/την σύζυγο και κάθε εξαρτώµενο µέλος 2)το σύνολο της επιφάνειας των ακινήτων που ανήκουν στον υπόχρεο φορολογικής δήλωσης, τον/την σύζυγο του και τα εξαρτώµενα µέλη της οικογένειας δεν ξεπερνούν τα 150 τµ 3) ο φορολογούµενος, η σύζυγος του και τα εξαρτώµενα τέκνα της οικογένειας είναι φορολογικοί κάτοικοι της Ελλάδας 4)ο αριθµός των εξαρτώµενων παιδιών της οικογένειας είναι τουλάχιστον 3 και παραπάνω ή ο φορολογούµενος ή η σύζυγος του ή κάποιο από τα εξαρτώµενα παιδιά 11

12 της οικογένειας έχει αναπηρία σε ποσοστό 80% και άνω. Με πράξη της Φορολογικής ιοίκησης µπορεί να χορηγείται αναστολή πληρωµής του φόρου σε νοµικά πρόσωπα. Η αναστολή πληρωµής χορηγείται για τον οφειλόµενο ΕΝΦΙΑ που προκύπτει µε βάση εµπρόθεσµη δήλωση λήγει σε κάθε περίπτωση µέσα σε ένα έτος από την προθεσµία για την καταβολή της πρώτης δόσης, και εφόσον συντρέχουν οι προϋποθέσεις α και β που θα πούµε παρακάτω ισχύει από την αίτηση για αναστολή προς την φορολογική διοίκηση αλλιώς από την έκδοση της πράξης αναστολής. Μέχρι τις πράξεις αναστολής µπορούν να εκδοθούν µέσα σε 10 έτη από την Φορολογική ιοίκηση. Για την χορήγηση της αναστολής πρέπει να ισχύουν 2 προϋποθέσεις: Ο συνολικός κύκλος εργασιών του νοµικού προσώπου κατά το προηγούµενο φορολογικό έτος δεν υπερβαίνει το δεκαπλάσιο του συνολικού φόρου, Ο συνολικός κύκλο εργασιών έχει παρουσιάσει µείωση άνω του 30% σε σχέση µε το προηγούµενο προς αυτό φορολογικό έτος και Ο συνολικός κύκλος εργασιών λαµβάνεται όπως προκύπτει µετά από έλεγχο της Φορολογικής ιοίκησης ο οποίος διενεργείται υποχρεωτικά εντός τριµήνου από την υποβολή της αίτησης. ΠΛΗΡΩΜΗ ΕΝΦΙΑ Ο ΕΝΦΙΑ καταβάλλεται εφάπαξ µέχρι την τελευταία εργάσιµη ηµέρα του επόµενου µήνα από την έκδοση της πράξης προσδιορισµού φόρου, οι επόµενες δόσεις µέχρι την τελευταία εργάσιµη ηµέρα κάθε επόµενου µήνα ή σε ισόποσες µηνιαίες δόσεις κάθε µια εκ των οποίων δεν µπορεί να είναι µικρότερη από 10 ευρώ. Και εδώ ολοκληρώνουµε την εξέταση του ΕΝΦΙΑ αλλά και όλους τους νόµους φορολόγησης της κατοχής ακινήτων ή αλλιώς της περιουσίας στην χώρα µας Στα επόµενα µαθήµατα θα µας απασχολήσουν ΤΑ ΚΙΝΗΤΡΑ ΕΠΕΝ ΥΣΕΩΝ µε τα οποία θα ολοκληρωθεί το µάθηµα της φορολογίας κεφαλαίου και κινήτρων επενδύσεων. Κρίνεται σηµαντικό να πούµε κάποια εισαγωγικά στοιχεία για τις επενδύσεις γενικά, για την διάκριση των επενδυτικών κινήτρων σε οµάδες ανάλογα µε τους στόχους τους οποίους θέλει να επιτύχει το κράτος και τις επενδύσεις στην χώρα 12

13 µας. Ποιο είναι το ισχύον θεσµικό πλαίσιο για τις επενδύσεις στην Ελλάδα (νόµοι) και πως διαγράφεται το επενδυτικό µέλλον της χώρας µας. ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΚΑΙ ΕΠΕΝ ΥΤΙΚΑ ΚΙΝΗΤΡΑ Στόχος κάθε κοινωνίας είναι η βελτίωση του επιπέδου ευηµερίας της. Αυτό σε ποσοτικό επίπεδο µεταφράζεται σε αύξηση του εισοδήµατος της κοινωνίας, γεγονός που καλείται οικονοµική ανάπτυξη. Πολλοί είναι οι παράγοντες που επηρεάζουν την ανάπτυξη µιας οικονοµίας, ο σηµαντικότερος όµως φαίνεται ότι είναι η προσέλκυση επενδύσεων. Η αιτιώδης σχέση µεταξύ επενδύσεων και οικονοµικής ανάπτυξης αποτυπώνεται στα οικονοµικά στον πολλαπλασιαστή επενδύσεων. Μας λέει ότι η διενέργεια πρόσθετων επενδύσεων ύψους Ι προκαλεί αύξηση του εισοδήµατος ισορροπίας της οικονοµίας κατά Υ, δηλαδη: Υ=1/1-c * Ι Όπου Υ: αύξηση εισοδήµατος Ι: αύξηση επενδύσεων C: οριακή ροπή προς κατανάλωση. Ενώ υπάρχουν κάποιοι παράγοντες στην αγορά που επηρεάζουν την επένδυση αυτοί δεν είναι πολλοί ισχυροί και εδώ παρεµβαίνει το κράτος µε τις πολιτικές του και παρέχει επενδυτικά κίνητρα στις επιχειρήσεις τα κέρδη τους να τα επενδύσουν και να µην τα καταναλώσουν συντελώντας έτσι στην ανάπτυξη της χώρας. Κίνητρα-επενδύσεις-ανάπτυξη ΣΤΟΧΟΙ ΤΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ ΜΕΣΩ ΤΩΝ ΕΠΕΝ ΥΤΙΚΩΝ ΚΙΝΗΤΡΩΝ Για να είναι όµως αποτελεσµατικά τα επενδυτικά κίνητρα πρέπει να συντελούν στην προσέλκυση εκείνου του είδους και ύψους επενδύσεων που βοηθούν στην επίτευξη ενός αριθµού επιλεγµένων στόχων. Οι κυριότεροι είναι οι εξής: Ενθάρρυνση των παραγωγικών δραστηριοτήτων. Να γίνουν µε άλλα λόγια επενδύσεις για δηµιουργία νέων µονάδων στη µεταποίηση, στα µεταλλείαορυχεία, στον τουρισµό, στην πληροφορική και στις τηλεπικοινωνίες. Στόχος είναι η αύξηση της απασχόλησης, τεχνολογική πρόοδος, η βελτίωση του εµπορικού ισοζυγίου κ.ο.κ. για να τύχουν ενισχύσεων από το κράτος οι 13

14 επιχείρησης θα πρέπει οι επενδύσεις που θα κάνουν να ικανοποιούν ποικίλα οικονοµικά και κοινωνικά κριτήρια Βελτίωση της οργανωτικής δοµής του παραγωγικού µηχανισµού και ενίσχυση της έρευνας για βελτίωση της παλιάς ή ανάπτυξη νέας τεχνολογίας Ενίσχυση της περιφερειακής ανάπτυξης κατά τέτοιο τρόπο ώστε να µειωθούν οι παραγωγικές και οικονοµικές ανισότητες µεταξύ των διαφόρων περιοχών µιας οικονοµίας. Σε ορισµένες χώρες η επικράτεια χωρίζεται σε ζώνες για τις οποίες παρέχονται διαφορετικά επενδυτικά κίνητρα ανάλογα µε τον βαθµό ανάπτυξης της, την δραστηριότητα που θέλουµε να ενισχύσουµε κ.α Εξοικονόµηση φυσικών πόρων (πετρέλαιο, ξυλεία) Προστασία του περιβάλλοντος. Συχνά τα ίδια τα κίνητρα επενδύσεων αφορούν δράσεις περιορισµού της ρύπανσης που προκαλεί η παραγωγική διαδικασία (πχ τοποθέτηση φίλτρων για τους ρύπους της βιοµηχανίας) ιάφοροι άλλοι στόχοι που ικανοποιούν την οικονοµική πολιτική της χώρας, τα ιδιαίτερα προβλήµατα που τυχόν αντιµετωπίζει µια συγκεκριµένη περίοδο ή την αύξηση της απασχόλησης νέων, γυναικών, µειονεκτικών περιοχών κ.α ΙΑΚΡΙΣΗ ΕΠΕΝ ΥΤΙΚΩΝ ΚΙΝΗΤΡΩΝ: ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΚΙΝΗΤΡΑ ΚΑΙ ΚΙΝΗΤΡΑ ΥΠΟ ΟΜΗΣ Τα οικονοµικά κίνητρα αποφέρουν αµέσως ή εµµέσως οικονοµικά οφέλη στις επιχειρήσεις ενώ τα κίνητρα υποδοµής ενθαρρύνουν την ανάληψη επενδυτικών πρωτοβουλιών χωρίς να θεσπίζουν κάποια συγκεκριµένη οικονοµική παροχή προς τους επενδυτές. ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΚΙΝΗΤΡΑ Τα οικονοµικά κίνητρα αποβλέπουν στη µείωση του κόστους της επένδυσης και µπορεί να λάβουν διάφορες µορφές όπως φορολογικά κίνητρα, κίνητρα ενίσχυσης ρευστότητας των επιχειρήσεων καθώς και χωροταξικά κίνητρα. Ας πάµε να τα δούµε πιο αναλυτικά: Φορολογικές εκπτώσεις από τα κέρδη της επιχείρησης που επενδύει Πρόσθετες αποσβέσεις δηλαδή επιτάχυνση του ρυθµού απόσβεσης παγίων περιουσιακών στοιχείων Μείωση της έµµεσης φορολογίας δηλαδή του ΦΠΑ και των δασµών που 14

15 αυξάνουν τα µεικτά κέρδη της επιχείρησης και µειώνουν το κόστος της επένδυσης Μείωση των εργοδοτικών εισφορών Πέρα από αυτά υπάρχουν και κίνητρα που αυξάνουν την ρευστότητα της επιχείρησης και είναι ΟΙ ΕΠΙ ΟΤΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΟΙ ΕΠΙΧΟΡΗΓΗΣΕΙΣ. Επιδότηση: Είναι η εκ µέρους του κράτους υποβοήθηση του επιχειρηµατία να αποπληρώσει τις υποχρεώσεις του αναφορικά µε την επένδυση που πραγµατοποίησε (πχ κάλυψη επιτοκίου µε το οποίο η επιχείρηση υπολογίζει τις δανειακές της υποχρεώσεις. Μπορεί να έχει επίπτωση στη διαµόρφωση της τιµής του προϊόντος επεµβαίνοντας στον µηχανισµό της αγοράς. Επιχορήγηση: Είναι εκ µέρους του κράτους άµεση κάλυψη ενός µέρους της επένδυσης που πραγµατοποίησε ο επιχειρηµατίας. Πρόκειται δηλαδή για µεταβίβαση ρευστότητας προς την επιχείρηση εκτός µηχανισµού αγοράς. Και τα δυο αυτά κίνητρα προτιµώνται από τους νέους επιχειρηµατίες διότι ενισχύουν τη ρευστότητα τους στα πρώτα στάδια της επένδυσης τους και θεωρείται γενικά ότι ενισχύουν την διαφάνεια στα δηµόσια οικονοµικά. Αντίθετα όσοι επιχειρηµατίες έχουν παλιές και κερδοφόρες επιχειρήσεις επιθυµούν τις φοροαπαλλαγές διότι δεν έχουν πρόβληµα ρευστότητας. η Τρίτη υποοµάδα αφορά κίνητρα χωροταξικού χαρακτήρα όπως: ιάθεση βιοµηχανικών οικοπέδων και πληρωµή σε πολλές δόσεις ή µε έτοιµη υποδοµή ή και δωρεάν πχ ΒΙΠΕ (βιοµηχανικές περιοχές) ιάθεση ετοίµων βιοµηχανικών κτιρίων Αναγκαστική απαλλοτρίωση οικοπέδων για επενδύσεις Ελεύθερη χρήση αιγιαλού Ολα αυτά τα µέτρα µειώνουν το κόστος της επένδυσης. 2) ΚΙΝΗΤΡΑ ΥΠΟ ΟΜΗΣ τα κίνητρα υποδοµής ενθαρρύνουν την ανάληψη επενδυτικών πρωτοβουλιών χωρίς 15

16 να θεσπίζουν κάποια οικονοµική παροχή. ηµιουργούν κατάλληλο περιβάλλον ανάπτυξης των επενδύσεων. Έτσι διακρίνουµε: Νοµισµατική σταθερότητα στην χώρα Νοµοθετική σταθερότητα στην χώρα Κοινωνική σταθερότητα στην χώρα (οµαλές εργασιακές σχέσεις, κοινωνική ειρήνη, όχι πολιτικές ανακατατάξεις κ.α.) Αποτελεσµατική γραφειοκρατία (η ηµόσια ιοίκηση δηλαδή οι δηµόσιες υπηρεσίες να είναι φιλικές και αρωγός στις επιχειρήσεις, όχι καθυστερήσεις, όχι διαφθορά, όχι αναποτελεσµατικότητα) Η ικανή οικονοµική υποδοµή της χώρας (συγκοινωνίες, τηλεπικοινωνίες, τράπεζες και άλλες υποδοµές που ενθαρρύνουν τις επενδύσεις) 16