ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΥΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗΣ ΓΡΙΠΗ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΕΡΙΟ Ο ΓΡΙΠΗΣ

Transcript

1 ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΥΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗΣ ΓΡΙΠΗ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΕΡΙΟ Ο ΓΡΙΠΗΣ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΧΡΗΣΗΣ ΑΝΤΙ-ΙΙΚΩΝ ΚΑΤΑ ΤΗΣ ΓΡΙΠΗΣ 15 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2011 ΣΗΜΑΝΤΙΚΑ ΣΗΜΕΙΑ Κατά την περίοδο αναμένεται να κυκλοφορήσει εκ νέου, και σε μεγάλο ποσοστό, ο ιός της πανδημικής γρίπης (Η1Ν1)2009. Ο ιός (Η1Ν1)2009 είναι ανθεκτικός στην αμανταδίνη και ριμανταδίνη, αλλά παραμένει ευαίσθητος στα αντι-ιικά οσελταμιβίρη και ζαναμιβίρη. Η χορήγηση αντι-ιικών προφυλάσσει τα άτομα που έχουν εκτεθεί στη γρίπη από την εμφάνιση νόσου ή επιπλοκών, και μικραίνει την διάρκεια της νόσου. Επίσης η αντι-ιική θεραπεία συνδέεται με μειωμένη νοσηρότητα και θνητότητα στους ασθενείς με βαριά νόσο από τον ιό (Η1Ν1)2009. Η χορήγηση αντι-ιικών πρέπει να ξεκινήσει όσο το δυνατόν συντομότερα. Στην κοινότητα τα αντι-ιικά πρέπει συνήθως να χορηγούνται μέσα σε 48 ώρες από την έναρξη των συμπτωμάτων. Σε νοσηλευόμενους ασθενείς, η αντι-ιική θεραπεία μπορεί να ξεκινήσει πέραν της περιόδου των 48 ωρών. Τα αντι-ιικά φάρμακα οσελταμιβίρη και ζαναμιβίρη χορηγούνται με απλή ιατρική συνταγή. Σύμφωνα με τα τελευταία επιδημιολογικά δεδομένα από τα συστήματα επιτήρησης της γρίπης που υποστηρίζει το ΚΕΕΛΠΝΟ, η Ελλάδα έχει εισέλθει στην φάση της εποχικής γρίπης από την εβδομάδα 51/2010 (20-26/12/2010). Αναμένεται συνεχής αύξηση των κρουσμάτων εποχικής γρίπης για τις επόμενες 6-8 εβδομάδες στην χώρα μας. Σημαντικό ποσοστό των έως τώρα διαγνωσθέντων κρουσμάτων εποχικής γρίπης προκαλείται από το στέλεχος (Η1Ν1)2009 της πανδημικής γρίπης. Το στέλεχος αυτό αναμένεται να προσβάλει μεγάλο ποσοστό του πληθυσμού, ιδιαίτερα λόγω της έλλειψης ανοσίας σε ένα σημαντικό ακόμη ποσοστό του γενικού πληθυσμού της χώρας. Το στέλεχος Α(Η1Ν1)2009 είναι ευαίσθητο στους αναστολείς της νευραμινιδάσης, οσεταλμιβίρη και ζαναμιβίρη, αλλά ανθεκτικό στους αναστολείς της πρωτεΐνης Μ2, αμανταδίνη και ριμανταδίνη. Η απόφαση της χορήγησης αντι-ιικών φαρμάκων για την αντιμετώπιση της γρίπης βασίζεται κυρίως στην κλινική εκτίμηση και αξιολόγηση των ενδείξεων θεραπείας από τους υπεύθυνους ιατρούς. (Πίνακας 1) ,

2 Η πλειονότητα των περιπτώσεων- ασθενείς που εμφανίζουν ήπιες κλινικές εκδηλώσεις εμπύρετης λοίμωξης του αναπνευστικού συστήματος- δε χρειάζεται να λάβουν αντι-ιική θεραπεία, εκτός εάν ανήκουν σε κάποια από τις ομάδες υψηλού κινδύνου για σοβαρή νόσηση ή εμφάνιση επιπλοκών από τη γρίπη. Η θεραπεία με αντι-ιικά έχει το μέγιστο όφελος όταν χρησιμοποιείται εγκαίρως (τις πρώτες 48 ώρες από την έναρξη των συμπτωμάτων) αλλά εξακολουθεί να είναι χρήσιμη ακόμη και σε καθυστέρηση μετά τις 48 ώρες ιδιαίτερα σε σοβαρά περιστατικά. Οι ασθενείς υψηλού κινδύνου χρήζουν άμεσης ιατρικής παρέμβασης και φροντίδας και ενδέχεται να χρειαστούν και αγωγή με αντιμικροβιακούς παράγοντες και υποστήριξη της αναπνευστικής λειτουργίας. Οι ασθενείς που παρουσιάζουν σοβαρή ή επιδεινούμενη κλινική εικόνα θα πρέπει να τίθενται υπό αγωγή με οσελταμιβίρη το ταχύτερο δυνατό. Η σύσταση αυτή αφορά όλους τους ασθενείς, συμπεριλαμβανομένων των εγκύων, των παιδιών <2 ετών, όπως και των νεογνών (Πίνακας 2). Ειδικότερα για τα βαριά περιστατικά, που νοσηλεύονται σε ΜΕΘ και δεν ανταποκρίνονται στο σύνηθες θεραπευτικό σχήμα, συστήνονται υψηλότερες δόσεις οσελταμιβίρης (150mg δύο φορές την ημέρα) και μεγαλύτερο χρονικό διάστημα θεραπείας (συνήθως 2 εβδομάδες). Οι ασθενείς με επιμένουσα σοβαρή νόσο παρά τη λήψη οσελταμιβίρης, μπορούν να λάβουν ενδοφλεβίως ένα από τα ακόλουθα εναλλακτικά αντι-ιικά σκευάσματα όπως η ζαναμιβίρη ή περαμιβίρη, εάν είναι διαθέσιμα. Η διάθεση της ζαναμιβίρης για ενδοφλέβια χρήση γίνεται μέσω του Ινστιτούτου Φαρμακευτικής Έρευνας και Τεχνολογίας (ΙΦΕΤ) ύστερα από συνεννόηση με το ΚΕΕΛΠΝΟ (τηλέφωνα επικοινωνίας: και ). Τονίζεται πως δεν είναι απαραίτητη η αναμονή της εργαστηριακής επιβεβαιώσεως της διαγνώσεως για την συνταγογράφηση αντι-ιικών εκτός νοσοκομείου, ιδιαίτερα στην περίοδο αυτή που η δραστηριότητα της γρίπης είναι σε υψηλά επίπεδα. Η χορήγηση των αντι-ιικών γίνεται με απλή ιατρική συνταγή ,

3 Πίνακας 1. Περίληψη οδηγιών αντιµετώπισης γρίπης 2010/11 (συµπεριλαµβανοµένων της πανδηµικής γρίπης (H1N1)2009, H3N2 και τύπου B) Ήπια γρίπη χωρίς επιπλοκές (ενήλικες και παιδιά) Υγιής πληθυσµός γενικά δεν χρήζουν ειδικής θεραπείας και η χορήγηση αντι-ιικών επαφίεται στην εκτίµηση του θεράποντα ιατρού και παρακολούθηση για πιθανή επιδείνωση συµπτωµάτων Άτοµα µε υποκείµενα νοσήµατα (εκτός ανοσοκαταστολής) και γενικότερα όσοι θεωρούνται υψηλού κινδύνου για την εµφάνιση επιπλοκών Ασθενείς µε σοβαρή ανοσοκαταστολή Ασθενείς µε την υποψία νόσου από ιό µε αντοχή στην οσελταµιβίρη (επιβεβαιωµένη ή πιθανή, µε βάση κλινικά ή επιδηµιολογικά κριτήρια) Γρίπη µε επιπλοκές ή προοδευτική επιδείνωση Οσελταµιβίρη, προτείνεται λόγω της µεγαλύτερης διαθεσιµότητάς της στην κοινότητα στον πληθυσµό αυτό εγρήγορση για την πιθανότητα αντοχής, αν δεν υπάρχει βελτίωση Ζαναµιβίρη εξειδικευµένη εξέταση για αντοχή Όλοι οι ασθενείς (εκτός ανοσοκατεσταλµένων) Οσελταµιβίρη. υνατότητα χορήγησης µε ρινογαστρικό σωλήνα σε περίπτωση που δεν είναι εφικτή η από του στόµατος αγωγή). όσεις έως 150mg x2 x10 ηµέρες έχουν χορηγηθεί παρηγορητικά σε σοβαρά περιστατικά υποπτευθείτε αντοχή αν δεν υπάρξει βελτίωση σε 5 ηµέρες Ασθενείς µε σοβαρή ανοσοκαταστολή Ασθενείς µε την υποψία νόσου από ιό µε αντοχή στην οσελταµιβίρη (επιβεβαιωµένη ή πιθανή, µε βάση κλινικά ή επιδηµιολογικά κριτήρια) στον πληθυσµο αυτό αν ο ασθενής δεν έχει ικανοποιητική απορρόφηση από το γαστρεντερικό, µπορεί να χρησιµοποιηθεί το υδατικό διάλυµα ζαναµιβίρης IV. στον πληθυσµο αυτό αν ο ασθενής δεν έχει ικανοποιητική απορρόφηση από το γαστρεντερικό, µπορεί να χρησιµοποιηθεί το υδατικό διάλυµα ζαναµιβίρης IV ,

4 Πίνακας 2. Συνήθη σχήµατα αντι-ιικής αγωγής Οσελταµιβίρη Η χορήγηση της οσελταμιβίρης συστήνεται σε ασθενείς ηλικίας μεγαλύτερης του έτους. Για παιδιά ηλικίας μικρότερης του έτους η οσελταμιβίρη έχει λάβει έγκριση χορήγησης από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Φαρμάκων (ΕΜΑ). Έφηβοι (13 έως 17 ετών) και ενήλικες: Η συνιστώμενη από του στόματος δόση είναι 75 mg οσελταμιβίρης δις ημερησίως για 5 ημέρες. Βρέφη και παιδιά Για τα βρέφη (0 έως 12 μηνών) το συνιστώμενο σχήμα είναι δις ημερησίως για 5 ημέρες. Η δοσολογία άνα χιλιόγραμμο βάρους σώματος έχει ως ακολούθως: > 3 μηνών έως 12 μηνών 3 mg/kg από του στόματος, δύο φορές ημερησίως > 1 μηνός έως 3 μηνών 2.5 mg/kg από του στόματος, δύο φορές ημερησίως 0 έως 1 μηνός* 2 mg/kg από του στόματος, δύο φορές ημερησίως *δεν υπάρχουν στοιχεία για την χορήγηση οσελταμιβίρης σε βρέφη < 1 μηνός Για παιδιά μεγαλύτερα του έτους οι συνιστώμενες δόσεις είναι: 15 kg 30 mg από του στόματος, δύο φορές ημερησίως kg 45 mg από του στόματος, δύο φορές ημερησίως kg 60 mg από του στόματος, δύο φορές ημερησίως > 40 kg 75 mg από του στόματος, δύο φορές ημερησίως Για ενήλικες, εφήβους και παιδιά που δεν δύνανται να καταπιούν καψάκια, έχουν δοθεί από τους κατασκευαστές ειδικές οδηγίες παρασκευής εναιωρήματος οσελταμιβίρης από τα καψάκια, στο σπίτι ή στο φαρμακείο. Οι οδηγίες του ΕΟΦ είναι διαθέσιμες στην ηλεκτρονική διεύθυνση: Ζαναµιβίρη Η ζαναμιβίρη ενδείκνυται για τη θεραπεία της γρίπης σε ενήλικες και παιδιά ( > 5 ετών). Η συνιστώμενη δόση για ενήλικες και παιδιά μεγαλύτερα των 5 ετών είναι δύο εισπνοές (2 x 5 mg) δύο φορές ημερησίως για 5 ημέρες ,

5 Περισσότερες Πληροφορίες 1. TA168 Amantadine, oseltamivir and zanamivir for the treatment of influenza: review of NICE technology appraisal guidance 58. February 2009 Available at: 2. World Health Organization. WHO guidelines for pharmacological management of pandemic influenza (H1N1) 2009 and other influenza viruses. February Available at: 3. Health Protection Agency. Pharmacological treatment and prophylaxis of influenza, Ver 17.2, January Available at: ,