ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗΣ & ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΓΕΝΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΑΣΦΑΛΙΣΕΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΜΕΛΕΤΗ

Transcript

1 1 ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗΣ & ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΓΕΝΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΑΣΦΑΛΙΣΕΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΜΕΛΕΤΗ για τον υπολογισμό του κόστους που προκύπτει από την υιοθέτηση της πρότασης της Ομάδας Εργασίας / Επιτροπής για τη Διαδοχική Ασφάλιση που συγκροτήθηκε με την υπ αρ. πρωτ. Φ.80000/οικ.3096/168/ Απόφαση της Υπουργού Απασχόλησης και Κοινωνικής Προστασίας ΑΘΗΝΑ ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2009

2 2 ΟΜΑΔΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 1. Κυριάκης Δημήτριος του Ιωάννη, Προϊστάμενος της Γενικής Δ/νσης Ασφαλιστικών Υπηρεσιών του Ο.Α.Ε.Ε., τ. Προϊστάμενος της Δ/νσης Αναλογιστικών Μέλετών της Γ.Γ.Κ.Α. 2. Παπαμιχαήλ Μαρία-Άννα του Ιωάννη, μέλος της Εθνικής Αναλογιστικής Αρχής, 3. Βαλαβάνης Εμμανουήλ του Αριστείδη, μέλος της Εθνικής Αναλογιστικής Αρχής, 4. Συμεωνίδης Γεώργιος του Αναστασίου, μέλος της Εθνικής Αναλογιστικής Αρχής, 5. Σκιαδάς Χριστόφορος του Ναπολέοντα, Προϊστάμενος της Δ/νσης Αναλογιστικών Μελετών και Στατιστικής του Ι.Κ.Α.-Ε.Τ.Α.Μ., 6. Γάτη Ιωάννα του Χρήστου, Προϊσταμένη της Δ/νσης του Περιφεριακού Υποκαταστήματος Συντάξεων Αθηνών του Ι.Κ.Α.-Ε.Τ.Α.Μ., 7. Αϊλαμάκη Μαρία του Κωνσταντίνου, Προϊσταμένη Δ/νσης Συντάξεων Κεντρικής Υπηρεσίας του ΟΓΑ, 8. Τσιάκαλος Ευάγγελος του Παναγιώτη, Προϊστάμενος Δ/νσης Παροχών Συντάξεων του ΟΑΕΕ, 9. Πολυχρονοπούλου Μαρία του Γεωργίου, Προϊσταμένη Τμήματος Διαδοχικής Ασφάλισης του Ι.Κ.Α.-Ε.Τ.Α.Μ., 10. Νιάρχος Παναγιώτης του Χρήστου, Προϊστάμενος Τμήματος της Δ/νσης Αναλογιστικών Μελετών της Γ.Γ.Κ.Α., 11. Ζουλάκη Αγγελική του Ιωάννη, υπάλληλος της Δ/νσης Αναλογιτικών Μελετών της Γ.Γ.Κ.Α., 12. Χελιδόνης Γεώργιος του Νικολάου, υπάλληλος της Δ/νσης Αναλογιστικών Μελετών και Στατιστικής του Ι.Κ.Α.-Ε.Τ.Α.Μ., 13. Χαραγκιώνης Κωνσταντίνος του Κυριάκου, υπάλληλος της Δ/νσης Αναλογιστικών Μελετών της Γ.Γ.Κ.Α.

3 3 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1 ΣΚΟΠΟΣ ΤΗΣ ΜΕΛΕΤΗΣ ΙΣΧΥΟΝ ΚΑΘΕΣΤΩΣ ΩΣ ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΑΡΜΟΔΙΟ ΦΟΡΕΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΠΟΝΟΜΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΣ ΣΥΝΤΑΞΗΣ: ΩΣ ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟ ΤΟΥ ΠΟΣΟΥ ΤΗΣ ΣΥΝΤΑΞΗΣ ΩΣ ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΕΠΙΜΕΡΙΣΜΟ ΔΑΠΑΝΗΣ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΣΥΜΜΕΤΕΧΟΝΤΕΣ ΦΟΡΕΙΣ ΠΡΟΤΑΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΤΗΣ Υ. Α.: Φ.80000/οικ.3096/168/ ΩΣ ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΑΡΜΟΔΙΟ ΦΟΡΕΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΠΟΝΟΜΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΣ ΣΥΝΤΑΞΗΣ: ΩΣ ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟ ΤΟΥ ΠΟΣΟΥ ΤΗΣ ΣΥΝΤΑΞΗΣ ΩΣ ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΕΠΙΜΕΡΙΣΜΟ ΔΑΠΑΝΗΣ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΣΥΜΜΕΤΕΧΟΝΤΕΣ ΦΟΡΕΙΣ ΕΠΙΣΗΜΑΝΣΕΙΣ ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ... 19

4 4 1 ΣΚΟΠΟΣ ΤΗΣ ΜΕΛΕΤΗΣ Με την αρ. Φ.80000/οικ.3096/168/ Απόφαση της Υπουργού Απασχόλησης και Κοινωνικής Προστασίας είχε συσταθεί Ομάδα Εργασίας / Επιτροπή για την αναμόρφωση του θεσμού της διαδοχικής ασφάλισης. Η παραπάνω επιτροπή συνέταξε το Μάιο 2009 πόρισμα για την αντιμετώπιση των προβλημάτων της διαδοχικής ασφάλισης και πρότεινε να υιοθετηθεί στον υπολογισμό των συντάξεων η εφαρμογή του άρθ. 10 του Ν. 1405/1983. Σύμφωνα με το παραπάνω άρθρο, ο οργανισμός που απονέμει τη σύνταξη, θεωρεί ότι ο χρόνος ασφάλισης σε αυτόν και στους άλλους οργανισμούς διανύθηκε στην ασφάλισή του, υπολογίζει το ποσό της σύνταξης σύμφωνα με τις διατάξεις της νομοθεσίας του και το καταβάλλει ολόκληρο στον δικαιούχο μαζί με τις προσαυξήσεις (για οικογενειακά βάρη, απόλυτη αναπηρία κ.λ.π.). Στις περιπτώσεις που το ποσό της σύνταξης περιορίζεται με την εφαρμογή του ανωτέρου άρθρου 10, να έχει δυνατότητα ο ασφαλισμένος να ζητά να υπολογίζεται το ποσό της σύνταξής του εναλλακτικά και με το ισχύον σήμερα καθεστώς του Ν.3232/2004 και να του απονέμεται το δεύτερο, αν είναι υψηλότερο. Κατ αυτόν τον τρόπο κανείς δεν θα είναι σε δυσμενέστερη θέση από αυτήν που θα ήταν με το ισχύον σήμερα καθεστώς υπολογισμού. Με την Υπουργική Απόφαση αρ.φ.80000/οικ.15171/777/ συστάθηκε Ομάδα Εργασίας προκειμένου να συντάξει οικονομική μελέτη που έχει ως σκοπό τον υπολογισμό του κόστους του συνταξιοδοτικού συστήματος της χώρας που προκύπτει από την εφαρμογή της παραπάνω πρότασης του πορίσματος της επιτροπής για τη διαδοχική ασφάλιση.

5 5 2 ΙΣΧΥΟΝ ΚΑΘΕΣΤΩΣ 2.1 ΩΣ ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΑΡΜΟΔΙΟ ΦΟΡΕΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΠΟΝΟΜΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΣ ΣΥΝΤΑΞΗΣ: Ο καθορισμός του αρμόδιου φορέα για την απονομή της σύνταξης γίνεται με βάση το άρθρο 14 του Ν. 1902/1990. Με το άρθρο αυτό τροποποιήθηκαν οι παράγραφοι 1,2 και 3 του άρθρου 2 του Ν.Δ. 4202/61, όπως αυτό είχε αντικατασταθεί με το άρθρο 9 του Ν. 1405/83. Με τη ρύθμιση της παραγράφου 1 διατηρείται η αρχή της απονομής της σύνταξης από τον τελευταίο Οργανισμό, εφόσον ο ασφαλισμένος πραγματοποίησε στην ασφάλισή του 1500 ημέρες εργασίας ή πέντε έτη ασφάλισης οποτεδήποτε, αλλά τίθεται ως πρόσθετη προϋπόθεση η πραγματοποίηση 500 ημερών εργασίας στην τελευταία πενταετία, ώστε να αποφεύγονται οι καταστρατηγήσεις των διατάξεων της διαδοχικής ασφάλισης. Με την ανωτέρω παράγραφο 2 παραμένει η ισχύουσα διάταξη, με την οποία καθορίζεται η κρίση του δικαιώματος από τον Οργανισμό στον οποίο πραγματοποίησε ο ασφαλισμένος το μεγαλύτερο αριθμό ημερών εργασίας, εφόσον δεν έχει πραγματοποιήσει στην ασφάλιση του τελευταίου Οργανισμού τον αριθμό ημερών εργασίας που ορίζονται από την παράγραφο 1. Τίθεται όμως ως πρόσθετη προϋπόθεση, για να καταστεί αρμόδιος, η συμπλήρωση του ορίου ηλικίας που απαιτείται για τη συνταξιοδότηση λόγω γήρατος από τη νομοθεσία του τελευταίου Οργανισμού καθώς και η ύπαρξη του ποσοστού αναπηρίας για τη συνταξιοδότηση λόγω αναπηρίας. Τοιουτοτρόπως, αν ο ασφαλισμένος δεν έχει πραγματοποιήσει στην ασφάλιση του τελευταίου Οργανισμού 1500 ημέρες εργασίας ή πέντε έτη ασφάλισης από τις οποίες 500 ημέρες ή 20 μήνες στην τελευταία πενταετία, τότε το δικαίωμά του θα κρίνεται από τον Οργανισμό, στην ασφάλιση του οποίου πραγματοποίησε τις περισσότερες ημέρες εργασίας ή έτη ασφάλισης, στον οποίο δεν περιλαμβάνεται ο τελευταίος, εφόσον υπάρχουν οι εξής προϋποθέσεις : α. Αν ο ασφαλισμένος ζητά να συνταξιοδοτηθεί λόγω γήρατος, θα πρέπει να έχει συμπληρώσει ένα από τα όρια ηλικίας για συνταξιοδότηση που προβλέπει η νομοθεσία του τελευταίου Οργανισμού. β. Ο ασφαλισμένος που ζητά να συνταξιοδοτηθεί λόγω αναπηρίας θα πρέπει να κριθεί ανάπηρος με το ποσοστό αναπηρίας που προβλέπει η νομοθεσία του τελευταίου Οργανισμού.

6 6 γ. Τα μέλη της οικογένειας θανόντος ασφαλισμένου που ζητούν να συνταξιοδοτηθούν λόγω θανάτου θα πρέπει να πληρούν τις προϋποθέσεις που προβλέπει η νομοθεσία του Οργανισμού με τον περισσότερο χρόνο ασφάλισης κι όχι του τελευταίου. δ. Ο ασφαλισμένος συγκεντρώνει τις προϋποθέσεις της νομοθεσίας του Οργανισμού με τον περισσότερο χρόνο ασφάλισης. Με την παράγραφο 3 παραμένει η ισχύουσα διάταξη που ορίζει ότι αν ο ασφαλισμένος δεν συγκεντρώνει τις προϋποθέσεις της νομοθεσίας του Οργανισμού, στην ασφάλιση του οποίου πραγματοποίησε τις περισσότερες ημέρες εργασίας, το δικαίωμα κρίνεται από τους άλλους Οργανισμούς κατά φθίνουσα σειρά αριθμού ημερών εργασίας, εκτός από τον τελευταίο. Επίσης με την ίδια παράγραφο παραμένει η διάταξη που ορίζει ότι, αν ο ασφαλισμένος δεν έχει τις προϋποθέσεις όλων των Οργανισμών, στους οποίους ασφαλίσθηκε πριν από τον τελευταίο, τότε ο τελευταίος καθίσταται αρμόδιος για την κρίση του δικαιώματος λόγω γήρατος και αναπηρίας, εφόσον ο ασφαλισμένος πραγματοποίησε στην ασφάλισή του 1000 ημέρες εργασίας και για την κρίση του δικαιώματος λόγω θανάτου 300 ημέρες εργασίας. Τίθεται όμως ως πρόσθετη προϋπόθεση ότι από τις 1000 ημέρες εργασίας οι 300 ημέρες ή 12 μήνες πρέπει να έχουν πραγματοποιηθεί την τελευταία πενταετία. 2.2 ΩΣ ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟ ΤΟΥ ΠΟΣΟΥ ΤΗΣ ΣΥΝΤΑΞΗΣ Ο υπολογισμός του ποσού της σύνταξης σύμφωνα με τις διατάξεις των άρθρων 1-3 του Ν. 3232/04 των διαδοχικά ασφαλισμένων δεν είναι ενιαίος για το σύνολο των ασφαλισμένων. Εξαρτάται από την φύση της εργασίας του ασφαλισμένου (μισθωτός ή αυτοτελώς απασχολούμενος), τον Οργανισμό στον οποίο ασφαλίστηκε και την χρονική περίοδο ασφάλισης σε κάθε Οργανισμό, καθορίζεται δε μετά από αλληλογραφία των Οργανισμών. Σχετικά με τον τρόπο υπολογισμού του ποσού της σύνταξης των διαδοχικά ασφαλισμένων διακρίνονται τα εξής: Ι. Σε μία κατηγορία ασφαλισμένων εφαρμόζονται οι διατάξεις του άρθρου 10 του Ν. 1405/83, σύμφωνα με τις οποίες, ο οργανισμός που απονέμει τη σύνταξη θεωρεί ότι ο χρόνος ασφάλισης σε αυτόν και στους άλλους οργανισμούς, διανύθηκε στην ασφάλισή του, υπολογίζει το ποσό της σύνταξης σύμφωνα με τη νομοθεσία του και το καταβάλλει ολόκληρο στον δικαιούχο μαζί με τις προσαυξήσεις (οικογενειακών βαρών, επίδομα απόλυτης αναπηρίας κλπ).

7 7 Ο ανωτέρω τρόπος υπολογισμού του ποσού της σύνταξης εφαρμόζεται: α. Στους ασφαλισμένους, οι οποίοι μέχρι την , είχαν ασφαλιστεί διαδοχικά σε δύο ή περισσότερους οργανισμούς που ασφαλίζουν μισθωτούς. β. Στους ασφαλισμένους, οι οποίοι, μέχρι την , είχαν ασφαλιστεί διαδοχικά σε δύο ή περισσότερους οργανισμούς που ασφαλίζουν αυτοτελώς απασχολούμενους. γ. Στους ασφαλισμένους, οι οποίοι, μέχρι την , είχαν υπαχθεί διαδοχικά στην ασφάλιση ομοειδών οργανισμών είτε μισθωτών είτε αυτοτελώς απασχολούμενων, ανεξάρτητα αν και σε ποιον Οργανισμό ασφαλίστηκαν μετά την δ. Στους ασφαλισμένους που ασφαλίστηκαν διαδοχικά για πρώτη φορά από έως , από φορέα ασφάλισης μισθωτών σε άλλο φορέα ασφάλισης μισθωτών παρέμειναν όμως απασχολούμενοι στον ίδιο εργοδότη. ΙΙ. Στους ασφαλισμένους που δεν υπάγονται στις παραπάνω περιπτώσεις (1α 1δ) εφαρμόζονται οι διατάξεις του άρθρου 1 του Ν.3232/04 σύμφωνα με τις οποίες οι φορείς κύριας ασφάλισης, που κρίνονται ως απονέμοντες οργανισμοί σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 2 του Ν.Δ. 4202/61, όπως τροποποιήθηκαν μεταγενέστερα, υπολογίζουν τόσο το τμήμα που αναλογεί στο χρόνο ασφάλισής τους, όσο και το τμήμα της σύνταξης που αναλογεί στους συμμετέχοντες. Ο υπολογισμός των τμηματικών ποσών της σύνταξης του απονέμοντος και των συμμετεχόντων οργανισμών γίνεται ως εξής: α. Ο απονέμων οργανισμός υπολογίζει το ποσό της σύνταξης σύμφωνα με τη νομοθεσία που τον διέπει, αντιστοιχεί στο σύνολο του χρόνου που πραγματοποιήθηκε διαδοχικά και προσδιορίζει το τμήμα που αναλογεί στο χρόνο που διανύθηκε στην ασφάλισή του. β. Ο ίδιος οργανισμός, δηλαδή ο απονέμων υπολογίζει και το τμήμα της σύνταξης που αναλογεί στο χρόνο ασφάλισής του συμμετέχοντα σε ποσοστό επί τοις εκατό επί των συντάξιμων αποδοχών του συμμετέχοντα για κάθε έτος ασφάλισης και μέχρι 35 έτη. γ. Τα ποσοστά καθορίζονται σε: 2% για ΙΚΑ, ΝΑΤ, ΟΓΑ και ΟΑΕΕ-ΤΣΑ, 2,85% για ΟΑΕΕ-ΤΑΕ, 3% για ΟΑΕΕ-ΤΕΒΕ και σε 2,286% για Δημόσιο και τους λοιπούς φορείς ασφάλισης μισθωτών και αυτοτελώς απασχολούμενων. δ. Τα προσδιοριζόμενα τμήματα σύνταξης σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να είναι κατώτερα του τμήματος κατωτάτου ορίου σύνταξης που αναλογεί στο χρόνο ασφάλισης ή του ποσού που προκύπτει από τον υπολογισμό με βάση το χρόνο και μόνο που διανύθηκε στην ασφάλισή τους, εφόσον με τον χρόνο αυτό θεμελιώνεται αυτοτελώς συνταξιοδοτικό

8 8 δικαίωμα με τις διατάξεις των οργανισμών αυτών χωρίς αναγωγή στα κατώτατα όρια σύνταξης. ε. Το άθροισμα των τμημάτων της σύνταξης αποτελεί το συνολικό ποσό της σύνταξης που καταβάλλεται στον δικαιούχο από τον απονέμοντα οργανισμό και θα αυξάνεται με το ίδιο ποσοστό που θα αυξάνονται οι συντάξεις του οργανισμού αυτού, δηλαδή του απονέμοντα. Το ποσό σύνταξης του συμμετέχοντα οργανισμού καταβάλλεται όταν ο ασφαλισμένος συμπληρώσει το όριο ηλικίας που προβλέπεται από τη νομοθεσία του και τις διατάξεις του άρθρου 69 του Ν. 2084/1992. Προβλέπεται όμως δυνατότητα κατά επιλογή του ασφαλισμένου να καταβληθεί το τμηματικό ποσό ταυτόχρονα με αυτό του απονέμοντα μειωμένο κατά 3% για κάθε χρόνο και αναλογικά για κάθε μήνα 0,25%, που υπολείπεται μέχρι τη συμπλήρωση των προβλεπομένων ορίων ηλικίας του συμμετέχοντα όπως ορίζουν οι διατάξεις του άρθρου 69 του Ν.2084/ ΩΣ ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΕΠΙΜΕΡΙΣΜΟ ΔΑΠΑΝΗΣ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΣΥΜΜΕΤΕΧΟΝΤΕΣ ΦΟΡΕΙΣ Στο άρθρο 2 παρ. 1 του Ν. 3232/2004 το ποσό συμμετοχής του συμμετέχοντα οργανισμού στη δαπάνη συνταξιοδότησης ισούται με το γινόμενο του ποσού του τμήματος της σύνταξης που αντιστοιχεί στο συμμετέχοντα φορέα επί του αριθμού των καταβαλλομένων συντάξεων ετησίως επί τον ανωτέρω αναλογιστικό συντελεστή. Ο αναλογιστικός συντελεστής προσδιορίζεται ανά κατηγορία σύνταξης για άνδρες και γυναίκες (και παιδιά) ανάλογα με την ηλικία τους και μπορεί να μεταβάλλεται με απόφαση του Υπουργού Απασχόλησης και Κοινωνικής Προστασίας. Σύμφωνα δε με την παρ. 2 του άρθρου 2 του Ν. 3232/2004 εντός του πρώτου τριμήνου κάθε έτους υπολογίζονται από καθέναν ασφαλιστικό οργανισμό τα ποσά που οφείλουν να του καταβάλλουν οι άλλοι οργανισμοί σύμφωνα με τις διατάξεις της προηγούμενης παραγράφου. Η διαφορά των απαιτήσεων και των υποχρεώσεων είναι το ποσό που καταβάλλει ο κάθε οργανισμός.

9 9 3 ΠΡΟΤΑΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΤΗΣ Υ. Α.: Φ.80000/οικ.3096/168/ Η επιτροπή έχει προτείνει : 3.1 ΩΣ ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΑΡΜΟΔΙΟ ΦΟΡΕΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΠΟΝΟΜΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΣ ΣΥΝΤΑΞΗΣ: Να γίνει αλλαγή του αρμόδιου φορέα για την απονομή της σύνταξης, ώστε ο απονέμων για την περίπτωση γήρατος φορέας να είναι αυτός στην ασφάλιση του οποίου πραγματοποιήθηκε ο μεγαλύτερος αριθμός ημερών εργασίας. Για δε τις περιπτώσεις αναπηρίας ή θανάτου να παραμείνει το ισχύον καθεστώς της αρμοδιότητας του τελευταίου Οργανισμού με την πραγματοποίηση όμως 1000 ημερών εργασίας στην ασφάλισή του εκ των οποίων 300 ημερών πριν την υποβολή της αίτησης ή τη διακοπή της ασφάλισης, αντί των 1500 και 500 που ισχύουν σήμερα για το στάδιο της πρώτης κρίσης. Στην περίπτωση που ο ασφαλισμένος δεν συμπληρώνει τις προϋποθέσεις συνταξιοδότησης του φορέα με τον περισσότερο χρόνο στις περιπτώσεις συντάξεως γήρατος, να διαβιβάζεται σε άλλους φορείς (κατά φθίνουσα σειρά ημερών εργασίας) η περίπτωση μόνο εφόσον ο ασφαλισμένος έχει συμπληρώσει ένα από τα όρια ηλικίας, που προβλέπει η νομοθεσία του φορέα με τον περισσότερο χρόνο ασφάλισης. Όσον αφορά τις περιπτώσεις της συνταξιοδότησης λόγω αναπηρίας η Επιτροπή έχει την άποψη ότι αν δεν πληρούνται οι προϋποθέσεις αρμοδιότητας του τελευταίου φορέα (1000 και 300 ημέρες) τότε η υπόθεση θα διαβιβάζεται στους άλλους φορείς (κατά φθίνουσα σειρά ημερών εργασίας) μόνο εφόσον ο ασφαλισμένος κριθεί ανάπηρος με ποσοστό αναπηρίας που προβλέπει η νομοθεσία του τελευταίου οργανισμού. Στην περίπτωση δε που δεν πληρούνται οι προϋποθέσεις σε κανένα, πλην του τελευταίου φορέα, αρμόδιος θα καθίσταται αυτός άνευ προϋποθέσεων (όσον αφορά την αρμοδιότητα). Τέλος όσον αφορά τις περιπτώσεις της συνταξιοδότησης λόγω θανάτου, εφόσον στον τελευταίο φορέα δεν πληρούνται οι προϋποθέσεις αρμοδιότητας, η υπόθεση θα διαβιβάζεται κατά φθίνουσα σειρά ημερών εργασίας στους λοιπούς φορείς, άνευ περιορισμών, θα χορηγείται δε σύνταξη από τον φορέα που πληρούνται οι προϋποθέσεις συνταξιοδότησης λόγω θανάτου, που προβλέπει η νομοθεσία του.

10 ΩΣ ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟ ΤΟΥ ΠΟΣΟΥ ΤΗΣ ΣΥΝΤΑΞΗΣ Να εφαρμοστεί σε όλες τις περιπτώσεις υπολογισμού της σύνταξης με Διαδοχική Ασφάλιση το άρθρο 10 ν. 1405/1983 που ορίζει ότι ο οργανισμός που απονέμει τη σύνταξη, θεωρεί ότι ο χρόνος ασφάλισης σ αυτόν και στους άλλους οργανισμούς διανύθηκε στην ασφάλισή του, υπολογίζει το ποσό της σύνταξης σύμφωνα με τις διατάξεις της νομοθεσίας του και το καταβάλλει ολόκληρο στον δικαιούχο μαζί με τις προσαυξήσεις (για οικογενειακά βάρη, απόλυτη αναπηρία κ.λ.π.). Στις περιπτώσεις που το ποσό της σύνταξης περιορίζεται με την εφαρμογή του ανωτέρου άρθρου 10, να έχει δυνατότητα ο ασφαλισμένος να ζητά να υπολογίζεται το ποσό της σύνταξής του εναλλακτικά και με το ισχύον σήμερα καθεστώς του Ν.3232/2004 και να του απονέμεται το δεύτερο, αν είναι υψηλότερο. Κατ αυτόν τον τρόπο κανείς δεν θα είναι σε δυσμενέστερη θέση από αυτήν που θα ήταν με το ισχύον σήμερα καθεστώς υπολογισμού. Στις περιπτώσεις που απονέμων φορέας δεν είναι ο τελευταίος, για τον υπολογισμό του ποσού της σύνταξης θα λαμβάνονται υπόψη οι τελευταίες αποδοχές του ασφαλισμένου. 3.3 ΩΣ ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΕΠΙΜΕΡΙΣΜΟ ΔΑΠΑΝΗΣ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΣΥΜΜΕΤΕΧΟΝΤΕΣ ΦΟΡΕΙΣ Να διατηρηθεί ο τρόπος επιμερισμού της δαπάνης συνταξιοδότησης από τους συμμετέχοντες οργανισμούς και να επεκταθεί η εφαρμογή του και στις περιπτώσεις μη οριστικών συντάξεων αναπηρίας, που δεν ισχύει σήμερα.

11 11 4 ΕΠΙΣΗΜΑΝΣΕΙΣ Επί των προτάσεων του πορίσματος της Ομάδας Εργασίας / Επιτροπής για τη διατύπωση προτάσεων για την αναμόρφωση του θεσμού της Διαδοχικής Ασφάλισης επισημαίνεται ότι : Η βασική πρόταση της ομάδας εργασίας για τη διαδοχική ασφάλιση, σύμφωνα με την οποία προτείνεται ο υπολογισμός της σύνταξης να γίνεται με το άρθρο 10 Ν.1405/1983 (δηλαδή η συνολική απασχόληση να θεωρηθεί ότι έχει γίνει στον απονέμοντα φορέα) παράλληλα με τη δυνατότητα επιλογής των ισχυουσών διατάξεων σε περίπτωση που το ποσό της σύνταξης που θα προκύψει από τις προτεινόμενες διατάξεις είναι μικρότερο των ισχυουσών, δημιουργεί κατά την εκτίμηση της ομάδας, σημαντικές παρενέργειες οι οποίες πρέπει να ληφθούν υπ όψη : 1. Ενώ η βασική πρόταση της ομάδας επισπεύδει το χρόνο απονομής των συντάξεων, η δυνατότητα επιλογής (κατ ουσίαν διπλός υπολογισμός) θα απαιτήσει μεγαλύτερο αριθμό εργατοωρών των υπηρεσιών που χορηγούν συντάξεις. 2. Σύμφωνα με την πρόταση, για το σύνολο των συντάξεων της διαδοχικής θα υπάρξει ή το ίδιο ποσό ή αύξηση του ποσού της σύνταξης με συνέπεια αύξηση του κόστους του συστήματος. Η μεγαλύτερη αύξηση προκύπτει στις συντάξεις των ταμείων που έχουν μεγάλα ποσοστά αναπλήρωσης. 3. Οι αυξήσεις των συντάξεων που θα προκύψουν από τους απονέμοντες φορείς θα κληθούν να πληρωθούν από τους συμμετέχοντες φορείς, από τους οποίους δεν έχουν εισπραχθεί οι αναλογούσες εισφορές. 4. Για καλύτερο επιμερισμό του κόστους μεταξύ των ταμείων θα μπορούσε να επανεξετασθεί ο επιμερισμός της δαπάνης μεταξύ συμμετέχοντος και απονέμοντος φορέα (π.χ. μείωση του αναλογιστικού συντελεστή για τον συμμετέχοντα οργανισμό εάν ο απονέμων έχει υψηλό ποσοστό αναπλήρωσης).

12 12 5 ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ Η ομάδα εργασίας συγκέντρωσε και εκτίμησε τον αριθμό των συντάξεων με διαδοχική ασφάλιση καθώς επίσης και το μέσο ποσό των νέων απονομών συντάξεων. Τα βασικά στοιχεία παρατίθενται στον παρακάτω πίνακα : Φορέας Πλήθος Απονομών 2009 μηνιαία σύνταξη 2009 (νέες απονομές) ΙΚΑ-ΕΤΑΜ ΟΑΕΕ ΔΗΜΟΣΙΟ & ΛΟΙΠΟΙ ΦΟΡΕΙΣ ΚΥΡΙΑΣ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ Επίσης επεξεργάστηκε και δείγμα στοιχείων τα οποία συνέλεξε από το ΙΚΑ-ΕΤΑΜ και τον ΟΑΕΕ και φαίνονται στους παρακάτω πίνακες :

13 13 Απονέμων Φορέας ΙΚΑ-ΕΤΑΜ Συντάξεις Γήρατος με Διαδοχικής Επεξεργασία Δείγματος Έτος Έναρξης Σύνταξης Ποσό Σύνταξης με Υπάρχουσες Αριθμός Συντάξεων Σύνταξη με Υπάρχουσες Σύνταξη με προτεινόμενες διατάξεις και επιλογή % Μεταβολής Σύνταξης <= 99, ,26 53,26 0,00% 100,00-199, ,52 134,52 0,00% Αριθμός Συντάξεων Σύνταξη με Υπάρχουσες Σύνταξη με προτεινόμενες διατάξεις και επιλογή % Μεταβολής Σύνταξης 200,00-299, ,25 276,25 0,00% 3 338,70 338,70 0,00% 300,00-399, ,13 382,17 0,01% ,86 452,87 0,00% 400,00-499, ,43 469,46 0,01% ,05 542,05 0,00% 500,00-599, ,15 545,61 0,08% ,45 666,57 0,02% 600,00-699, ,36 651,77 0,53% ,12 761,26 0,15% 700,00-799, ,00 758,13 1,08% ,54 848,93 0,64% 800,00-899, ,67 857,39 0,79% ,62 915,02 1,49% 900,00-999, ,88 966,97 2,34% , ,50 0,83% 1000, , , ,75 1,95% , ,27 2,31% 1100, , , ,21 3,76% , ,54 2,15% 1200, , , ,01 6,84% , ,50 2,98% 1300, , , ,43 4,49% , ,83 2,25% 1400, , , ,18 4,39% , ,98 4,94% 1500, , , ,22 5,44% , ,75 3,15% 1600, , , ,54 3,28% , ,94 5,57% 1700, , , ,34 1,01% , ,72 4,38% 1800, , , ,59 2,12% , ,11 1,77% 1900, , , ,62 1,57% , ,19 0,93% 2000, , , ,58 1,56% , ,78 0,79% 2100, , ,77 0,00% , ,29 0,00% ΣΥΝΟΛΟ : ,18 765,01 1,57% ,60 809,68 1,13%

14 14 Απονέμων Φορέας OAEE-TEBE Συντάξεις Γήρατος με Διαδοχικής Επεξεργασία Δείγματος Έτος Έναρξης Σύνταξης Σύνταξη Σύνταξη Σύνταξη με % με % με Ποσό Σύνταξης με Αριθμός Σύνταξη με Αριθμός Σύνταξη με Αριθμός Σύνταξη με προτεινόμενες Μεταβολής προτεινόμενες Μεταβολής προτεινόμενες Υπάρχουσες Συντάξεων Υπάρχουσες Συντάξεων Υπάρχουσες Συντάξεων Υπάρχουσες διατάξεις και Σύνταξης διατάξεις και Σύνταξης διατάξεις και επιλογή επιλογή επιλογή <= 99, ,00-199, ,00-299, ,00-399, ,88 376,06 1,95% ,64 437,88 19,11% 2 377,40 427,28 13,22% 400,00-499, ,17 496,58 10,31% ,05 490,16 6,54% ,79 480,43 5,17% 500,00-599, ,86 597,50 10,27% ,65 600,26 9,01% ,27 613,42 10,08% 600,00-699, ,56 733,61 12,59% ,17 696,33 8,10% ,52 712,96 9,60% 700,00-799, ,87 783,64 3,95% ,17 823,52 9,05% ,62 842,06 11,73% 800,00-899, ,89 951,44 12,48% ,34 927,20 9,30% ,60 935,59 10,25% 900,00-999, , ,14 8,26% , ,44 13,91% , ,94 13,69% 1000, , , ,08 13,22% , ,92 12,48% , ,99 10,87% 1100, , , ,17 11,03% , ,54 11,86% , ,74 11,84% 1200, , , ,66 7,12% , ,93 10,81% , ,83 13,99% 1300, , , ,24 11,26% , ,42 10,81% , ,50 12,58% 1400, , , ,59 10,04% , ,71 10,97% , ,27 11,81% 1500, , , ,41 13,15% , ,44 10,56% , ,91 10,65% 1600, , , ,77 12,43% , ,70 8,08% 1700, , , ,80 10,88% , ,75 14,38% , ,28 14,10% 1800, , , ,33 10,62% , ,96 10,31% 1900, , , ,40 13,22% , ,30 13,28% 2000, , , ,59 17,98% , ,52 10,75% , ,33 25,17% 2100, , ,02 21,57% , ,05 9,10% , ,76 11,64% ΣΥΝΟΛΟ : ,88 809,20 10,26% , ,95 11,08% , ,60 11,87% Απονέμων Φορέας OAEE-TΑΕ % Μεταβολής Σύνταξης

15 Συντάξεις Γήρατος με Διαδοχικής Επεξεργασία Δείγματος Έτος Έναρξης Σύνταξης Ποσό Σύνταξης με Υπάρχουσες Αριθμός Συντάξεων Σύνταξη με Υπάρχουσες Σύνταξη με προτεινόμεν ες διατάξεις και επιλογή % Μεταβολής Σύνταξης Αριθμός Συντάξεων Σύνταξη με Υπάρχουσες Σύνταξη με προτεινόμενες διατάξεις και επιλογή % Μεταβολής Σύνταξης Αριθμός Συντάξεων Σύνταξη με Υπάρχουσες <= 99, ,00-199, ,00-299, ,43 350,30 68,07% 0.. Σύνταξη με προτεινόμενε ς διατάξεις και επιλογή 300,00-399, ,25 376,42 0,31% ,26 381,47 0,58% 4 391,01 391,01 0,00% 400,00-499, ,73 446,98 3,53% ,00 441,67 1,77% ,93 450,10 0,48% 500,00-599, ,32 603,56 10,07% ,91 586,95 5,96% ,05 601,10 6,57% 600,00-699, ,57 662,70 4,60% ,64 688,44 5,81% ,04 687,17 6,04% 700,00-799, ,48 819,13 9,44% ,90 802,37 7,57% ,46 793,20 6,69% % Μεταβολής Σύνταξης 800,00-899, ,21 877,73 4,34% ,60 900,80 6,28% ,15 915,29 7,66% 900,00-999, , ,84 14,57% , ,13 6,34% , ,66 10,55% 1000, , , ,67 9,27% , ,95 6,06% , ,87 5,93% 1100, , , ,15 6,64% , ,96 6,40% 1200, , , ,85 7,22% , ,05 7,37% 1300, , , ,20 2,83% , , , ,88 1,28% , ,67 0,00% 1500, , , ,56 4,36% , ,84 10,68% 1600, , , ,70 6,05% , ,62 1,48% 1700, , , , , , , , , ΣΥΝΟΛΟ : ,60 600,65 5,64% ,82 755,64 5,71% ,47 817,62 6,67% 15

16 16 Απονέμων Φορέας OAEE-TΣΑ Συντάξεις Γήρατος με Διαδοχικής Επεξεργασία Δείγματος Έτος Έναρξης Σύνταξης Ποσό Σύνταξης με Υπάρχουσες Αριθμός Συντάξεων Σύνταξη με Υπάρχουσες Σύνταξη με προτεινόμενες διατάξεις και επιλογή % Μεταβολής Σύνταξης Αριθμός Συντάξεων Σύνταξη με Υπάρχουσες Σύνταξη με προτεινόμενες διατάξεις και επιλογή <= 99, ,00-199, ,00-299, % Μεταβολής Σύνταξης 300,00-399, ,51 369,51 0,00% 3 380,37 381,77 0,37% 400,00-499, ,27 452,54 1,63% ,10 461,77 0,14% 500,00-599, ,81 581,48 4,24% 4 540,92 549,39 1,56% 600,00-699, ,70 687,52 5,49% ,44 703,77 6,24% 700,00-799, ,75 773,66 3,88% ,64 777,91 4,19% 800,00-899, ,68 875,57 2,93% ,56 858,50 2,87% 900,00-999, ,06 972,79 3,48% ,89 989,96 5,22% 1000, , , ,14 1,21% , ,24 0,00% 1100, , , ,00 0,11% , ,29 7,40% 1200, , , ,42 0,00% 1300, , , ,33 0,00% , , , , , , , , , , , , , , , ΣΥΝΟΛΟ : ,18 699,56 3,77% ,23 771,08 3,75%

17 17 6 ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ Για την εξέλιξη της οικονομικής επιβάρυνσης που προκύπτει για το συνταξιοδοτικό σύστημα της χώρας : 1. το κόστος έχει υπολογιστεί για τους Φορείς Κύριας Ασφάλισης, 2. αφορά τους ασφαλισμένους που θα συνταξιοδοτηθούν μετά την ημερομηνία ισχύος της σχετικής διάταξης και 3. θεωρήθηκε ότι δεν θα υπάρξουν μειώσεις συντάξεων σε σχέση με τις υφιστάμενες διατάξεις του Ν. 3232/2004, δεδομένου ότι με βάση την πρόταση της επιτροπής θα γίνεται διπλός υπολογισμός των συντάξεων (δηλ. και με τις προτεινόμενες διατάξεις και με βάση τις διατάξεις του Ν.3232/2004). Από την επεξεργασία των στατιστικών στοιχείων των σημαντικότερων φορέων κύριας ασφάλισης ΙΚΑ-ΕΤΑΜ και ΟΑΕΕ, ως απονέμοντες φορείς, από το γεγονός ότι για τον ΟΓΑ δεν προκύπτει σχετική οικονομική επιβάρυνση και από προσεγγίσεις που έγιναν για το Δημόσιο Τομέα και υπόλοιπους φορείς κύριας σύνταξης από στοιχεία των δημόσιων λογαριασμών, προέκυψαν οι παρακάτω οικονομικές επιβαρύνσεις συνολικά στο συνταξιοδοτικό σύστημα της χώρας που αφορά παροχές κύριας σύνταξης : Κατά το 1 ο έτος εφαρμογής της πρότασης, σε τιμές 2009, η οικονομική επιβάρυνση που προκύπτει ανέρχεται σε 14,1 εκατομμύρια περίπου και αναλύεται ως εξής : Φορέας Πλήθος Απονομών 2009 μηνιαία σύνταξη 2009 ετήσια σύνταξη 2009 Ποσοστό αύξησης των νέων απονομών συντάξεων διαδοχικής ασφάλισης με βάση την πρόταση Επιβάρυνση 1 ου έτους εφαρμογής σε τιμές 2009 (σε ) ΙΚΑ-ΕΤΑΜ ,00% ΟΑΕΕ ,00% ΔΗΜΟΣΙΟ & ΛΟΙΠΟΙ ΦΟΡΕΙΣ ΚΥΡΙΑΣ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ ΣΥΝΟΛIKH ΕΠΙΒΑΡΥΝΣΗ ,00%

18 18 Οικονομική Εξέλιξη Επιβάρυνσης κατά την προσεχή 15-ετία (τα ποσά σε ευρώ) Έτος Εφαρμογής * Τιμές 2009 Κόστος Διαδοχικής*

19 19 7 ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ Η οικονομική επιβάρυνση που προκύπτει από την πρόταση της επιτροπής για την αναμόρφωση του θεσμού της διαδοχικής ασφάλισης κατά την προσεχή 5ετία, σε σταθερές τιμές έτους 2009, έχει ως ακολούθως : 1ο έτος εφαρμογής : 14,1 εκ. 2ο " " : 28,5 εκ. 3ο " " : 43,3 εκ. 4ο " " : 58,4 εκ. 5ο " " : 74,0 εκ. Κατά το 10 ο έτος η οικονομική επιβάρυνση αναμένεται να ανέλθει σε 157,6 εκ. και κατά το 15 ο έτος σε 252,3 εκ.. Μετά την παρέλευση της 15ετίας, προβλέπεται σταθεροποίηση της δαπάνης και μετά την 18ετία περίπου, τάση μείωσης. Για την εκτίμηση των ανωτέρω προβλέψεων σημειώνεται ότι : 1) τα ποσά είναι σε σταθερές τιμές 2009, 2) αναφέρονται μόνο σε παροχές Κύριας Σύνταξης, 3) αφορούν μόνο εκείνους που θα συνταξιοδοτηθούν μετά την ημερομηνία ισχύος της σχετικής διάταξης και όχι τους σημερινούς συνταξιούχους και 4) έχει υιοθετηθεί η πρόταση του πορίσματος ότι δεν θα υπάρξουν μειώσεις συντάξεων σε σχέση με τις υφιστάμενες διατάξεις του Ν. 3232/2004, δεδομένου ότι με βάση την πρόταση της επιτροπής θα γίνεται διπλός υπολογισμός των συντάξεων (δηλ. και με τις προτεινόμενες διατάξεις και με βάση τις διατάξεις του Ν.3232/2004). Για την εκτίμηση του κόστους έχει ληφθεί δείγμα πραγματικών περιπτώσεων και για κάθε μία από αυτές υπολογίστηκε ποσό σύνταξης κατά τα ισχύοντα και προτεινόμενα.

20 20 Η ΟΜΑΔΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟ ΤΟΥ ΚΟΣΤΟΥΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΝΑΜΟΡΦΩΣΗ ΤΟΥ ΘΕΣΜΟΥ ΤΗΣ ΔΙΑΔΟΧΙΚΗΣ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ Κυριάκης Δημήτριος Παπαμιχαήλ Μαρία-Άννα Βαλαβάνης Εμμανουήλ Συμεωνίδης Γεώργιος Σκιαδάς Χριστόφορος Γάτη Ιωάννα Αϊλαμάκη Μαρία Τσιάκαλος Ευάγγελος Πολυχρονοπούλου Μαρία Νιάρχος Παναγιώτης Ζουλάκη Αγγελική Χελιδόνης Γεώργιος Χαραγκιώνης Κωνσταντίνος