Στις 18 Ιουνίου 2013, το Συμβούλιο (Περιβάλλον) ενέκρινε τα συμπεράσματα που περιλαμβάνονται στο Παράρτημα του παρόντος σημειώματος.

Transcript

1 ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ Βρυξέλλες, 18 Ιουνίου 2013 (19.07) (OR. en) 11151/13 ENV 578 SAN 226 AGRI 395 FORETS 32 ENER 298 TRANS 336 ECOFIN 574 ΣΗΜΕΙΩΜΑ της: Γενικής Γραμματείας προς: τις αντιπροσωπείες αριθ. πρότ. Επιτρ.: 8556/13 ENV 304 SAN 128 AGRI 2245 FORETS 14 ENER 130 TRANS 167 ECOFIN COM(2013) 216 final Θέμα: Ανακοίνωση της Επιτροπής προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο, την Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή και την Επιτροπή των Περιφερειών. Στρατηγική της ΕΕ για την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή Συμπεράσματα του Συμβουλίου Στις 18 Ιουνίου 2013, το Συμβούλιο (Περιβάλλον) ενέκρινε τα συμπεράσματα που περιλαμβάνονται στο Παράρτημα του παρόντος σημειώματος /13 ΘΚ/γομ 1 DG E 1B EL

2 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Στρατηγική της ΕΕ για την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή - Συμπεράσματα του Συμβουλίου - Το Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης: 1. ΥΠΕΝΘΥΜΙΖΕΙ ότι ο στόχος της ΕΕ να διατηρήσει τη συνολική αύξηση της μέσης θερμοκρασίας της επιφάνειας της γης κάτω από τους 2 C σε σχέση με τα προβιομηχανικά επίπεδα, απαιτεί επείγουσα και φιλόδοξη δράση μετριασμού της αύξησης από την παγκόσμια κοινότητα, ΥΠΟΓΡΑΜΜΙΖΕΙ ότι η προσαρμογή συμπληρώνει κατά τρόπο αναγκαίο και αναπόφευκτο τη δράση μετριασμού, ΣΗΜΕΙΩΝΕΙ ότι την τελευταία δεκαετία ( ) η θερμοκρασία της χερσαίας έκτασης της Ευρώπης έχει διαμορφωθεί κατά μέσο όρο σε επίπεδα υψηλότερα κατά 1,3 C από τα προβιομηχανικά, δηλαδή πάνω από τον παγκόσμιο μέσο όρο, ενώ γίνονται ήδη αισθητές οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής, όπως η συχνότητα και η ένταση των ακραίων καιρικών φαινομένων και των μεταβολών στον υδρολογικό κύκλο και τη στάθμη της θάλασσας, καθώς και οι επιπτώσεις στην κοινωνία, την οικονομία και τη φύση, ΑΝΑΓΝΩΡΙΖΕΙ τη σημασία έγκαιρης και σχεδιασμένης προσαρμογής στις αναπόφευκτες επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής, ιδίως στις πλέον ευάλωτες περιοχές και κοινωνικές ομάδες, ΥΠΟΓΡΑΜΜΙΖΕΙ ότι η αδράνεια ή οι καθυστερήσεις ως προς την ανάληψη ενδεδειγμένης δράσης προσαρμογής μπορεί να συνεπάγεται πρόσθετο κόστος. 2. ΣΗΜΕΙΩΝΕΙ ότι έχουν ήδη υλοποιηθεί ευρέως τα μέτρα που καθορίζονται στη Λευκή Βίβλο του 2009 «Προσαρμογή στην αλλαγή του κλίματος: Προς ένα ευρωπαϊκό πλαίσιο δράσης» για το αρχικό στάδιο έως το 2012, τα οποία θέτουν τις βάσεις για μια συνολική στρατηγική της ΕΕ για την προσαρμογή, μεταξύ άλλων μέσω της διαδικτυακής ευρωπαϊκής πλατφόρμας προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή (Climate-ADAPT) που εγκαινιάστηκε το Μάρτιο του /13 ΘΚ/γομ 2

3 3. ΕΚΦΡΑΖΕΙ ΙΚΑΝΟΠΟΙΗΣΗ για την ανακοίνωση της Επιτροπής με τίτλο «Στρατηγική της ΕΕ για την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή», η οποία αποσκοπεί να συμβάλει στην ενίσχυση της ανθεκτικότητας της Ευρώπης στην κλιματική αλλαγή και να αυξήσει την ετοιμότητα και την ικανότητα αντιμετώπισης των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής σε τοπικό, περιφερειακό, εθνικό και ενωσιακό επίπεδο, καθώς και να διαμορφώσει όραμα έναντι των διασυνοριακών προκλήσεων και των εξόχως απόκεντρων περιοχών, με την ανάπτυξη συνεκτικής προσέγγισης και τη βελτίωση του συντονισμού, ΕΠΙΣΗΜΑΙΝΕΙ ότι η πολιτική της ΕΕ για την προσαρμογή θα πρέπει να διευκολύνει τις ανθεκτικότερες στην κλιματική αλλαγή επενδύσεις, ενώ προβλέπεται ότι θα συμβάλει στη μετάβαση στην πράσινη οικονομία και τη δημιουργία νέων εργασιακών δυνατοτήτων. 4. ΕΚΦΡΑΖΕΙ ΙΚΑΝΟΠΟΙΗΣΗ για την έγκριση της Πράσινης Βίβλου σχετικά με την ασφάλιση κατά φυσικών ή ανθρωπογενών καταστροφών, ΥΠΟΓΡΑΜΜΙΖΕΙ την ανάγκη περαιτέρω διερεύνησης της χρήσης της ασφάλισης και άλλων χρηματοοικονομικών προϊόντων με σκοπό να δοθούν κίνητρα για αποφάσεις σχετικά με ανθεκτικές στην κλιματική αλλαγή επενδύσεις εκ μέρους των επιχειρήσεων και των κατόχων ιδιοκτησίας προκειμένου να δράσουν συμπληρωματικά σε σχέση με την κρατική παρέμβαση για την προσαρμογή. 5. ΣΗΜΕΙΩΝΕΙ την εκτίμηση αντικτύπου και τα έγγραφα εργασίας των υπηρεσιών της Επιτροπής που συνοδεύουν την ανακοίνωση: σχετικά με θέματα για την παράκτια ζώνη και το θαλάσσιο περιβάλλον, την υγεία, τις υποδομές και τη μετανάστευση, και τις κατευθυντήριες γραμμές όσον αφορά την πολιτική για τη συνοχή, την ανάπτυξη της υπαίθρου και τη χάραξη στρατηγικών προσαρμογής, ΑΝΑΓΝΩΡΙΖΕΙ ότι τα εν λόγω έγγραφα μπορούν να αποτελέσουν χρήσιμη βάση για τις εν εξελίξει και τις μελλοντικές εργασίες για την προσαρμογή, ΥΠΕΝΘΥΜΙΖΕΙ ότι η προσαρμογή αποτελεί επίσης σημαντική πρόκληση για τις εξωτερικές μας σχέσεις, ιδίως σε ό,τι αφορά τη συνεργασία και την ανάπτυξη /13 ΘΚ/γομ 3

4 6. ΤΟΝΙΖΕΙ την ανάγκη για ενισχυμένη δράση σε όλα τα επίπεδα και από όλους τους αρμόδιους φορείς για την προώθηση της προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή κατά τον πλέον αποτελεσματικό τρόπο, ΥΠΟΓΡΑΜΜΙΖΕΙ ότι οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής όπως πλημμύρες, ξηρασία, κύματα καύσωνα, άνοδος της στάθμης της θάλασσας και διάβρωση, μπορεί να ποικίλουν σε σημαντικό βαθμό μεταξύ εδαφών και περιοχών ανά την Ευρώπη και ότι, κατά συνέπεια, τα περισσότερα μέτρα προσαρμογής θα χρειαστεί να ληφθούν σε εθνικό, περιφερειακό και τοπικό επίπεδο, καθώς και σε διασυνοριακό επίπεδο, θα πρέπει δε να βασιστούν στις βέλτιστες διαθέσιμες γνώσεις και πρακτικές καθώς και στις ιδιαίτερες περιστάσεις που αντιμετωπίζουν τα κράτη μέλη, ΑΝΑΓΝΩΡΙΖΕΙ ότι ο οφειλόμενος στην κλιματική αλλαγή αντίκτυπος σε παγκόσμιο επίπεδο μπορεί να έχει επιπτώσεις και στην ΕΕ, η οποία θα πρέπει να δώσει μεγαλύτερη προσοχή στις μελλοντικές εκτιμήσεις κινδύνου, ΑΝΑΓΝΩΡΙΖΕΙ ότι μια από τις μεγαλύτερες προκλήσεις για τη λήψη οικονομικά αποδοτικών μέτρων προσαρμογής είναι η επίτευξη συντονισμού και συνοχής στα διάφορα επίπεδα προγραμματισμού και διαχείρισης και ότι οι εθνικές στρατηγικές προσαρμογής, συμπεριλαμβανομένων των εκτιμήσεων κινδύνου και τρωτότητας αποτελούν βασικά εργαλεία που είναι προορισμένα να ενημερώνουν και να προκρίνουν την ανάληψη δράσης και επενδύσεων /13 ΘΚ/γομ 4

5 7. ΤΟΝΙΖΕΙ τη σημασία της ενσωμάτωσης των θεμάτων προσαρμογής σε όλες τις σχετικές πολιτικές σε κάθε επίπεδο κυβέρνησης (ευρωπαϊκό, εθνικό, περιφερειακό και τοπικό, λαμβανομένης υπόψη της αρχής της επικουρικότητας), ΣΗΜΕΙΩΝΕΙ ότι η διάσταση της προσαρμογής έχει ήδη ενταχθεί στη νομοθεσία της ΕΕ σε τομείς όπως τα θαλάσσια ύδατα, η δασοκομία και οι μεταφορές, καθώς και σε σημαντικά μέσα άσκησης πολιτικής, όπως εκείνα που αφορούν τα εσωτερικά ύδατα, τη βιοποικιλότητα, τη μετανάστευση και την κινητικότητα, ΤΟΝΙΖΕΙ ότι η στρατηγική της ΕΕ για την προσαρμογή στηρίζει την ευρωπαϊκή στρατηγική σχετικά με το «σχέδιο για τη διαφύλαξη των υδάτινων πόρων της Ευρώπης», ΑΙΡΕΤΙΖΕΙ τις πρωτοβουλίες για την ενσωμάτωση των θεμάτων προσαρμογής στη γεωργία και τη δασοκομία, το θαλάσσιο χωροταξικό σχεδιασμό και την ολοκληρωμένη διαχείριση των παράκτιων ζωνών, τον ενεργειακό τομέα, την πρόληψη και τη διαχείριση των κινδύνων καταστροφών, τις μεταφορές, την έρευνα, την υγεία και το περιβάλλον, ΧΑΙΡΕΤΙΖΕΙ την πρόθεση της Επιτροπής να στηρίξει την προσαρμογή στις πόλεις, με βάση το παράδειγμα της πρωτοβουλίας του «Συμφώνου των Δημάρχων», ΚΑΛΕΙ την Επιτροπή να συνεχίσει να λαμβάνει υπόψη την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή στις σχετικές προτάσεις για ανάληψη δράσης από την ΕΕ και να διευκολύνει περαιτέρω τη δράση της ΕΕ για την ανθεκτικότητα στην αλλαγή του κλίματος καθώς και τις δια βίου επενδύσεις, σύμφωνα με τις βέλτιστες διαθέσιμες γνώσεις και πρακτικές, και δη σε βασικούς τομείς πολιτικής όπως μεταξύ άλλων: στην Κοινή Γεωργική Πολιτική, την πολιτική για τη συνοχή και την Κοινή Αλιευτική Πολιτική, στην προώθηση ανθεκτικότερων υποδομών και τη διερεύνηση των επιλογών για την καλύτερη ενσωμάτωση των μελημάτων για την προσαρμογή, μεταξύ άλλων στα αντίστοιχα ευρωπαϊκά πρότυπα, στη διερεύνηση της ανάγκης για πρόσθετη καθοδήγηση όσον αφορά προσεγγίσεις προσαρμογής με βάση τα οικοσυστήματα, και στη διερεύνηση των ασφαλιστικών προγραμμάτων και άλλων χρηματοπιστωτικών προϊόντων για ανθεκτικές στην κλιματική αλλαγή επενδυτικές και επιχειρηματικές αποφάσεις /13 ΘΚ/γομ 5

6 8. ΣΗΜΕΙΩΝΕΙ την πρόοδο που έχει ήδη επιτελεστεί από τα κράτη μέλη της ΕΕ σε σχέση με την εκπόνηση, την έγκριση και την υλοποίηση των αντίστοιχων εθνικών στρατηγικών για την προσαρμογή, ΚΑΛΕΙ όλα τα κράτη μέλη να συνεχίσουν να αναπτύσσουν, να εφαρμόζουν και να επανεξετάζουν τις οικείες πολιτικές για την προσαρμογή, υπό το πρίσμα των κατευθυντήριων γραμμών που εκπόνησε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή όπου διαλαμβάνονται θέματα όπως οι διασυνοριακές πτυχές και η συνοχή με εθνικά σχέδια διαχείρισης κινδύνου καταστροφών, 9. ΣΗΜΕΙΩΝΕΙ επιπλέον ότι η Επιτροπή προτίθεται να αξιολογήσει το 2017, βάσει μεταξύ άλλων των σχετικών εκθέσεων των κρατών μελών στο πλαίσιο του κανονισμού για το μηχανισμό παρακολούθησης, την πρόοδο που επιτέλεσαν τα κράτη μέλη, ενώ θα εξετάσει το ενδεχόμενο υποβολής πρόσθετων προτάσεων, κατά περίπτωση, εάν διαπιστώσει ότι η πρόοδος που σημειώθηκε ήταν ανεπαρκής, ΚΑΛΕΙ την Επιτροπή να διαβουλευθεί με τα κράτη μέλη όσον αφορά την προσέγγιση, συμπεριλαμβανομένων των κριτηρίων για τη διενέργεια της αξιολόγησής της. Στο πλαίσιο αυτό, ΧΑΙΡΕΤΙΖΕΙ τη δέσμευση της Επιτροπής να αναπτύξει, σε στενή συνεργασία με τα κράτη μέλη και βασιζόμενη στις εν εξελίξει εργασίες στα κράτη μέλη, δείκτες για την αξιολόγηση των προσπαθειών προσαρμογής και των τρωτών σημείων στο σύνολο της ΕΕ. 10. ΣΗΜΕΙΩΝΕΙ ότι το σχέδιο πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου (ΠΔΠ) περιλαμβάνει το στόχο της αύξησης των δαπανών που σχετίζονται με το κλίμα σε ποσοστό τουλάχιστον 20 % του προϋπολογισμού της ΕΕ, ΧΑΙΡΕΤΙΖΕΙ τη δέσμευση της Επιτροπής να παράσχει χρηματοδότηση μέσω του προγράμματος LIFE της ΕΕ, η οποία θα είναι συμπληρωματική σε σχέση με άλλα χρηματοδοτικά μέσα, με σκοπό τη στήριξη της δημιουργίας ικανότητας και την επιτάχυνση της δράσης προσαρμογής στην Ευρώπη κατά την περίοδο , θα αφορά ιδιαίτερα ευάλωτες περιοχές, λαμβανομένων υπόψη των εθνικών και περιφερειακών ιδιομορφιών, και θα προάγει ειδικότερα τη βελτίωση και την εκτενέστερη χρήση προσεγγίσεων με βάση το οικοσύστημα, οι οποίες είναι επίσης επωφελείς για τη βιοποικιλότητα και την παροχή άλλων υπηρεσιών οικοσυστήματος, και προωθούν καινοτόμες τεχνολογίες προσαρμογής, ΥΠΟΓΡΑΜΜΙΖΕΙ ότι η βελτιωμένη πρόσβαση στη χρηματοδότηση θα αποτελέσει καθοριστικό παράγοντα για την οικοδόμηση μιας ανθεκτικότερης στην κλιματική αλλαγή Ευρώπης /13 ΘΚ/γομ 6

7 11. ΑΝΑΓΝΩΡΙΖΕΙ ότι σημειώνεται βελτίωση όσον αφορά τη σχετική με την προσαρμογή γνώση προς το σκοπό της λήψης αποφάσεων, αλλά εξακολουθούν να υφίστανται ελλείψεις σε βασικές γνώσεις, ΥΠΟΓΡΑΜΜΙΖΕΙ την ανάγκη διαρκούς βελτίωσης της διαχείρισης της γνώσης και της ανταλλαγής δεδομένων για τις πιθανές επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής και την τρωτότητα έναντι αυτής, τις συναφείς κοινωνικό-οικονομικές πτυχές και το κόστος και τα οφέλη των διαφόρων επιλογών προσαρμογής, λαμβανομένων υπόψη των συγκεκριμένων συνθηκών, των αναγκών και των βέλτιστων πρακτικών των κρατών μελών, ΕΠΙΣΗΜΑΙΝΕΙ τη σημασία της εκπαίδευσης, της μεγαλύτερης ευαισθητοποίησης και της δημιουργίας ικανοτήτων όσον αφορά τη βελτίωση της ανθεκτικότητας των κοινωνιών στις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής μέσω της προώθησης προορατικών και προληπτικών μέτρων και πολιτικών, ΧΑΙΡΕΤΙΖΕΙ την πρόθεση της Επιτροπής να συνεργαστεί με τα κράτη μέλη και ενδιαφερόμενους φορείς με σκοπό το λεπτομερέστερο προσδιορισμό των ανωτέρω ελλιπών γνώσεων και τον καθορισμό των κατάλληλων εργαλείων και μεθοδολογιών για την αντιμετώπισή τους, και να παράσχει βελτιωμένη διεπαφή μεταξύ επιστημονικών κλάδων, χάραξης πολιτικής και επιχειρήσεων, ΧΑΙΡΕΤΙΖΕΙ τη δέσμευση της Επιτροπής και του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Περιβάλλοντος για την περαιτέρω ανάπτυξη της πλατφόρμας Climate-ADAPT ως ενιαίου κέντρου εξυπηρέτησης (one-stop shop) σχετικά με πληροφορίες για την προσαρμογή στην Ευρώπη και την ανάπτυξη διεπαφής μεταξύ της Climate-ADAPT και άλλων σχετικών πλατφορμών, συμπεριλαμβανομένων των εθνικών και τοπικών δικτυακών πυλών που αφορούν την προσαρμογή, ΥΠΟΓΡΑΜΜΙΖΕΙ την ανάγκη στενής συνεργασίας με το πρόγραμμα Copernicus (Παγκόσμια παρακολούθηση του περιβάλλοντος και της ασφάλειας) προκειμένου να περιληφθούν όλες οι σχετικές πληροφορίες και δεδομένα που παρέχει μέσω των κλιματικών υπηρεσιών του. 12. ΥΠΟΓΡΑΜΜΙΖΕΙ την ανάγκη κατάλληλου μηχανισμού για το συντονισμό της πολιτικής σε ευρωπαϊκό επίπεδο με τη συμμετοχή των κρατών μελών, μέσω των σχετικών υφιστάμενων φόρουμ, συμπεριλαμβανομένης της επιτροπής για την κλιματική αλλαγή, και άλλων σχημάτων, καθώς και την ανάγκη διαβούλευσης και συνεργασίας με τους ενδιαφερόμενους φορείς για την εξασφάλιση ορθής και έγκαιρης υλοποίησης της στρατηγικής, ΑΝΑΓΝΩΡΙΖΕΙ επίσης ότι η ευαισθητοποίηση και η ετοιμότητα διαφέρουν από χώρα σε χώρα και ότι, ως εκ τούτου, πρέπει να προαχθεί η συνεργασία μεταξύ κρατών μελών και περιοχών, συμπεριλαμβανομένης της ανταλλαγής και της μεταφοράς γνώσεων καθώς και της παροχής συνδρομής για τη διαχείριση έκτακτων καταστάσεων, ΕΝΘΑΡΡΥΝΕΙ τα κράτη μέλη να ορίσουν έως τα τέλη του 2013 εθνικά σημεία επαφής προκειμένου να συντονίσουν την επικοινωνία και να συμβάλουν στην αύξηση της ευαισθητοποίησης και στις εργασίες υποβολής εκθέσεων /13 ΘΚ/γομ 7