E L X FONDS BEI EVENEMENTIELLES DOSSIERS GRECE FINANCING PIECES : DATES VERSIONS LINGUISTIQUES :

Transcript

1 BEI P U B L I C A T I O N S O P E R A T I O N S UE GRECE F I N A N C I N G E L X FONDS BEI SOUS-FONDS : PUBLICATIONS SERIES EVENEMENTIELLES SOUS-SERIES : OPERATIONS UE DOSSIERS GRECE PIECES : FINANCING DATES VERSIONS LINGUISTIQUES : EL

2 Χρηματοδοτήσεις στην Ελλάδα Προώ&ηοη της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης ^. f ^ Ι Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων *-> m ^*

3 Ευρωπαϊκή Τράπεζα Η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΤΕπ) είναι το χρηματοδοτικό ίδρυμα της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ). Η ΕΤΕπ δημιουργήθηκε από τη Συνθήκη της Ρώμης το 1958, και έχει ως μετόχους τα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Διαθέτει ιδία νομική προσωπικότητα και είναι οικονομικά αυτόνομη στους κόλπους του κοινοτικού συστήματος. Αποστολή της ΕΤΕπ είναι να προάγει τους στόχους της Ευρωπαϊκής Ένωσης χορηγώντας μακροπρόθεσμες χρηματοδοτήσεις για συγκεκριμένες επενδύσεις κεφαλαίου και εφαρμόζοντας τους κανόνες μιας αυστηρής τραπεζικής διαχείρισης. Η Τράπεζα συμβάλλει με τον τρόπο αυτό στην οικοδόμηση της ενωμένης Ευρώπης, και ιδίως στην οικονομική ολοκλήρωση και στην ενίσχυση της οικονομικής και κοινωνικής συνοχής της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η ΕΤΕπ εκπληρώνει την αποστολή της λειτουργώντας ταυτόχρονα ως όργανο της Ευρωπαϊκής Ένωσης και ως τράπεζα. Ως όργανο της Ένωσης, προσαρμόζει τη δραστηριότητα της στην εξέλιξη των κοινοτικών πολιτικών. Οι χορηγήσεις της μπορούν να συνδυάζονται με ενισχύσεις από άλλες πηγές της Ευρωπαϊκής Ένωσης, και ιδίως με επιχορηγήσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Ως τράπεζα, αντλεί τους χρηματοδοτικούς πόρους της από τις κεφαλαιαγορές. Συνεργάζεται στενά με την τραπεζική κοινότητα, τόσο για το δανεισμό της, όσο και για τις χρηματοδοτήσεις που χορηγεί. Η εξαίρετη θέση που κατέχει στις αγορές και η οποία στηρίζεται στην άριστη πιστολητπική της ικανότητα («ΑΛΑ») της επιτρέπει να δανείζεται πόρους με τους καλύτερους όρους και, καθώς λειτουργεί σε μη κερδοσκοπική βάση, μεταβιβάζει το πλεονέκτημα αυτό στους δανειολήπτες της. Η ΕΤΕπ χορηγεί δάνεια, τόσο στο δημόσιο τομέα όσο και σε ιδιώτες, για επενδυτικά σχέδια τα οποία είναι βιώσιμα από οικονομική, περιβαλλοντική και τεχνική άποψη, και έχουν υγιή χρηματοοικονομική βάση. Η ακριβής διάρκεια των δανείων της εξαρτάται από τη φύση του εκάστοτε επενδυπκού σχεδίου. Κυμαίνεται μεταξύ 5 και 12 ετών για πς βιομηχανικές επενδύσεις, ενώ μπορεί τα φθάσει τα 15 ή περισσότερα έτη για τα έργα υποδομής. Τα δάνεια χορηγούνται σε ευρώ, στα νομίσματα των κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης που δεν συμμετέχουν στο ευρώ και σε άλλα κύρια νομίσματα που χρησιμοποιούνται στις διεθνείς συναλλαγές (USD, JPY, CHF κ.λπ.). Η ΕΤΕπ επαναχορηγεί τα κεφάλαια που δανείζεται, με το κόστος δανεισμού της συν ένα Επενδύσεων μικρό περιθώριο που της επιτρέπει να καλύτπει τα έξοδα λειτουργίας της. Το κύριο μέρος της δραστηριότητας της ΕΤΕπ συγκεντρώνεται στο εσωτερικό της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η Τράπεζα όμως συμμετέχει επίσης στην εφαρμογή της πολιτικής της Ένωσης για συνεργασία με χώρες της Αφρικής, της Καραϊβικής και του Ειρηνικού, καθώς και με χώρες της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης, της Ασίας, της Λατινικής Αμερικής και της Μεσογείου. Εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης, η Τράπεζα μπορεί σήμερα να χρηματοδοτεί επενδύσεις σε 120 περίπου χώρες. Η ΕΤΕπ είναι σήμερα ένας από τους μεγαλύτερους πολυμερείς χρηματοδοτικούς οργανισμούς στον κόσμο. Το 1998, έτος κατά το οποίο εόρτασε την 40ή επέτειο της, η ΕΤΕπ ενίσχυσε τον καίριο ρόλο της ως οργανισμού που συμβάλλει στην προετοιμασία της Ευρώπης για την είσοδο της στην τρίτη χιλιετία. Κατά τη διάρκεια του έτους, το κύριο μέρος της δανειολητπικής και χρηματοδοτικής δραστηριότητας της που ανήλθαν έκαστη σε ύψος 30 δισεκατ. ευρώ αφορούσε την προετοιμασία του εδάφους για την εισαγωγή του ευρώ και την υποστήριξη επενδύσεων κεφαλαίου που προάγουν τον εκσυγχρονισμό, την ανάτπυξη και τη μελλοντική διεύρυνση της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Στο πλαίσιο του Ειδικού Προγράμματος Δράσης του Άμστερνταμ (ΕΠΔΑ), η Τράπεζα δίνει ιδιαίτερη έμφαση στην προώθηση της ανάτπυξης και την απασχόληση στην Ευρώπη. Τα κύρια σκέλη του ΕΠΔΑ είναι: μια ειδική «Θυρίδα MME» για την παροχή χρηματοδοτήσεων με επιχειρηματικά κεφάλαια σε καινοτόμους μικρομεσαίες επιχειρήσεις που παρουσιάζουν δυνατότητες ανάτπυξης και δημιουργίας θέσεων απασχόλησης, η επέκταση του πεδίου της χρηματοδοπκής δραστηριότητας της Τράπεζας στους τομείς της παιδείας, της υγείας και της πολεοδομικής ανάπλασης (τομείς «ανθρώπινου κεφαλαίου»), και η εντατικοποίηση των χρηματοδοτήσεων για διευρωπαϊκά δίκτυα και για περιβαλλοντικές επενδύσεις. Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων, Λουξεμβούργο

4 Χρηματοδότηση επενδυτικών σχεδίων 1. ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΩΝ ΣΧΕΔΙΩΝ Η ΕΤΕπ εξετάζει την οικονομική, χρηματοπιστωτική και τεχνική βιωσιμότητα κάθε επενδυτικού σχεδίου που κρίνει κατ' αρχήν αποδεκτό για χρηματοδότηση. Η αξιολόγηση των επενδυτικών σχεδίων διενεργείται από διεπιστημονικές ομάδες στελεχών της Τράπεζας, που συνήθως περιλαμβάνουν ένα οικονομικό αναλυτή, ένα μηχανικό και ένα οικονομολόγο. Η ΕΤΕπ τηρεί απόλυτη εχεμύθεια σχετικά με τις πληροφορίες που της παρέχονται κατά τη συνεργασία της με τους επενδυτές. Η αξιολόγηση των επενδυτικών σχεδίων περιλαμβάνει πάντοτε μια εκτίμηση των περιβαλλοντικών τους επιπτώσεων, κατά την οποία εντοπίζονται τα ενδεχόμενα προβλήματα και διερευνώνται οι πιθανές λύσεις. Τα σχέδια που χρηματοδοτούνται από την Τράπεζα πρέπει απαραιτήτως να τηρούν τις διατάξεις της ισχύουσας νομοθεσίας στον τομέα του περιβάλλοντος και να λαμβάνουν υπόψη τις συστάσεις που έχουν διατυπωθεί σε διεθνές επίπεδο στον τομέα αυτό. Κατασκευή εγκαταστάσεων επανεξαέρωσης υγροποιημένου φυσικού αερίου, στη Ρεβυθούσα 2. ΤΥΠΟΙ ΣΧΕΔΙΩΝ ΚΑΙ ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗΣ Τα δάνεια της ΕΤΕπ χορηγούνται για συγκεκριμένα σχέδια και αφορούν τη χρηματοδότηση των πάγιων στοιχείων της επένδυσης. Ένα επενδυτικό σχέδιο μπορεί να χρηματοδοτηθεί από την ΕΤΕπ εφόσον κριθεί επιλέξιμο βάσει των κριτηρίων του σημείου 1 και εφόσον, επιπλέον, πληροί μια ή περισσότερες από τις ακόλουθες προίίποθέσεις: προωθεί την οικονομική ανάπτυξη των λιγότερο ευνοημένων περιοχών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, συμβάλλει στη βελτίωση της υποδομής μεταφορών και τηλεπικοινωνιών στην Ευρωπαϊκή Ένωση, ενισχύει τη διεθνή ανταγωνιστικότητα της βιομηχανίας και προωθεί την ολοκλήρωση της σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης (ιδιαίτερο βάρος δίνεται στην ενίσχυση των δραστηριοτήτων των μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων), συμβάλλει στην προστασία και βελτίωση του περιβάλλοντος, συμβάλλει στην προστασία και διατήρηση της αρχιτεκτονικής και φυσικής κληρονομιάς της Ένωσης, προωθεί τη βελτίωση του αστικού περιβάλλοντος, ουμβάλλει στην επίτευξη των στόχων της Ευρωπαϊκής Ένωσης όσον αφορά τον ενεργειακό τομέα. Κατασκευή του αυτοκινητόδρομου Πάτρα - Αθήνα Θεσσαλονίκη 3. ΕΤΕπ - ΜΙΑ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΗ ΠΗΓΗ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗΣ Η ΕΤΕπ αποτελεί συμπληρωματική πηγή χρηματοδότησης. Κατά κανόνα, τα δάνεια της καλύπτουν μέχρι το 50% του κόστους των χρηματοδοτούμενων επενδύσεων. Επομένως, τα δάνεια της ΕΤΕπ συνδυάζονται πάντοτε με τους ιδίους πόρους του δανειολήπτη και με πόρους που προέρχονται από άλλες πηγές μακροπρόθεσμων χρηματοδοτήσεων. Στην πράξη, διάφορες τράπεζες και άλλα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα συνεργάζονται συχνά με την ΕΤΕπ για τη συγκρότηση του συνολικού χρηματοδοτικού πακέτου μιας επένδυσης. Τα δάνεια της ΕΤΕπ μπορούν επίσης να συνδυάζονται με επιχορηγήσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και άλλων χρηματοδοτικών μέσων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ώστε να επιτυγχάνονται 01 καλύτερες δυνατές συνθήκες χρηματοδότησης. Κατασκευή σταθμού βιολογικού καθαρισμού λυμάτων Αθηνών, στην Ψυττάλεια

5 Αναστήλωση και συντήρηση, Ι. Μ. Μ. Βατοπεδίου σε μια δόση, στη λήξη του δανείου. Παρέχεται, επίσης, περίοδος χάριτος για την αποπληρωμή του κεφαλαίου, της οποίας η διάρκεια εξαρτάται, μεταξύ άλλων, από το χρόνο αποπεράτωσης του έργου. Κατασκευή αεροδρομίου Μυκόνου Ασφάλειες: Προμήθειες και έξοδα: Χρηματοδοτικό σχήμα; Προϋπόθεση για τη χορήγηση δανείου από την ΕΤΕπ είναι η ύπαρξη ικανοποιητικής για την Τράπεζα ασφάλειας (ενδεχομένως τραπεζικής εγγύησης). Γενικά, δεν υπάρχουν προμήθειες ή άλλα έξοδα για την κατάρτιση της χρηματοδοτικής σύμβασης. Η ΕΤΕπ μπορεί να χορηγεί τα δάνεια της βάσει σύμβασης χρηματοδότησης ή χρηματοδοτικής μίσθωσης, που καταρτίζει σε στενή συνεργασία με άλλες τράπεζες. Είναι οε θέση να προσαρμόζει ευέλικτα τις χορηγήσεις της, ώστε να συνδυάζονται κατάλληλα με άλλους χρηματοδοτικούς πόρους. 2. ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΉΣΕΙΣ ΜΕΣΩ ΕΝΔΙΑΜΕΣΩΝ ΦΟΡΕΩΝ ΠΟΥ ΔΙΑΧΕΙ- ΡΙΖΟΝΤΑΙ ΣΥΝΟΛΙΚΑ ΔΑΝΕΙΑ (για επενδυτικές πρωτοβουλίες μικρού και μεσαίου μεγέθους με κόστος μέχρι 25 εκατομμι^ρια ευρώ) Δανειολήπτες: - Μόνον επιχειρήσεις που απασχοκούν λιγότερους από 500 εργαζομένους και των οποίων οι πάγιες εγκαταστάσεις δεν ξεπερνούν τα 75 εκατομμύρια ευρώ. Κατ' εξαίρεση μπορούν να ληφθούν υπόψη και επενδύσεις μεγαλύτερων επιχειρήσεων, αλλά συνήθως οι επενδύσεις αυτές χρηματοδοτούνται απ' ευθείας από την ΕΤΕπ. Φύση των επενδύσεων: - Έργα υποδομής, παραγωγή, μεταποίηση, συσκευασία, ορυχεία, λατομεία, υγεία, παιδεία, ξενοδοχεία, τουρισπκές εγκαταστάσεις και υπηρεσίες συναφείς με τη βιομηχανία και τον τουρισμό. Όρια: - Χρηματοδοτούνται έργα των οποίων το κόστος των πάγιων επενδύσεων δεν ξεπερνά τα 25 εκατομμύρια ευρώ. - Τα δάνεια μπορούν να καλύπτουν έως το 50 % του κόστους των πάγιων επενδύσεων του έργου. - Τα δάνεια δεν μπορούν να είναι μικρότερα από ευρώ. Διάρκεια/Εξόφληση/ Επιτόκια/Ασφάλειες: Νομίσματα: Αιτήσεις: - Καθορίζονται σε συνεργασία με τη μεσολαβούσα τράπεζα και σύμφωνα με τους ισχύοντες νόμους και κανονισμούς. - Συνάλλαγμα ή δραχμές. - Ο κατάλογος των τραπεζών που διαχειρίζονται συνολικά δάνεια της ΕΤΕπ στην Ελλάδα περιέχεται στο συνημμένο παράρτημα.

6 Τύποι δανείων Η ΕΤΕπ χρηματοδοτεί τις μεγάλου μεγέθους επενδύσεις με ατομικά δάνεια, τα οποία συνομολογούνται είτε απευθείας με τους επενδυτές είτε με τη μεσολάβηση άλλων τραπεζών. Οι επενδύσεις μικρού ή μεσαίου μεγέθους χρηματοδοτούνται συνήθως μέσω άλλων τραπεζών, εταίρων της ΕΤΕπ, με το σύστημα των συνολικών δανείων. Τα συνολικά δάνεια αποτελούν είδος προσωρινών ορίων πιστώσεων, τα οποία ανοίγει η ΕΤΕπ σε άλλες τράπεζες ή άλλα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, που λειτουργούν σε πανευρωπαϊκή, εθνική ή περιφερειακή κλίμακα. Οι μεσολαβούντες αυτοί φορείς χρησιμοποιούν το προϊόν των συνολικών δανείων σύμφωνα με τα κριτήρια της ΕΤΕπ, για τη χρηματοδότηση παραγωγικών επενδύσεων (συνήθως μικρομεσαίων επιχειρήσεων) ή έργων υποδομής που πραγματοποιούνται από οργανισμούς τοπικής αυτοδιοίκησης. Τα συνολικά δάνεια επιτρέπουν να συνδυαστούν οι χρηματοδοτικές δυνατότητες της ΕΤΕπ με τις επιχειρησιακές επαφές και τη γνώση των τοπικών συνθηκών που διαθέτουν οι τοπικοί χρηματοδοτικοί φορείς. 1. ΔΑΝΕΙΑ ΠΟΥ ΧΟΡΗΓΕΙ ΑΠΕΥΘΕΙΑΣ Η ΕΤΕπ (για επενδυτικά σχέδια με κόστος άνω των 25 εκατομμυρίων ευρώ) Κατασκευή τερματικού σταθμού Ικόνιο II, Λιμένας Πειραιώς Δανειολήτπες; Φύση των επενδύσεων: Όρια: Διάρκεια: Νομίσματα: - Ιδιωτικοί και δημόσιοι φορείς. Για επενδύσεις του δημόσιου τομέα, εκτός από το κράτος, μπορούν να είναι δημόσιες ή άλλες επιχειρήσεις με επαρκή πιστοληπτική ικανότητα. - Ευρύ φάσμα επενδύσεων. Κυρίως έργα υποδομής, βιομηχανικές επενδύσεις (παραγωγή, μεταποίηση, συσκευασία, ορυχεία, λατομεία) και έργα αξιοποίησης πετρελαίου και φυσικού αερίου, αλλά και επενδύσεις στους τομείς της παιδείας, της υγείας, του τουρισμού και των συναφών με τη βιομηχανία και τον τουρισμό υπηρεσιών. - Έως το 50% του κόστους των πάγιων επενδύσεων του έργου. Ο δανειολήπτης πρέπει να καλύψει το υπόλοιπο ποσό και το κεφάλαιο κινήσεως από άλλες πηγές. - Σε απόλυτες τιμές δεν υπάρχει ανώτατο όριο. Αν και δεν έχει καθοριστεί επίσημα ούτε κατώτατο όριο, η ΕΤΕπ προτιμά γενικά να χορηγεί ατομικά δάνεια όταν το ύψος τους υπερβαίνει το ισότιμο των 12,5 εκατομμυρίων ευρώ. Οι πιστώσεις μικρότερου ύψους διατίθενται μέσω συνολικών δανείων, με τη μεσολάβηση άλλων τραπεζών, όπως εξηγείται στο σημείο 2. - Συνήθως, 5 έως 12 χρόνια για βιομηχανικές επενδύσεις. Έως 15 ή και περισσότερα χρόνια για έργα υποδομής. - Τα δάνεια εκταμιεύονται συνήθως στο άρτιο, είτε σε ένα νόμισμα είτε σε δέσμη νομισμάτων. Η Τράπεζα χορηγεί δάνεια σε ευρώ, στα νομίσματα των κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης που δεν συμμετέχουν στο ευρώ, και σε ορισμένα άλλα νομίσματα που χρησιμοποιούνται στις διεθνείς συναλλαγές (USD, JPY, CHF κ.λπ.). "«» s,^ Επιτόκια: Εξόφληση: - Τα επιτόκια μπορούν να καθοριστούν είτε κατά την υπογραφή της χρηματοδοτικής σύμβασης είτε κατά τις ημερομηνίες εκταμίευσης (σύμβαση ανοικτού επιτοκίου). Τα δάνεια χορηγούνται με σταθερό επιτόκιο ή με επιτόκιο αναθεωρήσιμο στο τέλος μιας προκαθορισμένης χρονικής περιόδου (συνήθως 4 έως 10 χρόνια) ή και με κυμαινόμενο επιτόκιο, ενδεχομένως μετατρέψιμο σε σταθερό επιτόκιο. - Συνήθως σε ισόποσες εξαμηνιαίες ή ετήσιες τοκοχρεολυτικές δόσεις, στα νομίσματα και τις αναλογίες νομισμάτων σπς οποίες έχει εκταμιευθεί το δάνειο. Υπάρχει η δυνατότητα αποπληρωμής του κεφαλαίου

7 Επαφές με την ΕΤΕπ Η Τράπεζα επιθυμεί να έλθει σε επαφή με επιχειρήσεις και οργανισμούς που έχουν να παρουσιάσουν συγκεκριμένες επενδυτικές προτάσεις, οι οποίες πληρούν τα κριτήρια της ανωτέρω παραγράφου 2. Οι αιτήσεις απευθείας χρηματοδότησης από την ΕΤΕπ μπορούν να υποβάλλονται στην Τράπεζα χωρίς ιδιαίτερες διατυπώσεις. Οι αιτήσεις για μικρού ή μεσαίου μεγέθους επενδύσεις, που χρηματοδοτούνται μέσω συνολικών δανείων, πρέπει να απευθύνονται στις μεσολαβούσες τράπεζες και οργανισμούς που διαχειρίζονται συνολικά δάνεια της ΕΤΕπ. Οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να απευθύνονται στους εξής αρμόδιους: ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΓΙΑ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΉΣΕΙΣ CHRISTOPHER KNOWLES Προϊστάμενος του Τμήματος Χορηγήσεων στην Ελλάδα και Φινλανδία European Investment Bank 100, bd Konrad Adenauer L-2950 LUXEMBOURG Τηλ.: (+352) Φαξ: (+352) ΡΟΥΛΑ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΔΟΥ Προϊσταμένη του Γραφείου Αθηνών Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων Λεωφ. Κηφισίας 364 & Δελφών 1 GR Χαλάνδρι, Αθήνα Τηλ.: (01) Φαξ: (01) ΓΕΝΙΚΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΕΛΕΝΗ ΚΑΒΒΑΔΙΑ Υπεύθυνη Τύπου και Πληροφοριών για την Ελλάδα European Investment Bank 100, bd Konrad Adenauer L-2950 LUXEMBOURG Τηλ.: (+352) Φαξ: (+352) Chr. Knowles, E. Μαρουλάκης, M.L. Sampietro, P. Ελευθεριάδου, Π. Γεννηματάς, Α. Γκόλτσος, Ε. Lannmers, Ε. Καββαδία (από αριστερά προς τα δεξιά). European Investment Bank Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων