Η Ελλάδα κέντρο της έρευνας, τεχνολογίας και καινοτοµίας στη Νοτιοανατολική Ευρώπη Οι µηχανικοί στην πρωτοπορία

Transcript

1 Η Ελλάδα κέντρο της έρευνας, τεχνολογίας και καινοτοµίας στη Νοτιοανατολική Ευρώπη Οι µηχανικοί στην πρωτοπορία Α. Μοροπούλου Καθ. ΕΜΠ Πρόεδρος Οργανωτικής Επιτροπής Αίθουσα Αντιπροσωπείας ΤΕΕ, 26 Ιουνίου 2007

2 Αποφασιστική η συµβολή της έρευνας, τεχνολογίας και καινοτοµίας στην ανάπτυξη H προώθηση της έρευνας τεχνολογίας και καινοτοµίας πρέπει: να συµβάλει στην παραγωγή προστιθέµενης αξίας και στον εκσυγχρονισµό της ανάπτυξης ώστε να ανταποκριθεί στις ανάγκες τις κοινωνίας να στοχεύει στην προώθηση της εφαρµοσµένης έρευνας, η οποία είναι ο κρίκος που συνδέει τη βασική έρευνα µε την ανάπτυξη

3 Καινοτοµία και Ελλάδα ΕΕ των 25 & 15 [European Innovation Progress Report 2006] Η Ελλάδα καταλαµβάνει: - την 23 η θέση στην ΕΕ των 25 (προηγείται µόνο της Μάλτας και της Λετονίας) - τη 15 η θέση στην ΕΕ των 15 όσον αφορά στην επίδοσή της στην καινοτοµία.

4 είκτης Καινοτοµίας των χωρών της ΕΕ [European Innovation Progress Report 2006] ΕΕ των 25 ΕΕ των 15 Ελλάδα

5 Υψηλή επίδοση: Πληροφορική, ιοίκηση Επιχειρήσεων είκτης Καινοτοµίας ανά τοµέα στην Ελλάδα [European Innovation Progress Report 2006] Χαµηλή επίδοση Μέτρια επίδοση: Βιοµηχανία πολυµερών πλαστικών, Υπηρεσίες, Εµπόριο Χαµηλή επίδοση Χαµηλή επίδοση Μέτρια επίδοση: Κοινωνία της Πληροφορίας Μέτρια επίδοση: Βιοµηχανία χαρτιού - εκτυπώσεις

6 είκτης Καινοτοµίας ανά τοµέα στην Ελλάδα [European Innovation Progress Report 2006] Αξιοσηµείωτο είναι ότι: - Η Ελλάδα εµφανίζει πολύ χαµηλό δείκτη καινοτοµίας στην πλειοψηφία των τοµέων ανάπτυξης, συµπεριλαµβανοµένης και της συνολικής βιοµηχανίας. - Η καινοτοµία αποτιµάται σε όλους τους τοµείς της ανάπτυξης πλην της κατασκευής

7 Οµαδοποίηση της επίδοσης των ευρωπαϊκών χωρών ως προς την καινοτοµία [European Innovation Progress Report 2006]

8 Απαιτούµενα έτη για τη σύγκλιση όλων των χωρών της ΕΕ µε το µέσο δείκτη καινοτοµίας της ΕΕ των 25 [European Innovation Progress Report 2006] Ελλάδα

9 Καινοτοµία και Ελλάδα Η Ελλάδα ανήκει στις ανερχόµενες χώρες, παρόλη τη χαµηλή της θέση ως προς την επίδοση στην καινοτοµία. Είναι ωστόσο σε θέση να αναδείξει το ρόλο της στην Ε&ΤΑ µε την: - εφαρµογή κατάλληλης πολιτικής και µέτρων - ενίσχυση των δηµοσίων φορέων της έρευνας και µε την εισαγωγή καινοτοµιών.

10 Εξέλιξη της Ακαθάριστης Εγχώριας απάνης για Έρευνα & Τεχνολογική Ανάπτυξη (ΑΕ ΕΤΑ) [Μηνιαία Ενηµερωτική Έκδοση Ε&Τ, ΓΓΕΤ - ΥΠΑΝ, Τεύχος 25, Απρίλιος 2007] Εξέλιξη της ΑΕ ΕΤΑ ( ) Έτος ΑΕ ΕΤΑ (εκ. ) , , , (προσωρινά) 1.021,47 Εξέλιξη της ΑΕ ΕΤΑ ( ) ως % του ΑΕΠ Έτος , , , (προσωρινά) 0,61 ΑΕ ΕΤΑ ως % του ΑΕΠ Η κάµψη που εµφανίζεται κατά την εξέλιξη της ΑΕ ΕΤΑ ως % του ΑΕΠ δεν αντιστοιχεί σε πραγµατική µείωση της δαπάνης, αλλά στο γεγονός ότι η αύξηση των δαπανών για έρευνα δεν µπόρεσε να ακολουθήσει τους ρυθµούς αύξησης του ΑΕΠ που διατηρούνται υψηλοί την τελευταία δεκαετία.

11 Ο στόχος της Συνόδου Κορυφής της Βαρκελώνης: Αύξηση µέχρι το 2010 των δαπανών για Ε&ΤΑ Μέσος όρος δαπανών για Ε&ΤΑ σε Ευρωπαϊκό επίπεδο Σήµερα Στόχος 1.9 % 3 % επί του ΑΕΠ Μέσος όρος δαπανών για Ε&ΤΑ σε Εθνικό επίπεδο Σήµερα Στόχος 0.61 % 1.5 % επί του ΑΕΠ

12 Εκτέλεση Ερευνητικής ραστηριότητας [Μηνιαία Ενηµερωτική Έκδοση Ε&Τ, ΓΓΕΤ - ΥΠΑΝ, Τεύχος 25, Απρίλιος 2007] Κύριοι Φορείς Εκτέλεσης Ερευνητικής ραστηριότητας Φορέας Εκτέλεσης Ερευνητικής ραστηριότητας % της ΑΕ ΕΤΑ ηµόσια Ερευνητικά Κέντρα Επιχειρήσεις 32,06 Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύµατα 46,72 Οργανισµοί Μη Κερδοσκοπικού Χαρακτήρα 0,93 Πηγές Χρηµατοδότησης της Ερευνητικής ραστηριότητας Τοµέας Χρηµατοδότησης Ερευνητικής ραστηριότητας % της ΑΕ ΕΤΑ ηµόσιο 48,97 Επιχειρήσεις 28,23 Πηγές του Εξωτερικού (κυρίως ΕΕ) 21,58 Οργανισµοί Μη Κερδοσκοπικού Χαρακτήρα 1,22 Ιδιαίτερα σηµαντική είναι η συνεισφορά των ΑΕΙ. Το ποσοστό 46,72 % της ΑΕ ΕΤΑ που εµφανίζεται στον πίνακα είναι ενδεικτικό, καθώς τα ΑΕΙ παράγουν ποσοστό περίπου ίσο ~ µε 70% του προϊόντος της έρευνας, συµπεριλαµβάνοντας και το έργο που εκτελούν στις επιχειρήσεις.

13 Απασχόληση ερευνητών [Μηνιαία Ενηµερωτική Έκδοση Ε&Τ, ΓΓΕΤ - ΥΠΑΝ, Τεύχος 25, Απρίλιος 2007] Εξέλιξη Απασχόλησης Ερευνητών Έτος Αριθµός Ερευνητών Απασχόληση Ερευνητών ανά Τοµέα ραστηριότητας Τοµέας ραστηριότητας % Απασχόλησης Ερευνητών Επιχειρήσεις 15,2 26,4 ΑΕΙ 71 59,5 ηµόσια Ερευνητικά Κέντρα 13,6 13,8

14 Ενίσχυση του ρόλου των ΑΕΙ και των ηµοσίων Ερευνητικών Κέντρων Απαιτείται: - Ενίσχυση και ανάδειξη του ρόλου των ΑΕΙ και των ηµοσίων Ερευνητικών Κέντρων στην έρευνα - Μέτρα ενίσχυσης των µηχανισµών εισαγωγής καινοτοµίας στην παραγωγή - Ουσιαστικοποίηση του ρόλου των επιχειρήσεων

15 Η συµβολή των Ελλήνων Μηχανικών στην Ερευνητική & Τεχνολογική Ανάπτυξη Σύµφωνα µε έρευνα του ΤΕΕ (2003), από το σύνολο των µελών του ΤΕΕ, περισσότεροι από µηχανικοί (~ 10%) ασχολούνται µε την Έρευνα: - στα Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύµατα - στα Ερευνητικά Κέντρα της χώρας, - στις Εταιρείες Έρευνας και Ανάπτυξης - στο ηµόσιο - σε επιχειρήσεις του Ιδιωτικού τοµέα (βιοµηχανία, υπηρεσίες).

16 Η συµβολή των Ελλήνων Μηχανικών στην Ερευνητική & Τεχνολογική Ανάπτυξη Από τις υφιστάµενες ερευνητικές υποδοµές µε σηµαντική συµβολή µηχανικών, όπως: - Πολυτεχνεία & Πολυτεχνικές Σχολές [ΕΜΠ, ΑΠΘ, ΠΘ, Παν. Πατρών, Πολ. Κρήτης, Παν. Θεσσαλίας] - Ερευνητικούς Φορείς [π.χ. ΕΑΑ, ΕΚΕΤΑ, ΕΛΚΕΘΕ, ΙΤΕ, ΗΜΟΚΡΙΤΟΣ, ΚΑΠΕ] - Τεχνολογικούς Φορείς [π.χ. ΕΤΑΤ, ΕΚΕΠΥ, ΕΒΕΤΑΜ, ΟΒΙ, ΕΤΑΚΕΙ] - Επιστηµονικά & Τεχνολογικά Πάρκα [Λαυρίου, Θεσσαλονίκης, Πατρών, Ηπείρου, Κρήτης, Αττικής, Θεσσαλίας] - Περιφερειακούς Πόλους Καινοτοµίας [Κεντρικής Μακεδονίας, υτικής Ελλάδας, υτικής Μακεδονίας, Θεσσαλίας, Κρήτης] γίνεται φανερή η πρωτοπορία του τεχνικού χώρου στην ερευνητική & τεχνολογική ανάπτυξη.

17 Συµµετοχές ελληνικών ερευνητικών οµάδων ΑΕΙ και Ερευνητικών Κέντρων σε έργα του 6 ου Προγράµµατος Πλαισίου [ΓΓΕΤ Τελική Έκθεση «ιερεύνηση των τοµέων προτεραιότητας για την προώθηση της Ε&Τ κατά την προγραµµατική περίοδο », Μάρτιος 2007] Κατασκευές - Υποδοµές 1% Αγροτική Ανάπτυξη 3% Βιοµηχανική Παραγωγή 3% Αγροτική Τεχνολογία 1% Εκπαίδευση Γνώση 0% Ηλεκτρονική ιακυβέρνηση 0% Τρόφιµα 4% Ηλεκτρονικά3% Ασφάλεια 0% Πολυµέσα, περιεχόµενο, πολιτισµός 4% Τεχνολογίες Πληροφορικής & Επικοινωνιών 27% Βιοτεχνολογία 4% Προηγµένα Υλικά 4% Περιβάλλον 11% Κοινωνία 4% Πολιτικές 5% Μεταφορές 5% Υγεία 7% Ενέργεια 7% ιάστηµα, Αεροπορική Βιοµηχανία 6% Αξιοσηµείωτο είναι ότι οι µηχανικοί συµµετέχουν σε υψηλό ποσοστό στις ερευνητικές αυτές οµάδες, συνεπώς εµφανίζουν σηµαντική συµβολή στα έργα του 6ου ΠΠ.

18 ΓΓΕΤ Τελική Έκθεση «ιερεύνηση των τοµέων προτεραιότητας για την προώθηση της Ε&Τ κατά την προγραµµατική περίοδο », Μάρτιος 2007 Για τους προαναφερθέντες τοµείς, οι ερευνητικοί φορείς που παρουσιάζουν υψηλές επιδόσεις είναι οι ακόλουθοι: Ενέργεια: ΚΑΠΕ, ΕΚΕΤΑ Υγεία Βιοτεχνολογία: Ελληνικό Ινστιτούτο Παστέρ, Αλέξανδρος Φλέµινγκ, ΙΤΕ, ΕΙΕ, ΕΚΕΦΕ ηµόκριτος Αγροβιοτεχνολογία: ΕΚΕΤΑ Θαλάσσιοι πόροι: ΕΛΚΕΘΕ ΤΠΕ: ΕΚΕΦΕ ηµόκριτος, ΙΤΕ, ΕΑΑ, ΙΝΒΙΣ, ΕΚΕΤΑ Ροµποτική: ΙΤΕ ιάστηµα ιαστηµικές Τεχνολογίες: ΕΑΑ Υλικά: ΕΚΕΦΕ ηµόκριτος, ΙΤΕ, ΕΚΕΤΑ Περιβάλλον: ΕΑΑ, ΕΛΚΕΘΕ, ΕΚΕΦΕ ηµόκριτος Τεχνολογίες Μεταφορών: ΕΚΕΤΑ

19 Η συµβολή των Ελλήνων µηχανικών στην Ερευνητική & Τεχνολογική Ανάπτυξη Ωστόσο: Οι Έλληνες ερευνητές και ιδιαίτερα οι µηχανικοί δεν είναι ακόµα αναγνωρισµένοι στη χώρα µας, αν και είναι διεθνώς αναγνωρίσιµοι. - Οι διαδικασίες και οι µηχανισµοί ανάπτυξης της έρευνας καινοτοµίας - Η θεσµική αναγνώριση του ρόλου των ερευνητών και κυρίως των νέων αποτελούν κοµβικά στοιχεία για την ανάπτυξη του ελληνικού χώρου και την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητάς του σε ευρωπαϊκό και διεθνές επίπεδο, που πρέπει επειγόντως να τεθούν σε συζήτηση.

20 Μηχανικοί - Έρευνα, Τεχνολογία και Καινοτοµία Η συµβολή των Ελλήνων µηχανικών στην Ε&ΤΑ αποτελεί κρίσιµο παράγοντα, η ενίσχυση του οποίου θα επιτρέψει στην Ελλάδα να καταστεί κέντρο της έρευνας, τεχνολογίας και καινοτοµίας στη Νοτιοανατολική Ευρώπη. Ιδιαίτερα σηµαντικός είναι ο ρόλος των Πολυτεχνείων και των Πολυτεχνικών Σχολών της χώρας και ειδικότερα των µηχανικών σε όλα τα επιστηµονικά πεδία. Το όραµα σε βασικούς τοµείς της ανάπτυξης, οι οποίοι εµπίπτουν στο πεδίο του µηχανικού, όπως: - Βιοµηχανία - Ενέργεια - Περιβάλλον - Κατασκευή µε έµφαση στην Αειφόρο Κατασκευή & στην Προστασία της Πολιτιστικής Κληρονοµιάς - Υλικά - Πληροφορική - Κοινωνία της Πληροφορίας & των Τηλεπικοινωνιών - Τρόφιµα παρουσιάζεται ακολούθως

21 Β Ι Ο Μ Η Χ Α Ν Ι Α Το όραµα της Ευρωπαϊκής βιοµηχανίας περιλαµβάνει τη µετατροπή: της βιοµηχανίας από «προσανατολισµένη στην πηγή» σε «προσανατολισµένη στη γνώση» από τον ατοµικό ανταγωνισµό στον συστηµατικό ανταγωνισµό της παραγωγής από πάνω προς τα κάτω σε από κάτω προς τα πάνω

22 Ε Ν Ε Ρ Γ Ε Ι Α Στρατηγικό Ερευνητική Ατζέντα για το χρονικό ορίζοντα 2020

23 Π Ε Ρ Ι Β Α Λ Λ Ο Ν ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΕΣ ΓΙΑ ΤΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΣΤΟ 7 Ο ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΠΛΑΙΣΙΟ Αλλαγή του κλίµατος, ρύπανση και κίνδυνοι Πιέσεις στο περιβάλλον και το κλίµα Περιβάλλον και υγεία Φυσικοί κίνδυνοι Αειφόρος διαχείριση των πόρων ιατήρηση και αειφόρος διαχείριση των φυσικών και ανθρωπογενών πόρων και της βιοποικιλότητας ιαχείριση θαλάσσιου περιβάλλοντος Περιβαλλοντικές Τεχνολογίες Περιβαλλοντικές τεχνολογίες παρατήρησης, προσοµοίωσης, πρόληψης, µετριασµού, προσαρµογής, οικολογικής επανόρθωσης και αποκατάστασης του φυσικού και ανθρωπογενούς περιβάλλοντος Προστασία, διατήρηση και ανάδειξη της πολιτιστικής κληρονοµιάς Εκτίµηση, επαλήθευση και δοκιµή τεχνολογιών Εργαλεία γεωσκόπησης και εργαλεία εκτίµησης Συστήµατα παρατήρησης της γης και των ωκεανών, µέθοδοι παρακολούθησης για το περιβάλλον και την αειφορία Μέθοδοι πρόβλεψης και εργαλεία εκτίµησης για την αειφορία

24 Κ Α Τ Α Σ Κ Ε Υ Η Μ Ε Ε Μ Φ Α Σ Η Σ Τ Η Ν Α Ε Ι Φ Ο Ρ Ο Κ Α Τ Α Σ Κ Ε Υ Η & Σ Τ Η Ν Π Ρ Ο Σ Τ Α Σ Ι Α Τ Η Σ Π Ο Λ Ι Τ Ι Σ Τ Ι Κ Η Σ Κ Λ Η Ρ Ο Ν Ο Μ Ι Α Σ Το όραµα της Ευρωπαϊκής βιοµηχανίας της κατασκευής περιλαµβάνει την αναµόρφωσή της σε µια βιοµηχανία βασισµένη στη γνώση έτσι, ώστε: να ικανοποιήσει τις απαιτήσεις των πελατών (χρηστών κοινωνίας) και να εξυπηρετήσει το δηµόσιο συµφέρον να προωθήσει την αειφορία της ανάπτυξης και του περιβάλλοντος µε τη θέσπιση και υλοποίηση της αειφόρου κατασκευής

25 ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΕΣ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΕΣ ΓΙΑ ΤΟ ΑΕΙΦΟΡΟ ΟΜΗΜΕΝΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ Εισαγωγή καινοτοµιών για την ενίσχυση της αειφορίας των κατασκευών / υποδοµών στην κατεύθυνση: της ελαχιστοποίησης των επιπτώσεων της κατασκευής στο περιβάλλον (σωστή διαχείριση των ενεργειακών πόρων και των πρώτων υλών για τη διατήρηση του φυσικού περιβάλλοντος) των περιβαλλοντικών φορτίων στην κατασκευή της αύξησης του χρόνου ζωής της κατασκευής (βιώσιµα υλικά και κατασκευαστικές τεχνικές και τεχνολογίες) της εισαγωγής υψηλής µετρητικής τεχνολογίας παρακολούθησης και ελέγχου υλικών, έργων, παραγωγικών διαδικασιών σε πραγµατικό χρόνο και σε πραγµατική κλίµακα, µε παράλληλο σχεδιασµό και ανάπτυξη βάσεων δεδοµένων, συστηµάτων ποιότητας, έµπειρων συστηµάτων για την αποτίµηση των δεδοµένων, καθώς και την ανάδειξη δεικτών αναγκαιότητας επέµβασης και κατωφλίων προειδοποίησης και συναγερµού µείωσης των καταναλισκόµενων ενεργειακών, υδατικών πόρων και πρώτων υλών αειφόρου διαχείρισης των κτηριακών και κοινόχρηστων κτιριακών υποδοµών και των µεταφορών σε όλο τον κύκλο ζωής τους

26 ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΕΣ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΤΗΣ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗΣ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑΣ Αξιοποίηση της γνώσης που αναπτύσσεται από τη µελέτη των ιστορικών µελετών και κατασκευών Προηγµένη διάγνωση για τον εντοπισµό τωνµηχανισµών φθοράς και παθολογίας, αποτίµηση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων δοµητική ανάλυση κατασκευών. Με τη χρήση µη καταστρεπτικών τεχνικών και επαλήθευση από ενόργανες τεχνικές ανάλυσης Σχεδιασµό, εφαρµογή, αποτίµηση, παρακολούθηση και έλεγχο στο χρόνο συµβατών υλικών και επεµβάσεων συντήρησης και προστασίας, βάσει των ιδιοτήτων των ιστορικών υλικών και της συµπεριφοράς των ιστορικών κατασκευών, µε στόχο τη βελτίωση της συµπεριφοράς της κατασκευής υπό την επίδραση των περιβαλλοντικών και σεισµικών φορτίων Στρατηγικό σχεδιασµό των επεµβάσεων συντήρησης και προστασίας µέσω ολοκληρωµένης διαχείρισης συστηµάτων πληροφοριών (που αφορούν στα υλικά, στα δοµήµατα, στον αρχιτεκτονικό σχεδιασµό)και χρήσης επιστηµονικών εργαλείων λήψης αποφάσεων µε σκοπό την αειφόρο διατήρηση της πολιτιστικής κληρονοµιάς. Ολοκληρωµένη διαχείριση περιβάλλοντος και ενεργειακός σχεδιασµός για την προστασία της Πολιτιστικής Κληρονοµιάς ιατήρηση, αξιοποίηση, διαχείριση χωροταξικός σχεδιασµός ιστορικές πόλεις

27 Υ Λ Ι Κ Α Ερευνητικές και τεχνολογικές προτεραιότητας σε χρονικό ορίζοντα 2-5, 5-10 και ετών

28 Π Λ Η Ρ Ο Φ Ο Ρ Ι Κ Η - Κ Ο Ι Ν Ω Ν Ι Α Τ Η Σ Π Λ Η Ρ Ο Φ Ο Ρ Ι Α Σ & Τ Ω Ν Τ Η Λ Ε Π Ι Κ Ο Ι Ν Ω Ν Ι Ω Ν - Νανοηλεκτρονική, ολοκληρωµένα νανο και µικρο συστήµατα - ίκτυα επικοινωνίας απεριόριστης χωρητικότητας - Λογισµικό, πλέγµατα, ασφάλεια - Βελτίωση της ποιότητας ζωής µε εφαρµογές στον τοµέα της υγείας, του περιβάλλοντος, της εκπαίδευσης

29 Τ Ρ Ο Φ Ι Μ Α Αποτελεσµατικήολοκλήρωσητηςέρευναςστιςεπιστήµες διατροφής, τροφίµων, καταναλωτών και στη διαχείριση της αλυσίδας τροφίµων για την παραγωγή καινοτόµων και βελτιωµένων προϊόντων τροφίµων στις εγχώριες και διεθνείς αγορές, ανταποκρινόµενα στις ανάγκες και τις απαιτήσεις των καταναλωτών.

30 Ο ρόλος του Ελλήνων µηχανικών Οι Έλληνες µηχανικοί µπορούν να παίξουν πρωτοπόρο ρόλο στην ανάπτυξη της έρευνας & τεχνολογίας και στην εισαγωγή καινοτοµίας, υλοποιώντας τα προαναφερθέντα οράµατα για τον 21 ο αιώνα. Ωστόσο, η κρατική χρηµατοδότηση της έρευνας και η αναπτυξιακή στρατηγική δεν ανταποκρίνονται ούτε στις απαιτήσεις του οράµατος αυτού ούτε στις δυνατότητες των Ελλήνων µηχανικών.

31 Κρατική Χρηµατοδότηση της Έρευνας [Μηνιαία Ενηµερωτική Έκδοση Ε&Τ, ΓΓΕΤ - ΥΠΑΝ, Τεύχος 25, Απρίλιος 2007] ΚΧΕΤΑ Εκ. 349,45 420,10 416,40 406,90 456,37 528,30 558,10 ΚΧΕΤΑ ανά επιστηµονικό πεδίο (εκ. ) Επιστηµονικό Πεδίο Εξερεύνηση & εκµετάλλευση της γης 15,30 17,50 14,49 14,85 18,41 21,3 26,1 Υποδοµές & γενικός σχεδιασµός χρήσεων γης 14,40 12,80 10,78 14,47 18,43 14,1 18,2 Έλεγχος & προστασία περιβάλλοντος 20,80 17,00 13,48 18,00 22,82 22,8 23,5 Προστασία & βελτίωση της ανθρώπινης υγείας 34,60 27,30 24,11 30,76 39,08 44,5 58 Παραγωγή, διάθεση & ορθολογική χρήση ενέργειας 7,80 6,60 6,13 9,74 12,57 13,3 16,6 Γεωργική παραγωγή & τεχνολογία 25,70 30,30 26,49 22,73 27, ,7 Βιοµηχανική παραγωγή & τεχνολογία 39,00 36,30 25,75 34,69 48,11 57,3 71,7 Κοινωνικές δοµές & σχέσεις 27,20 21,70 15,90 23,84 27,46 33,5 34,4 Εξερεύνηση & εκµετάλλευση του διαστήµατος 2,10 1,00 1,11 1,23 2,98 10,1 13 Γενικά ταµεία των Πανεπιστηµίων 180,60 188,70 216,34 224,73 251, ,3 Μη προσανατολισµένη έρευνα 47,60 52,77 48,43 57,26 77, ,8 Άλλες έρευνες (εκτός του αµυντικού τοµέα) 3,20 0,99 0,90 1,14 5,19 5 6,7 Άµυνα 1,80 3,45 2,98 2,93 2,89 3,2 3,4 Σύνολο 420,10 416,40 406,90 456,37 554,61 635,1 711,4

32 Η Αναπτυξιακή Στρατηγική για την περίοδο Βασικός στόχος: Η προώθηση της καινοτοµίας σε όλους τους κλάδους της οικονοµίας - Βασικές αρχές: - Επίτευξη οικονοµίας κλίµακας και σκοπού - Προώθηση ολοκληρωµένων παρεµβάσεων, εστιασµένων σε κλάδους / περιοχές υψηλής προτεραιότητας για την ελληνική οικονοµία - Οι επιχειρήσεις θα συνεχίσουν να αποτελούν το βασικό αποδέκτη των προτεινόµενων δράσεων - ηµιουργία πόλων / κέντρων αριστείας σε τοµείς υψηλής τεχνολογίας - Οι ενισχύσεις σε µεµονωµένες επιχειρήσεις θα είναι περιορισµένες και θα απευθύνονται κυρίως στις νέες και στις µικροµεσαίες επιχειρήσεις - Η εξωστρέφεια θα αποτελεί βασικό χαρακτηριστικό όλων των προτεινόµενων δράσεων - Εξασφάλιση συνέχειας και ανανέωσης σε σχέση µε τα προγράµµατα και τις δράσεις ΕΤΑ και Καινοτοµίας που υλοποιούνται στο πλαίσιο του ΥΠΑΝ

33 Η Αναπτυξιακή Στρατηγική για την περίοδο Βασικές αρχές: - Συνέργια και συµπληρωµατικότητα µε τις αντίστοιχες δράσεις σε ευρωπαϊκό επίπεδο - Συµµετοχή σε κοινές δράσεις ΕΤΑ µε άλλες χώρες της ΕΕ - Υποστήριξη των επιχειρήσεων για την αντιµετώπιση του παγκόσµιου ανταγωνισµού και την αύξηση των εξαγωγών των ελληνικών προϊόντων στη διεθνή αγορά - Συµβολή στην επίτευξη των στόχων της στρατηγικής της Λισσαβόνας - Επιλογή των προς χρηµατοδότηση έργων µετά από ανοικτή πρόσκληση υποβολής προτάσεων - Κατά την υλοποίηση των δράσεων θα δίνεται προτεραιότητα στους στόχους και λιγότερο στα χρηµατοδοτικά µέσα, δηλ. θα γίνεται στοχοθετηµένη προκήρυξη

34 Η Αναπτυξιακή Στρατηγική για την περίοδο Τοµείς προτεραιότητας: Ι. Αύξηση και βελτίωση των επενδύσεων στη γνώση και στην αριστεία µε στόχο τη βιώσιµη ανάπτυξη ΙΙ. Προώθηση της καινοτοµίας, της διάδοσης νέων τεχνολογιών και της επιχειρηµατικότητας, µε στόχο την παραγωγή οικονοµικού και κοινωνικού οφέλους «αξίας» - Άξονες για την επίτευξη των τοµέων προτεραιότητας: Γνώση: Παραγωγή νέας γνώσης µέσω της υλοποίησης έργων ΕΤΑ και Επίδειξης και σύνδεση της έρευνας µε την παραγωγή Αριστεία: ηµιουργία πόλων και κέντρων αριστείας ανταγωνιστικών σε διεθνές επίπεδο Αξία: Οικονοµική αξιοποίηση εµπορική εκµετάλλευση της γνώσης

35 Η Αναπτυξιακή Στρατηγική για την περίοδο Ερευνητικές προτεραιότητες 1. Τεχνολογίες πληροφορικής και επικοινωνιών 2. Γεωργία, αλιεία, κτηνοτροφία, τρόφιµα και διατροφή, βιοτεχνολογία 3. Προϊόντα υψηλής προστιθέµενης αξίας και τεχνολογίες παραγωγής σε παραδοσιακούς κλάδους 4. Προηγµένα υλικά, νανοτεχνολογία- νανοεπιστήµες και µικροηλεκτρονική 5. Ενέργεια 6. Μεταφορές 7. Περιβάλλον 8. ιάστηµα 9. Υγεία 10. Τεχνολογίες ασφαλείας 11. Πολιτιστική κληρονοµιά 12. Χρηµατοοικονοµική επιστήµη 13. Κοινωνική και οικονοµική διάσταση της ανάπτυξης

36 Οι θέσεις του ΤΕΕ για την Αναπτυξιακή Στρατηγική για την περίοδο Το ΤΕΕ θεωρεί απαραίτητη τη συµπερίληψη των ακόλουθων ως ερευνητικών προτεραιοτήτων, βάσει της ανοιχτής διαβούλευσης που διεξήχθη στην εκδήλωση «Ηµέρες Έρευνας & Τεχνολογίας» που διοργάνωσε στις Ιουνίου 2006: - Γεωργία, αλιεία, κτηνοτροφία, τρόφιµα και διατροφή, βιοτεχνολογία - Ενέργεια - Μεταφορές - Περιβάλλον - Πολιτιστική κληρονοµιά - Προηγµένα υλικά, νανοτεχνολογία- νανοεπιστήµες και µικροηλεκτρονική - Τεχνολογίες ασφαλείας - Τεχνολογίες πληροφορικής και επικοινωνιών - Υγεία

37 Οι θέσεις του ΤΕΕ για την Αναπτυξιακή Στρατηγική για την περίοδο Σηµαντικό είναι ωστόσο να δοθεί έµφαση και σε άλλους σηµαντικούς τοµείς, όπως: - Ανάπτυξη των Πόλεων - Αντιµετώπιση φυσικών καταστροφών και διαχείριση κινδύνου - Έρευνα, τεχνολογία και εκπαίδευση (ανάπτυξη και διασύνδεση) - Θαλάσσια και παράκτια έρευνα και τεχνολογία - Κατασκευή - αειφόρο κατασκευή - Νέες µορφές διακυβέρνησης, οργάνωση επιχειρήσεων και εργασίας παροχής υπηρεσιών προς τον πολίτη - Φυσικό και δοµηµένο περιβάλλον αειφόρο ανάπτυξη Ο ρόλος του ΤΕΕ και της ΕΠΕΤΚ πρέπει να είναι ενεργός για την υλοποίηση των παραπάνω προτάσεων.

38 Ο ρόλος του Τεχνικού Επιµελητηρίου Ελλάδας Το ΤΕΕ µπορεί να ενεργοποιήσει τους Έλληνες µηχανικούς για να υλοποιήσει τον πρωταγωνιστικό το ρόλο στην καινοτοµία µε: Καινοτοµία Εξωστρέφεια Ενοποίηση της Ευρωπαϊκής Αγοράς

39 Η στρατηγική του ΤΕΕ για την Έρευνα & Τεχνολογία Το ΤΕΕ προωθεί: - την ενίσχυση της συµβολής των Ελλήνων µηχανικών και την αναγνώριση του ρόλου τους στην παροχή υπηρεσιών στην Ε&ΤΑ της χώρας - την αναγνώριση και θεσµοθέτηση του ρόλου των νέων ερευνητών και την ανάπτυξη του Ελληνικού Ερευνητικού Χώρου - τη συνεργασία των Ελλήνων Μηχανικών και των ερευνητικών φορέων τους µε τους κοινωνικούς και οικονοµικούς εταίρους τους στην έρευνα και την τεχνολογική ανάπτυξη (αύξηση δαπανών των επιχειρήσεων για έρευνα και τεχνολογική ανάπτυξη), καθώς και στην προώθηση της καινοτοµίας στις ελληνικές επιχειρήσεις (µε έµφαση στον κατασκευαστικό τοµέα κ.ά.), παράλληλα µε τη διεκδίκηση αύξησης της κρατικής χρηµατοδότησης της έρευνας και της τεχνολογικής ανάπτυξης - τη διαδικτύωση των µηχανικών ώστε να µπορέσουν να ανταποκριθούν στον καταιγισµό των πληροφοριών και των εξελίξεων, αλλά και στις απαιτήσεις του ανταγωνισµού στις συνθήκες της παγκοσµιοποίησης - την αναπροσαρµογή των προτεραιοτήτων της έρευνας µε έµφαση στην ενίσχυση των στρατηγικών τοµέων της Ευρωπαϊκής ανάπτυξης, όπως την αειφόρο κατασκευή, την αντιµετώπιση των φυσικών καταστροφών, τη θαλάσσια και παράκτια έρευνα και τεχνολογία, τις τεχνολογίες τροφίµων και γεωργικής παραγωγής, την ανάπτυξη των πόλεων την προστασία της πολιτιστικής

40 Η στρατηγική του ΤΕΕ για την Έρευνα & Τεχνολογία Το ΤΕΕ δηµιουργεί τις υποδοµές της καταγραφής διαδικτύωσης και κινητικότητας των Ελλήνων Μηχανικών και συγκεκριµένα: - συµβάλλει σε συνεργασία µε τα ΑΕΙ και ΕΚ της χώρας στη διαµόρφωση προϋποθέσεων εθνικής υποστήριξης για τη συµµετοχή των Ελλήνων µηχανικών στην προετοιµασία των ευρωπαϊκών τεχνικών κοινοπραξιών στους αντίστοιχους τοµείς - αναλαµβάνει δράσεις διαδικτύωσης και επικοινωνίας των Ελλήνων µηχανικών µε τους φορείς της έρευνας και της βιοµηχανίας, ώστε να υποστηρίξει τη µεταφορά τεχνογνωσίας και την ενίσχυση του ρόλου των Ελλήνων µηχανικών στην ανάπτυξη χωρών, όπως οι 10 νεοενταχθείσες χώρες στην ΕΕ, οι προς σύνδεση χώρες (παραευξείνιες, βαλκανικές, µεσογειακές) καθώς και οι τρίτες χώρες που απολαµβάνουν αναπτυξιακής βοήθειας από την ΕΕ - οργανώνει επιστηµονικές Ηµερίδες και Συνέδρια σε όλους τους τοµείς Ε&Τ ενδιαφέροντος των µηχανικών µε έµφαση στην κατασκευή, το περιβάλλον, την ενέργεια, την προστασία της πολιτιστικής κληρονοµιάς, την αειφόρο ανάπτυξη, την κοινωνία της πληροφορίας κ.ά.

41 Οι δραστηριότητες του ΤΕΕ για την Έρευνα & Τεχνολογία Το ΤΕΕ έχει διοργανώσει τις ακόλουθες εκδηλώσεις: -Ηµερίδα «Συµµετοχή των Ελλήνων Μηχανικών στον Ευρωπαϊκό Χώρο της Έρευνας και της Τεχνολογίας», Αθήνα, 5 Μαρτίου 2003, ιοργάνωση ΤΕΕ -Ηµερίδα «Νέες προκηρύξεις Ευρωπαϊκών Ερευνητικών Προγραµµάτων 6ο ΠΠ Αεροναυτική και ιάστηµα, Νανοτεχνολογίες, νανοεπιστήµες, νέα υλικά, διεργασίες και διατάξεις παραγωγής (NanoMatPro), Έρευνα µε γνώµονα τις πολιτικές για το περιβάλλον, την ενέργεια και τις µεταφορές (Policy-oriented research), ιεθνής συνεργασία (INCO)», Θεσσαλονίκη, 24 Νοεµβρίου 2003 & Αθήνα, 25 Νοεµβρίου 2003, Συνδιοργάνωση ΤΕΕ, ΓΓΕΤ, ίκτυο ΠΡΑΞΗ - ιεθνές Φόρουµ Επιχειρηµατικών Συναντήσεων «οµικά Υλικά και Κατασκευές», Αθήνα, 12 εκεµβρίου 2003, Συνδιοργάνωση ΕΚΤ, ΤΕΕ µε το Ελληνικό Κέντρο Αναδιανοµής Καινοτοµίας HIRC µε τις εταιρείες ΕΚΕΠΙΣ AE, EBETAM AE - Ευρωπαϊκό Συνέδριο «Καινοτόµες Τεχνολογίες και Υλικά για την προστασία της Πολιτιστικής Κληρονοµιάς Βιοµηχανία, Έρευνα, Εκπαίδευση: Ευρωπαϊκές Απόψεις και Προοπτικές», Αθήνα, εκεµβρίου 2003, Συνδιοργάνωση ΤΕΕ, ΕΜΠ µε την υποστήριξη της ΕΕ

42 Οι δραστηριότητες του ΤΕΕ για την Έρευνα & Τεχνολογία - Ηµερίδα «Ενηµέρωση για Νέες Προκηρύξεις Ευρωπαϊκών Ερευνητικών Προγραµµάτων 6ο Πρόγραµµα Πλαίσιο Νέες δυνατότητες συνεργασίας µε τα Νέα Αναπτυσσόµενα Κράτη (ανοικτές προκηρύξεις INTAS)», Αθήνα 12 Ιουλίου 2004, Συνδιοργάνωση ΤΕΕ, ΓΓΕΤ, ίκτυο ΠΡΑΞΗ - Ηµερίδες «Οι Ερευνητικές Υποδοµές και η τρέχουσα πρόσκληση υποβολής προτάσεων», Ηράκλειο, 20 εκεµβρίου 2004, Συνδιοργάνωση ΙΤΕ, ΓΓΕΤ, ΕΚΤ, ΤΕΕ & «Μεγάλες Υποδοµές για την Ερευνητική και Τεχνολογική Ανάπτυξη της Ευρώπης: Οι Ερευνητικές Υποδοµές και η τρέχουσα πρόσκληση υποβολής προτάσεων του 6ου ΠΠ της ΕΕ», Αθήνα, 21 εκεµβρίου 2004, Συνδιοργάνωση ΤΕΕ, ΓΓΕΤ, ΕΚΤ, µε την υποστήριξη της ΕΕ - Τριήµερο «Νέες Τεχνολογίες στη Γεωργική Παραγωγή και την Αγροτική Ανάπτυξη, Βόλος Λάρισα - Καρδίτσα, 31 Μαρτίου & 1-2 Απριλίου 2005, Συνδιοργάνωση ΤΕΕ Υπ. Αγροτικής Ανάπτυξης & Τροφίµων - Τριήµερο «4η Προγραµµατική Περίοδος Αγροτικής Ανάπτυξης : Σχεδιασµός & Προοπτικές, Νέες Τεχνολογίες, Καινοτοµίες, Περιβάλλον και Αγορές στην Αγροτική Ανάπτυξη», Ηράκλειο, 4 6 Μαΐου 2006, Συνδιοργάνωση ΤΕΕ Υπ. Αγροτικής Ανάπτυξης & Τροφίµων - Εκδήλωση Έκθεση «Ηµέρες Έρευνας & Τεχνολογίας», Ιουνίου 2006, Συνδιοργάνωση ΤΕΕ, ΕΜΠ, ΕΠΕΤΚ

43 Η Ελληνική Πλατφόρµα Έρευνας & Τεχνολογίας για την Κατασκευή Η ΕΠΕΤΚ - Αποτελεί υπόδειγµα συνύπαρξης των επιχειρήσεων και των φορέων της βιοµηχανίας της κατασκευής µε τα ΑΕΙ, τους ερευνητικούς και τεχνολογικούς φορείς, τους κοινωνικούς φορείς φορείς χρήστες, όπως γίνεται φανερό από την προαναφερθείσα δοµή της. - Έχει προτείνει την ατζέντα των ερευνητικών προτεραιοτήτων για την αειφόρο κατασκευή και την προστασία της πολιτιστικής κληρονοµιάς και έχει ξεκινήσει σε συνεργασία µε το ΥΠΑΝ την προκήρυξη κοινών προγραµµάτων µόνο µέσω της οµπρέλας EUREKA και όχι εθνικών προγραµµάτων.

44 Η Ελληνική Πλατφόρµα Έρευνας & Τεχνολογίας για την Κατασκευή ΤΕΕ Εθνικός Συντονιστής (Απόφαση.Ε. ΤΕΕ) Οργανωτική Επιτροπή Εθνικού Φόρουµ Συντονιστική Επιτροπή Πλατφόρµας Οµάδα Υποστήριξης Οµάδες Εργασίας ανά Θεµατικό Πεδίο Γραµµατεία Γραφεία Μ.Ε. & Ο.Ε. ΤΕΕ Βιοµηχανία της Κατασκευής Φορείς Χρήστες / Κοινωνία Φορείς Έρευνας & Τεχνολογίας Μελετητικός Κλάδος Καατσκευαστικός Κλάδος Βιοµηχανία Παραγωγής Υλικών και Τεχνολογίας Φορείς Σχεδιασµού / ιαχείρισης / Λειτουργίας / Ανάπτυξης Πόλεων Πολιτιστικής Κληρονοµιάς (ΟΤΑ- ΥΠΠΟ) Έργων Πολιτικών Υποδοµών, Οδοποιίας, Υπόγειων Έργων, Μεταφορών ΑΕΙ, Ερευν. Κέντρα, Ερευν. /νσεις, Βιοµηχανικού / κατασκευαστικού κλάδου

45 Οι δραστηριότητες της ΕΠΕΤΚ & του ΤΕΕ για την Έρευνα & Τεχνολογία - 1η Συνάντηση για τη Συγκρότηση της Εθνικής Πλατφόρµας για την Έρευνα & Τεχνολογία της Κατασκευής, 5 Φεβρουαρίου 2005 (στο πλαίσιο της HELECO 2005) - 2η Συνάντηση "Ελληνική Πλατφόρµα για την έρευνα και τεχνολογία στην κατασκευή µε έµφαση στην αειφόρο κατασκευή και την προστασία της πολιτιστικής κληρονοµιάς», 19 Οκτωβρίου η Συνάντηση «Οι εταιρείες του κατασκευαστικού κλάδου παίρνουν το λόγο»,22-23 Ιουνίου η Συνάντηση «Ευρωπαϊκή Συνάντηση EurekaBuild Προς ένα αειφόρο δοµηµένο περιβάλλον και µια ζωντανή πολιτιστική κληρονοµιά», Μαΐου 2007

46 Η Ελλάδα κέντρο της έρευνας, τεχνολογίας και καινοτοµίας στη Νοτιοανατολική Ευρώπη Το έτος 2007 ανακηρύχθηκε από το Υπουργείο Ανάπτυξης σε Έτος Καινοτοµίας και η 71 η ιεθνής Έκθεση Θεσσαλονίκης αφιερώνεται στην Καινοτοµία. Στο πλαίσιο αυτό, η Ελλάδα φιλοδοξεί να καταστεί κέντρο της έρευνας, τεχνολογίας και καινοτοµίας στη Νοτιοανατολική Ευρώπη µε προοπτική το έτος Οι Έλληνες µηχανικοί και το ΤΕΕ µπορούν να συµβάλουν αποφασιστικά στην πραγµάτωση αυτού του στόχου.

47 Οι προτάσεις του Τεχνικού Επιµελητηρίου Ελλάδας - Ενίσχυση των µηχανισµών µεταφοράς τεχνολογίας και άµεση διαδικτύωση της έρευνας µε την παραγωγή (γραφεία διαµεσολάβησης κ.λ.π.) και διασφάλιση της σύνδεσης των ΑΕΙ µε τα Τεχνολογικά Πάρκα, τους Περιφερειακούς Πόλους & Ζώνες Καινοτοµίας και τα Ερευνητικά Ινστιτούτα για τη δηµιουργία φορέων διάχυσης της καινοτοµίας. - εδοµένης της αξιοσηµείωτης συµµετοχής και συµβολής των µηχανικών στην ΕΤΑ ανάπτυξη της χώρας, θα πρέπει να υπάρξει καθιέρωση των µηχανικών ως µοχλών καινοτοµίας. Θα πρέπει να υπάρξει προκήρυξη κρίσιµης µάζας θέσεων για την ενίσχυση των Περιφερειακών Πόλων και των Ζωνών Καινοτοµίας σε συνεργασία ΥΠΑΝ και ΤΕΕ µε δηµόσια ενηµέρωση.

48 Η πρόταση του ΤΕΕ και της ΕΠΕΤΚ εδοµένου ότι ο κλάδος της κατασκευής είναι πιλοτικός για την εισαγωγή καινοτοµίας στην ανάπτυξη, ως πιλοτική δράση προτείνεται η άµεση δηµιουργία Ινστιτούτου Έρευνας & Τεχνολογίας για την Αειφόρο Κατασκευή & την Προστασία της Πολιτιστικής Κληρονοµιάς και Παρατηρητηρίου διάχυσης της καινοτοµίας στον τοµέα της κατασκευής σε συνεργασία της ΕΠΕΤΚ, του ΥΠΑΝ και του ΕΜΠ. Το ΕΜΠ είναι έτοιµο να το φιλοξενήσει στο Τεχνολογικό & Πολιτιστικό Πάρκο Λαυρίου.

49 Σύνοψη Το ΥΠΑΝ θα πρέπει να προτείνει στο Συµβούλιο Ανταγωνιστικότητας την αναγνώριση της Ελλάδας ως κέντρο έρευνας, τεχνολογίας και καινοτοµίας στη Νοτιοανατολική Ευρώπη µε την ευρωπαϊκή υποστήριξη των πιλοτικών ενεργειών και θεσµών που προαναφέρθηκαν

50 Σύνοψη Το ΤΕΕ µέσα από το Σχέδιο Νόµου Έρευνας & Τεχνολογίας: - ιεκδικεί την αύξηση των πόρων για την έρευνα - Προωθεί τη θεσµική αναγνώριση του ρόλου των ερευνητών και των νέων µηχανικών - Προτείνει για τη στήριξη των Ελλήνων ερευνητών προκειµένου να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις του ανταγωνισµού στις συνθήκες της παγκοσµιοποίησης την εθνική χρηµατοδότηση προγράµµατος διαδικτύωσης µε βαλκανικές, µεσογειακές, παραευξείνιες χώρες (πρωτοβουλία ΤΕΕ, ΕΠΕΤΚ, Οµόλογων Εθνικών Πλατφορµών, ξεκινώντας µε την Κύπρο) - Προτείνει τη χρηµατοδότηση ειδικής κατηγορίας εθνικών προγραµµάτων για την τεχνική ερευνητική ενηµέρωση και συνεργασία του προσωπικού των ΕΚ & ΑΕΙ σε επιχειρήσεις και αντίστροφα - Προωθεί τη διασφάλιση του δηµοσίου συµφέροντος στην έρευνα µε την ενίσχυση, θεσµικά και χρηµατοδοτικά, του ρόλου των φορέων έρευνας και τεχνολογίας δηµοσίου συµφέροντος, κατ εξοχήν των ΑΕΙ, που παράγουν ποσοστό µεγαλύτερο από 70% του προϊόντος της έρευνας, καθώς και των Ερευνητικών Κέντρων - Υποστηρίζει την ενίσχυση των µηχανισµών µεταφοράς τεχνολογίας, την άµεση διαδικτύωση της έρευνας µε την παραγωγή (γραφεία διαµεσολάβησης κ.λ.π.), τη διασφάλιση της σύνδεσης των ΑΕΙ µε τα Τεχνολογικά Πάρκα, τους Περιφερειακούς Πόλους & τις Ζώνες Καινοτοµίας, τα Ερευνητικά Ινστιτούτα, τη στήριξη της συνεργασίας των ΑΕΙ µε τον ιδιωτικό τοµέα για την υποβολή και εκπόνηση ρευνητικών προγραµµάτων