Έκθεση Εσωτερικής Αξιολόγησης

Transcript

1 ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ Τ.Ε.Ι. ΠΑΤΡΩΝ ΣΧΟΛΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ Έκθεση Εσωτερικής Αξιολόγησης ΠΑΤΡΑ ΙΟΥΝΙΟΣ 2012

2 2 Πίνακας περιεχομένων Πρόλογος Η διαδικασία της εσωτερικής αξιολόγησης Περιγραφή και ανάλυση της διαδικασίας εσωτερικής αξιολόγησης Η σύνθεση της ΟΜΕΑ Ποιοι και πώς συνεργάστηκαν με την ΟΜ.Ε.Α. για τη διαμόρφωση της Έκθεσης Πηγές και διαδικασίες που χρησιμοποιήθηκαν για την άντληση πληροφοριών Συζήτηση της έκθεσης στο εσωτερικό του Τμήματος Ανάλυση των θετικών στοιχείων και των δυσκολιών που παρουσιάστηκαν κατά τη διαδικασία της εσωτερικής αξιολόγησης Προτάσεις για τη βελτίωση της διαδικασίας Παρουσίαση του Τμήματος Γεωγραφική θέση του Τμήματος Ιστορικό της εξέλιξης του Τμήματος Στελέχωση του Τμήματος σε διδακτικό, διοικητικό και εργαστηριακό προσωπικό, κατά την τελευταία πενταετία Αριθμός και κατανομή των φοιτητών κατά την τελευταία πενταετία Σκοπός και στόχοι του Τμήματος Στόχοι και σκοποί του Τμήματος σύμφωνα με το ΦΕΚ ίδρυσής του Πώς αντιλαμβάνεται η ακαδημαϊκή κοινότητα του Τμήματος τους στόχους και τους σκοπούς του Τμήματος Απόκλιση των επίσημα διατυπωμένων (στο ΦΕΚ ίδρυσης) στόχων του Τμήματος από εκείνους που σήμερα το Τμήμα θεωρεί ότι πρέπει να επιδιώκει Επίτευξη των στόχων του Τμήματος και παράγοντες που δρουν αποτρεπτικά ή ανασταλτικά Αναθεώρηση των επίσημα διατυπωμένων (στο ΦΕΚ ίδρυσης) στόχων του Τμήματος Διοίκηση του Τμήματος Θεσμοθετημένες επιτροπές που λειτουργούν στο Τμήμα Εσωτερικοί κανονισμοί που υπάρχουν στο Τμήμα Διάρθρωση του Τμήματος σε Τομείς Προγράμματα Σπουδών Πρόγραμμα Προπτυχιακών Σπουδών Ανταπόκριση του Προγράμματος Προπτυχιακών Σπουδών στους στόχους του Τμήματος και τις απαιτήσεις της κοινωνίας Δομή, συνεκτικότητα και λειτουργικότητα του Προγράμματος Προπτυχιακών Σπουδών Το εξεταστικό σύστημα Διεθνής διάσταση του Προγράμματος Προπτυχιακών Σπουδών Πρακτική άσκηση των σπουδαστών Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών Διδακτικό έργο Αποτελεσματικότητα του διδακτικού προσωπικού Διαδικασία αξιολόγησης των διδασκόντων από τους σπουδαστές

3 Αξιοποίηση των αποτελεσμάτων της αξιολόγησης των διδασκόντων από τους φοιτητές Μέσος εβδομαδιαίος φόρτος διδακτικού έργου των μελών του ακαδημαϊκού προσωπικού του Τμήματος Μέλη του ακαδημαϊκού προσωπικού του Τμήματος που διδάσκουν στο Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών Θεσμοθετημένες από το Τμήμα υποτροφίες/βραβεία διδασκαλίας Ποιότητα και αποτελεσματικότητα της διδακτικής διαδικασίας Διδακτικές μέθοδοι που χρησιμοποιούνται Διαδικασία επικαιροποίησης του περιεχομένου των μαθημάτων και των διδακτικών μεθόδων Ποσοστό σπουδαστών που συμμετέχουν στις εξετάσεις Ποσοστά επιτυχίας των σπουδαστών στις εξετάσεις Μέσος βαθμός πτυχίου Μέση διάρκεια σπουδών για τη λήψη πτυχίου Οργάνωση και εφαρμογή του διδακτικού έργου Γνωστοποίηση στους σπουδαστές της ύλης των μαθημάτων Περιγραφή των μαθησιακών στόχων των μαθημάτων και τα προσδοκώμενα αποτελέσματα Διαδικασία μέτρησης της επίτευξης των μαθησιακών στόχων των μαθημάτων Τήρηση του ωρολογίου προγράμματος των μαθημάτων Οργάνωση και δομή του ωρολογίου προγράμματος μαθημάτων Βασικά εισαγωγικά Μαθήματα που διδάσκονται από μέλη ΕΠ των δύο ανώτερων βαθμίδων Μέλη του ακαδημαϊκού προσωπικού του Τμήματος που διδάσκουν μαθήματα που δεν εμπίπτουν στο στενό ή ευρύτερο γνωστικό τους πεδίο Εκπαιδευτικά βοηθήματα Είδη και αριθμός βοηθημάτων που διανέμονται στους φοιτητές Διαδικασία επικαιροποίησης των βοηθημάτων Διάθεση των βοηθημάτων Ποσοστό της διδασκόμενης ύλης που καλύπτεται από τα βοηθήματα Βιβλιογραφική υποστήριξη πέραν των διανεμόμενων συγγραμμάτων Διαθέσιμα μέσα και υποδομές Αίθουσες διδασκαλίας Εκπαιδευτικά εργαστήρια Διαθεσιμότητα των εκπαιδευτικών εργαστηρίων για χρήση εκτός προγραμματισμένων ωρών Αξιοποίηση των τεχνολογιών πληροφορικής και επικοινωνιών ΤΠΕ στην παρουσίαση των μαθημάτων ΤΠΕ στη διδασκαλία ΤΠΕ στην εργαστηριακή εκπαίδευση ΤΠΕ στην αξιολόγηση των φοιτητών ΤΠΕ στην επικοινωνία των φοιτητών με τον διδάσκοντα Ύψος επενδύσεων του Τμήματος σε ΤΠΕ κατά την τελευταία πενταετία Αναλογία διδασκόντων/διδασκομένων και η μεταξύ τους συνεργασία Αναλογία διδασκόντων/διδασκομένων στα μαθήματα Αναλογία διδασκόντων/διδασκομένων στα εργαστήρια Ώρες γραφείου για συνεργασία με τους φοιτητές Σύνδεση της διδασκαλίας με την έρευνα Εκπαίδευση των σπουδαστών στην ερευνητική διαδικασία Δυνατότητα συμμετοχής σπουδαστών σε ερευνητικά έργα... 56

4 Συνεργασίες με εκπαιδευτικά κέντρα του εσωτερικού και του εξωτερικού και με το κοινωνικό σύνολο Κινητικότητα του διδακτικού προσωπικού και των φοιτητών Στρατηγικός σχεδιασμός του Τμήματος σχετικά με την κινητικότητα των μελών της ακαδημαϊκής κοινότητας Συμφωνίες που έχουν συναφθεί για την ενίσχυση της κινητικότητας του διδακτικού προσωπικού ή/και των σπουδαστών Μέλη του ακαδημαϊκού προσωπικού του Τμήματος που μετακινήθηκαν προς άλλα Ιδρύματα στο πλαίσιο ακαδημαϊκών/ερευνητικών δραστηριοτήτων κατά την τελευταία πενταετία Mέλη του ακαδημαϊκού προσωπικού άλλων Ιδρυμάτων που μετακινήθηκαν προς το Τμήμα στο πλαίσιο ακαδημαϊκών/ερευνητικών δραστηριοτήτων κατά την τελευταία πενταετία Σπουδαστές του Τμήματος που μετακινήθηκαν προς άλλα Ιδρύματα στο πλαίσιο ακαδημαϊκών/ερευνητικών δραστηριοτήτων κατά την τελευταία πενταετία Σπουδαστές άλλων Ιδρυμάτων που μετακινήθηκαν προς το Τμήμα στο πλαίσιο ακαδημαϊκών/ερευνητικών δραστηριοτήτων κατά την τελευταία πενταετία Διαδικασίες αναγνώρισης του εκπαιδευτικού έργου που πραγματοποιήθηκε σε άλλο Ίδρυμα Λειτουργία και στελέχωση του κεντρικού Γραφείου Διεθνών / Ευρωπαϊκών Προγραμμάτων και των συνδέσμων τους Ενέργειες για την προβολή και ενημέρωση της ακαδημαϊκής κοινότητας για τα προγράμματα κινητικότητας Εκδηλώσεις για τους εισερχόμενους σπουδαστές από άλλα Ιδρύματα Υποστήριξη εισερχομένων σπουδαστών Μαθήματα που διδάσκονται σε ξένη γλώσσα για εισερχόμενους αλλοδαπούς σπουδαστές Πρόσθετη (από το Τμήμα ή/και το Ίδρυμα) οικονομική ενίσχυση των φοιτητών και των μελών του ακαδημαϊκού προσωπικού που λαμβάνουν μέρος στα προγράμματα κινητικότητας Προώθηση στο Τμήμα της ιδέας της κινητικότητας σπουδαστών και μελών του ακαδημαϊκού προσωπικού και της Ευρωπαϊκής διάστασης γενικότερα Έλεγχος της ποιότητας της κινητικότητας του ακαδημαϊκού προσωπικού Ερευνητικό έργο Η προαγωγή της έρευνας στο πλαίσιο του Τμήματος Ερευνητική πολιτική του Τμήματος Παρακολούθηση της υλοποίησης της ερευνητικής πολιτικής του Τμήματος Δημοσιοποίηση του απολογισμού υλοποίησης της ερευνητικής πολιτικής του Τμήματος Κίνητρα για τη διεξαγωγή έρευνας στα μέλη της ακαδημαϊκής κοινότητας Ενημέρωση του ακαδημαϊκού προσωπικού για δυνατότητες χρηματοδότησης της έρευνας Υποστήριξη της ερευνητικής διαδικασίας Θεσμοθετημένες από το Τμήμα υποτροφίες έρευνας Διάχυση των ερευνητικών αποτελεσμάτων στο εσωτερικό του Τμήματος Διάχυση των ερευνητικών αποτελεσμάτων εκτός Τμήματος, στην ελληνική και διεθνή ακαδημαϊκή και επιστημονική κοινότητα... 61

5 Διάχυση των ερευνητικών αποτελεσμάτων στο τοπικό και εθνικό κοινωνικό περιβάλλον Ερευνητικά προγράμματα και έργα που εκτελούνται στο Τμήμα Ερευνητικά προγράμματα και δραστηριότητες που υλοποιήθηκαν ή βρίσκονται σε εξέλιξη κατά την τελευταία πενταετία Ποσοστό μελών Ε.Π. που αναλαμβάνει ερευνητικές πρωτοβουλίες Συμμετοχή εξωτερικών συνεργατών ή/και μεταδιδακτορικών ερευνητών στα ερευνητικά προγράμματα Διαθέσιμες ερευνητικές υποδομές Αριθμός και χωρητικότητα ερευνητικών εργαστηρίων Επάρκεια, καταλληλότητα και ποιότητα των χώρων ερευνητικών εργαστηρίων Επιστημονικές δημοσιεύσεις των μελών Ε.Π. του Τμήματος κατά την τελευταία πενταετία Βιβλία/μονογραφίες που δημοσίευσαν τα μέλη Ε.Π. του Τμήματος Εργασίες που δημοσίευσαν τα μέλη Ε.Π. του Τμήματος Κεφάλαια που δημοσίευσαν τα μέλη Ε.Π. του Τμήματος σε συλλογικούς τόμους Άλλες εργασίες που δημοσίευσαν τα μέλη Ε.Π. του Τμήματος Ανακοινώσεις σε επιστημονικά συνέδρια που δεν εκδίδουν Πρακτικά και έκαναν τα μέλη Ε.Π. του Τμήματος Βαθμός αναγνώρισης της έρευνας που γίνεται στο Τμήμα από τρίτους Ετεροαναφορές (citations) που υπάρχουν σε δημοσιεύσεις μελών Ε.Π. του Τμήματος Αναφορές του ειδικού ή του επιστημονικού τύπου που έγιναν σε ερευνητικά αποτελέσματα μελών Ε.Π. του Τμήματος κατά την τελευταία πενταετία Βιβλιοκρισίες για βιβλία μελών Ε.Π. του Τμήματος που έχουν δημοσιευθεί σε επιστημονικά περιοδικά Συμμετοχές μελών Ε.Π. του Τμήματος σε επιτροπές επιστημονικών συνεδρίων κατά την τελευταία πενταετία Συμμετοχές μελών Ε.Π. του Τμήματος σε συντακτικές επιτροπές επιστημονικών περιοδικών Προσκλήσεις μελών Ε.Π. του Τμήματος από άλλους ακαδημαϊκούς / ερευνητικούς φορείς για διαλέξεις/παρουσιάσεις κλπ. κατά την τελευταία πενταετία Μέλη Ε.Π. του Τμήματος που έχουν διατελέσει κριτές σε επιστημονικά περιοδικά Διπλώματα ευρεσιτεχνίας που απονεμήθηκαν σε μέλη Ε.Π. του Τμήματος Ερευνητικές συνεργασίες του Τμήματος Διακρίσεις και βραβεία ερευνητικού έργου που έχουν απονεμηθεί σε μέλη του Τμήματος Βαθμός συμμετοχής των σπουδαστών στην έρευνα Σχέσεις με κοινωνικούς / πολιτιστικούς / παραγωγικούς (ΚΠΠ) φορείς Στρατηγική ακαδημαϊκής ανάπτυξης Η στρατηγική ακαδημαϊκής ανάπτυξης του Τμήματος Διαδικασία διαμόρφωσης συγκεκριμένου βραχυ-μεσοπρόθεσμου σχεδίου ανάπτυξης Διαδικασία παρακολούθησης του σχεδίου ανάπτυξης Διαδικασία δημοσιοποίησης του σχεδίου ανάπτυξης και των αποτελεσμάτων του... 69

6 Συμμετοχή της ακαδημαϊκής κοινότητας στη διαμόρφωση και παρακολούθηση της υλοποίησης, και στη δημοσιοποίηση των αποτελεσμάτων των αναπτυξιακών στρατηγικών Απαιτούμενα για τον αποτελεσματικό σχεδιασμό της ακαδημαϊκής ανάπτυξης στοιχεία και δείκτες Προσπάθειες του Τμήματος προκειμένου να προσελκύσει μέλη ακαδημαϊκού προσωπικού υψηλού επιπέδου Προγραμματισμός προσλήψεων και εξελίξεων μελών του ακαδημαϊκού προσωπικού Σπουδαστές ανά έτος και προέλευσή τους ανά τρόπο εισαγωγής Προσπάθειες του Τμήματος προκειμένου να προσελκύσει σπουδαστές υψηλού επιπέδου Διαδικασία διαμόρφωσης στρατηγικής ακαδημαϊκής ανάπτυξης του Τμήματος Διοικητικές υπηρεσίες και υποδομές Αποτελεσματικότητα των διοικητικών και τεχνικών υπηρεσιών Στελέχωση και οργάνωση της Γραμματείας του Τμήματος Παρεχόμενες υπηρεσίες και ωράριο λειτουργίας της Γραμματείας Συνεργασία των διοικητικών υπηρεσιών του Τμήματος με την κεντρική διοίκηση του Ιδρύματος Στελέχωση και οργάνωση των Εργαστηρίων ή/και Σπουδαστηρίων του Τμήματος Υποστήριξη των υποδομών και υπηρεσιών πληροφορικής και τηλεπικοινωνιών του Τμήματος Πώς κρίνετε τις υπηρεσίες σπουδαστικής μέριμνας; Ο θεσμός του Συμβούλου Καθηγητή Πρόσβαση των μελών της ακαδημαϊκής κοινότητας στη χρήση Τεχνολογιών Πληροφορικής και Επικοινωνιών Υπηρεσία υποστήριξης των εργαζόμενων φοιτητών Υπηρεσία υποστήριξης των περισσότερο αδύναμων φοιτητών και εκείνων που δεν ολοκληρώνουν εμπρόθεσμα τις σπουδές τους Παροχή υποτροφιών Πολιτική του Τμήματος για την ομαλή ένταξη των νεοεισερχόμενων στο Τμήμα σπουδαστών Συμμετοχή των σπουδαστών στη ζωή του Τμήματος και του Ιδρύματος Υποστήριξη των αλλοδαπών σπουδαστών που μετακινούνται προς το Τμήμα Υποδομές πάσης φύσεως που χρησιμοποιεί το Τμήμα Επάρκεια και ποιότητα των τεκμηρίων της βιβλιοθήκης Επάρκεια και ποιότητα κοινόχρηστου τεχνικού εξοπλισμού Επάρκεια και ποιότητα χώρων και εξοπλισμού σπουδαστηρίων Επάρκεια και ποιότητα γραφείων διδασκόντων Επάρκεια και ποιότητα χώρων Γραμματείας Τμήματος Επάρκεια και ποιότητα χώρων συνεδριάσεων Επάρκεια και ποιότητα υποδομών ΑΜΕΑ Πρόσβαση των μελών της ακαδημαϊκής κοινότητας σε υποδομές και εξοπλισμό του Ιδρύματος Βαθμός αξιοποίησης νέων τεχνολογιών από τις διάφορες υπηρεσίες του Τμήματος (πλην εκπαιδευτικού και ερευνητικού έργου) Λειτουργίες του Τμήματος που υποστηρίζονται από ΤΠΕ Λειτουργίες του Τμήματος υποστηριζόμενες από ΤΠΕ που χρησιμοποιούνται από τις διοικητικές υπηρεσίες, τους φοιτητές και το ακαδημαϊκό προσωπικό Μέλη του ακαδημαϊκού προσωπικού του Τμήματος που διαθέτουν ιστοσελίδα στο διαδίκτυο... 76

7 Ανανέωση του ιστότοπου του Τμήματος στο διαδίκτυο Βαθμός διαφάνειας και αποτελεσματικότητα στη χρήση υποδομών και εξοπλισμού Χρήση των διαθέσιμων υποδομών του Τμήματος Χρήση του διαθέσιμου εξοπλισμού του Τμήματος Βαθμός διαφάνειας και αποτελεσματικότητα στη διαχείριση οικονομικών πόρων Διαδικασία σύνταξης και εκτέλεσης προϋπολογισμού του Τμήματος Διαδικασία κατανομής πόρων Διαδικασία απολογισμού Συμπεράσματα Τα κυριότερα θετικά και αρνητικά σημεία του Τμήματος, όπως αυτά προκύπτουν μέσα από την Έκθεση Εσωτερικής Αξιολόγησης Ευκαιρίες αξιοποίησης των θετικών σημείων και ενδεχόμενοι κίνδυνοι από τα αρνητικά σημεία Σχέδια βελτίωσης Το βραχυπρόθεσμο σχέδιο δράσης από το Τμήμα για τη μείωση των αδυναμιών και την αντιμετώπιση των απειλών και την ενίσχυση των θετικών σημείων ταυτόχρονα με την αξιοποίηση των ευκαιριών που παρουσιάζονται από τα άμεσο και έμμεσο εξωτερικό περιβάλλον του ιδρύματος Το μεσοπρόθεσμο σχέδιο δράσης από το Τμήμα για την άρση των αρνητικών και την ενίσχυση των θετικών σημείων Προτάσεις προς δράση από τη Διοίκηση του Ιδρύματος Πίνακες Πίνακας Εξέλιξη του προσωπικού του Τμήματος Πίνακας Εξέλιξη των εγγεγραμμένων σπουδαστών του Τμήματος σε όλα τα έτη σπουδών Πίνακας Εξέλιξη των εισερχομένων προπτυχιακών φοιτητών του Τμήματος Πίνακας Εξέλιξη του αριθμού των θέσεων και των αποφοίτων του Προγράμματος Μεταπτυχιακών Σπουδών (ΠΜΣ) Πίνακας Εξέλιξη του αριθμού των θέσεων και των αποφοίτων* του Προγράμματος Διδακτορικών Σπουδών Πίνακας Μαθήματα Προπτυχιακού Προγράμματος Σπουδών Πίνακας Μαθήματα Προπτυχιακού Προγράμματος Σπουδών Πίνακας Μαθήματα Προγράμματος Μεταπτυχιακών Σπουδών Πίνακας Μαθήματα Προγράμματος Μεταπτυχιακών Σπουδών Πίνακας Κατανομή βαθμολογίας και μέσος βαθμός πτυχίου των αποφοίτων του Προπτυχιακού Προγράμματος Σπουδών Πίνακας Κατανομή βαθμολογίας και μέσος βαθμός πτυχίου των αποφοίτων του Προγράμματος Μεταπτυχιακών Σπουδών (ΜΔΕ) Πίνακας Εξέλιξη του αριθμού των αποφοίτων του Προπτυχιακού Προγράμματος Σπουδών και διάρκεια σπουδών Πίνακας Αριθμός Επιστημονικών δημοσιεύσεων των μελών Δ.Ε.Π. του Τμήματος

8 8 Πίνακας Αναγνώριση του ερευνητικού έργου του Τμήματος Πίνακας Διεθνής Ερευνητική / Ακαδημαϊκή Παρουσία Τμήματος Πίνακας Διαθέσιμες Υποδομές Πίνακας Συνοπτικά στοιχεία εκπαιδευτικού αντικειμένου Πίνακας Ερευνητικά και Αναπτυξιακά κονδύλια Παραρτήματα Παράρτημα Ερωτηματολόγιο Αξιολόγησης Παράρτημα Απογραφικό Δελτίο Εξαμηνιαίου Μαθήματος Παράρτημα Ατομικό Απογραφικό Δελτίο Παράρτημα Πρόγραμμα Προπτυχιακών Σπουδών Παράρτημα Πίνακας Μαθημάτων Νέου Προγράμματος Σπουδών Παράρτημα Πρόταση Θέματος Πτυχιακής Εργασίας Παράρτημα Οδηγός Εκπόνησης Πτυχιακών Εργασιών Παράρτημα Ιδρύματα του εξωτερικού με τα οποία συζητείται σύναψη διμερούς συνεργασίας Παράρτημα Ερωτηματολόγιο προς τις επιχειρήσεις που απασχολούν σπουδαστές στα πλαίσια της Πρακτικής Άσκησης Παράρτημα Συμπεράσματα από την Επεξεργασία των Ερωτηματολογίων προς τους Σπουδαστές Παράρτημα Ερευνητικά Προγράμματα Παράρτημα Επιστημονικές δημοσιεύσεις Παράρτημα Πρόταση Δημιουργίας Ερευνητικού Εργαστηρίου Παράρτημα Πρόταση Μεταπτυχιακού Προγράμματος Εξειδίκευσης. 197

9 9 Πρόλογος Η παρούσα Έκθεση Εσωτερικής Αξιολόγησης του Τμήματος Διοίκησης Επιχειρήσεων του Α.Τ.Ε.Ι. Πάτρας, γίνεται στα πλαίσια της διαδικασίας Εσωτερικής Αξιολόγησης, με σκοπό να διαμορφώσει και να διατυπώσει το Τμήμα κριτική άποψη για την ποιότητα του επιτελούμενου έργου του, με βάση αντικειμενικά κριτήρια και δείκτες κοινής συναίνεσης και γενικής αποδοχής. Δεν πρόκειται για μια τυπική καταγραφή στοιχείων λειτουργίας και δεικτών αποδοτικότητας, αλλά για μια ουσιαστική αποτίμηση που σηματοδοτεί την ίδια την ταυτότητα του Τμήματος, καθώς αποτυπώνει και αναδεικνύει όλα τα χαρακτηριστικά της λειτουργίας του, θετικά και αρνητικά, και καταγράφει τις φιλοδοξίες του. Οι κύριοι στόχοι θα μπορούσαν να διατυπωθούν επιγραμματικά ως εξής: 1. Τεκμηριωμένη ανάδειξη των επιτευγμάτων του Τμήματος. 2. Επισήμανση σημείων που χρήζουν βελτίωσης. 3. Προσδιορισμός ενεργειών βελτίωσης. 4. Ανάληψη πρωτοβουλιών για αυτοτελή δράση εντός του Τμήματος, όπου και εφόσον είναι εφικτό. 5. Λήψη αποφάσεων για αυτοτελείς δράσεις εντός του Ιδρύματος, όπου και εφόσον είναι εφικτό. Κατά τη διάρκεια της διαδικασίας Εσωτερικής Αξιολόγησης, καταγράφηκαν τα σημαντικότερα πορίσματα που προκύπτουν από τη σύνθεση των στοιχείων, τα οποία συγκεντρώθηκαν με τη συμμετοχή όλων των μελών του Τμήματος, αναφορικά με το υφιστάμενο και το επιθυμητό επίπεδο ποιότητας και τους τρόπους επίτευξής του. Η διαδικασία Εσωτερικής Αξιολόγησης, ολοκληρώνεται με τη σύνταξη της παρούσας Έκθεσης. Υπεύθυνη για τη σύνταξη της Έκθεσης είναι η Ομάδα Εσωτερικής Αξιολόγησης (ΟΜ.Ε.Α.) που ορίστηκε από το Τμήμα. Στο έργο της ανταποκρίθηκε το σύνολο των μελών του Τμήματος (μέλη Ε.Π., Επιστημονικοί και Εργαστηριακοί Συνεργάτες, Διοικητικό Προσωπικό και Σπουδαστές). Η Έκθεση βασίζεται στα στοιχεία που περιλαμβάνονται στον Οδηγό Σπουδών, στον Ιστότοπο του Τμήματος, στα στοιχεία που συλλέχθηκαν απευθείας από τα μέλη του Τμήματος, καθώς και στα στοιχεία που περιλαμβάνονται στις Ετήσιες Εσωτερικές Εκθέσεις του. Η Έκθεση υπεισέρχεται, όσο το δυνατόν, κριτικά στην ανάλυση και αξιολόγηση αυτών των στοιχείων, με στόχο τη συναγωγή χρήσιμων συμπερασμάτων και προτάσεων που θα οδηγήσουν στη βελτίωση της λειτουργίας του Τμήματος. Η διάρθρωση του κειμένου αντιστοιχεί πλήρως στις βασικές ενότητες των κριτηρίων της Α.ΔΙ.Π. Η Ομάδα Εσωτερικής Αξιολόγησης

10 10 1. Η διαδικασία της εσωτερικής αξιολόγησης Στην ενότητα αυτή περιλαμβάνεται μια σύντομη περιγραφή, ανάλυση και κριτική αξιολόγηση της διαδικασίας εσωτερικής αξιολόγησης που ακολουθήθηκε στο Τμήμα, καθώς και προτάσεις για τη βελτίωσή της Περιγραφή και ανάλυση της διαδικασίας εσωτερικής αξιολόγησης Η σύνθεση της ΟΜΕΑ Η συγκρότηση της ΟΜ.Ε.Α. έγινε με την αριθμ. 3/ απόφαση της Γενικής Συνέλευσης του Τμήματος Διοίκησης Επιχειρήσεων Α.Τ.Ε.Ι. Πάτρας. Τα μέλη που συγκροτούν την ΟΜ.Ε.Α. είναι τα ακόλουθα: Δρ. Ήρα Αντωνοπούλου, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια. Κο. Νικόλαο Καναβό, Αναπληρωτή Καθηγητή. Δρ. Ι. Χρηστίδη, Καθηγητή (με αναπληρωματικό μέλος τον Κο Ι. Παναγόπουλο, Αναπληρωτή Καθηγητή / έχει επίσημα ζητηθεί από τη Γραμματεία η αναπλήρωση του Κου Ι. Χρηστίδη λόγω συνταξιοδότησής του από τον Κο Ι. Παναγόπουλο) Ποιοι και πώς συνεργάστηκαν με την ΟΜ.Ε.Α. για τη διαμόρφωση της Έκθεσης Η ΟΜ.Ε.Α., προκειμένου να διαμορφώσει την παρούσα Έκθεση, συνεργάστηκε με όλα τα μέλη του Τμήματος, τα οποία έδρασαν επικουρικά στο έργο της καθ όλη τη διάρκεια της αξιολόγησης. Επίσης, η ΟΜ.Ε.Α. συνεργάστηκε με όλα τα αρμόδια διοικητικά όργανα του Ιδρύματος, προκειμένου να συμπεριληφθούν στην Έκθεση όλα τα αναγκαία στατιστικά στοιχεία. Πραγματοποιήθηκαν αρκετές προπαρασκευαστικές συναντήσεις των μελών της ΟΜ.Ε.Α. και συζητήσεις με όλα τα μέλη Ε.Π. του Τμήματος, στις οποίες συζητήθηκε και αποφασίστηκε η διαδικασία που θα ακολουθούσε το Τμήμα στα πλαίσια της Εσωτερικής Αξιολόγησης. Στις συνεδριάσεις αυτές οριστικοποιήθηκε: Η διαμόρφωση των ερωτηματολογίων που θα διανέμονταν στους σπουδαστές. Η διαδικασία δημιουργίας ηλεκτρονικής βάσης δεδομένων, σύμφωνα με τα ερωτηματολόγια. Η διαδικασία συμπλήρωσης των ερωτηματολογίων στη βάση δεδομένων. Ο τρόπος στατιστικής επεξεργασίας των ερωτηματολογίων. Η διαδικασία συλλογής στοιχείων που αφορούν στο διδακτικό προσωπικό του Τμήματος. Το πλαίσιο σύνταξης της Έκθεσης Εσωτερικής Αξιολόγησης. Κατά τη διάρκεια συγγραφής της Έκθεσης, πραγματοποιήθηκαν εβδομαδιαίες συναντήσεις της ΟΜ.Ε.Α., σε μερικές από τις οποίες παρέστησαν και άλλα μέλη του Τμήματος που λειτούργησαν υποστηρικτικά σε διάφορα επιμέρους θέματα, και πέντε (5) τυπικές συνεδριάσεις προκειμένου να διαμορφωθεί η τελική μορφή της παρούσας Έκθεσης, τη συγγραφή της οποίας ανέλαβαν τα μέλη της ΟΜ.Ε.Α Πηγές και διαδικασίες που χρησιμοποιήθηκαν για την άντληση πληροφοριών Για την Εσωτερική Αξιολόγηση χρησιμοποιήθηκαν πολλά στοιχεία, τα οποία συλλέχθηκαν από τέσσερεις κυρίως πηγές: τους σπουδαστές το προσωπικό του Τμήματος (εκπαιδευτικό και διοικητικό) τα αρχεία του Τμήματος τα όργανα του Ιδρύματος

11 11 Αναλυτικά, ζητήθηκε από τους σπουδαστές να συμπληρώσουν ηλεκτρονικά ένα Ερωτηματολόγιο Αξιολόγησης Μαθήματος / Διδασκαλίας μεταξύ της 8 ης και 10 ης εβδομάδας διδασκαλίας, τόσο στο εαρινό του Ακαδημαϊκού Έτους όσο και στο χειμερινό του Ακαδημαϊκού Έτους Την ευθύνη για την υλοποίηση της διαδικασίας αυτής ανέλαβαν: Τα μέλη της ΟΜΕΑ Δρ. Ήρα Αντωνοπούλου. Κος Νικόλαος Καναβός. Δρ. Ιωάννης Χρηστίδης. Οι Επιστημονικοί/Εργαστηριακοί Συνεργάτες Δρ. Δημήτριος Παπαδόπουλος Δρ. Πάρις Ζαχούρης Κα. Στέλλα Στυλιάδη Κα. Αντωνία Μανιάτη Το Διοικητικό Προσωπικό του Τμήματος, με Προϊσταμένη Γραμματείας την Κα Άσπα Νικολάου. Η όλη διαδικασία έλαβε χώρα στο Εργαστήριο Α της Διοίκησης Επιχειρήσεων Α.Τ.Ε.Ι. Πάτρας (1 ος όροφος νέου κτιρίου Σ.Δ.Ο.). Συνολικά συμπληρώθηκαν και απαντήθηκαν 1832 ερωτηματολόγια στην Α φάση της Εσωτερικής Αξιολόγησης και 1815 ερωτηματολόγια στη Β φάση. Τα συγκεντρωτικά αποτελέσματα της επεξεργασίας των ερωτηματολογίων γνωστοποιούνται επισυναπτόμενα του παρόντος εγγράφου Έκθεσης. Στο διδακτικό προσωπικό του Τμήματος (ανεξαρτήτως βαθμίδας και σχέσης εργασίας με το Τμήμα), διανεμήθηκαν δύο απογραφικά δελτία: Απογραφικό Δελτίο Εξαμηνιαίου Μαθήματος (Παράρτημα 12-2), το οποίο οι διδάσκοντες συμπλήρωσαν για κάθε μάθημα (θεωρητικό ή εργαστηριακό) που διδάσκουν σε ηλεκτρονική μορφή. Ατομικό Απογραφικό Δελτίο (Παράρτημα 12-3), το οποίο συμπλήρωσε ο κάθε διδάσκοντας. Τα απαραίτητα στατιστικά στοιχεία μας κοινοποιήθηκαν από τα αρμόδια όργανα του Ιδρύματος, ενώ αρκετά σημεία της παρούσας Έκθεσης χρησιμοποιούν στοιχεία από τα αρχεία του Τμήματος. Επίσης, τα απαραίτητα στατιστικά στοιχεία για τη συμπλήρωση των πινάκων , και μας κοινοποιήθηκαν από τα αρμόδια όργανα του Ιδρύματος, ενώ αρκετά σημεία της παρούσας Έκθεσης χρησιμοποιούν στοιχεία από τα αρχεία του Τμήματος Συζήτηση της έκθεσης στο εσωτερικό του Τμήματος Καθ όλη την περίοδο συγγραφής της Έκθεσης, τα μέλη της ΟΜ.Ε.Α. διεξήγαγαν συζητήσεις με τα μέλη Ε.Π. του Τμήματος και την Προϊσταμένη της Γραμματείας, οι οποίοι συνέβαλαν στην τελική διαμόρφωση των περιεχομένων της. Η τελική μορφή της Έκθεσης κοινοποιήθηκε σε όλα τα μέλη της ΟΜ.Ε.Α. και στη συνέχεια κατατέθηκε στο Συμβούλιο του Α.Τ.Ε.Ι. Πάτρας Ανάλυση των θετικών στοιχείων και των δυσκολιών που παρουσιάστηκαν κατά τη διαδικασία της εσωτερικής αξιολόγησης Η διαδικασία Εσωτερικής Αξιολόγησης έδωσε στο Τμήμα μια πολύπλευρη και ολοκληρωμένη εικόνα για όλους τους σημαντικούς τομείς που συντελούν στην ακαδημαϊκή του υπόσταση, είτε σε επίπεδο επιστημονικής και διδακτικής επάρκειας, είτε σε επίπεδο υλικοτεχνικής υποδομής. Ένα σημαντικό θετικό αποτέλεσμα είναι η δυνατότητα σύγκρισης με άλλα Τμήματα Τεχνολογικών Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων, έχοντας αντικειμενικά και

12 12 στατιστικώς αποδεκτά κριτήρια. Η θετική ανταπόκριση από όλα τα μέλη του Τμήματος υπήρξε καταλυτική για την έγκαιρη και επιτυχή αξιολόγηση. Τα συμπεράσματα μπορούν να χρησιμοποιηθούν με σκοπό τη γενικότερη βελτίωση και αναβάθμιση σε όλα τα σημεία που αφορούν τη λειτουργία του Τμήματος Διοίκησης Επιχειρήσεων Α.Τ.Ε.Ι. Πάτρας και με σχετικές αναφορές, μελέτες και δημοσιεύσεις σε έγκριτα επιστημονικά περιοδικά, συνέδρια, ιστοτόπους κ.α. σχετικές ακαδημαϊκές κοινότητες. Συγκεκριμένα για τα στοιχεία της Εσωτερικής Αξιολόγησης, αυτά καταχωρήθηκαν στο πρόγραμμα Access και η επεξεργασία τους έγινε μέσω του πακέτου στατιστικής ανάλυσης SPSS ver. 18, προκειμένου από σχετικούς ελέγχους (Mann-Whitney test) να διαφανεί η στατιστικά σημαντική διαφοροποίηση των μέσων τιμών των βαθμολογιών στις μεταβλητές του ερωτηματολογίου (για τις περιόδους διεξαγωγής της Εσωτερικής Αξιολόγησης). Διευκρίνιση: όπου εμφανίζεται στον πίνακα αστερίσκος (*), σημαίνει ότι υπάρχει στατιστικά σημαντική διαφορά για τις μέσες τιμές των βαθμολογιών μεταξύ των δύο (2) χρονικών περιόδων Εσωτερικής Αξιολόγησης. Καταλυτική είναι η βοήθεια από τους υπαλλήλους ΜΟ.ΔΙ.Π. με συνεπικουρία σχετικών προγραμμάτων, πινάκων και σχετικών πληροφοριών του υπαλλήλου της Οικονομικής Υπηρεσίας Κου Ιωάννη Καλιντίρη. Υπεύθυνο Θεσμικό Όργανο ΜΟ.ΔΙ.Π. για τη Σ.Δ.Ο. είναι ο καθηγητής Ε.Π. του Τμήματος Λογιστικής Α.Τ.Ε.Ι. Πάτρας, Κος Γεώργιος Ζαφειρόπουλος. Υπεύθυνη διοικητική υπάλληλος ΜΟ.ΔΙ.Π. για τη Σ.Δ.Ο. είναι η Κα Σκουλίδη Προτάσεις για τη βελτίωση της διαδικασίας Η ΟΜ.Ε.Α., μετά την ολοκλήρωση της διαδικασίας, συζήτησε τη δυνατότητα βελτίωσής της και επιγραμματικά οι κυριότερες προτάσεις στις οποίες κατέληξε είναι οι εξής: Συμπλήρωση του Ερωτηματολογίου Αξιολόγησης Μαθήματος/Διδασκαλίας με ερωτήσεις προσαρμοσμένες στα δεδομένα του Τμήματος Ενημέρωση των σπουδαστών μέσω μιας ειδικής έκδοσης, ώστε να συμμετέχουν πιο ενεργά στη διαδικασία αξιολόγησης Σχηματισμός μιας ομάδας εργασίας, η οποία θα προτείνει τα επιπρόσθετα σημεία που κάθε έτος θα πρέπει να συμπεριλαμβάνονται στην αξιολόγηση Δημιουργία ερωτηματολογίων που θα απευθύνονται στους απόφοιτους του Τμήματος, οι οποίοι θα αξιολογούν με συγκεκριμένα κριτήρια τη συνολική εικόνα του Τμήματος Συλλογή στοιχείων από τους φορείς στους οποίους οι σπουδαστές έκαναν την πρακτική τους άσκηση, ώστε να συμπεριληφθεί στην αξιολόγηση η εικόνα που σχηματίζεται για το Τμήμα και την ποιότητα των αποφοίτων από τους παραγωγικούς και κοινωνικούς φορείς.

13 13 2. Παρουσίαση του Τμήματος Στην Ενότητα αυτή παρουσιάζεται συνοπτικά το Τμήμα και οι κύριες παράμετροι λειτουργίας του Γεωγραφική θέση του Τμήματος Η λειτουργία του Α.Τ.Ε.Ι. Πάτρας χρονολογείται από το 1970 υπό τη μορφή Κ.ΑΤ.Ε.Ε. Το 1983, με την εφαρμογή του νόμου 1404/83, πιστοποιείται η ανεξάρτητη και αυτοδιοικούμενη μορφή του ως Ν.Π.Δ.Δ. Η έδρα του είναι η πόλη της Πάτρας, πρωτεύουσα του νομού Αχαΐας και μεγαλύτερη πόλη της Πελοποννήσου. Το κτήριο του Τμήματος βρίσκεται μέσα στον κύριο χώρο του Α.Τ.Ε.Ι. Πάτρας, ο οποίος βρίσκεται σε μια ήσυχη και ευχάριστη τοποθεσία 100 στρεμμάτων, μόνο 4 χιλιόμετρα από το κέντρο της πόλης στην περιοχή Κουκούλι. Οι φοίνικες και οι κέδροι Λιβάνου, με ηλικία άνω των 100 χρόνων, δίνουν μια ιδιαίτερη ομορφιά. Συνολικά τα κτήρια του Ιδρύματος καταλαμβάνουν χώρο τ.μ. και βρίσκονται σε αρμονία με το φυσικό περιβάλλοντα χώρο Ιστορικό της εξέλιξης του Τμήματος Το Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων ανήκει στη Σχολή Διοίκησης Οικονομίας (Σ.Δ.Ο.), η οποία περιλαμβάνει, επίσης, τα εξής Τμήματα: Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων Τμήμα Λογιστικής Τμήμα Τουριστικών Επιχειρήσεων Τμήμα Επιχειρηματικού Σχεδιασμού και Πληροφοριακών Συστημάτων Τμήμα Εφαρμογών Πληροφορικής στη Διοίκηση και στην Οικονομία (Παράρτημα Αμαλιάδας) Τμήμα Εμπορίας και Διαφήμισης (Παράρτημα Αμαλιάδας) Oι σύγχρονες εξελίξεις στην τεχνολογία και στις διοικητικό-οικονομικές επιστήμες και η εφαρμογή τους στην παγκόσμια, πλέον, αγορά, διαμόρφωσαν ένα εντελώς νέο πλαίσιο οικονομικής και κοινωνικής ανάπτυξης. Η υπερεθνική κίνηση του κεφαλαίου και πληροφοριών, η αναδιάρθρωση του διεθνούς καταμερισμού εργασίας, η επιτάχυνση των διαδικασιών της οικονομικής ολοκλήρωσης, η παγκοσμιοποίηση των εθνικών οικονομιών, είναι μερικοί από τους παράγοντες που κυριαρχούν στο νέο σκηνικό. Έτσι, όλο και μεγαλύτερος αριθμός επιχειρήσεων - οικονομικών μονάδων είτε έχουν ήδη αναπτύξει, είτε αναπτύσσουν διαδικασίες επιχειρησιακού προγραμματισμού, που υποστηρίζονται από αντίστοιχες πληροφοριακές πολιτικές, ώστε να αντιμετωπίσουν την αυξημένη αβεβαιότητα που προκύπτει από τις παραπάνω μεταβολές. Αυτές οι πληροφοριακές πολιτικές καλύπτουν τέσσερις κυρίως τομείς: Την κεντρική διαχείριση των επιχειρησιακών δεδομένων Τη διακίνηση και επεξεργασία πληροφοριών, marketing και πωλήσεων, καθώς και πληροφοριών που αφορούν στις πολιτικές προβολής (promotion) Την ασφάλεια ως επιχειρησιακή πολιτική Ολοκληρωμένες τράπεζες πληροφοριών

14 14 Η τάση που αναπτύσσεται στο επιχειρησιακό περιβάλλον κινείται προς την κατεύθυνση της ανάπτυξης των επιχειρησιακών πληροφοριακών πολιτικών, πέρα από τον σημερινό έλεγχο ευαίσθητων πληροφοριών και να περιλάβει τις κατευθυντήριες γραμμές που χρειάζεται η επιχείρηση για το management των πόρων εκείνων που αφορούν σε τέσσερις τομείς - επιχειρησιακές λειτουργίες: i. Τον προγραμματισμό και τον έλεγχο της παραγωγικής διαδικασίας ii. Τον προγραμματισμό και τη διαχείριση των ανθρώπινων πόρων iii. Τον προγραμματισμό marketing και των πωλήσεων iv. Τον χρηματοοικονομικό προγραμματισμό Το μεγαλύτερο μέρος των κατευθυντήριων γραμμών του management αφορά, πια, στο πώς γίνεται ο προγραμματισμός και όχι στο τι θα προγραμματιστεί. Η μεθοδολογική επάρκεια είναι τώρα περισσότερο αναγκαία, λόγω του ευρύτερου φάσματος πληροφοριών που διαχειρίζονται οι διαδικασίες προγραμματισμού. Μια από τις λειτουργίες της επιχειρησιακής πολιτικής είναι ο προσδιορισμός των αλγορίθμων - μοντέλων επιχειρησιακού σχεδιασμού και των χαρακτηριστικών του απαιτούμενου εξοπλισμού. Στη συνέχεια, είναι απαραίτητο να αναπτυχθούν έτσι οι σχετικές διαδικασίες, ώστε να κατευθύνεται η απασχόληση των προγραμματιστικών και πληροφοριακών πόρων σε δραστηριότητες σχετικές με τους στόχους της επιχείρησης. Στην τελική της μορφή, η πολιτική επιχειρησιακού προγραμματισμού και η πληροφοριακή πολιτική μιας επιχείρησης θα πρέπει να περιλαμβάνει: Υποδομή σε μοντέλα επεξεργασίας πληροφοριών και επιχειρησιακού προγραμματισμού Υποδομή πληροφοριακών πόρων Διαδικασίες ροής πληροφοριών Κατάλληλο ανθρώπινο δυναμικό Τα στοιχεία αυτά είναι οι απαραίτητες προϋποθέσεις που θα επιτρέψουν την ανάπτυξη και υλοποίηση των επιχειρησιακών σχεδίων σε μεσομακροπρόθεσμη βάση. Σε αυτά τα πλαίσια το πρόγραμμα σπουδών του Τμήματος, περιλαμβάνει ενότητες που εντάσσονται: Στη Διοικητική Επιχειρήσεων, στον επιχειρησιακό σχεδιασμό και στην οικονομική ανάλυση οικονομικών και επιχειρηματικών μεγεθών. Σε αυτήν την ενότητα ταυτοποιούνται και εκτιμώνται οι σχέσεις ανάμεσα στη δομή (structure), τη συμπεριφορά (conduct) και την απόδοση ανοικτών επιχειρησιακών συστημάτων. Στις Ποσοτικές Μεθόδους Διοίκησης και ανάλυσης, όπου γίνεται ανάπτυξη και εφαρμογή των ποσοτικών προσεγγίσεων των σχέσεων που έχουν ταυτοποιηθεί στα πλαίσια της προηγούμενης ενότητας. Στα Πληροφοριακά και Επικοινωνιακά Συστήματα και στην Επιστήμη των Υπολογιστών, όπου μελετώνται οι προσεγγίσεις με βάση τις οποίες τα Π.Σ. τείνουν να αποτελέσουν μια ολοκληρωμένη πλατφόρμα, που με βάση τα λειτουργικά δεδομένα, θα προσφέρουν στη διοικητική διαχείριση την άμεση λήψη αποφάσεων και τον ορισμό μιας μακροχρόνιας στρατηγικής για την επιχείρηση. Η προσπάθεια αυτή βασίζεται στην εξαιρετική απόδοση των νέων Τεχνολογιών Πληροφορικής και Επικοινωνιών και στην ολοκλήρωση με τις νέες επιχειρηματικές έννοιες και δεδομένα Στελέχωση του Τμήματος σε διδακτικό, διοικητικό και εργαστηριακό προσωπικό, κατά την τελευταία πενταετία Τα μέλη Ε.Π. (σύνολο 7) είναι:

15 15 Καθηγητής Ιωάννης Χρηστίδης. Αν. Καθηγήτρια Σωτηρία Αντωνοπούλου. Αν. Καθηγητής Ιωάννης Παναγόπουλος. Αν. Καθηγητής Νικόλαος Καναβός. Εν. Καθηγητής Γεώργιος Κουτρούλης. Επ. Καθηγητής Γεώργιος Φαζάκης. Καθ. Εφαρμογών Άγγελος Πολυδωρόπουλος. Το τμήμα στελεχώνεται με υψηλού επιπέδου κατάρτισης Εργαστηρίων). Ε.Ε.Π. (Θεωριών και Το Διοικητικό Προσωπικό του Τμήματος αποτελείται από τρία (3) άτομα: Ασπασία Νικολάου, Προϊσταμένη Γραμματείας. Ιωάννης Ιγγλέσης, υπάλληλος Γραμματείας. Αγγελική Τσερπέλη, υπάλληλος Γραμματείας. Η στελέχωση του τμήματος σε διδακτικό, διοικητικό και εργαστηριακό προσωπικό, κατά την τελευταία πενταετία, παρουσιάζεται στον Πίνακα Αριθμός και κατανομή των φοιτητών κατά την τελευταία πενταετία Οι νεοεισαχθέντες για το Ακαδημαϊκό Έτος ήταν 369. Ο αριθμός και η κατανομή τόσο των εγγεγραμμένων, όσο και των εισερχομένων σπουδαστών κατά την τελευταία πενταετία, παρουσιάζεται στους Πίνακες και Σκοπός και στόχοι του Τμήματος Το Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων έχει ως αποστολή την προετοιμασία στελεχών, τα οποία θα επανδρώσουν την κάθε μεγέθους επιχείρηση και οργανισμό Δημοσίου και Ιδιωτικού τομέα, τοπικού, εθνικού, ή πολυεθνικού χαρακτήρα, που δραστηριοποιούνται μέσα στο ελληνικό, κοινωνικό και οικονομικό σύστημα, δημιουργώντας και προσφέροντας αγαθά και υπηρεσίες. Η ακαδημαϊκή προσέγγιση του Τμήματος το συνδέει στενά με το επιχειρηματικό περιβάλλον εγγυώμενη τον ισορροπημένο συνδυασμό ικανοτήτων και γνώσεων, προκειμένου να αντιμετωπίζονται αποτελεσματικά οι ανάγκες των επιχειρήσεων. Προσφέρει ένα ευρύ φάσμα γνώσης στη διοίκηση επιχειρήσεων και την ευκαιρία για εξειδίκευση σε πεδία όπως χρηματοοικονομική, επιχειρηματικές επικοινωνίες, λογιστική των επιχειρήσεων, τραπεζική και διεθνές εμπόριο. Το πρόγραμμα σπουδών προετοιμάζει τους σπουδαστές για επαγγελματική επιτυχία και κοινωνική ευθύνη με το συνδυασμό της κατανόησης των προβλημάτων, των γεγονότων, των αρχών που εφαρμόζονται στο μάνατζμεντ, μαζί με εξειδικευμένη θεωρητική σπουδή. Σε όλο το πρόγραμμα σπουδών, η θεωρία και η πρακτική είναι αλληλένδετα. Επιπλέον, το πρόγραμμα σπουδών είναι διαμορφωμένο έτσι ώστε να αντιμετωπίζει τις γοργά εξελισσόμενες και μεταβαλλόμενες ανάγκες των σύγχρονων επιχειρήσεων, ενώ ταυτόχρονα δίνει την απαιτούμενη έμφαση στις παραδοσιακές αρχές της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης. Το πρόγραμμα διαρθρώνεται σε οκτώ συνολικά εξάμηνα. Επτά εξάμηνα διδασκαλίας και ένα εξάμηνο πρακτικής άσκησης. Τα μαθήματα διακρίνονται σε υποχρεωτικά και κατ' επιλογή υποχρεωτικά. Ο κάθε σπουδαστής είναι υποχρεωμένος να παρακολουθήσει κατά τη διάρκεια των σπουδών του πενήντα τέσσερα μαθήματα από τα οποία τα σαράντα οκτώ είναι υποχρεωτικά και τα έξι κατ' επιλογή υποχρεωτικά Στόχοι και σκοποί του Τμήματος σύμφωνα με το ΦΕΚ ίδρυσής του Είναι όπως περιγράφονται παραπάνω.

16 Πώς αντιλαμβάνεται η ακαδημαϊκή κοινότητα του Τμήματος τους στόχους και τους σκοπούς του Τμήματος Το Τμήμα ανά χρονικά διαστήματα (βάσει αρχείων του τμήματος), έχει αναμορφώσει το Πρόγραμμα Σπουδών, στο πλαίσιο συνεχούς αναβάθμισης της ποιότητας των παρεχόμενων σπουδών. Τα μέλη της ακαδημαϊκής κοινότητας του Τμήματος συμμετέχουν ενεργά στη χάραξη της πολιτικής του Τμήματος, κυρίως μέσα από τον εντοπισμό των προβλημάτων που εμφανίζονται και τη συζήτηση για την επίλυσή τους, ώστε να μην υπάρχει απόκλιση από τους βασικούς στόχους. Κατά το ακαδημαϊκό έτος , έπειτα από συστηματική μελέτη του προγράμματος σπουδών, των στόχων του Τμήματος, καθώς και των αλλαγών που έχουν υπάρξει στο σύγχρονο ευρύτερο επιχειρηματικό περιβάλλον, το Τμήμα συνέταξε και κατέθεσε προς έγκριση ένα νέο Πρόγραμμα Σπουδών Απόκλιση των επίσημα διατυπωμένων (στο ΦΕΚ ίδρυσης) στόχων του Τμήματος από εκείνους που σήμερα το Τμήμα θεωρεί ότι πρέπει να επιδιώκει Το Τμήμα θεωρεί ότι δεν υπάρχει ανάγκη αναθεώρησης των στόχων του, παρά μόνο επικαιροποίησης του Προγράμματος Σπουδών, ώστε αυτοί να υπηρετούνται καλύτερα Επίτευξη των στόχων του Τμήματος και παράγοντες που δρουν αποτρεπτικά ή ανασταλτικά Οι στόχοι του Τμήματος αναφέρονται, κυρίως, στη δημιουργία διοικητικών στελεχών, ωστόσο, οι περιορισμένοι οικονομικοί πόροι του Τμήματος δυσχεραίνουν την επικοινωνία των σπουδαστών και του εκπαιδευτικού δυναμικού με αντίστοιχα Τμήματα τόσο του τεχνολογικού, όσο και του πανεπιστημιακού τομέα, γεγονός που επιφέρει μια έλλειψη άμεσης ανταπόκρισης και προσαρμογής του περιεχομένου σπουδών στις αλλαγές που εμφανίζονται σε θεωρητικό επίπεδο, αλλά και στο εφαρμοσμένο επιχειρηματικό περιβάλλον. Με δεδομένο ότι δε λειτουργούν στο Τμήμα Προγράμματα Μεταπτυχιακών Σπουδών, δε δίνεται η δυνατότητα παραγωγής νέας - καινοτόμας εφαρμοσμένης και συνδεδεμένης με την παραγωγή γνώσης. Παράλληλα, η ερευνητική δραστηριότητα των μελών Ε.Π. δεν είναι στο επίπεδο των μέγιστων δυνατοτήτων τους, λόγω της μη ύπαρξης θεσμικής και οικονομικής στήριξης από το Ίδρυμα και το Υπουργείο Αναθεώρηση των επίσημα διατυπωμένων (στο ΦΕΚ ίδρυσης) στόχων του Τμήματος Δεν συντρέχει λόγος αναθεώρησης των επίσημα διατυπωμένων στόχων του Τμήματος Διοίκηση του Τμήματος Οι Διοικητικές Αποφάσεις λαμβάνονται μεμονωμένα ή σε συνεργασία, αντίστοιχα, από τους παρακάτω: Από το Συμβούλιο Α.Τ.Ε.Ι. Πάτρας. Από τον Διευθυντή Σ.Δ.Ο., Δρ. Ι. Χρηστίδης. Από τον Προϊστάμενο του τμήματος, Δρ. Ήρα Αντωνοπούλου. Από τα Ε.Π.. Από την Προϊσταμένη Γραμματείας, Κα Ασπασία Νικολάου και το λοιπό Διοικητικό Προσωπικό. Σε συνεργασία και συνεπικουρία όταν και όπου χρειάζεται και κατόπιν εντολής, από μέλη Ε.Ε.Π..

17 Θεσμοθετημένες επιτροπές που λειτουργούν στο Τμήμα Στο Τμήμα κατά την τελευταία πενταετία λειτουργούν οι κάτωθι Επιτροπές: Επιτροπή για την πρακτική άσκηση σπουδαστών. Επιτροπή σύνταξης προγράμματος εξετάσεων. Επιτροπή αξιολόγησης υποψηφίων Επιστημονικών - Εργαστηριακών Συνεργατών. Επιτροπή απογραφής πάγιου εξοπλισμού. Επιτροπή για την αναμόρφωση του προπτυχιακού προγράμματος σπουδών. Επιτροπή κατατακτηρίων εξετάσεων. Επιτροπή μετεγγραφών Εσωτερικοί κανονισμοί που υπάρχουν στο Τμήμα Η λειτουργία του Τμήματος διέπεται από τον Πρότυπο Γενικό Εσωτερικό Κανονισμό Λειτουργίας των Α.Ε.Ι. (Π.Δ. 160/08, ΦΕΚ 220/ ) και τον Κανονισμό Σπουδών Τ.Ε.Ι. Πάτρας (ΦΕΚ 1474/ ) Διάρθρωση του Τμήματος σε Τομείς Το Τμήμα αποτελείται από δύο τομείς, τον Τομέα Διοικητικών Μαθημάτων Ι και τον Τομέα Διοικητικών Μαθημάτων ΙΙ. Η διάρθρωση αυτή εξυπηρετεί τους βασικούς στόχους του προγράμματος σπουδών και εξακολουθεί να ανταποκρίνεται στη σημερινή αντίληψη του Τμήματος για την αποστολή του, καθώς αντιστοιχεί στα επιμέρους γνωστικά αντικείμενα που διδάσκονται.

18 18 3. Προγράμματα Σπουδών 3.1. Πρόγραμμα Προπτυχιακών Σπουδών Το Πρόγραμμα Προπτυχιακών Σπουδών που ακολουθείται στο Τμήμα είναι δομημένο σύμφωνα με το Ευρωπαϊκό Σύστημα συσσώρευσης πιστωτικών μονάδων (ECTS) και του ανάλογου φόρτου εργασίας, σε μια προσπάθεια ορθολογικής και μετρήσιμης μεταφοράς γνώσεων. Αποσκοπεί τόσο στην παροχή θεωρητικής γνώσης του αντικειμένου του Τμήματος, όσο και στην εισαγωγή των σπουδαστών σε εξειδικευμένους τομείς της σύγχρονης λειτουργίας ενός επιχειρηματικού περιβάλλοντος Ανταπόκριση του Προγράμματος Προπτυχιακών Σπουδών στους στόχους του Τμήματος και τις απαιτήσεις της κοινωνίας Η φιλοσοφία με την οποία σχεδιάστηκε το πρόγραμμα σπουδών είναι να διασφαλίσει στους σπουδαστές ότι με την απόκτηση του πτυχίου θα μπορούν με επιτυχία να αντεπεξέλθουν επαγγελματικά στις υποχρεώσεις τους, έχοντας διαμορφώσει ένα προφίλ ακαδημαϊκά πλήρες, όσο και αναγκαίο για την αγορά εργασίας. Η πεποίθηση αυτή στηρίζεται στο ότι οι πτυχιούχοι του Τμήματος έχουν θεσμοθετημένα επαγγελματικά δικαιώματα. Με την ολοκλήρωση των σπουδών τους, οι Πτυχιούχοι του Τμήματος Διοίκησης Επιχειρήσεων αποκτούν τις απαραίτητες επιστημονικές και τεχνολογικές γνώσεις, οι οποίες τους επιτρέπουν να δραστηριοποιούνται επαγγελματικά, υποστηρίζοντας επιτυχώς την αξιοποίηση των μεθόδων και της τεχνολογίας της Επιστήμης της Διοίκησης των Επιχειρήσεων σε όλους τους τομείς εφαρμογής τους, στην οικονομική και κοινωνική δραστηριότητα. Οι Πτυχιούχοι του Τμήματος Διοίκησης Επιχειρήσεων απασχολούνται τόσο στον ιδιωτικό, όσο και στο δημόσιο τομέα, είτε αυτοδύναμα, είτε σε συνεργασία με άλλους επιστήμονες και επαγγελματίες, καλούνται πρωτίστως να καθορίζουν τον επιχειρησιακό χώρο, με βάση τις εξειδικευμένες επιστημονικές και τεχνικές γνώσεις τους. Επίσης, θα πρέπει να είναι ικανοί να προγραμματίζουν, οργανώνουν, καθοδηγούν και ελέγχουν τις διοικητικές δραστηριότητες των επιχειρήσεων, να αναλύουν προβλήματα ανθρώπινης συμπεριφοράς στον επιχειρησιακό χώρο, να προτείνουν συστήματα αμοιβής εργασίας και συμμετοχής των εργαζομένων στη λειτουργία και το οικονομικό αποτέλεσμα της επιχείρησης, σε συνδυασμό με προβλήματα παραγωγικότητας. Επιπρόσθετα, θα πρέπει να διαχειρίζονται προτάσεις διαδικασιών στελέχωσης της επιχείρησης με ανθρώπινο δυναμικό, ανάλυσης παραγωγικών συστημάτων και διαδικασιών και γενικών θεμάτων διοίκησης παραγωγής, καθώς επίσης, να επιλύουν αποτελεσματικά προβλήματα χρηματοδοτικής διοίκησης της Επιχείρησης. Επιπλέον, θα μπορούν να διαχειρίζονται θέματα που σχετίζονται με τη μελέτη, την ανάπτυξη, τη διαχείριση, την εφαρμοσμένη έρευνα, την εκπαίδευση και την κατάρτιση. Οι γνώσεις και δεξιότητες που αποκτούν τους καθιστούν ικανούς να διεκπεραιώνουν λειτουργίες Οργάνωσης και Διοίκησης οικονομικών μονάδων και οργανισμών, διοίκησης - ανάπτυξης - βελτίωσης και χρήσης Νέων Τεχνολογιών, Ανάπτυξης, Παροχής Υπηρεσιών, Ανάλυσης Οικονομικών Δεδομένων, Εποπτείας και Ελέγχου, Εφαρμοσμένης Έρευνας, Εκπαίδευσης και Κατάρτισης. Πιο αναλυτικά, οι εργασίες τις οποίες μπορεί να επιτελέσει αποτελεσματικά ένας απόφοιτος του Τμήματος Διοίκησης Επιχειρήσεων είναι, ενδεικτικά, οι ακόλουθες: (1) Να στελεχώνουν, με υψηλό επίπεδο γνώσης - πλήρως ενημερωμένης, με βάση τις σύγχρονες εξελίξεις - οικονομικές υπηρεσίες (2) Να στελεχώνουν, με υψηλό επίπεδο γνώσης - πλήρως ενημερωμένης, με βάση τις σύγχρονες εξελίξεις επιχειρήσεων του ιδιωτικού και δημόσιου τομέα

19 19 (3) Να στελεχώνουν, με υψηλό επίπεδο γνώσης - πλήρως ενημερωμένης, με βάση τις σύγχρονες εξελίξεις εταιρειών συμβούλων επιχειρήσεων (4) Να στελεχώνουν, με υψηλό επίπεδο γνώσης - πλήρως ενημερωμένης, με βάση τις σύγχρονες εξελίξεις ελεγκτικών λογιστικών εταιρειών (5) Να στελεχώνουν, με υψηλό επίπεδο γνώσης - πλήρως ενημερωμένης, με βάση τις σύγχρονες εξελίξεις χρηματοοικονομικές υπηρεσίες (όπως ορίζονται στα επαγγελματικά τους δικαιώματα) (6) Να απασχολούνται ως ελεύθεροι επαγγελματίες (7) Να προχωρούν στην εξέλιξή τους όσον αφορά τις βαθμίδες διοικητικής ιεραρχίας στον ιδιωτικό και δημόσιο τομέα, καθώς και τον βαθμό Γ και Β τάξεως της άδειας του Λογιστή Φοροτεχνικού Παράλληλα, οι πτυχιούχοι του Τμήματος μπορούν να συνεχίσουν τις σπουδές τους σε μεταπτυχιακό επίπεδο, στον ευρύτερο χώρο των επιχειρηματικών σπουδών. Το Περίγραμμα Επαγγελματικών Δικαιωμάτων των πτυχιούχων του Τμήματος αναφέρει τα εξής: Α. Οι πτυχιούχοι του Τμήματος Διοίκησης Επιχειρήσεων της Σχολής Διοίκησης και Οικονομίας των Τεχνολογικών Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων, με βάση τις εξειδικευμένες επιστημονικές και τεχνολογικές γνώσεις τους, δύνανται να απασχολούνται ως στελέχη επιχειρήσεων και οργανισμών, με το αντικείμενο της Διοίκησης Επιχειρήσεων στον ιδιωτικό και δημόσιο τομέα. Οι εν λόγω πτυχιούχοι είτε αυτοδύναμα, είτε σε συνεργασία με άλλους επιστήμονες, μπορούν να απασχολούνται σε έρευνες και μελέτες σε θέματα διοίκησης επιχειρήσεων. Στα πλαίσια της άσκησης του επαγγέλματός τους, οι παραπάνω αναφερόμενοι πτυχιούχοι μπορούν να ασκήσουν τις παρακάτω επαγγελματικές δραστηριότητες: 1. Στελέχωση τμημάτων επιχειρήσεων οργανισμών, που έχουν ως ευρύτερο πεδίο τα Χρηματοοικονομικά. Υποστηρίζεται από τα παρακάτω μαθήματα της κατεύθυνσης Χρηματοοικονομικών: i. Συγ/νες Χρηματο/κες αγορές ii. Χρήμα κ Τραπεζική iii. Επιχειρηματική Πρόβλεψη iv. Χρημ/μική ανάλυση Αξιολόγηση επ/σεων v. Διαχείριση Χαρτοφυλακίου vi. Διαχείριση Κινδύνων 2. Στελέχωση τμημάτων επιχειρήσεων οργανισμών, που έχουν ως ευρύτερο πεδίο το Μάρκετινγκ και τις Πωλήσεις. Υποστηρίζεται από τα παρακάτω μαθήματα του προγράμματος σπουδών: i. Τεχνικές Πωλήσεων ii. Βιομηχανικό Μarketing iii. Ανταγωνισμός-Σήματα-Ειδικά Θέματα Marketing iv. Έρευνα Αγοράς v. Διεθνές Marketing

20 20 vi. Διαφήμιση και Προώθηση Προϊόντος 3. Στελέχωση Δημόσιων Οργανισμών ΟΤΑ. Υποστηρίζεται από τα παρακάτω μαθήματα του προγράμματος σπουδών: i. Marketing Υπηρεσιών ii. Δημόσια Οικονομική iii. Δημόσιο Λογιστικό iv. Δημόσια Διοίκηση και ΟΤΑ v. Διοίκηση Μικρομεσαίων Επιχειρήσεων vi. Διαχείριση Έργου Διαδικασίες ελέγχου της ανταπόκρισης αυτής Ο έλεγχος ανταπόκρισης του Προγράμματος Σπουδών στους στόχους του Τμήματος και τις ανάγκες της κοινωνίας γίνεται όχι μέσω μιας επιτροπής παρακολούθησης, αλλά μέσω συνεχούς επαφής του διδακτικού προσωπικού και των σπουδαστών με παραγωγικούς και κοινωνικούς φορείς, ώστε να υπάρχει διαρκής επαφή με τις σύγχρονες τάσεις στο επιχειρηματικό περιβάλλον. Τα δύο τελευταία χρόνια παρακολουθούνται, επίσης, τα κάτωθι κριτήρια - δείκτες, ώστε να υπάρξει μια βάση αντικειμενικού ελέγχου: Δήλωση του Τμήματος από τους υποψηφίους πανελλαδικών εξετάσεων Βάση εισαγωγής - Βαθμός πρώτου εισαχθέντος Εκδήλωση ενδιαφέροντος εισαχθέντων σε άλλα Τμήματα για μετεγγραφή Εκδήλωση ενδιαφέροντος για εισαγωγή στο Τμήμα πτυχιούχων άλλων Τμημάτων μέσω κατατακτηρίων εξετάσεων Εντυπώσεις φορέων που απασχολούν σπουδαστές για Πρακτική Άσκηση Παρόλο που τα στοιχεία αυτά δεν είναι ακόμα έτοιμα προς στατιστική επεξεργασία, η εκτίμηση που απορρέει από την μελέτη τους, είναι ότι το Τμήμα συνεχώς ενισχύεται στις προτιμήσεις των σπουδαστών, σταθερά αυξάνεται ο αριθμός των αιτούντων μετεγγραφή ή εισαγωγή μέσω κατατακτηρίων, όλο και περισσότεροι απόφοιτοι συνεχίζουν τις σπουδές τους στην Ελλάδα ή στο εξωτερικό σε μεταπτυχιακό. Επίσης, τα σχόλια για τους σπουδαστές που απασχολούνται σε επιχειρήσεις και οργανισμούς, στα πλαίσια της πρακτικής άσκησης, είναι κατά κύριο λόγο θετικά Διαδικασίες αξιολόγησης και αναθεώρησης του Προγράμματος Σπουδών Για την αναμόρφωση του προπτυχιακού προγράμματος σπουδών στο τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων, η πρώτη επιτροπή συστήθηκε στις Η Επιτροπή αποτελείτο από τα μέλη ΕΠ : Αναγνωστόπουλος Άλκης Παναγόπουλος Ιωάννης Πολυδωρόπουλος Άγγελος και Χρηστίδης Ιωάννης Η επιτροπή εργάστηκε για την αναμόρφωση του Π.Π.Σ., έχοντας υπόψη: Την ισχύουσα νομοθεσία και κανονισμούς που αφορούν το θέμα αυτό, καθώς και τις δυνατότητες και περιορισμούς που προκύπτουν εξ αυτών.

21 21 Τα επαγγελματικά δικαιώματα των αποφοίτων του Τμήματος, όπως αυτά ορίζονται από : o Τις διατάξεις του εδ. γ' της παρ. 2 του άρθρου 25 του Ν. 1404/1983 (ΦΕΚ 173/ τ.α'). o Την αριθ. Υ/ 774/ (ΦΕΚ 547 τ. Β. ) απόφαση του πρωθυπουργού, με την οποία ορίζονται οι αρμοδιότητες του Αναπληρωτή Υπουργού του Υπουργείου Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων Άννας Ψαρούδα - Μπενάκη. o Την από 8/ γνωμοδότηση του Συμβουλίου Τεχνολογικής Εκπαίδευσης (Σ.Τ.Ε.). o Την αριθ.686/1988 γνωμοδότηση του Συμβουλίου της Επικρατείας με πρόταση των Υπουργών Προεδρίας της Κυβέρνησης, Εργασίας και της Αναπληρωτή Υπουργού του Υπουργείου Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων o Το Ν.2515/1997 Άσκηση επαγγέλματος Λογιστή Φοροτεχνικού (ΦΕΚ 154/τ. Α /1997) o Το Π.Δ. 340/1998 Περί του επαγγέλματος του Λογιστή Φοροτεχνικού και της αδείας ασκήσεώς του (ΦΕΚ 228/τ.Α /1998), όπως τροποποιήθηκε: με τον Ν.2771/1999 (ΦΕΚ 280/τ.Α /1999). Το αναμενόμενο για τους αποφοίτους μαθησιακό επίπεδο. Τις επιστημονικές, τεχνολογικές και κοινωνικές εξελίξεις. Τις ανάγκες και απαιτήσεις της αγοράς εργασίας. Τις αδυναμίες του υπάρχοντος Π.Π.Σ. (ορισμένες ελλείψεις, επικαλύψεις μαθημάτων κ.λπ.). Τις εισηγήσεις των εκπαιδευτικών, των Τομέων και των Υπευθύνων Τομέων. Στη συνέχεια, το νέο προτεινόμενο πρόγραμμα εφαρμόστηκε για τα έτη , όπου και έγινε και νέα αναθεώρηση, η οποία διέρκησε μέχρι το Το ακαδημαϊκό έτος 2010 συστάθηκε νέα επιτροπή αναθεώρησης προγράμματος σπουδών, το οποίο έλαβε υπόψη του τις τρέχουσες συνθήκες και τις ανάγκες στην αγορά εργασίας και ακολουθείται μέχρι και σήμερα, όπου και πάλι συστήνεται νέα επιτροπή εκσυγχρόνισης του προγράμματος σπουδών του Τμήματος. Οι προτεινόμενες αλλαγές στο τελευταίο νέο Π.Π.Σ. στοχεύουν στον εκσυγχρονισμό της προσφερόμενης από το Τμήμα γνώσης, έτσι ώστε από τη μια αυτή να ανταποκρίνεται στις ανάγκες της αγοράς εργασίας και από την άλλη στην ενδυνάμωση και προσαρμογή του μαθησιακού επιπέδου των αποφοίτων στις απαιτήσεις του επαγγέλματος του Στελέχους Επιχειρήσεων. Οι προτεινόμενες αλλαγές, επίσης, στρέφονται προς τη βελτίωση των ικανοτήτων - δεξιοτήτων που θα πρέπει να διαθέτει ο απόφοιτος, προκειμένου να ανταποκρίνεται με τον καλύτερο δυνατό τρόπο σε όσα περιγράφονται στα επαγγελματικά του δικαιώματα. Αυτός ο στόχος επιδιώκεται μέσα από την προσθήκη νέων υποχρεωτικών μαθημάτων και μαθημάτων επιλογής, τη σύμπτυξη μαθημάτων και τη μετονομασία και αφαίρεση κάποιων υφιστάμενων μαθημάτων. Επίσης, στοχεύει στο να εκσυγχρονίσει και να εμπλουτίσει τις γνώσεις των αποφοίτων, να τις προσαρμόσει στις νέες τεχνολογίες αλλά και στις ανάγκες και απαιτήσεις της αγοράς, ώστε να τους παρέχει πραγματικά εφόδια για να ανταπεξέλθουν στις απαιτήσεις του σύγχρονου επαγγελματικού στίβου. Το αναμορφωμένο πρόγραμμα παρέχει στους αποφοίτους του Τμήματος άρτια κατάρτιση και εξειδικευμένες γνώσεις βάση των σύγχρονων εξελίξεων, σε θέματα σχετικά με την διοικητική λειτουργία (management) των επιχειρήσεων του ιδιωτικού και του δημόσιου τομέα, καλύπτοντας τις επαγγελματικές ανάγκες του τομέα διοίκησης επιχειρήσεων της χώρας, στελεχώνοντας τον με υψηλού επιπέδου στελέχη. Το τελικό νέο πρόγραμμα σπουδών αποσκοπεί στο να εμπλουτίσει την προσφερόμενη γνώση σε θέματα προγραμματισμού, οργάνωσης, καθοδήγησης και ελέγχου των διοικητικών δραστηριοτήτων των επιχειρήσεων. Παράλληλα, το πρόγραμμα είναι προσαρμοσμένο στην τρέχουσα Ελληνική πραγματικότητα και στο νέο μακροοικονομικό περιβάλλον που δημιούργησε η πρόσφατη χρηματοοικονομική κρίση. Όπως ήδη αναφέρθηκε, για την κατάρτισή του λήφθηκαν υπόψη τα αντίστοιχα προγράμματα σπουδών των

22 22 πανεπιστημιακών και ανωτάτων τεχνολογικών τμημάτων Διοίκησης Επιχειρήσεων τόσο του εσωτερικού, όσο και του εξωτερικού. Ειδικότερα, το νέο πρόγραμμα, μέσω της εισαγωγής νέων μαθημάτων και προσαρμογής ορισμένων υφιστάμενων μαθημάτων (συμπτύξεις και μετονομασίες μαθημάτων), εξυπηρετεί τις παρακάτω γνωστικές ανάγκες: Έμφαση στον κλάδο της Διοικητικής Επιστήμης, η οποία αναδεικνύεται στην εποχή μας ως ένας βασικός συντελεστής για την ανάπτυξη του μάνατζμεντ. Ανάλυση και μελέτη νέων εννοιολογικών υποβάθρων (μοντέλα ή πρότυπα, μεθοδολογίες, τεχνικές, συστήματα, πλαίσια κ.λπ.) και ανάπτυξη νέων εργαλείων που βοηθούν τα διοικητικά στελέχη στη συστηματική δημιουργία της αναλυτικής ικανότητας που αποτελεί τη βάση για την αποτελεσματική λήψη περίπλοκων αποφάσεων. Ανάλυση σύγχρονων θεμάτων σχετικά με τους νέους ρόλους και τις απαιτούμενες ικανότητες των στελεχών επιχειρήσεων, προκειμένου να διαχειρίζονται τα δεδομένα και τις πληροφορίες των επιχειρήσεων, προς όφελος της ανταγωνιστικότητάς των και της ανάπτυξης της οικονομίας. Περαιτέρω εξοικείωση με τα εργαλεία της πληροφορικής, η οποία έχει εξελιχθεί ραγδαία και προσφέρει τεράστιες δυνατότητες για αναβάθμιση της ποιότητας των αποφάσεων των στελεχών, βελτίωση της παραγωγικότητας και καινοτομική ανάπτυξη των επιχειρηματικών αποφάσεων. Διδασκαλία οικονομετρικών τεχνικών για επεξεργασία των οικονομικών δεδομένων, κάτι που αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση για την άσκηση εμπειρικής έρευνας στην Διοικητική Επιστήμη. Επικαιροποίηση των λογισμικών των εργαστηρίων στις σύγχρονες τεχνολογίες οργάνωσης δεδομένων για καλύτερη λήψη αποφάσεων και παρουσίαση σύγχρονων συστημάτων πληροφορικής που χρησιμοποιούνται στα διάφορα οργανωτικά επίπεδα των επιχειρήσεων- οργανισμών. Οι απόφοιτοι του τμήματος Διοίκησης Επιχειρήσεων έχοντας αποκτήσει τις σύγχρονες επιστημονικές γνώσεις που προσφέρει το νέο πρόγραμμα σπουδών, θα μπορούν: Να στελεχώνουν, με υψηλό επίπεδο γνώσης - πλήρως ενημερωμένης, με βάση τις σύγχρονες εξελίξεις - οικονομικές υπηρεσίες, λογιστήρια επιχειρήσεων του ιδιωτικού και δημόσιου τομέα, εταιρειών συμβούλων επιχειρήσεων, ελεγκτικών λογιστικών εταιρειών και χρηματοοικονομικών οργανισμών. Παράλληλα, να παρέχουν υψηλής ποιότητας διοικητικές και χρηματοοικονομικές υπηρεσίες (όπως ορίζονται στα επαγγελματικά τους δικαιώματα), απασχολούμενοι ως ελεύθεροι επαγγελματίες. Να προχωρούν στην παρακολούθηση μεταπτυχιακών προγραμμάτων του εσωτερικού ή του εξωτερικού. Να προχωρούν στην εξέλιξή τους όσον αφορά τις βαθμίδες διοικητικής ιεραρχίας στον ιδιωτικό και δημόσιο τομέα καθώς και τον βαθμό Γ και Β τάξεως της άδειας του Λογιστή Φοροτεχνικού.

23 23 Οι ισοτιμίες που πρατάθηκαν μεταξύ παλαιού και νέου προγράμματος σπουδών είναι οι εξής: ΠΑΛΑΙΟ Π.Π.Σ. ΑΡΧΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ Ι ΓΕΝΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ ΑΡΧΕΣ ΓΕΝΙΚΗΣ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗΣ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΟ ΑΣΤΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ Η/Υ Ι &ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΑΚΤΥΛΟΓΡΑΦΙΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ ΑΡΧΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΙΙ ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΑΡΧΕΣ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΩΝ ΟΡΓΑΝΩΣΗ & ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ Ι ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ Η/Υ ΙΙ & ΑΓΓΛΙΚΗ ΔΑΚΤΥΛΟΓΡΑΦΙΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΕΜΠΟΡΙΚΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΗ ΕΡΕΥΝΑ ΑΓΟΡΑΣ ΟΡΓΑΝΩΣΗ & ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΙΙ ΧΡΗΜΑ-ΠΙΣΤΗ-ΤΡΑΠΕΖΕΣ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΕΡΓΑΤΙΚΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ Η/Υ ΙΙΙ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΓΡΑΦΕΙΟΥ ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΥ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΙΚΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΑΡΧΕΣ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΜΑΡΚΕΤΙΝΓΚ ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΜΙΚΡΟΜΕΣΑΙΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΟΥ & ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗ ΔΗΜΟΣΙΑ ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΕΣ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΕΣ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΗ ΔΕΟΝΤΟΛΟΓΙΑ & ΠΡΑΚΤΙΚΗ Ι ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ- ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΗ ΕΡΕΥΝΑ Ι ΔΗΜΟΣΙΕΣ ΣΧΕΣΕΙΣ ΞΕΝΗ ΓΛΩΣΣΑ-ΕΠΙΧΕΙΡ. Ο ΡΟΛΟΓΙΑ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΤΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΔΙΕΘΝΕΣ ΕΜΠΟΡΙΟ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΕΥΡΩΠΑΙΚΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ ΣΕΜΙΝΑΡΙΟ ΤΕΛΕΙΟΦΟΙΤΩΝ ΔΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΗ ΝΟΜΟΘΕΣΙΑ ΝΕΟ Π.Π.Σ. ΜΙΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΓΕΝΙΚΗ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗ ΑΣΤΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ Η/Υ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ ΜΑΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΕΙΔΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗΣ ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ Η/Υ ΣΤΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗ Ι ΕΜΠΟΡΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΗ ΕΡΕΥΝΑ ΑΓΟΡΑΣ ΔΙΟΙΚΗΣΗ & ΟΡΓΑΝΩΤΙΚΗ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ ΧΡΗΜΑ & ΤΡΑΠΕΖΙΚΗ ΕΡΓΑΤΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ Η/Υ ΣΤΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΙΙ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΕΣ ΓΡΑΦΕΙΟΥ ΔΙΟΙΚΗΣΗ & ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΑΝΘΡΩΠΙΝΩΝ ΠΟΡΩΝ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΙΚΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΕΦΟΔΙΑΣΤΙΚΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΜΑΡΚΕΤΙΝΓΚ ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΜΙΚΡΟΜΕΣΑΙΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ ΔΗΜΟΣΙΑ ΔΙΟΙΚΗΣΗ & ΟΤΑ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΕΣ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΕΣ ΔΕΟΝΤΟΛΟΓΙΑ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΟΣ & ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΓΡΑΜΜΙΚΟΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ & ΠΡΟΩΘΗΣΗ ΠΡΟΙΟΝΤΟΣ ΟΡΟΛΟΓΙΑ ΞΕΝΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΠΟΙΗΣΗ ΤΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΔΙΕΘΝΕΙΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΣΧΕΣΕΙΣ ΘΕΣΜΟΙ ΕΥΡΩΠΑΙΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ ΣΕΜΙΝΑΡΙΟ ΤΕΛΕΙΟΦΟΙΤΩΝ ΔΗΜΟΣΙΟ ΛΟΓΙΣΤΙΚΟ

24 24 Η πρακτική άσκηση των σπουδαστών είναι ένας επιτυχημένος θεσμός που φέρνει το σπουδαστή κοντά στον εργασιακό χώρο και συμβάλλει σημαντικά στην απόκτηση εργασιακής εμπειρίας. Η πρακτική άσκηση είναι υποχρεωτική και πραγματοποιείται μετά το 6ο εξάμηνο σπουδών και εφόσον ο φοιτητής έχει παρακολουθήσει με επιτυχία τα 2/3 του συνόλου των μαθημάτων του προγράμματος σπουδών, εκ των οποίων τα 7 θα ανήκουν στα μαθήματα εξειδίκευσης. Η διάρκεια της πρακτικής άσκησης είναι (6) μήνες (ή 24 ημερολογιακές εβδομάδες πενθήμερης εργασίας). Η περίοδος αυτής της άσκησης είναι συνεχόμενη, χωρίς διακοπή, εκτός των περιπτώσεων εποχιακών επιχειρήσεων. Στο Τμήμα υπάρχει επιτροπή πρακτικής άσκησης, η οποία φροντίζει τους σπουδαστές σε οποιαδήποτε πρόβλημα αντιμετωπίσουν κατά τη διάρκεια της πρακτικής τους και τους δίνει την ευκαιρία να αντιληφθούν ότι μέσα από την πρακτική τους άσκηση θα εφαρμόσουν μεγάλο μέρος των γνώσεων που απέκτησαν κατά την διάρκεια των σπουδών τους και θα αποκομίσουν μια πρώτη εμπειρία του εργασιακού και επιχειρησιακού περιβάλλοντος στο οποίο θα βρεθούν ως επαγγελματίες. Η οργάνωση της Πρακτικής Άσκησης γίνεται από την Τριμελή Επιτροπή Πρακτικής Άσκησης (περιλαμβάνει τρία μέλη Ε.Π.). Κάθε σπουδαστής που πρόκειται να πραγματοποιήσει πρακτική άσκηση υποβάλει αίτηση / δήλωση στη γραμματεία του Τμήματος, με την οποία δηλώνει μία ή περισσότερες υπηρεσίες ή επιχειρήσεις στις οποίες ενδιαφέρεται να απασχοληθεί. Το Συμβούλιο του Τμήματος αποφασίζει για την αποδοχή ή απόρριψή τους. Μέσα στις υποχρεώσεις των σπουδαστών, κατά το διάστημα της πρακτικής άσκησης, είναι η τήρηση βιβλίου πρακτικής άσκησης, το οποίο διατίθεται από το Τμήμα. Στο βιβλίο πρακτικής άσκησης αναγράφονται από τον ασκούμενο οι εργασίες που του ανατέθηκαν στο χώρο εργασίας κατά μήνα. Η καταχώρηση κατά μήνα ελέγχεται και υπογράφεται από τον υπεύθυνο της επιχείρησης ή υπηρεσία, για την παρακολούθηση των ασκούμενων. Μέσα στα δικαιώματά τους είναι η προβλεπόμενη αποζημίωση του ασκούμενου σπουδαστή, που ορίζει το ποσό του 80% επί του ημερομίσθιου του ανειδίκευτου εργάτη, που ισχύει κάθε φορά με βάση την Εθνική Συλλογική Σύμβαση Εργασίας, συν 1% για την ασφάλιση του ποσού αυτού. Οι σπουδαστές δε δικαιούνται καμιάς άλλης αποζημίωσης και δεν αποκτούν κανένα άλλο δικαίωμα εργασιακής ή συνταξιοδοτικής μορφής. Μετά την ολοκλήρωση της πρακτικής άσκησης ο σπουδαστής υποβάλλει δια του πρωτοκόλλου της γραμματείας του το βιβλίο πρακτικής άσκησης, κατάλληλα συμπληρωμένο με τον αριθμό μηνιαίων εκθέσεων, το χρόνο και το αντικείμενο απασχόλησης, τις ημέρες απουσίες και την επίδοσή του. Κάποιοι φοιτητές, επίσης, πραγματοποιούν την πρακτική άσκησή τους σε φορείς του εξωτερικού μέσω του προγράμματος Erasmus. Στόχος της πρακτικής άσκησης είναι η εφαρμογή των γνώσεων που έχει αποκτήσει ο φοιτητής στην εργασία και η εξοικείωση του με τις συνθήκες που θα συναντήσει ως εργαζόμενος. Αναλυτικότερα, γίνονται ικανοί σε πραγματικές συνθήκες να αντιμετωπίζουν θέματα και προβλήματα προγραμματισμού, οργάνωσης και ελέγχου που προκύπτουν στις επιχειρήσεις, καθώς και να αναλύουν προβλήματα ανθρώπινης συμπεριφοράς στον επιχειρησιακό χώρο, αλλά και να προτείνουν τρόπους χρηματοδοτικής διοίκησης της επιχείρησης. Τα αποτελέσματα εξοικείωσης των ασκουμένων κρίνονται ικανοποιητικά, λαμβάνοντας υπ όψη το γεγονός ότι είναι αρκετός ο αριθμός των σπουδαστών που παραμένουν αμέσως μετά την πρακτική τους στις ίδιες επιχειρήσεις, ως εργαζόμενοι. Πολλοί φοιτητές συνεχίζουν να εργάζονται στην εταιρεία / επιχείρηση που έκαναν την πρακτική τους άσκηση, ως εργαζόμενοι υπάλληλοι πλέον και όχι ως φοιτητές. Δυστυχώς, δεν υπάρχουν στατιστικά στοιχεία για τον αριθμό των φοιτητών που τελειώνοντας την πρακτική τους άσκηση προσλήφθηκαν από τις ίδιες επιχειρήσεις. Αξίζει να αναφερθεί, ότι έχει αναπτυχθεί ικανοποιητικό δίκτυο διασύνδεσης του Τμήματος με κοινωνικούς, πολιτιστικούς ή παραγωγικούς φορείς. Σε αυτό συνεφέρει το γεγονός ότι υπάρχει συνεργασία μεταξύ των εκπαιδευτικών / εποπτών του Ττμήματος και των εκπροσώπων του φορέα εκτέλεσης της πρακτική άσκησης, διότι ο επόπτης Καθηγητής

25 25 επισκέπτεται συχνά τον φορέα υλοποίησης της πρακτικής άσκησης του φοιτητή για να αξιολογήσει από κοντά την εξέλιξή της. Οι επιχειρήσεις και οργανισμοί που μπορούν να συμμετάσχουν στο θεσμό της πρακτικής άσκησης με το Τμήμα μας είναι φορείς όπως: - Ιδιωτικές επιχειρήσεις που τηρούν βιβλία Γ Κατηγορίας. - Δημόσιες υπηρεσίες καθώς και Ν.Π.Δ.Δ. - Συνεταιρισμοί και Οργανισμοί Τοπικής Αυτοδιοίκησης (Ο.Τ.Α.). Η παρακολούθηση του φοιτητή γίνεται τόσο στο φορέα από το αντίστοιχο μέλος που έχει οριστεί υπεύθυνος και καταγράφει την παρουσία, την εργασία και την επίδοση του φοιτητή, όσο και στο Τμήμα μέσω του επόπτη Καθηγητή ο οποίος και αξιολογεί τον φοιτητή. Ο επόπτης Καθηγητής επισκέπτεται τον φορέα υλοποίησης της πρακτικής άσκησης του φοιτητή για να αξιολογήσει από κοντά την εξέλιξή της και να προτείνει αν χρειαστεί κατάλληλες αλλαγές στο αντικείμενο που απασχολείται ο φοιτητής Δημοσιοποίηση του Προγράμματος Σπουδών Το Πρόγραμμα Σπουδών αποτελεί βασικό Τμήμα του Οδηγού Σπουδών του Τμήματος που διανέμεται στους σπουδαστές με την εγγραφή τους και είναι επίσης διαθέσιμο στην ιστοσελίδα του Τμήματος. Με την έναρξη κάθε ακαδημαϊκού εξαμήνου διοργανώνεται από το Τμήμα μία ημερίδα ενημέρωσης των νεοεισερχομένων σπουδαστών, στην οποία παρουσιάζεται αναλυτικά η δομή του προγράμματος, οι υποχρεώσεις των σπουδαστών και τα επαγγελματικά τους δικαιώματα. Σε τοπικό επίπεδο, το Τμήμα προβάλλεται με την παρουσία του σε εκδηλώσεις των κοινωνικών φορέων της περιοχής και με την προώθηση στα τοπικά μέσα ενημέρωσης των επιστημονικών και ευρύτερων δραστηριοτήτων του Διαδικασία παρακολούθησης της επαγγελματικής εξέλιξης των αποφοίτων Δυστυχώς το Τμήμα δεν έχει τη δυνατότητα παρακολούθησης της επαγγελματικής εξέλιξης των αποφοίτων με συστηματικό τρόπο, με αποτέλεσμα οι πληροφορίες που είναι διαθέσιμες να είναι αποσπασματικές και ελλιπείς. Στα σχέδια του Τμήματος, ωστόσο, είναι η δημιουργία ενός ερωτηματολογίου προς τους απόφοιτους, προκειμένου να δημιουργηθεί μια Βάση Δεδομένων, η οποία θα ενημερώνεται σε τακτά χρονικά διαστήματα Δομή, συνεκτικότητα και λειτουργικότητα του Προγράμματος Προπτυχιακών Σπουδών H διάρκεια σπουδών στο Tμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων είναι οκτώ (8) εξάμηνα. Οι σπουδές στα πρώτα επτά (7) εξάμηνα περιλαμβάνουν θεωρητική διδασκαλία, φροντιστηριακές ασκήσεις, εργαστηριακή άσκηση, εκπόνηση εργασιών και μελέτη περιπτώσεων, είτε αυτόνομα, είτε στα πλαίσια ομαδικής εργασίας. Tο όγδοο (8ο) εξάμηνο περιλαμβάνει τη διεξαγωγή Πρακτικής Άσκησης και την εκπόνηση Πτυχιακής Eργασίας. Η δομή του Προγράμματος Σπουδών χαρακτηρίζεται ως ιεραρχική, περιλαμβάνοντας γνωστικά αντικείμενα που στοχεύουν στην παροχή βασικών γνώσεων, κατά τη διάρκεια των πρώτων εξαμήνων και σταδιακά περιορίζοντας την ευρύτητά τους σε ολοένα και πιο εξειδικευμένους τομείς, οδεύοντας προς την ολοκλήρωσή του. Tο Πρόγραμμα Σπουδών περιλαμβάνει τη διδασκαλία των επιστημονικών και τεχνολογικών ενοτήτων σε: Mαθήματα Γενικής Yποδομής (Μ.Γ.Υ.) Mαθήματα Eιδικής Yποδομής (Μ.Ε.Υ.) Mαθήματα Eιδικότητας (Μ.Ε.)

26 26 Μαθήματα Διοίκησης, Οικονομίας, Νομοθεσίας και Ανθρωπιστικών Σπουδών (Δ.Ο.Ν.Α.) Το ποσοστό των μαθημάτων γενικής υποδομής / ειδικής υποδομής / ειδικότητας / διοίκησης, οικονομίας, νομοθεσίας και ανθρωπιστικών σπουδών στο σύνολο των μαθημάτων Το Πρόγραμμα Σπουδών αποτελείται από: Οκτώ (8) μαθήματα γενικής υποδομής (Μ.Γ.Υ.) (20% επί του συνόλου), κύρια στα πρώτα εξάμηνα σπουδών, τα οποία καλύπτουν μεταξύ των άλλων την υποδομή σε βασικές γνώσεις που θα πρέπει να έχουν οι σπουδαστές στα γνωστικά αντικείμενα όπως η Οικονομία, τα Μαθηματικά, η Στατιστική, το Δίκαιο και η Λογιστική, ώστε να μπορέσουν να κατανοήσουν βαθύτερα τα κύρια γνωστικά αντικείμενα του τμήματος στα επόμενα εξάμηνα σπουδών. Έντεκα (11) μαθήματα ειδικής υποδομής (Μ.Ε.Υ.) (30% επί του συνόλου), τα οποία καλύπτουν μεταξύ των άλλων την υποδομή σε ειδικές γνώσεις που θα πρέπει να έχουν οι σπουδαστές στα γνωστικά αντικείμενα όπως ειδικά κεφάλαια Πληροφορικής, Marketing και Οικονομικών, τα οποία αποτελούν το κύριο υπόβαθρο γνώσης για τα μαθήματα ειδικότητας του Τμήματος. Δεκαέξι (16) μαθήματα ειδικότητας (Μ.Ε.) (40% επί του συνόλου), στα οποία περιλαμβάνονται εξειδικευμένα γνωστικά αντικείμενα που διαμορφώνουν το χαρακτήρα του τμήματος και σχετίζονται με τη Διοίκηση και Οργανωτική Συμπεριφορά, την Ανάπτυξη Ανθρώπινων Πόρων, τις Επιχειρησιακές Επικοινωνίες, Επιχειρηματική Πρόβλεψη και Χρηματοοικονομική ανάλυση στα οποία οι σπουδαστές αποκτούν ιδιαίτερες θεωρητικές γνώσεις και τεχνικές/πρακτικές δεξιότητες - ικανότητες. Τέσσερα (4) μαθήματα Διοίκησης, Οικονομίας, Νομοθεσίας και Ανθρωπιστικών Σπουδών (Δ.Ο.Ν.Α.) (10% επί του συνόλου), τα οποία έχουν σκοπό να υποστηρίξουν το σπουδαστή στη συνειδητοποίηση του κοινωνικοοικονομικού και νομοθετικού περιβάλλοντος, μέσα στο οποίο θα κληθεί να συμμετάσχει ως επαγγελματίας στην παραγωγική ζωή της χώρας, όπως μαθήματα του γνωστικού αντικειμένου της Οικονομίας, της Ιστορίας και του Ευρωπαϊκού Εργατικού Δικαίου Μαθήματα ελεύθερης επιλογής Στο Πρόγραμμα Σπουδών δεν προσφέρονται μαθήματα ελεύθερης επιλογής. Όλα τα μαθήματα είναι υποχρεωτικά Το ποσοστό των υποχρεωτικών μαθημάτων / μαθημάτων υποχρεωτικής επιλογής / μαθημάτων ελεύθερης επιλογής στο σύνολο των μαθημάτων Το 100% του συνόλου των μαθημάτων απαρτίζεται από υποχρεωτικά μαθήματα Ποσοστιαία σχέση μεταξύ μαθημάτων υποβάθρου, μαθημάτων επιστημονικής περιοχής, μαθημάτων γενικών γνώσεων και μαθημάτων ανάπτυξης δεξιοτήτων στο σύνολο των μαθημάτων Η σχέση αυτή παρουσιάζεται στον πίνακα που ακολουθεί:

27 27 Μαθήματα Κατηγορία Αριθμός Ποσοστό Μαθήματα Υποβάθρου ΜΓΥ 8 20% Μαθήματα Επιστημονικής Περιοχής ΜΕΥ 11 30% Μαθήματα Γενικών Γνώσεων ΔΟΝΑ 4 10% Μαθήματα Ανάπτυξης Δεξιοτήτων ΜΕ 16 40% Κατανομή του χρόνου μεταξύ θεωρητικής διδασκαλίας, ασκήσεων, εργαστηρίων, άλλων δραστηριοτήτων Η διδασκαλία των μαθημάτων διαχωρίζεται σε θεωρητικό και εργαστηριακό μέρος, ανάλογα με τις ιδιαίτερες απαιτήσεις του κάθε μαθήματος. Επισημαίνουμε ότι οι ασκήσεις σε όσα μαθήματα εμφανίζονται ως ανεξάρτητο τμήμα τους δεν αποτελούν αυτόνομο εξεταστικά τμήμα, αλλά μέρος της θεωρίας. Η κατανομή του χρόνου μεταξύ θεωρητικής διδασκαλίας, ασκήσεων και εργαστηρίων, συνολικά για τα πρώτα επτά (7) εξάμηνα σπουδών, παρουσιάζεται στον πίνακα που ακολουθεί: Ώρες Ποσοστό επί του συνόλου Θεωρητική διδασκαλία ,3% Εργαστήρια 23 14,7% Σύνολο 158 Η Πρακτική Άσκηση και η Πτυχιακή Εργασία δεν έχουν συμπεριληφθεί στον προηγούμενο πίνακα, διότι δεν είναι εφικτό να προσδιοριστεί μέσος χρόνος που να αντιπροσωπεύει τον κάθε σπουδαστή Οργάνωση και συντονισμός της ύλης μεταξύ των μαθημάτων Η ύλη κάθε μαθήματος είναι πλήρως καθορισμένη από το αναλυτικό Πρόγραμμα Σπουδών και ο εκάστοτε διδάσκων οργανώνει την παρουσίασή της, ανάλογα με τις ιδιαιτερότητες που εμφανίζονται σε κάθε διδακτικό εξάμηνο. Σε όσα μαθήματα οι διδάσκοντες είναι δύο ή περισσότεροι, αναλαμβάνει ο υπεύθυνος του μαθήματος το συντονισμό της ύλης. Στην αρχή κάθε ακαδημαϊκού εξαμήνου, αλλά και σε τακτά χρονικά διαστήματα κατά τη διάρκειά του, πραγματοποιούνται συναντήσεις όλων των εκπαιδευτικών ανά Τομέα με ευθύνη του Τομεάρχη. Στις συναντήσεις αυτές, συζητούνται διεξοδικά όλα τα σημεία που έχουν εντοπίσει οι διδάσκοντες, κυρίως σχετικά με: πιθανή επικάλυψη ύλης μεταξύ μαθημάτων κενά ύλης έκταση της ύλης Για όσα προβλήματα εντοπίζονται, αποφασίζεται ο βέλτιστος τρόπος αντιμετώπισής τους ώστε να διευκολύνεται η εκπαιδευτική διαδικασία. Είναι κοινή διαπίστωση, ωστόσο, ότι πρέπει να βελτιωθεί η κατανομή των επιμέρους γνωστικών αντικειμένων στα εξάμηνα σπουδών και η κατανομή της ύλης ανά αντικείμενο έτσι ώστε:

28 28 να μην υπάρχουν επικαλύψεις της ύλης μεταξύ των μαθημάτων και των εξαμήνων η κατανομή σε εξάμηνα να είναι εκπαιδευτικά πιο ορθή και να μπορούν οι σπουδαστές να αφομοιώνουν καλύτερα τα διδασκόμενα αντικείμενα. Ο πίνακας που ακολουθεί προκύπτει από την επεξεργασία των απαντήσεων που έδωσαν οι σπουδαστές στα ερωτηματολόγια αξιολόγησης μαθήματος/διδασκαλίας, στις ερωτήσεις (1), (2), (3) και (9), οι οποίες σχετίζονται με την οργάνωση της ύλης των μαθημάτων. Ο πίνακας παρουσιάζει την μέση τιμή των βαθμολογιών στις μεταβλητές του ερωτηματολογίου μεταξύ πρώτου και δευτέρου εξαμήνου. Όπου εμφανίζεται στον πίνακα αστερίσκος * σημαίνει ότι υπάρχει στατιστικά σημαντική διαφορά για τις μέσες τιμές των βαθμολογιών μεταξύ του χειμερινού και του εαρινού εξαμήνου για επίπεδο σημαντικότητας α = 0,05. ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΜΕΣΗ ΒΑΘΜΟΛΟΓΙΑ ΧΕΙΜΕΡΙΝΟΥ ΕΞΑΜΗΝΟΥ Α.Ε ΜΕΣΗ ΒΑΘΜΟΛΟΓΙΑ ΕΑΡΙΝΟΥ ΕΞΑΜΗΝΟΥ Α.Ε ΜΕΣΗ ΒΑΘΜΟΛΟΓΙΑ ΕΠΙ ΤΟΥ ΣΥΝΟΛΟΥ Α.Ε Οι στόχοι του μαθήματος ήταν σαφείς; 2. Η ύλη που καλύφθηκε ανταποκρινόταν στους στόχους του μαθήματος; 3. Η ύλη που διδάχθηκε ήταν καλά οργανωμένη; 9. Πώς κρίνετε το επίπεδο δυσκολίας του μαθήματος για το εξάμηνό του; 4,12* 4,21 4,18 4,21 4,25 4,23 4,31* 4,39 4,36 3,39 3,41 3,40 Συνεκτιμώντας και τα διαγράμματα του Παραρτήματος για τις αντίστοιχες ερωτήσεις, συμπεραίνουμε ότι : Μόνο το 7% των σπουδαστών έχει αρνητική γνώμη για τους στόχους των μαθημάτων και την ύλη που περιέχουν, ενώ περίπου το 70% των σπουδαστών εκτιμά ότι οι στόχοι των μαθημάτων και η ύλη που καλύφθηκε ήταν σε πολύ ή πάρα πολύ ικανοποιητικό επίπεδο. Το ποσοστό που θεωρεί ότι δεν υπάρχει καλή αντιστοίχιση μεταξύ του βαθμού δυσκολίας των μαθημάτων και του εξαμήνου στο οποίο διδάσκονται ανέρχεται στο 33%, ενώ το 55% των σπουδαστών αξιολογεί μέτρια ή θετικά τη σχέση βαθμού δυσκολίας - εξαμήνου διδασκαλίας.. Τα στοιχεία που προκύπτουν από τις απαντήσεις των σπουδαστών είναι αρκετά αξιόπιστα, διότι το δείγμα τους δηλώνει ότι σε ποσοστό περίπου 70% παρακολουθεί τακτικά έως ανελλιπώς τα θεωρητικά μαθήματα, όπως δείχνει το παρακάτω διάγραμμα, που παρουσιάζει τις απαντήσεις τους στην αντίστοιχη ερώτηση. Παρατηρούμε ότι δεν υπάρχει σημαντική διαφορά μεταξύ των δύο διδακτικών εξαμήνων.

29 Σύστημα προαπαιτούμενων μαθημάτων Στο νέο πρόγραμμα σπουδών δεν υπάρχουν προαπαιτούμενα μαθήματα. Ο πίνακας που ακολουθεί, παρουσιάζει τις απαντήσεις των σπουδαστών στο κατά πόσο θεωρούν απαραίτητες τις γνώσεις από μαθήματα προηγούμενων εξαμήνων (ερ. 8).

30 30 Σύμφωνα με το ανωτέρω γράφημα παρατηρούμε ότι τα ποσοστά είναι περίπου ίδια για όλες τις πιθανές απαντήσεις, με μοναδική εξαίρεση τους φοιτητές που θεωρούν ότι η χρήση γνώσεων μαθημάτων προηγούμενων εξαμήνων είναι πάρα πολύ απαραίτητη Μαθήματα που προσφέρονται σε άλλα προγράμματα σπουδών Το Τμήμα προσφέρει μαθήματα σε άλλα προγράμματα σπουδών του Τ.Ε.Ι. το μάθημα Καινοτομία & Επιχειρηματικότητα. Αυτονόητα, στα θεωρητικά σκέλη των διδασκόμενων μαθημάτων μπορούν να προσέρχονται Σπουδαστές από οποιοδήποτε άλλο Τμήμα, όπως και συχνά συμβαίνει, αλλά δίχως να λαμβάνουν κάποιο σχετικό πιστοποιητικό Ξένες γλώσσες που διδάσκονται στο Τμήμα. Στο Τμήμα διδάσκεται η αγγλική γλώσσα σε ένα μάθημα του Ζ εξαμήνου με τίτλο Ορολογία Ξένης Γλώσσας, το οποίο είναι υποχρεωτικό και η διδασκαλία του γίνεται 5 ώρες ανά εβδομάδα, εκ των οποίων οι τρεις είναι θεωρητικές και οι άλλες δύο αποτελούν το εργαστηριακό μέρος του μαθήματος. Επίσης, διδάσκεται και η Γαλλική Γλώσσα Το εξεταστικό σύστημα Το εξεταστικό σύστημα που εφαρμόζεται στο Τμήμα ακολουθεί τις διατάξεις του Πρότυπου Γενικού Εσωτερικού Κανονισμού Λειτουργίας των Α.Ε.Ι. (Π.Δ. 160/08, ΦΕΚ 220/ ) και του Κανονισμού Σπουδών του Τ.Ε.Ι. Πάτρας (ΦΕΚ 1474/ ). Ειδικότερα, μετά τη λήξη των μαθημάτων κάθε εξαμήνου ακολουθεί μια (1) εξεταστική περίοδος, δύο (2) εβδομάδων, κατά τη διάρκεια της οποίας οι σπουδαστές εξετάζονται γραπτώς. Κατ εξαίρεση, υπάρχει δυνατότητα σπουδαστές να εξεταστούν προφορικά από τον καθηγητή του μαθήματος, εάν συντρέχουν λόγοι υγείας ή ειδικών περιπτώσεων, για τις οποίες θα αποφαίνεται το Συμβούλιο του Τμήματος, σε όλη τη διδακτέα ύλη κάθε μαθήματος που δηλώθηκε από το σπουδαστή και προβλέπεται από το πρόγραμμα σπουδών. Κάθε μάθημα εξετάζεται στην εξεταστική περίοδο που διδάσκεται καθώς και στην επαναληπτική εξεταστική του Σεπτεμβρίου. Για το χειμερινό εξάμηνο η εξεταστική περίοδος αρχίζςι μετά τη λήξη των μαθημάτων του εξαμήνου αυτού και για το εαρινό εξάμηνο η εξεταστική περίοδος αρχίζει αμέσως μετά τη λήξη των μαθημάτων και η επαναληπτική εξεταστική

31 31 περίοδος διεξάγεται το πρώτο δεκαπενθήμερο του Σεπτεμβρίου του επόμενου ακαδημαϊκού έτους. Οι ακριβείς ημερομηνίες διεξαγωγής εξετάσεων ορίζονται από το Συμβούλιο του Τ.Ε.Ι.. Η εξεταστέα ύλη του μαθήματος περιλαμβάνει την ύλη που έχει ανακοινωθεί στους σπουδαστές από την αρχή και κατά τη διάρκεια του εξαμήνου, σε συνδυασμό με τις πιθανές διευκρινίσεις ή τροποποιήσεις που επιφέρει ο εκάστοτε διδάσκων. Οι εξετάσεις διενεργούνται γραπτώς ή προφορικώς, κατά την κρίση του διδάσκοντος ή, κατά περίπτωση, της ομάδας μαθημάτων. Ο Προϊστάμενος του Τμήματος και η Γραμματεία του Τμήματος, σε συνεργασία με τους Τομείς, έχουν την ευθύνη του συντονισμού των εξετάσεων από την άποψη καθορισμού των αιθουσών στις οποίες θα διεξαχθούν και της ακριβούς ώρας διεξαγωγής τους στις προκαθορισμένες ημερομηνίες. Το πρόγραμμα συντάσσεται και ανακοινώνεται με ευθύνη από τον Προϊστάμενο του Τμήματος, δεκαπέντε (15) τουλάχιστον ημέρες πριν από την έναρξη των εξετάσεων. Εφόσον οι εξετάσεις διεξάγονται προφορικώς, η ακριβής κατανομή της διεξαγωγής τους μέσα στα χρονικά πλαίσια που καθορίζει το πρόγραμμα εξετάσεων είναι αρμοδιότητα του διδάσκοντος ή της οικείας ομάδας μαθήματος. Τη γενική ευθύνη εύρυθμης διεξαγωγής των εξετάσεων του Τμήματος έχει ο Προϊστάμενος του Τμήματος, ο οποίος μεριμνά έγκαιρα για τον ορισμό εποπτών, την καταλληλότητα των χώρων, τη διαθεσιμότητα των υλικών και μέσων και γενικότερα για το αδιάβλητο των εξετάσεων Πολλαπλοί (σε είδος και χρόνο) τρόποι αξιολόγησης των σπουδαστών Σε ότι αφορά στα εργαστηριακά μαθήματα, πολλαπλοί τρόποι αξιολόγησης των σπουδαστών εφαρμόζονται με απόφαση της Ομάδας Μαθημάτων, ύστερα από πρόταση του διδάσκοντος. Η αξιολόγηση πραγματοποιείται συνήθως με μορφή ασκήσεων κατά τη διάρκεια των εργαστηριακών μαθημάτων ή τουλάχιστον τρεις φορές το χρόνο. Υπάρχει, επίσης, η δυνατότητα συμπληρωματικής αξιολόγησης κατά την τελευταία εβδομάδα του εξαμήνου. Για ένα θεωρητικό μάθημα, το Συμβούλιο του Τμήματος αποφασίζει την αναγκαιότητα ή μη ενδιάμεσης αξιολόγησης, καθώς και τη μορφή αυτής όπου κρίνεται αναγκαία, έπειτα από πρόταση της Ομάδας Μαθημάτων. Εάν αποφασιστεί ενδιάμεση αξιολόγηση, τότε η αξιολόγηση του σπουδαστή γίνεται: Από μια ενδιάμεση αξιολόγηση επί του 40% τουλάχιστον της διδακτέας ύλης του αναλυτικού προγράμματος σπουδών και όχι πέραν της όγδοης εβδομάδας ή με την ανάθεση στους σπουδαστές ατομικών ή συλλογικών εργασιών με διακριτούς ρόλους ή με τη μορφή ασκήσεων. Ο συντελεστής αξιολόγησης τόσο της ενδιάμεσης αξιολόγησης όσο και των ατομικών ή συλλογικών εργασιών ή ασκήσεων θα είναι 40%. Από την τελική γραπτή εξέταση εφ όλης της διδακτέας ύλης διάρκειας 2-3 ωρών με συντελεστή 60% γι αυτούς που θα μετέχουν στην ενδιάμεση αξιολόγηση. Η έκταση εφαρμογής των πολλαπλών τρόπων αξιολόγησης των σπουδαστών διαφέρει σε κάθε ακαδημαϊκό εξάμηνο, διότι η επιλογή τους εξαρτάται, κυρίως, από τον εκάστοτε διδάσκοντα, τον αριθμό των σπουδαστών που δηλώνουν το μάθημα και τις ειδικές συνθήκες που διαμορφώνονται από χρονικούς περιορισμούς που μπορεί να υπάρχουν. Ο πίνακας που ακολουθεί, προκύπτει από την επεξεργασία των απαντήσεων που έδωσαν οι σπουδαστές στα ερωτηματολόγια αξιολόγησης μαθήματος/διδασκαλίας, στις ερωτήσεις (13), (14), (15) και (16), οι οποίες σχετίζονται με γραπτές ή/και προφορικές εργασίες στα πλαίσια πολλαπλών τρόπων αξιολόγησης. Ο πίνακας παρουσιάζει τη μέση τιμή των βαθμολογιών στις μεταβλητές του ερωτηματολογίου μεταξύ πρώτου και δευτέρου εξαμήνου. Όπου εμφανίζεται στον πίνακα αστερίσκος *, σημαίνει ότι υπάρχει στατιστικά σημαντική διαφορά για τις μέσες τιμές των βαθμολογιών μεταξύ του χειμερινού και του εαρινού εξαμήνου, για επίπεδο σημαντικότητας α = 0,05.

32 32 ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΜΕΣΗ ΒΑΘΜΟΛΟΓΙΑ ΧΕΙΜΕΡΙΝΟΥ ΕΞΑΜΗΝΟΥ Α.Ε ΜΕΣΗ ΒΑΘΜΟΛΟΓΙΑ ΕΑΡΙΝΟΥ ΕΞΑΜΗΝΟΥ Α.Ε ΜΕΣΗ ΒΑΘΜΟΛΟΓΙΑ ΕΠΙ ΤΟΥ ΣΥΝΟΛΟΥ Α.Ε Υπήρχε σχετικό ερευνητικό υλικό στη βιβλιοθήκη; 14. Υπήρχε καθοδήγηση από τον Διδάσκοντα; 15. Τα σχόλια του διδάσκοντος ήταν εποικοδομητικά και αναλυτικά; 5,01 5,05 5,03 4,33* 4,41 4,38 4,53 4,56 4, Η συγκεκριμένη εργασία σας βοήθησε να κατανοήσετε το συγκεκριμένο θέμα; 4,52 4,56 4,54 Συνεκτιμώντας και τα διαγράμματα του Παραρτήματος για τις αντίστοιχες ερωτήσεις, συμπεραίνουμε ότι : Ένα πολύ ενδιαφέρον συμπέρασμα που προκύπτει είναι, ότι το 70% των σπουδαστών δε γνωρίζει αν υπάρχει σχετικό ερευνητικό υλικό στη βιβλιοθήκη. Το ποσοστό των φοιτητών που πιστεύουν ότι δεν υπήρχε καθοδήγηση από τον διδάσκοντα προσεγγίζει μόνο το 12%, σε αντιδιαστολή το 58% θεωρούν ότι υπήρξε από μέτρια έως άριστη καθοδήγηση από τους διδάσκοντες. Ανάλογα είναι και τα αποτελέσματα όσον αφορά το κατά πόσο ήταν εποικοδομητικά και αναλυτικά τα σχόλια του διδάσκοντα, όπως επίσης και στο κατά πόσο βοήθησαν οι εργασίες στην κατανόηση του θέματος. Παρατηρείται ότι οι απαντήσεις των σπουδαστών μπορούν να θεωρηθούν αξιόπιστες, καθώς όπως υποδηλώνουν τα στατιστικά αποτελέσματα της ερ. 32, η πλειοψηφία των σπουδαστών (65%) ανταποκρίνεται συστηματικά στις γραπτές εργασίες/ασκήσεις, ενώ ένα ποσοστό της τάξεως του 24% αδυνατεί να κρίνει το κατά πόσο ανταποκρίνεται συστηματικά.

33 Διαφάνεια της διαδικασίας αξιολόγησης των σπουδαστών Η διαφάνεια στη διαδικασία αξιολόγησης των σπουδαστών διασφαλίζεται από μία σειρά μέτρων, τα κυριότερα από τα οποία είναι: Για την ανάπτυξη των θεμάτων χορηγούνται στους εξεταζόμενους σπουδαστές σφραγισμένες κόλλες αναφοράς ή τυπωμένα ερωτηματολόγια, με ευθύνη των επιτηρητών της αίθουσας. Στην αρχή της εξέτασης γίνεται από τους επιτηρητές έλεγχος της ταυτότητας των εξεταζομένων και μονογραφή (επιβεβαίωση) των στοιχείων που έχουν συμπληρώσει στην κόλλα ή στο ερωτηματολόγιό τους. Σε διάστημα δεκαπέντε (15) ημερών από την ανακοίνωση των αποτελεσμάτων, ο σπουδαστής μπορεί να ζητήσει από τον εξεταστή να συμβουλευθεί το γραπτό του και ο εξεταστής υποχρεούται να το επιδείξει. Ο εξεταστής κάθε μαθήματος υποχρεούται να παραδίδει στη Γραμματεία ένα (1) αντίγραφο των θεμάτων της εξέτασης των σπουδαστών Διαδικασία αξιολόγησης της εξεταστικής διαδικασίας Δεν υπάρχει στο Τμήμα θεσμοθετημένη διαδικασία αξιολόγησης της εξεταστικής διαδικασίας, πέραν αυτής που διατυπώνεται στον Κανονισμό Σπουδών του Τ.Ε.Ι. Πάτρας (ΦΕΚ 1474/ ), σύμφωνα με τον οποίο στο τέλος κάθε εξεταστικής περιόδου γίνεται αξιολόγηση των θεμάτων που κατατέθηκαν στο Τμήμα από την οικεία ομάδα μαθημάτων και αποφασίζεται η κωδικοποίηση ή μη συγκεκριμένου θέματος και η ενσωμάτωσή του στην Τράπεζα Θεμάτων. Αυτή η διαδικασία, σε συνδυασμό με τα ποσοστά επιτυχίας των σπουδαστών ανά μάθημα που καταγράφονται και σχολιάζονται στον Τομέα, αποτελούν τη διαδικασία αξιολόγησης της εξεταστικής διαδικασίας Διαφάνεια στη διαδικασία ανάθεσης και εξέτασης της πτυχιακής εργασίας Η διαφάνεια στη διαδικασία ανάθεσης πτυχιακών εργασιών διασφαλίζεται πλήρως από την απόφαση του Τμήματος (αρ. πρακτ. 2/ ), τα κύρια σημεία της οποίας είναι τα ακόλουθα:

34 34 Τα μέλη του διδακτικού προσωπικού του Τμήματος καταθέτουν στην αρχή κάθε ακαδημαϊκού έτους τις προτάσεις τους για θέματα πτυχιακών εργασιών που μπορούν να επιβλέψουν, σύμφωνα με το έντυπο Πρότασης Θέματος Πτυχιακής Εργασίας (Παράρτημα 12-6). Εκτός από τον τίτλο της εργασίας, στην πρόταση περιέχεται μία σύντομη ανάλυση του θέματος, οι στόχοι του και ενδεικτική βιβλιογραφία. Σχετικά με τον αριθμό των θεμάτων που θα πρέπει ο κάθε εκπαιδευτικός να καταθέτει, ισχύουν τα εξής: Οι έκτακτοι εκπαιδευτικοί προτείνουν ένα (1) θέμα το χρόνο, για κάθε τρεις (3) ώρες διδασκαλίας, ανά εβδομάδα, που τους έχει ανατεθεί. Οι μόνιμοι εκπαιδευτικοί προτείνουν ένα (1) θέμα το χρόνο, για κάθε τέσσερεις (4) ώρες διδασκαλίας, ανά εβδομάδα, της διδακτικής απασχόλησής τους (κανονικής και υπερωριακής). Τα θέματα τίθενται προς έγκριση στον Τομέα στον οποίο ανήκουν οι προτείνοντες εκπαιδευτικοί και στη συνέχεια στο Συμβούλιο του Τμήματος. Όσα από τα θέματα εγκριθούν ανακοινώνονται (σε έντυπη μορφή στον πίνακα ανακοινώσεων και σε ηλεκτρονική μορφή στην ιστοσελίδα του Τμήματος) στους ενδιαφερόμενους σπουδαστές. Ακολουθεί ηλεκτρονική κλήρωση για την ανάθεση των θεμάτων, σε ημερομηνία και τόπο που ορίζεται από το τμήμα και αναρτάται στο Διαδίκτυο. Η διαδικασία της κλήρωσης πραγματοποιείται ενώπιον όλων των σπουδαστών του τμήματος, ώστε η διαδικασία να επισφραγίζεται από διαφάνεια. Εντός μίας (1) εβδομάδας, οι σπουδαστές επικοινωνούν με τους εισηγητές εκπαιδευτικούς ή με τη Γραμματεία (που διαθέτει όλα τα έντυπα υποβολής θέματος πτυχιακής εργασίας. Η ανάθεση των θεμάτων κατά τη διαδικασία της κλήρωσης γίνεται ως εξής: Θέμα που έχει δηλωθεί από μία μόνο ομάδα, ανατίθεται στην ομάδα αυτή ανεξαρτήτως προτίμησης. Θέμα που έχει δηλωθεί από δυο τουλάχιστον ισάριθμες ομάδες, μπαίνει στη διαδικασία της κλήρωσης και όποια κληρωθεί της ανατίθεται. Θέμα που έχει δηλωθεί από δυο τουλάχιστον μη ισάριθμες ομάδες, προτεραιότητα έχει αυτή η ομάδα που εμπεριέχει το μεγαλύτερο αριθμό ατόμων. Σε περίπτωση που έχουμε και εδώ τουλάχιστον δυο ομάδες ακολουθείται η κοινή διαδικασία της κλήρωσης και όποια κληρωθεί της ανατίθεται. Ανακοινώνεται ο τελικός πίνακας ανάθεσης πτυχιακών εργασιών, στον οποίο αναγράφεται το θέμα, ο επιβλέπων εκπαιδευτικός και τα ονόματα των σπουδαστών που αναλαμβάνουν την εκπόνηση του συγκεκριμένου θέματος. Ο πίνακας αναρτάται σε έντυπη μορφή στον ειδικό χώρο ανακοινώσεων της Γραμματείας του Τμήματος και σε ηλεκτρονική μορφή στην ιστοσελίδα του Τμήματος. Οι σπουδαστές στους οποίους για οποιοδήποτε λόγο δεν ανατέθηκε θέμα πτυχιακής εργασίας, έχουν τη δυνατότητα να επιλέξουν από τα αδιάθετα θέματα, ακολουθώντας ανάλογη διαδικασία με αυτή που περιγράφεται ανωτέρω. Η διαφάνεια στη διαδικασία εξέτασης της πτυχιακής εργασίας διασφαλίζεται πλήρως από τα ακόλουθα που αποτελούν την πάγια τακτική του Τμήματος ως προς το θέμα αυτό: Η διαδικασία εξέτασης αρχίζει μόνο έπειτα από την συγκατάθεση του επιβλέποντα εκπαιδευτικού, υπογράφοντας το αντίστοιχο έντυπο στη Γραμματεία του Τμήματος, με το οποίο βεβαιώνει ότι η πτυχιακή εργασία ανταποκρίνεται στις τυπικές προδιαγραφές. Ορίζεται με απόφαση του Συμβουλίου του Τμήματος τριμελής επιτροπή εξέτασης της πτυχιακής εργασίας, ένα από τα μέλη της οποίας είναι ο επιβλέπων καθηγητής. Όλα τα μέλη της επιτροπής εξέτασης επιλέγονται με κύριο κριτήριο τη συνάφεια του γνωστικού τους αντικειμένου με το θεματικό πεδίο της πτυχιακής εργασίας. Κάθε μέλος της επιτροπής παραλαμβάνει από τη Γραμματεία ένα αντίτυπο της πτυχιακής εργασίας. Η εξέταση γίνεται με δημόσια παρουσίαση και υποστήριξη της πτυχιακής από τον σπουδαστή ή την ομάδα που την εκπόνησε, παρουσία και των τριών μελών της επιτροπής εξέτασης. Η υποστήριξη των πτυχιακών εργασιών είναι ανοικτή προς όλα τα μέλη του Τμήματος και τους φοιτητές, προς τους οποίους έχει ήδη ανακοινωθεί ο

35 35 τόπος και ο χρόνος παρουσίασης της πτυχιακής, έπειτα από σχετική απόφαση καθορισμού τους από το Συμβούλιο του Τμήματος. Μετά την παρουσίαση της πτυχιακής εργασίας και πριν την βαθμολόγησή της, υποβάλλονται στους σπουδαστές ερωτήσεις όχι μόνο από τα μέλη της επιτροπής εξέτασης, αλλά και από οποιοδήποτε μέλος του Τμήματος ή φοιτητή - φοιτήτρια Συγκεκριμένες προδιαγραφές ποιότητας για την πτυχιακή εργασία Στο Τμήμα υπάρχουν καταγεγραμμένες προδιαγραφές ποιότητας για την πτυχιακή εργασία, οι οποίες περιγράφονται αναλυτικά στον Οδηγό Εκπόνησης Πτυχιακών Εργασιών που επισυνάπτεται στο Παράρτημα Η πτυχιακή εργασία, μετά την τελική έγκρισή της κατατίθεται σε ηλεκτρονική μορφή στην κεντρική βιβλιοθήκη του Ιδρύματος Διεθνής διάσταση του Προγράμματος Προπτυχιακών Σπουδών Συμμετοχή διδασκόντων από το εξωτερικό Δεν υπάρχει συμμετοχή διδασκόντων από το εξωτερικό Συμμετοχή αλλοδαπών σπουδαστών Κατά την τελευταία πενταετία, αλλοδαποί σπουδαστές παρακολουθούν ενεργά το Πρόγραμμα Σπουδών του Τμήματος στην ελληνική γλώσσα. Ειδικότερα, κατά το τελευταίο ακαδημαϊκό έτος ανέρχονται στο 4,9% του συνόλου των εγγεγραμμένων σπουδαστών και προέρχονται από τις κάτωθι χώρες: Αλβανία Κονγκό Κυπριακή Δημοκρατία Ουκρανία Ρωσία Γεωργία Μαθήματα που διδάσκονται (και) σε ξένη γλώσσα Το Τμήμα έχει τη δυνατότητα να διδάξει όλα τα προσφερόμενα μαθήματα του Προγράμματος Σπουδών και στην αγγλική γλώσσα, έπειτα από αιτιολογημένη πρόταση της ομάδας μαθημάτων, κυρίως σε περίπτωση που υπάρχει σπουδαστής ο οποίος αδυνατεί να παρακολουθήσει κάποιο μάθημα στην ελληνική γλώσσα. Επίσης, υπάρχει η δυνατότητα διδασκαλίας μερικών μαθημάτων και στη γαλλική γλώσσα, εάν αυτό είναι αναγκαίο Προγράμματα διεθνούς εκπαιδευτικής συνεργασίας σε επίπεδο προπτυχιακών σπουδών Το Τμήμα συμμετέχει στο πρόγραμμα διεθνούς εκπαιδευτικής συνεργασίας ERASMUS Συμφωνίες διμερούς συνεργασίας με ιδρύματα και φορείς του εξωτερικού Το Τμήμα υπογράφει Διμερείς Συμφωνίες (Bilateral Agreements) με ευρωπαϊκά ιδρύματα στα πλαίσια της κινητικότητας σπουδαστών μέσω του προγράμματος ERASMUS, με διάφορες ευρωπαϊκές χώρες ανάμεσά τους το Βέλγιο (Universite de Liege), τη Δανία

36 36 (Herning Institute of Business Administration & Technologie), τη Γερμανία (Hochschule Anhalt Kothen και Technische Fachhochschule Wildau), τη Φιλανδία (Tampere Polytechnic University και Vaasa Polytechnic), τη Γαλλία (Lille και Claude Bernard A ), τη Μεγάλη Βρετανία (Glasgow Caledonian University) και άλλα Διεθνείς διακρίσεις του Προγράμματος Προπτυχιακών Σπουδών Δεν υπάρχουν διεθνείς διακρίσεις του προγράμματος προπτυχιακών σπουδών Εφαρμογή του συστήματος μεταφοράς διδακτικών μονάδων (ECTS) Το σύστημα μεταφοράς διδακτικών μονάδων (ECTS) εφαρμόζεται πλήρως στο Πρόγραμμα Σπουδών του Τμήματος Ενημερωτικά έντυπα εφαρμογής του ECTS Ο Οδηγός Σπουδών του Τμήματος, ο οποίος διανέμεται σε έντυπη μορφή και υπάρχει, επίσης, διαθέσιμος στην ιστοσελίδα του Τμήματος, περιέχει περιγραφή του συστήματος ECTS. Το σύστημα αυτό αναλύεται στην αρχή κάθε διδακτικού εξαμήνου στους σπουδαστές, στα πλαίσια ειδικής ημερίδας ενημέρωσης που οργανώνει το Τμήμα. Επιπλέον, υπάρχουν διαθέσιμα στοιχεία σε επίπεδο Ιδρύματος Πρακτική άσκηση των σπουδαστών Σκοπός της πρακτικής άσκησης των σπουδαστών του Τμήματος Διοίκησης Επιχειρήσεων, είναι η απόκτηση εμπειρίας, έτσι ώστε να αποτελούν παραγωγικό μέλος της οραγανωμένης Διοίκησης Επιχειρήσης ή Οργανισμού, να εξοικιωθούν με την ενασχόληση συναφών πεδίων όπως: η ομαδική εργασία του ανθρώπινου δυναμικού η κατανόηση και υλοποίηση των στρατηγικών και επιχειρησιακών στόχων η επαρκής επεξεργασία χρηματοοικονομικών καταστάσεων Ο θεσμός της πρακτικής άσκησης των σπουδαστών Σύμφωνα με τον ιδρυτικό νόμο-πλαίσιο των Τ.Ε.Ι. (Ν. 1404/83, ΦΕΚ 173/ ) και το Προεδρικό Διάταγμα υπ αριθμ. 174/ , η πρακτική άσκηση των σπουδαστών αποτελεί μέρος του εκπαιδευτικού έργου και συνεπώς είναι αναπόσπαστο υποχρεωτικό τμήμα των σπουδών τους. Η άσκηση στο επάγγελμα είναι ελεγχόμενη και αποσκοπεί: Στην ενημέρωση των ασκουμένων για τη διάρθρωση και λειτουργία των μονάδων παραγωγής ή υπηρεσιών, για τους κοινωνικούς, οικονομικούς και τεχνολογικούς παράγοντες που επηρεάζουν τις συνθήκες εργασίας, καθώς και στην ενεργό συμμετοχή των ασκουμένων στις διαδικασίες και μεθόδους παραγωγής ή παροχής υπηρεσιών. Στο συσχετισμό των θεωρητικών και εργαστηριακών γνώσεων που αποκτήθηκαν κατά τη διάρκεια των σπουδών, με τα προβλήματα των χώρων εφαρμογής. Στην επαφή των σχολών των Τ.Ε.Ι. με τους χώρους παραγωγής και εφαρμοσμένης έρευνας, για τη δημιουργία αμφίδρομης σχέσης μεταξύ τους. Η πρακτική άσκηση πραγματοποιείται σε επιχειρήσεις και οργανισμούς του Ιδιωτικού και του Δημόσιου Τομέα, κατά κύριο λόγο στην ευρύτερη γεωγραφική περιοχή της έδρας του Τ.Ε.Ι..

37 37 Η πρακτική άσκηση δε θεωρείται μάθημα με την γνωστή μορφή της θεωρίας ή του εργαστηρίου, χαρακτηρίζεται από δέκα (10) διδακτικές μονάδες, αξιολογείται ποιοτικά και αποτελεί σημαντική συνιστώσα στην ολοκληρωμένη εκπαίδευση των σπουδαστών Ποσοστό σπουδαστών που επιλέγουν την πρακτική άσκηση Η πρακτική άσκηση είναι υποχρεωτική στο Τμήμα Πώς καλλιεργείται το ενδιαφέρον των σπουδαστών σε περίπτωση που η πρακτική άσκηση είναι υποχρεωτική Το ενδιαφέρον των σπουδαστών καλλιεργείται από όλα τα μέλη του διδακτικού προσωπικού του Τμήματος, διότι συνδέουν κατά τη διάρκεια των μαθημάτων τη θεωρητική γνώση με την εφαρμογή της σε πραγματικό περιβάλλον επιχειρηματικής δραστηριότητας, με αποτέλεσμα οι σπουδαστές να θέλουν να αξιοποιήσουν τις γνώσεις που έχουν, ώστε να αποκτήσουν μέσω της εξάμηνης πρακτικής άσκησης αξιόλογη εμπειρική γνώση. Η Επιτροπή Πρακτικής Άσκησης ενημερώνει σε τακτά χρονικά διαστήματα τους σπουδαστές για τις δυνατότητες και τους φορείς απασχόλησής τους στα πλαίσια της πρακτικής άσκησης και ενημερώνει σχετική Βάση Δεδομένων, με όλες τις επιχειρήσεις που εντάσσονται στις δεξιότητες των σπουδαστών. Ένα επιπλέον κίνητρο δίνεται από το γεγονός ότι, αρκετοί απόφοιτοι του Τμήματος απασχολούνται πλέον στις επιχειρήσεις που έκαναν την πρακτική άσκησή τους Οργάνωση της πρακτικής άσκησης των σπουδαστών του Τμήματος Η πρακτική άσκηση διεξάγεται σε όλο το φάσμα των επιχειρήσεων και οργανισμών στον δευτερογενή και τριτογενή τομέα. Οι εργασιακοί χώροι για τη διεξαγωγή της πρακτικής άσκησης ανήκουν είτε στο δημόσιο είτε στον ιδιωτικό τομέα. Στους σπουδαστές παρέχεται σε ηλεκτρονική μορφή, μέσω της ιστοσελίδας του Τμήματος, κατάλογος με επιλεγμένες επιχειρήσεις, με αντικείμενο που συνάδει με τις προσφερόμενες θεωρητικές γνώσεις και καλλιεργούμενες δεξιότητες των σπουδαστών, στον οποίο αναγράφονται: Η επωνυμία και το είδος της επιχείρησης Το αντικείμενο δραστηριότητας Στη διάθεση του Τμήματος βρίσκονται επίσης τα: Στοιχεία επικοινωνίας των επιχειρήσεων Ηλεκτρονικές διευθύνσεις των επιχειρήσεων τα οποία γνωστοποιούνται στους σπουδαστές όταν οριστικοποιείται σε ποια επιχείρηση θα ασκηθούν. Ο σπουδαστής που έχει τις προϋποθέσεις να κάνει την πρακτική του άσκηση, υποβάλλει αίτηση-δήλωση στη Γραμματεία του Τμήματος, με την οποία δηλώνει μία ή περισσότερες υπηρεσίες ή επιχειρήσεις στις οποίες ενδιαφέρεται να απασχοληθεί. Εάν η θέση αφορά στον Ιδιωτικό τομέα, τότε δηλώνει την Εταιρεία επισυνάπτοντας στην αίτηση και βεβαίωση της εταιρείας ότι τον δέχεται να ασκηθεί πρακτικά. Η επιτροπή πρακτικής άσκησης κατανέμει τους σπουδαστές στις υπάρχουσες θέσεις, αφού συνεκτιμήσει τις δηλώσεις τους. Στους σπουδαστές δίνεται η δυνατότητα να προτείνουν οι ίδιοι τις θέσεις που θέλουν να απασχοληθούν. Στην περίπτωση αυτή, η επιτροπή πρακτικής άσκησης αφού ελέγξει την καταλληλότητα της επιχείρησης, δίνει τη θέση στον προτείνοντα σπουδαστή. Δίνεται επίσης στους σπουδαστές η δυνατότητα πραγματοποίησης της πρακτικής άσκησης σε αντίστοιχους χώρους στο εξωτερικό, στα πλαίσια του προγράμματος ERASMUS.

38 Δυσκολίες που αντιμετωπίζει το Τμήμα στην οργάνωση της πρακτικής άσκησης των σπουδαστών Οι κυριότερες δυσκολίες που αντιμετωπίζει το Τμήμα στην οργάνωση της πρακτικής άσκησης των σπουδαστών είναι: Εύρεση θέσεων απασχόλησης σε πόλεις της προτίμησης των σπουδαστών Παρακολούθηση της πρακτικής άσκησης, ειδικά εάν δεν είναι στην Πάτρα ο τόπος εργασίας Γνωστοποίηση του Τμήματος και των προσόντων των αποφοίτων στον ευρύτερο επιχειρηματικό κλάδο Ικανότητες εφαρμογής γνώσεων στις οποίες στοχεύει η πρακτική άσκηση Η πρακτική άσκηση αφορά στον γνωστικό τομέα της Διοίκησης Επιχειρήσεων. Οι ικανότητες εφαρμογής γνώσεων στις οποίες στοχεύει είναι: Συντονισμός ανθρώπινου δυναμικού Κατανόηση και υλοποίηση των στρατηγικών και επιχειρησιακών στόχων Επαρκής επεξεργασία χρηματοοικονομικών καταστάσεων Λήψη αποφάσεων ορθολογικής λειτουργίας των οικονομικών μονάδων Εκπόνηση επιχειρηματικών - επιχειρησιακών, στρατηγικών και τακτικών σχεδίων ανάπτυξης επιχειρήσεων και οργανισμών Εκπόνηση μελετών προγραμματισμού και διαχείρισης έργων Διενέργεια ερευνών αγοράς και προώθησης προϊόντων Εφαρμογή μεθόδων διοίκησης ολικής ποιότητας σε έργα και προγράμματα Σύνταξη προτάσεων για ISO Η εξοικείωση των ασκουμένων με το περιβάλλον του φορέα εκτέλεσης της πρακτικής άσκησης είναι ιδιαίτερα επιτυχής, συμπέρασμα που προκύπτει όχι μόνο από την προφορική άποψη των σπουδαστών και των υπευθύνων των φορέων εργασίας, αλλά κυρίως από το γεγονός ότι ένα σημαντικό ποσοστό των αποφοίτων απασχολείται στην επιχείρηση στην οποία έκανε την πρακτική του άσκηση Σύνδεση του αντικειμένου απασχόλησης κατά την πρακτική άσκηση με την εκπόνηση πτυχιακής εργασίας Δεν είναι πάντοτε εφικτή η σύνδεση του αντικειμένου απασχόλησης κατά την πρακτική άσκηση με την εκπόνηση της πτυχιακής εργασίας και ούτε θεωρείται απαραίτητο για την ολοκληρωμένη εκπαίδευση των σπουδαστών. Η πτυχιακή εργασία και η πρακτική άσκηση μπορούν να λειτουργήσουν αλληλοσυμπληρώνοντας, ενισχύοντας ή ακόμα και διαφοροποιώντας η μία την άλλη, με στόχο τη θεωρητική και εφαρμοσμένη αντίστοιχα ολοκλήρωση των σπουδών Δημιουργία με την πρακτική άσκηση ευκαιριών για μελλοντική απασχόληση των πτυχιούχων Η πρακτική άσκηση των σπουδαστών πραγματοποιείται τόσο σε δημόσιες επιχειρήσεις, όπου οι δυνατότητες μελλοντικής απασχόλησης των πτυχιούχων είναι ανεξάρτητες από την πορεία της πρακτικής, όσο και σε ιδιωτικές επιχειρήσεις, όπου οι δυνατότητες που υπάρχουν είναι διαφορετικές. Στον ιδιωτικό τομέα, οι σπουδαστές έχουν την ευκαιρία να αποδείξουν το εύρος των γνώσεών τους και τις ικανότητες που έχουν αποκτήσει, με αποτέλεσμα να δημιουργούνται ευκαιρίες για τη μελλοντική απασχόληση των πτυχιούχων. Αρκετοί

39 39 πτυχιούχοι του Τμήματος ήδη εργάζονται στις εταιρείες στις οποίες πραγματοποίησαν την πρακτική τους Δίκτυο διασύνδεσης του Τμήματος με κοινωνικούς, πολιτιστικούς ή παραγωγικούς φορείς με σκοπό την πρακτική άσκηση των σπουδαστών Το Τμήμα διαθέτει μια Βάση Δεδομένων, η οποία διαρκώς ενημερώνεται, με φορείς στους οποίους ήδη σπουδαστές έχουν πραγματοποιήσει την πρακτική τους άσκηση. Με αυτούς τους φορείς, καθώς και με άλλους κοινωνικούς, πολιτιστικούς ή παραγωγικούς, είμαστε σε διαρκή επαφή και τους ενημερώνουμε για το διαθέσιμο αριθμό σπουδαστών, ώστε να εκδηλώσουν ενδιαφέρον και να αυξηθούν κατά το μέγιστο δυνατό οι θέσεις απασχόλησης Πρωτοβουλίες του Τμήματος προκειμένου να δημιουργηθούν θέσεις απασχόλησης σπουδαστών (σε τοπικό, εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο) Το Τμήμα έχει αναπτύξει πρωτοβουλίες που οδηγούν στην αύξηση των θέσεων απασχόλησης των σπουδαστών, κυρίως σε τοπικό επίπεδο, διότι είναι σχεδόν αδύνατη η εποπτεία της πρακτικής άσκησης των σπουδαστών, όταν αυτή πραγματοποιείται μακριά από την Πάτρα. Στα πλαίσια αυτά, οι κυριότερες δράσεις είναι: οργάνωση ημερίδων αποστολή ενημερωτικών εντύπων στα τοπικά επιμελητήρια επισκέψεις σε μεγάλους ιδιωτικούς φορείς Με αυτούς τους τρόπους το Τμήμα ενημερώνει το επιχειρηματικό περιβάλλον της ευρύτερης περιοχής για τις δεξιότητες που έχουν οι σπουδαστές και τα αντικείμενα πάνω στα οποία θα μπορούσαν να εργαστούν με στόχο την εύρεση νέων θέσεων απασχόλησης Συνεργασία και επαφή μεταξύ των εκπαιδευτικών / εποπτών του Τμήματος και των εκπροσώπων του φορέα εκτέλεσης της πρακτικής άσκησης Η συνεργασία και επαφή μεταξύ των εκπαιδευτικών / εποπτών του Τμήματος και των εκπροσώπων του φορέα εκτέλεσης της πρακτικής είναι περισσότερο τυπική παρά ουσιαστική. Οι κυριότεροι λόγοι είναι οι ακόλουθοι: Μεγάλος αριθμός σπουδαστών πραγματοποιεί την πρακτική άσκηση στο τόπο μόνιμης κατοικίας του. Τα μέλη ΕΠ είναι ευάριθμα, με αποτέλεσμα ο φόρτος εργασίας που τους αναλογεί να υπερβαίνει τις δυνατότητές τους για τακτική επικοινωνία με τους αντίστοιχους φορείς. Δεν υπάρχουν διαθέσιμοι πόροι για τη δημιουργία ενός ηλεκτρονικού συστήματος παρακολούθησης της διαδικασίας πρακτικής άσκησης. Ωστόσο, το Τμήμα έχει καταρτίσει ένα ερωτηματολόγιο (Παράρτημα 12.9) που απευθύνεται σε επιχειρήσεις που απασχολούν σπουδαστές στα πλαίσια της Πρακτικής Άσκησης και από το επόμενο ακαδημαϊκό έτος θα διανέμεται στους υπεύθυνους των εταιρειών, προκειμένου να συγκεντρωθούν αξιοποιήσιμα στατιστικά στοιχεία για τη βελτίωση του θεσμού της Πρακτικής Άσκησης Προϋποθέσεις και απαιτήσεις για τη συνεργασία του Τμήματος με τους φορείς εκτέλεσης της πρακτικής άσκησης

40 40 Η επιτροπή Πρακτικής Άσκησης λαμβάνει υπόψη το επιχειρηματικό πλαίσιο λειτουργίας, την οργανωτική δομή και διάρθρωση, καθώς και τις δραστηριότητες των επιχειρήσεων οι οποίες οριοθετούν τη θέση απασχόλησης Παρακολούθηση και υποστήριξη των ασκούμενων σπουδαστών Η παρακολούθηση και υποστήριξη των ασκούμενων σπουδαστών γίνεται, κυρίως, από την Επιτροπή Πρακτικής Άσκησης Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών Το Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων με την 4/ απόφαση της Γενικής Συνέλευσης πρότεινε τη δημιουργία αυτοδύναμου προγράμματος μεταπτυχιακών σπουδών (ΠΜΣ) με τίτλο Διοίκηση Επιχειρήσεων & Τεχνολογίες Πληροφορικής και Επικοινωνίας (ΜΒΑ & ICT Management). Το προτεινόμενο ΠΜΣ, το οποίο κατατέθηκε σε συνεργασία με το τμήμα Επιχειρηματικού Σχεδιασμού, συνδυάζει κατά τον πλέον σύγχρονο τρόπο το γνωστικό αντικείμενο των πεδίων της Διοίκησης Επιχειρήσεων και των Τεχνολογιών Πληροφορικής και Επικοινωνίας, παρέχοντας ένα πλαίσιο σπουδών και γνώσεων ιδιαίτερα ελκυστικό και χρήσιμο στην αγορά εργασίας. Παρέχει άρτια κατάρτιση των μεταπτυχιακών φοιτητών σε θέματα σχετικά με την λήψη ορθολογικών αποφάσεων, με τη χρήση σύγχρονων τεχνολογιών πληροφορικής και επικοινωνίας, καθώς και τη δημιουργία λειτουργικών θεμελίων επιχειρηματικής σκέψης με τελικό αποτέλεσμα την επαύξηση των αναλυτικών, επικοινωνιακών και τεχνολογικών ικανοτήτων των συμμετεχόντων. Οι αντικειμενικοί γενικοί σκοποί του προτεινόμενου ΠΜΣ είναι: Η προαγωγή της εφαρμοσμένης και τεχνολογικής έρευνας στα γνωστικά αντικείμενα του ΠΜΣ. Η παροχή υψηλού επιπέδου σύγχρονων επιστημονικών γνώσεων στα συγκεκριμένα γνωστικά αντικείμενα και η άριστη κατάρτιση και εξειδίκευση στελεχών του δημόσιου και ιδιωτικού τομέα. Η άμεση και στενή σύνδεση του προγράμματος σπουδών με τις πραγματικές ανάγκες των επιχειρήσεων και οργανισμών και γενικότερα της κοινωνίας. Οι ειδικοί σκοποί του προτεινόμενου ΠΜΣ είναι να προσφέρει: - Γνώση και κατάρτιση, στα πλέον σύγχρονα εργαλεία λήψης αποφάσεων και τους καθιστά ικανούς να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις της διοίκησης του σύγχρονου επιχειρηματικού περιβάλλοντος τόσο στον Ιδιωτικό όσο και στο Δημόσιο Τομέα - Βαθιά εξοικείωση με τα σύγχρονα εργαλεία της πληροφορικής και της λήψης αποφάσεων, τα οποία είναι στη υπηρεσία των σημερινών στελεχών επιχειρήσεων και είναι ικανά να βελτιώσουν θεαματικά την απόδοση και ποιότητα του έργου του. Το προτεινόμενο ΠΜΣ περιγράφεται λεπτομερώς στο «Διοίκηση Επιχειρήσεων & Τεχνολογίες Πληροφορικής και Επικοινωνίας (ΜΒΑ & ICT Management)», το οποίο παρατείθεται στα παραρτήματα.

41 41 4. Διδακτικό έργο Στην ενότητα αυτή αναλύεται κριτικά και αξιολογείται η ποιότητα του επιτελούμενου διδακτικού έργου, στο προπτυχιακό επίπεδο σπουδών, απαντώντας σε μια σειρά ερωτήσεων που αντιστοιχούν επακριβώς στα κριτήρια αξιολόγησης που περιγράφονται στο έντυπο «Διασφάλιση Ποιότητας στην Ανώτατη Εκπαίδευση: Ανάλυση κριτηρίων Διασφάλισης Ποιότητας Ακαδημαϊκών Μονάδων» Έκδοση 2.0, Ιούλιος 2007, Α.ΔΙ.Π., Αθήνα. Ένα από τα κύρια προβλήματα που αντιμετωπίσαμε στη προσπάθεια εκτίμησης του διδακτικού έργου ήταν ότι το διδακτικό προσωπικό του Τμήματος δεν είναι σταθερό κατά την τελευταία πενταετία, λόγω του ότι το Τμήμα διαθέτει μόνο επτά (7) μέλη Ε.Π., με αποτέλεσμα σε κάθε ακαδημαϊκό εξάμηνο να προσλαμβάνονται αρκετοί εκπαιδευτικοί με σύμβαση έργου, προκειμένου να καλύπτονται οι ανάγκες των σπουδαστών. Στα συμπεράσματα που αναφέρονται αλλού, έχουν ληφθεί στοιχεία μόνο για τα μέλη Ε.Π. του Τμήματος, όπως για παράδειγμα στην ενότητα 4.10., αλλού έχουν ληφθεί στοιχεία για όλα τα μέλη που δίδαξαν στο Τμήμα κατά το τελευταίο ακαδημαϊκό έτος, όπως για παράδειγμα στην ενότητα 4.1., και αλλού έχει αξιολογηθεί συνολικά ο μέσος όρος των στοιχείων της τελευταίας πενταετίας, όπως για παράδειγμα στην ενότητα Αποτελεσματικότητα του διδακτικού προσωπικού Η αποτελεσματικότητα του διδακτικού προσωπικού δεν είναι ένας εύκολα μετρήσιμος δείκτης, διότι αναφέρεται και εξαρτάται από πολλές παραμέτρους διαρκώς μεταβαλλόμενες, όπως το επίπεδο των εισερχομένων σπουδαστών, οι δυνατότητες συνεργασιών, η απρόσκοπτη λειτουργία του Ιδρύματος, η έγκαιρη παραλαβή διδακτικών συγγραμμάτων κ.ά Διαδικασία αξιολόγησης των διδασκόντων από τους σπουδαστές. Κατά το ακαδημαϊκό έτος , διενεργήθηκε στο Τμήμα αξιολόγηση μαθήματος / διδασκαλίας από τους σπουδαστές Οι σπουδαστές καλέστηκαν να συμπληρώσουν στην ηλεκτρονική βάση που δημιουργήθηκε από το Tμήμα, ένα Ερωτηματολόγιο Αξιολόγησης Μαθήματος/Διδασκαλίας (Παράρτημα 12-1) μεταξύ της 8 ης και 10 ης εβδομάδας διδασκαλίας, τόσο στο χειμερινό όσο και στο εαρινό εξάμηνο του Ακαδημαϊκού έτους Τα ερωτηματολόγια συμπληρώθηκαν στους υπολογιστές των εργαστηρίων του Tμήματος, όπου ήταν εγκατεστημένη η ανάλογη βάση δεδομένων. Η συμπλήρωση έγινε ανώνυμα από τους σπουδαστές. Η διαδικασία συλλογής και μελέτης των ερωτηματολογίων έχει ήδη περιγραφεί αναλυτικά στην ενότητα Τα ερωτηματολόγια περιείχαν έξι (6) ομάδες ερωτήσεων, η μία από τις οποίες αφορούσε τον διδάσκοντα. Τα σχετικά ερωτήματα στα οποία οι σπουδαστές κλήθηκαν να απαντήσουν είναι: Οργανώνει καλά την παρουσίαση της ύλης στα μαθήματα; Επιτυγχάνει να διεγείρει το ενδιαφέρον για το αντικείμενο του μαθήματος; Αναλύει και παρουσιάζει τις έννοιες με τρόπο απλό και ενδιαφέροντα χρησιμοποιώντας παραδείγματα; Ενθαρρύνει τους φοιτητές να διατυπώνουν απορίες και ερωτήσεις και να αναπτύξουν την κρίση τους; Είναι συνεπής στις υποχρεώσεις του/της; Είναι γενικά προσιτός στους φοιτητές; Συνολικά συγκεντρώθηκαν 1832 ερωτηματολόγια στο χειμερινό και 1815 ερωτηματολόγια στο εαρινό εξάμηνο. Τα πλήρη αποτελέσματα της επεξεργασίας των ερωτηματολογίων παρατίθενται στο Παράρτημα

42 42 Ο πίνακας που ακολουθεί, προκύπτει από την επεξεργασία των απαντήσεων που έδωσαν οι σπουδαστές στα ερωτηματολόγια αξιολόγησης μαθήματος/διδασκαλίας, στις ερωτήσεις (20), (21), (22), (23), (24) και (25), οι οποίες σχετίζονται με την αξιολόγηση του διδάσκοντα. Ο πίνακας παρουσιάζει την μέση τιμή των βαθμολογιών στις μεταβλητές του ερωτηματολογίου μεταξύ πρώτου και δευτέρου εξαμήνου. Όπου εμφανίζεται στον πίνακα αστερίσκος *, σημαίνει ότι υπάρχει στατιστικά σημαντική διαφορά για τις μέσες τιμές των βαθμολογιών μεταξύ του χειμερινού και του εαρινού εξαμήνου, για επίπεδο σημαντικότητας α = 0,05. ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΜΕΣΗ ΒΑΘΜΟΛΟΓΙΑ ΧΕΙΜΕΡΙΝΟΥ ΕΞΑΜΗΝΟΥ Α.Ε ΜΕΣΗ ΒΑΘΜΟΛΟΓΙΑ ΕΑΡΙΝΟΥ ΕΞΑΜΗΝΟΥ Α.Ε ΜΕΣΗ ΒΑΘΜΟΛΟΓΙΑ ΕΠΙ ΤΟΥ ΣΥΝΟΛΟΥ Α.Ε Οργανώνει καλά την παρουσίαση της ύλης στα μαθήματα; 21. Επιτυγχάνει να διεγείρει το ενδιαφέρον για το αντικείμενο του μαθήματος; 22. Αναλύει και παρουσιάζει τις έννοιες με τρόπο απλό και ενδιαφέροντα χρησιμοποιώντας παραδείγματα; 23. Ενθαρρύνει τους φοιτητές να διατυπώνουν απορίες και ερωτήσεις και να αναπτύξουν την κρίση τους; 24. Είναι συνεπής στις υποχρεώσεις του/της (παρουσία στα μαθήματα, έγκαιρη διόρθωση εργασιών ή εργαστηριακών αναφορών, ώρες συνεργασίας με τους φοιτητές, κλπ.); 25. Είναι γενικά προσιτός στους φοιτητές; 4,39 4,43 3,40 4,21* 4,29 4,28 4,40 4,46 4,43 4,41 4,43 4,42 4,64 4,61 4,62 4,52 4,50 4,51 Συνεκτιμώντας και τα διαγράμματα του Παραρτήματος για τις αντίστοιχες ερωτήσεις, συμπεραίνουμε ότι : Μόνο το 9% των σπουδαστών έχει αρνητική γνώμη σχετικά με τον τρόπο οργάνωσης και την παρουσίαση της ύλης, ενώ σχεδόν το 60% των σπουδαστών θεωρεί ότι ο διδάσκων οργάνωσε και παρουσίασε με απλό και ενδιαφέροντα τρόπο την ύλη του μαθήματος, υπάρχει ωστόσο ένα αρκετά υψηλό ποσοστό της τάξεως του 20% που δηλώνει ότι δεν είναι σε θέση να αξιολογήσει τον τρόπο οργάνωσης και παρουσίασης της ύλης από τον διδάσκοντα.

43 43 Παρατηρούμε, ότι παρόμοια είναι και τα αποτελέσματα στις υπόλοιπες ερωτήσεις για την αξιολόγηση των διδασκόντων από τους καθηγητές, τουλάχιστον ως προς τη γενική εικόνα. Αξίζει, ωστόσο, να αναφερθεί ότι οι φοιτητές δηλώνουν πάρα πολύ ευχαριστημένοι ( περίπου σε ποσοστό 40%), τόσο ως προς συνέπεια, όσο και ως προς την προσιτότητα που παρουσιάζουν οι διδάσκοντες Αξιοποίηση των αποτελεσμάτων της αξιολόγησης των διδασκόντων από τους φοιτητές Στο τέλος κάθε εξαμήνου, οι διδάσκοντες ενημερώθηκαν για τα αποτελέσματα που αντιστοιχούσαν στα μαθήματα ευθύνης τους, προκειμένου να τα αξιοποιήσουν για τη βελτίωση του παρεχόμενου εκπαιδευτικού έργου τους. Τα πρώτα θετικά αποτελέσματα έγιναν ορατά από τη βελτίωση που παρουσιάστηκε σε αρκετούς δείκτες κατά τη διαδικασία αξιολόγησης του εαρινού εξαμήνου. Τα στοιχεία που προέκυψαν βοήθησαν παράλληλα στην ολική ή μερική ικανοποίηση αιτημάτων των σπουδαστών και στην επίλυση μικροπροβλημάτων που εντοπίστηκαν, ώστε η εκπαιδευτική διαδικασία να λειτουργεί πιο εύρυθμα Μέσος εβδομαδιαίος φόρτος διδακτικού έργου των μελών του ακαδημαϊκού προσωπικού του Τμήματος Το ακαδημαϊκό προσωπικό του Τμήματος αποτελείται από έναν (1) Καθηγητή, τέσσερις (4) Αναπληρωτές Καθηγητές (εκ των οποίων η μια Διευθύντρια της Σχολής, ο δεύτερος προϊστάμενος του Tμήματος και ο τρίτος προϊστάμενος του Tμήματος Φυσικοθεραπείας), έναν (1) Επίκουρο Καθηγητή, και έναν (1) Καθηγητή Εφαρμογών. Σύμφωνα με τα παραπάνω, το ακαδημαϊκό προσωπικό παρέχει πρακτικά 1 x x x 6+ 1 x x 16 = 70 ώρες διδασκαλίας εβδομαδιαίως Μέλη του ακαδημαϊκού προσωπικού του Τμήματος που διδάσκουν στο Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών Δεν λειτουργεί μεταπτυχιακό πρόγραμμα σπουδών, ούτε σε επίπεδο Τμήματος, ούτε σε επίπεδο Ιδρύματος και ως εκ τούτου κανένα μέλος του Τμήματος δε διδάσκει σε Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα Θεσμοθετημένες από το Τμήμα υποτροφίες/βραβεία διδασκαλίας Δεν έχουν θεσμοθετηθεί από το Τμήμα υποτροφίες/βραβεία, γιατί δεν υπάρχουν οι κατάλληλοι πόροι, αλλά ούτε θεσμικά υπάρχει τέτοια αρμοδιότητα στα υπόλοιπα Τμήματα του Τ.Ε.Ι Ποιότητα και αποτελεσματικότητα της διδακτικής διαδικασίας Αναλυτικά στοιχεία για τα συμπεράσματα που αναφέρονται σε αυτή την ενότητα παρατίθενται στους πίνακες , , και

44 Διδακτικές μέθοδοι που χρησιμοποιούνται Τα μαθήματα του Προγράμματος Σπουδών διακρίνονται σε θεωρητικά και μικτά. Ως θεωρητικά, χαρακτηρίζονται τα μαθήματα στα οποία η διδασκαλία γίνεται αποκλειστικά σε μορφή διαλέξεων ή περιλαμβάνουν και κάποιες ώρες φροντιστηριακών ασκήσεων ανά εβδομάδα. Ως μικτά, χαρακτηρίζονται τα μαθήματα που περιλαμβάνουν και θεωρητικό και εργαστηριακό μέρος, το οποίο πραγματοποιείται στα ειδικά διαμορφωμένα εργαστήρια του Τμήματος. Στα θεωρητικά μαθήματα και στο θεωρητικό μέρος των μικτών μαθημάτων, οι μέθοδοι διδασκαλίας που χρησιμοποιούνται είναι: Διαλέξεις με χρήση απλού πίνακα μαρκαδόρου Ασκήσεις πράξης με βασικό στόχο την επίλυση ασκήσεων και την εφαρμογή των θεωρητικών εννοιών σε πραγματικά προβλήματα Διαφάνειες (power point, slides), οι οποίες προβάλλονται μέσω βιντεοπροβολέα ή διαφανοσκοπίου στις αίθουσες διδασκαλίας Παρουσίαση πραγματικών περιστατικών (case studies) με σκοπό την κατανόηση της πρακτικής εφαρμογής των εξεταζομένων εννοιών σε επιχειρηματικά προβλήματα Στο εργαστηριακό μέρος των μικτών μαθημάτων, οι μέθοδοι διδασκαλίας που χρησιμοποιούνται είναι: Εκπαίδευση των σπουδαστών σε ηλεκτρονικούς υπολογιστές εφοδιασμένους με τα απαραίτητα λογισμικά συστήματα Διαφάνειες (power point, slides), οι οποίες προβάλλονται μέσω βιντεοπροβολέα ως υποδείξεις για περαιτέρω εργαστηριακή επεξεργασία τους από τους σπουδαστές Διαδικασία επικαιροποίησης του περιεχομένου των μαθημάτων και των διδακτικών μεθόδων Σύμφωνα με το πρακτικό συνεδρίασης του Συμβουλίου του Τμήματος, ορίστηκε η επιτροπή αναμόρφωσης του Προπτυχιακού Προγράμματος Σπουδών (Π.Π.Σ.) του Τμήματος Διοίκησης Επιχειρήσεων της Σχολής Διοίκησης και Οικονομίας του Τ.Ε.Ι. Πάτρας, η οποία έχει ήδη προβεί στην κατάθεση μιας ολοκληρωμένης πρότασης για Νέο Πρόγραμμα Σπουδών στο Τμήμα, το οποίο εγκρίθηκε από το Συμβούλιο του Τ.Ε.Ι. και εφαρμόζεται από τον Σεπτέμβριο του Ένα από τα κύρια σημεία της πρότασης αυτής είναι η επικαιροποίηση του περιεχομένου των μαθημάτων, η οποία επιτυγχάνεται με την αλλαγή του περιεχομένου ορισμένων μαθημάτων, την κατάργηση άλλων και την εισαγωγή νέων. Αναλυτικά, τα βασικά σημεία περιγράφονται στην ενότητα της παρούσας Έκθεσης. Οι διδακτικές μέθοδοι που ακολουθούνται συμφωνούν με αυτές που εφαρμόζονται διεθνώς και υπόκεινται σε συνεχείς επικαιροποιήσεις ανάλογα με την εξέλιξη των διδακτικών πρακτικών και της δυνατότητας ανανέωσης του υπάρχοντος εξοπλισμού, με ευθύνη των Τομέων Ποσοστό σπουδαστών που συμμετέχουν στις εξετάσεις Το ποσοστό των σπουδαστών που συμμετέχουν στις εξετάσεις διαφοροποιείται ανάλογα με τα μαθήματα και την εξεταστική περίοδο όπως φαίνεται στον πίνακα Παρατηρείται μεγαλύτερη συμμετοχή στα εργαστηριακά μαθήματα, τα οποία έχουν υποχρεωτική παρακολούθηση, από αυτή που παρατηρείται στα θεωρητικά μαθήματα, των οποίων η παρακολούθηση δεν είναι δεσμευτική.

45 Ποσοστά επιτυχίας των σπουδαστών στις εξετάσεις Τα ποσοστά επιτυχίας των σπουδαστών δε μπορούν να εκτιμηθούν κατά μέσο όρο για το σύνολο των μαθημάτων, αφού υπάρχουν μαθήματα με ποσοστό επιτυχίας 20% και άλλα με 100%. Οι αποκλίσεις που παρουσιάζονται μεταξύ των μαθημάτων είναι πολύ μεγάλες, αλλά απόλυτα αιτιολογημένες από τη φύση των μαθημάτων, καθώς και από την έμφαση που δίνουν σε αυτά οι σπουδαστές. Στη διαδικασία αξιολόγησης μαθήματος/διδασκαλίας, το δείγμα τους δηλώνει ότι: σε ποσοστό περίπου 20% δε μελετούν συστηματικά την ύλη, ενώ το 28% ανταποκρίνεται συστηματικά. Επίσης, η πλειοψηφία (30%) δηλώνει ότι μελετά με μέτρια συστηματικότητα, ενώ εντυπωσιακό είναι ότι το 23% δεν είναι σε θέση να απαντήσει αυτή την ερώτηση. σχεδόν το 70% δεν αφιερώνει σε εβδομαδιαία βάση ουσιαστικό χρόνο για μελέτη, ενώ και πάλι το 28% δηλώνει ότι δεν είναι σε θέση να γνωρίζει πόσες ώρες αφιερώνει εβδομαδιαίως. Τα ακόλουθα διαγράμματα παρουσιάζουν τις απαντήσεις των φοιτητών στις αντίστοιχες ερωτήσεις.

46 46 Τα μικρά ποσοστά επιτυχίας που εμφανίζονται σε μαθήματα των πρώτων εξαμήνων αιτιολογούνται από την ύπαρξη μεγάλου αριθμού σπουδαστών, που ουσιαστικά έχουν σταματήσει να ενδιαφέρονται ενεργά για τις σπουδές τους και αντιμετωπίζουν προβλήματα αφομοίωσης της ύλης. Τα μεγαλύτερα ποσοστά επιτυχίας που εμφανίζονται στα μαθήματα των τελευταίων εξαμήνων αιτιολογούνται από το γεγονός, ότι οι σπουδαστές συνειδητοποιούν την ανάγκη ολοκλήρωσης των σπουδών τους σε εύλογο χρονικό διάστημα. Ανάλογη διαφοροποίηση παρατηρείται και μεταξύ των θεωρητικών και εργαστηριακών μαθημάτων, όπου εκεί η κύρια αιτία είναι η υποχρεωτική ή μη παρακολούθηση Μέσος βαθμός πτυχίου Κατά το ακαδημαϊκό έτος αποφοίτησαν συνολικά 225 σπουδαστές. Το 18,22% αυτών αποφοίτησε με βαθμό πτυχίου , το 73,33% αυτών αποφοίτησε με βαθμό πτυχίου , το 8,44% αυτών αποφοίτησε με βαθμό πτυχίου , ενώ κανένας σπουδαστής δεν αποφοίτησε με βαθμό πτυχίου μεγαλύτερο του 8,50. Αναλυτικά στοιχεία για τους αποφοιτήσαντες κατά τα τρία τελευταία ακαδημαϊκά έτη, καθώς και για τα ποσοστά επί του συνόλου των αποφοιτησάντων παρουσιάζονται στον πίνακα Μέση διάρκεια σπουδών για τη λήψη πτυχίου Λόγω της έλλειψης διατήρησης στατιστικού αρχείου που να σχετίζει το έτος εισαγωγής με το έτος αποφοίτησης, δεν καθίσταται δυνατό να εξαχθεί ένα ασφαλές συμπέρασμα για τη μέση διάρκεια σπουδών που απαιτείται για την απόκτηση πτυχίου, ωστόσο, στον πίνακα καταγράφεται με όσο το δυνατόν πληρέστερο τρόπο η εξέλιξη του αριθμού αποφοίτων και η διάρκεια σπουδών τους.

47 Οργάνωση και εφαρμογή του διδακτικού έργου Γνωστοποίηση στους σπουδαστές της ύλης των μαθημάτων Πέρα από τον Οδηγό Σπουδών που διανέμεται στους σπουδαστές με την εγγραφή τους στο Τμήμα, στον οποίο περιγράφονται όλα τα μαθήματα που διδάσκονται, στην αρχή κάθε ακαδημαϊκού εξαμήνου οι διδάσκοντες γνωστοποιούν στους σπουδαστές επακριβώς την ύλη των διδακτικών ενοτήτων των μαθημάτων τους, καθώς και την εξεταστέα ύλη για την επόμενη εξεταστική περίοδο με τους ακόλουθους τρόπους: Κατά τη διάρκεια της διδασκαλίας στα πρώτα μαθήματα Με ανακοίνωση στην ιστοσελίδα του Τμήματος Με ενημέρωση της σελίδας του μαθήματος στην πλατφόρμα e-class Με έντυπη ανακοίνωση στο σχετικό πίνακα ανακοινώσεων της Γραμματείας του Τμήματος Περιγραφή των μαθησιακών στόχων των μαθημάτων και τα προσδοκώμενα αποτελέσματα Στο υπάρχον πρόγραμμα δεν αναγράφονται αναλυτικά οι μαθησιακοί στόχοι και τα προσδοκώμενα αποτελέσματα, η κοινοποίηση των οποίων στους σπουδαστές γίνεται μέσω των διαλέξεων στο θεωρητικό μέρος των μαθημάτων και της ενημέρωσης που οργανώνεται με τη μορφή ημερίδας στην αρχή κάθε ακαδημαϊκού έτους. Στην πρόταση του Νέου Προγράμματος Σπουδών, υπάρχουν αναλυτικά οι μαθησιακοί στόχοι και τα προσδοκώμενα αποτελέσματα για κάθε μάθημα και θα περιληφθούν στον νέο Οδηγό Σπουδών που θα εκδοθεί Διαδικασία μέτρησης της επίτευξης των μαθησιακών στόχων των μαθημάτων Δεν υπάρχει κάποια κεντρική και αλγοριθμική διαδικασία μέτρησης της επίτευξης των μαθησιακών στόχων των μαθημάτων, η οποία να ακολουθείται συνολικά στο Τμήμα. Ο κάθε διδάσκοντας εξάγει τα σχετικά συμπεράσματα εξετάζοντας στοιχεία όπως: Η κατανομή της βαθμολογίας του μαθήματος Η απόδοση των σπουδαστών σε ενδιάμεσες αξιολογήσεις Η συμμετοχή των σπουδαστών σε projects Η παρουσίαση ολοκληρωμένων εργασιών Τήρηση του ωρολογίου προγράμματος των μαθημάτων Το ωρολόγιο πρόγραμμα των μαθημάτων γνωστοποιείται στους σπουδαστές και στους διδάσκοντες πριν την έναρξη των μαθημάτων και τηρείται κατά το μέγιστο δυνατό. Γίνεται προσπάθεια ώστε όλο το διδακτικό προσωπικό του Τμήματος να δείχνει συνέπεια, συνεκτιμώντας ότι η αναβολή ή ματαίωση ενός μαθήματος θα έχει αρκετά αρνητικά αποτελέσματα όχι μόνο για το μάθημα, αλλά και για τη συνολική εκπαιδευτική λειτουργία, κυρίως λόγω του διαθέσιμου ωραρίου και των ευάριθμων χώρων διδασκαλίας που δυσχεραίνουν την αναπλήρωση της διδασκαλίας χαμένων διδακτικών ενοτήτων. Στην αρχή κάθε ακαδημαϊκού έτους, ο Προϊστάμενος του Τμήματος ενημερώνει εγγράφως όλο το διδακτικό προσωπικό για τις διατάξεις που διέπουν την Εκπαιδευτική Διαδικασία του Τμήματος. Σχετικά με την τήρηση του ωρολογίου προγράμματος, στο έγγραφο αυτό προβλέπονται τα ακόλουθα: Καμία αλλαγή στην ώρα διδασκαλίας και στην αίθουσα διδασκαλίας ενός μαθήματος δε μπορεί να γίνει, χωρίς ενημέρωση και σύμφωνη γνώμη του Τμήματος.

48 48 Θα πρέπει οι εκπαιδευτικοί να βρίσκονται στους χώρους των αιθουσών μερικά λεπτά πριν από την έναρξη των μαθημάτων. Σε περίπτωση απουσίας ενός διδάσκοντος, απαιτείται εκ των προτέρων ενημέρωση του Τμήματος και συνεργασία με τον Υπεύθυνο Τομέα. Για κάθε αναπλήρωση μαθήματος θα πρέπει να υπάρχει εκ των προτέρων έγγραφο αίτημα του εκπαιδευτικού, προκειμένου να αποφευχθούν επικαλύψεις, προβλήματα διαθεσιμότητας των χώρων και παρακολούθησης των μαθημάτων από τους σπουδαστές. Με τη λήξη κάθε διδακτικού εξαμήνου, όλοι οι διδάσκοντες υποβάλλουν στο Τμήμα Υπεύθυνη δήλωση, ώστε να εντοπίζονται πιθανά προβλήματα στην εφαρμογή του προγράμματος Οργάνωση και δομή του ωρολογίου προγράμματος μαθημάτων Την ευθύνη σύνταξης του ωρολογίου προγράμματος έχει η αρμόδια επιτροπή και η τελική έγκριση δίνεται από τον Προϊστάμενο του Τμήματος. Η οργάνωση και η δομή του ακολουθούν τις ακόλουθες βασικές αρχές ώστε να είναι πιο ορθολογικός ο σχεδιασμός του: Αποφυγή διδασκαλίας πολλών μαθημάτων του ίδιου εξαμήνου την ίδια ημέρα Αποφυγή ταυτόχρονης διδασκαλίας θεωρητικών μαθημάτων του ίδιου εξαμήνου Αποφυγή ταυτόχρονης διδασκαλίας εργαστηριακών μαθημάτων του ίδιου εξαμήνου, εάν δεν προσφέρονται πολλά τμήματα Η τήρηση των παραπάνω προϋποθέσεων δεν είναι πάντοτε εφικτή, για τους κάτωθι λόγους: Μικρός αριθμός αιθουσών διδασκαλίας Μικρός αριθμός εργαστηριακών θέσεων Μεγάλος αριθμός έκτακτων συνεργατών (εργαστηριακών και επιστημονικών) Μεγάλος αριθμός σπουδαστών Βασικά εισαγωγικά Μαθήματα που διδάσκονται από μέλη ΕΠ των δύο ανώτερων βαθμίδων Στο Τμήμα υπηρετεί ένας Καθηγητής και τέσσερις Αναπληρωτές Καθηγητές, οι οποίοι διδάσκουν τα μαθήματα: Εισαγωγή στην Πληροφορική Δομημένος Προγραμματισμός Αστικό Δίκαιο Εργατικό Δίκαιο Εμπορικό Δίκαιο Διοικητικό Δίκαιο Θεσμοί Ε.Ε. Επιχειρησιακή Έρευνα Διεθνείς Οικονομικές Σχέσεις Διοικητική Λογιστική Μέλη του ακαδημαϊκού προσωπικού του Τμήματος που διδάσκουν μαθήματα που δεν εμπίπτουν στο στενό ή ευρύτερο γνωστικό τους πεδίο Κανένα μέλος του ακαδημαϊκού προσωπικού του Τμήματος δε διδάσκει μαθήματα που δεν εμπίπτουν στο στενό ή ευρύτερο γνωστικό του πεδίο.

49 Εκπαιδευτικά βοηθήματα Είδη και αριθμός βοηθημάτων που διανέμονται στους φοιτητές Για όλα σχεδόν τα μαθήματα του Προγράμματος Σπουδών υπάρχει βιβλιογραφία στην ελληνική γλώσσα, η οποία καλύπτει επαρκώς το αντικείμενό τους. Οι σπουδαστές, ενώ τα προηγούμενα χρόνια ελάμβαναν δωρεάν ένα (1) σύγγραμμα ανά μάθημα, το οποίο επέλεγε ο διδάσκων σε συνεργασία με τον Τομέα, κατά το τελευταίο ακαδημαϊκό έτος έχουν τη δυνατότητα επιλογής συγγράμματος από μια λίστα πολλαπλής βιβλιογραφίας, η οποία καταρτίζεται με απόφαση του Τομέα, έπειτα από πρόταση των εκπαιδευτικών. Οι περισσότεροι διδάσκοντες, κατά το τελευταίο ακαδημαϊκό έτος χρησιμοποιούν την πλατφόρμα e-class του Ιδρύματος για να κοινοποιούν στους φοιτητές επιπλέον διδακτικό υλικό, διευκρινιστικές ασκήσεις, υποδειγματικές παρουσιάσεις κ.ά Διαδικασία επικαιροποίησης των βοηθημάτων Για τα διδακτικά βοηθήματα που διανέμονται στους σπουδαστές εφαρμόζεται μια διαρκής διαδικασία επικαιροποίησής τους. Στο τέλος κάθε ακαδημαϊκού έτους, οι διδάσκοντες καταθέτουν αιτιολογημένη πρόταση για τα συγγράμματα που θα πρέπει να συμπεριληφθούν στη λίστα πολλαπλής βιβλιογραφίας για την επόμενη ακαδημαϊκή χρονιά. Οι προτάσεις συζητούνται στον αντίστοιχο Τομέα, ο οποίος καταρτίζει την τελική λίστα. Επιπλέον, οι σημειώσεις των διδασκόντων είτε είναι σε έντυπη μορφή είτε σε ηλεκτρονική, ανά έτος επικαιροποιούνται με ευθύνη των ιδίων και γνωστοποιείται η νέα μορφή τους στον αρμόδιο Τομεάρχη Διάθεση των βοηθημάτων Η διάθεση των διδακτικών συγγραμμάτων ακολουθεί τη διαδικασία διανομής που ορίζει το νομικό πλαίσιο, με αποτέλεσμα να καθυστερεί αρκετά συχνά, χωρίς ευθύνη του Τμήματος. Οι σημειώσεις των διδασκόντων είναι διαθέσιμες σε ηλεκτρονική μορφή από την αρχή των μαθημάτων, έτσι ώστε να ελαχιστοποιούνται τα προβλήματα των σπουδαστών ως προς την παροχή διδακτικού υλικού Ποσοστό της διδασκόμενης ύλης που καλύπτεται από τα βοηθήματα Τα διδακτικά βοηθήματα καλύπτουν κατά μέσο όρο πάνω από το 90% της διδασκόμενης ύλης. Οι αποκλίσεις που εμφανίζονται καλύπτονται είτε από τους διδάσκοντες με παροχή σημειώσεων, είτε μέσω της βιβλιοθήκης του Ιδρύματος. Οι σπουδαστές στα πλαίσια του ερωτηματολογίου αξιολόγησης μαθήματος/διδασκαλίας, δηλώνουν ότι σε ποσοστό σχεδόν 60% χρησιμοποιούν ελάχιστα την βιβλιοθήκη, γεγονός που δηλώνει ότι η ύλη καλύπτεται σε πολύ υψηλό από τα παρεχόμενα διδακτικά βοηθήματα.

50 Βιβλιογραφική υποστήριξη πέραν των διανεμόμενων συγγραμμάτων Όπως ήδη αναφέρθηκε, πέραν των διανεμόμενων συγγραμμάτων στα πλαίσια της πολλαπλής βιβλιογραφίας, οι σπουδαστές έχουν επιπλέον βιβλιογραφική υποστήριξη μέσω διδακτικών σημειώσεων, ηλεκτρονικών πηγών, βιβλιοθήκης, κ.ά. Ο πίνακας που ακολουθεί, προκύπτει από την επεξεργασία των απαντήσεων που έδωσαν οι σπουδαστές στα ερωτηματολόγια αξιολόγησης μαθήματος/διδασκαλίας, στις ερωτήσεις (4), (5), (6) και (35), οι οποίες σχετίζονται με την αξιολόγηση των εκπαιδευτικών βοηθημάτων και της βιβλιογραφικής υποστήριξης πέραν των διανεμόμενων βοηθημάτων. Ο πίνακας παρουσιάζει τη μέση τιμή των βαθμολογιών στις μεταβλητές του ερωτηματολογίου, μεταξύ πρώτου και δευτέρου εξαμήνου. Όπου εμφανίζεται στον πίνακα αστερίσκος *, σημαίνει ότι υπάρχει στατιστικά σημαντική διαφορά για τις μέσες τιμές των βαθμολογιών μεταξύ του χειμερινού και του εαρινού εξαμήνου, για επίπεδο σημαντικότητας α = 0,05. ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΜΕΣΗ ΒΑΘΜΟΛΟΓΙΑ ΧΕΙΜΕΡΙΝΟΥ ΕΞΑΜΗΝΟΥ Α.Ε ΜΕΣΗ ΒΑΘΜΟΛΟΓΙΑ ΕΑΡΙΝΟΥ ΕΞΑΜΗΝΟΥ Α.Ε ΜΕΣΗ ΒΑΘΜΟΛΟΓΙΑ ΕΠΙ ΤΟΥ ΣΥΝΟΛΟΥ Α.Ε Το εκπαιδευτικό υλικό που χρησιμοποιήθηκε βοήθησε στην καλύτερη κατανόηση του θέματος; 5. Τα εκπαιδευτικά βοηθήματα (βιβλίο, 4,10 4,06 4,08 1,38 1,40 1,41

51 51 σημειώσεις) χορηγήθηκαν εγκαίρως; 6. Πόσο ικανοποιητικό βρίσκετε το βιβλίο ή τις σημειώσεις; 35. Πως κρίνεται την υπάρχουσα βιβλιογραφία και την πρόσβαση σε αυτή στην βιβλιοθήκη του ΤΕΙ? 3,89* 4,00* 3,94 3,90 3,95 3,92 Συνεκτιμώντας και τα διαγράμματα του Παραρτήματος για τις αντίστοιχες ερωτήσεις, συμπεραίνουμε ότι : Περίπου το 13% των σπουδαστών θεωρεί ότι το εκπαιδευτικό υλικό ήταν ελάχιστα ικανοποιητικό και ουσιαστικά δε βοήθησε στην κατανόηση του θέματος, ενώ αντίθετα το μεγαλύτερο ποσοστό (55%), εκτιμούν ότι το εκπαιδευτικό υλικό λειτούργησε υποστηρικτικά στη διαδικασία της μάθησης και κάλυψε τις απαιτήσεις τους. Σε ότι αφορά στην έγκαιρη χορήγηση του εκπαιδευτικού υλικού, το ποσοστό των σπουδαστών που έχουν αρνητική γνώμη είναι της τάξεως του 59%, ενώ το ποσοστό αυτό μειώνεται σε 41% για τους φοιτητές που θεωρούν ότι η χορήγηση του εκπαιδευτικού υλικού έγινε έγκαιρα. Το 21% των σπουδαστών θεωρεί πως υπάρχουσα η βιβλιογραφία και η πρόσβαση σε αυτή μέσω της βιβλιοθήκης δεν είναι ικανοποιητική, ενώ το 51% δηλώνει το αντίθετο. Επίσης, το 28% δηλώνει πως δεν είναι σε θέσει να την αξιολογήσει Διαθέσιμα μέσα και υποδομές Αίθουσες διδασκαλίας Οι αίθουσες διδασκαλίας που διαθέτει το Τμήμα επαρκούν οριακά για τις ανάγκες του, γεγονός που οδηγεί στο να γίνονται μαθήματα από τις 8.00 έως τις καθημερινά. (α) Αριθμός και χωρητικότητα Κατά τον εστίαση στα μέσα και τις υποδομές του Τμήματος, διαπιστώνεται ότι υπάρχουν 6 αίθουσες διδασκαλίας και πιο συγκεκριμένα οι εξής : o κ1 εμβαδού 60 m 2, o κ2 εμβαδού 60 m 2, o θ8 εμβαδού45 m 2 o θ9 εμβαδού45 m 2 o θ11 εμβαδού45 m 2 o θ12 εμβαδού45 m 2 Επιπροσθέτως, υπάρχει 1(μία) αίθουσα σεμιναρίων και παρουσιάσεων πτυχιακών εργασιών, η θ10 εμβαδού 45 m 2, καθώς και μια αίθουσα στο υπόγειο 80 m 2, στην οποίαν γίνονται οι γραπτές εξετάσεις μόνον (εκτός από πολυάριθμα τμήματα μαθημάτων Α, Β και Γ εξαμήνων). (β) Επάρκεια, καταλληλότητα και ποιότητα Οι αίθουσες διδασκαλίας επαρκούν οριακά για την κάλυψη των αναγκών του τμήματος, ενώ η καταλληλότητά τους κρίνεται σχετικά αποδεκτή. (γ) Βαθμός χρήσης

52 52 Ο βαθμός χρήσης τους στη διάρκεια του ακαδημαϊκού έτους αγγίζει το 75%, υπολογίζοντας χρήση 14 ώρες / ημέρα (δ) Επάρκεια, καταλληλότητα και ποιότητα του υποστηρικτικού εξοπλισμού Ο υποστηρικτικός εξοπλισμός κρίνεται οριακά επαρκής και θεωρείται απαραίτητη η προμήθεια αναγκαίων εποπτικών μέσων Εκπαιδευτικά εργαστήρια Τα εκπαιδευτικά εργαστήρια που διαθέτει το Τμήμα δεν επαρκούν σε αριθμό για την κάλυψη των αναγκών του, και χρήζουν άμεσης αναβάθμισης τους εξοπλισμού τους. (α) Αριθμός και χωρητικότητα Στο Τμήμα λειτουργούν 3 εξοπλισμένα εργαστήρια με 18 σταθμούς εργασίας, το καθένα από τα οποία υποστηρίζουν την εργαστηριακή εξειδίκευση των σπουδαστών. (β) Επάρκεια, καταλληλότητα και ποιότητα των χώρων Τα εργαστήρια αυτά καλύπτουν οριακά τις εκπαιδευτικές ανάγκες, ενώ επηρεάζουν τον τρόπο οργάνωσης και παρουσίασης εργαστηριακών ασκήσεων. Η χρησιμοποίησή τους για την υποστήριξη της εκπαιδευτικής - εργαστηριακής λειτουργίας του Τμήματος, δεν αφήνει περιθώρια αξιοποίησής τους σε ερευνητικά και αναπτυξιακά έργα, ενώ παράλληλα υπάρχει σοβαρό πρόβλημα αναπλήρωσης χαμένων ωρών. (γ) Βαθμός χρήσης Ο βαθμός χρήσης τους είναι περίπου 85% (που σε πραγματικά μεγέθη πλησιάζει το 100% αν αναλογιστούμε ότι δουλεύουν σχεδόν καθ όλη τη διάρκεια των ωρών διδασκαλίας, ήτοι 08:00 22:00), υπολογίζοντας χρήση 14 ώρες / ημέρα. Η εντατική χρησιμοποίησή τους απαξιώνει την ποιότητα του εξοπλισμού πολύ πιο γρήγορα από τη διαδικασία ανανέωσής του. (δ) Επάρκεια, καταλληλότητα και ποιότητα του εργαστηριακού εξοπλισμού. Ο εξοπλισμός σε κάθε ένα από τα εργαστήρια είναι ο ακόλουθος: Εργαστήριο Α: 18 Υπολογιστές, 19 Καρέκλες, 19 Πάγκοι Εργασίας, 1 Γραφείο, 1 Πίνακας Μαρκαδόρου, 1 Εκτυπωτής.. Εργαστήριο Β: 18 Υπολογιστές, 19 Καρέκλες, 19 Πάγκοι Εργασίας, 1 Γραφείο, 1 Πίνακας Μαρκαδόρου. Εργαστήριο Γ: 18 Υπολογιστές, 19 Καρέκλες, 19 Πάγκοι Εργασίας, 1 Γραφείο, 1 Πίνακας Μαρκαδόρου. Στο εργαστήριο Γ, απαιτείται ριζική αναβάθμιση του εξοπλισμού, ενώ στα υπόλοιπα δύο ο εξοπλισμός είναι σε σχετικά καλή κατάσταση. (ε) Επάρκεια αποθηκών Δεν διατίθεται αποθηκευτικός χώρος για το Τμήμα.

53 Διαθεσιμότητα των εκπαιδευτικών εργαστηρίων για χρήση εκτός προγραμματισμένων ωρών Τα εκπαιδευτικά εργαστήρια δεν είναι διαθέσιμα προς χρήση των σπουδαστών εκτός των προγραμματισμένων ωρών, κατά τις οποίες πραγματοποιούνται μαθήματα, κυρίως διότι δεν υπάρχει διαθέσιμο προσωπικό υποστήριξης μιας τέτοιας λειτουργίας και σαφώς επειδή συνήθως δεν υπάρχει διαθέσιμη αίθουσα (που να μην πραγματοποιείται μάθημα) Αξιοποίηση των τεχνολογιών πληροφορικής και επικοινωνιών ΤΠΕ στην παρουσίαση των μαθημάτων Μεγάλο ποσοστό των μαθημάτων του Τμήματος υποστηρίζονται από την πλατφόρμα ασύγχρονης τηλεκπαίδευσης του Τ.Ε.Ι. (e-class.teipat.gr). Αυτή τη στιγμή υπάρχουν 22 διαθέσιμα μαθήματα στη πλατφόρμα του e-class. Σκοπός του Τμήματος είναι στο άμεσο μέλλον να καλύπτονται όλα τα μαθήματα από την πλατφόρμα ασύγχρονης τηλεκπαίδευσης, τόσο στο θεωρητικό, όσο και στο εργαστηριακό μέρος τους ΤΠΕ στη διδασκαλία Σε αρκετά μαθήματα γίνεται χρήση Τεχνολογιών Πληροφορικής και Επικοινωνιών (Τ.Π.Ε.) κατά την ώρα της διδασκαλίας, είτε με την προβολή διαφανειών, είτε με την παρουσίαση καλών πρακτικών (case studies) μέσω βιντεο-προβολέα. Σημειώνεται ότι σε όλους σχεδόν τους χώρους του Τμήματος υπάρχει ενσύρματη σύνδεση με το Δίκτυο Υψηλών Ταχυτήτων του Τ.Ε.Ι., ενώ σε αρκετά σημεία προσφέρεται και ασύρματη σύνδεση. Ειδικότερα, υπάρχει πρόσβαση στο Δίκτυο του Τ.Ε.Ι. από όλα τα γραφεία των μελών Ε.Π. του Τμήματος, από τη Γραμματεία και από όλα τα Εργαστήρια του Τμήματος, ενώ οι αίθουσες διδασκαλίας έχουν πρόσβαση στο Δίκτυο του Τ.Ε.Ι. μέσω ασύρματης σύνδεσης που παρέχεται από τη Βιβλιοθήκη του Τ.Ε.Ι ΤΠΕ στην εργαστηριακή εκπαίδευση Δεδομένη είναι και η χρήση Τ.Π.Ε. στην εργαστηριακή εκπαίδευση. Όσα από τα μαθήματα του Τμήματος δε διαθέτουν εργαστηριακό μέρος, διεξάγονται στα Εργαστήρια Πληροφορικής του Τμήματος. Η εργαστηριακή εκπαίδευση αφορά στη χρήση λογισμικού, είτε γενικού σκοπού (προγράμματα αυτοματισμού γραφείου, μεταγλωττιστές, Βάσεις Δεδομένων), είτε εξειδικευμένων προγραμμάτων ΤΠΕ στην αξιολόγηση των φοιτητών Η αξιολόγηση των σπουδαστών στα εργαστηριακά μαθήματα γίνεται με τη χρήση Τ.Π.Ε.. Συγκεκριμένα, οι σπουδαστές αξιολογούνται ως προς την απόκτηση γνώσεων και την ανάπτυξη δεξιοτήτων χρήσης των προγραμμάτων για την επίτευξη των στόχων του μαθήματος ΤΠΕ στην επικοινωνία των φοιτητών με τον διδάσκοντα Η επικοινωνία των σπουδαστών με τους εκπαιδευτικούς πραγματοποιείται και με τη χρήση Τ.Π.Ε.. Συγκεκριμένα, πέραν της χρήσης της πλατφόρμας ασύγχρονης τηλεκπαίδευσης, μέσω της οποίας ανακοινώνονται στους σπουδαστές ζητήματα που αφορούν στην εκπαίδευσή τους, όλοι οι εκπαιδευτικοί του Τμήματος διαθέτουν λογαριασμό ηλεκτρονικού ταχυδρομείου που κοινοποιείται στους φοιτητές, ώστε να μπορούν να επικοινωνήσουν μαζί τους για εκπαιδευτικά θέματα.

54 Ύψος επενδύσεων του Τμήματος σε ΤΠΕ κατά την τελευταία πενταετία Θα πρέπει να σημειωθεί ότι ο εξοπλισμός των περισσοτέρων Εργαστηρίων του Τμήματος είναι οριακά επαρκής και τεχνολογικά "ξεπερασμένος". Συγκεκριμένα, δύο από τα τρία εργαστήρια του Τμήματος διαθέτουν ηλεκτρονικούς υπολογιστές δεκαετούς ηλικίας, πολλοί εκ των οποίων υπολειτουργούν ή και δε λειτουργούν. Ουσιαστικά, την τελευταία πενταετία οι επενδύσεις σε Τ.Π.Ε. στο τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων είναι ελάχιστες και περιορίζονται στην προμήθεια συσκευών κατάδειξης (mouse) και τροφοδοτικών. Ωστόσο, τα εργαστήρια καλύπτουν σε σχετικά ικανοποιητικό βαθμό τις ανάγκες εκπαίδευσης των φοιτητών - φοιτητριών, με τη συνδρομή των εκπαιδευτικών του Τμήματος. Είναι γεγονός ότι ο υπολογιστικός εξοπλισμός των εργαστηρίων απαξιώνεται γρήγορα λόγω της ραγδαίας εξέλιξης της τεχνολογίας και ότι η αντικατάσταση και ανανέωσή του δεν είναι εύκολη, καθώς απαιτούνται πόροι, ανθρώπινοι και υλικοί, που δεν υπάρχουν ή δεν διατίθενται στο Τμήμα. Σημειώνεται, ότι το Τμήμα δε διαθέτει ούτε ένα μέλος Ε.Τ.Π. για την τεχνική υποστήριξη των εργαστηρίων (εγκατάσταση και αναβάθμιση λογισμικού, επισκευή βλαβών, αναφορά προβλημάτων, αντικατάσταση περιφερειακών συσκευών που δε λειτουργούν κ.λπ.) και το ρόλο αυτό αναλαμβάνουν οι εκπαιδευτικοί των μαθημάτων Πληροφορικής του Τμήματος. Γενικότερα, οι χρηματοδοτήσεις προς τα Εργαστήρια του Τμήματος είναι εξαιρετικά περιορισμένες, γεγονός που οδηγεί τα μέλη Ε.Π. που έχουν την ευθύνη λειτουργίας τους να καταφεύγουν σε λύσεις ανάγκης, που συνήθως είναι πρόσκαιρες, προκειμένου να καλύψουν τις ανάγκες για εκπαίδευση των σπουδαστών Αναλογία διδασκόντων/διδασκομένων και η μεταξύ τους συνεργασία Αναλογία διδασκόντων/διδασκομένων στα μαθήματα Κατά τη διδασκαλία των περισσότερων θεωρητικών μαθημάτων, η προσέλευση των σπουδαστών παρουσιάζει εξαιρετικά μεγάλη διακύμανση λόγω του ότι δεν είναι υποχρεωτική η παρακολούθησή τους, επομένως ο αριθμός των παρόντων σπουδαστών εξαρτάται από το ενδιαφέρον τους για το αντικείμενο του μαθήματος, την ώρα διδασκαλίας, τη δυσκολία που αντιμετωπίζουν στις εξετάσεις, κ.ά. Κατά συνέπεια, υπάρχουν θεωρητικά μαθήματα στα οποία το ακροατήριο αριθμεί κατά μέσο όρο 90 σπουδαστές και άλλα στα οποία ο αριθμός αυτός είναι κατά 80% μικρότερος, με αποτέλεσμα να μη μπορεί να εξαχθεί μέση αναλογία διδασκόντων/διδασκομένων. Σε κάθε περίπτωση, η συνεργασία διδασκόντων και διδασκομένων βρίσκεται σε ικανοποιητικό επίπεδο Αναλογία διδασκόντων/διδασκομένων στα εργαστήρια Η παρακολούθηση των εργαστηριακών μαθημάτων είναι υποχρεωτική, γεγονός που συμβάλλει στην παρουσία σχεδόν του συνόλου των εγγεγραμμένων σπουδαστών στις αίθουσες. Στα περισσότερα εργαστηριακά τμήματα, η αναλογία είναι 20 σπουδαστές ανά διδάσκοντα, η οποία με δεδομένη την ελλιπή υλικοτεχνική υποδομή των εργαστηρίων είναι αρκετά μεγάλη. Ο πίνακας που ακολουθεί, προκύπτει από την επεξεργασία των απαντήσεων που έδωσαν οι σπουδαστές στα ερωτηματολόγια αξιολόγησης μαθήματος/διδασκαλίας, στις ερωτήσεις (26), (27), (28) και (29), οι οποίες σχετίζονται με το εργαστηριακό μέρος της διδασκαλίας. Ο πίνακας παρουσιάζει τη μέση τιμή των βαθμολογιών στις μεταβλητές του ερωτηματολογίου μεταξύ πρώτου και δευτέρου εξαμήνου. Όπου εμφανίζεται στον πίνακα αστερίσκος *, σημαίνει ότι υπάρχει στατιστικά σημαντική διαφορά για τις μέσες τιμές των βαθμολογιών μεταξύ του χειμερινού και του εαρινού εξαμήνου, για επίπεδο σημαντικότητας α = 0,05.

55 55 ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΜΕΣΗ ΒΑΘΜΟΛΟΓΙΑ ΧΕΙΜΕΡΙΝΟΥ ΕΞΑΜΗΝΟΥ Α.Ε ΜΕΣΗ ΒΑΘΜΟΛΟΓΙΑ ΕΑΡΙΝΟΥ ΕΞΑΜΗΝΟΥ Α.Ε ΜΕΣΗ ΒΑΘΜΟΛΟΓΙΑ ΕΠΙ ΤΟΥ ΣΥΝΟΛΟΥ Α.Ε Πώς κρίνετε το επίπεδο δυσκολίας του εργαστηρίου για το εξάμηνό του; 27. Είναι επαρκείς οι σημειώσεις ως προς τις εργαστηριακές ασκήσεις; 28. Εξηγούνται επαρκώς οι βασικές απαιτήσεις των εργαστηριακών ασκήσεων; 29. Είναι επαρκής ο εξοπλισμός του εργαστηρίου; 4,24 4,20 4,22 4,62 4,60 4,61 4,69 4,71 4,70 3,82 3,84 3,81 Συνεκτιμώντας και τα διαγράμματα του Παραρτήματος για τις αντίστοιχες ερωτήσεις, συμπεραίνουμε ότι : Μόνο το 16% των σπουδαστών θεωρεί ότι το χαμηλό το επίπεδο δυσκολίας του εργαστηρίου, ενώ ένα ποσοστό γύρω στο 31% εκτιμά ότι το επίπεδο δυσκολίας του εργαστηρίου κυμαίνεται σε μέτρια επίπεδα. Επίσης, ένα ποσοστό της τάξεως του 11% θεωρεί υψηλό το επίπεδο δυσκολίας του εργαστηρίου. Αρκετά μεγάλο ωστόσο, είναι το ποσοστό (42%) των φοιτητών που δεν είναι σε θέση να κρίνει το επίπεδο δυσκολίας του εργαστηρίου. Ποσοστό που αγγίζει το 48% δηλώνει από μέτρια μέχρι υψηλή ικανοποίηση για την επάρκεια των σημειώσεων και των εξηγήσεων που δίνονται, ενώ μόλις το 9% εκφράζει δυσαρέσκεια. Βλέπουμε πάντως και πάλι την αδυναμία των φοιτητών να τοποθετηθούν σχετικώς με την ερώτηση (σε ποσοστό 43%). Αντίστοιχα είναι και τα ποσοστά σχετικά με το πόσο καλά εξηγούνται οι βασικές αρχές των εργαστηριακών ασκήσεων. Τα όσα αναφέραμε νωρίτερα σχετικά με την ανεπάρκεια του τεχνολογικού εξοπλισμού επιβεβαιώνονται και από τις απαντήσεις των φοιτητών, καθώς περίπου οι μισοί εξ αυτών θεωρούν τον εξοπλισμό από ανεπαρκή η οριακά επαρκή Ώρες γραφείου για συνεργασία με τους φοιτητές Όλοι οι διδάσκοντες έχουν ανακοινώσει ώρες γραφείου για συνεργασία με τους σπουδαστές που εμφανίζονται σε ειδικούς γι' αυτό το λόγο πίνακες ανακοινώσεων που υπάρχουν έξω από τα γραφεία τους ή τη Γραμματεία του Τμήματος. Υπάρχουν διδάσκοντες που γνωστοποιούν στους σπουδαστές τις ώρες γραφείου μέσω της ιστοσελίδας τους. Αρκετοί διδάσκοντες βρίσκονται μέσω της πλατφόρμας e-class του Ιδρύματος σε συνεχή επαφή με τους σπουδαστές και συμφωνούν συνάντηση σε μέρα και ώρα κατάλληλη και για τον καθηγητή και για τον σπουδαστή ή επιλύουν απορίες μέσω ηλεκτρονικού υπολογιστή. Οι δυνατότητες αυτές αξιοποιούνται σε ικανοποιητικό βαθμό από τους σπουδαστές. Παρατηρείται ότι ελάχιστοι διδάσκοντες δεν έχουν ανακοινώσει ώρες γραφείου για συνεργασία με τους σπουδαστές, με κύριο επιχείρημα ότι όταν είχαν δε χρησιμοποιούνταν από τους σπουδαστές.

56 Σύνδεση της διδασκαλίας με την έρευνα Εκπαίδευση των σπουδαστών στην ερευνητική διαδικασία Η εκπαίδευση των σπουδαστών στην ερευνητική διαδικασία, όπως για παράδειγμα στην αναζήτηση και χρήση βιβλιογραφίας, είναι κύριο μέλημα του διδακτικού προσωπικού και πραγματώνεται καθ όλη τη διάρκεια σπουδών με αυξανόμενη βαρύτητα ανά εξάμηνο. Ουσιαστικά μπορεί να κωδικοποιηθεί σε τρία στάδια: Στα πρώτα έξι (6) εξάμηνα σπουδών, γίνεται μέσω εργασιών (ατομικών ή ομαδικών) που αναλαμβάνουν οι σπουδαστές μια πρώτη επαφή τους με την ερευνητική διαδικασία κυρίως στο επίπεδο της βιβλιογραφικής αναζήτησης. Οι εργασίες αυτές μπορεί να έχουν προαιρετικό ή υποχρεωτικό χαρακτήρα, ανάλογα με το μάθημα, και να επηρεάζουν ή όχι την τελική βαθμολογία των σπουδαστών. Στο έβδομο (7) εξάμηνο, οι σπουδαστές μέσω του μαθήματος Σεμινάριο Τελειοφοίτων ασκούνται όχι μόνο στην αναζήτηση και επισκοπική χρήση της βιβλιογραφίας αλλά και στη συγγραφή εργασιών με επιστημονικά κριτήρια. Στο όγδοο (8) εξάμηνο, η εκπόνηση της Πτυχιακής Εργασίας ολοκληρώνει την εκπαίδευσή τους, αφού αποτελεί ένα ολοκληρωμένο έργο σύνθεσης, διεξαγωγής, ολοκλήρωσης, συγγραφής, παρουσίασης και δημοσίευσης ερευνητικού αποτελέσματος Δυνατότητα συμμετοχής σπουδαστών σε ερευνητικά έργα Μέχρι τώρα, στα ερευνητικά έργα στα οποία συμμετείχαν μέλη του εκπαιδευτικού δυναμικού του Τμήματος δεν υπήρχε συμμετοχή σπουδαστών. Πρόθεσή μας είναι σε μελλοντικά έργα, κυρίως σε αυτά που προτείνουν ή συντονίζουν μέλη Ε.Π. του Τμήματος να ενισχυθεί η συμμετοχή σπουδαστών, οι οποίοι μπορούν να προσφέρουν σημαντικά Συνεργασίες με εκπαιδευτικά κέντρα του εσωτερικού και του εξωτερικού και με το κοινωνικό σύνολο Το Τμήμα αναπτύσσει συνεργασίες με εκπαιδευτικά κέντρα του εξωτερικού στα πλαίσια του προγράμματος ERASMUS Κινητικότητα του διδακτικού προσωπικού και των φοιτητών Στρατηγικός σχεδιασμός του Τμήματος σχετικά με την κινητικότητα των μελών της ακαδημαϊκής κοινότητας Δεν υπάρχει στρατηγικός σχεδιασμός του Τμήματος σχετικά με την κινητικότητα των μελών της ακαδημαϊκής κοινότητας, λόγω αυξημένων διοικητικών υποχρεώσεων και λόγω έλλειψης οικονομικών πόρων, που θα επέτρεπαν την κινητικότητα μεταξύ ακαδημαϊκών μονάδων της Ελλάδας και του εξωτερικού σε ερευνητικό επίπεδο Συμφωνίες που έχουν συναφθεί για την ενίσχυση της κινητικότητας του διδακτικού προσωπικού ή/και των σπουδαστών Η κινητικότητα ενισχύεται μόνο μέσω του προγράμματος ERASMUS.

57 Μέλη του ακαδημαϊκού προσωπικού του Τμήματος που μετακινήθηκαν προς άλλα Ιδρύματα στο πλαίσιο ακαδημαϊκών/ερευνητικών δραστηριοτήτων κατά την τελευταία πενταετία Κατά την τελευταία πενταετία, δεν υπήρξε μέλος Ε.Π. του Τμήματος που να μετακινήθηκε προς άλλα Ιδρύματα, στο πλαίσιο ακαδημαϊκών/ερευνητικών δραστηριοτήτων Mέλη του ακαδημαϊκού προσωπικού άλλων Ιδρυμάτων που μετακινήθηκαν προς το Τμήμα στο πλαίσιο ακαδημαϊκών/ερευνητικών δραστηριοτήτων κατά την τελευταία πενταετία Κατά τη τελευταία πενταετία, δεν υπήρξε μέλος ακαδημαϊκού προσωπικού άλλου ιδρύματος, που να μετακινήθηκε προς το Τμήμα, στο πλαίσιο ακαδημαϊκών/ερευνητικών δραστηριοτήτων Σπουδαστές του Τμήματος που μετακινήθηκαν προς άλλα Ιδρύματα στο πλαίσιο ακαδημαϊκών/ερευνητικών δραστηριοτήτων κατά την τελευταία πενταετία Κατά την τελευταία πενταετία, περίπου 12 φοιτητές μετακινήθηκαν σε Ιδρύματα του εξωτερικού μέσω του προγράμματος ERASMUS Σπουδαστές άλλων Ιδρυμάτων που μετακινήθηκαν προς το Τμήμα στο πλαίσιο ακαδημαϊκών/ερευνητικών δραστηριοτήτων κατά την τελευταία πενταετία Κατά την τελευταία πενταετία, περίπου 17 φοιτητές μετακινήθηκαν προς το Τμήμα, από Ιδρύματα του εξωτερικού μέσω του προγράμματος ERASMUS Διαδικασίες αναγνώρισης του εκπαιδευτικού έργου που πραγματοποιήθηκε σε άλλο Ίδρυμα Δεν υπάρχουν θεσμοθετημένες διαδικασίες αναγνώρισης του εκπαιδευτικού έργου που πραγματοποιήθηκε σε άλλο Ίδρυμα από μέλη του Τμήματος Λειτουργία και στελέχωση του κεντρικού Γραφείου Διεθνών / Ευρωπαϊκών Προγραμμάτων και των συνδέσμων τους Το Κεντρικό Γραφείο Διεθνών / Ευρωπαϊκών Προγραμμάτων λειτουργεί σε επίπεδο Ιδρύματος και το Τμήμα συνεργάζεται μαζί του, κυρίως, στα πλαίσια του προγράμματος ERASMUS. Η μέχρι τώρα συνεργασία χαρακτηρίζεται ικανοποιητική Ενέργειες για την προβολή και ενημέρωση της ακαδημαϊκής κοινότητας για τα προγράμματα κινητικότητας Το Τμήμα οργανώνει στην αρχή κάθε ακαδημαϊκού έτους μια ημερίδα, στην οποία οι σπουδαστές ενημερώνονται για διάφορα θέματα του Τμήματος και γενικότερα του Ιδρύματος και της λειτουργίας του, μεταξύ των οποίων είναι και η ενημέρωση για τα προγράμματα κινητικότητας. Επίσης, έχει οριστεί ως Υπεύθυνος Προγράμματος ERASMUS - ECTS ο Αναπληρωτής Καθηγητής του Τμήματος Νικόλαος Καναβός, στον οποίο απευθύνονται τα μέλη του Τμήματος για οποιαδήποτε πληροφορία θέλουν.

58 Εκδηλώσεις για τους εισερχόμενους σπουδαστές από άλλα Ιδρύματα Όποτε υπάρχουν σπουδαστές από άλλα Ιδρύματα, το Τμήμα οργανώνει εκδηλώσεις ενημέρωσής τους και ορίζει υπεύθυνο καθηγητή για όλη τη διάρκεια παραμονής τους στο Τμήμα Υποστήριξη εισερχομένων σπουδαστών Οι εισερχόμενοι σπουδαστές υποστηρίζονται καθ όλη τη διάρκεια παραμονής τους στο Τμήμα από: Τον αρμόδιο Σύμβουλο - Καθηγητή Τη Γραμματεία του Τμήματος Τον Προϊστάμενο του Τμήματος Μαθήματα που διδάσκονται σε ξένη γλώσσα για εισερχόμενους αλλοδαπούς σπουδαστές Το Τμήμα έχει τη δυνατότητα να διδάξει όλα τα προσφερόμενα μαθήματα του Προγράμματος Σπουδών και στην αγγλική γλώσσα, έπειτα από αιτιολογημένη πρόταση της ομάδας μαθημάτων, κυρίως σε περίπτωση που υπάρχει σπουδαστής ο οποίος αδυνατεί να παρακολουθήσει κάποιο μάθημα στην ελληνική γλώσσα. Επίσης, υπάρχει η δυνατότητα διδασκαλίας μερικών μαθημάτων και στη γαλλική γλώσσα, εάν αυτό είναι αναγκαίο Πρόσθετη (από το Τμήμα ή/και το Ίδρυμα) οικονομική ενίσχυση των φοιτητών και των μελών του ακαδημαϊκού προσωπικού που λαμβάνουν μέρος στα προγράμματα κινητικότητας Τα μέλη του Τμήματος συμμετέχουν στο πρόγραμμα ERASMUS, το οποίο συντονίζεται από το Τμήμα Δημοσίων Σχέσεων του Τ.Ε.Ι. Πάτρας, το οποίο έχει και την ευθύνη για την οικονομική ενίσχυση των συμμετεχόντων. Οι υποτροφίες Erasmus αποτελούν συμβολή στην κάλυψη των πρόσθετων δαπανών που συνεπάγονται οι σπουδές και η παραμονή στο εξωτερικό και όχι κάλυψη των παγίων δαπανών του σπουδαστή (αυτές στις οποίες υποβάλλεται κατά την διάρκεια των σπουδών του στην Ελλάδα). Το ύψος των υποτροφιών Erasmus διαφοροποιείται αναλόγως της χώρας υποδοχής και καθορίζεται κάθε φορά από την Εθνική Αρχή του προγράμματος, που είναι το Ι.Κ.Υ Προώθηση στο Τμήμα της ιδέας της κινητικότητας σπουδαστών και μελών του ακαδημαϊκού προσωπικού και της Ευρωπαϊκής διάστασης γενικότερα Το Τμήμα διοργανώνει στην αρχή κάθε ακαδημαϊκού έτους μια ημερίδα ενημέρωσης των σπουδαστών, στην οποία γίνεται εκτενής αναφορά στα προγράμματα κινητικότητας και τονίζονται τα οφέλη που προκύπτουν από τη συμμετοχή των σπουδαστών σε αυτά. Ο ακαδημαϊκός υπεύθυνος του προγράμματος ERASMUS στο Τμήμα, συζητά με τους σπουδαστές, όποτε αυτοί το επιθυμούν και τους δίνει τις απαραίτητες πληροφορίες για τα συνεργαζόμενα ιδρύματα. Το πρόγραμμα σπουδών του Τμήματος λειτουργεί με το σύστημα πιστωτικών μονάδων ECTS, που διευκολύνει την κινητικότητα των σπουδαστών, καθώς αναγνωρίζεται πλήρως το έργο που επιτελούν σε άλλο Ίδρυμα. Με την ολοκλήρωση των σπουδών, ο κάθε σπουδαστής λαμβάνει και το Παράρτημα Διπλώματος στα ελληνικά και στα αγγλικά, στο οποίο αναφέρονται πρόσθετες πληροφορίες για τις σπουδές του που περιλαμβάνουν και την κινητικότητα που επέδειξε, το οποίο μπορεί να χρησιμοποιήσει τόσο σε επίπεδο μεταπτυχιακών σπουδών όσο και στην αγορά εργασίας.

59 59 Η προώθηση της ιδέας της κινητικότητας του ακαδημαϊκού προσωπικού γίνεται μέσω συνεργασιών και παρουσίας σε διεθνή επιστημονικά συνέδρια. Επίσης, σε εκδηλώσεις του Τ.Ε.Ι. Πάτρας και μέσω της ιστοσελίδας του γίνεται συνεχής ενημέρωση, όχι μόνο σε πρακτικά ζητήματα, αλλά και για τη θεωρητική προώθηση της Ευρωπαϊκής διάστασης Έλεγχος της ποιότητας της κινητικότητας του ακαδημαϊκού προσωπικού Η ποιότητα της κινητικότητας του ακαδημαϊκού προσωπικού ελέγχεται αρχικά μέσω του εντύπου που υπογράφεται από το Τ.Ε.Ι. Πάτρας και το Ίδρυμα υποδοχής, όπου γνωστοποιείται ο λόγος μετακίνησης και το έργο που θα επιτελεσθεί. Με την επιστροφή στο Τμήμα, το κάθε μέλος Ε.Π. καταθέτει μία έκθεση απολογισμού στην οποία περιγράφεται αναλυτικά η ακαδημαϊκή παρουσία του στο εξωτερικό και η οποία συζητείται στα πλαίσια του ευρύτερου απολογισμού δραστηριοτήτων στην αρμόδια γενική συνέλευση.

60 60 5. Ερευνητικό έργο Στην ενότητα αυτή, το Τμήμα αναλύει και αξιολογεί την ποιότητα του επιτελούμενου σε αυτό ερευνητικού έργου, απαντώντας σε μια σειρά ερωτήσεων που αντιστοιχούν επακριβώς στα κριτήρια αξιολόγησης που περιγράφονται στο έντυπο «Διασφάλιση Ποιότητας στην Ανώτατη Εκπαίδευση: Ανάλυση κριτηρίων Διασφάλισης Ποιότητας Ακαδημαϊκών Μονάδων» Έκδοση 2.0, Ιούλιος 2007, Α.ΔΙ.Π., Αθήνα. 5.1Η προαγωγή της έρευνας στο πλαίσιο του Τμήματος Ερευνητική πολιτική του Τμήματος Δεν υπάρχει θεσμοθετημένη ερευνητική πολιτική στο Τμήμα, αλλά όλα τα μέλη Ε.Π. ανάλογα με τα επιστημονικά τους ενδιαφέροντα προσπαθούν με ουσιαστικά μηδενική υποστήριξη να προωθήσουν την έρευνα με στόχο την ανάπτυξη και προβολή του Τμήματος. Οι στόχοι που έχουν τεθεί είναι: δραστηριοποίηση όλων των μελών του εκπαιδευτικού προσωπικού σε ερευνητικούς τομείς συμμετοχή και του έκτακτου εκπαιδευτικού προσωπικού στην έρευνα στα πλαίσια του Τμήματος δραστηριοποίηση των σπουδαστών σε ερευνητικές δραστηριότητες μέσω εργασιών υποβολή προτάσεων για εμπλουτισμό του εργαστηριακού εξοπλισμού οργάνωση ημερίδων και συνεδρίων για την προώθηση των ερευνητικών στόχων του Τμήματος σύναψη ερευνητικών συνεργασιών με ιδρύματα και φορείς του εσωτερικού και του εξωτερικού κατάθεση πρότασης για δημιουργία μεταπτυχιακού προγράμματος σπουδών Παρακολούθηση της υλοποίησης της ερευνητικής πολιτικής του Τμήματος Υπάρχει έγκριση των ερευνητικών προγραμμάτων που υποβάλλουν τα μέλη Ε.Π. του Τμήματος από το Συμβούλιο του Τμήματος. Επίσης, η διαδικασία υλοποίησής τους ελέγχεται από τον Ειδικό Λογαριασμό του Ιδρύματος. Σε ότι αφορά στις ερευνητικές δραστηριότητες των μελών Ε.Π., κατατίθεται στο τέλος κάθε ακαδημαϊκού έτους σχετικός απολογισμός πεπραγμένων στον Προϊστάμενο, ο οποίος ανακοινώνεται στη Γενική Συνέλευση και διαβιβάζεται αρμοδίως Δημοσιοποίηση του απολογισμού υλοποίησης της ερευνητικής πολιτικής του Τμήματος Το Ίδρυμα αναλαμβάνει σε κεντρικό επίπεδο τη σύνταξη επιστημονικής επετηρίδας, η οποία αναρτάται στην κεντρική ιστοσελίδα του Κίνητρα για τη διεξαγωγή έρευνας στα μέλη της ακαδημαϊκής κοινότητας Το Τμήμα δεν έχει τη δυνατότητα να παράσχει οικονομικά κίνητρα στα μέλη της ακαδημαϊκής κοινότητας για τη διεξαγωγή έρευνας, επομένως τα μόνα κίνητρα που

61 61 υπάρχουν είναι η ακαδημαϊκή τους εξέλιξη, για την οποία απαιτείται ερευνητικό έργο ανάλογου επιπέδου και τα προγράμματα που συντονίζει το Ίδρυμα ή το Υπουργείο Ενημέρωση του ακαδημαϊκού προσωπικού για δυνατότητες χρηματοδότησης της έρευνας Το ακαδημαϊκό προσωπικό ενημερώνεται, κυρίως, με ανακοινώσεις προερχόμενες από την Επιτροπή Ερευνών, ανακοινώσεις σε επίπεδο Ιδρύματος που αναρτώνται στην ιστοσελίδα του Τ.Ε.Ι., σε έντυπη μορφή στον πίνακα ανακοινώσεων της Γραμματείας του Τμήματος και διανέμονται μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου με ευθύνη του Ιδρύματος. Διοργανώνονται, επίσης και συναντήσεις ενημέρωσης, οι οποίες θα πρέπει να γίνονται πιο συχνά Υποστήριξη της ερευνητικής διαδικασίας Οι χώροι που διατίθενται για γραφεία Ε.Π. επαρκούν οριακά. Σε γενικές γραμμές, οι συνθήκες διδασκαλίας, έρευνας και εργασίας χρειάζονται βελτίωση, ενώ είναι απαραίτητη η προσθήκη χώρων και εξοπλισμού, με δεδομένο ότι το επιστημονικό πεδίο των μελών του Τμήματος απαιτεί πρόσβαση σε υψηλής ποιότητας σύγχρονα υπολογιστικά συστήματα Θεσμοθετημένες από το Τμήμα υποτροφίες έρευνας Δυστυχώς δεν υπάρχουν θεσμοθετημένες υποτροφίες έρευνας. Οι κύριοι λόγοι γι αυτό είναι το χαμηλό επίπεδο χρηματοδότησης των Τ.Ε.Ι., ο μεγάλος αριθμός σπουδαστών και η έλλειψη θεσμικής κατοχύρωσης της ερευνητικής διαδικασίας Διάχυση των ερευνητικών αποτελεσμάτων στο εσωτερικό του Τμήματος Τα ερευνητικά αποτελέσματα γνωστοποιούνται στο εσωτερικό του Τμήματος μέσω συναντήσεων των διδασκόντων και συνεργασιών που έχουν δημιουργηθεί, είτε στα πλαίσια ομάδων μαθημάτων, είτε κοινών ερευνητικών ενδιαφερόντων Διάχυση των ερευνητικών αποτελεσμάτων εκτός Τμήματος, στην ελληνική και διεθνή ακαδημαϊκή και επιστημονική κοινότητα Η διάχυση των ερευνητικών αποτελεσμάτων εκτός Τμήματος, στην ελληνική και διεθνή ακαδημαϊκή και επιστημονική κοινότητα, γίνεται μέσω δημοσιεύσεων σε διεθνή περιοδικά και συμμετοχή με επιστημονικές ανακοινώσεις σε συνέδρια, τόσο στο εσωτερικό, όσο και στο εξωτερικό Διάχυση των ερευνητικών αποτελεσμάτων στο τοπικό και εθνικό κοινωνικό περιβάλλον Η διάχυση των ερευνητικών αποτελεσμάτων στο τοπικό και εθνικό κοινωνικό περιβάλλον γίνεται πάλι μέσω δημοσιεύσεων σε διεθνή περιοδικά και συμμετοχή με επιστημονικές ανακοινώσεις σε συνέδρια στο εσωτερικό, δελτία τύπου σε εφημερίδες και διοργάνωση ημερίδων.

62 Ερευνητικά προγράμματα και έργα που εκτελούνται στο Τμήμα Ερευνητικά προγράμματα και δραστηριότητες που υλοποιήθηκαν ή βρίσκονται σε εξέλιξη κατά την τελευταία πενταετία Κατά την τελευταία πενταετία, τα μέλη του Τμήματος έχουν συμμετάσχει είτε ως Επιστημονικοί Υπεύθυνοι, είτε ως ερευνητές και μέλη της επιστημονικής ομάδας, σε τρία (3) ερευνητικά προγράμματα υπό την αιγίδα διάφορων ελληνικών ή ευρωπαϊκών φορέων Ποσοστό μελών Ε.Π. που αναλαμβάνει ερευνητικές πρωτοβουλίες Το 20% των μελών Ε.Π. του Τμήματος αναλαμβάνει ερευνητικές πρωτοβουλίες, με στόχο την προώθηση των ερευνητικών ενδιαφερόντων όλων των μελών του Τμήματος και την αναβάθμιση του έργου του Συμμετοχή εξωτερικών συνεργατών ή/και μεταδιδακτορικών ερευνητών στα ερευνητικά προγράμματα Στα έργα για τα οποία Επιστημονικοί Υπεύθυνοι είναι μέλη Ε.Π. του Τμήματος, συμμετέχουν κατά κανόνα και εξωτερικοί συνεργάτες, μερικοί από τους οποίους έχουν και σχέση με το Ίδρυμα. Ανάλογα με τις προϋποθέσεις που θέτει το κάθε πρόγραμμα, καθορίζεται η σύσταση της ερευνητικής ομάδας, με στόχο την ευρύτερη δυνατή επιστημονική πληρότητα. 5.3 Διαθέσιμες ερευνητικές υποδομές Αριθμός και χωρητικότητα ερευνητικών εργαστηρίων Στο Τμήμα υπάρχουν 3 εκπαιδευτικά εργαστήρια, τα οποία περιγράφονται αναλυτικά στην ενότητα της παρούσας Έκθεσης, τα οποία διατίθενται σχεδόν αποκλειστικά για την εκπαιδευτική διαδικασία, με αποτέλεσμα να μην υπάρχουν ερευνητικά εργαστήρια διαθέσιμα στο ακαδημαϊκό προσωπικό για τη διεξαγωγή επιστημονικής έρευνας. Έχει κατατεθεί ολοκληρωμένη πρόταση δημιουργίας ερευνητικού εργαστηρίου Επιχειρησιακής Στρατηγικής. Η πρόταση παρατίθεται στο Παράρτημα Επάρκεια, καταλληλότητα και ποιότητα των χώρων ερευνητικών εργαστηρίων Ουσιαστικά δε διατίθενται χώροι ερευνητικών εργαστηρίων, αλλά τα μέλη του Τμήματος χρησιμοποιούν ατομικά μέσα για την προαγωγή της έρευνας. Επομένως, κρίνεται απαραίτητη η άμεση λειτουργία δύο νέων ερευνητικών εργαστηρίων και η προμήθεια του ακόλουθου εξοπλισμού: Δρομολογητής (router για τοπικό δίκτυο δεδομένων 100 Mbps) Μεταγωγός (switch για τοπικό δίκτυο δεδομένων 100 Mbps) Διανομείς (hubs για τοπικό δίκτυο δεδομένων 100 Mbps) Εξυπηρετητές (Servers) o Domain server, mail server, web server o Εξυπηρετητές Διαδικτύου (Web Server) o Εξυπηρετητή για αποθήκευση αρχείων o Εξυπηρετητή για RDBMS Σταθμοί Εργασίας (Workstations) Φορητοί Η/Υ

63 63 Δικτυακός Εκτυπωτής Εκτυπωτής Φωτοτυπικό Συσκευή FAX Σταθεροποιητές τάσης (UPS) Συσκευή προβολής (projector) Τηλεφωνικό κέντρο 5.4 Επιστημονικές δημοσιεύσεις των μελών Ε.Π. του Τμήματος κατά την τελευταία πενταετία Το σύνολο των επιστημονικών δημοσιεύσεων των μελών Ε.Π. του Τμήματος, παρουσιάζεται αναλυτικά στον Πίνακα Σε γενικές γραμμές η ερευνητική δραστηριότητα κρίνεται ικανοποιητική, με δεδομένη την απουσία στήριξης της ερευνητικής δραστηριότητας, τις δυσκολίες που εμφανίζονται στις μετακινήσεις προσωπικού για ερευνητικούς σκοπούς και τη μη ύπαρξη μεταπτυχιακού προγράμματος σπουδών στο Τμήμα. Η πλειοψηφία των δημοσιεύσεων σε επιστημονικά περιοδικά, γίνεται σε περιοδικά τα οποία είναι καταχωρημένα σε διεθνείς βάσεις δεδομένων και αναγνωρισμένα από την επιστημονική κοινότητα, ακολουθώντας τη διαδικασία της επιστημονικής κρίσης Βιβλία/μονογραφίες που δημοσίευσαν τα μέλη Ε.Π. του Τμήματος Τα μέλη του Τμήματος κατά την τελευταία πενταετία δημοσίευσαν 3 βιβλία Εργασίες που δημοσίευσαν τα μέλη Ε.Π. του Τμήματος (α) Σε επιστημονικά περιοδικά με κριτές Τα μέλη του Τμήματος κατά την τελευταία πενταετία δημοσίευσαν συνολικά 17 εργασίες σε επιστημονικά περιοδικά με κριτές. (β) Σε επιστημονικά περιοδικά χωρίς κριτές Τα μέλη του Τμήματος κατά την τελευταία πενταετία δημοσίευσαν 4 εργασίες σε επιστημονικά περιοδικά χωρίς κριτές. (γ) Σε Πρακτικά επιστημονικών συνεδρίων με κριτές Τα μέλη του Τμήματος κατά την τελευταία πενταετία δημοσίευσαν συνολικά 11 εργασίες σε Πρακτικά επιστημονικών συνεδρίων με κριτές. (δ) Σε Πρακτικά επιστημονικών συνεδρίων χωρίς κριτές Τα μέλη του Τμήματος κατά την τελευταία πενταετία δε δημοσίευσαν εργασίες σε Πρακτικά επιστημονικών συνεδρίων χωρίς κριτές Κεφάλαια που δημοσίευσαν τα μέλη Ε.Π. του Τμήματος σε συλλογικούς τόμους Τα μέλη του Τμήματος κατά την τελευταία πενταετία δε δημοσίευσαν κεφάλαια σε συλλογικούς τόμους.

64 Άλλες εργασίες που δημοσίευσαν τα μέλη Ε.Π. του Τμήματος Τα μέλη του Τμήματος κατά την τελευταία πενταετία δε δημοσίευσαν άλλες εργασίες Ανακοινώσεις σε επιστημονικά συνέδρια που δεν εκδίδουν Πρακτικά και έκαναν τα μέλη Ε.Π. του Τμήματος (α) Σε συνέδρια με κριτές Τα μέλη του Τμήματος κατά την τελευταία πενταετία πραγματοποίησαν 2 ανακοινώσεις σε επιστημονικά συνέδρια με κριτές που δεν εκδίδουν πρακτικά. (β) Σε συνέδρια χωρίς κριτές Τα μέλη του Τμήματος κατά την τελευταία πενταετία δεν έκαναν ανακοινώσεις σε επιστημονικά συνέδρια χωρίς κριτές που δεν εκδίδουν πρακτικά. 5.5 Βαθμός αναγνώρισης της έρευνας που γίνεται στο Τμήμα από τρίτους Ο πίνακας περιέχει αναλυτικά τα στοιχεία που αναλύονται στην ενότητα αυτή. Τα αποτελέσματα κρίνονται ικανοποιητικά για το αντικείμενο των μελών του Τμήματος Ετεροαναφορές (citations) που υπάρχουν σε δημοσιεύσεις μελών Ε.Π. του Τμήματος Τα μέλη του Τμήματος κατά την τελευταία πενταετία έχουν συνολικά 25 ετεροαναφορές σε δημοσιευμένες εργασίες τους Αναφορές του ειδικού ή του επιστημονικού τύπου που έγιναν σε ερευνητικά αποτελέσματα μελών Ε.Π. του Τμήματος κατά την τελευταία πενταετία Κατά την τελευταία πενταετία δεν υπήρξαν αναφορές του ειδικού ή του επιστημονικού τύπου που έγιναν σε ερευνητικά αποτελέσματα μελών του Τμήματος Βιβλιοκρισίες για βιβλία μελών Ε.Π. του Τμήματος που έχουν δημοσιευθεί σε επιστημονικά περιοδικά Για τα μέλη του Τμήματος κατά την τελευταία πενταετία δεν έχουν δημοσιευθεί βιβλιοκρισίες Συμμετοχές μελών Ε.Π. του Τμήματος σε επιτροπές επιστημονικών συνεδρίων κατά την τελευταία πενταετία Τα μέλη του Τμήματος κατά την τελευταία πενταετία δε συμμετείχαν σε επιτροπές επιστημονικών συνεδρίων Συμμετοχές μελών Ε.Π. του Τμήματος σε συντακτικές επιτροπές επιστημονικών περιοδικών Τα μέλη του Τμήματος κατά την τελευταία πενταετία δεν είχαν συμμετοχές σε συντακτικές επιτροπές επιστημονικών περιοδικών.

65 Προσκλήσεις μελών Ε.Π. του Τμήματος από άλλους ακαδημαϊκούς / ερευνητικούς φορείς για διαλέξεις/παρουσιάσεις κλπ. κατά την τελευταία πενταετία Τα μέλη του Τμήματος κατά την τελευταία πενταετία είχαν συνολικά 4 προσκλήσεις από ακαδημαϊκούς / ερευνητικούς φορείς για διαλέξεις Μέλη Ε.Π. του Τμήματος που έχουν διατελέσει κριτές σε επιστημονικά περιοδικά Δύο μέλη Ε.Π. του Τμήματος έχουν διατελέσει κριτές σε περιοδικά Διπλώματα ευρεσιτεχνίας που απονεμήθηκαν σε μέλη Ε.Π. του Τμήματος Στα μέλη του Τμήματος κατά την τελευταία πενταετία δεν έχουν απονεμηθεί διπλώματα ευρεσιτεχνίας. 5.6 Ερευνητικές συνεργασίες του Τμήματος (α) Υπάρχουν ερευνητικές συνεργασίες με άλλες ακαδημαϊκές μονάδες του Ιδρύματος, και συγκεκριμένα με το Τμήμα Διοίκησης της Σχολής Διοίκησης και Οικονομίας. (β) Υπάρχουν ερευνητικές συνεργασίες με φορείς και Ιδρύματα του εσωτερικού, και συγκεκριμένα με: το Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων του Πανεπιστημίου Πάτρας το Τμήμα Μηχανικών Ηλεκτρονικών Υπολογιστών και Πληροφορικής του Πανεπιστημίου Πάτρας 5.7 Διακρίσεις και βραβεία ερευνητικού έργου που έχουν απονεμηθεί σε μέλη του Τμήματος Στα μέλη του Τμήματος δεν έχουν απονεμηθεί διακρίσεις και βραβεία ερευνητικού έργου Βαθμός συμμετοχής των σπουδαστών στην έρευνα Μέχρι τώρα, στα ερευνητικά έργα στα οποία συμμετείχαν μέλη του εκπαιδευτικού δυναμικού του Τμήματος υπήρχε μικρή συμμετοχή σπουδαστών. Πρόθεσή μας είναι σε μελλοντικά έργα, κυρίως σε αυτά που προτείνουν ή συντονίζουν μέλη Ε.Π. του Τμήματος, να ενισχυθεί η συμμετοχή σπουδαστών, οι οποίοι μπορούν να προσφέρουν σημαντικά.

66 66 6. Σχέσεις με κοινωνικούς / πολιτιστικούς / παραγωγικούς (ΚΠΠ) φορείς Το Τμήμα δεν έχει αναπτύξει συνεργασίες, σε επιστημονικό επίπεδο, με κοινωνικούς / πολιτιστικούς / παραγωγικούς φορείς. Στα πλαίσια όμως του στρατηγικού σχεδιασμού στοχεύει: στην Οργάνωση ημερίδων και διαλέξεων (2-4 ημερίδες ανά έτος), στο πλαίσιο ενίσχυσης της επιχειρηματικότητας και της εξωστρέφειας (ΕΣΠΑ) από στελέχη της ακαδημαϊκής κοινότητας (ερευνητές, μέλη Δ.Ε.Π. & Ε.Π.) και από στελέχη επιχειρήσεων, με σκοπό την ενημέρωση της ακαδημαϊκής κοινότητας και ιδιαίτερα των σπουδαστών για τις σύγχρονες εξελίξεις και δραστηριότητες στη σύνδεση έρευνας και διδασκαλίας με παρουσίαση των ερευνητικών δραστηριοτήτων του τμήματος, απασχόληση φοιτητών σε ερευνητικά προγράμματα, οργάνωση ημερίδων και σεμιναρίων με στελέχη ερευνητικών και ακαδημαϊκών φορέων και επιχειρήσεων, για την παρουσίαση των ερευνητικών δραστηριοτήτων τους, αξιοποίηση ερευνητικού εξοπλισμού στη διδασκαλία και τα εργαστήρια κ.λπ. στη σύνδεση με την αγορά εργασίας. Οργάνωση ημερίδων και σεμιναρίων με στελέχη της αγοράς εργασίας για την παρουσίαση των δραστηριοτήτων τους, δημιουργία ευκαιριών πρακτικής άσκησης κ.λπ. στη δημιουργία μηχανισμού παρακολούθησης της επαγγελματικής πορείας των αποφοίτων και της δημιουργίας διαδικασίας ανατροφοδότησης των αιτημάτων τους για συγκεκριμένες γνώσεις και δεξιότητες για τη βελτίωση του προγράμματος σπουδών

67 67 7. Στρατηγική ακαδημαϊκής ανάπτυξης Στην ενότητα αυτή το Τμήμα αναλύει κριτικά και αξιολογεί την ποιότητα της στρατηγικής ακαδημαϊκής ανάπτυξής του, απαντώντας σε μια σειρά ερωτήσεων που αντιστοιχούν επακριβώς στα κριτήρια αξιολόγησης που περιγράφονται στο έντυπο «Διασφάλιση Ποιότητας στην Ανώτατη Εκπαίδευση: Ανάλυση κριτηρίων Διασφάλισης Ποιότητας Ακαδημαϊκών Μονάδων» Έκδοση 2.0, Ιούλιος 2007, Α.ΔΙ.Π., Αθήνα Η στρατηγική ακαδημαϊκής ανάπτυξης του Τμήματος Διαδικασία διαμόρφωσης συγκεκριμένου βραχυ-μεσοπρόθεσμου σχεδίου ανάπτυξης Στο Τμήμα έχει σχηματιστεί ομάδα εργασίας, με αντικείμενο την υποβολή πρότασης για τη στρατηγική ανάπτυξη σε τετραετή βάση. Συνολικά, η διαδικασία αυτή κρίνεται ιδιαίτερα επιτυχής, διότι η ομάδα έχει ήδη καταθέσει την ολοκληρωμένη πρότασή της, κάποια σημεία της οποίας έχουν ήδη αρχίσει να υλοποιούνται. Η βάση του στρατηγικού σχεδιασμού είναι το γεγονός ότι η τάση που αναπτύσσεται στο επιχειρησιακό περιβάλλον κινείται προς την κατεύθυνση της ανάπτυξης των επιχειρησιακών πληροφοριακών πολιτικών, πέρα από το σημερινό έλεγχο ευαίσθητων πληροφοριών και να περιλάβει τις κατευθυντήριες γραμμές που χρειάζεται η επιχείρηση για το management των πόρων εκείνων που αφορούν σε τέσσερις τομείς - επιχειρησιακές λειτουργίες: i. Τον προγραμματισμό και τον έλεγχο της παραγωγικής διαδικασίας ii. Τον προγραμματισμό και τη διαχείριση των ανθρώπινων πόρων iii. Τον προγραμματισμό marketing και των πωλήσεων iv. Τον χρηματοοικονομικό προγραμματισμό Το μεγαλύτερο μέρος των κατευθυντήριων γραμμών του management αφορά πια στο πώς γίνεται ο προγραμματισμός και όχι στο τι θα προγραμματιστεί. Η μεθοδολογική επάρκεια είναι τώρα περισσότερο αναγκαία, λόγω του ευρύτερου φάσματος πληροφοριών που διαχειρίζονται οι διαδικασίες προγραμματισμού. Μια από τις λειτουργίες της επιχειρησιακής πολιτικής είναι ο προσδιορισμός των αλγορίθμων - μοντέλων επιχειρησιακού σχεδιασμού και των χαρακτηριστικών του απαιτούμενου εξοπλισμού. Στη συνέχεια, είναι απαραίτητο να αναπτυχθούν έτσι οι σχετικές διαδικασίες, ώστε να κατευθύνεται η απασχόληση των προγραμματιστικών και πληροφοριακών πόρων, σε δραστηριότητες σχετικές με τους στόχους της επιχείρησης. Στην τελική της μορφή, η πολιτική επιχειρησιακού προγραμματισμού και η πληροφοριακή πολιτική μιας επιχείρησης θα πρέπει να περιλαμβάνει: Υποδομή σε μοντέλα επεξεργασίας πληροφοριών και επιχειρησιακού προγραμματισμού Υποδομή πληροφοριακών πόρων Διαδικασίες ροής πληροφοριών Κατάλληλο ανθρώπινο δυναμικό

68 68 Τα στοιχεία αυτά είναι οι απαραίτητες προϋποθέσεις που θα επιτρέψουν την ανάπτυξη και υλοποίηση των επιχειρησιακών σχεδίων σε μεσομακροπρόθεσμη βάση. Σύμφωνα με την πρόταση της ομάδας εργασίας, οι βασικοί άξονες πάνω στους οποίους θα κινηθεί η ανάπτυξη του Τμήματος είναι οι ακόλουθοι: Ανάπτυξη Εκπαιδευτικών Δραστηριοτήτων Αναμόρφωση του προγράμματος σπουδών Βελτίωση των μεθόδων διδασκαλίας της θεωρίας και των εργαστηρίων Ενίσχυση των υποδομών και του εξοπλισμού Σχεδιασμός και υλοποίηση προγράμματος μεταπτυχιακών σπουδών Συμμετοχή σε προγράμματα κινητικότητας (Erasmus, Leonardo) Ενίσχυση των δραστηριοτήτων e-learning Ανάπτυξη Ερευνητικών Δραστηριοτήτων Ενίσχυση των υπαρχουσών ερευνητικών υποδομών Αναβάθμιση της έρευνας και ανάπτυξη ερευνητικών συνεργασιών Ανάπτυξη κτηριακών υποδομών Διαμόρφωση αναγκαίων χώρων Μελέτη - κατασκευή κτηριακών εγκαταστάσεων Διαδικασία παρακολούθησης του σχεδίου ανάπτυξης Η διαδικασία παρακολούθησης του σχεδίου στρατηγικής ανάπτυξης βρίσκεται υπό την εποπτεία του Προϊσταμένου του Τμήματος, ο οποίος σε συνεργασία με τους Τομεάρχες ελέγχει σε εξαμηνιαία βάση την πορεία εκτέλεσής του και προβαίνει στις απαραίτητες διορθωτικές παρεμβάσεις λαμβάνοντας υπόψη και την επικρατούσα κοινωνικο-οικονομική συγκυρία. Ήδη κάποιοι από τους στόχους έχουν επιτευχθεί ή βρίσκονται σε στάδιο ολοκλήρωσης. Ενδεικτικά, αναφέρουμε την αναμόρφωση του Προγράμματος Σπουδών που έχει ήδη αναλυθεί στην παρούσα Έκθεση και την ενίσχυση των δραστηριοτήτων e-learning, στα πλαίσια της οποίας τα ακόλουθα είναι σε στάδιο ολοκλήρωσης: Ενημέρωση του δικτυακού τόπου του Τμήματος, με αναλυτικές πληροφορίες για το Πρόγραμμα Σπουδών (περίγραμμα μαθημάτων, εκπαιδευτικοί στόχοι, προσδοκώμενα αποτελέσματα, χρονοδιάγραμμα διδασκαλίας, διδάσκοντες) Ανάρτηση στο δικτυακό τόπο του Τμήματος εκπαιδευτικού υλικού, που αναπτύχθηκε στο πλαίσιο πτυχιακών εργασιών του Τμήματος για παροχή εξ αποστάσεως εκπαίδευσης Ένταξη όλων των μαθημάτων του Προγράμματος Σπουδών στην πλατφόρμα e-class, με ενσωμάτωση της διδακτέας ύλης, του χρονοδιαγράμματος εκπαίδευσης, της προτεινόμενης βιβλιογραφίας, των διδασκόντων, εργαστηριακών ασκήσεων, εκπαιδευτικού υλικού, ανακοινώσεων κ.λπ.

69 69 Ανάπτυξη νέου εκπαιδευτικού υλικού για εξ αποστάσεως εκπαίδευση και διασύνδεση με το δικτυακό τόπο του τμήματος Διαδικασία δημοσιοποίησης του σχεδίου ανάπτυξης και των αποτελεσμάτων του Το σχέδιο στρατηγικής ανάπτυξης έχει ήδη γνωστοποιηθεί στη διοίκηση του Ιδρύματος και σε όλα τα μέλη του Τμήματος, ενώ τα αποτελέσματά του ανακοινώνονται τόσο στις συνελεύσεις του Τμήματος στα πλαίσια απολογισμού πεπραγμένων, όσο και μέσω των ημερίδων που οργανώνονται Συμμετοχή της ακαδημαϊκής κοινότητας στη διαμόρφωση και παρακολούθηση της υλοποίησης, και στη δημοσιοποίηση των αποτελεσμάτων των αναπτυξιακών στρατηγικών Η ακαδημαϊκή κοινότητα του Τμήματος συμμετέχει ενεργά στη διαμόρφωση και παρακολούθηση της υλοποίησης και στη δημοσιοποίηση των αποτελεσμάτων των αναπτυξιακών στρατηγικών Απαιτούμενα για τον αποτελεσματικό σχεδιασμό της ακαδημαϊκής ανάπτυξης στοιχεία και δείκτες Το Τμήμα συγκεντρώνει τα απαιτούμενα για τον αποτελεσματικό σχεδιασμό της ακαδημαϊκής του ανάπτυξης στοιχεία και δείκτες μέσω: του διδακτικού προσωπικού έρευνας σε αντίστοιχα Τμήματα της Ελλάδας και του εξωτερικού συγκριτική αξιολόγηση των ακαδημαϊκών λειτουργιών του Προσπάθειες του Τμήματος προκειμένου να προσελκύσει μέλη ακαδημαϊκού προσωπικού υψηλού επιπέδου Στους άμεσους στόχους του Τμήματος είναι η προκήρυξη θέσεων Ε.Π., ώστε να διευρυνθεί η ερευνητική δυναμική του Τμήματος Προγραμματισμός προσλήψεων και εξελίξεων μελών του ακαδημαϊκού προσωπικού Ο προγραμματισμός προσλήψεων και εξελίξεων μελών του ακαδημαϊκού προσωπικού, συνδέεται με το σχέδιο ακαδημαϊκής ανάπτυξης του Τμήματος, σύμφωνα με το οποίο προβλέπεται η πλήρωση των θέσεων που διαθέτει βάσει οργανογράμματος το Τμήμα Σπουδαστές ανά έτος και προέλευσή τους ανά τρόπο εισαγωγής Το Τμήμα δηλώνει σε κάθε ακαδημαϊκό έτος ότι μπορεί να δεχτεί 120 σπουδαστές. Η κατανομή των σπουδαστών ανά έτος και η προέλευσή τους ανά τρόπο εισαγωγής παρουσιάζονται αναλυτικά στους πίνακες και Προσπάθειες του Τμήματος προκειμένου να προσελκύσει σπουδαστές υψηλού επιπέδου Η δημιουργία του νέου ιστότοπου του Τμήματος, ο σχεδιασμός του οποίου βρίσκεται σε τελικό στάδιο, θα συμβάλλει στην ευρύτερη προβολή των θετικών στοιχείων. Εξετάζεται και η δυνατότητα επικοινωνίας μέσω διαδικτύου με σχολικές επιτροπές, Συλλόγους μαθητών και

70 70 Συλλόγους γονέων, ώστε να επεκταθεί η προβολή του Τμήματος και πέρα από τα σχολεία της Δυτικής Ελλάδας. Βασικός στόχος αυτής της προσπάθειας είναι η γνωστοποίηση των δεξιοτήτων που αποκτά ο πτυχιούχος και των επαγγελματικών προοπτικών που έχει, ώστε να προσελκύσει το Τμήμα σπουδαστές υψηλού επιπέδου Διαδικασία διαμόρφωσης στρατηγικής ακαδημαϊκής ανάπτυξης του Τμήματος Η διαδικασία διαμόρφωσης στρατηγικής ακαδημαϊκής ανάπτυξης του Τμήματος, έχει αρθρωθεί στον Τετραετή Ακαδημαϊκό - Αναπτυξιακό Προγραμματισμό και ακολουθείται η διαδικασία υλοποίησής της, όπως και στα υπόλοιπα Τμήματα της Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης. Το Τμήμα ανταποκρίθηκε άμεσα και ενεργά στη σύνταξη του τετραετούς ακαδημαϊκού - αναπτυξιακού προγραμματισμού, παρά ταύτα, δυστυχώς δεν υπήρξε καμία ανταπόκριση από την πλευρά της Πολιτείας.

71 71 8. Διοικητικές υπηρεσίες και υποδομές Στην ενότητα αυτή, το Τμήμα αναλύει κριτικά και αξιολογεί την ποιότητα των διοικητικών υπηρεσιών και των υποδομών του, απαντώντας σε μια σειρά ερωτήσεων που αντιστοιχούν επακριβώς στα κριτήρια αξιολόγησης που περιγράφονται στο έντυπο «Διασφάλιση Ποιότητας στην Ανώτατη Εκπαίδευση: Ανάλυση κριτηρίων Διασφάλισης Ποιότητας Ακαδημαϊκών Μονάδων» Έκδοση 2.0, Ιούλιος 2007, Α.ΔΙ.Π., Αθήνα Αποτελεσματικότητα των διοικητικών και τεχνικών υπηρεσιών Στελέχωση και οργάνωση της Γραμματείας του Τμήματος Η γραμματεία του Τμήματος είναι στελεχωμένη με τρία (3) άτομα και στεγάζεται στο ισόγειο του κεντρικού κτηρίου του Τμήματος. Το διοικητικό προσωπικό της Γραμματείας αποτελούν οι: Άσπα Νικολάου, Προϊσταμένη Γραμματείας. Ιωάννης Ιγγλέσης, υπάλληλος Γραμματείας. Αγγελική Τσερπέλη, υπάλληλος Γραμματείας. Είναι σαφές ότι η στελέχωση της Γραμματείας είναι ελλιπής για το φόρτο εργασίας που της αναλογεί, ενώ η χρήση του διαδικτύου και των υπηρεσιών ηλεκτρονικής γραμματείας προσπαθούν να βελτιώσουν την εξυπηρέτηση των εμπλεκομένων. Απαραίτητη θεωρείται η αύξηση του προσωπικού διοικητικής υποστήριξης, με άτομα εκπαιδευμένα στη χρήση νέων τεχνολογιών για την κάλυψη άμεσων αναγκών. Οι δύο τομείς του Τμήματος δε διαθέτουν γραμματειακή υποστήριξη Παρεχόμενες υπηρεσίες και ωράριο λειτουργίας της Γραμματείας Η Γραμματεία λειτουργεί καθημερινά για το εκπαιδευτικό προσωπικό και τις υπηρεσίες του Ιδρύματος, ενώ εξυπηρετεί τους σπουδαστές τρεις ημέρες εβδομαδιαίως από τις έως τις Οι παρεχόμενες υπηρεσίες και το ωράριο λειτουργίας της Γραμματείας του Τμήματος κρίνονται αποτελεσματικά για την εξυπηρέτηση των αναγκών του διδακτικού προσωπικού, ενώ σε ότι αφορά την εξυπηρέτηση των σπουδαστών παρατηρούνται δυσκολίες και καθυστερήσεις λόγω του φόρτου εργασίας Συνεργασία των διοικητικών υπηρεσιών του Τμήματος με την κεντρική διοίκηση του Ιδρύματος Οι διοικητικές υπηρεσίες του Τμήματος συνεργάζονται ικανοποιητικά με όλα τα όργανα της κεντρικής διοίκησης του Ιδρύματος. Η οργάνωση και το ωράριο λειτουργίας της Βιβλιοθήκης κρίνονται οριακά ικανοποιητικά, διότι πεποίθηση του Τμήματος είναι ότι μια ακαδημαϊκή βιβλιοθήκη θα έπρεπε να είναι ανοικτή από τις 9.00 έως τις καθημερινά, γεγονός που είναι αδύνατο λόγω της έλλειψης προσωπικού. Οι υπηρεσίες πληροφόρησης που παρέχονται από την κεντρική διοίκηση του Ιδρύματος καλύπτουν τις ανάγκες όλων των μελών του Τμήματος.

72 Στελέχωση και οργάνωση των Εργαστηρίων ή/και Σπουδαστηρίων του Τμήματος Στο Τμήμα δεν υπάρχουν θεσμοθετημένα Εργαστήρια / Σπουδαστήρια. Ωστόσο, έχει κατατεθεί ολοκληρωμένη πρόταση δημιουργίας ερευνητικού εργαστηρίου Επιχειρησιακής Στρατηγικής. Η πρόταση παρατίθεται στο Παράρτημα Υποστήριξη των υποδομών και υπηρεσιών πληροφορικής και τηλεπικοινωνιών του Τμήματος Στο Τμήμα δεν υπηρετεί μέλος Ε.Τ.Π. για την κάλυψη των εργαστηριακών αναγκών, οι οποίες καλύπτονται από μέλη Ε.Π., καθώς και από επιστημονικούς/εργαστηριακούς συνεργάτες του τμήματος και εκκρεμεί ακόμα η διαδικασία πλήρωσης μιας θέσης Ε.Τ.Π Πώς κρίνετε τις υπηρεσίες σπουδαστικής μέριμνας; Η σπουδαστική μέριμνα είναι κατά κύριο λόγο αρμοδιότητα του Ιδρύματος και μόνο υποστηρικτικά προς αυτό λειτουργούν οι δομές του Τμήματος Ο θεσμός του Συμβούλου Καθηγητή Ο θεσμός του Συμβούλου Καθηγητή έχει καθιερωθεί από το άρθρο 12 του Κεφ. Δ του Νόμου 3549, και έκτοτε στο Τμήμα ορίζεται Σύμβουλος Καθηγητής κάποιος από τα μέλη Ε.Π. του Τμήματος. Μέχρι τώρα Σύμβουλοι Καθηγητές έχουν διατελέσει οι: Φαζάκης Γεώργιος, Επίκουρος Καθηγητής Στόχος του θεσμού του Συμβούλου Καθηγητή είναι να δοθεί η δυνατότητα σε κάθε σπουδαστή / σπουδάστρια να δημιουργήσει «γέφυρα άμεσης αλληλεπιδραστικής επικοινωνίας» με τους υπεύθυνους για την εκπαίδευσή του καθηγητές. Με τον τρόπο αυτό, κάθε σπουδαστής γνωρίζει από πού να αντλήσει αξιόπιστη πληροφόρηση για κάθε θέμα που τον απασχολεί σχετικά με τις προσωπικές του αξίες και στόχους και την εναρμόνισή τους, τόσο στο εκπαιδευτικό πρόγραμμα της σχολής και του ιδρύματος, όσο και με το γενικότερο πλαίσιο της ένταξής του στην κοινωνία ως νέου επιστήμονα. Επιπλέον, η πληροφόρηση που αποκτούν οι Σύμβουλοι Καθηγητές στα πλαίσια της συμβουλευτικής διαδικασίας βοηθά στην κατανόηση των προβλημάτων που αφορούν στο πρόγραμμα σπουδών και την εν γένει λειτουργία της Σχολής και στην επίλυσή τους μέσω των αρμόδιων οργάνων. Αναλυτικότερα, ο Σύμβουλος Καθηγητής: Παρακολουθεί την πρόοδο του σπουδαστή στα πλαίσια του προγράμματος σπουδών και συνεργάζεται μαζί του προκειμένου να παίρνει τις καταλληλότερες αποφάσεις που θα μεγιστοποιήσουν το μαθησιακό αποτέλεσμα και θα ελαχιστοποιήσουν τον απαιτούμενο χρόνο. Βοηθά στην επιλογή των κατάλληλων μαθημάτων για την ικανοποίηση των ειδικών ακαδημαϊκών απαιτήσεων που προσαρμόζονται καλύτερα στους βραχυχρόνιους και μακροχρόνιους στόχους (π.χ. μεταπτυχιακές σπουδές) του κάθε σπουδαστή. Κατευθύνει το σπουδαστή σε άλλους φορείς και υπηρεσίες του ιδρύματος που μπορούν να βοηθήσουν με διάφορους τρόπους, όπως εγγραφές, οικονομική βοήθεια, στέγαση, υγειονομική περίθαλψη, αθλητισμό, επαγγελματική αποκατάσταση κ.λπ. Στόχος του Τμήματος είναι η ενδυνάμωση του μέτρου του Συμβούλου Καθηγητή, αφενός μέσω καλύτερης ενημέρωσης των καθηγητών για διαδικασίες και δυνατότητες (συνέδρια κλπ.) και αφετέρου μέσω της προτροπής προς τους φοιτητές για τη μαζικότερη συμμετοχή τους στην εκπαιδευτική διαδικασία.

73 Πρόσβαση των μελών της ακαδημαϊκής κοινότητας στη χρήση Τεχνολογιών Πληροφορικής και Επικοινωνιών Η πρόσβαση των μελών της ακαδημαϊκής κοινότητας στη χρήση Τεχνολογιών Πληροφορικής και Επικοινωνιών υποστηρίζεται αποτελεσματικά, κυρίως μέσω του Κέντρου Διαχείρισης Δικτύων του Τ.Ε.Ι., των ηλεκτρονικών υπηρεσιών της βιβλιοθήκης και του παρεχόμενου εξοπλισμού. Σε κάθε μέλος της ακαδημαϊκής κοινότητας έχει διατεθεί ηλεκτρονικός εξοπλισμός και χώρος γραφείου με δυνατότητα ενσύρματης σύνδεσης στο Διαδίκτυο, ενώ σχεδόν σε όλους τους χώρους του Ιδρύματος υπάρχει η δυνατότητα ασύρματης σύνδεσης. Το Κέντρο Διαχείρισης Δικτύων, παρέχει σε κάθε μέλος του Τμήματος τον προσωπικό του λογαριασμό για τις αντίστοιχες υπηρεσίες οι οποίες, εκτός από παροχή διεύθυνσης ηλεκτρονικής αλληλογραφίας και υποστήριξής της, προσφέρουν πρόσβαση σε επιστημονικές βάσεις δεδομένων, τόσο μέσα από τους χώρους του Ιδρύματος, όσο και με διαδικασία απομακρυσμένης πρόσβασης. Η βιβλιοθήκη του Ιδρύματος δίνει, επίσης, τη δυνατότητα σύνδεσης με το δίκτυο άλλων Πανεπιστημιακών βιβλιοθηκών και ηλεκτρονικών βάσεων επιστημονικών δεδομένων, ώστε να διευκολύνεται η υποστήριξη της ερευνητικής εργασίας Υπηρεσία υποστήριξης των εργαζόμενων φοιτητών Δεν υπάρχει διαδικασία υποστήριξης των εργαζόμενων σπουδαστών, απλά τους παρέχονται διευκολύνσεις ως προς την κατάρτιση του ατομικού τους ωρολογίου προγράμματος Υπηρεσία υποστήριξης των περισσότερο αδύναμων φοιτητών και εκείνων που δεν ολοκληρώνουν εμπρόθεσμα τις σπουδές τους Δεν υπάρχει υπηρεσία υποστήριξης των περισσότερο αδύναμων φοιτητών και εκείνων που δεν ολοκληρώνουν εμπρόθεσμα τις σπουδές τους Παροχή υποτροφιών Δεν υπάρχει θεσμοθετημένο σύστημα παροχής υποτροφιών Πολιτική του Τμήματος για την ομαλή ένταξη των νεοεισερχόμενων στο Τμήμα σπουδαστών Με την έναρξη κάθε ακαδημαϊκού εξαμήνου διοργανώνεται από το Τμήμα μία ημερίδα ενημέρωσης των νεοεισερχομένων σπουδαστών, στην οποία παρουσιάζεται αναλυτικά η δομή του προγράμματος, οι υποχρεώσεις των σπουδαστών και τα επαγγελματικά τους δικαιώματα. Ενημερώνονται για τη λειτουργία των διοικητικών υπηρεσιών του Τμήματος, το θεσμό του Συμβούλου Καθηγητή, τα προγράμματα κινητικότητας και γενικότερα σε επίπεδο Ιδρύματος για τη λειτουργία της βιβλιοθήκης και των υπηρεσιών πληροφορικής και επικοινωνίας, για τη φοιτητική μέριμνα και για όποια άλλη πληροφορία θεωρείται χρήσιμη για την ομαλή ένταξή τους στο Τμήμα και στο ακαδημαϊκό περιβάλλον. Οι πληροφορίες παρέχονται από τους υπευθύνους των ανάλογων υπηρεσιών (Διευθυντής Σ.Δ.Ο., Προϊστάμενος Τμήματος, Προϊσταμένη Γραμματείας, Υπεύθυνος Βιβλιοθήκης κ.ά.) Συμμετοχή των σπουδαστών στη ζωή του Τμήματος και του Ιδρύματος Οι σπουδαστές συμμετέχουν ενεργά σε όλα τα όργανα διοίκησης, όπου θεσμικά παρέχεται η δυνατότητα αυτή. Δείχνουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τις εκδηλώσεις που διοργανώνει το

74 74 Τμήμα, ενώ η επικοινωνία τους σε προσωπικό επίπεδο με όλα τα μέλη Ε.Π. του Τμήματος είναι συνεχής Υποστήριξη των αλλοδαπών σπουδαστών που μετακινούνται προς το Τμήμα Το Τμήμα δεν έχει τη δυνατότητα έκτακτων παροχών πέρα από αυτές που τους προσφέρει το Ίδρυμα. Η μόνη επιπλέον διευκόλυνση είναι η δυνατότητα διδασκαλίας όλων των μαθημάτων στην αγγλική γλώσσα, εάν δεν μπορούν να παρακολουθήσουν τις διαλέξεις στα ελληνικά Υποδομές πάσης φύσεως που χρησιμοποιεί το Τμήμα Επάρκεια και ποιότητα των τεκμηρίων της βιβλιοθήκης Το Τμήμα δεν έχει δική του βιβλιοθήκη, αλλά εξυπηρετείται από την Κεντρική Βιβλιοθήκη του Τ.Ε.Ι. Πάτρας που διαθέτει αρκετά βιβλία σχετικά με το αντικείμενο σπουδών του Τμήματος, τα οποία όμως δεν καλύπτουν τις ερευνητικές ανάγκες των μελών Ε.Π.. Ιδιαίτερα σημαντική είναι η δυνατότητα ηλεκτρονικής πρόσβασης σε εκδοτικούς οίκους μέσω της Κοινοπραξίας Ακαδημαϊκών Βιβλιοθηκών (HEALink) Επάρκεια και ποιότητα κοινόχρηστου τεχνικού εξοπλισμού Στο Τμήμα λειτουργούν 3 εξοπλισμένα εργαστήρια των 18 θέσεων το καθένα, τα οποία υποστηρίζουν την εργαστηριακή εξειδίκευση των σπουδαστών. Τα εργαστήρια αυτά καλύπτουν οριακά τις εκπαιδευτικές ανάγκες, ενώ επηρεάζουν τον τρόπο οργάνωσης και παρουσίασης εργαστηριακών ασκήσεων. Η χρησιμοποίησή τους για την υποστήριξη της εκπαιδευτικής - εργαστηριακής λειτουργίας του Τμήματος δεν αφήνει περιθώρια αξιοποίησής τους σε ερευνητικά και αναπτυξιακά έργα, ενώ παράλληλα υπάρχει σοβαρό πρόβλημα αναπλήρωσης χαμένων ωρών. Ο βαθμός χρήσης τους είναι 85% υπολογίζοντας χρήση 14 ώρες / ημέρα. Η εντατική χρησιμοποίησή τους απαξιώνει την ποιότητα του εξοπλισμού πολύ πιο γρήγορα από τη διαδικασία ανανέωσής του Επάρκεια και ποιότητα χώρων και εξοπλισμού σπουδαστηρίων Στο Τμήμα δεν υπάρχουν σπουδαστήρια Επάρκεια και ποιότητα γραφείων διδασκόντων Οι χώροι που διατίθενται για γραφεία Ε.Π. επαρκούν οριακά. Επίσης, δεν υπάρχει χώρος που να στεγάζει προσωρινά το έκτακτο προσωπικό του Τμήματος και στις περισσότερες περιπτώσεις η επαφή με τους σπουδαστές γίνεται στους διαδρόμους. Σε γενικές γραμμές οι συνθήκες διδασκαλίας, έρευνας και εργασίας χρειάζονται βελτίωση, ενώ είναι απαραίτητη η προσθήκη χώρων και εξοπλισμού Επάρκεια και ποιότητα χώρων Γραμματείας Τμήματος Η Γραμματεία του Τμήματος στεγάζεται στο ισόγειο του Κτηρίου του Τμήματος σε έναν ενιαίο χώρο, στον οποίο δεν υπάρχει η δυνατότητα διαχωρισμού των θέσεων εργασίας. Ένα από τα κύρια προβλήματα που αντιμετωπίζει η Γραμματεία είναι η έλλειψη αποθηκευτικών χώρων για το αρχείο, που αυτή τη στιγμή βρίσκεται σε έναν πολύ μικρό εσωτερικό χώρο.

75 Επάρκεια και ποιότητα χώρων συνεδριάσεων Το Τμήμα δε διαθέτει χώρο συνεδριάσεων, με αποτέλεσμα μέχρι τώρα οι συνεδριάσεις / συναντήσεις να πραγματοποιούνται είτε στο γραφείο του Προϊσταμένου, είτε σε μία αίθουσα του Τμήματος ανάλογα με τον αριθμό των συμμετεχόντων Επάρκεια και ποιότητα υποδομών ΑΜΕΑ Από τη Τμήμα καταβάλλεται κάθε δυνατή προσπάθεια για ισότιμη μεταχείριση ατόμων διαφορετικού φύλου, διαφορετικής εθνικότητας και γλώσσας καθώς και Α.Μ.Ε.Α. Ιδιαίτερα για τα Α.Μ.Ε.Α., έχει προβλεφθεί από το ίδρυμα η προσβασιμότητα των χώρων εκπαίδευσης του Τ.Ε.Ι., ενώ βασικός στόχος του Τμήματος για την επόμενη τετραετία, είναι η δημιουργία εκπαιδευτικού υλικού (τόσο έντυπου, όσο και ηλεκτρονικού), προσαρμοσμένου στις ανάγκες και ιδιαιτερότητες των ατόμων με ειδικές ανάγκες Πρόσβαση των μελών της ακαδημαϊκής κοινότητας σε υποδομές και εξοπλισμό του Ιδρύματος Όλα τα μέλη της ακαδημαϊκής κοινότητας του Τμήματος έχουν απρόσκοπτη πρόσβαση σε όλες τις υποδομές και τον εξοπλισμό του Ιδρύματος Βαθμός αξιοποίησης νέων τεχνολογιών από τις διάφορες υπηρεσίες του Τμήματος (πλην εκπαιδευτικού και ερευνητικού έργου) Λειτουργίες του Τμήματος που υποστηρίζονται από ΤΠΕ Το Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων διαθέτει ιστότοπο ( που καλύπτει σε ικανοποιητικό βαθμό τις ανάγκες πληροφόρησης φοιτητών - φοιτητριών, διδασκόντων, διοικητικού προσωπικού, αλλά και άλλων ενδιαφερομένων (π.χ. ενδιαφερομένων για φοίτηση). Στον ιστότοπο είναι δυνατόν να ανευρεθούν πληροφορίες σχετικά με το Πρόγραμμα Σπουδών, τις δραστηριότητες του Τμήματος, τα βιογραφικά στοιχεία των μελών Ε.Π., αλλά και των επιστημονικών και εργαστηριακών συνεργατών του Τμήματος, καθώς και άλλες πληροφορίες. Σημειώνεται, επίσης, ότι όλες οι ανακοινώσεις και οι προκηρύξεις του Τμήματος αναρτώνται στον ιστότοπο του Τμήματος, αλλά και στον ιστότοπο του Τ.Ε.Ι. Πάτρας ( Συγκεκριμένα, οι ανακοινώσεις που αναρτώνται στον ιστότοπο του Τμήματος αφορούν στο ωρολόγιο πρόγραμμα και στο πρόγραμμα εξετάσεων, στα θέματα πτυχιακών εργασιών και τη διαδικασία ανάθεσής τους, στις επιχειρήσεις πρακτικής άσκησης, αλλά και σε έκτακτα γεγονότα (συνελεύσεις, συνέδρια κ.λπ.). Τα τελευταία χρόνια έχουν αναπτυχθεί προηγμένες εφαρμογές υποστήριξης της εκπαίδευσης μέσω του Διαδικτύου στο πλαίσιο πτυχιακών εργασιών. Συγκεκριμένα, αναπτύχθηκε εκπαιδευτικό υλικό ασύγχρονης τηλεκπαίδευσης για σειρά μαθημάτων του τμήματος, υπηρεσίες ηλεκτρονικής Γραμματείας (δήλωση συμμετοχής σε εργαστηριακές ομάδες, δήλωση θεμάτων πτυχιακών εργασιών, forum συζητήσεων μεταξύ φοιτητών κ.λπ.). Οι εφαρμογές αυτές, μαζί με το υλικό που παρέχεται μέσω της πλατφόρμας ασύγχρονης τηλεκπαίδευσης του ΤΕΙ, θα ενσωματωθούν στον ιστότοπο του Τμήματος, ώστε αυτός να αποτελεί ένα κεντρικό σημείο αναφοράς όλων των δραστηριοτήτων του Τμήματος. Έχουν ήδη αρχίσει να εφαρμόζονται Τεχνολογίες Πληροφορικής στη λειτουργία της Γραμματείας του Τμήματος, οι οποίες προσφέρονται κυρίως στα ακόλουθα:

76 76 Ηλεκτρονική κατάθεση βαθμολογιών από τους εκπαιδευτικούς Ηλεκτρονική δήλωση μαθημάτων Ηλεκτρονική δήλωση συγγραμμάτων Ηλεκτρονική πρόσβαση των σπουδαστών σε προσωπικά στοιχεία τους, όπως για παράδειγμα η αναλυτική βαθμολογία τους Ηλεκτρονικές αιτήσεις Το σύστημα, βέβαια, παρουσιάζει αδυναμίες και δεν καλύπτει πλήρως τις ανάγκες και τις απαιτήσεις του εκπαιδευτικού προσωπικού και των σπουδαστών, αλλά η προαγωγή της χρήσης των Τ.Π.Ε. αποτελεί μία από τις βασικές δράσεις του Τμήματος για την επόμενη τετραετία, καθώς η χρήση τους αποτελεί και έναν από τους βασικούς στόχους του Προγράμματος Σπουδών του. Το Τμήμα θα επεκταθεί στη μαζικότερη χρησιμοποίηση των Τ.Π.Ε. τόσο στην εκπαιδευτική διαδικασία, όσο και στην εσωτερική του οργάνωση, ενώ στοχεύει στο να παρέχει σύγχρονες και αποτελεσματικές υποδομές τόσο στο διδακτικό και διοικητικό προσωπικό, όσο και στους σπουδαστές Λειτουργίες του Τμήματος υποστηριζόμενες από ΤΠΕ που χρησιμοποιούνται από τις διοικητικές υπηρεσίες, τους φοιτητές και το ακαδημαϊκό προσωπικό Όλα τα μέλη του Τμήματος (διοικητικό προσωπικό, σπουδαστές, διδακτικό προσωπικό) χρησιμοποιούν υπηρεσίες που υποστηρίζονται από Τεχνολογίες Πληροφορικής κατά το μέγιστο δυνατό. Ειδικότερα, το προσωπικό της Γραμματείας έχει διευκολυνθεί, κυρίως, διότι μειώθηκε το πλήθος των εντύπων που χρησιμοποιούσε για τη λειτουργία της διοικητικής υποστήριξης, και ως ένα βαθμό έχει ήδη επιτευχθεί η αποσυμφόρηση των Γραμματειών από τις ουρές που δημιουργούνται στις θυρίδες (ιδιαιτέρως κατά την περίοδο δηλώσεων μαθημάτων) και η καλύτερη χρήση του χρόνου που αφιερώνει το προσωπικό στην επικοινωνία με τους σπουδαστές. Η πλειοψηφία των σπουδαστών χρησιμοποιεί τις υπηρεσίες του Internet, υλοποιώντας την εξυπηρέτηση και την αλληλεπίδραση με την γραμματεία, χωρίς φυσική παρουσία στο χώρο του Τ.Ε.Ι.. Αξιοποιούν κυρίως τη δυνατότητα να κάνουν δηλώσεις μαθημάτων, να ελέγχουν τα στοιχεία που τους αφορούν (βαθμολογία μαθημάτων, κλπ.) και να κάνουν αιτήσεις προς τη Γραμματεία. Το διδακτικό προσωπικό ανταποκρίνεται πλήρως στην εισαγωγή των Τεχνολογιών Πληροφορικής και στη χρήση τους για τη διευκόλυνση των διοικητικών εργασιών Μέλη του ακαδημαϊκού προσωπικού του Τμήματος που διαθέτουν ιστοσελίδα στο διαδίκτυο Τα περισσότερα μέλη του Τμήματος παρέχουν πληροφορίες και επικοινωνούν με τους σπουδαστές μέσω της πλατφόρμας e-class του Ιδρύματος. Επίσης, παρέχεται η δυνατότητα στους διδάσκοντες να αναρτήσουν προσωπική ιστοσελίδα μέσω του ιστότοπου του τμήματος: Προσωπική ιστοσελίδα διατηρεί η Αν. Καθηγήτρια Ηρα Αντωνοπούλου Ανανέωση του ιστότοπου του Τμήματος στο διαδίκτυο Υπάρχει συνεχής ανανέωση του ιστότοπου του Τμήματος, η οποία κυρίως αναφέρεται σε:

77 77 Άμεση ανάρτηση ανακοινώσεων της Γραμματείας ή του διδακτικού προσωπικού προς τους σπουδαστές Ανάρτηση ενημερωτικών εντύπων σχετικά με τις δραστηριότητες του Τμήματος Πληροφορίες για το πρόγραμμα μαθημάτων, εξετάσεων κλπ. Πληροφοριακά Δελτία για παροχή υποτροφιών, υποβολή προτάσεων κ.ά. Διευκρινίσεις σχετικά με το Πρόγραμμα Σπουδών, όπως για παράδειγμα οδηγίες για την Πτυχιακή Εργασία ή την Πρακτική Άσκηση 8.5. Βαθμός διαφάνειας και αποτελεσματικότητα στη χρήση υποδομών και εξοπλισμού Χρήση των διαθέσιμων υποδομών του Τμήματος Η χρήση των υποδομών του Τμήματος γίνεται με ορθολογικό τρόπο, ο οποίος διασφαλίζεται από: Το ωρολόγιο πρόγραμμα που κατανέμει τη χρήση αιθουσών - εργαστηριακών χώρων όσο το δυνατόν πιο ομοιόμορφα ως προς τις ημέρες και τις ώρες, ώστε να μη δημιουργούνται μικρά χρονικά κενά που καταστούν αδύνατη τη χρήση τους για εξωδιδακτικούς σκοπούς. Το συνεχή (ειδικότερα στην αρχή κάθε διδακτικού εξαμήνου) έλεγχο της αναγκαιότητας σύντμησης ή κατάτμησης των εργαστηριακών ομάδων που συγκροτούνται, ανάλογα με τον αριθμό των σπουδαστών που συμμετέχουν ενεργά στην παρακολούθησή τους και όχι ανάλογα με τον αριθμό των σπουδαστών που θεωρητικά μόνο διατίθενται να τις παρακολουθήσουν. Την χωροταξική κατανομή των διαθέσιμων γραφείων στα μέλη Ε.Π. του Τμήματος. Τη χρήση μιας αίθουσας διδασκαλίας στο ισόγειο του κτηρίου του Τμήματος για πολλαπλούς σκοπούς, όπως για παράδειγμα την παρουσίαση πτυχιακών εργασιών, ώστε να μην διαταράσσεται η εκπαιδευτική διαδικασία Χρήση του διαθέσιμου εξοπλισμού του Τμήματος Η χρήση του εξοπλισμού του Τμήματος γίνεται ακολουθώντας τις διαδικασίες που υπάρχουν στο Τμήμα σχετικά με τη χρήση των υποδομών γενικότερα, με αποτέλεσμα να ισχύουν όσα προαναφέρθηκαν Βαθμός διαφάνειας και αποτελεσματικότητα στη διαχείριση οικονομικών πόρων Διαδικασία σύνταξης και εκτέλεσης προϋπολογισμού του Τμήματος Δεν προβλέπεται διαδικασία σύνταξης και εκτέλεσης προϋπολογισμού του Τμήματος, αρμοδιότητα που υπάρχει μόνο στην κεντρική διοίκηση του Ιδρύματος Διαδικασία κατανομής πόρων Το Τμήμα δε διαθέτει αυτόνομους πόρους χρηματοδότησης, παρά μόνο αυτούς που προέρχονται από την κατανομή που γίνεται σε επίπεδο Ιδρύματος από το Συμβούλιο του Τ.Ε.Ι. Πάτρας.

78 Διαδικασία απολογισμού Προβλέπεται διαδικασία απολογισμού μόνο σε επίπεδο Ιδρύματος.

79 79 9. Συμπεράσματα Στην Ενότητα αυτή, το Τμήμα εντοπίζει τα κυριότερα θετικά και αρνητικά του σημεία, όπως αυτά συνάγονται από τις προηγούμενες ενότητες και αναγνωρίζει ευκαιρίες αξιοποίησης των θετικών του σημείων και ενδεχόμενες απειλές που προκύπτουν από τα αρνητικά του σημεία. Στο τέλος της ενότητας παρατίθεται SWOT ανάλυση Τα κυριότερα θετικά και αρνητικά σημεία του Τμήματος, όπως αυτά προκύπτουν μέσα από την Έκθεση Εσωτερικής Αξιολόγησης Το Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων της Σχολής Διοίκησης και Οικονομίας του Α.Τ.Ε.Ι. Πάτρας, άρχισε να λειτουργεί το 1983 στο πλαίσιο των γενικότερων σκοπών των Τ.Ε.Ι. που είναι: 1. Να παρέχει θεωρητική και πρακτική εκπαίδευση, επαρκή για την εφαρμογή, επιστημονικών και τεχνολογικών μεθόδων, καθώς και να καλλιεργήσει επαρκώς τις δεξιότητες και ικανότητες των φοιτητών, οι οποίες θα αποβούν ιδιαίτερα χρήσιμες στον επαγγελματικό στίβο. 2. Να συμβάλλει στη δημιουργία υπεύθυνων πολιτών, ικανών να συνεισφέρουν ως στελέχη εφαρμογής στα πλαίσια του δημοκρατικού προγραμματισμού, στην οικονομική, κοινωνική και πολιτική ανάπτυξη της χώρας. 3. Να υλοποιήσει το δικαίωμα της δωρεάν παιδείας κάθε Έλληνα πολίτη, ανάλογα με τις κλίσεις του και με όσα προβλέπουν οι σχετικοί νόμοι. 4. Να συμβάλλει στον επαγγελματικό προσανατολισμό, των σπουδαστών του, αλλά και γενικότερα στην έγκαιρη επαφή τους με την εργασιακή πραγματικότητα, μέσα από τις διαδικασίες πρακτικής άσκησης (παλαιά και νέα), του Τμήματος και των δραστηριοτήτων του νέου γραφείου διασύνδεσης. 5. Να υλοποιήσει διαδραστικές διαδικασίες με τις τοπικές οικονομικές - παραγωγικές μονάδες και τους φορείς προαγωγής της επιχειρηματικότητας της περιφέρειας. 6. Να συνεργάζεται με άλλα εκπαιδευτικά ή τεχνολογικά ιδρύματα ή εκπαιδευτικούς και άλλους φορείς ή υπηρεσίες του εσωτερικού ή του εξωτερικού, για την επίτευξη θετικών αποτελεσμάτων και για τις δύο πλευρές. 7. Να υπηρετεί την ανάγκη για συνεχιζόμενη εκπαίδευση των αποφοίτων του και για διαρκή επιμόρφωση και δια βίου μάθηση του ελληνικού λαού. 8. Να ενημερώνει την κοινή γνώμη για την πορεία πραγματοποίησης των στόχων του και για τις σημαντικές εξελίξεις που πραγματοποιούνται στην παιδεία. 9. Να συντονίζει τις επιδιώξεις του με εκείνες των Α.Ε.Ι. όπως προβλέπονται με το Ν. 1288/82, στην κοινή προσπάθεια για μια αυτοδύναμη οικονομική ανάπτυξη του τόπου, στην οποία δύναται να διαδραματίσει ιδιαζόντως σημαντικό ρόλο Να παίρνει μέρος σε ερευνητικά προγράμματα πάνω σε ποικίλα θέματα. Τα Ιδρύματα του τεχνολογικού τομέα δίνουν έμφαση στην εκπαίδευση στελεχών εφαρμογών, τα οποία ανταποκρίνονται σε υψηλές απαιτήσεις ποιότητας των σύγχρονων επιχειρήσεων με τη θεωρητική και εφαρμοσμένη επιστημονική κατάρτιση τους: α. Αποτελούν συνδετικό κρίκο μεταξύ γνώσης και εφαρμογής, αναπτύσσοντας την εφαρμοσμένη διάσταση των επιστημών με βάση τις πλέον σύγχρονες προσεγγίσεις στα αντίστοιχα επαγγελματικά πεδία. β. Αποτελούν, χρησιμοποιούν και προάγουν σύγχρονη τεχνολογία, καθώς επίσης και τις πλέον σύγχρονες μεθόδους, πρακτικές και τεχνικές στο χώρο των επιχειρησιακών εφαρμογών με τρόπο όμοιο με την επιχειρησιακή πραγματικότητα. Στο πλαίσιο αυτό, τα Ανώτατα Ιδρύματα του τεχνολογικού τομέα συνδυάζουν την ανάπτυξη του κατάλληλου θεωρητικού υποβάθρου σπουδών με υψηλού επιπέδου εργαστηριακή και πρακτική άσκηση, ενώ παράλληλα διεξάγουν κυρίως τεχνολογική έρευνα, όπως εκάστοτε ορίζεται αυτή και αναπτύσσουν τεχνογνωσία και καινοτομίες στα αντίστοιχα επαγγελματικά πεδία.

80 80 Στο παραπάνω πλαίσιο, ο σκοπός του Τμήματος Διοίκησης Επιχειρήσεων, που δημιουργήθηκε ταυτόχρονα με τη δημιουργία του Α.Τ.Ε.Ι. Πάτρας, καλύπτει, (κατόπιν και της αναμόρφωσης του προγράμματος σπουδών του ακολουθώντας τη δομή προγραμμάτων σπουδών των σημαντικότερων τμημάτων διοίκησης επιχειρήσεων σε εθνικό και παγκόσμιο επίπεδο, με την προσθήκη νέων και επικαιροποιημένων αντικειμένων, με έμφαση στις νέες τεχνολογίες και τις εφαρμογές τους), τις νέες εθνικές αλλά και ευρωπαϊκές απαιτήσεις όπως διαμορφώνονται τις τελευταίες δεκαετίες, είναι η παραγωγή στελεχών επιχειρήσεων ικανών να εργαστούν σε πεδία όπως χρηματοοικονομική διοίκηση, επιχειρηματικές επικοινωνίες, λογιστική των επιχειρήσεων, τραπεζική διοικητική, ηλεκτρονικό και διεθνές εμπόριο. Παραγωγή στελεχών ικανών να διοικήσουν και να μετέχουν στη διαδικασία επιχειρηματικών αποφάσεων και να ανταποκριθούν με επιτυχία και ευελιξία στις γοργά εξελισσόμενες ανάγκες των σύγχρονων οργανισμών. Το Τμήμα, εκτός από την ενσωμάτωση στο καινοτόμο πρόγραμμα σπουδών εκείνων των γνωστικών αντικειμένων (Οργάνωσης και Διοίκησης Επιχειρήσεων, Πολιτικής Οικονομίας, Πληροφορικής, Μάρκετινγκ, Επιχειρηματικότητας, Λογιστικής) που επιβάλλονται για μια ολοκληρωμένη προσέγγιση στις σύγχρονες απαιτήσεις της Επιστήμης του μάνατζμεντ σε επιχειρήσεις και οργανισμούς, αναπτύσσει συνεργασίες με άλλα πανεπιστήμια και ιδιωτικούς φορείς, ενώ συμμετέχει και σε ευρωπαϊκά και εθνικά ερευνητικά προγράμματα. Η κοινότητα του Τμήματος (εκπαιδευτικοί, σπουδαστές και προσωπικό λειτουργικής υποστήριξης), σταθερά προσηλωμένη στην επίτευξη του βασικού σκοπού της Ανώτατης Τεχνολογικής Εκπαίδευσης που είναι η σύνδεση σύγχρονης επιστημονικής γνώσης και καινούργιας πρακτικής εφαρμογής, αξιοποιεί με διαφανείς και αλλά ευέλικτες διαδικασίες κάθε νέα εξέλιξη της τεχνολογίας που είναι ικανή να προσδώσει στην τοπική και εθνική ανάπτυξη, ενώ ταυτόχρονα ενθαρρύνει την καινοτομία και την κριτική Δυνάμεις (Strengths) i. Βρίσκεται σε μια από τις πέντε μεγαλύτερες πόλεις της χώρας και την 1 η σε εμπορική και οικονομική κίνηση της Πελοποννήσου με το πλησιέστερο σημαντικό ηπειρωτικό λιμάνι προς τη Δυτική Ευρώπη. ii. Διαθέτει μεγάλης έκτασης εγκαταστάσεις, κοντά στο κέντρο της Πόλης, με φυσικό περιβάλλον τέτοιο που εξασφαλίζει υψηλή ποιότητας ζωής στο πανεπιστημιακό campus. iii. Διαθέτει αναγνωρισιμότητα και παρέχει σημαντικά και αναγνωρισμένα στην πλειοψηφία των περιπτώσεων επαγγελματικά δικαιώματα και δέσμευση για την ποιότητα και την αναζήτηση ευκαιριών ενάντια στις αντιξοότητες. iv. Λειτουργεί με καινοτόμο και επικαιροποιημένο εκπαιδευτικό πρόγραμμα για την ολοκληρωμένη προσέγγιση της σύγχρονης Διοικητικής Επιστήμης στο τετράπτυχο Οργάνωσης - Διοίκησης / Πληροφορικής / Χρηματοοικονομικής / Μάρκετινγκ. v. Οι διδάσκοντες διαθέτουν εμπειρία, ακαδημαϊκά προσόντα ενώ επιδεικνύουν ποιότητα και συνέπεια στην εκπαίδευση και τη διδασκαλία των αντικειμένων τους. vi. Οι διδάσκοντες, (συμπεριλαμβανομένων και των εργαστηριακών και επιστημονικών συνεργατών του τμήματος), συμμετέχουν στη βελτίωση και τον εκσυγχρονισμό των διαδικασιών του τμήματος, καθ όλη τη διάρκεια της σύμβασης τους, οποτεδήποτε τους ζητηθεί από τη διευθύντρια της σχολής και τον προϊστάμενο του τμήματος. vii. Το φοιτητικό και μαθησιακό περιβάλλον καλλιεργεί τη συνεργατική κουλτούρα. viii. Αξιοποιούνται οι ΤΠΕ (με προμήθεια σύγχρονου εξοπλισμού πληροφορικής) και υπάρχει προσβασιμότητα για on line σύνδεση στα 3 εκ των 4 εργαστηρίων. ix. Παρατηρείται προθυμία στην αναγνώριση των αδυναμιών και την εισαγωγή βελτιωτικών παρεμβάσεων ενώ παράλληλα διατηρείται πολιτική «ανοικτής πόρτας» εκ μέρους του προϊσταμένου του τμήματος και της διευθύντριας της σχολής εφόσον ενθαρρύνονται οι προτάσεις για βελτιώσεις, ανεξάρτητα από την πηγή προέλευσης τους. x. Εμφανίζεται χαμηλή εναλλαγή διδακτικού προσωπικού με ταυτόχρονη εφαρμογή των πλέον αξιοκρατικών μεθόδων επιλογής των συνεργατών του τμήματος.

81 81 xi. xii. xiii. xiv. xv. xvi. Αναγνωρίζεται ο ρόλος του από την τοπική κοινωνία, τις επιχειρήσεις αλλά και από τους φορείς ενίσχυσης της επιχειρηματικότητας στην ευρύτερη περιοχή. Οι προαναφερθείσες επιχειρήσεις (δημόσιες και ιδιωτικές) αλλά και οι φορείς, ζητούν συχνά φοιτητές του τμήματος για να ολοκληρώσουν σε αυτές το πρόγραμμα πρακτικής άσκησης που αποτελεί βασικό και αναπόσπαστο κομμάτι των σπουδών τους.. Συμμετέχει σε ευρωπαϊκά και ερευνητικά προγράμματα. Προσφέρει δυνατότητες περαιτέρω ανάπτυξης της έρευνας. Παρέχει ευρεία ενημέρωση μέσω Web. Συμμετέχει σε ερευνητικά και αναπτυξιακά προγράμματα σε συνεργασία με άλλους δημόσιους και ιδιωτικούς φορείς της περιοχής με υψηλή εμπειρία και αναγνωρισιμότητα. Το τμήμα αν και είναι ένα από τα παλαιότερα του Τ.Ε.Ι. Πατρών δεν αντιμετωπίζει σπουδαίο αριθμό «αιωνίων» φοιτητών. Αδυναμίες (Weaknesses) i. Αντιμετωπίζει προβλήματα υποχρηματοδότησης, (η υποχρηματοδότηση του τμήματος δεν αποτελεί καθ αυτή αδυναμία αποτελεί όμως αιτία αδυναμίας του τμήματος, εκπλήρωσης των υποχρεώσεων των του και πλήρους εκμετάλλευσης των δυνατοτήτων του) ii. Δεν προβάλλεται επαρκώς το γνωστικό αντικείμενο του τμήματος στους φοιτητές, στους υποψηφίους φοιτητές μαθητές δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης στα Πλαίσια του Σ.Ε.Π., αλλά και στον επιχειρηματικό κόσμο. iii. Το τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων του Α.Τ.Ε.Ι. Πάτρας, δεν προβάλλεται σε σελίδες επαγγελματικού προσανατολισμού υποψηφίων για την τριτοβάθμια εκπαίδευση όπως η Μορφωτική πρωτοβουλία - iv. Δεν στηρίζονται επαρκώς σε όλα τα επίπεδα - τα ερευνητικά προγράμματα και παρατηρείται δυστοκία σχεδιασμού νέων καινοτόμων προτάσεων, κυρίως για οικονομικούς και γραφειοκρατικούς λόγους. Η συγκεκριμένη αδυναμία αποτελεί πηγή και αιτία άλλων προβλημάτων που καταλήγουν στην απουσία δυνατότητας ουσιαστικής εξομοίωσης του Α.Τ.Ε.Ι., με τα Πανεπιστημιακά ιδρύματα άλλων της περιφέρειας. v. Παρατηρείται νοοτροπία άμυνας στις απειλές του περιβάλλοντος σε αντίθεση με την ευελιξία που οφείλει να επιδεικνύει ένα ίδρυμα ανώτατης εκπαίδευσης - Νοοτροπία που δεν οφείλεται μόνο στην επιρροή των φοιτητικών πολιτικών παρατάξεων αλλά και στη δυστοκία ευέλικτων αποφάσεων από τους υπευθύνους για τη διοίκηση του τμήματος στο σημείο αυτό δε μπορεί παρά να σημειωθεί πως η απουσία ευελιξίας οφείλεται κατά πλειοψηφία στην πλήρη έλλειψη υποστήριξης στο παραπάνω διοι8κητικό έργο. vi. Δεν αξιοποιούνται επαρκώς οι δυνατότητες του τμήματος από το Τ.Ε.Ι. λόγου χάρη οι δυνατότητες για διοργάνωση σεμιναρίων απευθυνόμενων σε επαγγελματίες με κόστος συμμετοχής και επιλογή διδασκόντων από τους μόνιμους καθηγητές και τους επιστημονικούς εργαστηριακούς συνεργάτες που πληρούν όλες τις προϋποθέσεις για μια τέτοια προσπάθεια. vii. Τα ανεπίλυτα προβλήματα της ελληνικής γραφειοκρατίας δημιουργούν αναχώματα στην πρακτική άσκηση των φοιτητών και την προσέλκυση επιχειρηματιών που υιοθετούν σύγχρονες εφαρμογές στη Διοίκηση (logistics, ERP κ.ά.) και επιθυμούν το σχεδιασμό τους από ακαδημαϊκούς φορείς ακόμα και το χρηματοδοτούμενο από το ΕΣΠΑ, πρόγραμμα ΝΕΑ ΠΡΑΚΤΙΚΗ ΑΣΚΗΣΗ Τ.Ε.Ι., αντιμετώπισε και συνεχίζει να αντιμετωπίζει ανάλογα προβλήματα με τη γραφειοκρατία και την έλλειψη ευελιξίας σαν βασικά προβλήματα. viii. Είναι εμφανής η έλλειψη εκπαιδευτικού και διοικητικού προσωπικού και παρατηρείται αδυναμία προσέλκυσης νέων μελών Ε.Π. η αδυναμία αυτή έχει τις ρίζες της στις πολιτικές της κεντρικής διοίκησης της χώρας η οποία μειώνει τα ήδη

82 82 λιγοστά κίνητρα που παρέχονται στο υποψήφιο Ε.Π. και οι προοπτικές φέρονται να χειροτερεύουν χρόνο με το χρόνο. ix. Η διασύνδεση του Τμήματος με την αγορά εργασίας είναι ελλιπής δεδομένου ότι το γραφείο διασύνδεσης του ΤΕΙ δεν αναλαμβάνει δράσεις προς αυτή την κατεύθυνση μια πρόταση θα ήταν η διοργάνωση εκδήλωση με τίτλο ΗΜΕΡΕΣ ΚΑΡΙΕΡΑΣ, εκδήλωση που εδώ και χρόνια διοργανώνουν τα Πανεπιστημιακά ιδρύματα όπως η Α.Σ.Ο.Ε.Ε. & το ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ, ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ. x. Δεν αξιοποιούνται σε κανένα βαθμό οι καινοτόμες ιδέες από όπου και αν αυτές προέρχονται κάποιες από τις ήδη υπάρχουσες δομές θα πρέπει να αναλάβει το ρόλο αξιολόγησης και διάχυσης των παραπάνω καινοτόμων ιδεών που στην καλύτερη περίπτωση μένουν στα πλαίσια μιας επιτυχημένης πτυχιακής εργασίας ή/και ενός βραβείου ιδιωτικού οργανισμού με θέμα την καινοτομία και τη δημιουργικότητα. (στην περίπτωση που δίνεται βέβαια μια ανάλογη ευκαιρία) 9.2. Ευκαιρίες αξιοποίησης των θετικών σημείων και ενδεχόμενοι κίνδυνοι από τα αρνητικά σημεία Ευκαιρίες (Opportunities) i. Υπάρχουν ευκαιρίες ανάπτυξης σε αναδυόμενους τομείς - έρευνα και οικονομική - τεχνολογική ανάπτυξη. ii. Προωθείται διείσδυση στην αγορά εργασίας μέσω της θεσμικά κατοχυρωμένης Πρακτικής άσκησης Παλαιού και νέου προγράμματος Π.Α.. iii. Εμφανίζονται ευκαιρίες από την τρέχουσα οικονομική κρίση λόγω αύξησης των αναγκών για μετρήσιμη απόδοση επιχειρήσεων αξιολόγηση, εφόσον το Α.Τ.Ε.Ι. Πάτρας δημιουργήσει τις κατάλληλες δομές που θα προωθούν υπηρεσίες συμβουλευτικής αξιολόγησης επιχειρήσεων (λ.χ. παροχή πιστοποίησης ποιότητας σε ατομικές επιχειρήσεις και μικρές προσωπικές εταιρίες που αδυνατούν για ποικιλία λόγων να λάβουν ένα από τα συνήθη πρότυπα πιστοποίησης ποιότητας). iv. Η αλλαγή του διοικητικού χάρτη της χώρας και η ενίσχυση του ρόλου της Περιφέρειας οδηγεί σε ενδυνάμωση σχέσεων τοπικών κοινωνιών και ακαδημαϊκών κοινοτήτων Η ενδυνάμωση αυτή οφείλει να συμπεριλάβει και το Α.Τ.Ε.Ι. της Πάτρας και την ενίσχυση του ρόλου του στην τοπική κοινωνία, στην εργασιακή, κοινωνική και επιχειρηματική ζωή. v. Διερευνώνται εναλλακτικά μοντέλα χρηματοδότησης π.χ. από το ΕΣΠΑ που επικεντρώνεται στις καινοτόμες δράσεις. vi. Είναι πιθανή η άντληση κεφαλαίων από ιδιώτες που ενδιαφέρονται εν μέσω κρίσης για σύγχρονες, ακριβέστερες πρακτικές διοίκησης και διαχείρισης πόρων. vii. Παρουσιάζονται νέα ευρωπαϊκά προγράμματα για την ακρίβεια, τρία προγράμματα ανοιχτά και τέσσερα αναμενόμενα, (προς το παρόν). viii. Η αξιοποίηση της τάσης συνεργασιών ενδέχεται να περιορίσει τις δαπάνες - συνεργασίες που είναι ιδιαίτερα εύκολο να επιτευχθούν σε συνδυασμό με την αξιοποίηση των καινοτόμων ιδεών προτάσεων που αναφέρθηκαν παραπάνω. ix. Η αύξηση διδάκτρων των ιδιωτικών πανεπιστημίων (π.χ. Αγγλία) και του κόστους ζωής στο εξωτερικό ενδέχεται να προσελκύσει νέους σπουδαστές. x. Λόγω περιορισμού του εισοδήματος, η εξ αποστάσεως εκπαίδευση αποτελεί σημαντική εναλλακτική λύση - ήδη οργανισμοί ιδιωτικής εκπαίδευσης με υψηλό κύρος εφαρμόζουν σε μεγάλο βαθμό τη τηλεκπαίδευση εξ αποστάσεως εκπαίδευση. xi. Αξιοποίηση του ενδιαφέροντος της Πολιτείας για μετρήσιμη απόδοση δημόσιων οργανισμών (αξιολόγηση από την τριτοβάθμια εκπαίδευση) ήδη έχουν υπάρξει αντίστοιχα ερευνητικά προγράμματα με υψηλό προϋπολογισμό που αφορούν τη σύνταξη μελετών κι τη υλοποίηση αλλαγών με στόχο την παροχή πιστοποίησης ποιότητας φορέων του δημοσίου (λ.χ. τοπική αυτοδιοίκηση)

83 83 xii. Ίδρυση - διαπίστευση ακαδημαϊκών εργαστηρίων όπως για παράδειγμα διαπίστευση χρήσης του Ms Office ο αριθμός των ενδιαφερομένων θα είναι μεγάλος και πρόκειται και για μια πιθανή πηγή εσόδων. xiii. Συνεχιζόμενη εκπαίδευση για τον πνευματική ανάπτυξη και για ανθρώπους όλων των ηλικιών (δια βίου εκπαίδευση) σε πληθώρα αντικειμένων, όπως λ.χ. τεχνικές πωλήσεων, σε συνδυασμό με τη δυνατότητα διοργάνωσης σεμιναρίων με κόστος συμμετοχής. xiv. Διερεύνηση οργάνωσης μεταπτυχιακών προγραμμάτων ενδεχομένως σε αρχικό στάδιο διατμηματικών με άλλα τμήματα του Πανεπιστημίου Πατρών, όπως συμβαίνει στο Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο καθώς και στην Α.Σ.Ο.Ε.Ε. xv. Δυνατότητα εξ αποστάσεως εκπαίδευσης μέσω της υπηρεσίας Web, των δυνατοτήτων του E-class κ.λπ.. Απειλές Κίνδυνοι (Threats) i. Υποχρηματοδότηση από το αρμόδιο υπουργείο με πραγματική απειλή την (ήδη προδιαγεγραμμένη) προοπτική μείωσης των κονδυλίων, γεγονός που μειώνει τις προοπτικές ανάπτυξης της έρευνας και της διασύνδεσης του ιδρύματος με άλλους ερευνητικούς φορείς ii. Εθνικό δημοσιονομικό έλλειμμα - σύμφωνο σταθερότητας - περιορισμός αριθμού ακαδημαϊκών μονάδων ή μείωση των πόρων (που οδηγούν σε ευθεία μείωση οικονομικών κονδυλίων - όπως πρόσφατα έγινε γνωστό και ανθρωπίνων πόρων. Κατ επέκταση η μείωση της ποιότητας της εκπαίδευσης είναι «μονόδρομος»). iii. Νομοθετικές πράξεις που θέτουν όλο και περισσότερο φραγμούς στη διατήρηση περιφερειακών Τ.Ε.Ι. που η σημασία τους για τις εκάστοτε περιοχές στις οποίες λειτουργούν είναι αξιοσημείωτη, δίχως αμφιβολία. iv. Εναλλακτικοί πάροχοι, δηλαδή πανεπιστήμια που παρέχουν εξ αποστάσεως εκπαίδευση και ιδιωτικά κολέγια με παρεμφερή προγράμματα σπουδών. v. Μείωση της οικονομικής υποστήριξης προς τους φοιτητές σε πολλαπλά επίπεδα. vi. Μείωση οικογενειακού εισοδήματος και αποτροπή για σπουδές εκτός τόπου κατοικίας μια τάση που εξαπλώνεται στο σύνολο της χώρας και πλέον δημιουργεί προβλήματα και στα παραρτήματα των Α.Τ.Ε.Ι. που κινδυνεύουν από σοβαρή μείωση του αριθμού των σπουδαστών τους. vii. Σταδιακή απώλεια της δημόσιας στήριξης και αλλαγή στάσης απέναντι στο ρόλο της τεχνολογικής εκπαίδευσης τα παραδείγματα είναι πολλά: μείωση κονδυλίων, υποχρεωτικές συγχωνεύσεις κ.λπ. viii. Ανταγωνισμός από Σχολές Α.Ε.Ι. εσωτερικού και εξωτερικού με γνωστικό αντικείμενο τη διοικητική επιστήμη και πλήρης απουσία της προβολής της διαφορετικής προσέγγισης της τεχνολογικής εκπαίδευσης, η οποία στις μέρες μας εάν πραγματοποιείτο θα αποτελούσε όλο έλξης νέων σπουδαστών. ix. Απουσία υποστήριξης ερευνητικής δραστηριότητας σε πολλαπλά επίπεδα, όπως έχει αναφερθεί και στις αδυναμίες, καθώς η απουσία υποστήριξης υποδαυλίζεται κεντρικά και εφαρμόζεται από τις εκάστοτε διοικήσεις ενδεχομένως λόγω απουσίας εναλλακτικών λύσεων.

84 84 ΑΝΑΛΥΣΗ SWOT Δυνάμεις Τόπος: σε μια από τις πέντε μεγαλύτερες πόλεις της χώρας και την 1 η σε εμπορική και οικονομική κίνηση της Πελοποννήσου με τον πλησιέστερο σημαντικό ηπειρωτικό λιμάνι προς τη Δυτική Ευρώπη. Εγκαταστάσεις: Σύγχρονες σε μεγάλη έκταση κοντά στο κέντρο της Πόλης. Φυσικό περιβάλλον και ποιότητας ζωής στην πανεπιστημιούπολη. Αναγνωρισιμότητα, σημαντικά επαγγελματικά δικαιώματα και δέσμευση για την ποιότητα, την αναζήτηση ευκαιριών έναντι των αντιξοοτήτων. Καινοτόμο εκπαιδευτικό πρόγραμμα για την ολοκληρωμένη προσέγγιση της σύγχρονης Διοικητικής Επιστήμης στο τρίπτυχο Διοίκησης/Διαχείρισης Πόρων, Οικονομικών, Πληροφορικής. Υψηλή εμπειρία και ποιότητα εκπαίδευσης και διδασκαλίας. Ολιγομελή τμήματα και εργαστηριακές ομάδες εργασίας Φοιτητικό περιβάλλον καλλιέργεια συνεργατική κουλτούρα. Αξιοποίηση ΤΠΕ, προσβασιμότητα on line σύνδεση Προθυμία στην αναγνώριση των αδυναμιών και την εισαγωγή βελτιωτικών παρεμβάσεων. Σταθερότητα διδασκόντων Αναγνώριση ρόλου από την τοπική κοινωνία και τις επιχειρήσεις Συμμετοχή σε ευρωπαϊκά και ερευνητικά προγράμματα Δυνατότητες περαιτέρω ανάπτυξης της έρευνας Web ενημέρωση Ερευνητικά προγράμματα Νεόδμητο Τμήμα Ευκαιρίες Ευκαιρίες ανάπτυξης σε αναδυόμενους τομείς - έρευνα και οικονομική ανάπτυξη Ευκαιρίες από την τρέχουσα οικονομική κρίσης λόγω αύξησης των αναγκών για μετρήσιμη απόδοση επιχειρήσεωναξιολόγηση. Αλλαγή του διοικητικού χάρτη της χώρας. Ενίσχυση ρόλου της Περιφέρειας και ενδυνάμωση σχέσεων τοπικών κοινωνιών και ακαδημαϊκών κοινοτήτων. Εναλλακτικά μοντέλα χρηματοδότησης π.χ. από το ΕΣΠΑ που επικεντρώνεται στις καινοτόμες δράσεις. Άντληση κεφαλαίων από ιδιώτες που ενδιαφέρονται εν μέσω κρίσης για σύγχρονες, ακριβέστερες πρακτικές διοίκησης και διαχείρισης πόρων. Πιθανά νέα ευρωπαϊκά προγράμματα Αξιοποίηση προγραμμάτων κινητικότητας (ERASMUS κλπ.) Αξιοποίηση της τάσης συνεργασιών για τον περιορισμό των δαπανών Αύξηση διδάκτρων ιδιωτικών πανεπιστημίων (π.χ. Αγγλία) και κόστους ζωής στο εξωτερικό. Μεγάλο κόστος για την εξ αποστάσεως εκπαίδευση λόγω περιορισμού εισοδήματος. Αξιοποίηση του ενδιαφέροντος της Πολιτείας για μετρήσιμη απόδοση δημόσιων οργανισμών (αξιολόγηση στην τριτοβάθμια εκπαίδευση). Ίδρυση διαπίστευση ακαδημαϊκών εργαστηρίων Συνεχιζόμενη εκπαίδευση για τον πνευματική ανάπτυξη και για ανθρώπους όλων των ηλικιών (δια βίου εκπαίδευση) Μεταπτυχιακά προγράμματα Web - εξ αποστάσεως εκπαίδευση & μαθήματα Αδυναμίες Προβλήματα λόγω υποχρηματοδότησης Απουσία προβολής του γνωστικού αντικειμένου. Απουσία στήριξης ερευνητικών προγραμμάτων και δυστοκία σχεδιασμού νέων καινοτόμων προτάσεων. Νοοτροπία άμυνας στις απειλές του Απειλές Υποχρηματοδότηση από το αρμόδιο υπουργείο και λοιπούς φορείς Εθνικό δημοσιονομικό έλλειμμα σύμφωνο σταθερότητας περιορισμός αριθμού ακαδημαϊκών μονάδων ή μείωση των πόρων (κυρίως οικονομικών και ανθρώπινων) Νομοθετικές πράξεις που θέτουν όλο και

85 85 περιβάλλοντος. Χαμηλή αξιοποίηση δυνατοτήτων τμήματος από το ΑΤΕΙ Τα ανεπίλυτα προβλήματα της ελληνικής γραφειοκρατίας που δημιουργούν προσχώματα στην πρακτική άσκηση των φοιτητών και την προσέλκυση επιχειρηματιών που υιοθετούν σύγχρονες εφαρμογές στη Διοίκηση (logistics, ERP κ.ά.) και επιθυμούν το σχεδιασμό τους από ακαδημαϊκούς φορείς. Έλλειψη εκπαιδευτικού και διοικητικού προσωπικού. Αδυναμία προσέλκυσης νέων μελών Ε.Π. Χαμηλή κινητικότητα μέσω ευρωπαϊκών προγραμμάτων Πλήρης απουσία αξιοποίησης καινοτόμων ιδεών ανεξάρτητα από την πηγή προέλευσης τους ενώ υπάρχουν δομές στο ίδρυμα που θα μπορούσαν να αναλάβουν αυτό το ρόλο. περισσότερο φραγμούς στη διατήρηση περιφερειακών ΑΤΕΙ. Εναλλακτικοί πάροχοι, δηλαδή, πανεπιστήμια που παρέχουν εξ αποστάσεως εκπαίδευση και ιδιωτικά κολέγια με παρεμφερή προγράμματα σπουδών. Μείωση της οικονομικής υποστήριξης προς τους φοιτητές Μείωση οικογενειακού εισοδήματος και αποτροπή για σπουδές εκτός τόπου κατοικίας Σταδιακή απώλεια της δημόσιας στήριξης και αλλαγή στάσης απέναντι στο ρόλο της τεχνολογικής εκπαίδευσης. Ανταγωνισμός από Σχολές ΑΕΙ εσωτερικού και εξωτερικού με γνωστικό αντικείμενο τη διοικητική επιστήμη. Απουσία υποστήριξης ερευνητικής δραστηριότητας

86 Σχέδια βελτίωσης Στην Ενότητα αυτή το Τμήμα παρουσιάζει το σχέδιο δράσης του για την άρση των αρνητικών σημείων και την ενίσχυση των θετικών του, καθορίζοντας προτεραιότητες με βάση τις δυνατότητές του Το βραχυπρόθεσμο σχέδιο δράσης από το Τμήμα για τη μείωση των αδυναμιών και την αντιμετώπιση των απειλών και την ενίσχυση των θετικών σημείων ταυτόχρονα με την αξιοποίηση των ευκαιριών που παρουσιάζονται από τα άμεσο και έμμεσο εξωτερικό περιβάλλον του ιδρύματος. Το Τμήμα έχει εκπονήσει ένα βραχυπρόθεσμο σχέδιο αποτελούμενο από 5 άξονες, κάθε ένας από τους οποίους τεκμηριώνει δράσεις ικανές να απαντήσουν στην άρση των αρνητικών και την ενίσχυση των θετικών στοιχείων σύμφωνα με την προηγηθείσα ανάλυση SWOT. Όπως άλλωστε συνηθίζεται, τα δυνατά σημεία μπορούν να αποτελέσουν μέσα για το χειρισμό των απειλών ενώ ταυτόχρονα οι παρουσιαζόμενες ευκαιρίες είναι ικανές να συμβάλλουν στη διόρθωση αν όχι εξάλειψη - των απειλών που προκύπτουν. Σημεία SWOT Ανάλυσης: Καινοτόμο εκπαιδευτικό πρόγραμμα για την ολοκληρωμένη προσέγγιση της σύγχρονης Διοικητικής Επιστήμης στο τρίπτυχο διοίκησης/διαχείρισης ανθρωπίνων πόρων χρηματοοικονομικών και λογιστικής και στα πλέον σύγχρονα αντικείμενα της πληροφορικής. Ανταγωνισμός από Σχολές Α.Ε.Ι. εσωτερικού και εξωτερικού με γνωστικό αντικείμενο τη διοικητική επιστήμη δεν υπάρχει επαρκής προβολή των (ιδιαίτερα σημαντικών) διαφορών. Εναλλακτικοί πάροχοι, δηλαδή, πανεπιστήμια που παρέχουν εξ αποστάσεως εκπαίδευση και ιδιωτικά κολέγια με παρεμφερή προγράμματα σπουδών- την ίδια στιγμή που το Α.Τ.Ε.Ι. θα μπορούσε να εφαρμόζει αντίστοιχα προγράμματα με επιτυχία. Άξονας 1: Δράση πρώτη, αναμόρφωση του Π.Π.Σ. με έμφαση στην τεκμηρίωση στις θεσμικά κατοχυρωμένες (επαγγελματικά δικαιώματα) δεξιότητες των αποφοίτων και αποσαφήνιση των γνωστικών περιεχομένων για συνέχεια-συνέπεια με τις πραγματικές ανάγκες της αγοράς εργασίας στο εξωτερικό και εσωτερικό της χώρας. Δράση δεύτερη, διαρκής αξιολόγηση του Προγράμματος μέσα από θεσμοθετημένες διαδικασίες της ετήσιας αξιολόγησης του Τμήματος αξιολόγηση που θα συμβάλλει και στην επιπλέον και ουσιαστική πιστοποίηση των δυνατοτήτων του τμήματος για εισαγωγή μεταπτυχιακών προγραμμάτων και διοργάνωση ημερίδων σεμιναρίων όπως σημειώθηκε και πρωτύτερα. Σημεία SWOT Ανάλυσης: Σταθερότητα διδασκόντων Έλλειψη εκπαιδευτικού και διοικητικού προσωπικού. Αδυναμία προσέλκυσης νέων μελών Ε.Π. Άξονας 2: Δράση πρώτη, το Τμήμα εκτός από το μόνιμο Ε.Π. έχει την πολιτική να απασχολεί Ε.Ε.Π. με εξαιρετικά προσόντα και εισηγείται τεκμηριωμένα την απασχόλησή τους με τριετή διάρκεια (ετήσιοι έκτακτοι συνεργάτες) ώστε να εξασφαλίσει όσο το δυνατό μεγαλύτερο και πιο εποικοδομητικό ορίζοντα συνεργασίας. Δράση δεύτερη, αξιοποίηση του θεσμού του Επισκέπτη καθηγητή. Δράση Τρίτη, ανταποδοτικές υποτροφίες θεσμός που σημειώνει ιδιαίτερη επιτυχία σε πανεπιστήμια του εξωτερικού.

87 87 Σημεία SWOT Ανάλυσης: Αναγνώριση ρόλου από την τοπική κοινωνία και τις επιχειρήσεις Απουσία προβολής του γνωστικού αντικειμένου. Τα ανεπίλυτα προβλήματα της ελληνικής γραφειοκρατίας που δημιουργούν τροχοπέδα στην πρακτική άσκηση των φοιτητών και την προσέλκυση επιχειρηματιών που υιοθετούν σύγχρονες εφαρμογές στη Διοίκηση (logistics, ERP κ.ά.) και επιθυμούν το σχεδιασμό τους από ακαδημαϊκούς φορείς (λ.χ. μέσω επιδοτούμενων ερευνητικών προγραμμάτων). Άξονας 3: Δράση πρώτη, άμεση διοργάνωση ημερίδων με την συμμετοχή φορέων και παραγόντων της τοπικής κοινωνίας, (λ.χ. Εμπορικό Επιμελητήριο, παράρτημα της Ελληνικής Εταιρίας Διοικήσεως Επιχειρήσεων, (Ε.Ε.Δ.Ε.) στην Πάτρα. Προώθηση ενημερωτικού εντύπου σε σχολεία με έμφαση στα θεσμοθετημένα επαγγελματικά δικαιώματα και δεξιότητες που προσφέρει το Τμήμα. Δράση δεύτερη, σύνταξη οδηγού προσανατολισμού των νέων σπουδαστών και κυρίως προσέλκυσης των υποψηφίων στο τμήμα καθώς και νέου ανανεωμένου οδηγού σπουδών και προβολή του τμήματος σε αντίστοιχες ιστοσελίδες επαγγελματικού προσανατολισμού. Σημεία SWOT Ανάλυσης: Συμμετοχή σε ευρωπαϊκά και ερευνητικά προγράμματα Δυνατότητες περαιτέρω ανάπτυξης της έρευνας Ερευνητικά προγράμματα Απουσία στήριξης ερευνητικών προγραμμάτων και δυστοκία σχεδιασμού νέων καινοτόμων προτάσεων. Χαμηλή αξιοποίηση δυνατοτήτων τμήματος από το ΑΤΕΙ Ευκαιρίες ανάπτυξης σε αναδυόμενους τομείς - έρευνα και οικονομική ανάπτυξη Εναλλακτικά μοντέλα χρηματοδότησης π.χ. από το ΕΣΠΑ που επικεντρώνεται στις καινοτόμες δράσεις. Άντληση κεφαλαίων από ιδιώτες που ενδιαφέρονται εν μέσω κρίσης για σύγχρονες, ακριβέστερες πρακτικές διοίκησης και διαχείρισης πόρων. Ίδρυση διαπίστευση ακαδημαϊκών εργαστηρίων Απουσία υποστήριξης ερευνητικής δραστηριότητας Σταδιακή απώλεια της δημόσιας στήριξης και αλλαγή στάσης απέναντι στο ρόλο της τεχνολογικής εκπαίδευσης. Πιθανά νέα ευρωπαϊκά προγράμματα Αξιοποίηση της τάσης συνεργασιών για τον περιορισμό των δαπανών Άξονας 4: Δράση πρώτη, ανάπτυξη ίδρυση θεσμικά κατοχυρωμένου ακαδημαϊκού εργαστηρίου ανεξάρτητου από το πλήρες πρόγραμμα σπουδών όπου ενδεχομένως θα μπορούσε να ενταχθεί και στα πλαίσια του νεοσύστατου Ινστιτούτου Δια Βίου Μάθησης. Δράση δεύτερη, ανάπτυξη συνεργασιών στα πλαίσια προτάσεων για την προώθηση της έρευνας, της καινοτομίας και της ανάπτυξης της επιχειρηματικότητας. Σημεία SWOT Ανάλυσης: Διασύνδεση του Τμήματος με την αγορά εργασίας Διείσδυσης στην αγορά εργασίας μέσω της θεσμικά κατοχυρωμένης Πρακτικής άσκησης

88 88 Web ενημέρωση, μέσω του site του τμήματος Διοίκησης Επιχειρήσεων το οποίο συνεχώς εμπλουτίζεται και βελτιώνεται από τους αρμόδιους συνεργάτες. Άξονας 5: Δράση πρώτη, σύστημα παρακολούθησης επαγγελματικής αποκατάστασης αποφοίτων. Στο πλαίσιο αυτό συνίσταται η δημιουργία ολοκληρωμένου πληροφοριακού συστήματος με παραμέτρους: Θέσεις και αντικείμενο εργασίας εταιριών που δραστηριοποιούνται σε κλάδους σχετικούς με τις δεξιότητες των αποφοίτων αλλά και της πορεία της επαγγελματικής αποκατάστασης των αποφοίτων του Τμήματος. Δράση δεύτερη, σύνταξη εγχειριδίου Επαγγελματικής Σταδιοδρομίας και Προοπτικών καθώς και σύνταξη περιεκτικού καταλόγου επιχειρήσεων ανά γεωγραφική περιοχή. Δράση Τρίτη, ανάπτυξη του ρόλου του γραφείου διασύνδεσης δεν υπάρχει ανάγκη για καινοτομίες στο συγκεκριμένο κομμάτι καθώς αρκεί κανείς να ακολουθήσει τις τακτικές ου εφαρμόζονται από τα γραφεία διασύνδεσης και επαγγελματικής σταδιοδρομίας των Πανεπιστημίων Μακεδονίας (Θεσσαλονίκη), Πειραιώς (Πειραιάς) κ.α Το μεσοπρόθεσμο σχέδιο δράσης από το Τμήμα για την άρση των αρνητικών και την ενίσχυση των θετικών σημείων Το Τμήμα έχει εκπονήσει ένα μέσο-μακροπρόθεσμο σχέδιο αποτελούμενο από 4 άξονες κάθε ένας από τους οποίους τεκμηριώνει Δράσεις ικανές να απαντήσουν στην άρση των αρνητικών και την ενίσχυση των θετικών στοιχείων σύμφωνα με την προηγηθείσα ανάλυση SWOT. Σημεία SWOT Ανάλυσης: Αξιοποίηση ΤΠΕ, προσβασιμότητα και on line σύνδεση Web ενημέρωση Υψηλή εμπειρία και ποιότητα εκπαίδευσης και διδασκαλίας Web εξ αποστάσεως εκπαίδευση & μαθήματα Άξονας 1: Δράση πρώτη, αναβάθμιση της ποιότητας εκπαίδευσης μέσω ανάπτυξης των Τ.Π.Ε. στις αίθουσες διδασκαλίας και δυνατότητα μετατροπής τους σε Web Τάξεις (έχουν δοθεί προδιαγραφές νέου εξοπλισμού αιθουσών διδασκαλίας και εργαστηρίων και βρίσκεται σε διαδικασία οριζόντιου διαγωνισμού). Δράση δεύτερη, ηλεκτρονικός Εκπαιδευτικός Φάκελος Μαθήματος σε πλατφόρμες e-class. Δράση τρίτη, συστηματική ετήσια αξιολόγηση του εκπαιδευτικού έργου από τους σπουδαστές του Τμήματος (στα πλαίσια των ερωτηματολογίων της Α.ΔΙ.Π.) και σύνταξη αντίστοιχου ετήσιου απολογιστικού εντύπου σε κάθε εκπαιδευτικό. Δράση τέταρτη, σύσταση επιτροπής παρακολούθησης αξιολόγησης αναβάθμισης του εκπαιδευτικού έργου. Σημεία SWOT Ανάλυσης: Σταθερότητα διδασκόντων Έλλειψη εκπαιδευτικού και διοικητικού προσωπικού. Αδυναμία προσέλκυσης νέων μελών Ε.Π. Άξονας 2: Δράση πρώτη, στο Τμήμα βρίσκονται σε διαδικασία προκήρυξης τρεις θέσεις μονίμου εκπαιδευτικού προσωπικού. Σημεία SWOT Ανάλυσης:

89 89 Αύξηση διδάκτρων ιδιωτικών πανεπιστημίων (π.χ. Αγγλία) και κόστους ζωής στο εξωτερικό. Μεγάλο κόστος για την εξ αποστάσεως εκπαίδευση λόγω περιορισμού εισοδήματος. Αξιοποίηση του ενδιαφέροντος της Πολιτείας για μετρήσιμη απόδοση δημόσιων οργανισμών (αξιολόγηση στην τριτοβάθμια εκπαίδευση). Συνεχιζόμενη εκπαίδευση για τον πνευματική ανάπτυξη και για ανθρώπους όλων των ηλικιών (δια βίου εκπαίδευση) Μεταπτυχιακά προγράμματα Αύξηση διδάκτρων ιδιωτικών πανεπιστημίων (π.χ. Αγγλία) και κόστους ζωής στο εξωτερικό. Μεγάλο κόστος για την εξ αποστάσεως εκπαίδευση λόγω περιορισμού εισοδήματος. Μείωση οικογενειακού εισοδήματος και αποτροπή για σπουδές εκτός τόπου κατοικίας Συνεχιζόμενη εκπαίδευση για τον πνευματική ανάπτυξη και για ανθρώπους όλων των ηλικιών (δια βίου εκπαίδευση) Σταδιακή απώλεια της δημόσιας στήριξης και αλλαγή στάσης απέναντι στο ρόλο της τεχνολογικής εκπαίδευσης. Άξονας 3: Δράση πρώτη, οργάνωση και συμμετοχή σε καινοτόμα μεταπτυχιακά προγράμματα. Το Τμήμα συμμετέχει με το Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων του ΤΕΙ Πάτρας στην κατάθεση εισήγησης για διοργάνωση μεταπτυχιακού προγράμματος με τίτλο «MBA & Information Communication Technologies» - πρόταση που έχει σίγουρη επιτυχία στην εφαρμογή της καθώς εξ ορισμού πλέον, τα προγράμματα MBA σχετίζονται σε μεγάλο βαθμό με τις ICT. Σημεία SWOT Ανάλυσης: Αξιοποίηση της τάσης συνεργασιών για τον περιορισμό των δαπανών Χαμηλή κινητικότητα μέσω ευρωπαϊκών προγραμμάτων Άξονας 4: Κινητικότητα, διακρατικές συμφωνίες. Δράση πρώτη, σύσταση επιτροπής προώθησης ενημέρωσης σε θέματα κινητικότητας σπουδαστών / καθηγητών. Δράση δεύτερη, διερεύνηση και αλληλογραφία με πανεπιστήμια του εξωτερικού στοχευμένη στο γνωστικό αντικείμενο του Τμήματος. Δράση τρίτη, σύνταξη διμερών πρωτοκόλλων συνεργασίας Προτάσεις προς δράση από τη Διοίκηση του Ιδρύματος. Ως γνωστόν, το σύστημα διοίκησης του Ιδρύματος είναι κεντρικό και οι αποφάσεις των Τμημάτων ελέγχονται εγκρίνονται σε επίπεδο Κεντρικής Διοίκησης. Ως εκ τούτου, τα προαναφερθέντα σχέδια δράσης ενέχουν την έννοια της ανταπόκρισης της κεντρικής διοίκησης πλην ελαχίστων εξαιρέσεων όπως για παράδειγμα οι Δράσεις που αφορούν στη σύνταξη Οδηγού Σπουδών και στην ανάπτυξη της πλατφόρμας e-class. Η Κεντρική Διοίκηση δείχνει επανειλημμένα ενδιαφέρον για δράσεις που βελτιώνουν την ποιότητα εκπαίδευσης και τη δημόσια αλλά και εσωτερική εικόνα του ιδρύματος και θα προωθήσει στην πλειοψηφία τους τις παραπάνω προτάσεις δράσεις.

90 Πίνακες Σχετικός πίνακας ΕΠΙΤΟΜΗ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ ΤΟΥ ΑΞΙΟΛΟΓΟΥΜΕΝΟΥ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΙΔΡΥΜΑ: Τ.Ε.Ι. ΠΑΤΡΑΣ ΤΜΗΜΑ : ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ Αριθμός προσφερόμενων κατευθύνσεων: Δεν προσφέρεται Αριθμός μεταπτυχιακών προγραμμάτων: Δε διατίθεται μεταπτυχιακό πρόγραμμα Ακαδημαϊκό έτος # 1 Συνολικός αριθμός μελών ΔΕΠ # 1 Λοιπό προσωπικό # 2 Συνολικός αριθμός προπτυχιακών φοιτητών σε κανονικά έτη φοίτησης (ν Χ 2) # 3 Προσφερόμενες από το Τμήμα θέσεις στις πανελλαδικές # 3 Συνολικός αριθμός νεοεισερχομένων φοιτητών # 7 Αριθμός αποφοίτων # 6 Μ.Ο. βαθμού πτυχίου # 4 Προσφερόμενες από το Τμήμα Θέσεις ΠΜΣ # 4 Αριθμός αιτήσεων για ΠΜΣ # 12.1 Συνολικός αριθμός μαθημάτων για την απόκτηση πτυχίου # 12.1 Σύνολο υποχρεωτικών μαθημάτων (Υ) # 12.1 Συνολικός αριθμός προσφερόμενων μαθημάτων επιλογής # 15 Συνολικός αριθμός δημοσιεύσεων ΔΕΠ # 16 Αναγνώριση ερευνητικού έργου (σύνολο) # 17 Διεθνείς συμμετοχές ,46 6,32 6,35 6,39 6,51 6, ** *** * Πρόκειται για το ακαδημαϊκό έτος (δύο συνεχόμενα ακαδημαϊκά εξάμηνα), στο οποίο αναφέρεται η Έκθεση Εσωτερικής Αξιολόγησης. ** Δεν συμπεριλαμβάνονται η πτυχιακή εργασία και η πρακτική άσκηση *** Αναφέρεται στα 4 από τα 8 συνολικά μαθήματα επιλογής που χρειάζονται για την απόκτηση πτυχίου

91 91 Πίνακας Εξέλιξη του προσωπικού του Τμήματος Α Θ Α Θ Α Θ Α Θ Α Θ Α Θ Καθηγητές Σύνολο Από εξέλιξη Νέες προσλήψεις Συνταξιοδοτήσεις Παραιτήσεις Αναπληρωτές Καθηγητές Σύνολο Από εξέλιξη Νέες προσλήψεις Συνταξιοδοτήσεις Παραιτήσεις Επίκουροι Καθηγητές Σύνολο Από εξέλιξη Νέες προσλήψεις Συνταξιοδοτήσεις Παραιτήσεις Λέκτορες Σύνολο Νέες προσλήψεις Συνταξιοδοτήσεις Παραιτήσεις Μέλη ΕΕΔΙΠ Σύνολο Διδάσκοντες επί συμβάσει** Σύνολο Τεχνικό προσωπικό Σύνολο εργαστηρίων Διοικητικό προσωπικό Σύνολο * Πρόκειται για το ακαδημαϊκό έτος (δύο συνεχόμενα ακαδημαϊκά εξάμηνα), στο οποίο αναφέρεται η Έκθεση Εσωτερικής Αξιολόγησης. ** Αναφέρεται σε αριθμό συμβάσεων όχι διδασκόντων (π.χ. αν ένας διδάσκων έχει δύο συμβάσεις, χειμερινή και εαρινή, τότε μετρώνται δύο συμβάσεις). Α: Άρρενες, Θ: Θήλεις

92 92 Πίνακας Εξέλιξη των εγγεγραμμένων σπουδαστών του Τμήματος σε όλα τα έτη σπουδών Προπτυχιακοί Μεταπτυχιακοί (ΜΔΕ) Διδακτορικοί

93 93 Πίνακας Εξέλιξη των εισερχομένων προπτυχιακών φοιτητών του Τμήματος Εισαχθέντες με: Εισαγωγικές εξετάσεις Μετεγγραφές (εισροές προς το Τμήμα) Μετεγγραφές (εκροές προς άλλα Τμήματα)** Κατατακτήριες εξετάσεις (Πτυχιούχοι ΑΕΙ/ΤΕΙ) Άλλες κατηγορίες Σύνολο ** Αλλοδαποί φοιτητές (εκτός προγραμμάτων ανταλλαγών) * Πρόκειται για το ακαδημαϊκό έτος (δύο συνεχόμενα ακαδημαϊκά εξάμηνα), στο οποίο αναφέρεται η Έκθεση Εσωτερικής Αξιολόγησης. ** Προσοχή: ο αριθμός των εκροών πρέπει να αφαιρεθεί κατά τον υπολογισμό του Συνόλου.

94 94 Πίνακας Εξέλιξη του αριθμού των θέσεων και των αποφοίτων του Προγράμματος Μεταπτυχιακών Σπουδών (ΠΜΣ) Συνολικός αριθμός Αιτήσεων (α+β) (α) Πτυχιούχοι του Τμήματος (β) Πτυχιούχοι άλλων Τμημάτων Συνολικός αριθμός προσφερόμενων θέσεων Συνολικός αριθμός εγγραφέντων Συνολικός αριθμός αποφοιτησάντων Αλλοδαποί φοιτητές (εκτός προγραμμάτων ανταλλαγών) * Σε περίπτωση περισσοτέρων του ενός ΠΜΣ συμπληρώνεται ένας πίνακας για κάθε ΠΜΣ. ** Πρόκειται για το ακαδημαϊκό έτος (δύο συνεχόμενα ακαδημαϊκά εξάμηνα), στο οποίο αναφέρεται η Έκθεση Εσωτερικής Αξιολόγησης. ΣΗΜΕΙΩΣΗ: ΤΟ ΤΜΗΜΑ ΔΕ ΔΙΑΘΕΤΕΙ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥΔΩΝ

95 95 Πίνακας Εξέλιξη του αριθμού των θέσεων και των αποφοίτων* του Προγράμματος Διδακτορικών Σπουδών Συνολικός αριθμός Αιτήσεων (α+β) (α) Πτυχιούχοι του Τμήματος (β) Πτυχιούχοι άλλων Τμημάτων Συνολικός αριθμός προσφερόμενων θέσεων Συνολικός αριθμός εγγραφέντων υποψηφίων Απόφοιτοι Μέση διάρκεια σπουδών αποφοίτων * Απόφοιτοι = Αριθμός Διδακτόρων που ανακηρύχθηκαν στο έτος που αφορά η στήλη. ** Πρόκειται για το ακαδημαϊκό έτος (δύο συνεχόμενα ακαδημαϊκά εξάμηνα), στο οποίο αναφέρεται η Έκθεση Εσωτερικής Αξιολόγησης. ΣΗΜΕΙΩΣΗ: ΤΟ ΤΜΗΜΑ ΔΕ ΔΙΑΘΕΤΕΙ ΔΙΔΑΚΤΟΡΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥΔΩΝ

96 Κωδικός Μαθήματος Πιστ. Μονάδες ECTS Κατηγορία μαθήματος 3 Ωρες διδασκαλίας ανά εβδομάδα 96 Πίνακας Μαθήματα Προπτυχιακού Προγράμματος Σπουδών Εξάμηνο Σπουδών Μαθήματα 2 Προγράμματος Σπουδών (ανά εξάμηνο) Υποβάθρου (Υ) Επιστ. Περιοχής (ΕΠ) Γενικών Γνώσεων (ΓΓ) Ανάπτυξης Δεξιοτήτων (ΑΔ) Σε ποιο εξάμηνο σπουδών αντιστοιχεί; (1 ο, 2 ο κλπ.) Σελίδα Προαπαιτούμενα μαθήματα 4 Ιστότοπος5 Οδηγού Σπουδών 6 1ο ΜΙΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΑ Υ Υ 3 1 ο ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΟΥΝ ο ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ Υ ΕΠ 4 1 ο ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΟΥΝ ο ΓΕΝΙΚΗ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗ Υ Υ 5 1 ο ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΟΥΝ ο ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ Υ Υ 4 1 ο ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΟΥΝ ο Η/Υ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗ Υ Υ 5 1 ο ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΟΥΝ ο ΑΣΤΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ Υ Υ 4 1 ο ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΟΥΝ ο ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ Υ Υ 6 2 ο ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΟΥΝ ο ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΚΑΙ ΟΡΓΑΝΩΤΙΚΗ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ Υ ΕΠ 4 2 ο ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΟΥΝ ο ΛΟΓΙΣΤΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΩΝ ΚΑΙ Κ.Β.Σ Υ Υ 6 2 ο ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΟΥΝ ο ΜΑΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΑ Υ Υ 4 2 ο ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΟΥΝ ο ΔΟΜΗΜΕΝΟΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ ΓΛΩΣΣΑ C Υ Υ 4 2 ο ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΟΥΝ ο ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΑΝΘΡΩΠΙΝΩΝ ΠΟΡΩΝ Υ ΕΠ 4 3 ο ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΟΥΝ ο ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΜΑΡΚΕΤΙΝΓΚ Υ ΕΠ 4 3 ο ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΟΥΝ ο ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ Υ Υ 4 3 ο ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΟΥΝ ο ΕΡΓΑΤΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ Υ ΓΓ 4 3 ο ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΟΥΝ ο ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΑ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ Υ Υ 6 3 ο ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΟΥΝ ο ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΟΛΙΚΗΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ Υ ΑΔ 4 3 ο ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΟΥΝ 43

97 97 4ο ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΙΚΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗ Υ ΕΠ 4 4 ο ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΟΥΝ ο ΑΡΧΕΣ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΩΝ ΚΑΙ ΝΕΕΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΕΣ Υ ΕΠ 5 4 ο ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΟΥΝ ο ΔΙΕΘΝΕΙΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΣΧΕΣΕΙΣ Υ Υ 4 4 ο ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΟΥΝ ο ΧΡΗΜΑ ΚΑΙ ΤΡΑΠΕΖΙΚΗ Υ Υ 4 4 ο ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΟΥΝ ο ΘΕΣΜΟΙ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ Υ ΓΓ 3 4 ο ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΟΥΝ ο ΕΡΕΥΝΑ ΑΓΟΡΑΣ Υ ΕΠ 4 4 ο ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΟΥΝ ο ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΗ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗ Υ ΕΠ 4 5 ο ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΟΥΝ ο ΑΝΑΛΥΣΗ ΚΕΦΑΛΑΙΑΓΟΡΩΝ ΚΑΙ ΧΡΗΜΑΤΑΓΟΡΩΝ Υ ΕΠ 4 5 ο ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΟΥΝ ο ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ ΚΑΙ ΔΗΜΟΣΙΕΣ ΣΧΕΣΕΙΣ Υ ΕΠ 4 5 ο ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΟΥΝ ο ΕΜΠΟΡΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ Υ Υ 4 5 ο ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΟΥΝ ο ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΤΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ Υ ΕΠ 4 5 ο ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΟΥΝ ο ΕΦΟΔΙΑΣΤΙΚΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ Ε ΑΔ 4 5 ο ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΟΥΝ ο ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΕΡΓΟΥ Ε ΑΔ 4 5 ο ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΟΥΝ ο ΒΑΣΕΙΣ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ ΚΑΙ ΕΥΦΥΗ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ 5 Υ Υ 6 6 ο ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΟΥΝ 64 ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑΣ ο ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΗ ΕΡΕΥΝΑ Υ ΕΠ 6 6 ο ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΟΥΝ ο ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ Υ ΕΠ 4 6 ο ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΟΥΝ ο ΑΝΑΛΥΣΗ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ Υ ΕΠ 4 6 ο ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΟΥΝ 66 ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ 6ο ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟ ΕΜΠΟΡΙΟ Ε ΑΔ 4 6 ο ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΟΥΝ ο ΟΙΚΟΝΟΜΕΤΡΙΑ Ε ΑΔ 4 6 ο ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΟΥΝ ο ΟΡΟΛΟΓΙΑ ΞΕΝΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υ Υ 6 7 ο ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΟΥΝ ο ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΔΕΟΝΤΟΛΟΓΙΑ Υ ΕΠ 6 7 ο ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΟΥΝ ο ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΟ ΜΑΡΚΕΤΙΝΓΚ Υ ΕΠ 4 7 ο ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΟΥΝ 78

98 98 7ο ΟΙΚΟΝΟΜΟΤΕΧΝΙΚΕΣ ΜΕΛΕΤΕΣ Ε ΑΔ 4 7 ο ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΟΥΝ ο ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΤΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ Ε ΑΔ 4 7 ο ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΟΥΝ ο ΔΗΜΟΣΙΟ ΛΟΓΙΣΤΙΚΟ Ε ΑΔ 4 7 ο ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΟΥΝ ο ΔΗΜΟΣΙΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ Ε ΑΔ 4 7 ο ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΟΥΝ ο ΠΡΑΚΤΙΚΗ ΑΣΚΗΣΗ Υ 8 ο ο ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ Υ 8 ο Πρόκειται για το ακαδημαϊκό έτος (δύο συνεχόμενα ακαδημαϊκά εξάμηνα), στο οποίο αναφέρεται η Έκθεση Εσωτερικής Αξιολόγησης. 2 Καταγράψτε τα μαθήματα με τη σειρά που ορίζεται στο Πρόγραμμα Σπουδών (δηλ. 1 ου, 2 ου, 3 ου κ.ο.κ. εξαμήνου) 3 Χρησιμοποιείστε τις ακόλουθες συντομογραφίες : Υ = Υποχρεωτικό Ε = κατ επιλογήν από πίνακα μαθημάτων ΕΕ = Μάθημα ελεύθερης επιλογής Π = Προαιρετικό Αν το Τμήμα κατηγοριοποιεί τα μαθήματα με διαφορετικό τρόπο, εξηγήστε. 4 Σημειώστε τον/τους κωδικούς αριθμούς του/των προαπαιτούμενων μαθημάτων, αν υπάρχουν. 5 Σημειώστε την ηλεκτρονική διεύθυνση του μαθήματος, αν υπάρχει. 6 Σημειώστε τη σελίδα του Οδηγού Σπουδών (αν υπάρχει), όπου περιγράφονται οι στόχοι, η ύλη και ο τρόπος διδασκαλίας και εξέτασης του μαθήματος. 7 Συμπληρώστε όλα τα μαθήματα που περιλαμβάνονται στο πρόγραμμα σπουδών. Πρόκειται για το ακαδημαϊκό έτος (δύο συνεχόμενα ακαδημαϊκά εξάμηνα), στο οποίο αναφέρεται η Έκθεση Εσωτερικής Αξιολόγησης.

99 Εξάμηνο σπουδών. Μαθήματα 2 Προγράμματος Σπουδών (ανά εξάμηνο) Κωδικός Μαθήματος Υπεύθυνος Διδάσκων και Συνεργάτες (ονοματεπώνυμο και βαθμίδα) Διαλέξεις (Δ), Φροντιστήριο (Φ) Εργαστηριο (Ε) & αντίστοιχες ώρες/εβδ. Πολλαπλή Βιβλιογραφία (ΝΑΙ/ΟΧΙ) Χρήση εκπαιδ. μέσων (Ναι/Όχι) Επάρκεια Εκπαιδευτικών Μέσων (Ναι/Όχι 3 ) Αριθμός φοιτητών που ενεγράφησαν στο μάθημα Αριθμός Φοιτητών που συμμετείχαν στις εξετάσεις Αριθμός Φοιτητών που πέρασε επιτυχώς στην κανονική ή επαναληπτική εξέταση Αξιολογήθηκε από τους Φοιτητές; 4 99 Πίνακας Μαθήματα Προπτυχιακού Προγράμματος Σπουδών 1ο ΜΙΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ο ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ο ΓΕΝΙΚΗ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗ ο 1ο ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ Η/Υ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗ Αικ. Γαλανού (Επ. Καθ.) Γ. Φαζάκης (Επ. Καθ.) Στ. Στυλιάδη Η. Βάσιος Ειρ. Μανωλοπούλου Μ. Παπανικολάου Π. Γεωργίου Γ. Παππάς Παν. Παπασωτηρίου (Επ. Καθ.) Η. Αντωνοπούλου (Αν. Καθ.) Δ (3ω) ΝΑΙ ΝΑΙ ΝΑΙ ΝΑΙ Δ (4ω) ΝΑΙ ΝΑΙ ΝΑΙ ΝΑΙ Δ(3ω), Ε(2ω) ΝΑΙ ΝΑΙ ΟΧΙ (ΑΝΕΠΑΡΚ ΕΙΑ ΣΕ ΛΟΓΙΣΜΙΚ Ο, ΑΙΘΟΥΣΕΣ, Η/Υ) ΝΑΙ Δ (4ω) ΝΑΙ ΝΑΙ ΝΑΙ ΝΑΙ Δ(1ω), Ε(4ω) ΝΑΙ ΝΑΙ ΟΧΙ (ΑΝΕΠΑΡΚ ΕΙΑ ΣΕ Η/Υ) ΝΑΙ 1ο ΑΣΤΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ 3106 Ι. Παναγόπουλος Δ (4ω) ΝΑΙ ΝΑΙ ΝΑΙ ΝΑΙ

100 100 2ο 2ο 2ο ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΚΑΙ ΟΡΓΑΝΩΤΙΚΗ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΩΝ ΚΑΙ Κ.Β.Σ (Αν. Καθ.) Ε. Κουρούβανη Α. Μελισσινός Παν. Παπασωτηρίου (Επ. Καθ.) Γ. Φαζάκης (Επ. Καθ.) Σ. Στυλιάδου Η. Βάσιος Ε. Μανωλοπούλου Π. Γεωργίου Δ(4ω), Ε(2ω) ΝΑΙ ΝΑΙ ΟΧΙ (ΑΝΕΠΑΡΚ ΕΙΑ ΣΕ ΛΟΓΙΣΜΙΚ Ο, ΑΙΘΟΥΣΕΣ ) ΝΑΙ Δ (4ω) ΝΑΙ ΝΑΙ ΝΑΙ ΝΑΙ Δ(4ω), Ε(2ω) ΝΑΙ ΝΑΙ ΟΧΙ (ΑΝΕΠΑΡΚ ΕΙΑ ΣΕ ΛΟΓΙΣΜΙΚ Ο, ΑΙΘΟΥΣΕΣ, Η/Υ) ΝΑΙ 2ο ΜΑΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΑ 3204 Ε. Γούλας Δ (4ω) ΝΑΙ ΝΑΙ ΝΑΙ ΝΑΙ ΟΧΙ 2ο ΔΟΜΗΜΕΝΟΣ (ΑΝΕΠΑΡΚ Η. Αντωνοπούλου ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ 3205 Δ(2ω), Ε(2ω) ΝΑΙ ΝΑΙ ΕΙΑ ΣΕ (Αν. Καθ.) ΓΛΩΣΣΑ C ΛΟΓΙΣΜΙΚ Ο) ΝΑΙ 3ο 3ο 3ο ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΑΝΘΡΩΠΙΝΩΝ ΠΟΡΩΝ ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΜΑΡΚΕΤΙΝΓΚ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ ο ΕΡΓΑΤΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ ο ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΑ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΚΑ Αικ. Γαλανού (Επ. Καθ.) Π. Γατομάτης (Επ. Καθ.) Δ (4ω) ΝΑΙ ΝΑΙ ΝΑΙ ΝΑΙ Δ (4ω) ΝΑΙ ΝΑΙ ΝΑΙ ΝΑΙ 3303 Π. Μπομποτάς Δ (4ω) ΝΑΙ ΝΑΙ ΝΑΙ ΝΑΙ 3305 Ι. Παναγόπουλος (Αν. Καθ.) Α. Λαζανάς (Επ. Καθ.) Δ (4ω) ΝΑΙ ΝΑΙ ΝΑΙ ΝΑΙ Δ(2ω), Ε(4ω) ΝΑΙ ΝΑΙ ΟΧΙ (ΑΝΕΠΑΡΚ ΝΑΙ

101 101 3ο 4ο 4ο 4ο ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΟΛΙΚΗΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΙΚΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΑΡΧΕΣ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΩΝ ΚΑΙ ΝΕΕΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΕΣ ΔΙΕΘΝΕΙΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΣΧΕΣΕΙΣ ΧΡΗΜΑ ΚΑΙ ΤΡΑΠΕΖΙΚΗ ΘΕΣΜΟΙ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ ΕΙΑ ΣΕ Η/Υ) 3306 Μ. Βασίλειος Δ (4ω) ΝΑΙ ΝΑΙ ΝΑΙ ΝΑΙ Π. Ζαχούρης (Επ. Καθ.) Α. Πολυδωρόπουλος (Καθ. Εφαρμ.) Ι. Χρηστίδης (Καθ.) Δ (4ω) ΝΑΙ ΝΑΙ ΝΑΙ ΝΑΙ Δ(3ω), Ε(2ω) ΝΑΙ ΝΑΙ ΟΧΙ (ΑΝΕΠΑΡΚ ΕΙΑ ΣΕ Η/Υ ΚΑΙ ΕΠΟΠΤΙΚΑ ΜΕΣΑ) ΝΑΙ Δ (4ω) ΝΑΙ ΝΑΙ ΝΑΙ ΝΑΙ 4ο 3404 Π. Ζαχούρης (Επ. Καθ.) Δ (4ω) ΝΑΙ ΝΑΙ ΝΑΙ ΝΑΙ 4ο 3405 Ι. Παναγόπουλος (Αν. Καθ.) Δ (3ω) ΝΑΙ ΝΑΙ ΝΑΙ ΝΑΙ 4ο ΕΡΕΥΝΑ ΑΓΟΡΑΣ 3406 Μ. Καρυώτη Δ (4ω) ΝΑΙ ΝΑΙ ΝΑΙ ΝΑΙ 5ο ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΗ Ν. Καναβός 3501 ΛΟΓΙΣΤΙΚΗ (Αν. Καθ.) Δ (4ω) ΝΑΙ ΝΑΙ ΝΑΙ ΝΑΙ 5ο ΑΝΑΛΥΣΗ Π. Ζαχούρης ΚΕΦΑΛΑΙΑΓΟΡΩΝ ΚΑΙ 3502 (Επ. Καθ.) ΧΡΗΜΑΤΑΓΟΡΩΝ Δ (4ω) ΝΑΙ ΝΑΙ ΝΑΙ ΝΑΙ 5ο ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ ΚΑΙ ΔΗΜΟΣΙΕΣ ΣΧΕΣΕΙΣ 5ο ΕΜΠΟΡΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ ο 5ο ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΤΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΕΦΟΔΙΑΣΤΙΚΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ 3503 Δ. Γεωργίου Δ (4ω) ΝΑΙ ΝΑΙ ΝΑΙ ΝΑΙ 3505 Ι. Παναγόπουλος (Αν. Καθ.) Ν. Δημαράς Αικ. Γαλανού (Επ. Καθ.) Δ (4ω) ΝΑΙ ΝΑΙ ΝΑΙ ΝΑΙ Δ (4ω) ΝΑΙ ΝΑΙ ΝΑΙ ΝΑΙ 3506 Λ. Σταυρουλόπουλος Δ (4ω) ΝΑΙ ΝΑΙ ΝΑΙ ΝΑΙ 5ο ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΕΡΓΟΥ 3507 Ο. Γιαννέλου Δ (4ω) ΝΑΙ ΝΑΙ ΝΑΙ ΝΑΙ

102 102 6ο 6ο ΒΑΣΕΙΣ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ ΚΑΙ ΕΥΦΥΗ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤ ΑΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΗ ΕΡΕΥΝΑ ο ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ ο 6ο ΑΝΑΛΥΣΗ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚ ΩΝ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟ ΕΜΠΟΡΙΟ 3604 Κ. Γιωτόπουλος (Επ. Καθ.) Ν. Καναβός (Αν. Καθ.) Ι. Παναγόπουλος (Αν. Καθ.) Α. Μανιάτης Π. Ζαχούρης (Επ. Καθ.) Δ(3ω), Ε(3ω) ΝΑΙ ΝΑΙ ΟΧΙ (ΑΝΕΠΑΡΚ ΕΙΑ ΣΕ Η/Υ) ΝΑΙ Δ(4ω), Ε(2ω) ΝΑΙ ΝΑΙ ΝΑΙ ΝΑΙ Δ (4ω) ΝΑΙ ΝΑΙ ΝΑΙ ΝΑΙ Δ (4ω) ΝΑΙ ΝΑΙ ΝΑΙ ΝΑΙ 3605 Δ. Παπαδόπουλος Δ(3ω), Ε(1ω) ΝΑΙ ΝΑΙ ΝΑΙ ΝΑΙ 6ο ΟΙΚΟΝΟΜΕΤΡΙΑ 3606 Α. Τσαγκανός Δ(3ω), Ε(1ω) ΝΑΙ ΝΑΙ ΟΧΙ (ΑΝΕΠΑΡΚ ΕΙΑ ΣΕ ΛΟΓΙΣΜΙΚ Ο) ΝΑΙ 7ο ΟΡΟΛΟΓΙΑ ΞΕΝΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ 3701 Καρράς Δ(2ω), Ε(4ω) ΝΑΙ ΝΑΙ ΝΑΙ ΝΑΙ 7ο ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤ Αικ. Γαλανού 3702 Α ΚΑΙ ΔΕΟΝΤΟΛΟΓΙΑ (Επ. Καθ.) Δ(3ω), Ε(3ω) ΝΑΙ ΝΑΙ ΝΑΙ ΝΑΙ 7ο ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΟ ΜΑΡΚΕΤΙΝΓΚ 3703 Δ. Γεωργίου Δ (4ω) ΝΑΙ ΝΑΙ ΝΑΙ ΝΑΙ 7ο ΟΙΚΟΝΟΜΟΤΕΧΝΙΚΕΣ Αικ. Γαλανού 3704 ΜΕΛΕΤΕΣ (Επ. Καθ.) Δ (4ω) ΝΑΙ ΝΑΙ ΝΑΙ ΝΑΙ 7ο ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΤΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ 3705 Β. Παλαιολόγου Δ (4ω) ΝΑΙ ΝΑΙ ΝΑΙ ΝΑΙ 7ο ΔΗΜΟΣΙΟ ΛΟΓΙΣΤΙΚΟ 3706 Α. Μανιάτης Δ (4ω) ΝΑΙ ΝΑΙ ΝΑΙ ΝΑΙ 7ο ΔΗΜΟΣΙΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ 3707 Ε. Γούλας Δ (4ω) ΝΑΙ ΝΑΙ ΝΑΙ ΝΑΙ 8ο ΠΡΑΚΤΙΚΗ ΑΣΚΗΣΗ 3801 ΝΑΙ ΝΑΙ ΝΑΙ ΝΑΙ 8ο ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ 3802 ΝΑΙ ΝΑΙ ΝΑΙ ΝΑΙ

103 103 1 Πρόκειται για το ακαδημαϊκό έτος (δύο συνεχόμενα ακαδημαϊκά εξάμηνα), στο οποίο αναφέρεται η Έκθεση Εσωτερικής Αξιολόγησης. 2 Καταγράψτε τα μαθήματα με τη σειρά που ορίζεται στο Πρόγραμμα Σπουδών (δηλ. 1 ου, 2 ου, 3 ου κ.ο.κ. εξαμήνου), όπως ακριβώς στον Πίνακα Υπάρχουν επαρκή εκπαιδευτικά μέσα, όπως χώροι διδασκαλίας, συστήματα προβολής, υπολογιστές, εκπαιδευτικά λογισμικά; Αν η απάντηση είναι αρνητική, δώστε σύντομη αναφορά των ελλείψεων. 4 Αν η απάντηση είναι θετική, σημειώστε τον αριθμό των φοιτητών που συμπλήρωσαν τα ερωτηματολόγια γι αυτό το μάθημα. Επίσης, επισυνάψτε ένα δείγμα του ερωτηματολογίου που χρησιμοποιήθηκε και περιγράψτε στην Έκθεση Εσωτερικής Αξιολόγησης τα κριτήρια και τους τρόπους αξιολόγησης της διδασκαλίας, προσθέστε στοιχεία της απόδοσης των φοιτητών, στοιχεία που δείχνουν τον βαθμό ικανοποίησης των φοιτητών, με βάση π.χ. το ερωτηματολόγιο κατά την αποφοίτηση ή τα αποτελέσματα αξιολόγησης μαθημάτων από τους φοιτητές ή άλλα δεδομένα που αποδεικνύουν την επιτυχία του μαθήματος, καθώς και τυχόν δυσκολίες. Αν το μάθημα ΔΕΝ αξιολογήθηκε, αφήστε το πεδίο κενό.

104 104 Πίνακας Μαθήματα Προγράμματος Μεταπτυχιακών Σπουδών Μάθημα 1 Κωδικός Μαθήματ ος Ιστότοπο ς 2 Σελίδα Οδηγού Σπουδώ ν 3 Υπεύθυν ος Διδάσκω ν και Συνεργάτ ες (ονοματε πώνυμο & βαθμίδα) Υποχρε ωτικό (Υ) Κατ'επιλ ογήν (Ε) Ελεύθερη ς Διαλέξεις Επιλογή (Δ), ς (ΕΕ) Φροντιστ ή- ριο (Φ) Εργαστη- Σε ποιο ριο εξάμηνο (Ε) διδάχθηκ α.α. ε; 4 5 (Εαρ.- Αριθμός Χειμ.) φοιτητών που ενεγράφ ησαν στο μάθημα Αριθμός Φοιτητώ Αριθμός ν που Φοιτητώ συμμετει ν χαν στις που εξετάσεις πέρασε επιτυχώς στην κανονική Αξιολογή ή θηκε επαναλη από τους πτική Φοιτητές; εξέταση κ.ο.κ. ΣΗΜΕΙΩΣΗ: ΤΟ ΤΜΗΜΑ ΔΕ ΔΙΑΘΕΤΕΙ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥΔΩΝ 1 Καταγράψτε τα μαθήματα με τη σειρά που ορίζεται στο Πρόγραμμα Σπουδών (δηλ. 1 ου, 2 ου, 3 ου κ.ο.κ. εξαμήνου). 2 Σημειώστε την ηλεκτρονική διεύθυνση του μαθήματος, αν υπάρχει. 3 Σημειώστε τη σελίδα του Οδηγού Σπουδών (αν υπάρχει), όπου περιγράφονται οι στόχοι, η ύλη και ο τρόπος διδασκαλίας και εξέτασης του μαθήματος. 4 Σημειώστε με την υποδεικνυόμενη συντομογραφία σε ποιο από τα δύο εξάμηνα (ή και στα δύο) της Εσωτερικής Αξιολόγησης διδάχθηκε το συγκεκριμένο μάθημα. 5 Αν η απάντηση είναι θετική, σημειώστε τον αριθμό των φοιτητών που συμπλήρωσαν τα ερωτηματόλογια γι αυτό το μάθημα. Αν το μάθημα ΔΕΝ αξιολογήθηκε. Αφήστε το πεδίο κενό. Επίσης, περιγράψτε στην Έκθεση Εσωτερικής Αξιολόγησης τα κριτήρια και τους τρόπους αξιολόγησης της διδασκαλίας (προσθέστε στοιχεία της απόδοσης των φοιτητών, στοιχεία που δείχνουν τον βαθμό ικανοποίησης των φοιτητών, με βάση π.χ το ερωτηματολόγιο κατά την αποφοίτηση ή τα αποτελέσματα αξιολόγησης μαθημάτων από τους φοιτητές ή άλλα δεδομένα που αποδεικνύουν την επιτυχία του μαθήματος, καθώς και τυχόν δυσκολίες).

105 α.α 105 Πίνακας Μαθήματα Προγράμματος Μεταπτυχιακών Σπουδών Τίτλος ΠΜΣ: «...» 7 ; Διδακτ. αφία 8 (1 ο, 2 ο α 9 10 ) Μάθημα 6 Κωδικός Μαθήματ ος Ωρες διδασκαλ ίας ανά εβδομάδ α Περιλαμβ άνονται ώρες εργαστη ρίου ή άσκησης Μονάδες Πρόσθετ η Βιβλιογρ Σε ποιο (Ναι/Όχι) εξάμηνο των σπουδώ ν αντιστοιχ εί; Τυχόν προαπαι κλπ.) τούμενα μαθήματ Χρήση εκπαιδ. μέσων Επάρκει (Ναι/Όχι) α Εκπαιδε υτικών Μέσων (Ναι/Όχι κ.ο.κ. 11 ΣΗΜΕΙΩΣΗ: ΤΟ ΤΜΗΜΑ ΔΕ ΔΙΑΘΕΤΕΙ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥΔΩΝ 6 Καταγράψτε τα μαθήματα με τη σειρά που ορίζεται στο Πρόγραμμα Σπουδών (δηλ. 1 ου, 2 ου, 3 ου κ.ο.κ. εξαμήνου) 7 Σε περίπτωση θετικής απάντησης, σημειώστε των αριθμό των ωρών εργαστηρίου. 8 Πέραν των δωρεάν διανεμομένων συγγραμμάτων. 9 Σημειώστε τον αύξοντα αριθμό του ή των προαπαιτούμενων μαθημάτων, αν υπάρχουν. 10 Υπάρχουν επαρκή εκπαιδευτικά μέσα, όπως χώροι διδασκαλίας, υπολογιστές, εκπαιδευτικά λογισμικά; Αν η απάντηση είναι αρνητική, δώστε σύντομη αναφορά των ελλείψεων. 11 Συμπληρώστε όλα τα μαθήματα που περιλαμβάνονται στο πρόγραμμα σπουδών.

106 106 Πίνακας Κατανομή βαθμολογίας και μέσος βαθμός πτυχίου των αποφοίτων του Προπτυχιακού Προγράμματος Σπουδών Έτος Αποφοίτησης Συνολικός αριθμός αποφοιτησάντων Κατανομή Βαθμών (αριθμός φοιτητών και % επί του συνόλου των αποφοιτησάντων) Μέσος όρος Βαθμολογίας (στο σύνολο των αποφοίτων) (=21,88%) 112(=70,00%) 12(=7,50%) 1(=0,62%) (=19,00%) 91(=75,21%) 7(=5,79%) 0(=0,00%) (=19,72%) 103(=72,54%) 10(=7,04%) 1(=0,70%) (=20,68%) 171(=72,15%) 16(=6,75%) 1(=0,42%) (=21,46%) 146 (=71,22%) 14 (=6,83%) 1(=0,49%) 6, (=18,66%) 268 (=74,65%) 22 (=6,13%) 2(=0,56%) 6,46 Σύνολο * Πρόκειται για το ακαδημαϊκό έτος (δύο συνεχόμενα ακαδημαϊκά εξάμηνα), στο οποίο αναφέρεται η Έκθεση Εσωτερικής Αξιολόγησης. Επεξηγήση: Σημειώστε σε κάθε στήλη τον αριθμό των φοιτητών που έλαβαν την αντίστοιχη βαθμολογία και το ποσοστό που αυτοί εκπροσωπούν επί του συνολικού αριθμού των αποφοιτησάντων το συγκεκριμένο έτος [π.χ. 26 (=15%)].

107 107 Πίνακας Κατανομή βαθμολογίας και μέσος βαθμός πτυχίου των αποφοίτων του Προγράμματος Μεταπτυχιακών Σπουδών (ΜΔΕ) Κατανομή Βαθμών (αριθμός φοιτητών και % επί του συνόλου Συνολικός των αποφοιτησάντων) Έτος Αποφοίτησης αριθμός αποφοιτησάντων Μέσος όρος Βαθμολογίας (στο σύνολο των απόφοιτων) Σύνολο * Πρόκειται για το ακαδημαϊκό έτος (δύο συνεχόμενα ακαδημαϊκά εξάμηνα), στο οποίο αναφέρεται η Έκθεση Εσωτερικής Αξιολόγησης. ΣΗΜΕΙΩΣΗ: ΤΟ ΤΜΗΜΑ ΔΕ ΔΙΑΘΕΤΕΙ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥΔΩΝ Επεξηγήσεις: Σημειώστε σε κάθε στήλη τον αριθμό των φοιτητών που έλαβαν την αντίστοιχη βαθμολογία και το ποσοστό που αυτοί εκπροσωπούν επί του συνολικού αριθμού των αποφοιτησάντων το συγκεκριμένο έτος [π.χ. 6 (=5%)]. Προσοχή! Το άθροισμα κάθε έτους πρέπει να συμφωνεί με το άθροισμα των αποφοιτησάντων που δώσατε για το αντίστοιχο έτος στον Πίνακα 4.

108 108 Πίνακας Εξέλιξη του αριθμού των αποφοίτων του Προπτυχιακού Προγράμματος Σπουδών και διάρκεια σπουδών Αποφοιτήσαντες Διάρκεια Σπουδών (σε έτη) Έτος εισαγωγής Κ 12 Κ+1 Κ+2 Κ+3 Κ+4 Κ+5 Κ+6 K+6 και πλέον Δεν έχουν αποφοιτήσει Σύνολο *Πρόκειται για το ακαδημαϊκό έτος (δύο συνεχόμενα ακαδημαϊκά εξάμηνα), στο οποίο αναφέρεται η Έκθεση Εσωτερικής Αξιολόγησης. ΣΗΜΕΙΩΣΗ ΓΙΑ ΠΙΝΑΚΑ : ΛΟΓΩ ΑΛΛΑΓΗΣ ΤΟΥ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ, ΔΙΔΟΝΤΑΙ ΕΛΛΕΙΠΗ ΣΤΟΙΧΕΙΑ 12 Όπου Κ = Κανονική διάρκεια σπουδών (σε έτη) στο Τμήμα (π.χ. αν η κανονική διάρκεια σπουδών είναι 4 έτη, τότε Κ=4 έτη, Κ+1=5 έτη, Κ+2=6 έτη,..., Κ+6=10 έτη).

109 109 Πίνακας Αριθμός Επιστημονικών δημοσιεύσεων των μελών Δ.Ε.Π. του Τμήματος Α Β Γ Δ Ε ΣΤ Ζ Η Θ Ι Σύνολο * Πρόκειται για το ακαδημαϊκό έτος (δύο συνεχόμενα ακαδημαϊκά εξάμηνα), στο οποίο αναφέρεται η Έκθεση Εσωτερικής Αξιολόγησης. Επεξηγήσεις: Α = Βιβλία/μονογραφίες Β = Εργασίες σε επιστημονικά περιοδικά με κριτές Γ = Εργασίες σε επιστημονικά περιοδικά χωρίς κριτές Δ = Εργασίες σε πρακτικά συνεδρίων με κριτές Ε = Εργασίες σε πρακτικά συνεδρίων χωρίς κριτές ΣΤ = Κεφάλαια σε συλλογικούς τόμους Ζ = Συλλογικοί τόμοι στους οποίους επιστημονικός εκδότης είναι μέλος Δ.Ε.Π. του Τμήματος Η = Άλλες εργασίες Θ = Ανακοινώσεις σε επιστημονικά συνέδρια (με κριτές) που δεν εκδίδουν πρακτικά Ι = Βιβλιοκρισίες που συντάχθηκαν από μέλη Δ.Ε.Π. του Τμήματος

110 110 Πίνακας Αναγνώριση του ερευνητικού έργου του Τμήματος Α Β Γ Δ Ε ΣΤ Ζ Σύνολο * Πρόκειται για το ακαδημαϊκό έτος (δύο συνεχόμενα ακαδημαϊκά εξάμηνα), στο οποίο αναφέρεται η Έκθεση Εσωτερικής Αξιολόγησης. Επεξηγήσεις: Α = Ετεροαναφορές Β = Αναφορές του ειδικού/επιστημονικού τύπου Γ = Βιβλιοκρισίες τρίτων για δημοσιεύσεις μελών Δ.Ε.Π. του Τμήματος Δ = Συμμετοχές σε επιτροπές επιστημονικών συνεδρίων Ε = Συμμετοχές σε συντακτικές επιτροπές επιστημονικών περιοδικών ΣΤ = Προσκλήσεις για διαλέξεις Ζ = Διπλώματα ευρεσιτεχνίας

111 111 Πίνακας Διεθνής Ερευνητική / Ακαδημαϊκή Παρουσία Τμήματος Αριθμός συμμετοχών σε διεθνή ανταγωνιστικά ερευνητικά προγράμματα Αριθμός μελών ΔΕΠ με χρηματοδότηση από διεθνείς φορείς ή διεθνή προγράμματα έρευνας Αριθμός μελών ΔΕΠ με διοικητικές θέσεις σε διεθνείς ακαδημαϊκούς/ερευνητικούς οργανισμούς ή επιστημονικές εταιρείες Ως συντονιστές Ως συνεργάτες (partners) Σύνολο Σημείωση: Τα σκιασμένα πεδία δεν συμπληρώνονται. * Πρόκειται για το ακαδημαϊκό έτος (δύο συνεχόμενα ακαδημαϊκά εξάμηνα), στο οποίο αναφέρεται η Έκθεση Εσωτερικής Αξιολόγησης.

112 112 Πίνακας Διαθέσιμες Υποδομές Τμήμα Διοίκηση Επιχειρήσεων Αριθμός Η/Υ Αριθμός Αριθμός θέσεων εκπαίδευσης στις Αριθμός θέσεων εκπαίδευσης στα Αριθμός διαθέσιμων για Αιθουσών αίθουσες εργαστήρια εργαστηρίων χρήση από φοιτητές διδασκαλίας < <

113 113 Πίνακας Συνοπτικά στοιχεία εκπαιδευτικού αντικειμένου Τμήμα Διοίκηση Επιχειρήσεων Πότε έγινε η τελευταία αναμόρφωση Συνολικός αριθμός μαθημάτων για την απόκτηση πτυχίου Συνολικός αριθμός μονάδων του Ευρωπαϊκού Συστήματος (ECTS) Αριθμός Υποχρεωτικών Μαθημάτ ων Συνολικός Αριθμός Μαθημάτων Επιλογής (Υποχρεωτικά, Επιλεγόμενα και Ελεύθερες Επιλογές) Πόσα από τα Μαθήματα Επιλογής προσφέρονται από άλλα Τμήματα ή Ιδρύματα; Για πόσα από τα μαθήματα συγκεντρώνονται ερωτηματολόγια φοιτητών * 240** * Δεν συμπεριλαμβάνονται η πτυχιακή εργασία και η πρακτική άσκηση. ** Συμπεριλαμβάνονται οι μονάδες της πτυχιακής εργασίας και της πρακτική άσκησης, που είναι 20 και 10 αντίστοιχα.

114 114 Πίνακας Ερευνητικά και Αναπτυξιακά κονδύλια Τμήμα Διοίκηση Επιχειρήσεων Ερευνητικά και αναπτυξιακά κονδύλια Σύνολο Ερευνητικών και Αναπτυξιακών Από Ελληνικές Κονδυλίων πηγές/φορείς (κύκλος εργασιών) Από το Εξωτερικό Παρατηρήσεις , Αφορά το πρόγραμμα πρακτικής άσκησης του τμήματος (ΕΣΠΑ) χρονικής διάρκειας 01/10/ /09/2013

115 Παραρτήματα Στην Ενότητα αυτή το Τμήμα παραθέτει συγκεντρωτικά στοιχεία που χρησιμοποιήθηκαν για τη συγγραφή του κυρίως κειμένου της παρούσας έκθεσης.

116 Το Εργαστήριο Διδάσκων Γραμματεία Εργασίες Το μάθημα 116 Παράρτημα Ερωτηματολόγιο Αξιολόγησης ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΦΟΙΤΗΤΕΣ Οι ερωτήσεις που ακολοθούν έχουν εξαχθεί από την αντίστοιχη βάση δεδεμένων που είχε δημιουργηθεί για τις ανάγκες της αξιολόγησης σε ηλεκτρονικούς υπολογιστές του τμήματος. Κατηγ ορία AA- Ερώτηση Ερωτησε ων 1 Οι στόχοι του μαθήματος ήταν σαφείς; 2 Η ύλη που καλύφθηκε ανταποκρινόταν στους στόχους του μαθήματος; 3 Η ύλη που διδάχθηκε ήταν καλά οργανωμένη; 4 Το εκπαιδευτικό υλικό που χρησιμοποιήθηκε βοήθησε στην καλύτερη κατανόηση του θέματος; 5 Τα εκπαιδευτικά βοηθήματα («σύγγραμμα», σημειώσεις, πρόσθετη βιβλιογραφία) χορηγήθηκαν εγκαίρως; ΝΑΙ/ΌΧΙ 6 Πόσο ικανοποιητικό βρίσκετε το κύριο βιβλίο(α) ή τις σημειώσεις; 7 Θεωρείτε πως το επίπεδο δυσκολίας του μαθήματος ήταν υψηλό για το έτος που διδάσκεται; 8 Είναι απαραίτητη η χρήση γνώσεων από άλλα μαθήματα προηγούμενων εξαμήνων. 9 Πώς κρίνετε το επίπεδο δυσκολίας του μαθήματος για το έτος του; 10 Θεωρείτε χρήσιμη την ύπαρξη Ασκήσεων-Πράξεων, ενισχυτικών, φροντιστηριακών μαθημάτων. 11 Θεωρείτε ότι πρέπει να υπάρχουν επαναληπτικά μαθήματα εφ όλης της ύλης στο τέλος του εξαμήνου; 12 Σχολια 13 Υπήρχε σχετικό ερευνητικό υλικό στη βιβλιοθήκη; 14 Υπήρχε καθοδήγηση από τον διδάσκοντα; 15 Τα σχόλια του διδάσκοντος ήταν εποικοδομητικά και αναλυτικά; 16 Η συγκεκριμένη εργασία σας βοήθησε να κατανοήσετε το συγκεκριμένο θέμα; 17 Πιστεύετε πως η εφαρμογή των ηλεκτρονικών υπηρεσιών γραμματείας (π.χ. ηλεκτρονική εγγραφή, δηλώσεις βιβλίων, διαχείριση βαθμολογίας) έχει βελτιώσει τις υπηρεσίες του τμήματος; 18 Είστε ευχαριστημένοι από το χρόνο ανταπόκρισης της γραμματείας στις αιτήσεις σας (π.χ. πιστοποιητικά, βεβαιώσεις) 19 Ο χρόνος εξυπηρέτησης φοιτητών που προσφέρει η γραμματεία είναι επαρκής; 20 Οργανώνει καλά την παρουσίαση της ύλης στα μαθήματα; 21 Επιτυγχάνει να διεγείρει το ενδιαφέρον για το αντικείμενο του μαθήματος; 22 Αναλύει και παρουσιάζει τις έννοιες με τρόπο απλό και ενδιαφέροντα χρησιμοποιώντας παραδείγματα; 23 Ενθαρρύνει τους φοιτητές να διατυπώνουν απορίες και ερωτήσεις και να αναπτύξουν την κρίση τους; 24 Ήταν συνεπής στις υποχρεώσεις του/ της (παρουσία στα μαθήματα, έγκαιρη διόρθωση εργασιών ή εργαστηριακών αναφορών, ώρες συνεργασίας με τους φοιτητές); 25 Είναι γενικά προσιτός στους φοιτητές; 26 Πώς κρίνετε το επίπεδο δυσκολίας του εργαστηρίου για το εξάμηνο του; 27 Είναι επαρκείς οι σημειώσεις ως προς τις εργαστηριακές ασκήσεις; 28 Εξηγούνται καλά οι βασικές αρχές των ασκήσεων; 29 Είναι επαρκής ο εξοπλισμός του εργαστηρίου;

117 Αυτοκριτική Παρακολουθώ τακτικά τις διαλέξεις. 31 Χρησιμοποιώ τη βιβλιοθήκη 32 Ανταποκρίνομαι συστηματικά στις γραπτές εργασίες / ασκήσεις 33 Μελετώ συστηματικά την ύλη. 34 Αφιερώνω εβδομαδιαία για μελέτη του συγκεκριμένου μαθήματος: 35 Πως κρίνετε την υπάρχουσα βιβλιογραφία και την πρόσβαση σε αυτή στην βιβλιοθήκη του ΤΕΙ? 36 σχολια 37 Θεωρείτε απαραίτητη τη δημιουργία μεταπτυχιακού από την σχολή ή το τμήμα? 38 Θεωρείτε α Θεωρείται απαραίτητη τη δημιουργία ερευνητικού εργαστηρίου; (δυνατότητα συμμετοχής φοιτητών σε κοινοτικά και ευρωπαικά projects) παραίτητη τη δημιουργία μεταπτυχιακού από την σχολή ή το τμήμα? 39 σχολια Βαθμολογική Κλίμακα Καθόλου Λίγο Μέτρια Πολύ Πάρα πολύ Δεν γνωρίζω Απαράδεκτη Μη ικανοποιητική Μέτρια Ικανοποιητική Πολύ καλή Δεν γνωρίζω

118 118 Παράρτημα Απογραφικό Δελτίο Εξαμηνιαίου Μαθήματος ΑΠΟΓΡΑΦΙΚΟ ΔΕΛΤΙΟ ΕΞΑΜΗΝΙΑΙΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ Συμπληρώνεται με ευθύνη του κάθε διδάσκοντος χωριστά για καθένα από τα εξαμηνιαία προ-ή και μετά-πτυχιακά μαθήματα Ι. ΒΑΣΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ Ίδρυμα Σχολή Τμήμα Τομέας Τ.Ε.Ι. Πάτρας Σχολή Διοίκησης και Οικονομίας Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων Διοικητικών μαθημάτων Ι / Διοικητικών μαθημάτων Ι Ι Όνομα διδάσκοντος / βαθμίδα: Επιστημονική Ειδίκευση Κωδ. Αριθμός Μαθήματος Προπτυχιακό / Μεταπτυχιακό Τίτλος Μαθήματος Ι.1 Περιγραφή / Περιεχόμενο μαθήματος Ι.2 Μαθησιακοί στόχοι Ι.3 Είδος Μαθήματος Εξάμηνο Υποχρεωτικό (Υ), Διδασκαλίας 1 ο - 7 ο Υποχρεωτικής Επιλογής (ΥΕ), Ελεύθερης Επιλογής (ΕΕ) Υποβάθρου (ΥΠ), Επιστημονικής Περιοχής (ΕΠ), Γενικών Γνώσεων (ΓΓ), Ανάπτυξης Δεξιοτήτων (ΑΔ) Μάθημα Κορμού (ΚΟ), Ειδίκευσης (ΕΙΔ), Κατεύθυνσης (ΚΑ) Ι.4 Διδασκαλία Προβλεπόμενες Ώρες Διδασκαλίας ανά εξάμηνο Διαλέξεις Εργαστήρια Μικρές ομάδες Άλλη Σύνολο εβδομαδιαίων ωρών διδασκαλίας Διδακτικές Μονάδες Χρήση Πολλαπλής Βιβλιογραφίας (Ναι/Όχι) Εργασία ή Πρόοδος (Ναι / Όχι) Υποχρεωτική / Προαιρετική

119 119 Ι.5 Ενημέρωση - Αξιολόγηση Το μάθημα περιλαμβάνεται στον Οδηγό Σπουδών; (Ναι/Όχι) Σελίδα αναφοράς μαθήματος Υπάρχει ιστοσελίδα μαθήματος; (Ναι/Όχι) Διεύθυνση URL Έχει γίνει στο τρέχον εξάμηνο αξιολόγηση του μαθήματος από τους φοιτητές; (Ναι/Όχι) ΙΙ. ΙΙ.1 ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ Διδακτέα Ύλη ΙΙ.1.1 Πότε πραγματοποιήθηκε η τελευταία αναπροσαρμογή / επικαιροποίηση της ύλης του μαθήματος; ΙΙ.1.2 Υπάρχει επικάλυψη ύλης με άλλα μαθήματα και πώς το αντιμετωπίζετε; ΙΙ.2 Διδακτικά Βοηθήματα ΙΙ.2.1 Βοηθήματα που διανέμονται στους φοιτητές για το συγκεκριμένο μάθημα. ΙΙ.2.2 Γίνεται επικαιροποίηση των βοηθημάτων και με ποια διαδικασία; ΙΙ.2.3 Ποιο ποσοστό της διδασκόμενης ύλης καλύπτεται από τα βοηθήματα; ΙΙ.2.4 Παρέχετε πρόσθετη βιβλιογραφία πέραν των διανεμόμενων συγγραμμάτων; ΙΙ.2.5 Πώς γνωστοποιείτε στους φοιτητές την ύλη του μαθήματος, τους μαθησιακούς στόχους και τον τρόπο αξιολόγησης τους; ΙΙ.3 Επικοινωνία & Καθοδήγηση Φοιτητών / Συνεργασίες ΙΙ.3.1 Έχετε ανακοινωμένες ώρες γραφείου για συνεργασία με τους φοιτητές; ΙΙ.3.2 Πώς μεθοδεύετε την εκπαίδευση των φοιτητών στην ερευνητική διαδικασία (π.χ. αναζήτηση και χρήση βιβλιογραφίας);

120 120 ΙΙ.3.3 Οργανώνετε στο πλαίσιο του μαθήματος εκπαιδευτικές επισκέψεις φοιτητών / διαλέξεις επιστημόνων ή άλλες δραστηριότητες σε συνεργασία με τοπικούς, περιφερειακούς ή εθνικούς κοινωνικούς, πολιτιστικούς και παραγωγικούς φορείς; ΙΙ.4 Συμμετοχή των φοιτητών στο μάθημα Κατά την εκτίμησή σας, τι ποσοστό φοιτητών κατά μέσο όρο παρακολουθεί το θεωρητικό μέρος του μαθήματος; 0-20% Δεν 40% 60% 80% 100% γνωρίζω ΙΙ.5 Αξιολόγηση της επίδοσης των φοιτητών στο μάθημα ΙΙ.5.1 Τρόποι Αξιολόγησης; Σηθειώστε στον πίνακα που ακολουθεί τις μεθόδους που χρησιμοποιείτε για την αξιολόγηση της απόδοσης των φοιτητών στο συγκεκριμένο μάθημα. Εξέταση γραπτή στο τέλος του εξαμήνου Εξέταση προφορική στο τέλος του εξαμήνου Πρόοδος (ενδιάμεση εξέταση): Κατ οίκον εργασία: Προφορική παρουσίαση εργασίας: Εργαστήριο ή πρακτικές ασκήσεις: Άλλα *: * Περιγράψτε συνοπτικά τυχόν άλλους τρόπους αξιολόγησης. Παρακολουθούνται όλοι οι φοιτητές κατά την εκτέλεση των εργαστηριακών ή πρακτικών ασκήσεων; (Nαι ή Όχι) Λαμβάνουν οι φοιτητές συστηματικά σχόλια (προφορικά ή γραπτά) στο μέσον του εξαμήνου; (Nαι ή Όχι). ΙΙ.5.2 Πώς διασφαλίζετε τη διαφάνεια στην αξιολόγηση της επίδοσης των φοιτητών; ΙΙΙ. ΥΠΟΔΟΜΕΣ ΙΙΙ.1 Διαθέσιμη εκπαιδευτική υποδομή του μαθήματος ΙΙΙ.1.1 Αίθουσες διδασκαλίας που χρησιμοποιούνται για το συγκεκριμένο μάθημα: Αναφερθείτε στην επάρκεια, καταλληλότητα, ποιότητα των αιθουσών και του υποστηρικτικού εξοπλισμού και τη διαθεσιμότητά τους. ΙΙΙ.1.2 Εργαστήρια που χρησιμοποιούνται για το συγκεκριμένο μάθημα:

121 121 Αναφερθείτε στην επάρκεια, καταλληλότητα, ποιότητα των εργαστηριακών χώρων, του εργαστηριακού εξοπλισμού και της διαθεσιμότητάς τους. ΙΙΙ.1.3 Είναι διαθέσιμα τα εργαστήρια του μαθήματος για χρήση εκτός προγραμματισμένων ωρών; ΙΙΙ.1.4 Σπουδαστήρια: Αναφερθείτε στην επάρκεια, καταλληλότητα, ποιότητα των χώρων, του εξοπλισμού και της διαθεσιμότητάς τους. ΙΙΙ.1.5 Χρησιμοποιείτε Εκπαιδευτικό Λογισμικό και ποιο; (περιγράψτε συνοπτικά) ΙΙΙ.1.6 Υπάρχει ικανοποιητική υποστήριξη του μαθήματος από τη βιβλιοθήκη (βιβλιογραφία και άλλοι μαθησιακοί πόροι); ΙΙΙ.1.7 Πώς κρίνετε συνολικά τη διαθέσιμη εκπαιδευτική υποδομή; Αν η απάντηση είναι αρνητική, σχολιάστε συνοπτικά τυχόν ελλείψεις και καταγράψτε τις αναγκαίες βελτιώσεις σύμφωνα με τις παραπάνω κατηγορίες. ΙΙΙ.2 Αξιοποίηση Τεχνολογιών Πληροφορικής και Επικοινωνιών (ΤΠΕ) ΙΙΙ.2.1 Χρησιμοποιούνται Τεχνολογίες Πληροφορικής και Επικοινωνιών στη διδασκαλία του μαθήματος και πώς; ΙΙΙ.2.2 Χρησιμοποιούνται μαθησιακά βοηθήματα βασισμένα σε ΤΠΕ; (Αναφέρατε παραδείγματα). ΙΙΙ.2.3 Χρησιμοποιούνται ΤΠΕ στην εργαστηριακή εκπαίδευση; Πώς; ΙΙΙ.2.4 Χρησιμοποιείτε ΤΠΕ στην αξιολόγηση των φοιτητών; Πώς; ΙΙΙ.2.5 Χρησιμοποιείτε ΤΠΕ στην επικοινωνία σας με τους φοιτητές; Πώς;

122 122 ΙV. ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΦΟΙΤΗΤΩΝ ΙV.1 Σας κοινοποιείται κατάλογος των φοιτητών που είναι εγγεγραμμένοι στο μάθημα και πότε; ΙV.2 Ποια είναι η κατανομή βαθμολογίας και ο μέσος βαθμός των φοιτητών του μαθήματος; Ξεκινήστε από το τρέχον έτος. Στην περίπτωση που διδάσκατε το μάθημα και τα προηγούμενα έτη καταγράψτε και τα συγκριτικά στοιχεία των προηγουμένων ετών Κατανομή Βαθμών (% φοιτητών) Έτος 0-3,9 4-4,9 5-5,9 6,0-6,9 7,0-8,4 8,5-10, V. Η ΑΠΟΨΗ ΤΩΝ ΦΟΙΤΗΤΩΝ ΓΙΑ ΤΟ ΜΑΘΗΜΑ Μέσος όρος Βαθμολογίας (σύνολο φοιτητών) V.1 Υπάρχει διαδικασία αξιολόγησης του μαθήματος και της διδασκαλίας από τους φοιτητές; Πώς εφαρμόζεται; Επισυνάψτε δείγμα του σχετικού ερωτηματολογίου. V.2 Πώς αξιοποιούνται τα αποτελέσματα αυτών των αξιολογήσεων;

123 Ετεροαναφορές Αναφορές του ειδικού/ επιστημονικού τύπου Βιβλιοκρισίες Συμμετοχές σε επιτροπές επιστημονικών συνεδρίων Συμμετοχές σε συντακτικές επιτροπές επιστημονικών περιοδικών Προσκλήσεις για διαλέξεις σε διεθνή συνέδρια Διπλώματα ευρεσιτεχνίας Βραβεία Τιμητικοί τίτλοι Βιβλία / μονογραφίες Επιστημονικά περιοδικά με κριτές Επιστημονικά περιοδικά χωρίς κριτές Πρακτικά συνεδρίων με κριτές Πρακτικά συνεδρίων χωρίς κριτές Κεφάλαια σε συλλογικούς τόμους Άλλες εργασίες Ανακοινώσεις σε επιστ. συνέδρια (με κριτές) χωρίς πρακτικά Ανακοινώσεις σε επιστ. συνέδρια (χωρίς κριτές) χωρίς πρακτικά Άλλα 123 Παράρτημα Ατομικό Απογραφικό Δελτίο ΥΠΟΔΕΙΓΜΑ ΑΤΟΜΙΚΟΥ ΑΠΟΓΡΑΦΙΚΟΥ ΔΕΛΤΙΟΥ ΓΙΑ ΤΑ ΜΕΛΗ ΤΟΥ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΥ Ίδρυμα Σχολή Τμήμα Τομέας Τ.Ε.Ι. Πάτρας Σχολή Διοίκησης και Οικονομίας Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων Διοικητικών μαθημάτων Ι / Διοικητικών μαθημάτων Ι Ι Όνομα και τίτλος διδάσκοντος Επιστημονική Ειδίκευση Τίτλοι και κωδικοί διδασκόμενων μαθημάτων Ι. ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΟ / ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟ ή ΑΛΛΟ ΕΡΓΟ 13 Ι.1 Αριθμός δημοσιεύσεων Σύνολο Επεξηγήσεις: Άλλα Ι.2 Επιστημονικές δημοσιεύσεις Αναφέρετε τις δημοσιεύσεις της τελευταίας πενταετίας σύμφωνα με την παραπάνω κατηγοριοποίηση Ι.3 Αναγνώριση του επιστημονικού και άλλου έργου Αφορά γνωστικά αντικείμενα εξαιρετικής και αδιαμφισβήτητης ιδιαιτερότητας, όπως προσδιορίζονται από τα Π.Δ. 123/1984, 390/1995 και 187/1996.

124 Σύνολο Επεξηγήσεις: Διπλώματα ευρεσιτεχνίας, Βραβεία, Τιμητικοί τίτλοι (επίτιμοι διδάκτορες, επισκέπτες καθηγητές, ακαδημαϊκοί, αντεπιστέλλοντα μέλη ακαδημιών κλπ) Ι.4 Ερευνητικά προγράμματα και έργα Ι.4.1 Ποια ερευνητικά προγράμματα ή/και έργα που υλοποιήθηκαν ή βρίσκονται σε εξέλιξη κατά την τελευταία πενταετία συντονίζετε; Σε ποια απλώς συμμετέχετε; Ι.4.2 Συμμετέχουν εξωτερικοί συνεργάτες ή/και μεταδιδακτορικοί ερευνητές στα ερευνητικά αυτά προγράμματα ή/και έργα; Ι.4.3 Πόσοι προπτυχιακοί φοιτητές συμμετέχουν στις ερευνητικές σας δραστηριότητες το τελευταίο έτος; Πόσοι μεταπτυχιακοί και πόσοι υποψήφιοι διδάκτορες; ΙΙ. ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΕΣ ΥΠΟΔΟΜΕΣ (Συμπληρώνετε μόνον σε περίπτωση που έχουν εφαρμογή) ΙΙ.1 Αριθμός και χωρητικότητα ερευνητικών εργαστηρίων που χρησιμοποιείτε. ΙΙ.2 Επάρκεια, καταλληλότητα και ποιότητα των χώρων των ερευνητικών αυτών εργαστηρίων. ΙΙ.3 Επάρκεια, καταλληλότητα και ποιότητα του εργαστηριακού εξοπλισμού. ΙΙ.4 Καλύπτουν οι διαθέσιμες υποδομές τις ανάγκες της ερευνητικής διαδικασίας; ΙΙ.5 Ποια από τα ερευνητικά σας αντικείμενα δεν καλύπτονται από τις διαθέσιμες υποδομές; ΙΙ.6 Πόσο εντατική χρήση κάνετε των συγκεκριμένων ερευνητικών υποδομών; ΙΙ.7 Πόσο συχνά ανανεώνονται οι ερευνητικές υποδομές; Είναι σύγχρονος ο υπάρχων εξοπλισμός και ποια η λειτουργική του κατάσταση ή ποιες οι τυχόν ανάγκες ανανέωσης/εκσυγχρονισμού του;

125 125 ΙΙ.8 Πώς επιδιώκετε τη χρηματοδότηση για προμήθεια, συντήρηση και ανανέωση των ερευνητικών υποδομών; ΙΙ.9 Έχετε ερευνητικές συνεργασίες (α) Με συναδέλφους του Τμήματος ή με άλλες ακαδημαϊκές μονάδες του ιδρύματος; (β) Με φορείς και ιδρύματα του εσωτερικού; (γ) Με φορείς και ιδρύματα του εξωτερικού; ΙΙ.10 Υπάρχει πρακτική αξιοποίηση των ερευνητικών σας αποτελεσμάτων; Αναφέρατε παραδείγματα. ΙΙΙ. ΣΥΝΔΕΣΗ ΜΕ ΤΗΝ ΚΟΙΝΩΝΙΑ Αναφέρατε άλλες δραστηριότητες που αποτελούν προσφορά υπηρεσιών στο κοινωνικό σύνολο.

126 126 Παράρτημα Πρόγραμμα Προπτυχιακών Σπουδών Α ΕΞΑΜΗΝΟ α/α Κατ. Μάθημα Σ. Θ. Α. Ε. Φ. Διδ. Π Ε Μον. 1 ΜΓΥ Μικροοικονομία ΜΕΥ Διοίκηση Επιχειρήσεων ΜΓΥ Γενική Λογιστική ΜΓΥ Μαθηματικά Διοίκησης ΜΓΥ Η/Υ Εισαγωγή στην Πληροφορική ΜΓΥ Αστικό Δίκαιο Γενικό Σύνολο Β ΕΞΑΜΗΝΟ α/α Κατ. Μάθημα Σ. Θ. Α. Ε. Φ. Διδ. Π Ε Μον. 1 ΜΓΥ Στατιστική Επιχειρήσεων ΔΟΝΑ Εργατικό Δίκαιο ΜΕ Διοίκηση και ανάπτυξη Ανθρώπινων πόρων 4 ΜΓΥ Μακροοικονομία ΜΕΥ Οικ. Μαθηματικά ΜΓΥ Εφαρμογές Η/Υ στη Διοίκηση Ι Γενικό Σύνολο Γ ΕΞΑΜΗΝΟ α/α Κατ. Μάθημα Σ. Θ. Α. Ε. Φ. Διδ. Π Ε Μον ΜΕ Διοίκηση και Οργανωτική Συμπεριφορά 2 ΜΕΥ Διοίκηση Μάρκετινγκ ΜΕ Γραμμικός Προγραμματισμός ΜΕΥ Ειδικά Θέματα Λογιστικής ΜΕΥ Εφαρμογές Η/Υ στη Διοίκηση ΙΙ ΜΕΥ Διοίκηση Ολικής Ποιότητας Γενικό Σύνολο

127 Δ ΕΞΑΜΗΝΟ α/α Κατ. Μάθημα Σ. Θ. Α. 127 Ε. Φ. Διδ. Π Ε Μον. 1 ΜΕΥ Χρηματοδοτική Διοίκηση ΜΕ Επιχ. Επικοινωνίες ΜΕΥ Διεθνείς Οικονομικές Σχέσεις ΜΕ Συμπεριφορά Καταναλωτή ΜΕ Τεχνολογίες Γραφείου ΔΟΝΑ Δημόσιες Σχέσεις Γενικό Σύνολο Ε ΕΞΑΜΗΝΟ α/α Κατ. Μάθημα Σ. Θ. Α. Ε. Φ. Π Ε 1 ΜΕΥ Διοικητική Λογιστική ΜΕ Στρατηγική Πολιτικής Επιχειρήσεων ΜΕΥ Εφοδιαστική Διαχείριση ΜΕΥ Εμπορικό Δίκαιο ΜΕ [ΕΥ] 6 ΜΕ [ΕΥ] Α. Συγ/νες Χρηματο/κες αγορές Β. Τεχνικές Πωλήσεων Γ. Marketing Υπηρεσιών Α. Χρήμα κ Τραπεζική Β. Βιομηχανικό Μarketing Γ. Δημόσια Οικονομική Διδ. Μον Γενικό Σύνολο ΣΤ ΕΞΑΜΗΝΟ α/α Κατ. Μάθημα Σ. Θ. Α. Ε. Φ. Π Ε 1 ΜΕ Συστ. Πληροφοριών Διοίκησης ΜΕ Διοικητικό Δίκαιο ΔΟΝΑ Θεσμοί Ε.Ε ΜΕ Α. Επιχειρηματική Πρόβλεψη Β. Ανταγωνισμός-Σήματα-Ειδικά Θέματα Marketing Γ. Δημόσιο Λογιστικό 5 ΜΕ Α. Χρημ/μική ανάλυση Αξιολόγηση επ/σεων Β. Έρευνα Αγοράς Γ. Δημόσια Διοίκηση και ΟΤΑ Διδ. Μον Γενικό Σύνολο

128 128 Ζ ΕΞΑΜΗΝΟ α/α Κατ. Μάθημα Σ. Θ. Α. Ε. Φ. Π Ε 1 ΜΕΥ Ορολογία Ξένης Γλώσσας ΜΕ Σεμινάριο Τελειοφοίτων ΔΟΝΑ Α. Ιστορία Ευρωπαϊκού Πολιτισμού Β. Παγκοσμιοποίηση της Οικονομίας Γ. Δεοντολογία Επαγ/τος και Επιχ/τητα 4 ΜΕ Α. Διαχείριση Χαρτοφυλακίου Β. Διεθνές Marketing Γ. Διοίκηση Μικρομεσαίων Επιχειρήσεων 5 ΜΕ Α. Διαχείριση Κινδύνων Β. Διαφήμιση και Προώθηση Προϊόντος Γ. Διαχείριση Έργου Διδ. Μον Γενικό Σύνολο Η ΕΞΑΜΗΝΟ α/α Κατ. Μάθημα Σ. Θ. Α. Ε. Φ. Διδ. Π Ε Μον. 1 Πτυχιακή Εργασία Πρακτική Άσκηση Γενικό Σύνολο 50 30

129 129 Παράρτημα Πίνακας Μαθημάτων Νέου Προγράμματος Σπουδών Α ΕΞΑΜΗΝΟ α/α ΚΑΤ ΜΑΘΗΜΑ ΘΕΩΡΙΑ ΕΡΓ ΣΥΝΟΛΟ Φ.Ε. ΔΙΔΑΚΤΙΚΕΣ ΜΟΝΑΔΕΣ 1 ΜΓΥ Μικροοικονομία ΜΕΥ Διοίκηση Επιχειρήσεων 3 ΜΓΥ Γενική Λογιστική ΜΓΥ Μαθηματικά Διοίκησης 5 ΜΓΥ Η/Υ Εισαγωγή στην Πληροφορική 6 ΜΓΥ Αστικό Δίκαιο Γενικό Σύνολο Β ΕΞΑΜΗΝΟ α/α ΚΑΤ ΜΑΘΗΜΑ ΘΕΩΡΙΑ ΕΡΓ ΣΥΝΟΛΟ Φ.Ε. ΔΙΔΑΚΤΙΚΕΣ ΜΟΝΑΔΕΣ 1 ΜΓΥ Στατιστική Επιχειρήσεων 2 ΜΕΥ Διοίκηση και Οργανωτική Συμπεριφορά 3 ΜΕΥ Λογιστική Εταιρειών και Κ.Β.Σ. 4 ΜΓΥ Μακροοικονομία ΜΓΥ Δομημένος Προγραμματισμός Γλώσσα C Γενικό Σύνολο

130 130 Γ ΕΞΑΜΗΝΟ α/α ΚΑΤ ΜΑΘΗΜΑ ΘΕΩΡΙΑ ΕΡΓ ΣΥΝΟΛΟ Φ.Ε. ΔΙΔΑΚΤΙΚΕΣ 1 ΜΕΥ Διοίκηση Ανθρωπίνων Πόρων 2 ΜΕΥ Διοίκηση Μάρκετινγκ 3 ΜΓΥ Οικονομικά Μαθηματικά ΜΟΝΑΔΕΣ ΔΟΝΑ Εργατικό Δίκαιο ΜΕΥ Επιχειρησιακά Πληροφοριακά Συστήματα 6 ΜΕΥ Διοίκηση Ολικής Ποιότητας Γενικό Σύνολο Δ ΕΞΑΜΗΝΟ α/α ΚΑΤ ΜΑΘΗΜΑ ΘΕΩΡΙ Α 1 ΜΕΥ Χρηματοδοτική Διοίκηση 2 ΜΕΥ Αρχές Επικοινωνιών και Νέες τεχνολογίες 3 ΜΕΥ Διεθνείς Οικονομικές Σχέσεις 4 ΜΓΥ Χρήμα και Τραπεζική 5 ΔΟΝ Θεσμοί Α Ευρωπαϊκής Ένωσης 6 ΜΕΥ Έρευνα Αγοράς ΕΡ Γ ΣΥΝΟΛ Ο Φ.Ε. ΔΙΔΑΚΤΙΚ ΕΣ ΜΟΝΑΔΕ Σ Γενικό Σύνολο

131 131 Ε ΕΞΑΜΗΝΟ α/α ΚΑΤ ΜΑΘΗΜΑ ΘΕΩΡΙΑ ΕΡΓ ΣΥΝΟΛΟ Φ.Ε. ΔΙΔΑΚΤΙΚΕΣ ΜΟΝΑΔΕΣ 1 ΜΕΥ Διοικητική Λογιστική 2 ΜΕΥ Ανάλυση Κεφαλαιαγορών & Χρηματαγορών 3 ΜΕΥ Διαφήμιση & Δημόσιες Σχέσεις 4 ΜΕΥ Εμπορικό Δίκαιο ΜΕΥ Στρατηγική & Πολιτική των Επιχειρήσεων ΜΕ (ΕΥ) Α. Εφοδιαστική Διαχείριση Β. Διαχείριση Έργου Γενικό Σύνολο ΣΤ ΕΞΑΜΗΝΟ α/ α ΚΑΤ ΜΑΘΗΜΑ ΘΕΩΡΙΑ ΕΡΓ ΣΥΝΟΛΟ Φ.Ε. ΔΙΔΑΚΤΙΚΕΣ ΜΟΝΑΔΕΣ 1 ΜΕ Υ ΜΕ Υ 3 ΜΕ Υ 4 ΜΕ Υ 5 Βάσεις Δεδομένων και ευφυή πληροφοριακά συστήματα επιχειρηματικότητας Επιχειρησιακή Έρευνα Διοικητικό Δίκαιο Ανάλυση Χρηματοοικονομικώ ν καταστάσεων Α. Ηλεκτρονικό Εμπόριο ΜΕ (ΕΥ) Β. Αρχές Οικονομετρίας Γενικό Σύνολο

132 132 Ζ ΕΞΑΜΗΝΟ α/α ΚΑΤ ΜΑΘΗΜΑ ΘΕΩΡΙΑ ΕΡΓ ΣΥΝΟΛΟ Φ.Ε. ΔΙΔΑΚΤΙΚΕΣ 1 ΜΕΥ Ορολογία Ξένης Γλώσσας 2 ΜΕΥ Επιχειρηματικότητα & Δεοντολογία 3 ΜΕΥ Βιομηχανικό Μάρκετινγκ 4 ΜΕ (ΕΥ) 5 ΜΟΝΑΔΕΣ Α. Οικονομοτεχνικές Μελέτες Β. Στρατηγική της Ανάπτυξης Α. Δημόσιο Λογιστικό ΜΕ (ΕΥ) Β. Δημόσια Οικονομική Γενικό Σύνολο Η ΕΞΑΜΗΝΟ α/α ΚΑΤ ΜΑΘΗΜΑ ΘΕΩΡΙΑ ΕΡΓ ΣΥΝΟΛΟ Φ.Ε. ΔΙΔΑΚΤΙΚΕΣ ΜΟΝΑΔΕΣ 1 Πρακτική Άσκηση Πτυχιακή Εργασία Γενικό Σύνολο

133 133 Παράρτημα Πρόταση Θέματος Πτυχιακής Εργασίας ΠΡΟΤΑΣΗ ΘΕΜΑΤΟΣ ΠΤΥΧΙΑΚΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Πάτρα, Α. Ονοματεπώνυμο Διδάσκοντα Β. Προτεινόμενο Θέμα Προτεινόμενο Θέμα στην Αγγλική γλώσσα Γ. Σύντομη Ανάπτυξη Προτεινόμενου Θέματος Δ. Στόχοι Ε. Αριθμός Πτυχιακών Εργασιών σε Εκκρεμότητα Ζ. Ενδεικτική Βιβλιογραφία Υπογραφή

134 134 Παράρτημα Οδηγός Εκπόνησης Πτυχιακών Εργασιών ΤΕΙ Πάτρας Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων ΟΔΗΓΟΣ ΕΚΠΟΝΗΣΗΣ ΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΕΡΓΑΣΙΩΝ Πάτρα, Νοέμβριος 2010

135 Προϋποθέσεις Πτυχιακής Εργασίας Ο σπουδαστής πρέπει να είναι τουλάχιστον στο Η εξάμηνο σπουδών τους 2. Να έχει επιτυχώς εξετασθεί στα 2/3 των μαθημάτων του προγράμματος σπουδών. ΥΠΟΔΕΙΓΜΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΚΠΟΝΗΣΗ ΤΗΣ ΠΤΥΧΙΑΚΗΣ. Η πτυχιακή εργασία απαιτεί αφενός την πραγματοποίηση μια ερευνητικής εργασίας, αφετέρου μια σημαντική εργασία σύνθεσης και παρουσίασης των αποτελεσμάτων. Η έρευνα έχει διάφορες συνιστώσες : Α. Βιβλιογραφική έρευνα : τι υπάρχει σχετικά με το θέμα (βιβλία, άρθρα, σχετικά περιοδικά επίσης, στατιστικές πηγές,..) Β. Υπηρεσίες, επιχειρήσεις στις οποίες θα πρέπει να αποταθεί ο σπουδαστής. Εδώ χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή στο γεγονός ότι μια απάντηση δεν είναι βέβαιο ότι θα δοθεί αλλά και αν δοθεί ίσως έρθει αρκετά καθυστερημένα. Γ. Πιθανή ετοιμασία ερωτηματολογίου. Δ. Επεξεργασία στοιχείων που έχει συγκεντρώσει ο σπουδαστής. Η επεξεργασία αυτή μπορεί να γίνει στον ηλεκτρονικό υπολογιστή, στο Excel ή σε κάποιο ειδικό πρόγραμμα. Εδώ πρέπει να δοθεί προσοχή στις δυνατότητες επεξεργασίας των δεδομένων από τον σπουδαστή. Ε. Πέραν αυτού, η σύνταξη του κειμένου απαιτεί μεγάλη προσπάθεια η οποία συχνά υποεκτιμείται από τον σπουδαστή με αρνητικές συνέπειες στο τελικό αποτέλεσμα. ΣΤ. Πριν την υποβολή του τελικού κειμένου, είναι απαραίτητη η υποβολή ενός πρώτου κειμένου στον επιβλέποντα καθηγητή. Είναι πολύ πιθανόν να απαιτηθούν αλλαγές και διορθώσεις στο κείμενο αυτό. Επιλογή - Ανάλυση Θέματος Το θέμα της πτυχιακής εργασίας πρέπει να είναι ενδιαφέρον, εφικτό και συγκεκριμένο. Η ιδανική περίπτωση είναι να επιλεγεί ένα θέμα, το οποίο αποτελεί ένα δυναμικό συνδυασμό της ακαδημαϊκής σημαντικότητας και του πρακτικού ενδιαφέροντός του (π.χ σύνδεση µε τις μεταπτυχιακές σπουδές του σπουδαστή ή τις επαγγελματικές επιδιώξεις του). Το στάδιο που ακολουθεί την επιλογή του θέματος είναι η αποσαφήνιση του, η οποία επιτυγχάνεται µέσω μιας συγκεκριμένης διαδικασίας. Η αποσαφήνιση του θέματος απαιτεί προσεκτική επισκόπηση της σχετικής βιβλιογραφίας, κατάρτιση κατάλληλων ερωτημάτων και υποθέσεων, προς διερεύνηση καθώς και επιλογή της μεθοδολογίας µε

136 136 βάση την οποία θα προσεγγιστεί το θέμα της πτυχιακής εργασίας (ποσοτική, ποιοτική ανάλυση, στατιστική επεξεργασία κ.ά.). Κάθε σπουδαστής αφού κάνει μια αρχική διερεύνηση γύρω από την βιβλιογραφία του θέματος καλείται να υποβάλει προς έγκριση στον επιβλέποντα καθηγητή γραπτό κείμενο έκτασης περίπου 1000 λέξεων µε προσθήκη μιας σελίδας ενδεικτικής βιβλιογραφίας και ενός ενδεικτικού πίνακα περιεχομένων µε ανάπτυξη των υποκεφαλαίων σε τίτλους. Τα παραπάνω πρέπει να ακολουθήσει ο σπουδαστής για την έρευνα και συγγραφή της εργασίας. Στο κείμενο των 1000 λέξεων περιγράφει ο σπουδαστής τα ερωτήματα και τις υποθέσεις που θα διερευνήσει καθώς και την μεθοδολογία που θα ακολουθήσει για να προσεγγίσει τις απαντήσεις στα ερωτήματα ή για να επαληθεύσει τις αρχικές υποθέσεις. Είναι σημαντικό ο σπουδαστής να δώσει στο κείμενο αυτό όσο το δυνατόν πιο συγκεκριμένες και αναλυτικές πληροφορίες προς τον επιβλέποντα σχετικά µε την μεθοδολογία προσέγγισης απαντήσεων στα ερωτήματα που θέτει στην εργασία του. Στόχος στην φάση αυτή είναι να ότι ο επιβλέπων καθηγητής πρέπει να είναι απόλυτα ενημερωμένος για τα βήματα που θα ακολουθήσει ο σπουδαστής ώστε να μπορεί να τον βοηθήσει. Κείμενα που περιλαμβάνουν γενικόλογες μεθοδολογίες χωρίς να μπαίνουν στην λογική της σύνδεσης των μεθόδων µε τα ερωτήματα που θέτει η εργασία, αφήνουν ένα θολό τοπίο γύρω από την εκπόνηση της εργασίας, το οποίο μπορεί να δημιουργήσει προβλήματα στην συνέχεια της εκπόνησης της εργασίας. Ο ενδεικτικός πίνακας περιεχομένων µε ανάπτυξη τίτλων σε υποκεφάλαια δείχνει τις επιμέρους θεματικές ενότητες της εργασίας και μπορεί να ελέγξει ο επιβλέπων πριν την ανάλυσή τους, την καταλληλότητά τους, την σύνδεσή τους µε το θέμα και την ομαλή μετάβαση μεταξύ των υποκεφαλαίων. ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΗΣ ΠΤΥΧΙΑΚΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Η παρουσίαση της εργασίας είναι ουσιώδης αφού σ αυτή στηρίζεται ο αναγνώστης για να εκτιμήσει σε μικρό χρονικό διάστημα τα αποτελέσματα. Μια πολύ καλή έρευνα μπορεί να υποεκτιμηθεί εάν δεν έχει καλή παρουσίαση. Η παρουσίαση πρέπει να διαθέτει σαφήνεια και να είναι ευκολοδιάβαστη για τον αναγνώστη. Ο αναγνώστης δεν είναι υποχρεωμένος να έχει παρακολουθήσει όλη τη διαδικασία και τον κόπο που απαιτήθηκε για την εκπόνηση της πτυχιακής. Η πτυχιακή εργασία πρέπει να περιέχει απαραίτητα μια ορισμένη δομή, γενικότερα αποδεκτή. Η δομή αυτή αναλύεται ως εξής : Εξώφυλλο Περίληψη Περιεχόμενα Εισαγωγή

137 137 Κεφάλαια : 1, 2,, Ν Συμπέρασμα Βιβλιογραφία Παραρτήματα Εξώφυλλο Το εξώφυλλο θα πρέπει να περιέχει ορισμένα απαραίτητα στοιχεία : ΤΕΙ, σχολή, τμήμα, τίτλος πτυχιακής, συγγραφέας, εποπτεύων καθηγητής, ημερομηνία. (βλέπε ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ) Περίληψη Κάθε πτυχιακή εργασία θα πρέπει να ξεκινάει µε μια σύντομη περίληψη περίπου 300 λέξεων στην Ελληνική (Abstract). Η περίληψη είναι αυτό που διαβάζει πρώτο ο αναγνώστης (πολλές φορές είναι και το µόνο που διαβάζει) αλλά γράφεται τελευταίο και προσπαθεί στην μικρή έκταση της λιγότερης από μιας σελίδας να δοθεί συνοπτικά η εικόνα της εργασίας και τα επιτεύγματά της. Περιεχόμενα Τα περιεχόμενα αναφέρουν το λεπτομερές πλάνο της πτυχιακής εργασίας και θα πρέπει να βρίσκονται στην αρχή του κειμένου. Τα περιεχόμενα επιτρέπουν στον αναγνώστη να δει ποια είναι η δομή της εργασίας αλλά και το σκεπτικό με το οποίο εκπονήθηκε, πριν περάσει στην εισαγωγή. Τα περιεχόμενα πρέπει να είναι απλά και κατανοητά. Η αρίθμηση των κεφαλαίων και παραγράφων με δεκαδικούς αριθμούς επιτρέπει την εύκολη αναζήτηση και ανεύρεσή τους ανεξάρτητα από την αρίθμηση των σελίδων. Παράδειγμα : Κεφάλαιο ένα, τμήμα δύο, παράγραφος τρία θα γραφεί: Η αρίθμηση των κεφαλαίων πρέπει να είναι συνεχής, ανεξάρτητα από τη διαίρεση της εργασίας σε μέρη. Παράδειγμα: Πρώτο μέρος: Κεφάλαια 1, 2, 3, 4, Δεύτερο μέρος : Κεφάλαια 5, 6, 7. Εάν η εργασία δε χωρίζεται σε μέρη είναι προφανής η συνεχής αρίθμηση των κεφαλαίων. Σχετικά με τις παραγράφους, η αρίθμηση δεν πρέπει να ξεπερνά τους τρεις αριθμούς. Παράδειγμα: Στο κεφάλαιο ένα η αρίθμηση θα φθάσει έως: Εισαγωγή Η Εισαγωγή πρέπει να περιλαμβάνει μια περιγραφή του προβλήματος και μια περιληπτική παρουσίαση της προσέγγισης που ακολουθείται. Στην εισαγωγή θα πρέπει

138 138 σύντομα, αλλά περιεκτικά (μια παράγραφος το κάθε ένα), να αναφέρονται µε τη σειρά που ακολουθούν: Ο προσδιορισμός του προβλήματος της πτυχιακής εργασίας. Αναφορά στους λόγους για τους οποίους έχει ενδιαφέρον το θέμα. Ο σκοπός και οι στόχοι της πτυχιακής εργασίας μέσα από την κατάθεση ερωτημάτων προς διερεύνηση. Η περιγραφή της γενικής μεθοδολογίας προσέγγισης της εργασίας. Δηλαδή να διατυπωθεί ο συνδυασμός : «πρόβλημα θεωρία μέθοδος». Η συμβολή της εργασίας σε νέα γνώση Συνοπτική παρουσίαση των κεφαλαίων που θα ακολουθήσουν. Εκτιμάται ότι η εισαγωγή δεν πρέπει να ξεπερνά σε έκταση τις 3-4 σελίδες. Μπορούν να χρησιμοποιηθούν πληροφορίες που γράφτηκαν στο αρχικό κείμενο των 1000 λέξεων που απεστάλη στον επιβλέποντα µε τη διαφορά ότι η Εισαγωγή στο γραπτό κείμενο στοχεύει στην αποσαφήνιση του θέματος προς τον αναγνώστη και όχι στον επιβλέποντα, που σημαίνει ότι αναλυτικές πληροφορίες για τη μεθοδολογία που ακολουθήθηκε θα δοθούν σε επόμενο κεφάλαιο της εργασίας. Ανάπτυξη Κεφαλαίων Το κυρίως μέρος της πτυχιακής εργασίας αναπτύσσεται, συνήθως, σε περισσότερα του ενός κεφάλαια. Στο τέλος κάθε κεφαλαίου πρέπει να υπάρχει ένα μικρό υποκεφάλαιο λιγότερο από σελίδα το οποίο θα κλείνει το κεφάλαιο δίνοντας στοιχεία σχετικά µε το πώς το κεφάλαιο αυτό προώθησε το θέμα µας μέχρι τώρα και τι θα ακολουθήσει στο επόμενο κεφάλαιο. Στο σύνολο της εργασίας θα πρέπει να υπάρχουν τα παρακάτω κεφάλαια και ενότητες (ενδεικτικοί είναι οι γενικοί τίτλοι) : Προσδιορισμός του προβλήματος και διεθνής εμπειρία Η ενότητα αυτή (ένα ή περισσότερα κεφάλαια) περιλαμβάνει τη σχετική θεωρία, τη διεθνή βιβλιογραφική ανασκόπηση, τα αποτελέσματα προηγούμενων ερευνών, συγκρίσεις, κριτικές, διαφοροποιήσεις στη μεθοδολογία που διάφοροι ερευνητές ακολούθησαν κλπ. Κατά τη συγγραφή της πτυχιακής θα πρέπει να ληφθούν υπόψη τα παρακάτω: Να προσδιορίζεται η ουσία του προβλήματος της πτυχιακής εργασίας. Να χρησιμοποιείται µόνο η σχετική βιβλιογραφία, θεωρία, πηγές, μέθοδοι και μεθοδολογία. Να αποφεύγεται η περιγραφική πληροφορία, η οποία μπορεί να βρεθεί εύκολα ή είναι πολύ γνωστή.

139 Μπορούν να χρησιμοποιούνται θεωρητικά και πρακτικά παραδείγματα για την ισχυροποίηση των απόψεων. Τα χρησιμοποιούμενα παραδείγματα θα πρέπει να επιβεβαιώνουν τις διατυπωμένες απόψεις. Να αποφεύγονται οι επαναλήψεις 139 Να χρησιμοποιούνται θεωρίες, πρακτικές, υποδείγματα κ.λ.π. Να παρουσιάζονται αυτά που χρειάζονται µε συγκριτική και κριτική σκέψη. Να υπάρχουν σύνδεσμοι μεταξύ των κεφαλαίων, ενοτήτων και υποενοτήτων. Μεθοδολογία και Εμπειρική Εφαρμογή Η ενότητα αυτή περιλαμβάνει τη μέθοδο, τα υποδείγματα, τη μεθοδολογία κλπ. στα οποία στηρίζεται η εμπειρική διερεύνηση της εργασίας καθώς και η ανάλυση των αποτελεσμάτων της εμπειρικής εφαρμογής. Αρχικά πρέπει να γραφτούν αναλυτικά όλα τα βήματα της μεθόδου που ακολουθήθηκαν όπως ενδεικτικά: αποφάσεις που ελήφθησαν, αποκλεισμός ή ενσωμάτωση μεθοδολογικών προσεγγίσεων, χρονικά πλαίσια στα οποία υλοποιήθηκε το εμπειρικό κομμάτι, ποσοτικοί δείκτες που δημιουργήθηκαν για μετρήσεις κ.λ.π. Στη μεθοδολογία πρέπει να παρουσιάζονται επίσης µία σειρά από θέματα, όπως: Το σύνολο των δεδομένων (πού βρέθηκαν, πώς βρέθηκαν, εξαντλητικά κάθε πηγή απόκτησης δεδομένων, είδος δεδομένων, χρονικό διάστημα που καλύπτουν, τις αδυναμίες των δεδομένων, καθώς και εάν αποτελούν δεδομένα που χρησιμοποιήθηκαν σε προγενέστερες έρευνες, πιθανά για άλλες χώρες, περιπτώσεις και χρονικές περιόδους). Λογισμικά που χρησιμοποιήθηκαν, π.χ. Statistical Package for Social Sciences - SPSS Στατιστική (περιγραφική) ανάλυση αυτών των δεδομένων), η οποία θα σχολιάζεται σε σχέση µε το πρόβλημα που αναλύεται. Στόχος στην αναλυτική περιγραφή της μεθοδολογίας είναι να αποσαφηνιστούν πλήρως οι μέθοδοι που χρησιμοποιήθηκαν, να δοθεί η δυνατότητα επαλήθευσης των αποτελεσμάτων που θα ακολουθήσουν και να δοθεί η δυνατότητα επανάληψης της μεθόδου από άλλους ερευνητές. Ο φοιτητής πρέπει να στοχεύσει, όταν γράφει το μεθοδολογικό κομμάτι, στην αποφυγή κρίσιμων ερωτήσεων αποσαφήνισης, από την επιτροπή αξιολόγησης, πάνω στις μεθοδολογικές προσεγγίσεις. Η μεθοδολογία μπορεί να είναι από μόνη της ένα σύντομο κεφάλαιο, ή μπορεί να είναι τα αρχικά υποκεφάλαια του κεφαλαίου, που θα περιγράφει την εμπειρική έρευνα και θα ακολουθεί τα προηγούμενα θεωρητικά κεφάλαια. Ακολουθεί η ενότητα (στο ίδιο ή σε περισσότερα κεφάλαια) της ανάλυσης των

140 140 αποτελεσμάτων της εμπειρικής εφαρµογής. Η ενότητα αυτή αναφέρεται στα αποτελέσματα της εμπειρικής προσέγγισης και μπορεί να περιλαμβάνει ελέγχους υποθέσεων κ.τ.λ. Μεταξύ αυτών μπορεί να περιλαμβάνει: Πολύ σύντομη αναφορά στη μέθοδο, υπόδειγμα από την προηγούμενη ενότητα (Μεθοδολογία), καθώς και τη διαχείριση των δεδομένων. Τα αποτελέσματα της εφαρµογής (πίνακες, διαγράμματα ή όποια άλλη μορφή παρουσίασης κρίνεται απαραίτητη). Τα αποτελέσματα πρέπει να σχολιαστούν σε διαφορετικά επίπεδα και από διάφορες οπτικές γωνίες. Έλεγχο αρχικών υποθέσεων και συζήτηση σχετικά µε αποτελέσματα και αποκλίνουσες συμπεριφορές. Η παρουσίαση και ο σχολιασμός πρέπει να είναι άρρηκτα συνδεδεμένα µε το υπό διαχείριση πρόβλημα αλλά και τη σχετική συζήτηση και σύγκριση µε άλλες μελέτες. Επίσης, η όλη εμπειρική ανάλυση, παρουσίαση, συζήτηση αποτελεσμάτων κ.λ.π. πρέπει να αντιστοιχούν στα Συμπεράσματα. Κατά τη συγγραφή θα πρέπει να αποφεύγονται αναφορές σε υποδείγματα και μεθόδους που δεν είναι χρήσιμα στην πτυχιακή εργασία ή στην εμπειρική εφαρμογή. Κεφάλαια 1, 2,..., ν Σε ορισμένες περιπτώσεις (που δεν είναι σύνηθες όμως) μια εργασία χωρίζεται σε δύο ή τρία μέρη, κάθε μέρος δε, έχει ένα αριθμό κεφαλαίων. Ανεξάρτητα από το διαχωρισμό σε μέρη, η ύπαρξη κεφαλαίων είναι απαραίτητη. Σε κάθε κεφάλαιο θα υπάρχουν τα τμήματα και οι παράγραφοι. Παράδειγμα: Στο κεφάλαιο ένα έχουμε δύο τμήματα με δύο παραγράφους το κάθε τμήμα. Αυτά θα σημειωθούν ως εξής: Κεφάλαιο 1 : τίτλος του κεφαλαίου 1.1 : τίτλος του α τμήματος : τίτλος της 1ης παραγράφου : τίτλος της 2ηςπαραγράφου 1.2 : τίτλος β τμήματος τίτλος της 1ης παραγράφου : τίτλος της 2ης παραγράφου

141 141 Μέσα στις παραγράφους, εάν υπάρχουν υποπαράγραφοι αυτές μπορούν να σημειωθούν με γράμματα : α, β, γ. Σε ένα κεφάλαιο μπορούν να περιέχονται πίνακες, διαγράμματα, εικόνες. Η αρίθμησής τους μπορεί να γίνει στη βάση είτε της εργασίας, σαν σύνολο, ή του κάθε κεφαλαίου χωριστά. Παράδειγμα : Στην πρώτη περίπτωση η αρίθμηση για 5 πίνακες σ όλη την εργασία θα είναι: πίνακας 1, πίνακας 2 πίνακας 5. Στη δεύτερη περίπτωση εάν οι δύο πίνακες περιέχονται στο κεφάλαιο 1 και οι τρεις στο κεφάλαιο 2, η αρίθμηση θα γίνει ως εξής: πίνακας 1.1, πίνακας 1.2, πίνακας 2.3, πίνακας 2.4, πίνακας 2.5. Η επιλογή είναι στην ευχέρεια του συγγραφέα. Είναι όμως απαραίτητο να υπάρχει ομοιομορφία. Αυτό σημαίνει ότι για όλη την πτυχιακή εργασία θα υπάρχει ένας ενιαίος τρόπος παρουσίασης. Παρουσίαση των πινάκων. Η παρουσίαση αυτή θα πρέπει να είναι ομοιόμορφη για όλους τους πίνακες. Ένας πίνακας αποτελείται από στήλες και γραμμές. Στην αρχή κάθε στήλης και κάθε γραμμής θα πρέπει να υπάρχει σαφής επεξήγηση των δεδομένων που περιέχονται αντίστοιχα στη στήλη ή γραμμή. Πάνω από τον πίνακα θα υπάρχει ο τίτλος του πίνακα που αποτελεί ουσιαστικά εξήγηση του γενικού περιεχομένου. Ο τίτλος μπορεί να γραφεί σύμφωνα με την επιθυμία του συγγραφέα. Ένας αποδεκτός τρόπος είναι: Πίνακας 1 (ή 1.1 αν επιλεγεί κεφάλαιο 1, πίνακας 1): Τίτλος του πίνακα (με μικρά γράμματα). Σε έναν πίνακα πρέπει να περιέχονται και οι απαραίτητες επεξηγήσεις. Παράδειγμα : Στον Πίνακα 1 πρέπει να σημειωθεί το νόμισμα στο οποίο είναι εκφρασμένες οι επενδύσεις και στο ποσό στο οποίο εγγράφονται στις στήλες ή γραμμές: Πίνακας 1: Οι ελληνικές επενδύσεις την περίοδο (σε εκατομμύρια δραχμές). Αυτό σημαίνει ότι στην κάθε στήλη ή γραμμή ο αριθμός που θα περιέχεται θα αφορά εκατομμύρια δραχμές. Αντίστοιχα θα γραφεί το σύμβολο του ποσοστού (%) εφόσον στον πίνακα εκφράζονται ποσοστιαίες μεταβολές. Παράδειγμα: Πίνακας 2: Η εξέλιξη των ελληνικών επενδύσεων την περίοδο (σε %). Στην περίπτωση χρησιμοποίησης ποσοστών αυτά θα μπορούν να φθάσουν σε δύο ή τρία δεκαδικά ψηφία. Πρέπει πάντως να διατηρείται η ομοιομορφία. Απαραίτητη είναι η παρουσία της πηγής στο τέλος του πίνακα. Η εγγραφή της πηγής θα πρέπει να είναι πλήρης.

142 142 Παράδειγμα : Αν χρησιμοποιηθεί βιβλίο, η πηγή θα γραφεί ως εξής: συγγραφέας, έτος, τίτλος βιβλίου, εκδοτικός οίκος, τόπος έκδοσης, σελίδα ή πίνακας από όπου αντλήθηκαν τα στοιχεία για τον πίνακα. Αντίστοιχα θα γραφεί και η πηγή προερχόμενη από άρθρο περιοδικού ή στατιστικό δελτίο. Πολλές φορές ο συγγραφέας περιέχει στον πίνακα υπολογισμούς που έχει κάνει με βάση στοιχεία που άντλησε από μια πηγή. Τότε, πέραν της αναφοράς στην πηγή θα σημειώσει και τη φράση : «Υπολογισμοί του συγγραφέα». Συχνά είναι ανάγκη να δοθεί κάποια εξήγηση για ένα σημείο του πίνακα που δεν φαίνεται καθαρά, ή διαφοροποιείται, από τον τίτλο και την εξήγηση της στήλης ή γραμμής. Τότε χρησιμοποιείται στο τέλος του πίνακα, πριν την πηγή, η λέξη «Σημειώσεις» όπου δίδεται η εξήγηση. Ένας εύκολος τρόπος είναι η χρήση αστερίσκου (*) που συνδέει το σημείο που θέλουμε να εξηγήσουμε με την εξήγηση που δίνουμε στο τέλος του πίνακα. Παράδειγμα: Υποθέτουμε ότι το 1995 δεν έχουμε διαθέσιμα στοιχεία. Στο σημείο που αντιστοιχεί στο έτος αυτό γράφουμε μ.δ. (*) και εξηγούμε στο τέλος του πίνακα: (*) μ.δ.: μη διαθέσιμο Παρουσίαση γραφημάτων, σχεδιαγραμμάτων Ισχύει ο γενικός τρόπος παρουσίασης του πίνακα, τίτλος, πηγές, σημειώσεις. Επιπλέον είναι απαραίτητο να φαίνεται καθαρά ποιες είναι οι μεταβλητές που εκφράζονται στους άξονες των διαγραμμάτων. Συμπέρασμα Το τελευταίο κεφάλαιο περιλαμβάνει τα Συμπεράσματα-Προτάσεις όπου συνοψίζεται ολόκληρη η εργασία µε έμφαση στα αποτελέσματα που κατέληξε ο σπουδαστής και γίνονται προτάσεις για περαιτέρω έρευνα. Τα συμπεράσματα πρέπει να είναι σχετικά σύντομα (μέχρι 5 σελίδες). Η ενότητα αυτή περιλαμβάνει τα κυριότερα αποτελέσματα και συμπεράσματα της εργασίας, καθώς και συνοπτική ανακεφαλαίωση των κεφαλαίων που προηγήθηκαν. Ιδιαίτερη έμφαση πρέπει να δίνεται στο τρόπο που η μελέτη διερευνά το αρχικό ερώτημα ή προβληματισμό που τέθηκε. Προτείνεται επίσης να γίνεται αναφορά σε πιθανή συνέχεια της εργασίας ως «μελλοντική έρευνα» ή / και πως μπορεί η εργασία αυτή να συνεισφέρει στο έργο άλλων μελετητών : τι θα μπορούσε να γίνει στη συνέχεια από πλευράς μεθοδολογικής και θεωρητικής, διεύρυνσης της θέσης του συγγραφέα-σπουδαστή που εμφανίζεται στην πτυχιακή εργασία. Στο συμπέρασμα θα αναφέρουμε τι θέλαμε να βρούμε, πως καταλήξαμε εκεί (μεθοδολογία), τι θα μπορούσαμε ακόμη να κάνουμε αλλά δεν έγινε διότι δεν ήταν δυνατόν (π.χ. από έλλειψη στοιχείων), ποια ήταν τα αποτελέσματα που προήλθαν από την εργασία. Το συμπέρασμα πρέπει να είναι σαφές, περιεκτικό χωρίς πολλές «φιλοσοφίες». Ο αναγνώστης συνήθως κρίνει την εργασία από την εισαγωγή και το συμπέρασμα.

143 143 Βιβλιογραφία Μια εργασία, ιδίως πτυχιακή, βασίζεται σε μεγάλο βαθμό σε κείμενα άλλων συγγραφέων. Αυτό είναι γνωστό στον εποπτεύοντα καθηγητή και την επιτροπή. Δεν υπάρχει κανείς λόγος να προσπαθήσει ο σπουδαστής να παρουσιάσει κείμενα άλλου συγγραφέα ως δικά του. Αντίθετα εκτιμάται από τον αναγνώστη όταν ο σπουδαστής σημειώνει με σαφήνεια τις πηγές του και τη χρήση που έχει προβεί. Εάν ο σπουδαστής μεταφέρει ολόκληρη παράγραφο ενός κειμένου άλλου συγγραφέα τότε πρέπει να τη θέσει σε εισαγωγικά (). Αυτό σημαίνει ότι για κάποιο λόγο (που θα είναι προφανής) επελέγη η πλήρης αναφορά. Σε κάθε περίπτωση, πάντως, θα πρέπει να αναφέρεται η πηγή είτε στον πίνακα είτε στο κείμενο με παραπομπή σαν υποσημείωση στο τέλος της σελίδας. Η παραπομπή γίνεται συνήθως αριθμητικά με έναν αριθμό που δηλώνει ποια παραπομπή είναι από την αρχή του κειμένου της πτυχιακής εργασίας. Παράδειγμα: Στη σελίδα 14 γίνεται η έκτη παραπομπή από την αρχή της εργασίας. Αυτή θα γίνει ως εξής: (6) στο σημείο του κειμένου που απαιτείται επεξήγηση (και συνεπώς παραπομπή) και (6) στο τέλος της σελίδας όπου εξηγείται η παραπομπή αυτή. Στο τέλος της εργασίας γίνεται η βιβλιογραφική αναφορά. Υπάρχουν διάφοροι τρόποι αναγραφής της βιβλιογραφίας: κατά θέμα, κεφάλαιο, βιβλία, άρθρα. Ένας γενικά αποδεκτός τρόπος είναι η εγγραφή των συγγραφέων που χρησιμοποιήθηκαν σαν πηγή κατά αλφαβητική σειρά. Στην περίπτωση που μια υπηρεσία έχει εκδώσει ένα βιβλίο χωρίς να αναφέρεται συγγραφέας τότε η υπηρεσία αυτή θεωρείται ως συγγραφέας. Πως γίνεται η αναφορά στην περίπτωση του βιβλίου ; Σημειώνονται με τη σειρά τα εξής : Επώνυμο και όνομα του (ή των) συγγραφέα (ων), Χρόνος έκδοσης του βιβλίου, Ο τίτλος του βιβλίου με ιδιαίτερο χαρακτήρα γραμμάτων (π.χ. πλαγιαστά γράμματα), Όνομα του εκδότη, Τόπος έκδοσης. Οι πληροφορίες χωρίζουν μεταξύ τους με κόμμα :, Παράδειγμα : Γιαννίτσης Τ., 1982, Οι ξένες τράπεζες στην Ελλάδα, Εκδόσεις Gutenberg, Αθήνα. Για τα άρθρα θα πρέπει να σημειώνονται με τη σειρά τα εξής: Επώνυμο και όνομα του (των) συγγραφέα (ων), Χρόνος εμφάνισης του άρθρου, Ο τίτλος του άρθρου σε εισαγωγικά, Ο τίτλος του περιοδικού (με πλαγιαστά γράμματα)

144 144 Το νούμερο του περιοδικού, Οι αριθμοί των σελίδων (πρώτος και τελευταίος αριθμός) που περιέχουν το άρθρο. Οι πληροφορίες χωρίζουν μεταξύ τους με κόμμα :, Παράδειγμα : Karafolas, S. and Mantakas, G., 1996, A note on cost structure and economies of scale in Greek banking, Journal of Banking and Finance, 20, Μέσα στο κείμενο, η παραπομπή σε ένα συγγραφέα γίνεται σημειώνοντας το όνομα του συγγραφέα, το έτος έκδοσης, και τη σελίδα στην οποία γίνεται αναφορά. Παράδειγμα: γίνεται η παραπομπή (5) στο κείμενο σχετικά με κάτι που έχει γραφεί στη σελίδα 18 στο βιβλίο του Τάσου Γιαννίτση. Στο τέλος της σελίδας (της πτυχιακής) θα γραφεί: (5) Γιαννίτσης, Τ., 1982, σ. 18. Παραρτήματα Πολλές φορές θέλουμε να ενσωματώσουμε στο βασικό κείμενο της εργασίας μας κείμενα, παραστάσεις ή οποιαδήποτε άλλη πληροφορία. Η ενσωμάτωση αυτή φαίνεται να είναι δύσκολη για λόγους σαφήνειας του κειμένου αλλά και γενικότερα για πρακτικούς λόγους. Η λύση που εφαρμόζεται συχνά είναι η παραπομπή των κειμένων αυτών σε παραρτήματα στο τέλος του κανονικού κειμένου. Τέτοια κείμενα συχνά είναι τα ερωτηματολόγια, αναλυτικοί στατιστικοί πίνακες, ισολογισμοί εταιριών, ανακοινώσεις εταιριών, μεγάλες μαθηματικές αποδείξεις..τα κείμενα αυτά παρατίθενται στα παραρτήματα με αύξοντα αριθμό ώστε ο αναγνώστης να γνωρίζει που θα βρει την κάθε πληροφορία. Εάν η εργασία περιέχει πολλά παραρτήματα, είναι απαραίτητο να υπάρχει ξεχωριστή σελίδα στην οποία να αναφέρονται οι τίτλοι και η αρίθμηση των παραρτημάτων. ΣΥΝΤΑΞΗ ΤΗΣ ΠΤΥΧΙΑΚΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Οδηγίες Τεχνικού χαρακτήρα. Μια πτυχιακή εργασία αποσκοπεί στο να προβάλει και να αναπτύξει ένα θέμα. Η επιχειρηματολογία που θα αναπτυχθεί θα πρέπει αποσκοπεί σε κάτι συγκεκριμένο και όχι αόριστο. Σκοπός δεν είναι να παρουσιαστεί μια τεράστια (σε όγκο) εργασία (που μπορεί να είναι απλώς αποτέλεσμα «συρραφής» άλλων κειμένων). Η εργασία θα πρέπει βασικά να μελετήσει και να διαφωτίσει ένα θέμα ή πρόβλημα και στη συνέχεια να εξάγει κάποια συμπεράσματα ή ακόμη να προτείνει κάποιες λύσεις. Κάποιες συμβουλές στη σύνταξη της εργασίας : 1. Το στυλ της σύνταξης θα πρέπει να χαρακτηρίζεται από σύντομες και σαφείς φράσεις. 2. Κάθε κεφάλαιο θα πρέπει να παρέχει μια πλήρη εικόνα και ένα επιμέρους συμπέρασμα. 3. Οι παραπομπές είναι χρήσιμες αλλά δεν μπορούν να αντικαταστήσουν το βασικό κείμενο. 4. Μια πτυχιακή εργασία είναι μια επιστημονική έρευνα (έστω, στο πλαίσιο των δυνατοτήτων του σπουδαστή) και θα πρέπει να χαρακτηρίζεται από μια

145 145 αυστηρότητα. Ποιητικές εκφράσεις, προσωπικές κρίσεις συμπάθειας ή αντιπάθειας για πρόσωπα ή επιχειρήσεις, υπηρεσίες, θα πρέπει να αποφεύγονται. 5. Κάθε γνώμη του συγγραφέα σε ένα θέμα θα πρέπει να δικαιολογείται. Εάν ο συγγραφέας παρουσιάζει γνώμη άλλου συγγραφέα τότε αυτή θα πρέπει να σημειώνεται. 6. Μια εργασία αφορά συχνά στο παρελθόν, το παρόν, το μέλλον. Ο χρόνος που θα χρησιμοποιείται από τον συγγραφέα θα πρέπει να προσεχθεί ώστε το κείμενο να παρουσιάζει εννοιολογική και συντακτική συνάφεια. 7. Η γραμματική είναι μια κύρια συνιστώσα στην παρουσίαση του κειμένου. Για παράδειγμα, η στιγμή που θα χρησιμοποιηθεί το κόμμα μπορεί να αλλάξει όλη την έννοια μιας φράσης. 8. Προσοχή στα ορθογραφικά λάθη. Όσον αφορά τη συγγραφή της πτυχιακής εργασίας πρέπει να ληφθούν υπόψη τόσο η δομή που παρουσιάζεται παρακάτω όσο και οι ακόλουθοι κανόνες : Η γραμματοσειρά που χρησιμοποιείται εντός κειμένου πρέπει να είναι Times New Roman. Το μέγεθος της γραμματοσειράς προσδιορίζεται ως εξής : Τίτλοι Κεφαλαίων : 16 bold (Arial Greek) Τίτλοι ενοτήτων κεφαλαίου (υποκεφάλαια) : 14 bold (Arial Greek) Τίτλοι υποενοτήτων υποκεφαλαίων : 12 bold (Arial Greek) Κείμενο : 12 (Times New Roman) Αναφορές : 11 (Times New Roman) Η αρίθμηση των σελίδων να είναι στην κάτω εξωτερική πλευρά της σελίδας. Τα κεφάλαια και τα υποκεφάλαια πρέπει να έχουν αρίθμηση και τίτλο. Το περιθώριο των σελίδων τυπώνεται µε αριστερό / δεξιό 3,4 εκ. (1.25 inch) και µε πάνω / κάτω 2,5 εκ. (1 inch.) Αμφίπλευρη πλήρη στοίχιση του κειμένου της πτυχιακής εργασίας. Το κείμενο να είναι σε χαρτί μεγέθους Α4 και το διάστιχο να είναι 1,5. Τυπώνονται και δίνονται στην Γραμματεία 3 αντίγραφα (για την επιτροπή εξέτασης) και 2 CD - ROM σε μορφή PDF (για τις Βιβλιοθήκες του Τμήματος και του ΤΕΙ)

146 146 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ( Εξώφυλλο) ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΠΑΤΡΑΣ ΣΧΟΛΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ Τίτλος Εργασίας.. Πτυχιακή Εργασία των Επιβλέπων :. ΠΑΤΡΑ,.. 200

147 147 Παράρτημα Ιδρύματα του εξωτερικού με τα οποία συζητείται σύναψη διμερούς συνεργασίας ΧΩΡΑ ΚΥΠΡΟΣ ΚΥΠΡΟΣ ΑΓΓΛΙΑ ΑΓΓΛΙΑ ΑΓΓΛΙΑ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΟ ΙΔΡΥΜΑ University of Cyprus Cyprus University of Technology Birmingham City University University of Derby Glasgow Caledonian University

148 148 Παράρτημα Ερωτηματολόγιο προς τις επιχειρήσεις που απασχολούν σπουδαστές στα πλαίσια της Πρακτικής Άσκησης ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΚΟ ΔΕΛΤΙΟ Παρακαλώ συμπληρώστε τα στοιχεία του πληροφοριακού δελτίου που έχετε στα χέρια σας. Όλες οι πληροφορίες θεωρούνται εμπιστευτικές και θα χρησιμοποιηθούν αποκλειστικά για ερευνητικούς σκοπούς 1. Επωνυμία Επιχείρησης / Οργανισμού που εκπροσωπείτε: 2. Κλάδος Δραστηριότητας: 3. Αριθμός προσωπικού και επίπεδο εκπαίδευσης κατά ειδικότητα: Κατηγορία Εκπαίδευση 14 Σύνολο Άμεσα Παραγωγικό Διοικητικό Πωλητές Βοηθητικό Εξωτερικοί συνεργάτες 4. Ποιες είναι κατά την γνώμη σας οι τρεις σημαντικότερες ειδικότητες-κλειδιά για την αποτελεσματική λειτουργία της επιχείρησης/οργανισμού σας; Με ποιους από τους παρακάτω τρόπους αναζητάτε και προσλαμβάνετε προσωπικό όταν το χρειάζεστε; (Απαντήστε επιλέγοντας μέχρι δύο απαντήσεις) i. Με τις διαδικασίες του Δημόσιου Τομέα ii. Μέσω αγγελιών σε εφημερίδες iii. Με συστάσεις από γνωστούς iv. Μέσω ΟΑΕΔ v. Με υπηρεσίες ιδιωτικών εταιριών εξεύρεσης προσωπικού vi. Αν βρεθεί κάποιος(α) εξαιρετικός(ή) τον προσλαμβάνω 14 1:Βασική ή καμία εκπαίδευση, 2: Γυμνάσιο-Λύκειο, 3: ΑΕΙ-ΤΕΙ, 4: Επαγγελματική, 5:Μεταπτυχιακές Σπουδές. Αναγράφεται ο αριθμός των εργαζομένων.

149 Πόσο ικανοποιημένοι είστε από τους σπουδαστές του Τμήματος Διοίκησης Επιχειρήσεων που απασχολήσατε στην επιχείρησή σας αναφορικά με τους παρακάτω τομείς (σημειώστε με ): Τομέας Πολύ Μέτρια Καθόλου Γνώσεις στο αντικείμενο των σπουδών τους Επικοινωνία με προϊσταμένους τους Προσαρμογή στο εργασιακό περιβάλλον Ανάπτυξη Πρωτοβουλιών Εξοικείωση με νέες τεχνολογίες Ενδιαφέρον για την επιχείρηση/οργανισμό Υπευθυνότητα Εργασιακή Εμπειρία Άλλο (προσδιορίστε. 7. Αναφέρατε τα τρία περισσότερο σημαντικά μειονεκτήματα των πτυχιούχων του Τμήματος Διοίκησης Επιχειρήσεων θεωρώντας τους σαν εργαζόμενους στην επιχείρηση/οργανισμό σας Αναφέρατε τα τρία περισσότερο σημαντικά πλεονεκτήματα των πτυχιούχων του Τμήματος Διοίκησης Επιχειρήσεων θεωρώντας τους σαν εργαζόμενους στην επιχείρηση/οργανισμό σας

150 150 Παράρτημα Συμπεράσματα από την Επεξεργασία των Ερωτηματολογίων προς τους Σπουδαστές

151 151

152 152

153 153

154 154

155 155

156 156

157 157

158 158

159 159

160 160

161 161

162 162

163 163

164 164

165 165

166 166

167 167

168 168 Στους πίνακες που ακολουθούν επιτελέσθη στατιστική ανάλυση (SPSS ver 18) προκειμένου μέσα από σχετικούς ελέγχους (Mann-Whitney test) να διαφανεί η στατιστικά σημαντική διαφοροποίηση των μέσων τιμών των βαθμολογιών στις μεταβλητές του ερωτηματολογίου μεταξύ πρώτου και δευτέρου εξαμήνου. Όπου εμφανίζεται στον πίνακα αστερίσκος * σημαίνει ότι υπάρχει στατιστικά σημαντική διαφορά για τις μέσες τιμές των βαθμολογιών μεταξύ του χειμερινού και του εαρινού εξαμήνου για επίπεδο σημαντικότητας α = 0,05 Με τον τρόπο αυτό μπορεί να φανεί το κατά πόσον η διαδικασία εσωτερικής αξιολόγησης μπορεί να λειτουργήσει ως μοχλός ανάπτυξης της εκπαιδευτικής διαδικασίας του Τμήματος.

169 169 ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ 1. Οι στόχοι του μαθήματος ήταν σαφείς; ΜΕΣΗ ΒΑΘΜΟΛΟΓΙΑ ΧΕΙΜΕΡΙΝΟΥ ΕΞΑΜΗΝΟΥ Α.Ε ΜΕΣΗ ΒΑΘΜΟΛΟΓΙΑ ΕΑΡΙΝΟΥ ΕΞΑΜΗΝΟΥ Α.Ε ΜΕΣΗ ΒΑΘΜΟΛΟΓΙΑ ΕΠΙ ΤΟΥ ΣΥΝΟΛΟΥ Α.Ε ,12* 4,21 4,18 2. Η ύλη που καλύφθηκε ανταποκρινόταν στους στόχους του μαθήματος; 4,21 4,25 4,23 3. Η ύλη που διδάχθηκε ήταν καλά οργανωμένη; 4,31* 4,39 4,36

170 170 ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ 4. Το εκπαιδευτικό υλικό που χρησιμοποιήθηκε βοήθησε στην καλύτερη κατανόηση του θέματος; ΜΕΣΗ ΒΑΘΜΟΛΟΓΙΑ ΧΕΙΜΕΡΙΝΟΥ ΕΞΑΜΗΝΟΥ Α.Ε ΜΕΣΗ ΒΑΘΜΟΛΟΓΙΑ ΕΑΡΙΝΟΥ ΕΞΑΜΗΝΟΥ Α.Ε ΜΕΣΗ ΒΑΘΜΟΛΟΓΙΑ ΕΠΙ ΤΟΥ ΣΥΝΟΛΟΥ Α.Ε ,10 4,06 4,08 5. Τα εκπαιδευτικά βοηθήματα («συγγράμματα», σημειώσεις, πρόσθετη βιβλιογραφία) χορηγήθηκαν εγκαίρως; 1,38 1,40 1,41 6. Πόσο ικανοποιητικό βρίσκετε το βιβλίο(α) ή τις σημειώσεις; 3,89* 4,00* 3,94 7. Θεωρείτε πως το επίπεδο δυσκολίας του μαθήματος, ήταν υψηλό για το έτος που διδάσκεται; 3,18 3,14 3,16

171 171 ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΜΕΣΗ ΒΑΘΜΟΛΟΓΙΑ ΧΕΙΜΕΡΙΝΟΥ ΕΞΑΜΗΝΟΥ Α.Ε ΜΕΣΗ ΒΑΘΜΟΛΟΓΙΑ ΕΑΡΙΝΟΥ ΕΞΑΜΗΝΟΥ Α.Ε ΜΕΣΗ ΒΑΘΜΟΛΟΓΙΑ ΕΠΙ ΤΟΥ ΣΥΝΟΛΟΥ Α.Ε Είναι απαραίτητη η χρήση γνώσεων, από αλλά μαθήματα προηγούμενων εξαμήνων; 3,33 3,32 3,32 9. Πως κρίνετε το επίπεδο δυσκολίας του μαθήματος για το έτος του; 3,39 3,41 3,40

172 172 ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ 10. Θεωρείτε χρήσιμη την ύπαρξη Ασκήσεων Πράξεων, ενισχυτικών, φροντιστηριακών μαθημάτων; ΜΕΣΗ ΒΑΘΜΟΛΟΓΙΑ ΧΕΙΜΕΡΙΝΟΥ ΕΞΑΜΗΝΟΥ Α.Ε ΜΕΣΗ ΒΑΘΜΟΛΟΓΙΑ ΕΑΡΙΝΟΥ ΕΞΑΜΗΝΟΥ Α.Ε ΜΕΣΗ ΒΑΘΜΟΛΟΓΙΑ ΕΠΙ ΤΟΥ ΣΥΝΟΛΟΥ Α.Ε ,33 1,38 1, Θεωρείτε ότι πρέπει να υπάρχουν επαναληπτικά μαθήματα, εφ όλης της ύλης στο τέλος του εξαμήνου; 1,63 1,65 1, Υπήρχε σχετικό ερευνητικό υλικό στη βιβλιοθήκη; 5,01 5,

173 173 ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ 14. Υπήρχε καθοδήγηση από τον Διδάσκοντα; ΜΕΣΗ ΒΑΘΜΟΛΟΓΙΑ ΧΕΙΜΕΡΙΝΟΥ ΕΞΑΜΗΝΟΥ Α.Ε ΜΕΣΗ ΒΑΘΜΟΛΟΓΙΑ ΕΑΡΙΝΟΥ ΕΞΑΜΗΝΟΥ Α.Ε ΜΕΣΗ ΒΑΘΜΟΛΟΓΙΑ ΕΠΙ ΤΟΥ ΣΥΝΟΛΟΥ Α.Ε ,33* 4,41 4, Τα σχόλια του διδάσκοντος ήταν εποικοδομητικά και αναλυτικά; 4,53 4,56 4, Η συγκεκριμένη εργασία σας βοήθησε να κατανοήσετε το συγκεκριμένο θέμα; 4,52 4,56 4,54

174 174 ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ 17. Πιστεύετε πως η εφαρμογή των ηλεκτρονικών υπηρεσιών γραμματείας, έχει βελτιώσει τις υπηρεσίες του Τμήματος; ΜΕΣΗ ΒΑΘΜΟΛΟΓΙΑ ΧΕΙΜΕΡΙΝΟΥ ΕΞΑΜΗΝΟΥ Α.Ε ΜΕΣΗ ΒΑΘΜΟΛΟΓΙΑ ΕΑΡΙΝΟΥ ΕΞΑΜΗΝΟΥ Α.Ε ΜΕΣΗ ΒΑΘΜΟΛΟΓΙΑ ΕΠΙ ΤΟΥ ΣΥΝΟΛΟΥ Α.Ε ,35 3,41 3, Είστε ευχαριστημένοι από τον χρόνο ανταπόκρισης της γραμματείας στις αιτήσεις σας; 2,75 2,71 2, Ο χρόνος εξυπηρέτησης φοιτητών που προσφέρει η γραμματεία είναι επαρκής; 2,44 2,48 2,46

175 175 ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ 20. Οργανώνει καλά την παρουσίαση της ύλης στα μαθήματα; ΜΕΣΗ ΒΑΘΜΟΛΟΓΙΑ ΧΕΙΜΕΡΙΝΟΥ ΕΞΑΜΗΝΟΥ Α.Ε ΜΕΣΗ ΒΑΘΜΟΛΟΓΙΑ ΕΑΡΙΝΟΥ ΕΞΑΜΗΝΟΥ Α.Ε ΜΕΣΗ ΒΑΘΜΟΛΟΓΙΑ ΕΠΙ ΤΟΥ ΣΥΝΟΛΟΥ Α.Ε ,40 4,43 4, Επιτυγχάνει να διεγείρει το ενδιαφέρον για το αντικείμενο του μαθήματος; 4,26 4,29 4, Αναλύει και παρουσιάζει τις έννοιες με τρόπο απλό και ενδιαφέροντα χρησιμοποιώντας παραδείγματα; 4,40 4,46 4,43

176 176 ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ 23. Ενθαρρύνει τους φοιτητές να διατυπώνουν απορίες και ερωτήσεις και να αναπτύξουν την κρίση τους; ΜΕΣΗ ΒΑΘΜΟΛΟΓΙΑ ΧΕΙΜΕΡΙΝΟΥ ΕΞΑΜΗΝΟΥ Α.Ε ΜΕΣΗ ΒΑΘΜΟΛΟΓΙΑ ΕΑΡΙΝΟΥ ΕΞΑΜΗΝΟΥ Α.Ε ΜΕΣΗ ΒΑΘΜΟΛΟΓΙΑ ΕΠΙ ΤΟΥ ΣΥΝΟΛΟΥ Α.Ε ,41 4,43 4, Είναι συνεπής στις υποχρεώσεις του/της (παρουσία στα μαθήματα, έγκαιρη διόρθωση εργασιών ή εργαστηριακών αναφορών, ώρες συνεργασίας με τους φοιτητές, κλπ); 4,59 4,61 4, Είναι γενικά προσιτός στους φοιτητές; 4,51 4,50 4,51

177 177 ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ 26. Πώς κρίνετε το επίπεδο δυσκολίας του εργαστηρίου για το εξάμηνό του; ΜΕΣΗ ΒΑΘΜΟΛΟΓΙΑ ΧΕΙΜΕΡΙΝΟΥ ΕΞΑΜΗΝΟΥ Α.Ε ΜΕΣΗ ΒΑΘΜΟΛΟΓΙΑ ΕΑΡΙΝΟΥ ΕΞΑΜΗΝΟΥ Α.Ε ΜΕΣΗ ΒΑΘΜΟΛΟΓΙΑ ΕΠΙ ΤΟΥ ΣΥΝΟΛΟΥ Α.Ε ,24 4,20 4, Είναι επαρκείς οι σημειώσεις ως προς τις εργαστηριακές ασκήσεις; 4,62 4,60 4, Εξηγούνται καλά οι βασικές αρχές των ασκήσεων; 4,69 4,71 4,70

178 178 ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ 29. Είναι επαρκής ο εξοπλισμός του εργαστηρίου; ΜΕΣΗ ΒΑΘΜΟΛΟΓΙΑ ΧΕΙΜΕΡΙΝΟΥ ΕΞΑΜΗΝΟΥ Α.Ε ΜΕΣΗ ΒΑΘΜΟΛΟΓΙΑ ΕΑΡΙΝΟΥ ΕΞΑΜΗΝΟΥ Α.Ε ΜΕΣΗ ΒΑΘΜΟΛΟΓΙΑ ΕΠΙ ΤΟΥ ΣΥΝΟΛΟΥ Α.Ε ,82 3,84 3, Παρακολουθώ τακτικά τις διαλέξεις 4,52 4,50 4, Χρησιμοποιώ την βιβλιοθήκη 3,03 3,00 3,01

179 179 ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ 32. Ανταποκρίνομαι συστηματικά στις γραπτές εργασίες / ασκήσεις ΜΕΣΗ ΒΑΘΜΟΛΟΓΙΑ ΧΕΙΜΕΡΙΝΟΥ ΕΞΑΜΗΝΟΥ Α.Ε ΜΕΣΗ ΒΑΘΜΟΛΟΓΙΑ ΕΑΡΙΝΟΥ ΕΞΑΜΗΝΟΥ Α.Ε ΜΕΣΗ ΒΑΘΜΟΛΟΓΙΑ ΕΠΙ ΤΟΥ ΣΥΝΟΛΟΥ Α.Ε ,28 4,25 4, Μελετώ συστηματικά την ύλη. 3,82 3,78 3, Αφιερώνω χρόνο εβδομαδιαία για μελέτη του συγκεκριμένου μαθήματος: 2,77 2,79 2,78

180 180 ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ 35. Πως κρίνετε την υπάρχουσα βιβλιογραφία και την πρόσβαση σε αυτή, στην βιβλιοθήκη του Τ.Ε.Ι.; ΜΕΣΗ ΒΑΘΜΟΛΟΓΙΑ ΧΕΙΜΕΡΙΝΟΥ ΕΞΑΜΗΝΟΥ Α.Ε ΜΕΣΗ ΒΑΘΜΟΛΟΓΙΑ ΕΑΡΙΝΟΥ ΕΞΑΜΗΝΟΥ Α.Ε ΜΕΣΗ ΒΑΘΜΟΛΟΓΙΑ ΕΠΙ ΤΟΥ ΣΥΝΟΛΟΥ Α.Ε ,90 3,95 3, Θεωρείτε απαραίτητη την δημιουργία μεταπτυχιακού από την σχολή ή το τμήμα; 1,69 1,73 1, Θεωρείτε απαραίτητη την δημιουργία ερευνητικού εργαστηρίου (δυνατότητα συμμετοχής φοιτητών σε κοινοτικά και ευρωπαϊκά projects); 1,71 1,68 1,70