ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ ΚΑΙ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗ

Transcript

1 ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ ΚΑΙ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗ

2 «Διοίκηση είναι πρώτα και κύρια επικοινωνία.» (Van Miller) «Η ικανότητα επικοινωνίας αποτελεί ουσιαστικό παράγοντα επιτυχίας οιασδήποτε προσπάθειας στην οποία συμμετέχουν περισσότερα από ένα πρόσωπα.» (Γ. Καμπουρίδης) «Η επικοινωνία αποτελεί τη βάση για την επιτυχία των οργανισμών ποιότητας. Κάθε άτομο μέσα στον οργανισμό πρέπει να έχει πολύ καλές δεξιότητες επικοινωνίας, γιατί όλες οι λειτουργίες του οργανισμού πραγματοποιούνται μέσω της επικοινωνίας.» ( Μ. Ζαβλάνος) «Επειδή τόσες αλλαγές λαμβάνουν χώρα στα εκπαιδευτικά ιδρύματα, η αποτελεσματική επικοινωνία είναι τώρα, περισσότερο παρά ποτέ, κρίσιμη για την αποτελεσματικότητά τους.» (C. Riches)

3 «Η διευθυντική συμπεριφορά στην ευρύτερη προσέγγισή της είναι επικοινωνιακή συμπεριφορά» (J. Culbertson) Σύμφωνα με τους N. Pitner και R.T. Ogawa, οι Διευθυντές και οι Σχολικοί Σύμβουλοι δαπανούν περίπου το 70% του εργάσιμου χρόνου τους για να επικοινωνούν με τους προϊσταμένους ή υφισταμένους τους. Η επικοινωνία στο σχολικό χώρο αποτελεί ένα από τα ζωτικότερα γνωρίσματα του σχολείου ως κοινωνικού συστήματος, καθώς και έναν από τους πλέον σημαντικούς παράγοντες που συμβάλλουν στο να διαμορφωθεί ένα θετικό και ευνοϊκό ή ένα αρνητικό και δυσμενές για τη σχολική μάθηση κλίμα. (Γ. Πασιαρδή) Παρόλη την αναμφισβήτητη όμως σημασία της επικοινωνίας για την εκπαιδευτική διοίκηση, δεν υπάρχουν βιβλία με αυτό το θέμα. Αλλά και σε βιβλία που να αφορούν γενικά την εκπαιδευτική διοίκηση, οι αναφορές είναι λιγοστές. (C. Riches)

4 Σύμφωνα με την J. Dean, η επικοινωνία σε μια εκπαιδευτική μονάδα απαιτεί τα ακόλουθα διοικητικά καθήκοντα: την εξασφάλιση κατάλληλης επικοινωνίας με όλους/ες τη δημιουργία και διατήρηση ενός επικοινωνιακού συστήματος τη διασφάλιση ότι οι πληροφορίες μεταδίδονται προς όλες τις κατευθύνσεις την αναζήτηση πληροφοριών και επανατροφοδότησης από όλα τα επίπεδα την αξιολόγηση της αποτελεσματικότητας της επικοινωνίας

5 Εξασφάλιση κατάλληλης επικοινωνίας με όλους/ες, σημαίνει επικοινωνία με: το προσωπικό της μονάδας (διδακτικό, διοικητικό, κ.τ.λ.) τους εκπαιδευόμενους/ες τις προϊστάμενες αρχές την οικογένεια την κοινότητα και γενικά με τους υπόλοιπους φορείς της κοινωνικής, οικονομικής και πολιτιστικής ζωής.

6 Πληροφορίες που χρειάζεται να γνωρίζει ο διευθυντής ή η διευθύντρια της εκπαιδευτικής μονάδας: παρουσίες προσωπικού και εκπαιδευόμενων συμπεριφορά προσωπικού και εκπαιδευόμενων οργανωσιακή αποτελεσματικότητα της μονάδας εκπαιδευτική αποτελεσματικότητα οικονομική κατάσταση κατάσταση των κτιριακών εγκαταστάσεων και του περιβάλλοντος χώρου

7 κατάσταση του εξοπλισμού και του εκπαιδευτικού υλικού συγκεκριμένα προβλήματα συγκεκριμένων μαθητών/τριών συγκεκριμένα προβλήματα συγκεκριμένων εργαζομένων Απόψεις και στάσεις του προσωπικού και των μαθητών/τριών Απόψεις και στάσεις των γονιών και της ευρύτερης κοινότητας Πηγές συμβουλευτικής βοήθειας και ενίσχυσης

8 Πληροφορίες που χρειάζεται να γνωρίζουν οι εκπαιδευτικοί: τη φιλοσοφία και την πολιτική του σχολείου το αναπτυξιακό του σχέδιο πληροφορίες για τα οικονομικά του το αναλυτικό πρόγραμμα την οργάνωση του σχολείου τα κανάλια επικοινωνίας τα καθήκοντά τους

9 τις καθημερινές ρουτίνες του σχολείου πληροφορίες σχετικά με την επαφή με τους γονείς πληροφορίες για συγκεκριμένα παιδιά πληροφορίες σχετικά με την επαφή τους με άλλους εκπαιδευτικούς φορείς τον τρόπο αξιολόγησής τους προγράμματα επιμόρφωσής τους

10 Πληροφορίες που πρέπει να γνωρίζουν οι μαθητές/μαθήτριες: τη γενική οργάνωση της μονάδας και της τάξης και το σκεπτικό πίσω από αυτήν (οι μεγαλύτεροι/ ες μαθητές/ μαθήτριες) τις καθημερινές ρουτίνες (είσοδος στο σχολείο και τις αίθουσες, διαλείμματα, απουσίες, κ.τ.λ.) τα καθήκοντα των δασκάλων και του λοιπού προσωπικού τα δικαιώματά τους και τις υποχρεώσεις τους τους σχολικούς κανόνες τους στόχους του σχολείου

11 τις μεθόδους διδασκαλίας και εκμάθησης που χρησιμοποιούνται και το σκεπτικό πίσω από αυτές (οι μεγαλύτεροι/ ες μαθητές/ μαθήτριες) τα κριτήρια για την αξιολόγηση της δουλειάς τους και της απόδοσής τους το σκεπτικό και τους λόγους πίσω από οποιάδηποτε αλλαγή στο αναλυτικό πρόγραμμα την πρόσβαση σε ειδικές εγκαταστάσεις και εξοπλισμό (π.χ. βιβλιοθήκη, εργαστήριο Η/Υ) τις εξω-σχολικές δραστηριότητες τις όποιες ειδικές γνώσεις και δεξιότητες των δασκάλων τους μπορούν να τους φανούν χρήσιμες κ.α.

12 Δημιουργία και διατήρηση ενός επικοινωνιακού συστήματος Το επικοινωνιακό έργο ενός διευθυντή ή μιας διευθύντριας είναι να φροντίζει ώστε οι κατάλληλες πληροφορίες να φτάνουν την κατάλληλη στιγμή στα κατάλληλα άτομα, αλλά και στον ίδιο. Σε κάθε οργανισμό υπάρχουν τρία παράλληλα συστήματα επικοινωνίας: το επίσημο σύστημα επικοινωνίας το ανεπίσημο σύστημα και το συμπερασματικό

13 Σύμφωνα με την Dean, είμαστε πιο δεκτικοί σε κάποιο μήνυμα και συνεπώς η επικοινωνία είναι πιο αποτελεσματική όταν: αυτή είναι προσωπική, απευθύνεται σ εμάς. ικανοποιεί μια ανάγκη ή ξυπνάει ενδιαφέρον. είναι σημαντική για εμάς. θεωρείται ότι προσδίδει δύναμη ή status. απαιτεί δράση. υπάρχει ταύτιση με την εκπαιδευτική μονάδα. η παρουσίαση του μηνύματος είναι σωστή. η πηγή του είναι σεβαστή. το συγκείμενο και το περιβάλλον της επικοινωνίας είναι θετικό.

14 Εμπόδια στην επικοινωνία Λάθη και αδυναμίες του συστήματος επικοινωνίας Δραστικές αλλαγές στο σύστημα επικοινωνίας Έλλειψη ελέγχου του συστήματος ανά τακτά χρονικά διαστήματα Μη αποτελεσματική παρουσίαση του μηνύματος Πολιτισμικές διαφορές Προσωπικές διαφορές, αλλά και προηγούμενες εμπειρίες

15 Πολύ συχνά τα μηνύματα σε μια εκπαιδευτική μονάδα έχουν καθοδική ή οριζόντια κατεύθυνση και σπανιότερα ανοδική. Για να διασφαλίσει ένα διευθυντικό στέλεχος ότι οι πληροφορίες κινούνται προς όλες τις κατευθύνσεις, οφείλει να περιμένει πρώτα να ακούσει τις προτάσεις των άλλων και μετά προτείνει τις δικές του/της. ακούει όλες τις πληροφορίες με ενδιαφέρον και προσοχή καλεί τους εργαζόμενους να συνεργάζονται και να εκφράζουν τις απόψεις τους για θέματα που αφορούν το σχολείο επιτρέπει στους εκπαιδευτικούς, στους μαθητές, αλλά και στους γονείς να παίρνουν πρωτοβουλίες αναζητά ανατροφοδότηση από όλα τα επίπεδα και γενικά να συμβάλει στη δημιουργία ενός κλίματος όπου όλοι να μοιράζονται τη σκέψη τους.

16 Ένα διευθυντικό στέλεχος πρέπει ανά τακτά διαστήματα να αξιολογεί την αποτελεσματικότητα του συστήματος επικοινωνίας της μονάδας του. Πρέπει, λοιπόν, να εξετάζει κατά πόσο: Το σωστό μήνυμα φτάνει στο σωστό άτομο στο σωστό χρόνο Υπάρχουν ξεκάθαρα κανάλια ανοδικής, καθοδικής και οριζόντιας επικοινωνίας Όλοι αισθάνονται ενημερωμένοι, αλλά όχι «υπερφορτωμένοι» Η επικοινωνία απαιτεί τον ελάχιστον δυνατό χρόνο για να λειτουργεί σωστά, δηλαδή δεν είναι χρονοβόρα. Γίνεται ικανοποιητική αναθεώρηση του συστήματος επικοινωνίας τακτικά Το επίσημο, το ανεπίσημο και το συμπερασματικό σύστημα επικοινωνίας στέλνουν το ίδιο μήνυμα