Συγχωνεύσεις & Εξαγορές Αλυσίδων S/M

Transcript

1 Συγχωνεύσεις & Εξαγορές Αλυσίδων S/M Η νέα τάξη πραγμάτων στο ελληνικό λιανεμπόριο Μάιος 2015 Δρ Πέτρος Δασόπουλος, Ph.D.,MRSC, MBAM DASO BUSINESS PERFORMANCE CEO/Business Strategist

2 Αλλάζει ο χάρτης των S/M στην Ελλάδα, καθώς αρκετοί είναι αυτοί που εκτιμούν πως τη συμφωνία εξαγοράς της ελληνικής δραστηριότητας της Βερόπουλος από τη Σκλαβενίτης, αναμένεται να ακολουθήσει και δεύτερο κύμα συγκέντρωσης. Οι νέες συμφωνίες γίνονται με τις ευλογίες των τραπεζών και υπό το βάρος των μεγάλων οικονομικών υποχρεώσεων που έχουν συσσωρεύσει τα τελευταία χρόνια πολλές εταιρείες. Η δημιουργία μεγαλύτερων και πιο εύρωστων οικονομικά σχημάτων, ικανών να αντιμετωπίσουν την οικονομική κρίση, την κάμψη των πωλήσεων και την περιορισμένη ρευστότητα, είναι πλέον μονόδρομος για την ελληνική πραγματικότητα. Η παρατεταμένη περίοδος οικονομικής ύφεσης που πλήττει τη χώρα μας τα τελευταία χρόνια, έχει αναπόφευκτα επηρεάσει τον κλάδο των S/M, παρά το γεγονός ότι αυτός αποτελεί έναν από τους πιο ισχυρούς και ανθεκτικούς κλάδους της ελληνικής οικονομίας. Οι κυριότερες επιπτώσεις της κρίσης αποτυπώνονται στην αλλαγή της καταναλωτικής συμπεριφοράς και τη σημαντική μείωση της αξίας του μέσου καλαθιού αγορών των νοικοκυριών. Οι καταναλωτές έχουν ελαχιστοποιήσει τις παρορμητικές αγορές, συγκρίνουν τις τιμές των προϊόντων στα καταστήματα, αναζητώντας το βέλτιστο συνδυασμό μεταξύ κόστους, αξίας και ποιότητας. Από το 2009 μέχρι σήμερα, το οργανωμένο εμπόριο των τροφίμων έχει χάσει το 30% του τζίρου του. Αυτό και μόνο καταδεικνύει τη συγκέντρωση δυνάμεων, όπως ακριβώς ισχύει στο εξωτερικό, όπου ένας πολύ μικρός αριθμός εταιρειών S/M, ελέγχει την αγορά των τροφίμων. Σήμερα 7 παίκτες ελέγχουν περίπου το 60%-65% της αγοράς. Η συνολική αγορά των S/M και CASH & CARRY κινείται πτωτικά την τελευταία πενταετία και για το 2014 έχει εκτιμηθεί σε περίπου 11 δις. Οικονομικά Στοιχεία (μελέτη ICAP) Από την ανάλυση του ομαδοποιημένου ισολογισμού της μελέτης ICAP και βάσει του συγκεκριμένου δείγματος επιχειρήσεων που εξετάστηκε, προκύπτει ότι για το 2013: Το σύνολο του ενεργητικού ανήλθε σε 4,03 δισ. εμφανίζοντας μείωση 1,8% σε σχέση με το 2012, λόγω μείωσης κυρίως της αξίας των απαιτήσεων και των διαθεσίμων. Τα συνολικά ίδια κεφάλαια αυξήθηκαν κατά 2,9% την ίδια περίοδο και ανήλθαν στο ποσό των 1,3 δις. Μείωση κατέγραψαν τόσο οι συνολικές μεσο- & μακροπρόθεσμες υποχρεώσεις/προβλέψεις κατά 3,4%, όσο και οι βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις κατά 3,9%. 1

3 Από την επεξεργασία των αποτελεσμάτων χρήσεων διαπιστώνεται ότι: Οι συνολικές Πωλήσεις διαμορφώθηκαν σε 7,41 δις., μειωμένες κατά 1,6% σε σχέση με το προηγούμενο έτος. Τα συνολικά Μικτά Κέρδη υποχώρησαν κατά 2,9%. Η μείωση ωστόσο, των λοιπών λειτουργικών εξόδων κατά 53,3 εκ. ή 3,4%, οδήγησε σε βελτίωση του λειτουργικού αποτελέσματος κατά 1,3%, το οποίο διαμορφώθηκε σε 156,3 εκ. Τελικά, τα ΚΠΦ των συγκεκριμένων εταιρειών αυξήθηκαν κατά 3,7% το 2013 Vs 2012 και ανήλθαν σε 134,9 εκ. Αντίθετα, το EBITDA υποχώρησε κατά 10,4%, διαμορφούμενο σε 302,3 εκ. Διάρθρωση Οι μεγαλύτερες αλυσίδες S/M έχουν παρουσία σε όλη σχεδόν την ελληνική επικράτεια. Σύμφωνα με τη μελέτη ICAP, oι 11 μεγαλύτερες (βάσει κύκλου εργασιών) αλυσίδες, εκμεταλλεύονται συνολικά καταστήματα σε όλη την Ελλάδα. Η Αττική συγκεντρώνει 37,2% του συνόλου των καταστημάτων και ακολουθεί στη δεύτερη θέση η Κεντρική Μακεδονία με 24,2%. Μέση Μηνιαία Καταναλωτική Δαπάνη H μέση μηνιαία δαπάνη των νοικοκυριών για τα προϊόντα των S/M εκτιμάται σε 262 το 2014, μειωμένη κατά 9,7% σε σχέση με το 2013 και κατά 21,1% σε σύγκριση με το 2012, σύμφωνα με έρευνα του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών. Το προαναφερόμενο ποσό των 262, αναμένεται να μειωθεί περαιτέρω το Παράλληλα, ο ανταγωνισμός μεταξύ των επιχειρήσεων αναμένεται να ενταθεί ακόμη περισσότερο, λόγω της οικονομικής συγκυρίας η οποία έχει περιορίσει το διαθέσιμο εισόδημα και κατ επέκταση την καταναλωτική δαπάνη. Για το λόγο αυτό, τόσο οι μεγάλες αλλά και οι μικρότερες αλυσίδες του κλάδου, θα εντείνουν τις προωθητικές τους ενέργειες (εκπτώσεις, προσφορές κλπ.), προκειμένου να περιορίσουν τις απώλειες της ζήτησης, να προσελκύσουν το καταναλωτικό κοινό και να ενισχύσουν τις πωλήσεις τους αποσπώντας ουσιαστικά μερίδιο από τον ανταγωνισμό. Διαφημιστική Δαπάνη Η συνολική διαφημιστική δαπάνη των επιχειρήσεων του κλάδου, μόνο μέσω των Μ.Μ.Ε (τηλεόραση, εφημερίδες, περιοδικά και ραδιόφωνο), μετά τη μείωση που υπέστη το 2011 κατά 23%, κατέγραψε σημαντική αύξηση την επόμενη τριετία, καθώς διαμορφώθηκε στο ποσό των 76,7 εκατ. το 2014 από 19,1 εκατ. το

4 Η Εξέλιξη της Αγοράς Σύμφωνα με τη μελέτη της ICAP, το 2010 ήταν η πρώτη χρονιά, έπειτα από μια 20ετία (τουλάχιστον) ανοδικής πορείας, κατά την οποία η αξία της συνολικής αγοράς των S/M και CASH & CARRY παρουσίασε αρνητικό ετήσιο ρυθμό μεταβολής της τάξης του 1,4%. Η μείωση των συνολικών πωλήσεων του κλάδου συνεχίστηκε με εντονότερο ρυθμό και την επόμενη τετραετία και συγκεκριμένα με μέσο ετήσιο ρυθμό μείωσης 3,7% την περίοδο Παράγοντες της αγοράς επισημαίνουν ότι περισσότερο φαίνεται να έχουν επηρεαστεί οι πωλήσεις των μεγάλων καταστημάτων, τα οποία διαθέτουν σε αξιόλογο ποσοστό και άλλα προϊόντα, εκτός από είδη διατροφής και βασικά καταναλωτικά είδη. Αντίθετα, σε μικρότερο ποσοστό έχουν επηρεαστεί τα μικρότερα σημεία πώλησης, όπως τα καταστήματα έκτασης τ.μ. Η κατανομή του κύκλου εργασιών για το έτος 2013 ανά περιφέρεια δείχνει πως η Αττική καλύπτει το 51,5% των συνολικών πωλήσεων και ακολουθούν με διαφορά η Κεντρική Μακεδονία με 11,8% και η Κρήτη με 6,1%. Στρατηγική Ανταγωνιστικότητας Vs Δυσμενούς Οικονομικής Κατάστασης Ο ανταγωνισμός που επικρατεί στον κλάδο οξύνεται συνεχώς, ωθώντας τις εταιρείες στο να αναζητούν συνεχώς νέες στρατηγικές ανάπτυξης. Οι κυριότερες Στρατηγικές Κινήσεις που θα συνεχίσουν να ακολουθούν τα S/Ms προκειμένου, καταρχήν να διατηρηθούν και δευτερευόντως να αναπτυχθούν στη έντονα ταραγμένη ελληνική αγορά, είναι: 1. H μείωση του λειτουργικού κόστους 2. Ο εξορθολογισμός του δικτύου 3. Η διαμόρφωση ευέλικτης τιμολογιακής πολιτικής 4. Η ανταποδοτική γεωγραφική επέκταση του αριθμού των καταστημάτων Η προσαρμοστικότητα στις νέες απαιτήσεις της αγοράς που χαρακτηρίζει εν γένει τον συγκεκριμένο κλάδο, σε συνδυασμό με το γεγονός ότι μπορεί να αναπτύσσεται και με συγκριτικά χαμηλότερα περιθώρια κέρδους ανά προϊόν, καθώς και η άντληση πελατών από άλλα ανταγωνιστικά κανάλια, αποτελούν ορισμένους από τους κυριότερους μηχανισμούς άμυνας απέναντι στη δεδομένη αρνητική οικονομική συγκυρία. Σήμερα, οι επιχειρήσεις S/M διαθέτουν μια ευρύτατη γκάμα προϊόντων, δεδομένης και της επιφάνειας του εκάστοτε καταστήματος, σε μια προσπάθεια να καλύψουν, κατά το μέγιστο δυνατόν, τις ανάγκες των καταναλωτών. 3

5 Προκειμένου ωστόσο να αυξηθεί η ανταγωνιστικότητα του οργανωμένου λιανεμπορίου, κρίνεται απαραίτητη η συνέχιση μεταρρυθμίσεων και αλλαγών στο ισχύον θεσμικό πλαίσιο, η άρση περιορισμών πώλησης ορισμένων προϊόντων σε όλα τα κανάλια και η ομαλοποίηση των στρεβλώσεων που παρατηρούνται στην εγχώρια εμπορική πρακτική. Η πώληση προϊόντων καπνού, η δημιουργία BAKE-OFF, οι εξελίξεις πώλησης των OTC και η διείσδυση του ηλεκτρονικού εμπορίου, εκτιμάται ότι θα ενισχύσει τα S/Ms, ελαχιστοποιώντας τις αναμενόμενες απώλειες των επομένων ετών. Σε κάθε πάντως περίπτωση, οι μεγάλες αλυσίδες επιτυγχάνουν σημαντικές οικονομίες κλίμακας, γεγονός που ενισχύει τη θέση τους έναντι των μικρότερων εταιρειών και συμβάλλει στην αύξηση του βαθμού συγκέντρωσης στον κλάδο. Η Παγκόσμια Αγορά Σε παγκόσμιο επίπεδο, οι 25 μεγαλύτερες αλυσίδες ειδών παντοπωλείου πραγματοποίησαν το 2013, συνολικές πωλήσεις $2,01 τρις και λειτούργησαν 155 χιλιάδες καταστήματα. Οι εταιρείες WAL-MART, COSTCO και CARREFOUR κατέλαβαν τις 3 πρώτες θέσεις βάσει συνολικών πωλήσεων. Οι συνολικές πωλήσεις ειδών παντοπωλείου παγκοσμίως ανήλθαν σε περίπου $4,32 τρις το 2013, παρουσιάζοντας αύξηση 21,2% σε σχέση με το Οι πωλήσεις των H/Ms & S/Ss καταλαμβάνουν το μεγαλύτερο μερίδιο στο σύνολο της παγκόσμιας αγοράς, 41,5% το 2013 και ακολουθούν τα S/Ms με 19,7%. Ο ρυθμός ανάπτυξης της αγοράς στην Κίνα τα τελευταία χρόνια είναι εντυπωσιακός, με αποτέλεσμα να αναρριχηθεί στην πρώτη θέση παγκοσμίως την τελευταία τριετία, με συνολικό μέγεθος αγοράς (λιανικές πωλήσεις ειδών παντοπωλείου) 843,8 δις το Στη Δυτική Ευρώπη, η CARREFOUR, η SCHWARZ GRUPPE (LIDL & KAUFLAND) και η TESCO αποτελούν τις κορυφαίες λιανεμπορικές επιχειρήσεις ειδών S/M, σημειώνοντας το 2013 αθροιστικά πωλήσεις ειδών παντοπωλείου 191 δις. Η DASO BUSINESS PERFORMANCE είναι μία πρωτοπόρος εταιρεία παροχής Συμβουλών και Μάνατζμεντ, που εξειδικεύεται στη Διαχείριση Αλλαγής, την Καινοτομία, τη Στρατηγική Μάρκετινγκ και το Στρατηγικό Σχεδιασμό των επιχειρήσεων. Η DASO διαθέτει εξειδικευμένη εμπειρία στη χάραξη Στρατηγικής με στόχο την ουσιαστική διαφοροποίηση των πελατών της. Ως στρατηγικός συνεργάτης, η DASO βοηθά τους πελάτες της να διεκδικήσουν ισχυρή και κερδοφόρα θέση στην αγορά. 4