του Ηλία Αρμάγου KKE Γιατί νίκησαν οι μπολσεβίκοι Ηλίας Αρμάγος 1. Εισαγωγή 2. Το εθνικό πρόβλημα

Transcript

1 του Ηλία Αρμάγου 1. Εισαγωγή 2. Το εθνικό πρόβλημα 3. Η εξέγερση των εργατών, στρατιωτών και αγροτών τον Οκτώβρη του 1917 Εισαγωγή Το εργατικό κίνημα στα τέλη του 19ου και στις αρχές του 20ού αιώνα είχε πάρει διαστάσεις και έβαζε μπροστά στην εργατική τάξη το πρόβλημα της συνειδητής οργανωμένης πάλης, για την ανατροπή των αντιδραστικών, φεουδαρχικών ή αστικών κυβερνήσεων. Ειδικά για τη Ρωσία, αναγκαιότητα ήταν η ανατροπή του απολυταρχικού καθεστώτος της δυναστείας των Ρομανόφ. Γι' αυτό έπρεπε να δημιουργηθεί Κόμμα επαναστατικό, Κόμμα της εργατικής τάξης με ξεκαθαρισμένο θεωρητικό προσανατολισμό και επαναστατική πρακτική, πάνω σε μαρξιστική βάση. Στη Ρωσία άρχισαν να δημιουργούνται παράνομοι κύκλοι για τη διάδοση των επαναστατικών ιδεών στην εργατική τάξη, μα και σε όλη την κοινωνία. Τότε εμφανίζεται στην πολιτική σκηνή ο ιδιοφυής επαναστάτης, ο μεγάλος Β. Ι. Λένιν. Το πρώτο θεωρητικό ζήτημα που έθετε, ήταν το πέρασμα από την προπαγάνδα των θέσεων στη διαφώτιση, χωρίς να μειώνεται η αξία της προπαγάνδισης του επιστημονικού σοσιαλισμού. Ορισμένοι αμφισβήτησαν την εγκαιρότητα και τη σκοπιμότητα αυτού του βήματος του Λένιν. Ελεγαν: "Θα βρει άραγε η σοσιαλιστική διαφώτιση απήχηση στους εργάτες, στους καταπιεσμένους από τη φτώχεια, στη μάζα των αγράμματων, στους πολιτικά υπανάπτυκτους και διαπαιδαγωγημένους στο πνεύμα της πίστης στον Τσάρο που τον έχουν Θεό;" Στην αρχή πρέπει να εξηγηθούν στους εργάτες, στους αγρότες οι πιο άμεσες και φλέγουσες ανάγκες. Ο Λένιν, ταυτόχρονα, τόνιζε ότι οι διαφωτιστές δεν πρέπει να περιορίζονται στην εξήγηση των οικονομικών μόνο ζητημάτων, αλλά από τις πρώτες κιόλας επαφές πρέπει να αρχίζουν να διαμορφώνουν και πολιτική συνείδηση των εργαζομένων. Μεγάλη σημασία έχει, από την αρχή κιόλας, να μην επιτρέψουν τις αυταπάτες ότι με την οικονομική και μόνο πάλη ενάντια στους εργοστασιάρχες θα μπορέσουν οι εργάτες να απαλλαγούν από την καταπίεση και την εκμετάλλευση. Γι' αυτό η εργατική τάξη πρέπει να έχει το δικό της πολιτικό κόμμα, τη δικιά της εφημερίδα. Το 1898 ιδρύεται το Σοσιαλιστικό Δημοκρατικό Εργατικό Κόμμα της Ρωσίας (ΣΔΕΚΡ). Η τριμελής όμως ΚΕ που εξελέγη, συνελήφθη από την Ασφάλεια. Οι πυρήνες αυτοί και οι μικρές οργανώσεις, από το 1900, αρχίζουν να προχωρούν για το 2ο Συνέδριο του κόμματος. Ο Λένιν παίρνει δραστήριο μέρος στην οργάνωση και διεξαγωγή του. Στο κόμμα παρουσιάζονται δύο τάσεις: Η πρώτη τάση: Να περιοριστούν οι οργανώσεις στην οικονομική πάλη και η πολιτική να αφεθεί στα αντιπολιτευόμενα κόμματα (οικονομιστές). Ηταν στην ουσία η ρωσική παραλλαγή εκείνου του ρεύματος στη διεθνή σοσιαλδημοκρατία το οποίο εκπροσωπούσαν τότε, ο Εντουαρντ Μπέρνσταϊν (Γερμανία) και ο Αλεξάντρ Σελίδα 1 / 12

2 Μιλλεράν (Γαλλία), που διαμόρφωσαν το οπορτουνιστικό ρεύμα στο σοσιαλδημοκρατικό κίνημα. Με την πολιτική τους συμπεριφορά και τη θεωρία τους αποπροσανατόλιζαν το προλεταριάτο και το έσπρωχναν στο δρόμο που βόλευε την αστική τάξη. Η δεύτερη τάση : Αντιπροσωπευόταν από το Λένιν και τους οπαδούς της επαναστατικής σοσιαλδημοκρατίας που προπαγάνδιζαν τη δική τους επαναστατική θεωρία. Για τις ανάγκες αυτής της προπαγάνδας χρειαζόταν η έκδοση μιας εφημερίδας. Το Γενάρη του 1901 εκδόθηκε το πρώτο φύλλο της Ισκρα (Σπίθα). Το πρόγραμμα του κόμματος, που είχαν επεξεργαστεί οι Λένιν και Πλεχάνοφ, είχε δύο σκέλη. Το μίνιμουμ και το μάξιμουμ. Το δεύτερο Συνέδριο άρχισε στις 3 του Ιούλη 1903 στις Βρυξέλλες και ολοκληρώθηκε στις 23 Αυγούστου στο Λονδίνο, επειδή το κόμμα ήταν παράνομο. Το Πρόγραμμα μίνιμουμ έθετε σαν άμεσους στόχους του προλεταριάτου: Την ανατροπή της Τσαρικής απολυταρχίας, την εγκαθίδρυση μιας αστικής δημοκρατίας, την καθιέρωση του 8ωρου. Ακόμα την κατάργηση των κατάλοιπων της φεουδαρχίας στο χωριό (επιστροφή της γης στους καλλιεργητές). Το μάξιμουμ: Τελικός σκοπός του εργατικού κινήματος στη Ρωσία οριζόταν η σοσιαλιστική επανάσταση της εργατικής τάξης και των συμμάχων της. Οι οπορτουνιστές ήταν ενάντια στη δικτατορία του προλεταριάτου μια και δεν υπήρχε σε κανένα σοσιαλδημοκρατικό κόμμα της Δύσης. Ο Λένιν, εξηγούσε: Δικτατορία του προλεταριάτου σημαίνει καταστολή της αντίστασης των εκμεταλλευτών, δηλαδή, της μειοψηφίας και υπεράσπιση των συμφερόντων των εκμεταλλευομένων, δηλαδή, της πλειοψηφίας. Δικτατορία του προλεταριάτου δεν εννοείται χωρίς τη στήριξη στην ακατάλυτη συμμαχία της εργατικής τάξης με την αγροτιά και τους άλλους εργαζόμενους. Στο Συνέδριο συζητήθηκε και ο χαρακτήρας του κόμματος. Το κόμμα δεν είναι μόνο πρωτοπόρο, αλλά και το πιο οργανωμένο τμήμα της εργατικής τάξης. Ο Λένιν έλεγε ότι, όποιος είναι μέλος του κόμματος, πρέπει να παραδέχεται τις καταστατικές αρχές, το πρόγραμμα, να δουλεύει σε μια από τις οργανώσεις, να πληρώνει τις συνδρομές του και να πειθαρχεί στις αποφάσεις του κόμματος. Ο Μάρτοφ αντίθετα είχε την άποψη ότι πρέπει να είναι ανοικτές οι πόρτες, αρκεί κάποιος να παραδέχεται το πρόγραμμα του κόμματος και να δίνει ενίσχυση, ακόμα και αν δεν έχει καμμιά πειθαρχία και δεν ανήκει σε καμμιά οργάνωση. Η ιστορική σημασία του 2ου Συνεδρίου του ΣΔΕΚΡ είναι ότι αποτέλεσε σημείο στροφής, όχι μόνο για το Ρωσικό, αλλά και για το διεθνές εργατικό κίνημα. Εκεί, ολοκληρώθηκε ουσιαστικά η συνένωση των επαναστατικών μαρξιστικών οργανώσεων και ιδρύθηκε το επαναστατικό Κόμμα Νέου Τύπου το οποίο δεν έθεσε μόνο τον άμεσο στόχο, την ανατροπή του τσαρισμού και την εγκαθίδρυση της δημοκρατίας, αλλά και τον τελικό σκοπό: Τη σοσιαλιστική επανάσταση και την αντικατάσταση της εξουσίας της αστικής τάξης και των συμμάχων της από την εργατική τάξη και τους δικούς της συμμάχους. Αλλά, το γιγάντιο βήμα προς τα εμπρός συνοδεύτηκε από ορισμένη οπισθοδρόμηση ή όπως έλεγε ο Λένιν, από "δύο βήματα πίσω". Το πρώτο βήμα προς τα πίσω έγινε αμέσως μετά το Συνέδριο, όταν η μειοψηφία του (μενσεβίκοι) οπαδοί του Μάρτοφ, αρνήθηκε να αναγνωρίσει τα αποτελέσματα των εκλογών και εξαπόλυσε έναν πραγματικό πόλεμο κατά της πλειοψηφίας των μπολσεβίκων, οπαδών του Λένιν. Το δεύτερο βήμα ήταν λίγο αργότερα, όταν ο Γ. Πλεχάνοφ δεν κράτησε συνεπή στάση και πέρασε με το μέρος των οπορτουνιστών του Μάρτοφ. Εχουμε δύο οργανωμένες τάσεις μέσα στο ΣΔΕΚΡ, την επαναστατική των μπολσεβίκων, την οπορτουνιστική των μενσεβίκων. Από τότε έμειναν στην ιστορία του επαναστατικού κινήματος στη Ρωσία, τα ονόματα Σελίδα 2 / 12

3 "Μπολσεβίκοι" και "Μενσεβίκοι". Οι μπολσεβίκοι άρχισαν αγώνα για τη σύγκληση του 3ου Συνεδρίου. Ο Λένιν ήθελε να ξεκαθαρίσει το κόμμα από τις οπορτουνιστικές τάσεις ώστε να είναι επαναστατικό. Την περίοδο εκείνη στη Ρωσία, απαιτούσε κάτι τέτιο και η εσωτερική κοινωνική κατάσταση. Η Ρωσία ηττήθηκε στον πόλεμο με την Ιαπωνία. Το κόμμα έπρεπε να είναι πάνοπλο. Ωρίμαζε η λαϊκή επανάσταση του Οι ιδεολόγοι των άλλων τάξεων επίσπευσαν την επεξεργασία των προγραμμάτων τους και τη δημιουργία δικών τους πολιτικών κομμάτων. Δημιουργείται η αριστερή πτέρυγα των Ναρότνικων (Λαϊκιστές) οι αυτοαποκαλούμενοι "σοσιαλιστές επαναστάτες", το Κόμμα των Εσσέρων που ακολούθησαν την ιδεολογία των Ναρότνικων και την πολιτική της ατομικής τρομοκρατίας. Ο Λένιν υποστήριζε πως αυτός ο δρόμος είναι λαθεμένος. Μας μιλούν για αποδιοργάνωση της κυβέρνησης. "Nομίζουμε πως πραγματική αποδιοργάνωση της κυβέρνησης αποτελούν εκείνες και μόνο εκείνες οι περιπτώσεις, όταν οι πλατιές μάζες που οργανώνονται πραγματικά από την ίδια την πάλη, κάνουν την κυβέρνηση να τα χάνει..." 1. Αλλο κόμμα ήταν το δεξιό των Καντέτων (Συνταγματική Δημοκρατία) και υπήρχαν πλήθος άλλα εθνικιστικά κόμματα στις επαρχίες και στην Υπερκαυκασία, στο Νότο Β.Ι. Λένιν: Απαντα, τ. 7, σελ Το εθνικό Πρόβλημα Σοβαρό ζήτημα ήταν το Εθνικό πρόβλημα. Η τσαρική Ρωσία, εφαρμόζοντας μια πολιτική καταναγκαστικού "εκρωσισμού", κατέπνιγε κάθε εκδήλωση της εθνικής αυτοσυνείδησης. Η διδασκαλία στα σχολεία, η εκτύπωση βιβλίων επιτρέπονταν μόνο στη Ρωσική γλώσσα. Υποδαυλίζονταν έτσι οι εθνικές διχόνοιες και ο θρησκευτικός φανατισμός. Ετσι, αποσπούσε τους λαούς αυτούς από τους αγώνες για την κοινωνική και εθνική απελευθέρωση από την τσαρική απολυταρχία. Η ισότητα των λαών και Εθνοτήτων πραγματοποιήθηκε με τη νίκη της μεγάλης Οκτωβριανής Σοσιαλιστικής Επανάστασης, στην περίοδο της Σοβιετικής εξουσίας. Το ο Στάλιν, όταν βρισκόταν στο εξωτερικό, έγραψε το κλασικό έργο "Ο Μαρξισμός και το Εθνικό ζήτημα". Εκτιμώντας τη σημασία αυτού του έργου ο Λένιν γράφει: "Στη θεωρητική μαρξιστική φιλοσοφία, οι βάσεις του εθνικού προγράμματος έχουν κιόλας φωτιστεί τον τελευταίο καιρό. Επικεφαλής εδώ στέκεται το έργο του Στάλιν". Οι βασικές τάξεις λίγο-πολύ ξεκαθάρισαν τις ιδεολογικές και πολιτικές τους θέσεις. Το επαναστατικό κίνημα δυνάμωνε, το προλεταριάτο βάδιζε μπροστά. Αυτή η ανάπτυξη φόβιζε τον Τσάρο και την κυβέρνησή του. Για να αποπροσανατολίσουν τους εργάτες από την πολιτική πάλη και να στρέψουν το εργατικό κίνημα στην κατεύθυνση των επιμέρους αιτημάτων δημιούργησαν τον αστυνομικό συνδικαλισμό με επικεφαλής τον Συνταγματάρχη του Τμήματος (Πολιτικής Δίωξης) Σεργκέϊ Ζουμπάτοφ, με το νόμιμο Σωματείο, "Σύνδεσμος αλληλοβοήθειας εργατών εκμηχανισμένης παραγωγής". Ο επαναστατικός Τύπος είχε βαφτίσει το συνδικάτο "Αστυνομικό σοσιαλισμό". Ο Ζουμπάτοφ είχε την ευθύνη στη Μόσχα και ο Γκεόργκι Γκαπόν στην Πετρούπολη (ο περιβόητος Παπαγκαπόν). Κατόρθωσαν μάλιστα να παρασύρουν μια μερίδα εργατών. Επρεπε να αποτρέψουν την άνοδο του εργατικού κινήματος με κάθε τρόπο, γι' αυτό και ο "διαβολόπαππας" οργάνωσε στην Πετρούπολη "Τη συνέλευση των Ρώσων εργοστασιακών εργατών Πετρούπολης". Καταλάβαιναν πως πίσω από τους πρωτοπόρους προλετάριους έρχονταν εκατομμύρια προλετάριοι και ημιπρολετάριοι, που έτρεφαν ακόμα αυταπάτες για τον "πατερούλη" τον Τσάρο που τον είχαν σαν Θεό τους. Η αστική τάξη τους υποκινούσε να μην απαιτούν, αλλά να εκλιπαρούν τον Τσάρο να λύσει τα προβλήματά τους. Το Γενάρη του 1905, στην Πετρούπολη ξέσπασε γενική απεργία. Οι εργάτες στις 9 του Γενάρη κατεβαίνουν στους δρόμους της Πετρούπολης άνθρωποι με το ικετευτικό υπόμνημα, μαζί με Σελίδα 3 / 12

4 τις οικογένειές τους, γυναίκες, παιδιά, γέρους. Στα χέρια κρατούσαν πορτραίτα του Τσάρου και εκκλησιαστικά λάβαρα, ενώ έψαλαν προσευχές. Η προβοκάτσια που τους είχε στήσει η Ασφάλεια και ο Παπαγκαπόν πέτυχε. (Οι μπολσεβίκοι είχαν προσπαθήσει να τους αποτρέψουν από την πορεία, αλλά δεν εισακούστηκαν). Οι ασφαλίτες και οι κοζάκοι ιππείς τους υποδέχθηκαν με σπαθιά και με ομοβροντίες των πολυβόλων. Πάνω από χίλιοι νεκροί και πέντε χιλιάδες τραυματίες έπεσαν στους δρόμους της Πετρούπολης. Ανάμεσά τους βρίσκονταν παιδιά, γυναίκες, γέροι. Το ΣΔΕΚΡ αντέδρασε αποφασιστικά. Υποστήριξε ότι τα αιτήματα προς τον Τσάρο (8ωρο, ελευθερία λόγου, συνελεύσεων, οργανώσεων και ισονομία) μπορούν να ικανοποιηθούν μόνο με επαναστατικό τρόπο, αλλά δε στάθηκε δυνατόν να ματαιωθεί η πορεία. Μετά το μακελιό, άρχισαν να βγάζουν τα συμπεράσματά τους, της απάτης του Παπαγκαπόν και της Ασφάλειας και άρχισαν να φωνάζουν "Δεν έχουμε Τσάρο". Ηταν η αρχή της επανάστασης του Τα γεγονότα της 9ης Γενάρη 1905, έμειναν στην Ιστορία σαν "Ματωμένη Κυριακή". Η εσωκομματική διαμάχη δεν σταμάτησε. Την άνοιξη του 1905 γίνεται το 3ο Συνέδριο. Η βασική διαφορά αφορούσε το ποιές είναι οι κινητήριες δυνάμεις της. Οι μενσεβίκοι υποστήριζαν ότι κύρια κινητήρια δύναμη, ο καθοδηγητής της επανάστασης πρέπει να είναι η αστική τάξη, ενώ το προλεταριάτο πρέπει μόνο να υποστηρίζει και όχι να φοβίζει "προτρέχοντας των εξελίξεων". Οι μπολσεβίκοι υποστήριζαν ότι η επανάσταση στη Ρωσία, αν και είναι αστική, συντελείται όμως στην περίοδο που αντικειμενικά, από την ιστορική ανάπτυξη του ίδιου του καπιταλισμού, έχει ήδη τεθεί το ζήτημα της σοσιαλιστικής επανάστασης... Οι μπολσεβίκοι υποστήριζαν ότι την εργατική τάξη δεν τη συμφέρει ο ρεφορμισμός, αλλά ο επαναστατικός δρόμος, οι δε μενσεβίκοι ότι ήταν δυνατό και μάλιστα προτιμότερο, οι μετασχηματισμοί να γίνουν αποκλειστικά με ειρηνικό τρόπο, με το ψευτοσύνταγμα του Τσάρου, με τον κοινοβουλευτισμό, με εκλογές. Ποιός θα ενεργήσει αυτές τις εκλογές; Ποιά εγγύηση υπάρχει ότι οι τσαρικές αρχές στηριζόμενες στις λόγχες, δεν θα παρέμβουν κατά την καταμέτρηση των ψήφων; Και αν ακόμα δεν τα καταφέρουν, δεν θα μπορέσουν άραγε, με τις ίδιες λόγχες να διαλύσουν το ανεπιθύμητο κοινοβούλιο; ΟΧΙ. Την ένοπλη δύναμη της αντεπανάστασης μόνο η ένοπλη δύναμη της επανάστασης μπορεί να τη νικήσει. Μόνο η εξουσία που πηγάζει από ένοπλη εξέγερση και στηρίζεται σε αυτήν αποτελεί εγγύηση. Ο Λένιν την ονόμασε "επαναστατική δημοκρατική δικτατορία του προλεταριάτου και της Αγροτιάς" 2. Οπως βλέπουμε, οι αντιθέσεις σχετικά με το χαρακτήρα, τις κινητήριες δυνάμεις, τις προοπτικές μετεξελίχθηκαν σε βαθύτατες διαφορές στις δύο τάσεις μέσα στο Κόμμα. "Δύο τακτικές της σοσιαλδημοκρατίας στη Δημοκρατική Επανάσταση" ήταν ο τίτλος του βιβλίου του Λένιν το Β. Ι. ΛΕΝΙΝ: Απαντα, τ. 11, σελ. 71. Σε αυτό τόνιζε ότι η επαναστατικο-δημοκρατική δικτατορία δεν εξαντλεί την αποστολή της με τη νίκη κατά του Τσάρου, αλλά θα δώσει χρόνο στο προλεταριάτο να οργανωθεί σε μια μεγάλη στρατιά ικανή να αρχίσει το πέρασμα στη σοσιαλιστική επανάσταση. Θα φέρει και αλλαγές ανάμεσα στις κινητήριες δυνάμεις. Οι δεδηλωμένοι εχθροί θα πάνε με τη μεγάλη αστική τάξη. Η αγροτιά θα διασπαστεί, οι κουλάκοι και οι αστοί του χωριού θα περάσουν με το μέρος της αντεπανάστασης και οι φτωχοί και ημιπρολετάριοι θα γίνουν φυσικοί σύμμαχοι της εργατικής τάξης, η δε μεσαία αγροτιά και άλλοι μικροαστοί θα ταλαντεύονται. Με τις ξεκαθαρισμένες θέσεις των μπολσεβίκων όλο και νέα στρώματα έμπαιναν στο κίνημα. Ξεσπούν μεγάλες απεργίες. Οι εργάτες εκλέγουν οργανωμένες επιτροπές (το πρώτο στην ιστορία εργατικό όργανο εξουσίας το Σοβιέτ, ήταν το κύτταρο της Σοβιετικής εξουσίας). Ο στρατός, το ένοπλο τμήμα του λαού που μέχρι τότε στήριζε τον Τσάρο, αρχίζει να κλονίζεται. Ξεσπά εξέγερση στο Θωρηκτό "Ποτέμκιν" τον Ιούλη του 1905 στη Μαύρη Θάλασσα. Σελίδα 4 / 12

5 Η αστική τάξη τρομάζει μπροστά στις εξελίξεις και προσπαθεί να βρει λύσεις. Ο Τσάρος υποχωρεί και βγάζει μια διακήρυξη για εκλογές στην κρατική Δούμα (Βουλή). Αρχίζουν μεγάλες απεργίες σε όλες τις μεγάλες πόλεις της Ρωσίας. Από τα οικονομικά αιτήματα, πέρασαν και σε πολιτικά και σε ένοπλη εξέγερση στην Πετρούπολη και στη Μόσχα. Η γενική απεργία αγκάλιασε πάνω από δύο εκατομμύρια άτομα, με σύνθημα: "Κάτω η Δούμα του Μπουλίγκιν". "Ζήτω η Δημοκρατία". Η κυβέρνηση διέταξε το στρατό και την αστυνομία "να μη βάλουν άσφαιρα και να μην κάνουν οικονομία στα πυρομαχικά". Κάτω από αυτήν την εξέλιξη ο Τσάρος και οι αυλικοί του προσπαθούν με υποσχέσεις να κάμψουν την επανάσταση. Βγάζει νέο μανιφέστο. "Για τη βελτίωση της κρατικής τάξης" που διαβεβαιώνει την απόδοση πολιτικής ελευθερίας, σε εκείνα τα στρώματα του πληθυσμού που είχαν στερηθεί το εκλογικό δικαίωμα. Η ΚΕ του ΣΔΕΚΡ, απευθύνεται με έκκληση προς το Ρωσικό λαό, όπου αποκαλύπτει τους ελιγμούς της απολυταρχίας "Ο Τσάρος και οι υπουργοί του ψεύδονται και υποκρίνονται, θέλουν να καθησυχάσουν το λαό με χάρτινο Σύνταγμα και στα κρυφά να πάρουν πίσω αυτά που υποσχέθηκαν". Οι μενσεβίκοι στα λόγια ήταν κατά του Τσάρου. Στην πράξη, αρνούνταν την ένοπλη πάλη κατά της μοναρχίας. Αρχισαν γενικές απεργίες, εξεγέρσεις των αγροτών για τη γη που τους είχαν υποσχεθεί και δεν τους έδωσαν. Οι δυνάμεις της αντεπανάστασης κινήθηκαν αμέσως, γιατί στηρίζονταν στον κρατικό μηχανισμό. Συνέλαβαν τις επιτροπές αγώνα στη Μόσχα. Η ένοπλη εξέγερση των εργατών, παρά τον ηρωϊσμό τους, δεν πέτυχε. Η τσαρική αντίδραση την έπνιξε στο αίμα. Η απολυταρχία πέρασε στην επίθεση και εξαπόλυσε ένα όργιο αντιποίνων. Οι εκτελέσεις ξεπέρασαν τις και οι φυλακισμένοι τους Οι μενσεβίκοι άρχισαν να επιδίδονται σε κραυγαλέα μοιρολόγια. "Δεν έπρεπε να πάρουμε τα όπλα", έλεγε, ο Πλεχάνοφ. Ο δε Μαρτόφ, "Οι εργάτες πρέπει να εγκαταλείψουν ακόμα και την ιδέα της επανάστασης". Ο Λένιν έλεγε: "... έπρεπε να πάρουμε τα όπλα πιο αποφασιστικά, πιο δραστήρια και πιο επιθετικά..." 3. Στο 4ο Συνέδριο του ΣΔΕΚΡ που συγκαλείται στη Στοκχόλμη τον Απρίλη του 1906, έπρεπε να ξεκαθαρίσει η θέση και των δύο ρευμάτων. Το συνέδριο διαπίστωσε το βάθεμα του χάσματος ανάμεσα στους μπολσεβίκους και τους μενσεβίκους, στο ιδεολογικό, οργανωτικό, αγροτικό ζήτημα, μα και, στη σχέση με τους "αριστερούς σοσιαλιστές" Εσσέρους, το κόμμα που, δήθεν, εκπροσωπούσε τους αγρότες (Ατομική τρομοκρατία). Οι αγρότες είχαν ακόμα αυταπάτες πως η κρατική Δούμα θα έλυνε τα προβλήματά τους. Το ίδιο πίστευαν για τα άλλα αστικά κόμματα, που εφάρμοζαν τις εντολές της μεγάλης μπουρζουαζίας. Μετά την ήττα της επανάστασης το ο Τσάρος διέλυσε τη Βουλή (Δούμα) και διόρισε πρωθυπουργό το Στολίπιν. Αρχισε τότε ένα νέο κύμα αντιποίνων, που σάρωσε τη χώρα. Στρατοδικεία εκστρατείας δίκαζαν χιλιάδες αγωνιστές, εκτελούσαν δεκάδες και εκατοντάδες χιλιάδες φυλακίστηκαν και εξορίστηκαν στη Σιβηρία. Διαλύθηκαν συνδικάτα, πάρθηκαν δρακόντεια μέτρα κατά του Τύπου. Παρά την προπαγάνδα των αστικών κομμάτων και των οπορτουνιστών μενσεβίκων ότι η άνοδος της επανάστασης έχει παταχθεί οριστικά και η παράνομη δράση δεν έχει κανένα νόημα. Πολλοί Εσσέροι και οι μενσεβίκοι καλούν το λαό σε συμφιλίωση με την αντίδραση. Οι μενσεβίκοι θέλουν να εξασφαλίσουν τη νομιμότητα. Οι μπολσεβίκοι ήταν πεισμένοι ότι στα αμέσως προσεχή χρόνια θα υπάρξει μια νέα επαναστατική άνοδος και αυτό γιατί τα βασικά προβλήματα δεν έχουν επιλυθεί. Σελίδα 5 / 12

6 Οι αγρότες δεν πήραν τη γη, οι εργάτες δεν κατέκτησαν το 8ωρο, το λαομίσητο καθεστώς συνεχίζει τη δράση του. Δεν αρκεί, έλεγε ο Λένιν, η υπονόμευση και ο περιορισμός της Τσαρικής εξουσίας, πρέπει να ανατραπεί. Ακόμα, σημαντικό ρόλο έπαιξε η πολιτική των μπολσεβίκων στο Εθνικό ζήτημα, στο πολυεθνικό αυτό κράτος των 180 εκατομμυρίων με τις 147 εθνότητες και λαότητες, που το 57% του πληθυσμού του δεν ήταν Ρώσοι Β. Ι. ΛΕΝΙΝ: Απαντα, τ. 13, σελ 375. Τις εκτιμήσεις τόσο για το τί συνέβαινε στη Ρωσία, όσο και για το τί συνέβαινε και μέσα στο Κόμμα έκανε η 6η Πανρωσική Συνδιάσκεψη το 1912 στην Πράγα, που αποφάσισε να διωχθούν από το κόμμα οι μενσεβίκοι λικβινταριστές και εξέλεξε Κεντρική Επιτροπή (ΚΕ) με επικεφαλής το Λένιν. Για την παραπέρα δουλιά του κόμματος αποφασίστηκε να βγει μια καθημερινή εφημερίδα στη Ρωσία. Ετσι, στις 5 του Μάη 1912 στην Πετρούπολη άρχισε να εκδίδεται η καθημερινή εφημερίδα "ΠΡΑΒΝΤΑ" του ΣΔΕΚΡ μαζί με το Στάλιν. Ο Λένιν αποκάλυψε τις ταξικές ρίζες του αναθεωρητισμού: "... σαν εφεδρεία της αστικής τάξης, και έδειξε ότι η πάλη ενάντια στο ρεβιζιονισμό είναι πάλη για το σοσιαλισμό" 4. Την ίδια πάλη έκανε και Ι. Β. Στάλιν στην Υπερκαυκασία ενάντια στους λικβινταριστές, διαλυτές και τους εθνικιστές. Το 1912 εξελέγη και το γραφείο για την καθοδήγηση της δουλιάς στο εσωτερικό της Ρωσίας με επικεφαλής το Στάλιν. Το εργατικό κίνημα δυνάμωνε, κυρίως, το και έπαιρνε μεγάλες διαστάσεις. Οι απεργίες αυξάνονταν. Αυτή η άνοδος των επαναστατικών διαθέσεων δεν έμελλε να γίνει άμεσα πραγματικότητα. Τη διέκοψε ο πόλεμος που άρχισε την 1η Αυγούστου 1914 και που εξαπόλυσαν δύο παρατάξεις ιμπεριαλιστικών κρατών, η μια με επικεφαλής τη Γερμανία και την Αυστρο-Ουγγραρία και η άλλη με επικεφαλής την Αγγλία και τη Γαλλία. Η Ρωσία ανήκε ατη συμμαχία της Αντάντ στο πλευρό των Αγγλο-Γάλλων. Τα στρατεύματα και οι στόλοι 38 κρατών καταστρέφονταν στα εδάφη της Ευρώπης και ο πόλεμος δεν άργησε να μετατραπεί σε παγκόσμιο. Ο Λένιν χαρακτηρίζοντας αυτόν τον πόλεμο έγραφε: "... Η πάλη για αγορές και η καταλήστευση ξένων χωρών, η τάση να καταπνίξουν το επαναστατικό κίνημα του προλεταριάτου και της δημοκρατίας στο εσωτερικό των χωρών, η τάση να αποβλακώσουν, να διασπάσουν και να εξοντώσουν τους προλετάριους όλων των χωρών... (αυτό είναι) το μοναδικό πραγματικό περιεχόμενο, πραγματικό νόημα του πολέμου" 5. Ολα τα αστικοφεουδαρχικά κόμματα τάχθηκαν υπέρ του πολέμου και ψήφισαν τον πολεμικό προϋπολογισμό. Μόνο οι μπολσεβίκοι τάχθηκαν κατά του πολέμου. Την ίδια στιγμή, οι σοσιαλδημοκράτες της Γερμανίας, του Βελγίου, της Γαλλίας, της Αγγλίας, τα κόμματα δήθεν, της εργατικής τάξης ψήφιζαν την αλληλοσφαγή των εργατών που τους έριξαν στη μάχη οι ιμπεριαλιστές και από τις δύο πλευρές Β.Ι.ΛΕΝΙΝ: "Ο μαρξισμός και ο αναθεωρητισμός", Απαντα, τ. 17, σελ , Απρίλης Β.Ι.ΛΕΝΙΝ: Απαντα, τ. 26, σελ. 1. Οι μπολσεβίκοι εξηγούσαν τί είναι αυτός ο πόλεμος και ποιους ωφελεί. Η συντριπτική πλειοψηφία της εργατικής τάξης και των αγροτών υποστήριζε τους μπολσεβίκους (οι μενσεβίκοι και οι εσσέροι έριξαν το σύνθημα για την υπεράσπιση της πατρίδας). Τη θέση αυτή ο Λένιν την ονόμασε "σοσιαλσοβινισμό". Ο ρωσικός Σελίδα 6 / 12

7 και ο ξένος Τύπος της αστικής τάξης και οι οπορτουνιστές εξαπόλυσαν μια συκοφαντική εκστρατεία "για αδιαφορία για τα συμφέροντα της πατρίδας". Οι μπολσεβίκοι απαντούσαν μέσω του Λένιν ότι: "δεν είμαστε ενάντια στην πατρίδα, αλλά ενάντια στην προσπάθεια να παρουσιαστεί για πατρίδα εκείνη η τσαρική Ρωσία, εκείνη η φυλακή των λαών" 6. Η τσαρική Ρωσία κατρακυλούσε στη χρεοκοπία, οικονομική, πολιτική, ηθική. Κυριότερα στοιχεία της κατάστασης ήταν οι πολεμικές ήττες, οι μεγάλες απώλειες (τρία εκατομμύρια εκτός μάχης) η έλλειψη πυρομαχικών, η ανικανότητα της ανώτατης ηγεσίας του στρατού, η δυσαρέσκεια στους κατώτερους αξιωματικούς και φαντάρους, η έλλειψη τροφίμων. Ο λαός ξεσηκώθηκε, άρχισαν απεργίες στα εργοστάσια, οι αγρότες ξεσηκώθηκαν κι αυτοί. Δεν μπορούσαν να εφοδιάσουν τη χώρα με τρόφιμα και ιδίως το στρατό. Οι διαδηλώσεις παίρνουν πολιτικό χαρακτήρα και από το Γενάρη του 1917 εμφανίστηκαν συνθήματα με αιτήματα: "Θέλουμε ψωμί", "κάτω ο πόλεμος και η απολυταρχία". Στις 23 Φλεβάρη ξεσπούν μεγάλες εργατικές απεργίες στην Πετρούπολη. Η αστυνομία επεμβαίνει. Αρχισαν και οι πρώτες συγκρούσεις με το στρατό. Πέφτουν οι πρώτοι νεκροί. Στις 26, αργά το βράδυ το μπολσεβίκικο κέντρο αποφασίζει για τη μετεξέλιξη της γενικής απεργίας σε ένοπλη εξέγερση. Αρχισε το πρωϊ στις 27, με άτομα, το μεσημέρι με και το βράδυ με ένοπλους εξεγερμένους. Ο Τσάρος κλείνει τη Δούμα (Βουλή). Οι εξεγερμένοι επιμένουν να σχηματιστεί επιτροπή. Η Πετρούπολη περνά στα χέρια των επαναστατημένων μαζών. Οι τσαρικοί υπουργοί συνελήφθησαν. Η επανάσταση στην πρωτεύουσα νίκησε πλήρως. Ενώ την επανάσταση έκαναν οι λαϊκές μάζες, οι εργάτες, δηλαδή η προσωρινή επιτροπή, τη δύναμη για το σχηματισμό κυβέρνησης την είχε η εκτελεστική επιτροπή του Σοβιέτ της Πετρούπολης. Αυτή, όμως, αντί να σχηματίσει κυβέρνηση έδοσε τη συγκατάθεσή της να σχηματιστεί κυβέρνηση από μέλη της Δούμας. Στην ουσία παραχώρησε την επίσημη εξουσία στην αστική τάξη. Ομως η απολυταρχία των Ρομανόφ γκρεμίστηκε Ο Λένιν στο άρθρο του "Για την εθνική περηφάνεια των μεγαλορώσων", Απαντα, τ. 26, σελ Ποιό το αποτέλεσμα της επανάστασης του Φλεβάρη; Δημιουργήθηκε δυαδική εξουσία. Η επίσημη κρατική εξουσία ανήκε στην αστική τάξη που εκφραζόταν με την προσωρινή κυβέρνηση, η ανεπίσημη αλλά ουσιαστική στο Σοβιέτ της Πετρούπολης, που αποτελούνταν από αγρότες, εργάτες και στρατιώτες αντιπροσώπους. Η αστική τάξη ήθελε να απαλλαγεί από τη δυαδική εξουσία γιατί στεκόταν εμπόδιο στα σχέδιά της. Οι εργάτες και αγρότες δεν μπορούσαν να έχουν εμπιστοσύνη για πολύ στην κυβέρνηση. Πίστευαν πως θα γίνει Ειρήνη, πως θα πάρουν τη γη και πως οι εθνότητες θα αποκτήσουν την ελευθερία τους. Η αστική τάξη ούτε καν σκεπτόταν κάτι τέτιο. Ωστόσο ο λαός κρατούσε τα όπλα στα χέρια του, γι' αυτό η αστική τάξη δεν μπορούσε για την ώρα να χρησιμοποιήσει βία. Στις 17 του Απρίλη 1917 ο Λένιν παρουσίασε στα μπολσεβίκικα στελέχη τις προγραμματικές θέσεις όπου διατύπωσε τη στρατηγική κατεύθυνση για τη μετεξέλιξη της αστικοδημοκρατικής επανάστασης σε σοσιαλιστική. Αυτές οι θέσεις του Λένιν πέρασαν στην Ιστορία σαν "Θέσεις του Απρίλη". "... Η ιδιομορφία της σημερινής στιγμής στη Ρωσία βρίσκεται στο πέρασμα από το πρώτο στάδιο της επανάστασης που έδοσε την εξουσία στην αστική τάξη, εξαιτίας της ανεπαρκούς συνειδητότητας και οργάνωσης του προλεταριάτου, στο δεύτερο στάδιο της, που πρέπει να δόσει την εξουσία στα χέρια του προλεταριάτου και των φτωχών στρωμάτων της αγροτιάς..." 8. Σελίδα 7 / 12

8 Στο 1ο Πανρωσικό Συνέδριο των Σοβιέτ τον Ιούνη 1917, ο συσχετισμός δυνάμεων ήταν ο εξής: μπολσεβίκοι 100, μενσεβίκοι 280 και εσσέροι 285 αντιπρόσωποι. Οι μπολσεβίκοι αντιπρόσωποι δούλεψαν με επιμονή και αποκάλυψαν τον ιμπεριαλιστικό χαρακτήρα του πολέμου και τον όλεθρο στον οποίο οδηγεί ο συμβιβασμός με την αστική τάξη. Και με τη νέα κυβέρνηση ο πόλεμος συνεχιζόταν, η πείνα και η φτώχεια έπληττε τους εργαζόμενους. Τα μετόπισθεν γέμισαν από ανάπηρους και σακατεμένους από τον πόλεμο. Οι διαδηλώσεις που οργάνωσε η κυβέρνηση στράφηκαν εναντίον της. Από τους διαδηλωτές, οι έφερναν πανώ με συνθήματα "κάτω ο πόλεμος", "να φύγουν οι καπιταλιστές μακελάρηδες", "όλη η εξουσία στα Σοβιέτ". Ξεσπά δεύτερη κυβερνητική κρίση, (αποτράπηκε προσωρινά με τη διαταγή της κυβέρνησης για γενική επίθεση στο μέτωπο. Εδώ παιζόταν διπλό παιχνίδι. Πρώτα, η κυβέρνηση ήθελε να ικανοποιήσει τους συμμάχους της που απαιτούσαν συνέχιση των επιχειρήσεων, έτσι ώστε σε περίπτωση επιτυχίας να σταθεροποιήσει τη θέση της. Δεύτερον, σε περίπτωση αποτυχίας, θα μπορούσε να αποδώσει την ευθύνη στην εξαχρείωση του στρατού από τους μπολσεβίκους. Η εξέγερση των εργατών, στρατιωτών και αγροτών τον Οκτώβρη του 1917 Ποιά ήταν η συγκεκριμένη κατάσταση αυτή την περίοδο; 1. Στη χώρα εκδηλώθηκε μια πανεθνική κρίση. Η οικονομία πήρε τον κατήφορο. Η κυβέρνηση του Κερένσκι δεν μπορούσε να αποτρέψει την καταστροφή. Αντίθετα, με την πολιτική της, την έφερνε όλο και πιο κοντά. 2. Οι εργάτες άρχισαν να διώχνουν το διευθυντικό προσωπικό των βιομηχανικών επιχειρήσεων και των σιδηροδρόμων και ζητούσαν πιο επίμονα να πάρουν τα Σοβιέτ την εξουσία στα χέρια τους. 3. Οι στρατιώτες αρνούνταν να συνεχίσουν τον πόλεμο. Εδιωχναν τους αντιδραστικούς αξιωματικούς και αναδείκνυαν στη θέση τους άλλους, αυτούς που είχαν την εμπιστοσύνη τους. Στα δύο μέτωπα από τα τρία, το Βόρειο και το Δυτικό οι περισσότεροι στρατιώτες ακολουθούσαν τους μπολσεβίκους. Ακόμα, οι μπολσεβίκοι είχαν και την πλήρη υποστήριξη των ναυτών του στόλου της Βαλτικής Θάλασσας. 4. Οι αγρότες, αφού έχασαν πια κάθε ελπίδα ότι το κόμμα τους, οι Εσσέροι, θα εφαρμόσει το αγροτικό του πρόγραμμα, έδιωχναν τους γαιοκτήμονες, καταπατούσαν τη γη, άρπαζαν τα εργαλεία και τα μοιράζονταν για να καλλιεργήσουν τα χωράφια. Το αγροτικό κίνημα μετεξελισσόταν σε εξέγερση, η οποία εξαπλώθηκε στα μισά κυβερνεία της χώρας (Νομούς). 5. Αλλαξε και ο χαρακτήρας του κινήματος των καταπιεσμένων εθνών. Ο αγώνας τους, παρ' όλη την αντίσταση των αστικών και μικροαστικών εθνικιστικών κομμάτων και οργανώσεων, γινόταν ένα με το κίνημα των Ρώσων εργατών, στρατιωτών και αγροτών. Η πανεθνική κρίση δυνάμωσε τις διαφωνίες, τη διχόνοια και την αμηχανία που επικρατούσε στην κορυφή των εξουσιαστών. Στα τέλη του Σεπτέμβρη του 1917, από την Φινλανδία όπου ζούσε παράνομα εκείνη την περίοδο, ο Λένιν γράφει επιστολή στην ΚΕ του Κόμματος των μπολσεβίκων. Σε αυτήν με πλήρη σαφήνεια θέτει το ζήτημα της εξέγερσης και της ανατροπής της προσωρινής κυβέρνησης. Μετά, στέλνει στην ΚΕ ακόμα μια επιστολή με θέμα, "Μαρξισμός και η εξέγερση". Εκεί ο ηγέτης των μπολσεβίκων υπενθυμίζει τις τρεις προϋποθέσεις, χωρίς τις οποίες η εξέγερση δεν μπορεί να επιτύχει: 6. Η εξέγερση, για να πετύχει, δεν μπορεί και δεν πρέπει να στηρίζεται στη συνωμοσία, ούτε σε ένα κόμμα, αλλά στην πρωτοπόρα τάξη. 7. Πρέπει να στηρίζεται στην επαναστατική άνοδο του λαού. Σελίδα 8 / 12

9 8. Πρέπει να γίνει σε τέτια κρίσιμη στιγμή, όπου η δραστηριοποίηση των πρωτοπόρων στοιχείων του λαού είναι η μέγιστη και οι ταλαντώσεις στο στρατόπεδο των εχθρών είναι οι πιο έντονες. Ολες αυτές οι προϋποθέσεις υπάρχουν 9. Στις 23 του Οκτώβρη 1917, για πρώτη φορά μετά τα γεγονότα του Ιούλη (πραξικόπημα Κορνίλοφ), ο Λένιν πήρε μέρος στη συνεδρίαση της ΚΕ του ΣΔΕΚΡ και μίλησε εκεί: "Η πολιτική κατάσταση είναι έτοιμη. Πρέπει να μιλάμε για την τεχνική πλευρά. Αυτό είναι το ουσιαστικό". "Διαπιστώνοντας... ότι η ένοπλη εξέγερση είναι αναπόφευκτη και ότι έχει ωριμάσει πέρα για πέρα, η ΚΕ καλεί όλες τις οργανώσεις του κόμματος να καθοδηγούνται από το γεγονός αυτό και σύμφωνα με αυτό να συζητούν και να λύνουν όλα τα πρακτικά ζητήματα". Στις 29 του Οκτώβρη 1917 ο Λένιν διαβάζει ξανά στη διευρυμένη συνεδρίαση της ΚΕ και διευκρίνιζε ως εξής: "... οι μάζες ακολουθούν εμάς... Οι μάζες έδοσαν την εμπιστοσύνη τους στους μπολσεβίκους και απαιτούν από αυτούς όχι λόγια, αλλά έργα, αποφασιστική πολιτική και στον αγώνα κατά του πολέμου και στον αγώνα κατά του οικονομικού χάους 10." Σε αυτή τη συνεδρίαση εκλέγεται το Στρατιωτικό Επαναστατικό Κέντρο (Γιάκοφ Σβερτλόφ, Ιωσήφ Στάλιν, Αντρέϊ Μπουμπνόφ, Μπισέϊ Ουρίτσκι και Φέλιξ Τζερζίνσκι), το οποίο εντάσσεται σύσσωμο στη Στρατιωτικο-επαναστατική επιτροπή του Σοβιέτ της Πετρούπολης, γίνεται ο καθοδηγητικός πυρήνας της και τη μετατρέπει σε επιτελείο της εξέγερσης. Παρά το ότι η εξέγερση ετοιμαζόταν μέσα σε μυστικότητα, η προσωρινή κυβέρνηση βρέθηκε κατατοπισμένη και έσπευσε να πάρει τα μέτρα της. Απαγορεύτηκαν όλες οι συγκεντρώσεις στους δρόμους. Ο διοικητής της στρατιωτικής περιοχής της Πετρούπολης υποχρέωσε όλους τους αξιωματικούς στρατιωτικών μονάδων να συλλαμβάνουν όσους μπαίνουν στους στρατώνες και καλούν τους στρατιώτες σε ένοπλη κινητοποίηση Β.Ι. ΛΕΝΙΝ: Απαντα, τ. 34, σελ Β.Ι. Λένιν: Απαντα, τ. 34, σελ Ο υπουργός Δικαιοσύνης έδοσε ξανά τη διαταγή για τη σύλληψη του Λένιν. Ο αρχηγός της προσωρινής κυβέρνησης Κερένσκι έστειλε διαταγή να μπουν στην Πετρούπολη αντεπαναστατικά στρατεύματα. (Εκείνο, ακριβώς, το σώμα ιππικού που είχε κινηθεί πριν δύο μήνες για να ανατρέψει τον ίδιο, με διαταγή του Κορνίλοφ). Τέλος, για να δώσει χρόνο στον Κερένσκι να προετοιμαστεί καλύτερα για την πάταξη της ενδεχόμενης εξέγερσης, η εσσερομενσεβίκικη Κεντρική Εκτελεστική Επιτροπή των Σοβιέτ ανέβαλε την κανονική σύγκληση του Πανρωσικού Συνεδρίου των Σοβιέτ, από τις 2 στις 7 του Νοέμβρη (από τις 20 στις 25 του Οκτώβρη). Η Μενσεβίκικη εφημερίδα δημοσίευσε συνέντευξη του μέλους της ΚΕ Λεφ Κάμενεφ, ο οποίος αποκάλυψε το σχέδιο της ΚΕ και δήλωσε ότι ο ίδιος και ακόμα ένα μέλος της ΚΕ, ο Γριγκόρι Ζινόβιεφ, διαφωνούν με αυτό το σχέδιο. Δίνοντας στη δημοσιότητα την απόρρητη απόφαση της ΚΕ αυτοί οι δύο το πρόδοσαν στους εχθρούς. Ηταν "η απροσμέτρητη προστυχιά, η πραγματική προδοσία που κάνουν αυτά τα δύο αυτά υποκείμενα 11. "Η στρατιωτικοπολιτική επιτροπή απάντησε με την απόφαση οι στρατιωτικές μονάδες της πρωτεύουσας να εκτελούν μόνο τις διαταγές που έχουν δική της υπογραφή και σφραγίδα. Η προσωρινή κυβέρνηση πήρε απόφαση να απαγορεύσει τις εφημερίδες των μπολσεβίκων και να κλείσει το Τυπογραφείο τους. Τα χαράματα στις 6 του Νοέμβρη (24 του Οκτώβρη) ένα απόσπασμα από ευέλπιδες των σχολών αξιωματικών εφόρμησε σε αυτό το Τυπογραφείο και το σφράγισε. Αλλά με βάση την εντολή της στρατιωτικής επαναστατικής Επιτροπής (ΣΕΕ) οι επαναστατημένοι στρατιώτες και οι μαχητές της κόκκινης φρουράς τους έδιωξαν. Γίνεται νέα έφοδος, Σελίδα 9 / 12

10 αλλά αποκρούεται. Προσπαθούν να σηκώσουν τις γέφυρες του ποταμού Νέβα που συνδέουν το κέντρο της πόλης με τις εργατικές συνοικίες. Ο Λένιν που βρισκόταν εκείνη τη στιγμή σε παράνομο διαμέρισμα γράφει στα μέλη της ΚΕ. "... Η κατάσταση είναι εξαιρετικά κρίσιμη. Είναι ολοκάθαρο ότι πραγματικά, τώρα, πια, κάθε καθυστέρηση της εξέγερσης ισοδυναμεί με θάνατο. Με όλες μου τις δυνάμεις θέλω να πείσω τους συντρόφους ότι, τώρα, όλα κρέμονται από μια τρίχα, ότι στην ημερήσια διάταξη μπαίνουν ζητήματα που δεν λύνονται με συσκέψεις, ούτε με συνέδρια (έστω και με συνέδρια των Σοβιέτ), αλλά αποκλειστικά από τους λαούς, από τη μάζα, από την πάλη των οπλισμένων μαζών" 12. Νυχτώνει. Καμμιά είδηση από το Σμόλνι δεν υπάρχει. Και τότε ο Λένιν αψηφώντας τον κίνδυνο που διατρέχει, πηγαίνει εκεί και αναλαμβάνει άμεσα την καθοδήγηση της εξέγερσης Β.Ι. Λένιν: Απαντα, τ. 34, σελ Β.Ι. Λένιν: Απαντα, τ. 34, σελ Μέχρι το πρωϊ της 7ης Νοέμβρη (25 Οκτώβρη) οι κοκκινοφρουροί, ναύτες και στρατιώτες κατέλαβαν τις γέφυρες του Νέβα, το Τηλεγραφείο, το Τηλεφωνικό κέντρο της πόλης, το Ραδιοφωνικό σταθμό και τους σιδηροδρομικούς σταθμούς. Περικύκλωσαν τα χειμερινά ανάκτορα όπου κατέφυγε η προσωρινή κυβέρνηση. Ο πρωθυπουργός Κερένσκι, με αυτοκίνητο του Αμερικανού πρεσβευτή, κατάφερε να ξεφύγει. Στις 10 η ώρα από το ραδιόφωνο και τον τηλέγραφο μεταδόθηκε η έκκληση: "Προς τους πολίτες της Ρωσίας", όπου αναφέρονταν: "Η υπόθεση για την οποία αγωνιζόταν ο λαός: Αμεση πρόταση δημοκρατικής ειρήνης, κατάργηση της τσιφλικάδικης ιδιοκτησίας της γης, εργατικός έλεγχος στην παραγωγή, δημιουργία Σοβιετικής κυβέρνησης, η υπόθεση αυτή είναι εξασφαλισμένη 13.Το βράδυ στις 7 Νοέμβρη άρχισαν οι συνεδριάσεις του 2ου Πανρωσικού Συνεδρίου του Σοβιέτ. Οι 649 σύνεδροι εκπροσωπούσαν 400 Σοβιέτ (390 μπολσεβίκοι, 160 εσσέροι και 92 μενσεβίκοι). Τη νύχτα έχουν καταληφθεί τα Χειμερινά Ανάκτορα. Οι υπουργοί της προσωρινής κυβέρνησης έχουν συλληφθεί. Το Συνέδριο ψήφισε έκκληση "προς τους εργάτες, στρατιώτες και αγρότες!". Εκεί αναφερόταν: "Στηριγμένο στη θέληση της τεράστιας πλειοψηφίας των εργατών, των στρατιωτών και αγροτών και της φρουράς της Πετρούπολης, το συνέδριο παίρνει στα χέρια του την εξουσία. Το Συνέδριο αποφασίζει: Ολη η εξουσία κατά τόπους περνάει στα Σοβιέτ των εργατών, στρατιωτών και αγροτών βουλευτών...". Σε συνέχεια, με πρόταση του Λένιν στο Συνέδριο, εγκρίθηκε το πρώτο διάταγμα της Σοβιετικής εξουσίας για την Ειρήνη. Ηταν η πρώτη πράξη της εξωτερικής πολιτικής που κράτησε μέχρι το Ο Λένιν αποκαλούσε τον πόλεμο "σαν το μεγαλύτερο έγκλημα σε βάρος της ανθρωπότητας και πρότεινε στις κυβερνήσεις των εμπολέμων χωρών να τερματήσουν αμέσως τις πολεμικές επιχειρήσεις και να κλείσουν συνθήκη Ειρήνης "Το δεύτερο διάταγμα αφορούσε τη γη. Ολη η γη των φεουδαρχών, της τσαρικής οικογένειας, η μοναστηριακή και εκκλησιαστική γη δημεύεται και αποδίδεται δωρεάν στους αγρότες για να την καλλιεργούν. Το 2ο Πανρωσικό Συνέδριο των Σοβιέτ αποφάσισε να σχηματιστεί μια εργατοαγροτική κυβέρνηση - το Συμβούλιο των Λαϊκών Επιτρόπων (ΣΛΕ) με πρόεδρο τον Βλαδίμηρο Ιλίτς Ουλιάνοφ (Λένιν). Σελίδα 10 / 12

11 Ο Κερένσκι και τούτη τη φορά κατάφερε να το σκάσει κρυφά στις ΗΠΑ. Τώρα οι μπολσεβίκοι μπορούσαν να καταπιαστούν με τη λύση των πιο δύσκολων προβλημάτων της χώρας Β.Ι. Λένιν: Απαντα, τ. 35, σελ Β. Ι. Λένιν: Απαντα, τ. 35, σελ Κατά χιλιάδες οι πιο γραμματισμένοι εργάτες και ώριμοι επαναστάτες διορίστηκαν στα δημόσια ιδρύματα. Αρχισε αμέσως ο εργατικός έλεγχος σε όλες τις επιχειρήσεις. Ψηφίστηκε το διάταγμα για το 8ωρο. Δημιουργήθηκαν νέα κρατικά όργανα για τη σχεδιασμένη οικονομία. Αρχισαν να εθνικοποιούνται οι φάμπρικες και τα εργοστάσια. Στο χωριό δημιουργούνται οι πρώτες κρατικές φάρμες (Σοφχόζ) και παραγωγικοί συνεταιρισμοί (Κολχόζ). Η εκκλησία διαχωρίστηκε από το κράτος. Καθιερώθηκε η γενική υποχρεωτική, στοιχειώδης εκπαίδευση. Οι γυναίκες έγιναν ισότιμες με τους άνδρες, τόσο στα εκλογικά δικαιώματα, όσο και στην αμοιβή εργασίας. Ισα δικαιώματα απόκτησαν όλα τα έθνη της Ρωσίας. Σε λίγο, όμως, θα έρθουν να διακόψουν αυτό το τεράστιο δημιουργικό έργο, η ξένη επέμβαση και ο εμφύλιος πόλεμος. Στην αρχή τα Αυστριακά, Γερμανικά, Ουγγρικά, Τουρκικά και έπειτα τα Αγγλικά, Γαλλικά, Ιαπωνικά, Αμερικανικά, Τσεχοσλοβακικά, Πολωνικά, Ρουμανικά και άλλα στρατεύματα θα εισβάλουν στο έδαφος της νεαρής ακόμα Σοβιετικής δημοκρατίας της Ρωσίας. Κάτω από την προστασία των εισβολέων θα σηκώσουν κεφάλι και θα εξοπολύσουν, στα μέσα του 1918, εμφύλιο πόλεμο, οι δυνάμεις της εσωτερικής αντεπανάστασης. Πρώτοι θα είναι οι δεξιοί εσσέροι και οι μενσεβίκοι και μετά θα συνεχίσουν το έργο τους οι πρώην τσαρικοί στρατηγοί και οι καντέτοι. Αντισοβιετική ανταρσία θα οργανώσουν και οι αριστεροί εσσέροι τον Ιούλη του 1918 στη Μόσχα με τη Σπυριντόνοβα. Οι εχθροί της επανάστασης, ξένοι και ντόπιοι, υπολόγιζαν ότι η χρεωκοπία της Σοβιετικής εξουσίας δεν θα αργούσε. Αλλά η ακούραστη δράση του κόμματος των μπολσεβίκων με επικεφαλής τους άξιους ηγέτες του, ο μαζικός ηρωϊσμός των εργατών και αγροτών που με αυταπάρνηση υπερασπίστηκαν την επανάσταση, οι κόκκινοι στρατιώτες εξασφάλισαν, κατά το τέλος του 1920, τη συντριβή των ξένων επεμβασιών και την εσωτερική αντεπανάσταση. Τα πολιτικά κόμματα που εξαχρειώθηκαν και εκτέθηκαν μπροστά στο λαό, έφυγαν από τον πολιτικό στίβο. Να γιατί επικράτησαν οι μπολσεβίκοι. Πριν απ' όλα εξέφραζαν με τον πιο σωστό τρόπο τις αντικειμενικές ανάγκες του λαού και της χώρας και της συντριπτικής πλειοψηφίας των μαζών. Εμαθαν το προλεταριάτο να βλέπει τους άμεσους και τελικούς σκοπούς, να ξέρει τους εχθρούς και τους συμμάχους του, να ξέρει να χρησιμοποιεί τις πιο διαφορετικές μεθόδους τακτικής πάλης. Οι μπολσεβίκοι εξέφρασαν τη στενή συνεργασία της εργατικής τάξης με τη φτωχή αγροτιά. Κέρδισαν την εμπιστοσύνη των απόμακρων Εθνικών περιοχών. Η ίδια η φύση του κόμματος το οδήγησε να μελετήσει και να χρησιμοποιήσει ικανότατα, τους νόμους της κοινωνικής εξέλιξης. Και τέλος, οι δυνάμεις των μπολσεβίκων είχαν καθοδηγητή τον μεγαλοφυή θεωρητικό, οξυδερκή πολιτικό και φλογερό επαναστάτη το Β. Ι. ΛΕΝΙΝ και τον συνεχιστή του έργου του Ι. Στάλιν. "Ο μπολσεβικισμός δε θα νικούσε την αστική τάξη το " έγραφε ο Λένιν, "αν δεν είχε μάθει προηγούμενα, στα , να νικά και να διώχνει αμείλικτα από το κόμμα της προλεταριακής πρωτοπορίας, τους μενσεβίκους, δηλαδή, τους οπορτουνιστές, τους ρεφορμιστές, τους σοσιαλσοβινιστές" Σελίδα 11 / 12

12 15. Β.Ι. Λένιν: Απαντα, τ. 40, σελ. 24). ΠΗΓΕΣ: 1. Β. Ι. ΛΕΝΙΝ: Απαντα, τόμοι 13, 7, 27, 11, 17, 26, 31, 34, 35, "Οκτωβριανή Επανάσταση". 3. "Πατρίδα Σοβιετική" 4. Β.Ι. ΛΕΝΙΝ: "Ενα βήμα μπρος δύο βήματα πίσω". 5. Μ. Α. Βασιλιέφσκι: "Το έργο όλης μου της ζωής". 6. Ε. Μπατάλοφ: "Η λενινιστική θεωρία της επανάστασης". 7. Γιούρι Βασίλιεφ: "Γιατί επικράτησε το Κόμμα των μπολσεβίκων". Ο είναι συνεργάτης της ΚΟΜΕΠ. Σελίδα 12 / 12