Ο ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΚΡΗΤΗΣ ΚΑΙ ΟΙ ΥΠΟΛΟΙΠΕΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΕΣ. Δρ Μαρία Μαρκάκη, Ερευνήτρια ΙΤΕΠ

Transcript

1 Ο ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΚΡΗΤΗΣ ΚΑΙ ΟΙ ΥΠΟΛΟΙΠΕΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΕΣ Δρ Μαρία Μαρκάκη, Ερευνήτρια ΙΤΕΠ

2 ΔΟΜΗ ΤΗΣ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗΣ ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ: ΤΟ ΞΕΝΟΔΟΧΕΙΑΚΟ ΔΥΝΑΜΙΚΟ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΚΡΗΤΗΣ ΜΕΡΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟ: Η ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΗ ΔΑΠΑΝΗ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΚΡΗΤΗΣ ΜΕΡΟΣ ΤΡΙΤΟ: ΙΕΡΑΡΧΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ ΣΕ ΣΥΣΤΑΔΕΣ (CLUSTER ANALYSIS) ΓΙΑ ΤΗ ΔΙΕΡΕΥΝΗΣΗ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΩΝ ΑΝΙΣΟΤΗΤΩΝ ΣΤΗΝ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ

3 ΤΟ ΞΕΝΟΔΟΧΕΙΑΚΟ ΔΥΝΑΜΙΚΟ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΚΡΗΤΗΣ (1) To ξενοδοχειακό δυναμικό στην Ελλάδα (2013) Συμμετοχή της Περιφέρειας Κρήτης στο ξενοδοχειακό Δυναμικό 2,500 2,000 1, , Μονάδες Μ.Ο Δωματίων % Περιφέρειας Κρήτης ως προς το 60 σύνολο της χώρας σε 56.9 Μονάδες Δωμάτια Δωμάτια σε μονάδες 4* & 5* ,77% 21,25% 25,61% ,67% 21,27% 26,12% ,69% 21,34% 25,76% ,39% 21,26% 25,77% ,22% 21,47% 26,05% ,08% 21,52% 26,41% ,92% 21,48% 26,05% ,79% 21,49% 26,34% ,87% 21,71% 26,65% ,90% 21,86% 26,70% Πηγή: ΞΕΕ, επεξεργασία ΙΤΕΠ

4 Μέσο Μέγεθος Μονάδας ΤΟ ΞΕΝΟΔΟΧΕΙΑΚΟ ΔΥΝΑΜΙΚΟ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΚΡΗΤΗΣ (2) Η Σχέση Περιφερειακής Δυναμικότητας και Μέσου Μεγέθους Μονάδων 60 Κρήτη 50 Αττική Ιόνια Νησιά Νότιο Αιγαίο 40 Δυτική Ελλάδα 30 Βόρειο Αιγαίο Πελοπόννησος Αν. Μακεδονία & Θράκη Στερεά Ελλάδα Θεσσαλία Δυτική Μακεδονία 20 Ήπειρος Κεντρική Μακεδονία Αριθμός Μονάδων Πηγή: ΞΕΕ, επεξεργασία ΙΤΕΠ

5 ΤΟ ΞΕΝΟΔΟΧΕΙΑΚΟ ΔΥΝΑΜΙΚΟ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΚΡΗΤΗΣ (3) Συμμετοχή της Περιφέρειας Κρήτης στο Ξενοδοχειακό Δυναμικό ανά αστέρια (2013) % δωματίων % μονάδων Συμμετοχή της Περιφέρειας Κρήτης στο Ξενοδοχειακό Δυναμικό ανά μέγεθος(2013) % δωματίων % μονάδων Σύνολο 15.90% 21.86% Σύνολο 15.90% 21.86% 1* 19.94% 14.21% 2* 20.21% 15.96% 3* 16.53% 14.23% 4* 24.40% 18.54% 5* 30.72% 23.81% 0% 5% 10% 15% 20% 25% 30% 35% Μεγάλο Μεσαίο Μικρό Οικογενειακό 28.28% 28.23% 23.58% 23.57% 17.25% 16.61% 10.76% 10.87% 0% 5% 10% 15% 20% 25% 30% Πηγή: ΞΕΕ, επεξεργασία ΙΤΕΠ

6 8,200 6,351 5,567 2,860 3,240 12,309 13,740 11,469 13,943 12,627 20,656 23,707 ΤΟ ΞΕΝΟΔΟΧΕΙΑΚΟ ΔΥΝΑΜΙΚΟ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΚΡΗΤΗΣ (4) Μέσο Έσοδο ανά δωμάτιο και κατηγορία (σε αστέρια) ,000 Κρήτη Σύνολο Χώρας 20,000 15,000 10,000 5, * 4* 3* 2* 1* Μέσο Έσοδο Πηγή: Ετήσια έρευνα του ΙΤΕΠ για την ξενοδοχειακή αγορά

7 ΤΟ ΞΕΝΟΔΟΧΕΙΑΚΟ ΔΥΝΑΜΙΚΟ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΚΡΗΤΗΣ (5) Μέσο Έσοδο ανά δωμάτιο και μέγεθος μονάδας (2012) Κρήτη Σύνολο Χώρας 20,000 16,000 16,419 17,021 12,000 11,325 10,085 8,000 4,000 4,249 5,228 6,509 6,903 0 Οικογενειακό Μικρό Μεσαίο Μεγάλο Πηγή: Ετήσια έρευνα του ΙΤΕΠ για την ξενοδοχειακή αγορά

8 ΤΟ ΞΕΝΟΔΟΧΕΙΑΚΟ ΔΥΝΑΜΙΚΟ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΚΡΗΤΗΣ (6) Μέση Πληρότητα στα Ξενοδοχεία (%) Μάιος Αύγουστος Κρήτη 50,46 51,54 64,77 87,65 88,92 94,68 Σύνολο Χώρας 48,28 45,29 50,87 77,78 77,86 81,49 Μέση Τιμή Δωματίου ανά Περιφέρεια ( ) Μάιος Αύγουστος Κρήτη 66,35 70,45 66,66 106,55 122,12 114,58 Σύνολο Χώρας 65,28 66,02 63,72 100,16 102,13 102,16 Πηγή: Ετήσια έρευνα του ΙΤΕΠ για την ξενοδοχειακή αγορά

9 Η ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΗ ΔΑΠΑΝΗ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΚΡΗΤΗΣ (1) Εισερχόμενος Τουρισμός στην Περιφέρεια Κρήτης (2013) Κρήτη Σύνολο % Κρήτης % Νήσων Επισκέπτες ,13% 53,76% Διανυκτερεύσεις ,66% 59,49% Δαπάνες (δισ. ) 2,89 11,59 24,94% 65,77% Δαπάνες ανά Διανυκτέρευση ( ) 81,46 74,03 Δαπάνες ανά επισκέπτη ( ) 801,67 647,05 Διανυκτερεύσεις ανά επίσκεψη 9,84 8,74 Μεγαλύτερες κατά 10,03% Μεγαλύτερες κατά 23,90% Μεγαλύτερες κατά 12,60% Μεγαλύτερες κατά 10,55% Μεγαλύτερες κατά 22,35% Μεγαλύτερες κατά 10,67% Πηγή: ΤτΕ, επεξεργασία ΙΤΕΠ

10 Η ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΗ ΔΑΠΑΝΗ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΚΡΗΤΗΣ (2) Μηνιαία Κατανομή των Αφίξεων στην Περιφέρεια Κρήτης (2013) 900, , , , , , , , , % 0.39% 0.50% 1.71% Πηγή: ΤτΕ, Επεξεργασία ΙΤΕΠ 8.65% 14.09% 20.23% 21.84% 19.29% 12.09% 0.60% 0.12% Ιαν Φεβ Μαρ Απρ Μαϊ Ιουν Ιουλ Αυγ Σεπ Οκτ Νοε Δεκ Τους μήνες Ιούνιο-Σεπτέμβριο καταγράφεται στην περιφέρεια Κρήτης το 75,45% των συνολικών αφίξεων (Το ίδιο διάστημα στο σύνολο της χώρας καταγράφεται το 69,68% των αφίξεων). Τους μήνες Μάιο-Οκτώβριο καταγράφεται στην περιφέρεια Κρήτης το 96,19% των συνολικών αφίξεων (Το ίδιο διάστημα στο σύνολο της χώρας καταγράφεται το 86,50% των αφίξεων). Ο δείκτης ανισότητας Gini για τις αφίξεις το 2013 ισούται με 45,52% για την περιφέρεια Κρήτης και με 54,87% για το σύνολο της χώρας.

11 Η ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΗ ΔΑΠΑΝΗ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΚΡΗΤΗΣ (3) Μηνιαία Κατανομή των Διανυκτερεύσεων στην Περιφέρεια Κρήτης (2013) 9,000,000 8,000,000 7,000,000 6,000,000 5,000,000 4,000,000 3,000,000 2,000,000 1,000, % 20.13% 17.84% 15.52% 9.73% 9.17% 0.64% 0.55% 0.66% 2.05% 0.43% 0.12% Ιαν Φεβ Μαρ Απρ Μαϊ Ιουν Ιουλ Αυγ Σεπ Οκτ Νοε Δεκ Πηγή: ΤτΕ, Επεξεργασία ΙΤΕΠ Τους μήνες Ιούνιο-Σεπτέμβριο καταγράφεται στην περιφέρεια Κρήτης το 76,64% των συνολικών διανυκτερεύσεων (Το ίδιο διάστημα στο σύνολο της χώρας καταγράφεται το 75,67% των διανυκτερεύσεων). Τους μήνες Μάιο-Οκτώβριο καταγράφεται στην περιφέρεια Κρήτης το 95,55% των συνολικών διανυκτερεύσεων (Το ίδιο διάστημα στο σύνολο της χώρας καταγράφεται το 90,58% των διανυκτερεύσεων). Ο δείκτης ανισότητας Gini για τις διανυκτερεύσεις το 2013 ισούται με 51,95% για την περιφέρεια Κρήτης και με 55,04% για το σύνολο της χώρας.

12 Η ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΗ ΔΑΠΑΝΗ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΚΡΗΤΗΣ (4) Μηνιαία Κατανομή των Δαπανών στην Περιφέρεια Κρήτης (2013) 800,000, ,000, ,000, ,000, ,000, ,000, % 15.00% 24.41% 20.36% 18.25% 9.25% 200,000, ,000, % 0.38% 0.53% 1.69% 0.26% 0.05% Ιαν Φεβ Μαρ Απρ Μαϊ Ιουν Ιουλ Αυγ Σεπ Οκτ Νοε Δεκ Πηγή: ΤτΕ, Επεξεργασία ΙΤΕΠ Τους μήνες Ιούνιο-Σεπτέμβριο καταγράφεται στην περιφέρεια Κρήτης το 78,01% των συνολικών δαπανών (Το ίδιο διάστημα στο σύνολο της χώρας καταγράφεται το 75,77% των δαπανών ). Τους μήνες Μάιο-Οκτώβριο καταγράφεται στην περιφέρεια Κρήτης το 96,68% των συνολικών δαπανών (Το ίδιο διάστημα στο σύνολο της χώρας καταγράφεται το 91,75% των δαπανών). Ο δείκτης ανισότητας Gini για τις δαπάνες το 2013 ισούται με 52,56% για την περιφέρεια Κρήτης και με 56,75% για το σύνολο της χώρας.

13 Η ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΗ ΔΑΠΑΝΗ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΚΡΗΤΗΣ (5) Δαπάνες ανά διανυκτέρευση (Αύγουστος 2013) Νότιο Αιγαίο Κρήτη Αττική Στερεά Ελλάδα Σύνολο Ιόνια Νησιά Ήπειρος Βόρειο Αιγαίο Δυτική Ελλάδα Πελοπόννησος Θεσσαλία Αν, Μακεδονία - Θράκη Κεντρική Μακεδονία Δυτική Μακεδονία Πηγή: ΤτΕ, επεξεργασία ΙΤΕΠ

14 Η ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΗ ΔΑΠΑΝΗ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΚΡΗΤΗΣ (6) Κρήτη Νότιο Αιγαίο Βόρειο Αιγαίο Σύνολο Ιόνια Νησιά Δυτική Μακεδονία Πελοπόννησος Αττική Ήπειρος Αν, Μακεδονία - Θράκη Στερεά Ελλάδα Θεσσαλία Δυτική Ελλάδα Κεντρική Μακεδονία Ημέρες Επίσκεψης ,8 888,7 790,8 722,5 Πηγή: ΤτΕ, επεξεργασία ΙΤΕΠ 677,1 620,7 494,2 479,1 463,1 455,3 432,9 369,2 367,3 330,5 Δαπάνες ανά επίσκεψη

15 Η ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΗ ΔΑΠΑΝΗ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΚΡΗΤΗΣ (7) Στην περιφέρεια Κρήτης πραγματοποιείται το 21,54% των συνολικών διανυκτερεύσεων εισερχόμενων τουριστών στη χώρα και το 25,1% των δαπανών αυτών. Σε επίπεδο εθνικοτήτων, την περιφέρεια Κρήτης επισκέπτονται: Το 38,7% των επισκεπτών από τη Γαλλία, το 29,8% των επισκεπτών από τη Γερμανία, το 23,8% των επισκεπτών από την Ολλανδία, το 18,9% των επισκεπτών από το Ηνωμένο Βασίλειο, το 13,8% των επισκεπτών από την Ιταλία, το 16,1% των επισκεπτών από την Ελβετία, το 63,59% των επισκεπτών από τη Νορβηγία, το 35,22% των επισκεπτών από τη Ρωσία, το 19,78% των επισκεπτών από τις ΗΠΑ και το 13,15% των επισκεπτών από τον Καναδά.

16 Η ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΗ ΔΑΠΑΝΗ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΚΡΗΤΗΣ (8) ΕΕ Ευρώπη εκτός ΕΕ Αμερική Ασία Αφρική Ωκεανία Υπόλοιπες χώρες Κατανομή Δαπανών ανά χώρα προέλευσης (Αύγουστος 2013) Κρήτη 64.87% 25.08% 6.93% Ελλάδα 71.35% 24.49% 2.05% Κατανομή Δαπανών ανά χώρα προέλευσης για την Περιφέρεια Κρήτης (Αύγουστος 2013) 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100% Ηνωμένο Βασίλειο 11% Γαλλία 11% Ιταλία 9% Ολλανδία 4% Ρωσία 13% Γερμανία 13% Υπόλοιπες χώρες 29% Άλλα 10% Καναδάς 3% Ελβετία 2% Νορβηγία 1% ΗΠΑ 4% Πηγή: ΤτΕ, επεξεργασία ΙΤΕΠ

17 Η ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΗ ΔΑΠΑΝΗ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΚΡΗΤΗΣ (9) Δαπάνες ανά Ελλάδα Κεντρική Μακεδονία Νότιο Αιγαίο Κρήτη Διανυκτέρευση (Αυγ 2013) Σύνολο 73,5 48,1 92,0 85,8 EE 71,9 48,3 87,1 81,5 Γαλλία 88,3 49,2 100,3 91,6 Γερμανία 63,9 42,8 102,4 89,2 Ολλανδία 63,9 29,2 66,7 60,7 Ηνωμένο Βασίλειο 78,3 59,6 85,9 80,7 Ιταλία 71,6 72,5 82,7 81,3 Ευρώπη εκτός EE 70,3 47,5 101,0 98,7 Ελβετία 89,5 35,1 96,3 109,7 Νορβηγία 80,2 162,7 89,4 74,0 Ρωσία 100,6 89,5 103,9 104,0 Αμερική 96,8 50,2 120,1 89,2 ΗΠΑ 96,3 57,5 115,4 67,4 Καναδάς 90,2 44,1 108,5 137,8

18 Η ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΗ ΔΑΠΑΝΗ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΚΡΗΤΗΣ (10) Κατανομή Δαπανών ανά τύπο δαπάνης για τους επισκέπτες που διαμένουν αποκλειστικά σε ξενοδοχεία (Αύγουστος 2013) Διαμονή Μπαρ & Εστιατόρια Μεταφορές Διασκέδαση Αγορές και άλλες δαπάνες Ελλάδα 30.81% 25.17% 11.96% 10.10% 21.95% Κρήτη 28.99% 24.22% 12.66% 11.71% 22.44% 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100%

19 Η ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΗ ΔΑΠΑΝΗ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΚΡΗΤΗΣ (11) Περιφερειακή Κατανομή Δαπανών ανά τύπο δαπάνης για τους επισκέπτες που διαμένουν αποκλειστικά σε ξενοδοχεία (Αύγουστος 2013) Περιφέρεια Διαμονή Μπαρ & Εστιατόρια Μεταφορές Διασκέδαση Αγορές κλπ Σύνολο Αν. Μακεδονία - Θράκη 3,38% 2,89% 3,09% 2,16% 3,01% 3,02% Κεντρική Μακεδονία 9,19% 9,47% 7,58% 7,98% 11,32% 9,41% Δυτική Μακεδονία 0,31% 0,38% 0,42% 0,61% 0,74% 0,46% Ήπειρος 0,73% 0,62% 0,61% 0,50% 0,54% 0,63% Θεσσαλία 1,29% 0,98% 0,89% 0,72% 1,02% 1,05% Ιόνια Νησιά 11,10% 12,38% 10,99% 11,08% 11,52% 11,49% Δυτική Ελλάδα 0,89% 0,80% 0,89% 0,83% 0,71% 0,82% Στερεά Ελλάδα 0,56% 0,56% 0,84% 0,72% 0,48% 0,59% Πελοπόννησος 1,44% 1,16% 1,45% 1,11% 1,22% 1,28% Αττική 5,29% 5,07% 5,24% 4,88% 4,15% 4,94% Βόρειο Αιγαίο 0,40% 0,38% 0,37% 0,33% 0,28% 0,36% Νότιο Αιγαίο 38,73% 38,04% 37,56% 36,29% 35,99% 37,56% Κρήτη 26,70% 27,30% 30,03% 32,91% 29,01% 28,38% Σύνολο 100,00% 100,00% 100,00% 100,00% 100,00% 100,00%

20 Εποχικότητα: Ελλάδα και ανταγωνίστριες χώρες (1) Ποσοστιαία Κατανομή αφίξεων στα τουριστικά καταλύματα (Εισερχόμενος Τουρισμός) Ελλάδα Ισπανία Ιταλία Κύπρος Πορτογαλία % 20% 15% 10% 5% 0% 16.20% 16.90% 15.12% 12.63% 13.87% 8.79% 6.99% 2.71% 1.38% 1.64% 2.08% 1.68% Ιανουάριος Φεβρουάριος Μάρτιος Απρίλιος Μάιος Ιούνιος Ιούλιος Αύγουστος Σεπτέμβριος Οκτώβριος Νοέμβριος Δεκέμβριος Ελλάδα Ισπανία Ιταλία Κύπρος Πορτογαλία 25% % 15% 16.03% 19.83% 20.76% 15.63% 10% 11.14% 5% 0% Πηγή: Eurostat 6.18% 4.49% 1.03% 1.00% 1.62% 1.32% 0.98% Ιανουάριος Φεβρουάριος Μάρτιος Απρίλιος Μάιος Ιούνιος Ιούλιος Αύγουστος Σεπτέμβριος Οκτώβριος Νοέμβριος Δεκέμβριος

21 Εποχικότητα: Ελλάδα και ανταγωνίστριες χώρες (2) Αφίξεις σε τουριστικά καταλύματα Μάιος-Οκτώβριος (Εισερχόμενος Τουρισμός) 90% 80% 70% 73.27% 79.36% 63.21% 64.23% 65.87% 66.33% 68.65% 74.50% 63.50% 65.89% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% Ελλάδα Ισπανία Ιταλία Κύπρος Πορτογαλία

22 Εποχικότητα: Ελλάδα και ανταγωνίστριες χώρες (3) Εποχικότητα και Μερίδια Εισερχόμενου Τουρισμού από επιλεγμένες χώρες (2011) Χώρες % αφίξεων σε ξενοδοχεία Gini Γερμανία 12,81% 49,20% Ηνωμένο Βασίλειο 11,57% 49,28% Γαλλία 7,97% 48,09% Ιταλία 7,07% 55,60% ΗΠΑ 6,43% 37,28% Ρωσία 4,63% 54,18% Ολλανδία 4,17% 51,05% Σουηδία 2,71% 52,78% Ισπανία 1,76% 41,06% Δανία 1,69% 54,84% Ελβετία 1,63% 50,56% Τσεχία 1,58% 62,54% Κύπρος 1,50% 24,90% Καναδάς 1,18% 43,93% Ιαπωνία 0,78% 25,71% Τουρκία 0,66% 26,19%

23 ΙΕΡΑΡΧΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ ΣΕ ΣΥΣΤΑΔΕΣ (CLUSTER ANALYSIS) (1) Ο τουρισμός διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στην περιφερειακή ανάπτυξη, αφού σχετίζεται με ένα οικονομικό κύκλωμα στο οποίο συμμετέχει μεγάλος αριθμός κλάδων της οικονομίας δημιουργώντας έτσι εισοδήματα και θέσεις εργασίας. Σκοπός της ανάλυσης που ακολουθεί είναι η διερεύνηση των περιφερειακών χαρακτηριστικών του ξενοδοχειακού δυναμικού και της τουριστικής ζήτησης της χώρας, έτσι ώστε να εντοπιστούν πιθανές ανισότητες στην τουριστική ανάπτυξη μεταξύ των περιφερειών. Η μεθοδολογία που εφαρμόζεται για τη διερεύνηση είναι η ανάλυση σε συστάδες (cluster analysis).

24 ΙΕΡΑΡΧΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ ΣΕ ΣΥΣΤΑΔΕΣ (CLUSTER ANALYSIS) (2) Οι μεταβλητές οι οποίες επιλέγονται είναι οι εξής: Δείκτης Ποιότητας: Ο Δείκτης Ποιότητας αποτυπώνει τα χαρακτηριστικά των ξενοδοχειακών μονάδων μιας περιφέρειας ως προς την κατηγορία (σε αστέρια) στην οποία ανήκουν οι μονάδες. Δείκτης Μεγέθους: Ο Δείκτης Μεγέθους αποτυπώνει τα χαρακτηριστικά των ξενοδοχειακών μονάδων μιας περιφέρειας ως προς το μέγεθός τους (σε αριθμό δωματίων ανά μονάδα). Δείκτης Εποχικότητας: Ο Δείκτης Εποχικότητας αποτυπώνει το ποσοστό (%) των ξενοδοχειακών μονάδων της περιφέρειας με εποχική λειτουργία. Δείκτης Δαπανών: Ο Δείκτης Δαπανών αποτυπώνει τη μέση δαπάνη ανά επίσκεψη (2013).

25 ΙΕΡΑΡΧΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ ΣΕ ΣΥΣΤΑΔΕΣ (CLUSTER ANALYSIS) (3) Δείκτης Μεγέθους Δείκτης Εποχικότητας Δείκτης Ποιότητας Δείκτης Δαπανών Αν. Μακεδονία & Θράκη 0,95 1,16 0,32 0,74 Κεντρική Μακεδονία 1,03 1,18 1,32 0,64 Δυτική Μακεδονία 0,86 0,05 0,09 0,95 Θεσσαλία 0,89 0,81 0,43 0,71 Ήπειρος 0,79 0,46 0,23 0,73 Ιόνια Νησιά 1,23 1,71 1,44 1,28 Δυτική Ελλάδα 0,97 0,58 0,31 0,70 Στερεά Ελλάδα 0,93 1,00 0,43 0,77 Πελοπόννησος 0,90 0,65 0,61 0,99 Αττική 1,15 0,65 1,07 0,96 Βόρειο Αιγαίο 0,98 1,51 0,35 1,33 Νότιο Αιγαίο 1,09 1,65 3,41 1,63 Κρήτη 1,24 1,60 3,01 1,55

26 ΙΕΡΑΡΧΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ ΣΕ ΣΥΣΤΑΔΕΣ (CLUSTER ANALYSIS) (4)

27 ΙΕΡΑΡΧΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ ΣΕ ΣΥΣΤΑΔΕΣ (CLUSTER ANALYSIS) (5) Υπόλοιπες Περιφέρειες Νησιωτικές Περιφέρειες Δείκτης Μεγέθους 0,94 1,13 Δείκτης Εποχικότητας 0,73 1,62 Δείκτης Ποιότητας 0,90 2,01 Δείκτης Δαπανών 0,80 1,45 Η ιεραρχική ανάλυση χωρίζει τις περιφέρειες σε δύο ομάδες, τις νησιωτικές περιφέρειες και τις υπόλοιπες. Η συστάδα που περιλαμβάνει τις νησιωτικές περιφέρειες, εμφανίζει υψηλότερες τιμές του δείκτη μεγέθους, του δείκτη εποχικότητας και του δείκτη δαπανών και του δείκτη ποιότητας.