Ευκαιρίες και προκλήσεις για την Ελλάδα

Transcript

1

2 Μελλοντικές εξελίξεις στην Ευρωπαϊκή πολιτική σχετικά με την Ενέργεια και την Κλιματική αλλαγή: Ευκαιρίες και προκλήσεις για την Ελλάδα Μαργαρίτα Καραβασίλη Πρόεδρος CISD τ. Ειδική Γραμματέας Επιθεώρησης Περιβάλλοντος & Ενέργειας / ΥΠΕΚΑ

3 Ραγδαίες οι ριζικές αλλαγές στην οικονομία, στην κοινωνία, στο περιβάλλον, που καθορίζουν την «νομή» του οίκου μας, αλλαγές που οι Δήμοι έχουν να διαχειριστούν Κοιτάζοντας το μέλλον

4 Αποτίμηση Η καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής και η εξοικονόμηση ενέργειας δεν αποτέλεσε ουσιαστική προτεραιότητα στην χώρα μας, παρά τις σταδιακές και σημαντικές προσπάθειες που έγιναν κατά καιρούς. Το πεδίο εφαρμογής εξακολουθεί να είναι ιδιαίτερα ευρύ και το δυναμικό εξοικονόμησης ενέργειας εξαιρετικά μεγάλο, ξεκινώντας από το δημόσιο τομέα και προχωρώντας σε δυναμικούς ιδιωτικούς οργανισμούς της χώρας. Προκλήσεις για το μέλλον Καθαρή Ενέργεια: Κλειδί Αειφόρου

5 Ποια αναπτυξη... απο Ποια πολιτεια Με ποια εργαλεια... Απο Ποιουσ πολιτεσ Με ποιο συστημα διακυβερνησησ Σε ένα περιβάλλον οικονομικής κρίσης, με παρατεταμένη ύφεση, αυξανόμενη ανεργία και μείωση του παραγωγικού ιστού της χώρας δεν υπάρχει άλλη λύση εκτός από το να αλλάξουμε συμπεριφορά και να επαναπροσδιορίσουμε τους στόχους Αειφοροσ αναπτυξη Ο μονοσ δρομοσ αν θέλουμε να βρεθούμε πάλι σε τροχιά ανάπτυξης.

6 Η Πολιτεία ü Μια απάντηση στην εντεινόμενη ενεργειακή κρίση Αύξηση τιμής πετρελαίου Εξοικονόμηση ενέργειας Οικονομική και πολιτική εξάρτηση Καθαρή παραγωγή στην οικονομική, περιβαλλοντική κρίση ü Μετά από δεκαετίες κακοδιαχείρισης, σπατάλης και παντελούς έλλειψης σχεδιασμού και αντιμετώπισης των προβλημάτων, Κλιματική αλλαγή Υποβάθμιση περιβάλλοντος & Ποιότητας ζωής ü στην ανταγωνιστικότητα η επαναφορά σε έναν ορθολογικό τρόπο λειτουργίας φαντάζει όχι απλά δύσκολη, αλλά σχεδόν ακατόρθωτη. Προκλήσεις Σταδιακή ανάκαμψη

7 Το μέλλον είναι στα χέρια των Δήμων ένα ισχυρό κίνημα

8 O ρυθμός αύξησης των ενεργειακών αναγκών μειώνεται λόγω πτώσης του βιοτικού επιπέδου και της συρρίκνωσης του βιομηχανικού και τριτογενούς τομέα. Χρειάζεται: Συγκράτηση σημερινών επιπέδων και σταδιακή ορθολογική αύξηση τους Εξοικονόμηση ενέργειας Παροχή φθηνών υπηρεσιών Επεμβάσεις μηδενικού ή χαμηλού κόστους Τεκμηριωμένος μελλοντικός σχεδιασμός Λιγότερη ενέργεια Ποιότητα ζωής. Αλλαγή τρόπου χρήσης και κατανάλωσης ενέργειας Ανάπτυξη νέας αγοράς στην ενέργεια και την παροχή ενεργειακών υπηρεσιών.

9 Η μέριμνα για εξοικονόμηση φυσικών πόρων, προτρέπει προς έναν ευρύτερο σχεδιασμό Μια νέα οπτική Σε ένα περιβάλλον οικονομικής κρίσης, με παρατεταμένη ύφεση, αυξανόμενη ανεργία και μείωση του παραγωγικού ιστού της χώρας ΑΠΑΙΤΕΙΤΑΙ : Αλλαγή προτύπων παραγωγής και κατανάλωσης Αλλαγή συμπεριφοράς Επαναπροσδιορισμός στόχων ανάπτυξης. που αξιοποιεί τη φυσική ενέργεια και συνθέτει σύνολα, των οποίων τα επί μέρους στοιχεία συνεργάζονται και αποδίδουν τα μέγιστα (σχέση κόστους/οφέλους).

10 6 χρόνια για το 2020 Οι στόχοι Που βρισκόμαστε ; Πόσο απέχουμε ; 20% ενέργειας παραγόμενης από ΑΠΕ 20% εξοικονόμηση ενέργειας 20% μείωση των αερίων του θερμοκηπίου

11 Περισσότεροι Δήμοι αναλαμβάνουν πρωτοβουλίες Το Σύμφωνο των Δημάρχων / Covenant of Mayors Πάνω από 4500 Δήμοι ανά την Ευρώπη υποστηριζόμενοι από πάνω από 200 υπερτοπικούς φορείς) & περίου 100 στην Ελλάδα συμμετέχουν σε μια εθελοντική, αλλά δεσμευτική συμφωνία ü για να μειώσουν την ενεργειακή τους

12 Προτεραιότητα Ενεργειακή Απόδοση Κτιρίων

13 κτίρια θερμικά απροστάτευτα υφιστάμενο κτιριακό απόθεμα

14 η συνεχώς αυξανόμενη οικονομική ανάπτυξη και η βελτίωση του βιοτικού επιπέδου οδήγησαν σε αύξηση των ενεργειακών αναγκών και σε αλόγιστη σπατάλη, κύρια στον τομέα των κτιρίων που ευθύνεται για το 40% της κατανάλωσης ενέργειας!

15 Διαθέτουμε τα εργαλεία Θεσμικό πλαίσιο ΚΕΝΑΚ Οκτώβριος 2010 : Κίνητρα πλήρες πλαίσιο νομοθετικών ρυθμίσεων και μέτρων για την ενεργειακή απόδοση των κτιρίων Κομβικό σημείο: Έκδοση Κανονισμού Ενεργειακής Απόδοσης Κτιρίων ΚΕΝΑΚ Ενεργειακή πιστοποίηση νέων και υφισταμένων κτιρίων, λεβήτων και συστημάτων κλιματισμού Έκδοση Πιστοποιητικού Ενεργειακής Απόδοσης - ΠΕΑ Οκτώβριος 2012 : Ενσωμάτωση της οδηγίας recast προς κτίρια μηδενικών εκπομπών

16 Επιτάχυνση ανάπτυξης ΑΠΕ για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής EPBD 91/2002 Ν.3818/10 ΠΔ 100/10 Άρθρο 6 - Σύσταση ΕΥΕΠΕΝ Ενεργειακοί Επιθεωρητές ΠΔ 72/10 Δομή ΕΥΕΠΕΝ

17 2010 Πλήρης εφαρμογή του ν. 3661/2008 για την ενεργειακή απόδοση κτιρίων: q q q q q q q ΕΓΕΠΕ ΚΕΝΑΚ- Ένας νέος Κανονισμός Ενεργειακής Απόδοσης Π.Δ. Ενεργειακών Επιθεωρητών Π.Δ. Ειδική Υπηρεσία Επιθεωρητών Ενέργειας Χρηματοδότηση πιλοτικών εφαρμογών Πρόγραμμα «ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΗΣΗ ΚΑΤ ΟΙΚΟΝ», Εφαρμογές ΑΠΕ και ΕΞΕ σε ΔΗΜΟΣΙΑ ΚΤΙΡΙΑ Πρόγραμμα «Χτίζοντας το Μέλλον»

18

19 Εξοικονόμηση Ενέργειας (ανταγωνιστικότητα οικονομίας, ασφάλεια ενεργειακού εφοδιασμού, προστασία περιβάλλοντος) Ν. 3855/2010 βελτίωση ενεργειακής απόδοσης κατά την τελική χρήση, ενεργειακές υπηρεσίες Ρύθμιση αγοράς Επιχειρήσεων Ενεργειακών Υπηρεσιών Εξοικονόμηση ενέργειας στο Δημόσιο τομέα Συντονισμός Πράσινων Δημόσιων Προμηθειών

20 Ν.3661/08 Εγκύκλιος ΥΠΕΚΑ ΥΑ ΥΠΕΚΑ Άρθρο 25 Κτιριοδομικού Κανονισμού

21 ΚΕΝΑΚ ΕΓΕΠΕ Ε.Υ.ΕΠ.ΕΝ. ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΟΙ ΕΠΙΘΕΩΡΗΤΕΣ

22 Στροφή στην ενεργειακή ανακαίνιση Νέα χρηματοδοτικά εργαλεία και μηχανισμοί Οι πράσινες επιλογές κινητοποιούν την αγορά, με την υποστήριξη ικανών εργαλείων και μέσων.

23 Οικοδομή & πράσινη επιχειρηματικότητα Ορθότερη αντίδραση αγοράς Η ρύθμιση της αγοράς καθορίζεται από τη ζήτηση. Οικοδομή: Μοχλός Αειφόρου Ανάπτυξης «Κλειδί» για βιώσιμη οικονομία, προστασία περιβάλλοντος & δημιουργία νέων θέσεων εργασίας.

24 Πιστοποιητικό Ενεργειακής Απόδοσης Κτιρίων Υποχρεωτικό για όλα τα Δημόσια Κτίρια Κάντε κλικ στο εικονίδιο για να προσθέσετε μια εικόνα

25 Δημόσιος Τομέας ΚΥΑ «Μέτρα για τη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης και την εξοικονόμηση ενέργειας στο δημόσιο και ευρύτερο δημόσιο τομέα» (ΦΕΚ 1122/β/ ) Δίνει το παράδειγμα Σταδιακή εφαρμογή συστήματος ενεργειακής διαχείρισης Μέτρα βελτίωσης και ελάχιστες απαιτήσεις ενεργειακής απόδοσης για τις προμήθειες Μέτρα μείωσης της ενεργειακής κατανάλωσης των κτιρίων Κανονισμός προμηθειών για τα οχήματα Κατάρτιση ΣΕΑ μεταξύ ΕΕΥ και Δημοσίου Πράσινες Δημόσιες Συμβάσεις

26 Οι Δήμοι χρησιμοποιούν σύγχρονα Χρηματοοικονομικά μέσα για επενδύσεις ενεργειακής απόδοσης Ταμεία, επιδοτήσεις, φορολογικές ελαφρύνσεις, δάνεια, Χρηματοδότηση από Τρίτους, συμβάσεις ενεργειακής απόδοσης, συμβάσεις εγγυημένης εξοικονόμησης ενέργειας και άλλες συναφείς συμβάσεις Διατίθενται στην αγορά από δημόσιους ή ιδιωτικούς φορείς για τη μερική ή την πλήρη κάλυψη του αρχικού κόστους υλοποίησης των μέτρων βελτίωσης της ενεργειακής απόδοσης.

27 Χρηματοδότηση Από Τρίτους Η πληρωμή των παρεχομένων υπηρεσιών βασίζεται (συνολικά ή εν μέρει) στην επίτευξη των βελτιώσεων της ενεργειακής απόδοσης και στην τήρηση των λοιπών συμφωνούμενων κριτηρίων επίδοσης. Εταιρεία ενεργειακών υπηρεσιών (ΕΕΥ / ESCO) Φυσικό ή νομικό πρόσωπο το οποίο παρέχει ενεργειακές

28 Χρηματοδότηση Από Τρίτους Οικιακός τομέας Βιομηχανία Μεταφορές Τριτογενής τομέας Δημόσιος τομέας Γεωργία Ένοπλες δυνάμεις Μια νέα Αγορά Ενεργειακές Υπηρεσίες

29 Άλλα χρηματοδοτικά εργαλεία Παροχή χρηματοοικονομικών και άλλων κινήτρων, με σκοπό την υλοποίηση μέτρων εξοικονόμησης ενέργειας Ειδικό Ταμείο, με σκοπό την ενθάρρυνση των επενδύσεων στον τομέα της εξοικονόμησης ενέργειας ΕΠΠΕΡΑΑ, ΕΣΠΑ/ΣΕΣ, ΠΕΠ

30 Πράσινες Δημόσιες Προμήθειες Εργαλείο, που προσφέρει τα απαραίτητα κίνητρα για να μειωθούν σημαντικά οι αρνητικές περιβαλλοντικές επιπτώσεις που έχουν τα αγαθά, οι υπηρεσίες και τα έργα (εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου, ρύπανση, μείωση της βιοποικιλότητας, εξάντληση φυσικών πόρων). Ο δημόσιος τομέας προμηθεύεται προϊόντα, υπηρεσίες ή εργασίες, χρησιμοποιώντας πράσινα κριτήρια κατά την αξιολόγηση προσφορών.

31 Πιλοτικά προγράμματα «ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΗΣΗ ΚΑΤ ΟΙΚΟΝ» ενεργειακή αναβάθμιση κατοικιών

32 Χρηματοδοτικά εργαλεία και κίνητρα Χτίζοντας το Μέλλον... Εξοικονομώ για τους ΟΤΑ Βιοκλιματικά σχολεία «Πράσινες Γειτονιές» «Πράσινα Χωριά» Ανάπλαση δημόσιων χώρων Ενεργειακή ανακαίνιση κτιρίων κατοικίας και τριτογενούς τομέα

33 Μπορούν και οι ΔΗΜΟΙ!!! «Πράσινη γειτονιά»: ανάπλαση Μεγάλης κλίμακας παρεμβάσεις Κατοικίες Εμπορικά κτίρια

34 Εθελοντικές Συμφωνίες Η φύση και ο πρωτότυπος χαρακτήρας του Προγράμματος υποστηρίζει την ανάπτυξη ενός ευρύτερου πλαισίου συνεργασίας μεταξύ επαγγελματικού κλάδου και φορέων σχεδιασμού ενεργειακής πολιτικής, Μπορούν και οι ΔΗΜΟΙ!!! διαφάνεια στην επιλογή δράσεων μέγιστη προστιθέμενη αξία κινητοποίηση των φορέων

35 Βιοκλιματική αναβάθμιση δημόσιων ελεύθερων χώρων πράσινες στέγες σε δημόσια κτίρια Μπορούν και οι ΔΗΜΟΙ!!!

36 Το πρόγραμμα αφορά σε δύο νησιά : - ένα Νησί μηδενικών εκπομπών - ένα Νησί μηδενικής κατανάλωσης ενέργειας Μπορούν και οι ΔΗΜΟΙ!!! Πράσινα Νησιά και κοινότητες

37 Μπορούν και οι ΔΗΜΟΙ!!! Χωριά μηδενικών εκπομπών Χωριά μηδενικής κατανάλωσης ενέργειας

38 Προκλήσεις Επιτάχυνση ρυθμών υλοποίησης προβλεπόμενων μέτρων στους τομείς που ευθύνονται για τις εκπομπές CO2

39 Τα εργαλεία και κίνητρα που θεσπίστηκαν για την υποστήριξη επεμβάσεων ενεργειακής ανακαίνισης του ενεργοβόρου υφιστάμενου κτιριακού αποθέματος της χώρας μας, Απαιτούνται Νέα κίνητρα δεν κατάφεραν ναελκυστικά συνεισφέρουν τον αναμενόμενο στόχο

40 v v v v Περαιτέρω & στοχευμένη δράση από την Πολιτεία Υποστήριξη εγχώριων, κυρίως επιχειρήσεων, αλλά και όλων των εμπλεκόμενων στην οικοδομική δραστηριότητα Διασφάλιση ποιότητας και αξιοπιστίας για την ανάληψη του οικονομικού και επενδυτικού ρίσκου της ενεργειακής ανακαίνισης Παροχή νέων ελκυστικών οικονομικών και άλλων κινήτρων στους πολίτες για μεγαλύτερη δυνατή διείσδυση μέτρων ενεργειακής απόδοσης, χαμηλού κόστους & υψηλής ποιοτικής απόδοσης Επίσπευση εφαρμογής μέτρων ενεργειακής απόδοσης στα δημόσια κτίρια, μέσω και της νομοθεσίας για τις Πράσινες Δημόσιες Προμήθειες, σε πείσμα της κρίσης... Ενέργεια και Αειφόρος Ανάπτυξη

41 Άρση εμποδίων (οικονομικών, κοινωνικών & άλλων) Ενημέρωση πολιτών Τεκμηριωμένος σχεδιασμός Παροχή φθηνών υπηρεσιών Επεμβάσεις μηδενικού ή χαμηλού κόστους Κίνητρα

42 Το στοίχημα: Προς κτίρια σχεδόν μηδενικών εκπομπών Πράσινα Κτίρια σε Πράσινες Πόλεις

43 Αειφόρες κατασκευές Βιώσιμος μετασχηματισμός του κατασκευαστικού τομέα : Ριζική ΤΟΜΗ Αλλαγή του παρόντος

44 Ριζικές αλλαγές για Αειφόρες Πόλεις

45 Οικολογικές γειτονιές...

46 Στροφή προς Βιώσιμα πρότυπα παραγωγής & κατανάλωσης

47 Στροφή στην καθαρή παραγωγή

48 Στροφή στην Βιοκλιματική Αρχιτεκτονική & Οικολογική Δόμηση

49 Προώθηση παθητικών κτιρίων χαμηλής ενεργειακής κατανάλωσης Χρήση φορολογικών κινήτρων Ευαισθητοποίηση πολιτών Δημιουργία δικτύων ευρωπαϊκών αειφόρων πόλεων Κινητοποίηση κοινού, ιθυνόντων χάραξης πολιτικής και παραγόντων της αγοράς Μετασχηματισμός εσωτερικής αγοράς ενέργειας Bioclimatic passive architecture

50

51

52

53 Το όραμα των Αειφόρων Πόλεων κατευθύνεται από τη συλλογική αντίδραση των κοινωνικών ομάδων ενάντια στις λανθασμένες επιλογές του παρελθόντος και από την ελεύθερη έκφραση των επιθυμιών και προσδοκιών ατόμων και κοινωνικών ομάδων για βελτίωση της ποιότητας ζωής στις πόλεις. Σας ευχαριστώ για την υπομονή σας... Βασίζεται στην εφαρμογή νέων, βιώσιμων, πρακτικών και τεχνικών που σέβονται την ανθρώπινη κλίμακα και τους φυσικούς νόμους (βιοκλιματικός σχεδιασμός, οικολογική δόμηση)