ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΣΠΟΥΔΩΝ

Transcript

1 ΕΘΝΙΚΟ ΜΕΤΣΟΒΙΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ ΔΙΑΤΜΗΜΑΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ «Παραγωγή και Διαχείριση Ενέργειας» ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΣΠΟΥΔΩΝ Ακαδημαϊκού Έτους Αθήνα, Μάρτιος 2006

2 Περιεχόμενα 1. Περιεχόμενο και Στόχοι του ΔΠΜΣ «Παραγωγή και Διαχείριση Ενέργειας» 2 2. Πρόγραμμα Σπουδών 3 3. Περιεχόμενα των μαθημάτων 6 1

3 1. Περιεχόμενο και στόχοι του ΔΠΜΣ «Παραγωγή και Διαχείριση Ενέργειας» Το Διατμηματικό Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών «Παραγωγή και Διαχείριση Ενέργειας» του ΕΜΠ ιδρύθηκε το 1998 και ήδη διανύει το όγδοο ακαδημαϊκό έτος επιτυχούς λειτουργίας του. Στόχος του είναι η συστηματική κατάρτιση μηχανικών και άλλων επιστημόνων θετικής κατεύθυνσης στα ενεργειακά ζητήματα, ώστε να είναι σε θέση να παρακολουθήσουν τις ραγδαίες εξελίξεις των ενεργειακών τεχνολογιών και τις νέες προτεραιότητες της ενεργειακής πολιτικής, αλλά και να ανταποκριθούν στις διαρκώς εξελισσόμενες απαιτήσεις της αγοράς εργασίας. Το Πρόγραμμα οργανώνεται από τις παρακάτω πέντε Σχολές του ΕΜΠ: (α) Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών Υπολογιστών (ΗΜ&ΜΥ) (β) Μηχανολόγων Μηχανικών (ΜΜ) (γ) Χημικών Μηχανικών (ΧΜ) (δ) Πολιτικών Μηχανικών (ΠΜ) (ε) Ναυπηγών Μηχανολόγων Μηχανικών (ΝΜΜ) Η διοικητική υποστήριξη παρέχεται από τη Σχολή Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών Υπολογιστών. Οι σπουδές στο Πρόγραμμα καλύπτουν επιγραμματικά τις παρακάτω θεματικές περιοχές: Παραγωγή ενέργειας Ανανεώσιμες πηγές ενέργειας Σταθμοί και σύστημα ηλεκτροπαραγωγής Καύσιμα (βιοκαύσιμα, «πράσινη βενζίνη», φυσικό αέριο κλπ.) Χρήσεις και εξοικονόμηση ενέργειας Ενέργεια και κτήρια (παθητικά και ενεργητικά συστήματα θέρμανσης-ψύξης, κτηριακές κατασκευές ελάχιστων απωλειών, συστήματα διαχείρισης ενέργειας κλπ.) Ενέργεια και βιομηχανικές εγκαταστάσεις (θερμικές και ηλεκτρικές χρήσεις, συμπαραγωγή, ανάκτηση θερμότητας κλπ.) Ενέργεια και μεταφορές (κίνηση με συμβατικά μέσα. ηλεκτρική κίνηση κλπ.) Διαχείριση ενέργειας (συστήματα ελέγχου, μετρητικά συστήματα, λογιστικές διαδικασίες) Ενεργειακό σύστημα Οικονομία και προγραμματισμός του ενεργειακού συστήματος Οικονομική ανάλυση ηλεκτρικών συστημάτων Αρχές και πλαίσιο λειτουργίας της απελευθερωμένης αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας Η Ειδική Διατμηματική Επιτροπή (ΕΔΕ) του Προγράμματος αποτελείται από τα παρακάτω εννέα μέλη ΔΕΠ των συνεργαζόμενων Σχολών: Καθ. Ν. Χατζηαργυρίου (Σχολή ΗΜ&ΜΥ) - Διευθυντής του ΔΠΜΣ Καθ. Κ. Ρακόπουλος (Σχολή ΜΜ) - Αναπληρωτής Διευθυντής του ΔΠΜΣ Καθ. Ε. Διαλυνάς (Σχολή ΗΜ&ΜΥ) Καθ. Δ. Παπαντώνης (Σχολή ΜΜ) Καθ. Α. Σταθόπουλος (Σχολή ΠΜ) 2

4 Καθ. Σ. Στούρνας (Σχολή ΧΜ) Καθ. Χ. Φραγκόπουλος (Σχολή ΝΜΜ) Αν. Καθ. Ε. Κακαράς (Σχολή ΜΜ) Λέκτ. Σ. Καβατζά (Σχολή ΗΜ&ΜΥ) 2. Πρόγραμμα σπουδών Οι σπουδές στο Πρόγραμμα διαρκούν ένα πλήρες ακαδημαϊκό έτος, υποδιαιρούμενο σε δύο εξάμηνα. Το πρώτο και μέρος του δεύτερου εξαμήνου αφιερώνονται στην παρακολούθηση μαθημάτων. Ακολουθεί η εκπόνηση της μεταπτυχιακής εργασίας Στους πίνακες που ακολουθούν παρουσιάζονται τα μαθήματα των δύο εξαμήνων, οι εβδομαδιαίες ώρες διδασκαλίας, ο αλγόριθμος επιλογής μαθημάτων ανάλογα με τη σχολή προέλευσης των μεταπτυχιακών φοιτητών. Τα αναλυτικά περιεχόμενα των μαθημάτων παρατίθενται στην Ενότητα 3. Στο παρόν τεύχος συμπεριλαμβάνεται επίσης πρόταση της ΕΔΕ του Προγράμματος αναφορικά με την ανάθεση του διδακτικού έργου σε μέλη ΔΕΠ των συνεργαζόμενων Σχολών, σύμφωνα με τα ισχύοντα κατά το τρέχον ακαδημαϊκό έτος Στο Παράρτημα παρατίθενται τα συγκεντρωτικά στοιχεία προτεινόμενης απασχόλησης των συμμετεχόντων μελών ΔΕΠ. Στο πρώτο εξάμηνο διδάσκονται μαθήματα υποδομής, με στόχο την απόκτηση του κατάλληλου θεωρητικού υπόβαθρου για την παρακολούθηση των μαθημάτων εξειδίκευσης του 2ου εξαμήνου. Ειδικότερα, επιδιώκεται η δημιουργία ενός κατά το δυνατόν ομοιογενούς γνωστικού υπόβαθρου, δεδομένης της ποικιλίας των βασικών σπουδών των φοιτητών του Προγράμματος, με ταυτόχρονη εμβάθυνση στις περιοχές των επιμέρους μαθημάτων και με την εισαγωγή γνώσεων και αντικειμένων που δεν καλύπτονται σε προπτυχιακό επίπεδο. Το δεύτερο εξάμηνο σπουδών περιλαμβάνει μαθήματα εξειδίκευσης, τα οποία πραγματεύονται επιμέρους ζητήματα που σχετίζονται με την παραγωγή ενέργειας από συμβατικές και ανανεώσιμες πηγές, τις χρήσεις της ενέργειας και τις τεχνικές εξοικονόμησης, καθώς και βασικά ζητήματα ενεργειακής διαχείρισης και πολιτικής. Στο δεύτερο εξάμηνο σπουδών εκπονείται από τους φοιτητές η μεταπτυχιακή εργασία, υπό την επίβλεψη ενός από τους διδάσκοντες των μαθημάτων του Προγράμματος. Η περιοχή και το θέμα της εργασίας επιλέγεται από τον φοιτητή, σε συνεργασία με τον ακαδημαϊκό του σύμβουλο. Η ελάχιστη διάρκεια φοίτησης στο Πρόγραμμα είναι ένα πλήρες ακαδημαϊκό έτος (μαθήματα και εκπόνηση της μεταπτυχιακής εργασίας), η δε μέγιστη διάρκεια σπουδών είναι δύο έτη. Κατά τη διάρκεια του δεύτερου ακαδημαϊκού έτους, οι φοιτητές μπορούν να συνεχίσουν την εκπόνηση της μεταπτυχιακής τους εργασίας, εφόσον αυτή δεν έχει ολοκληρωθεί στο προηγούμενο ακαδημαϊκό έτος, ή και να επανεγγραφούν σε μαθήματα στα οποία απορρίφθηκαν ή δεν παρακολούθησαν επαρκώς κατά τη διάρκεια του πρώτου ακαδημαϊκού έτους σπουδών, όπως προβλέπεται από τις διατάξεις του Εσωτερικού Κανονισμού Λειτουργίας του ΕΜΠ. 3

5 ΜΑΘΗΜΑΤΑ 1ου ΕΞΑΜΗΝΟΥ ΜΑΘΗΜΑ ΩΡΕΣ ΣΥΝΤΟΝΙΣΤΗΣ ΣΥΝΔΙΔΑΣΚΟΝΤΕΣ Α1. Συστήματα Ηλεκτρικής Ενέργειας 4 Καθ. Ε. Διαλυνάς Καθ. Ι. Κανελλόπουλος Καθ. Α. Κλαδάς Α2. Βιομηχανική Ηλεκτρονική, Έλεγχος και Μετρήσεις 4 Καθ. Σ. Μανιάς Επ. Καθ. Ε. Χίνης Α3. Θερμοδυναμική και Μετάδοση Θερμότητας 4 Καθ. Ξ. Κακάτσιος Καθ. Ε. Ρογδάκης Αν. Καθ. Α. Σαγιά Α4. Ρευστομηχανική 2 Επ. Καθ. Δ. Μαθιουλάκης Α5. Θερμικές Μηχανές 3 Καθ. Κ. Ρακόπουλος Αν. Καθ. Ε. Κακαράς Λέκτ. Ε. Γιακουμής Α6. Καύσιμα και Καύση 3 Καθ. Σ. Στούρνας Καθ. Κ. Ρακόπουλος Αν. Καθ. Ε. Κακαράς Επ. Καθ. Φ. Ζαννίκος Α7. Περιβαλλοντική Τεχνολογία και Διαχείριση Α8. Ενεργειακή Οικονομία 3 Καθ. Π. Κάπρος 4 Καθ. Α. Βλυσίδης Καθ. Κ. Ρακόπουλος Αν. Καθ. Ε. Κακαράς A9. Εγκαταστάσεις και Δίκτυα 2 Λέκτ. Σ. Καβατζά Αν. Καθ. Φ. Τοπαλής ΠΙΝΑΚΑΣ ΕΠΙΛΟΓΗΣ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ 1ου ΕΞΑΜΗΝΟΥ Σχολή Προέλευσης Ηλεκτρολόγοι Μηχανικοί Μηχανολόγοι Μηχανικοί Χημικοί Μηχανικοί Πολιτικοί Μηχανικοί Ναυπηγοί Μηχανολόγοι Μηχανικοί Άλλες ειδικότητες Μαθήματα Α3,Α4,Α5,Α6,Α7,Α8 Α1,Α2,Α6,Α7,Α8,Α9 Α1,Α2,Α5, Α7,Α8,Α9 Α1,Α3,Α5,Α6,Α7,Α8,Α9 Α1,Α2,Α6,Α7,Α8,Α9 Α1,Α3,Α5,Α6,Α7,Α8,Α9 Σύνολο ωρών: ώρες/εβδομάδα 4

6 ΜΑΘΗΜΑΤΑ 2ου ΕΞΑΜΗΝΟΥ ΜΑΘΗΜΑ ΩΡΕΣ ΣΥΝΤΟΝΙΣΤΗΣ ΣΥΝΔΙΔΑΣΚΟΝΤΕΣ Υποχρεωτικά μαθήματα Β1. Θερμικοί Σταθμοί Παραγωγής Ι 2 Καθ. Κ. Ρακόπουλος Αν. Καθ. Δ. Χουντάλας Επ. Καθ. Κ. Γιαννάκογλου Επ. Καθ. Κ. Μαθιουδάκης Β2. Θερμικοί Σταθμοί Παραγωγής ΙΙ 2 Αν. Καθ. Ε. Κακαράς Επ. Καθ. Ε. Χίνης Β3α. Διεσπαρμένη Παραγωγή - Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας Β3β. Διεσπαρμένη Παραγωγή - Συμπαραγωγή Ηλεκτρισμού-Θερμότητας Β4. Λειτουργία και Αξιοπιστία Συστημάτων Ηλεκτρικής Ενέργειας Β5. Μεταφορές και Κυκλοφορία - Μη Συμβατικά Οχήματα 2 Καθ. Ν. Χατζηαργυρίου Λέκτ. Σ. Παπαθανασίου 2 Καθ. Χ. Φραγκόπουλος 4 Καθ. Ε. Διαλυνάς Καθ. Κ. Βουρνάς Λέκτ. Σ. Καβατζά 3 Καθ. Α. Σταθόπουλος Καθ. Ε. Λόης Καθ. Σ. Μανιάς Αν. Καθ. Δ. Τσαμπούλας Αν. Καθ. Δ. Χουντάλας Μαθήματα Ροής Ι: Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας Β6α.* Αιολική Ενέργεια 3 Λέκτ. Σ. Παπαθανασίου Αν. Καθ. Σ. Βουτσινάς Β6β.* Υδροηλεκτρική Ενέργεια 3 Καθ. Δ. Παπαντώνης Λέκτ. Ν. Μουτάφης Λέκτ. Σ. Παπαθανασίου Β7α. Ηλιακή Ενέργεια Γεωθερμία 3 Καθ. Κ. Αντωνόπουλος Λέκτ. Χ. Τζιβανίδης Ομότ. Καθ. Μ. Παπαδόπουλος Β7β. Βιομάζα 3 Καθ. Ε. Κούκιος Β8α.* Εξοικονόμηση Ενέργειας στα Κτήρια (παθητικά συστήματα) Β8β.* Εξοικονόμηση Ενέργειας στα Κτήρια (ενεργητικά συστήματα) Β9α. Χρήσεις και Εξοικονόμηση Ενέργειας στη Βιομηχανία Μαθήματα Ροής ΙΙ: Εξοικονόμηση Ενέργειας 3 Λέκτ. Σ. Καβατζά Αν. Καθ. Φ. Τοπαλής Επ. Καθ. Ι. Τζουβαδάκης 3 Λέκτ. Σ. Καβατζά Καθ. Ε. Ρογδάκης 3 Αν. Καθ. Γ. Κορρές Λέκτ. Ε. Βουτσάς Β9β. Διαχείριση Ενέργειας και Διοίκηση Έργων 3 Καθ. Ι. Ψαρράς Αν. Καθ. Γ. Μέντζας Μαθήματα Ροής ΙΙΙ: Οικονομικά της Ενέργειας Β10.* Οικονομικά Ενεργειακών Αγορών 3 Καθ. Π. Κάπρος Β11. Ενεργειακή Ανάλυση και Βιώσιμη Ανάπτυξη *: Κύρια μαθήματα της ροής. 2 Καθ. Ι. Ψαρράς Καθ. Π. Κάπρος Αν. Καθ. Α. Ζερβός Σύνολο ωρών: Υποχρεωτικά μαθήματα: Μαθήματα Ροών: ώρες/εβδομάδα 13 ώρες/εβδομάδα 5-6 ώρες/εβδομάδα Παρακολούθηση των υποχρεωτικών μαθημάτων. Επιλογή 3 ισοδύναμων μαθημάτων (12 εβδομάδες ανά μάθημα) εκ των οποίων τα 2 ανήκουν στη ροή που επιλέγει ο φοιτητής και το τρίτο είναι το κύριο μάθημα μιας από τις άλλες δύο ροές. 5

7 3. Περιεχόμενα των μαθημάτων - Προτεινόμενη ανάθεση διδακτικού έργου και κατανομή διδακτικού χρόνου Τίτλος Μαθήματος: Α1. ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΗΛΕΚΤΡΙΚΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ 1 ο 12 εβδομάδες x 4 ώρες/εβδομάδα = 48 ώρες Καθ. Ε. Διαλυνάς(Συντονιστής) Καθ. Ι. Κανελλόπουλος Καθ. Α. Κλαδάς Ι. Εισαγωγική Περιγραφή του Συστήματος Ηλεκτρικής Ενέργειας ΙΙ. Ηλεκτρικά Κυκλώματα & Πεδία 1. Τριφασικά Συστήματα Kirchhoff Συνδεσμολογία αστέρα τριγώνου Ισχύς Παθητικά στοιχεία Ανάλυση συμμετρικών συνιστωσών Ισοδύναμα Thevenin-Norton RL & RC δίκτυα Κυκλώματα ακολουθίας 2. Μαγνητικό Πεδίο ΙΙΙ. ΙV. Μοντέλα Συστήματος 1. Μηχανές Επαγωγής 2. Σύγχρονες Μηχανές 3. Ανά μονάδα σύστημα 4. Γραμμές Μεταφοράς 5. Μετασχηματιστές Λειτουργία Συστήματος Αρχές ροής φορτίου Βραχυκυκλώματα Aρχές Ευστάθειας και Προστασίας Εφαρμογές στα Συστήματα Ηλεκτρικής Ενέργειας 6

8 Α2. ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΗ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ, ΕΛΕΓΧΟΣ ΚΑΙ ΜΕΤΡΗΣΕΙΣ 1 ο 12 εβδομάδες x 4 ώρες/εβδομάδα = 48 ώρες Καθ. Σ. Μανιάς (Συντονιστής) Επ. Καθ. Ε. Χίνης 1. Βιομηχανική Ηλεκτρονική Επίπεδα Βιομηχανικών Ηλεκτρονικών Σχηματικά και λειτουργικά διαγράμματα Βιομηχανικά Ολοκληρωμένα Κυκλώματα (i.e. Πύλες, μp, DSP) Ημιαγωγοί ισχύος Τελεστικοί ενισχυτές Βιομηχανικοί κινητήρες και έλεγχος αυτών Βιομηχανική τροφοδοσία ισχύος 2. Αυτόματος Έλεγχος Συστήματα συνεχούς και διακριτού χρόνου Βιομηχανικοί ελεγκτές (PLC, PID κλπ.) Πειραματικές Διατάξεις Χρήση πακέτων λογισμικού (Matlab, Simulink κλπ.) 3. Μετρήσεις Εισαγωγικές έννοιες και ορισμοί σχετικά με τις μετρήσεις Μεταλλάκτες μετρήσεων Σφάλματα μετρήσεων Ανάλυση πειραμάτων συγκρίσεων Ανάλυση πειραμάτων αλληλοεξαρτήσεων Διαστατική ανάλυση και τεχνική της προσομοίωσης 7

9 Α3. ΘΕΡΜΟΔΥΝΑΜΙΚΗ ΚΑΙ ΜΕΤΑΔΟΣΗ ΘΕΡΜΟΤΗΤΑΣ 1 ο 12 εβδομάδες x 4 ώρες/εβδομάδα = 48 ώρες Αν. Καθ. Ξ. Κακάτσιος (Συντονιστής) Αν. Καθ. Ε. Ρογδάκης Αν. Καθ. Α. Σαγιά Συνοπτική παρουσίαση Εφηρμοσμένης Θερμοδυναμικής Καταστατικές εξισώσεις γενικευμένες και ειδικές Υπολογιστικοί κώδικες θερμοδυναμικών/θερμοφυσικών ιδιοτήτων καθαρών ουσιών και μειγμάτων Κώδικες προσομοίωσης εργοπαραγωγών κύκλων, ψυκτικών και μοντελοποίηση λειτουργικής συμπεριφοράς αυτών Υπολογιστικά παραδείγματα Εισαγωγή στη Μεταφορά Θερμότητας. Τρόποι μεταφοράς θερμότητας Αγωγή θερμότητας σε απλά-σύνθετα επίπεδα, κυλινδρικά και σφαιρικά σώματα. Μεταβατικά φαινόμενα. Εξαναγκασμένη και ελεύθερη συναγωγή Μεταφορά θερμότητας κατά την αλλαγή φάσης του ρευστού Στοιχεία εναλλακτών θερμότητας Αρχές θερμικής ακτινοβολίας Εφαρμογές στα επιμέρους κεφάλαια Υπολογιστικές μέθοδοι μετάδοσης θερμότητας Αριθμητική επίλυση των διαφορικών εξισώσεων που περιγράφουν τα φαινόμενα μετάδοσης θερμότητας Αρχή των διακεκριμένων τιμών, πεπερασμένες διαφορές, μέθοδοι όγκων ελέγχου Δυσδιάστατη-τρισδιάστατη αγωγή και συναγωγή Υπολογιστικοί κώδικες προσομοίωσης 8

10 Α4. ΡΕΥΣΤΟΜΗΧΑΝΙΚΗ 1 ο 12 εβδομάδες x 2 ώρες/εβδομάδα = 24 ώρες Επ. Καθ. Δ. Μαθιουλάκης 1. Εισαγωγή στη Μηχανική των Ρευστών Φυσικές Ιδιότητες των Ρευστών Κινηματική των Ρευστών Υλικές και Καταστατικές Εξισώσεις 2. Εξισώσεις Διατήρησης Εξίσωση συνέχειας Εξίσωση ορμής Εξίσωση ροπής της ορμής Εξίσωση ενέργειας / 2ο θερμοδυναμικό αξίωμα 3. Παραδείγματα Βασικών Ροών Αστρόβιλη ροή ασυμπίεστου ρευστού στοιχεία αεροδυναμικής θεωρίας Ροές μεγάλου αριθμού Reynolds θεωρία οριακού στρώματος ευστάθεια και τυρβώδεις ροές Εσωτερικές ροές: ροή ανάμεσα σε πλάκες, ροή σε σωλήνες 9

11 Α5. ΘΕΡΜΙΚΕΣ ΜΗΧΑΝΕΣ 1 ο 12 εβδομάδες x 3 ώρες/εβδομάδα = 36 ώρες Καθ. Κ. Ρακόπουλος (Συντονιστής) Αν. Καθ. Ε. Κακαράς Λέκτ. Ε. Γιακουμής Α. Αεριοστρόβιλοι Κύκλος αεριοστροβίλου, μορφή κύκλου, υπολογισμός επιδόσεων μηχανής από στοιχεία συνιστωσών. Παραλλαγές του απλού κύκλου, κύκλος με αναθέρμανση, ενδιάμεση ψύξη, αναγέννηση. Ο αεριοστρόβιλος σαν τμήμα συνδυασμένου κύκλου. Έγχυση νερού, ατμού στους αεριοστροβίλους. Στοιχεία λειτουργίας και επιδόσεις συνιστωσών αεριοστροβίλων: ο συμπιεστής, ο θάλαμος καύσης, ο στρόβιλος Στοιχεία ανάλυσης και παρακολούθησης λειτουργίας αεριοστροβίλου Μορφολογία αεριοστροβίλων Τύποι αεριοστροβίλων Εφαρμογές αεριοστροβίλων Επιδόσεις αεριοστροβίλων Β. Ατμοπαραγωγοί 1. Γενική περιγραφή Σταθμών Παραγωγής Ηλεκτρικής Ενέργειας ή Θερμότητας 2. Ανάλυση Ατμοηλεκτρικών Σταθμών (ΑΗΣ) Καταστατικά μεγέθη νερού ατμού, Θερμικά κυκλώματα ΑΗΣ Κύκλος Clausious Rankine, Απώλειες ενέργειας στους ΑΗΣ Βαθμός Απόδοσης Διάγραμμα Sankey, Ειδική κατανάλωση θερμότητας Κόστος kwh 3. Ροή Ενέργειας σε Ατμοπαραγωγό Απώλειες 4. Ανάλυση Ατμοηλεκτρικών Σταθμών (ΑΗΣ) Επιμέρους τμήματα του ΑΗΣ - Ατμοπαραγωγοί, - Επεξεργασία νερού, - Ατμοστρόβιλοι, - Συμπυκνωτές, - Κυκλώματα Ψύξης. Γ. Εμβολοφόρες Μηχανές Εσωτερικής Καύσεως Γενικές αρχές λειτουργίας Εμβολοφόρων ΜΕΚ. Τετράχρονοι και Δίχρονοι κινητήρες. Κινητήρες Otto και Diesel. Ροή θερμότητας. Συστήματα ψύξεως. Ροή αερίων. 10

12 Μηχανισμοί εναλλαγής των αερίων. Συστήματα αποπλύσεως και υπερπληρώσεως. Γενικές προκαταρκτικές γνώσεις από τη Θερμοδυναμική. Καύση μειγμάτων τελείων αερίων με μεταβλητές μετά της θερμοκρασίας θερμοχωρητικότητες. 11

13 Α6. ΚΑΥΣΙΜΑ ΚΑΙ ΚΑΥΣΗ 1 ο 12 εβδομάδες x 3 ώρες/εβδομάδα = 36 ώρες Καθ. Σ. Στούρνας (Συντονιστής) Καθ. K. Ρακόπουλος Αν. Καθ. Ε. Κακαράς Επ. Καθ. Φ. Ζαννίκος Αέρια καύσιμα Ταξινόμηση και χαρακτηριστικά μεγέθη (Θερμογόνος ικανότητα, σχετική πυκνότητα, πίεση, δείκτης Wobbe, επικινδυνότητα των καυσίμων αερίων). Πηγές και Αποθέματα Ιδιότητες, μεταφορά και διανομή φυσικού αερίού Αποθήκευση. Δίκτυα Υψηλής & Μέσης Πίεσης Σύστημα μεταφοράς (Σχεδιασμός & κατασκευή, τοποθέτηση αγωγών, μέθοδοι σύνδεσης, τεχνικοί κανόνες για εγκαταστάσεις αερίου μέσης και υψηλής πίεσης. Εσωτερικές εγκαταστάσεις Φυσικού Αερίου (Βασικές έννοιες, σύνδεση κτηρίου με το δίκτυο, υπόγειες σωληνώσεις, υλικά και κατασκευή). Συσκευές αερίου και σύνδεση αυτών. Νομοθεσία Έλεγχοι Συντήρηση εσωτερικών εγκαταστάσεων. Χρήσεις και αγορά του Φυσικού αερίου. Συμπαραγωγή Η/Θ με φυσικό αέριο: Εξοικονόμηση ενέργειας και συμπαραγωγή. Αποθέματα πετρελαίου, Ελληνικό ενεργειακό ισοζύγιο, διυλιστήρια πετρελαίου, η ελληνική και η παγκόσμια αγορά πετρελαιοειδών Καύσιμα κινητήρων: βενζίνη και ντήζελ κίνησης (παραγωγή, διακίνηση, ιδιότητες και προδιαγραφές) Εργαστήριο Υγραέρια, αεροπορικά καύσιμα, βιομηχανικά και ναυτιλιακά καύσιμα, πετρέλαιο θέρμανσης Περιβαλλοντικές επιπτώσεις των πετρελαιοειδών στην ατμόσφαιρα και στη θάλασσα Ταξινόμηση Στερεών Καυσίμων Πετρογραφικοί χαρακτηρισμοί Χαρακτηρισμός γαιανθράκων Σύσταση και θερμογόνος ικανότητα Αποθέματα στερεών καυσίμων Ταξινόμηση αποθεμάτων Κόστος εξόρυξης Παραγωγή λιγνιτών Κάλυψη των ελληνικών ενεργειακών αναγκών από λιγνίτες Νέα κοιτάσματα. Στερεά καύσιμα και παγκόσμια ενεργειακή αγορά Δομή της αγοράς των στερεών καυσίμων Οικονομικές ρυθμίσεις επιχορηγήσεις, φόροι Υποστήριξη της βιομηχανίας άνθρακα Πολιτικά και κοινωνικά δεδομένα που αφορούν την παραγωγή και την εκμετάλλευση των στερεών καυσίμων Στρατηγική της Ευρ. Ένωσης και της Ελλάδας. Εξελίξεις τεχνολογιών στην καύση στερεών καυσίμων (Προετοιμασία του καυσίμου πριν την καύση του Τεχνικές καύσης στερεών καυσίμων με μειωμένες εκπομπές, Καθαρές τεχνολογίες άνθρακα ) Περιβαλλοντικές επιπτώσεις από τη χρήση των 12

14 στερεών καυσίμων. Ποιοτική και ποσοτική ανάλυση φαινομένων καύσης. Ταξινόμηση φαινομένων καύσης - Αντιδράσεις, Φλόγες - Ταξινόμηση φλογών. Θερμοκρασία φλόγας: Θερμότητα σχηματισμού, θερμοχημικοί νόμοι, θερμότητα αντίδρασης, αδιαβατική θερμοκρασία φλόγας Στοιχειομετρική καύση, Λόγος αέρα καύσης, Ταυτόχρονη καύση περισσοτέρων καυσίμων, Ατελής καύση. Ασκήσεις στοιχειομετρίας. 13

15 Α7. ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ 1 ο 12 εβδομάδες x 4 ώρες/εβδομάδα = 48 ώρες Καθ. Α. Βλυσίδης (Συντονιστής) Καθ. Κ. Ρακόπουλος Αν. Καθ. Ε. Κακαράς 1.1 Περιβαλλοντική Διαχείριση (Διδάσκων: Αν. Καθ. Ε. Κακαράς) Συστήματα περιβαλλοντικής διαχείρισης και ελέγχου Γενικές αρχές. Παρουσίαση προτύπων κανονισμού (ISO EMAS). Ανάλυση συστημάτων ΣΠΔ (Περιβαλλοντική Δήλωση, Ιεραρχική υποδομή, Έλεγχος, Σκοποί και στόχοι, Προγράμματα). Μεθοδολογία περιβαλλοντικού ελέγχου (Ερωτηματολόγια, Περιβαλλοντικά Ισοζύγια) Εφαρμογές Μελέτες περιβαλλοντικών επιπτώσεων, εγκρίσεις χωροθέτησης, εγκατάστασης, λειτουργίας και κανονισμοί Μελέτες περιβαλλοντικών επιπτώσεων (Σκοποί και στόχοι, περιεχόμενα ΜΠΕ, δυνατότητα χρήσης ΜΠΕ στη λήψη αποφάσεων) Διασπορά αερίων ρυπαντών Βέλτιστες διαθέσιμες τεχνολογίες Εισαγωγή στις Βέλτιστες Διαθέσιμες Τεχνολογίες Θεσμικό πλαίσιο. Παρουσίαση ΒΔΤ σε βιομηχανικούς κλάδους. 1.2 Εκπομπές αερίων ρύπων και τεχνολογίες μείωσης-συγκράτησης (Αν. Καθ. Ε. Κακαράς) Μηχανισμοί σχηματισμού οξειδίων του Θείου και δέσμευσής τους. Τεχνολογικές μέθοδοι και συστήματα (ξηρά πρόσθετα, αποθειωτικές διατάξεις) για τη μείωση εκπομπών σε εγκαταστάσεις καύσης. Όξινο σημείο δρόσου και παράγοντες που το επηρεάζουν Άσκηση Μηχανισμοί σχηματισμού οξειδίων του Αζώτου. Μέθοδοι και διατάξεις για τη μείωση εκπομπών από εγκαταστάσεις καύσης. Δυνατότητες περιορισμού των εκπομπών NΟx Εκπομπές στερεών σωματιδίων. Ηλεκτροστατικά φίλτρα Δέσμευση και αποθήκευση CO Εμβολοφόρες Μηχανές Εσωτερικής Καύσεως (Καθ. Κ. Ρακόπουλος) Σχηματισμός και εκπομπή ρύπων από εμβολοφόρες ΜΕΚ. 14

16 1.3.2 Αναλυτές καυσαερίων και μέθοδοι μετρήσεως Μέθοδοι περιστολής εκπομπής ρύπων. ΜΕΡΟΣ 2ο: Υγροί και Στερεοί ρύποι (Διδάσκων: Καθ. Α. Βλυσίδης) Ώρες Περιεχόμενο Ενότητα 1 η : Συστήματα περιβαλλοντικής διαχείρισης 2 Εισαγωγή, Σχέσεις Επιστήμης Περιβάλλοντος, Τεχνολογιών Περιβάλλοντος, Οικολογίας, Μοντελοποίησης και Περιβαλλοντικής Διαχείρισης. Μεθοδολογία επίλυσης περιβαλλοντικών προβλημάτων. Συσσώρευση μαζών και ενεργειακά ισοζύγια των οικοσυστημάτων. Ανασκόπηση των συγχρόνων περιβαλλοντικών προβλημάτων. 2 Έλεγχος ρύπανσης. Παράμετροι, μέθοδοι και συσκευές μέτρησης ρύπανσης στο έδαφος και στους υδάτινους αποδέκτες. Οικοτοξικολογία. Όρια επικινδυνότητας συγκεντρώσεων ρύπων στο περιβάλλον. Μοντέλα πρόβλεψης επιπτώσεων ρύπανσης στα οικοσυστήματα. Δείκτες ποιότητας οικοσυστημάτων. Έλεγχος ρύπανσης ποταμών. Ενότητα 2 η : Αρχές Περιβαλλοντικής Τεχνολογίας 2 Τεχνολογίες επεξεργασίας υγρών αποβλήτων. Διαχείριση υγρών αποβλήτων. Ελάττωση BOD. Απομάκρυνση αζώτου και φωσφόρου. Απομάκρυνση τοξικών οργανικών ενώσεων. Απομάκρυνση βαρέων μετάλλων. Απολύμανση και επαναχρησιμοποίηση. 2 Τεχνολογίες επεξεργασίας στερεών αποβλήτων. Διαχείριση στερεών αποβλήτων. Καύση, Πυρόλυση, Αεριοποίηση, Υγειονομική Ταφή, Αναερόβια Χώνευση, Κομποστοποίηση 2 Περιβαλλοντική Μικροβιολογία. Θερμοδυναμική των βιοαντιδράσεων. Κινητική μικτών συστημάτων. 2 Βιολογικοί καθαρισμοί. Αερόβια συστήματα ενεργού ιλύος, Βιόφιλτρα, Βιοδίσκοι. Ενότητα 3 η : Εφαρμογές Αντιρρυπαντικής Τεχνολογίας 2 Βιολογικοί καθαρισμοί. Επεξεργασία αστικών λυμάτων 2 Αναερόβια χώνευση βιολογικών λασπών. Σταθεροποίηση βιολογικών λασπών. Παραγωγή και ενεργειακή εκμετάλλευση βιοαερίου. 2 Επεξεργασία υπογείων και επιφανειακών υδάτων. Πόσιμο νερό. 2 Επεξεργασία υπογείων και επιφανειακών υδάτων. Βιομηχανικό νερό 2 Διαχείριση αστικών απορριμμάτων. Ανακύκλωση, επεξεργασία, ενεργειακή αξιοποίηση, υγειονομική ταφή και κομποστοποίηση. 2 Διασπορά υγρών ρύπων σε υδάτινους αποδέκτες. Υποθαλάσσιος αγωγός διάχυσης επεξεργασμένων αποβλήτων στη θάλασσα 15

17 Συντονιστής: Α8. ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ 1ο 12 εβδομάδες x 3 ώρες/εβδομάδα = 36 ώρες Καθ. Π. Κάπρος 1. Εισαγωγή στην Ενεργειακή Ανάλυση Έννοιες, ορισμοί, μονάδες μέτρησης Ενεργειακά ισοζύγια Δίκτυα ενεργειακών ροών Ορισμοί οικονομικών μεγεθών 2. Ανάλυση της Ζήτησης Ενέργειας Επισκόπηση οικονομικής θεωρίας καταναλωτή και παραγωγού Τεχνικές πρόβλεψης της ζήτησης ενέργειας Οικονομετρική προσέγγιση Ανάλυση διεργασιών 3. Oικονομική της προσφοράς Ενέργειας Επισκόπηση οικονομικής θεωρίας κόστους και τιμολόγησης Οικονομική των επενδύσεων Οικονομική ανάλυση χρηματοροών Οικονομική ανάλυση τεχνολογιών επιλογών 4. Οικονομική Ανάλυση της Ηλεκτρικής Ενέργειας Εισαγωγή, ορισμοί Στρατηγική ανάλυση παραγωγής και κόστους Τιμολόγηση, κόστος, ανάλυση επενδύσεων Συμπαραγωγή, ανανεώσιμες μορφές Απελευθέρωση αγοράς 5. Oικονομική Ανάλυση άλλων Ενεργειακών Μορφών Εξαντλήσιμοι ενεργειακοί πόροι Οικονομική ανάλυση διυλιστηρίων και φυσικού αερίου Κόστος και διαμόρφωση τιμών στις ενεργειακές αγορές 6. Ενέργεια, Οικονομία, Περιβάλλον Αλληλεπιδράσεις ενέργειας οικονομίας Αλληλεπιδράσεις ενέργειας περιβάλλοντος Σύνδεση διαγραμμάτων ενεργειακών ροών και πινάκων Εισροών -Εκροών Επισκόπηση θεμάτων Πολιτικής Ενέργειας, Οικονομίας και Περιβάλλοντος 7. Μαθηματικά Μοντέλα για την Ενέργεια Επισκόπηση μαθηματικών τεχνικών Ταξινόμηση μοντέλων Άσκηση γραμμικού προγραμματισμού 16

18 Α9. ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ ΚΑΙ ΔΙΚΤΥΑ 1 ο 12 εβδομάδες x 2 ώρες/εβδομάδα = 24ώρες Λέκτ. Σ. Καβατζά (Συντονίστρια) Αν. Καθ. Φ. Τοπαλής 1. Ηλεκτρικές Εγκαταστάσεις Χ.Τ. Ηλεκτρολογικό σχέδιο Καλωδιώσεις-Ασφάλειες-Διακόπτες Πίνακες 2. Υποσταθμοί ΜΤ/ΧΤ Εισαγωγή Δομή δικτύων μέσης τάσης Υποσταθμοί διανομής, Βιομηχανικοί υποσταθμοί, Κινητοί υποσταθμοί 3. Σχεδίαση και τεχνικές γειώσεων Κανονισμοί γειώσεων Θέματα ασφάλειας Βασικά πεδιακά μεγέθη Επιλογή αγωγών και ενώσεων Δομή και χαρακτηριστικά εδάφους Εκτίμηση της αντίστασης γειώσεως Προσδιορισμός μέγιστου ρεύματος δικτύου 4. Φωτοτεχνία Μηχανισμός παραγωγής φωτεινής ακτινοβολίας, διέγερση, φθορισμός, εκκένωση, νόμοι μέλανος σώματος, θερμοκρασία χρώματος, βασικά μεγέθη φωτισμού Τύποι λαμπτήρων φωτισμού (πυράκτωσης, αλογόνου, φθορισμού και εκκένωσης υψηλής έντασης), έναυση λαμπτήρων, τύποι εκκινητών και ballast Λαμπρότητα και θάμβωση, συνθήκες οπτικής άνεσης, αρχές μελετών φωτισμού εσωτερικών και εξωτερικών χώρων 5. Δίκτυα Φυσικού Αερίου 17

19 Β1. ΘΕΡΜΙΚΟΙ ΣΤΑΘΜΟΙ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ Ι 2 ο 12 εβδομάδες x 2 ώρες/εβδομάδα = 24 ώρες Καθ. Κ. Ρακόπουλος (Συντονιστής) Αν. Καθ. Δ. Χουντάλας Επ. Καθ. Κ. Γιαννάκογλου Επ. Καθ. Κ. Μαθιουδάκης Α. Εμβολοφόρες Μηχανές Εσωτερικής Καύσεως (Καθ. Κ. Ρακόπουλος, Αν. Καθ. Δ. Χουντάλας) Θεωρητικοί κύκλοι εμβολοφόρων κινητήρων. Πραγματικός κύκλος λειτουργίας. Ενεργειακός ισολογισμός. Ειδικές συνθήκες της καύσεως στους κινητήρες Otto και Diesel. Προβλήματα της καύσεως των διαφόρων καυσίμων. Διαμόρφωση των σχετικών θαλάμων καύσεως. Ρύθμιση φορτίου. Συστήματα προετοιμασίας καύσιμου μείγματος και αναφλέξεως στους κινητήρες Otto. Έγχυση καυσίμου και σχηματισμός δέσμης στους κινητήρες Diesel. Σχηματισμός και εκπομπή ρύπων από εμβολοφόρες ΜΕΚ. Αναλυτές καυσαερίων και μέθοδοι μετρήσεως. Μέθοδοι περιστολής εκπομπής ρύπων. Β. Θερμικές Στροβιλομηχανές (Επ. Καθ. Κ. Γιαννάκογλου, Επ. Καθ. Κ. Μαθιουδάκης) Εισαγωγή στις θερμικές στροβιλομηχανές, τύποι και τομείς εφαρμογής στροβιλομηχανών. Μορφολογία διαφόρων τύπων μηχανών Στοιχεία ανάλυσης στροβιλομηχανών, με βάση τις αρχές ρευστομηχανικής και θερμοδυναμικής Μορφολογία πτερυγώσεων συμπιεστών και στροβίλων, αξονικές, ακτινικές μηχανές. Μονοδιάστατη ανάλυση πτερυγώσεων, συσχέτιση γεωμετρίας πτερυγώσεων και λειτουργικών μεγεθών, στοιχεία ανάλυσης ροής σε πτερυγώσεις Χαρακτηρισμός της λειτουργίας συμπιεστών και στροβίλων, αδιάστατες και ανηγμένες παράμετροι, πεδία χαρακτηριστικών 18

20 Β2. ΘΕΡΜΙΚΟΙ ΣΤΑΘΜΟΙ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΙΙ 2 ο 12 εβδομάδες x 2 ώρες/εβδομάδα = 24 ώρες Αν. Καθ. Ε. Κακαράς (Συντονιστής) Επ. Καθ. Ε. Χίνης Α. Θερμικοί Σταθμοί 1. Σταθμοί Παραγωγής Ηλεκτρικής Ενέργειας με Αεριοστρόβιλο - Συστήματα Συνδυασμένων Κύκλων Ατμοστροβίλου-Αεριοστροβίλου Θερμοδυναμικοί Κύκλοι Διατάξεων με Αεριοστρόβιλο, Τύποι Αεριοστροβίλων Εξοπλισμός, Σύγκριση Διατάξεων Αεριοστροβίλου με ΑΗΣ, Συνδυασμένος Σταθμός με Ατμοπαραγωγό μετά τον Ατμοστρόβιλο, Διατάξεις προθερμαντών νερού με καυσαέριο στο Θερμοδυναμικό Κύκλο, Άλλοι συνδυασμένοι Κύκλοι Καύση υπό πίεση στον Ατμοπαραγωγό, Λειτουργία Συνδυασμένης Μονάδας, Βαθμός Απόδοσης, Χαρακτηριστικά μεγέθη διαστασιολόγησης Σύγκριση των διαφόρων συστημάτων. 2. Βιομηχανικοί Θερμικοί Σταθμοί Ηλεκτροπαραγωγά Ζεύγη, Διάταξη Λεβητοστασίου, Δίκτυα Διανομής Ατμού 3. Σύγχρονες τάσεις για την Κατασκευή Σταθμών Ηλεκτροπαραγωγής Υπερκρίσιμοι Σταθμοί, Ρευστοποιημένη Κλίνη (PFBC), Αεριοποίηση (IGCC), Καθαρές Τεχνολογίες. Β. Πυρηνική Ενέργεια Βασικές Έννοιες Ατομικής & Πυρηνικής Φυσικής, Πυρηνικές Αντιδράσεις. Πυρηνικοί Αντιδραστήρες, Πυρηνικοί Ηλεκτρικοί Σταθμοί. 19

21 Β3α. ΔΙΕΣΠΑΡΜΕΝΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗ - ΑΝΑΝΕΩΣΙΜΕΣ ΠΗΓΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ 2 ο 6 εβδομάδες x 2 ώρες/εβδομάδα = 12 ώρες Καθ. Ν. Χατζηαργυρίου (Συντονιστής) Λέκτ. Σ. Παπαθανασίου Βασικές τεχνολογίες διανεμημένης παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας Αιολικά Φωτοβολταικά Μικρά Υδροηλεκτρικά Διασύνδεση μονάδων διανεμημένης παραγωγής στο δίκτυο διανομής Εναλλακτικές δυνατότητες διασύνδεσης στο δίκτυο Τεχνικοί περιορισμοί και προϋποθέσεις Μεθοδολογίες ανάλυσης Οικονομική αξιολόγηση επενδύσεων διανεμημένης παραγωγής Επίδραση της διανεμημένης παραγωγής στον σχεδιασμό και τη λειτουργία δικτύων διανομής (ρύθμιση τάσης, απώλειες, αναβάθμιση και επέκταση δικτύων κλπ) Ενεργά δίκτυα διανομής Αυτόνομα συστήματα Μικροδίκτυα 20

22 Β3β. ΔΙΕΣΠΑΡΜΕΝΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗ - ΣΥΜΠΑΡΑΓΩΓΗ ΗΛΕΚΤΡΙΣΜΟΥ - ΘΕΡΜΟΤΗΤΑΣ 2 ο 6 εβδομάδες x 2 ώρες/εβδομάδα = 12 ώρες Καθ. Χ. Φραγκόπουλος 1. Εισαγωγή Ορισμός και ιστορική εξέλιξη της συμπαραγωγής. 2. Σύγχρονη Τεχνολογία Συμπαραγωγής Συστήματα συμπαραγωγής ατμοστροβίλου, αεριοστρόβιλου, παλινδρομικής μηχανής εσωτερικής καύσης, κυψέλης καυσίμου, μηχανής Stirling, συνδυασμένου κύκλου, κύκλου με οργανικό ρευστό. 3. Εφαρμογές της Συμπαραγωγής Εφαρμογές στον βιομηχανικό, κτιριακό, αγροτικό τομέα. Εφαρμογές σε επίπεδο περιοχής ή χώρας. Τηλεθέρμανση, τηλεψύξη. 4. Ενεργειακή Συμπεριφορά Συστημάτων Συμπαραγωγής Ορισμοί βαθμών απόδοσης, λόγου ηλεκτρισμού προς θερμότητα, λόγου εξοικονόμησης ενέργειας καυσίμου. Ενεργειακά χαρακτηριστικά των διαφόρων τύπων συστημάτων συμπαραγωγής. 5. Οικονομική Ανάλυση Συστημάτων Συμπαραγωγής Κόστος κατασκευής και λειτουργίας, μεθοδολογία οικονομικής αξιολόγησης, παραδείγματα οικονομικής αξιολόγησης συστημάτων συμπαραγωγής. 6. Διαδικασία Επιλογής και Βελτιστοποίηση Σχεδιασμού και Λειτουργίας Συστήματος Συμπαραγωγής Συγκέντρωση τεχνικών και οικονομικών δεδομένων της συγκεκριμένης εφαρμογής, επιλογή του τύπου συστήματος συμπαραγωγής, προσδιορισμός των κύριων τεχνικών χαρακτηριστικών, ενεργειακή και οικονομική αξιολόγηση. Η σημασία της βελτιστοποίησης. 7. Επιπτώσεις της Συμπαραγωγής Θετικές και αρνητικές επιπτώσεις της συμπαραγωγής στο σύστημα ηλεκτρισμού της χώρας, στο περιβάλλον, στην οικονομία, στην κοινωνία. 8. Νομικό, Τιμολογιακό και Χρηματοδοτικό Πλαίσιο για τη Συμπαραγωγή Κοινοτική Οδηγία για τη συμπαραγωγή, εναρμόνιση της εθνικής νομοθεσίας με την Κοινοτική Οδηγία. Τιμολογιακή πολιτική. Δυνατότητες Χρηματοδότησης. 9. Σημερινή Κατάσταση και Προοπτικές της Συμπαραγωγής Συμβολή της συμπαραγωγής στην ηλεκτροπαραγωγή και τηλεθέρμανση, ενέργειες για τη διάδοση της συμπαραγωγής, προοπτικές της συμπαραγωγής, Εθνικά και Κοινοτικά προγράμματα υποστήριξης της συμπαραγωγής. 21

23 Β4. ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΚΑΙ ΑΞΙΟΠΙΣΤΙΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ ΗΛΕΚΤΡΙΚΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ 2 ο 12 εβδομάδες x 4 ώρες/εβδομάδα = 48 ώρες Καθ. Ε. Διαλυνάς (Συντονιστής) Καθ. Κ. Βουρνάς Λέκτ. Σ. Καβατζά Οικονομική Ανάλυση Οικονομική λειτουργία συστημάτων ηλεκτρικής ενέργειας. Λειτουργία αγοράς (οικονομική κατανομή, υδροθερμική συνεργασία, προσφορές και κλείσιμο) Ένταξη σχεδιασμού συστήματος παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας στον ευρύτερο ενεργειακό σχεδιασμό Οργάνωση ΣΗΕ στα πλαίσια απελευθέρωσης της αγοράς Λειτουργία ΣΗΕ στα πλαίσια απελευθέρωσης της αγοράς Λειτουργία ΣΗΕ Ανάλυση ασφάλειας Στατική / Δυναμική ασφάλειας Περιορισμοί μεταφοράς και Διαχείριση συνωστισμού Αξιοπιστία λειτουργίας Βασικές αρχές της αξιοπιστίας τεχνολογικών συστημάτων Μοντελοποίηση της αξιοπιστίας συστημάτων με χρήση κατανομών πιθανοτήτων Αριθμητικές τεχνικές υπολογισμού της αξιοπιστίας πολύπλοκων τεχνολογικών συστημάτων Αξιοπιστία λειτουργίας των συστημάτων παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας Αξιοπιστία λειτουργίας συνδυασμένου συστήματος μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας Κόστος αξιοπιστίας Σχεδιασμός ΣΗΕ με κριτήρια κόστους αξιοπιστίας 22

24 Β5. ΜΕΤΑΦΟΡΕΣ ΚΑΙ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑ ΜΗ ΣΥΜΒΑΤΙΚΑ ΟΧΗΜΑΤΑ 2 ο 12 εβδομάδες x 3 ώρες/εβδομάδα = 36 ώρες Καθ. Α. Σταθόπουλος (Συντονιστής) Καθ. Ε. Λόης Καθ. Σ. Μανιάς Αν. Καθ. Δ. Τσαμπούλας Αν. Καθ. Σ. Χουντάλας 1. Μεταφορές και Ενέργεια Εισαγωγή: Η κατανάλωση ενέργειας ως παράγων σχεδιασμού στις Μεταφορές, Ειδικές καταναλώσεις μεταφορικών μέσων, Εισαγωγή στα Συγκοινωνιακά Δίκτυα, Σχέσεις Λειτουργίας-Απόδοσης. 2. Οδικές Υπεραστικές Μεταφορές: Οι έννοιες του μεταφορικού διαδρόμου, θεωρητικής και πρακτικής ικανότητας. Χαρακτηριστικά μέσων και υποδομής. Ο ρόλος της υποδομής στη γεφύρωση των αποστάσεων. Λειτουργικό κόστος συγκοινωνιακών δικτύων. Μέθοδοι υπολογισμού. 3. Οδικές Αστικές Μεταφορές - Στάθμευση: Παράγοντες που επιδρούν στην κατανάλωση ενέργειας όπως χαρακτηριστικά αστικής διαδρομής, οδών, σηματοδότησης, καιρικών συνθηκών, κυκλοφοριακών συνθηκών, οχήματος και είδος καυσίμου. Θεώρηση της στάθμευσης ως παράγοντα που επιδρά θετικά και αρνητικά στην κατανάλωση ενέργειας. 4. Καύσιμα Μεταφορών: Χερσαίες Μεταφορές, Βενζινοκίνητα και Ντιζελοκίνητα οχήματα. Μη συμβατικά καύσιμα. Ιδιότητες, Προδιαγραφές, Εξελίξεις στην Ευρωπαϊκή Ένωση και Διεθνώς. Μεταφορά, Διακίνηση και Διάθεση Καυσίμων: Αργό Πετρέλαιο. Έτοιμα προϊόντα. Αγωγοί, Θαλάσσια μεταφορά, Χερσαίες μεταφορές. 5. Ρύπανση: Βενζινοκινητήρες, Ντιζελοκινητήρες, Κινητήρες μη συμβατικών καυσίμων. Θαλάσσια ρύπανση από τη μεταφορά καυσίμων με πετρελαιοφόρα σκάφη και τρόποι αντιμετώπισής της. 6. Σιδηροδρομικές και Αεροπορικές Μεταφορές: Είδη ενέργειας που χρησιμοποιούνται στις σιδηροδρομικές μεταφορές (ντίζελ, ηλεκτρική ενέργεια και βιοκαύσιμα). Υπολογισμοί κατανάλωσης. Δίκτυα υψηλών ταχυτήτων. Εξοικονόμηση ενέργειας. Τύποι αεροσκαφών (μέγεθος, τεχνολογία). Χαρακτηριστικά αεροπορικών διαδρομών (απόσταση, ταχύτητα) 7. Θαλάσσιες Μεταφορές (πλην καυσίμων) και Συνδυασμένες Μεταφορές: Παράγοντες που επιδρούν στην κατανάλωση ενέργειας στις θαλάσσιες μεταφορές. Ορισμός των συνδυασμένων μεταφορών και είδη αυτών. Επιρροή των μεθόδων μοναδοποίησης φορτίων και μεταφορικών μέσων στην κατανάλωση ενέργειας. Λειτουργία τερματικών σταθμών και σχετικός εξοπλισμός: σχέση των χαρακτηριστικών αυτών με την κατανάλωση ενέργειας. 8. Έλεγχος Συστημάτων Μεταφορών & Διαχείριση της Ζήτησης: Η έννοια της βελτιστοποίησης των συγκοινωνιακών δικτύων, Περιορισμοί, Εφαρμογές. Μέθοδοι διαχείρισης της ζήτησης, Επιπτώσεις και Αναδράσεις, Ολοκληρωμένα Συστήματα. 9. Νέες Τεχνολογίες Επικοινωνίας Προοπτικές: Μέθοδοι και μέσα υποκατάστασης των μετακινήσεων, Πεδία εφαρμογών, Υπολογισμοί, Επιπτώσεις, Περιοχές έρευνας, Περιορισμοί και Προοπτικές εισαγωγής νέων τεχνολογιών στις Μεταφορές. 23

25 10. Ηλεκτροκινητήρες οχημάτων: Συσσωρευτές ηλεκτρικών οχημάτων. Φορτιστές συσσωρευτών. 11. Κυψέλες Καυσίμων. Βασικές αρχές λειτουργίας. Θεωρητική Ισχύς, Βαθμός Απόδοσης, Χαρακτηριστικές Καμπύλες Λειτουργίας Ιδανικών και Πραγματικών Κυψελών Καυσίμου, Εφαρμογές Κυψελών Καυσίμου, Ηλεκτρόδια Ηλεκτρολύτες Αναγεννητικά Στοιχεία. 12. Συνολική Σχεδίαση Ηλεκτρικών, Υβριδικών και μη Συμβατικών Οχημάτων: Επιλογή των κατάλληλων υποσυστημάτων συσσώρευσης ενέργειας και κίνησης. Επιλογή της θέσης και διάταξης των υποσυστημάτων. Επιπτώσεις στις επιδόσεις του οχήματος, στη δυναμική συμπεριφορά του και στη συμπεριφορά του σε περιπτώσεις σύγκρουσης. 24

26 Β6α. Αιολική Ενέργεια 2 ο 6 εβδομάδες x 3 ώρες/εβδομάδα = 18 ώρες Λέκτ. Σ. Παπαθανασίου (Συντονιστής) Αν. Καθ. Σ. Βουτσινάς Χαρακτηριστικά του ανέμου Μετρήσεις Εκτίμηση του αιολικού δυναμικού Αεροδυναμική των ανεμοκινητήρων Αεροελαστική ανάλυση Διαμόρφωση των ανεμογεννητριών Γενικά χαρακτηριστικά Αιολικά Πάρκα Καμπύλη ισχύος Επιλογή θέσεως εγκατάστασης Σχεδιασμός αιολικών πάρκων Έλεγχος ισχύος ανεμογεννητριών Λειτουργία σταθερών και μεταβλητών στροφών Ηλεκτρικό μέρος και έλεγχος των ανεμογεννητριών: Διαμόρφωση, ηλεκτρικές γεννήτριες, μετατροπείς ισχύος, διατάξεις παραλληλισμού και αντιστάθμισης Ηλεκτρικά δίκτυα αιολικών πάρκων Ποιότητα παραγόμενης ισχύος Υπολογισμός παραγόμενης ενέργειας ανεμογεννητριών και αιολικών πάρκων: Υπολογισμός χωρίς περιορισμούς διείσδυσης. Μεθοδολογία εκτίμησης σε αυτόνομα νησιωτικά συστήματα. Υπολογισμός Κόστους Παραγωγής Βιωσιμότητα: 25

27 Β6β. Υδροηλεκτρική Ενέργεια 2 ο 6 εβδομάδες x 3 ώρες/εβδομάδα = 18 ώρες Καθ. Δ. Παπαντώνης (Συντονιστής) Λέκτ. Ν. Μουτάφης Η υδραυλική ενέργεια και η αξιοποίησή της σε μικρή και μεγάλη κλίμακα Κύρια χαρακτηριστικά που διαφοροποιούν τα μικρά από τα μεγάλα Υδροηλεκτρικά Εργα (ΥΗΕ) Η ροή της ενέργειας σε ΥΗΕ και κριτήρια επιλογής της κατάλληλης θέσης κατά μήκος υδατορέματος Ο υδρολογικός κύκλος, τα βασικά υδρολογικά χαρακτηριστικά, η επεξεργασία των υδρολογικών δεδομένων και ο υπολογισμός της παραγόμενης ενέργειας Τα έργα υδροληψίας και προσαγωγής του νερού. Διαστασιολόγηση και βελτιστοποίηση του αγωγού πτώσεως Οι υδροστρόβιλοι: τύποι και τυποποίηση των μικρών υδροστροβίλων, τα χαρακτηριστικά λειτουργίας τους, η ανάπτυξη σπηλαίωσης, η στάθμη τοποθέτησης τους Ο ηλεκτρολογικός εξοπλισμός των μικρών ΥΗΕ: γεννήτριες (σύγχρονες, ασύγχρονες) μετασχηματιστές, αυτοματισμοί λειτουργίας). Τα μεταβατικά φαινόμενα των μικρών ΥΗΕ Τα οικονομικά των μικρών ΥΗΕ και η οικονομοτεχνική αξιολόγησή τους Εφαρμογές-θέματα στην βελτιστοποίηση του αγωγού προσαγωγής και στον υπολογισμό της παραγόμενης ενέργειας 26

28 Β7α. Ηλιακή Ενέργεια - Γεωθερμία 2 ο 6 εβδομάδες x 3 ώρες/εβδομάδα = 18 ώρες Καθ. Κ. Αντωνόπουλος (Συντονιστής) Λέκτ. Χ. Τζιβανίδης Ομότ. Καθ. Μ. Παπαδόπουλος 1. ΗΛΙΑΚΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑ Ηλιακή ακτινοβολία, άμεση και διάχυτη συνιστώσα, φασματική κατανομή και εξασθένηση στην ατμόσφαιρα, υπολογισμός ακτινοβολίας σε κεκλιμένα και κινούμενα επίπεδα, μέθοδοι μέτρησης Θεωρία επιπέδων συλλεκτών. Συγκεντρωτικοί συλλέκτες. Ενεργητικά και παθητικά συστήματα. Ηλιακές εγκαταστάσεις θέρμανσης. Μέθοδοι υπολογισμού θερμικών ηλιακών συστημάτων. Αποθήκευση ενέργειας. Ηλιακά συστήματα ψύξεως. Συστήματα παραγωγής μηχανικού έργου. Ηλιακές λίμνες. Άλλες εφαρμογές. Οικονομικά θέματα. 2. ΦΩΤΟΒΟΛΤΑΪΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ Φωτοβολταϊκές εγκαταστάσεις (Φ/Β γεννήτριες, ισοδύναμο κύκλωμα, προσαρμογή Φ/Β γεννήτριας-φορτίου, δυναμική συμπεριφορά). Διατάξεις συνδέσεως σε συστήματα ηλεκτρικής ενέργειας (συνδεσμολογίες, λειτουργία μέγιστης ισχύος, τροφοδότηση φορτίων κινητήρων, συνεργασία με μετατροπείς ισχύος και έλεγχος) 3. ΓΕΩΘΕΡΜΙΑ Γεωθερμικά πεδία υψηλής, μέσης και χαμηλής ενθαλπίας, γεωγραφικός προσδιορισμός, ενεργειακά μεγέθη. Συστήματα εκμετάλλευσης, εφαρμογές Μέθοδοι εκτίμησης ικανότητας γεωθερμικών πεδίων. Μαθηματικά μοντέλα υπολογισμού σχετικών μεγεθών Τρόποι αξιοποίησης ομαλής γεωθερμίας 27

29 Β7β. Βιομάζα 2 ο 6 εβδομάδες x 3 ώρες/εβδομάδα = 18 ώρες Καθ. Ε. Κούκιος Εισαγωγή Βιολογικοί Πόροι και Συστήματα Εκτίμηση Δυναμικού Βιοπόρων Η Βιομάζα ως Πηγή Ενέργειας Διαχείριση Βιοπόρων για Ενεργειακούς Σκοπούς Θερμικές Μέθοδοι Μετατροπής Βιομάζας για Παραγωγή Ενέργειας Καύση Άλλες Θερμικές Μέθοδοι Αεριοποίηση Πυρόλυση Συνδυασμένη Καύση με Άνθρακα Βιολογικές Μέθοδοι Μετατροπής Βιοαιθανόλη Βιοντήζελ - Βιοαέριο Composting Οικονομικά, Περιβαλλοντικά, Κοινωνικά στοιχεία Μη-ενεργειακές Εφαρμογές Πλαίσιο Πολιτικής Εργαστήριο Α: Μονάδα ΒΙΟΤΟΠΟΣ Εργαστήριο ΟΧΤ, Τμήμα Χημ. Μηχ., Πολ/λη ΕΜΠ, Ζωγράφου Εργαστήριο Β: Ενεργειακή Αξιοποίηση Θερμικών Μηχανών, Τμήμα Μηχανολόγων Μηχανικών, Συγκρότημα Πατησίων ΕΜΠ 28

30 Β8α. ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΗΣΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΣΤΑ ΚΤΗΡΙΑ (παθητικά συστήματα) 2 ο 6 εβδομάδες x 4 ώρες/εβδομάδα = 24 ώρες Λέκτ. Σ. Καβατζά (Συντονίστρια) Αν. Καθ. Φ.Τοπαλής Επ. Καθ. Ι. Τζουβαδάκης 1. Βιοκλιματικός σχεδιασμός Ηλιακή ακτινοβολία, μετατροπή σε θερμική ενέργεια, θερμικές απώλειες και κέρδη. Αρχές βιοκλιματικού σχεδιασμού. Στρατηγική θέρμανσης, ψύξης, δροσισμού. Οικοδομικά υλικά: εδάφους, υπεδάφους, τεχνητών ινών και κυψελών, πολυμερή. 2. Εξοικονόμηση ενέργειας στις κτηριακές εγκαταστάσεις ηλεκτρικές εγκαταστάσεις - αυτοματισμοί Επεμβάσεις εξοικονόμησης ενέργειας γενικά. Νομοθεσία. Ενεργειακή καταγραφή και διαχείριση. Θερμομόνωση, Υγρομόνωση Εξοικονόμηση ενέργειας σε: Εγκαταστάσεις Φωτισμού Μελέτες φωτισμού εσωτερικών και εξωτερικών χώρων με τα προγράμματα Calculux και Dialux Ηλεκτρικές εγκαταστάσεις. Ηλεκτρικές συσκευές Εξυπνα κτήρια Συστήματα κεντρικής διαχείρισης κτηρίων 29

31 Β8β. ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΗΣΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΣΤΑ ΚΤΗΡΙΑ (ενεργητικά συστήματα) 2 ο 6 εβδομάδες x 4 ώρες/εβδομάδα = 24 ώρες Λέκτ. Σ. Καβατζά (Συντονίστρια) Καθ. Ε. Ρογδάκης 1. Θερμικές εγκαταστάσεις Μέθοδοι παραγωγής ψύξης. Ψύξη δια μηχανικής συμπιέσεως ατμού. Ψυκτικοί κύκλοι μονοβάθμιας και πολυβάθμιας μηχανικής συμπιέσεως. Ψυκτικά μέσα και επιπτώσεις της χρήσης αυτών στο περιβάλλον. Κλασσικά και νέα μη καταστρεπτικά για το περιβάλλον ψυκτικά μέσα. Ειδικές μέθοδοι παραγωγής ψύξης. Ψύξη δι απορροφήσεως. Ψύξη δια προσροφήσεως. Ψύξη δια συμπιέσεως αερίου - Stirling. Κρυογονική, υγροποίηση αερίων. Συνδυασμένοι κύκλοι και διατάξεις συμπαραγωγής. Βιομηχανική ψύξη. Συντήρηση ευπαθών προϊόντων. Βιομηχανικά συγκροτήματα παραγωγής ψύξης. Εργαστήρια δοκιμών και ποιοτικού ελέγχου ψυκτικών και κλιματιστικών συσκευών και οχημάτων ψυγείων μεταφοράς ευπαθών τροφίμων. (ΑΤΡ). Κλιματισμός, θέρμανση, θερμαντλίες. 2. Εγκαταστάσεις Φυσικού Αερίου Δίκτυα διανομής, εσωτερικά δίκτυα κτηρίων Συσκευές φυσικού αερίου Υπολογισμός ενεργειακών απωλειών σε αγωγό ΔΦΑ Αγωγοί, εξαρτήματα ΔΦΑ (είδος σωληνών, τοποθέτηση, συσκευές κλπ.) Δίκτυα εξαερισμού 3. Εξοικονόμηση ενέργειας στις κτηριακές θερμικές εγκαταστάσεις Εξοικονόμηση ενέργειας σε: Συστήματα κεντρικής θέρμανσης Συστήματα κλιματισμού Αντικατάσταση θερμικών χρήσεων 30

32 Β9α. ΧΡΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΗΣΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΣΤΗ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ 2 ο 6 εβδομάδες x 4 ώρες/εβδομάδα = 24 ώρες Αν. Καθ. Γ. Κορρές (Συντονιστής) Λέκτ. Ε. Βουτσάς 1. ΧΡΗΣΕΙΣ ΗΛΕΚΤΡΙΚΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΣΤΗ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ 1.1 Βιομηχανικά Δίκτυα Διανομής Ηλεκτρικής Ενέργειας 1.2 Ηλεκτρικοί Μετασχηματιστές 1.3 Ηλεκτροκινητήρες και Συστήματα Κίνησης 1.4 Κέντρα Παρακολούθησης και Ελέγχου Ηλεκτρικής Ενέργειας 2. ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΘΕΡΜΟΤΗΤΑΣ 2.1 Φορείς Μεταφοράς Θερμότητας 2.2 Επεξεργασία Νερού 2.3 Μονάδα Παραγωγής Θερμότητας 2.4 Δίκτυα Διανομής Θερμότητας 2.5 Συντήρηση Εγκατάστασης 3. ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΕΣ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ 3.1 Διυλιστήρια 3.2 Υφαντουργία 3.3 Τσιμεντοβιομηχανία 3.4 Μεταλλουργικές Βιομηχανίες 3.5 Άλλοι κλάδοι 31

33 Β9β. ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΕΡΓΩΝ 2 ο 6 εβδομάδες x 4 ώρες/εβδομάδα = 24 ώρες Καθ. Ι. Ψαρράς (Συντονιστής) Καθ. Γ. Μέντζας Εισαγωγή, αναγκαιότητα - εμπλεκόμενες δραστηριότητες και διαδικασίες της ενεργειακής διαχείρισης. Ενεργειακή λογιστική, κέντρα ενεργειακού κόστους και δείκτες αξιολόγησης. Ενεργειακή επιθεώρηση (συνοπτική - αναλυτική διαδικασία). Ενεργειακή διαχείριση, παρακολούθηση και στοχοθέτηση (Monitoring and Targeting). Χρηματοοικονομική αξιολόγηση, σύγχρονες χρηματοδοτικές μέθοδοι ενεργειακών επενδύσεων (Third Party Financing, Built Operate Transfer, κ.α.). Μελέτες περιπτώσεων ενεργειακής διαχείρισης σε βιομηχανικές και κτιριακές εγκαταστάσεις. 32

34 Β10. ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΩΝ ΑΓΟΡΩΝ 2 ο 12 εβδομάδες x 3 ώρες/εβδομάδα = 36 ώρες Καθ. Π. Κάπρος 1. Οικονομικά Ενεργειακών Αγορών Το οικονομικό υπόβαθρο και κατηγοριοποίηση της ρύθμισης ενεργειακών αγορών. Οικονομική ανάλυση και αξιολόγηση διαφορετικών υποδειγμάτων και εργαλείων πολιτικής ρύθμισης. Τιμολόγηση και κοστολόγηση μονοπωλιακών ενεργειακών υπηρεσιών και εφαρμογή σε δίκτυα ηλεκτρισμού και φυσικού αερίου. Θεωρία οικονομικού κινδύνου και λήψης απόφασης υπό αβεβαιότητα. Εφαρμογές σε επενδύσεις υπό καθεστώς ανταγωνισμού με έμφαση σε ενεργειακές επενδύσεις κατά κατηγορία παικτών. Εισαγωγή στη θεωρία παιγνίων και στη μοντελοποίηση ολιγοπωλιακών αγορών. Στρατηγική τιμολόγησης και επενδύσεων. Οικονομική ανάλυση διαφορετικών μοντέλων οργάνωσης αγοράς (χονδρεμπορική αγορά, αγορά συμβολαίων, μεικτά συστήματα, συμβόλαια διαφορών και διαχείρισης κινδύνων, σχήματα χρηματοδοτήσεων ενεργειακών επενδύσεων). Μαθηματικά μοντέλα ολιγοπωλίου για αγορές ηλεκτρισμού και φυσικού αερίου, επίδειξη μοντέλων προσομοίωσης. 2. Θεσμικό Πλαίσιο Ενεργειακών Αγορών Ρυθμιστικός ρόλος του κράτους και πολιτικές για την ανάπτυξη του ενεργειακού τομέα και της βιώσιμης ανάπτυξης. Κοινοτικό πλαίσιο απελευθέρωσης ενεργειακών αγορών και Εσωτερικής Αγοράς. Η έννοια του φυσικού μονοπωλίου και οι απαιτήσεις διαχωρισμού επιχειρηματικών δραστηριοτήτων. Θεσμική οργάνωση της πρόσβασης τρίτων στα φυσικά μονοπώλια. Διοικητική οργάνωση και μέθοδοι ρύθμισης φυσικών μονοπωλίων. Η έννοια του ελεύθερου ανταγωνισμού και οι στρεβλώσεις του. Μέθοδοι, θεσμοί κρατικής παρέμβασης και οργάνωση της ελεύθερης αγοράς σε εθνικό και περιφερειακό επίπεδο. 33

35 Β11. ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ ΚΑΙ ΒΙΩΣΙΜΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ 2 ο 12 εβδομάδες x 2 ώρες/εβδομάδα = 24 ώρες Καθ. Ι. Ψαρράς (Συντονιστής) Καθ. Π. Κάπρος Αν. Καθ. Α. Ζερβός Ορισμοί, μονάδες μέτρησης και στατιστικές πηγές για την ενέργεια και τις διάφορες μορφές της. Το ενεργειακό ισοζύγιο. Το διάγραμμα ενεργειακών ροών και η ισομορφία του με το ενεργειακό ισοζύγιο. Εμπειρική μέθοδος στρατηγικής ανάλυσης με το διάγραμμα ενεργειακών ροών. Πρόβλεψη της ζήτησης ενέργειας. Η αναλυτική μέθοδος πρόβλεψης της ζήτησης ενέργειας. Η οικονομετρική μέθοδος για την πρόβλεψη της ζήτησης ενέργειας. Η σχέση της ζήτησης ενέργειας με την οικονομική ανάπτυξη και υποκατάσταση μεταξύ ενεργειακών προϊόντων. Μακροχρόνιος σχεδιασμός του ενεργειακού συστήματος. Κατάστρωση μοντέλου μαθηματικού προγραμματισμού και σύνδεση με το διάγραμμα ενεργειακών ροών. Ενσωμάτωση δυναμικών σχέσεων για τις ενεργειακές επενδύσεις και δυναμική πρόοδος των ενεργειακών τεχνολογιών. Η εξάντληση των ενεργειακών πόρων και η επίπτωση τους στις τιμές της ενέργειας. Οι περιβαλλοντικές επιπτώσεις της ενεργειακής δραστηριότητας. Το οικονομικό πρόβλημα της ρύπανσης σε τοπικό-περιφερειακό επίπεδο. Το οικονομικό πρόβλημα της κλιματικής αλλαγής, η συνθήκη του Κιότο και ο τρόπος εφαρμογής της. Οικονομικά εξαντλήσιμων και ανανεώσιμων ενεργειακών πηγών. Οικονομικά για την ενεργειακή καινοτομία και τη διείσδυση νέων ενεργειακών τεχνολογιών. Η ενεργειακή πολιτική της Ευρωπαϊκής Ένωσης και τα σύγχρονα ενεργειακά προβλήματα. 34