ΕΥΡΩΠΑΪΚΉ ΕΠΙΤΡΟΠΉ ΚΑΤΆ ΤΟΥ ΡΑΤΣΙΣΜΟΎ ΚΑΙ ΤΗΣ ΜΙΣΑΛΛΟ ΟΞΊΑΣ

Transcript

1 CRI(97)36 Version grecque Greek version ΕΥΡΩΠΑΪΚΉ ΕΠΙΤΡΟΠΉ ΚΑΤΆ ΤΟΥ ΡΑΤΣΙΣΜΟΎ ΚΑΙ ΤΗΣ ΜΙΣΑΛΛΟ ΟΞΊΑΣ ΣΎΣΤΑΣΗ ΓΕΝΙΚΉΣ ΠΟΛΙΤΙΚΉΣ ΤΗΣ ECRI ΑΡΙΘ. 2: ΕΙ ΙΚΕΥΜΈΝΑ ΣΏΜΑΤΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΑΤΑΠΟΛΈΜΗΣΗ ΤΟΥ ΡΑΤΣΙΣΜΟΎ, ΤΗΣ ΞΕΝΟΦΟΒΊΑΣ, ΤΟΥ ΑΝΤΙΣΗΜΙΤΙΣΜΟΎ ΚΑΙ ΤΗΣ ΜΙΣΑΛΛΟ ΟΞΊΑΣ ΣΕ ΕΘΝΙΚΌ ΕΠΊΠΕ Ο Στρασβούργο, 13 Ιουνιος 1997

2 Secretariat of ECRI Directorate General of Human Rights and Legal Affairs Council of Europe F STRASBOURG Cedex Tel.: +33 (0) Fax: +33 (0) combat.racism@coe.int Επισκεφθείτε το web site µας:

3 Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή κατά του Ρατσισµού και της Μισαλλοδοξίας (ECRI): Θυµίζοντας τη ιακήρυξη που υιοθετήθηκε από τους Αρχηγούς Κρατών και Κυβερνήσεων των Κρατών µελών του Συµβουλίου της Ευρώπης στη Συνάντηση Κορυφής που έγινε στη Βιέννη στις 8-9 Οκτωβρίου 1993 Θυµίζοντας ότι το Σχέδιο ράσης, για την καταπολέµηση του ρατσισµού, της ξενοφοβίας, του αντισηµιτισµού και της µισαλλοδοξίας, που αναπτύχθηκε ως τµήµα της ιακήρυξης αυτής, ανάθεσε στην Επιτροπή Υπουργών να ιδρύσει την Ευρωπαϊκή Επιτροπή κατά του Ρατσισµού και της Μισαλλοδοξίας, στην οποία δόθηκε η εντολή, µεταξύ άλλων, να διατυπώσει συστάσεις γενικής πολιτικής για τα Κράτη µέλη Λαµβάνοντας υπόψη το Ψήφισµα 48/134 που υιοθετήθηκε από τη Γενική Συνέλευση των Ηνωµένων Εθνών στις 20 εκεµβρίου 1993 για τα Εθνικά Θεσµικά Όργανα για την Προαγωγή και την Προστασία των Ανθρωπίνων ικαιωµάτων Λαµβάνοντας υπόψη επίσης τις θεµελιώδεις αρχές που τέθηκαν στην πρώτη ιεθνή Συνάντηση των Εθνικών Θεσµικών Οργάνων για την Προαγωγή και Προστασία των Ανθρωπίνων ικαιωµάτων που έγινε στο Παρίσι στις 7-9 Οκτωβρίου 1991 (γνωστές ως "Αρχές του Παρισιού") Θυµίζοντας τα διάφορα Ψηφίσµατα που υιοθετήθηκαν από την πρώτη και δεύτερη Ευρωπαϊκή συνάντηση των Εθνικών Θεσµικών Οργάνων για την Προαγωγή και Προστασία των Ανθρωπίνων ικαιωµάτων που έγιναν αντίστοιχα στο Στρασβούργο στις 7-9 Νοεµβρίου 1994 και στην Κοπεγχάγη στις Ιανουαρίου 1997 Λαµβάνοντας επίσης υπόψη την εργασία που έγινε από την ιευθύνουσα Επιτροπή Ανθρωπίνων ικαιωµάτων (CDDH) σχετικά µε την ίδρυση Ανεξάρτητων Εθνικών Θεσµικών Οργάνων Ανθρωπίνων ικαιωµάτων ίνοντας έµφαση στο ότι η καταπολέµηση του ρατσισµού, της ξενοφοβίας, του αντισηµιτισµού και της µισαλλοδοξίας αποτελεί ένα αναπόσπαστο τµήµα της προστασίας και προαγωγής των θεµελιωδών ανθρωπίνων δικαιωµάτων Θυµίζοντας την πρόταση της ECRI για την ενίσχυση της ρήτρας της µη διάκρισης (Άρθρο 14) της Ευρωπαϊκής Σύµβασης Ανθρωπίνων ικαιωµάτων Βαθύτατα πεπεισµένη ότι όλοι πρέπει να προστατεύονται ενάντια στη διάκριση που βασίζεται σε φυλή, χρώµα, γλώσσα, θρησκεία ή εθνική ή εθνοτική καταγωγή ή ενάντια σε διάκριση που µπορεί έµµεσα να πηγάζει από την εφαρµογή του νόµου στις περιοχές αυτές Πεπεισµένη για την ανάγκη παραχώρησης υψηλής προτεραιότητας σε µέτρα που στοχεύουν στην πλήρη εφαρµογή νοµοθεσίας και πολιτικής που σκοπεύει στην καταπολέµηση του ρατσισµού, της ξενοφοβίας, του αντισηµιτισµού και της µισαλλοδοξίας Θυµίζοντας ότι µια αποτελεσµατική στρατηγική εναντίον του ρατσισµού, της ξενοφοβίας, του αντισηµιτισµού και της µισαλλοδοξίας εξαρτάται κατά µεγάλο µέρος στη διεύρυνση της ενηµέρωσης, την πληροφόρηση και την εκπαίδευση του κοινού καθώς επίσης και στην προστασία και την προαγωγή των δικαιωµάτων των ατόµων που ανήκουν σε µειονοτικές οµάδες Λαµβάνοντας υπόψη τη Σύσταση Αριθ. R (85) 13 της Επιτροπής Υπουργών για το θεσµό του Συνήγορου του Πολίτη (Ombudsman) 3

4 Πεπεισµένη ότι ειδικευµένα σώµατα για την καταπολέµηση του ρατσισµού, της ξενοφοβίας, του αντισηµιτισµού και της µισαλλοδοξίας σε εθνικό επίπεδο µπορούν να συνεισφέρουν ουσιαστικά µε µια ποικιλία τρόπων στην ενδυνάµωση της αποτελεσµατικότητας ενός φάσµατος µέτρων πού λαµβάνονται στο πεδίο αυτό και στην παροχή συµβουλών και πληροφοριών στις εθνικές αρχές Καλωσορίζοντας το γεγονός ότι τέτοια ειδικευµένα σώµατα έχουν ήδη ιδρυθεί και λειτουργούν σε αρκετά Κράτη µέλη Αναγνωρίζοντας ότι τέτοια σώµατα πιθανόν να ποικίουν σε µορφή σύµφωνα µε τις συνθήκες των Κρατών µελών και µπορούν ν αποτελούν τµήµα ενός σώµατος µ ευρύτερους αντικειµενικούς σκοπούς στο πεδίο των ανθρωπίνων δικαιωµάτων γενικά Αναγνωρίζοντας επίσης την ανάγκη των ίδιων των κυβερνήσεων να παρέχουν πληροφορίες και να είναι προσιτές στα ειδικευµένα σώµατα και να τα συµβουλεύονται σε θέµατα σχετικά µε τη λειτουργία τους συνιστά στις Κυβερνήσεις των Κρατών µελών: 1. να εξετάσουν προσεκτικά τη δυνατότητα ίδρυσης ενός ειδικευµένου σώµατος για την καταπολέµηση του ρατσισµού, της ξενοφοβίας, του αντισηµιτισµού και της µισαλλοδοξίας σε εθνικό επίπεδο, αν δεν υπάρχει ήδη ένα τέτοιο σώµα 2. κατά την εξέταση του ρωτήµατος αυτού, να χρησιµοποιήσουν ως οδηγό και πηγή έµπνευσης τις βασικές αρχές που εκτίθενται στο παράρτηµα της σύστασης αυτής, και να παρουσιάσουν έναν αριθµό εναλλακτικών λύσεων για συζήτηση σε εθνικό επίπεδο. 4

5 Παράρτηµα της σύστασης γενικής πολιτικής της ECRI Αριθ. 2 Βασικές αρχές σχετικά µε ειδικευµένα σώµατα για την καταπολέµηση του ρατσισµού, της ξενοφοβίας, του αντισηµιτισµού και της µισαλλοδοξίας σε εθνικό επίπεδο Κεφάλαιο Α: Οι Νόµοι που ιδρύουν ειδικευµένα σώµατα ικαιοδοσία Αρχή 1 1. Στα ειδικευµένα σώµατα πρέπει να δοθεί δικαιοδοσία που θεσπίζετε σαφώς σε συνταγµατικό ή άλλο νοµοθετικό κείµενο. 2. Η δικαιοδοσία των ειδικευµένων σωµάτων πρέπει να προσδιορίζει τη σύνθεσή τους, τις περιοχές της αρµοδιότητάς τους, τις νοµοθε νοµοθετηµένες νες εξουσίες τους, την υπαγωγή τους σε έλεγχο και τη χρηµατοδότησή τους. Κεφάλαιο Β: Εναλλακτικές µορφές ειδικευµένων σωµάτων Αρχή 2 1. Σύµφωνα µε τις νοµικές και διοικητικές παραδόσεις των κρατών στα οποία ιδρύονται, τα ειδικευµένα σώµατα µπορεί να λάβουν διαφορετικές µορφές. 2. Ο ρόλος και οι λειτουργίες που εκτίθενται στις παραπάνω αρχές, πρέπει να εκπληρώνονται από σώµατα που µπορεί να λαµβάνουν τη µορφή, για παράδειγµα, εθνικών επιτροπών φυλετικής ισότητας, συνήγορου του πολίτη ενάντια στην εθνική διάκριση, Κέντρα/Γραφεία για την καταπολέµηση του ρατσισµού και την προώθηση ίσων ευκαιριών, ή άλλες µορφές, περιλαµβανοµένων των σωµάτων µε ευρύτερους αντικειµενικούς σκοπούς στο πεδίο των ανθρωπίνων δικαιωµάτων γενικά. Κεφάλαιο Γ: Λειτουργίες κι ευθύνες των ειδικευµένων σωµάτων Αρχή 3 Ανάλογα µε τις εθνικές συνθήκες, το νόµο και την πρακτική, τα ειδικευµένα σώµατα θα πρέπει να έχουν όσο το δυνατό περισσότερες από τις παρακάτω λειτουργίες κι ευθύνες: α. να εργάζονται για την κατάργηση των διαφόρων µορφών διάκρισης που εκτίθενται στο προοίµιο και να προωθούν την ισότητα των ευκαιριών και τις καλές σχέσεις µεταξύ των ατόµων που ανήκουν σε όλες τις διαφορετικές οµάδες στην κοινωνία 5

6 β. να ελέγχουν το περιεχόµενο και την επίδραση της νοµοθεσίας και των διοικητικών πράξεων για το πόσο σχετικές είναι µε το στόχο της καταπολέµησης του ρατσισµού, της ξενοφοβίας, του αντισηµιτισµού και της µισαλλοδοξίας και να κάνουν προτάσεις, αν είναι απαραίτητο, για πιθανές τροποποιήσεις σε τέτοιου είδους νοµοθεσία γ. να συµβουλεύουν τις νοµοθετικές και διοικητικές αρχές µε σκοπό να βελτιώσουν τους κανονισµούς και την πρακτική στους σχετικούς τοµείς δ. να παρέχουν βοήθεια και υποστήριξη στα θύµατα, περιλαµβανοµένης της νοµικής βοήθειας, ώστε να διασφαλίσουν τα δικαιώµατά τους απέναντι στα θεσµικά όργανα και τα δικαστήρια ε. ανάλογα µε το νοµικό πλαίσιο της κάθε χώρας, να έχουν δικαίωµα προσφυγής στα δικαστήρια ή άλλες δικαστικές αρχές, αν και όταν είναι απαραίτητο στ. ν ακούν και να εξετάζουν παράπονα και προσφυγές σχετικά µε συγκεκριµένες υποθέσεις και ν αναζητούν διακανονισµούς είτε µέσω φιλικού συµβιβασµού είτε, µέσα στα όρια του νόµου, µέσω δεσµευτικών και εκτελεστικών αποφάσεων ζ. να έχουν κατάλληλες εξουσίες για την απόκτηση αποδεικτικών στοιχείων και πληροφοριών για την εκτέλεση των λειτουργιών τους σύµφωνα µε το στ. παραπάνω η. να παρέχουν πληροφορίες και συµβουλές σε αρµόδια σώµατα και θεσµικά όργανα, περιλαµβανοµένων των Κρατικών σωµάτων και θεσµικών οργάνων θ. να εκδίδουν συµβουλές για τα πρότυπα πρακτικής της µη διάκρισης σε συγκεκριµένες περιοχές, οι οποίες είτε έχουν την ισχύ νόµου είτε είναι προαιρετικές στην εφαρµογή τους ι. να προωθούν και να συνεισφέρουν στην εκπαίδευση ορισµένων οµάδωνκλειδιών, χωρίς αυτό να περιορίζει τον πρωτεύοντα εκπαιδευτικό ρόλο που έχουν οι σχετικές επαγγελµατικές οργανώσεις ια. ιβ. ιγ. να προάγουν την ενηµέρωση του κοινού για θέµατα διάκρισης και να παράγουν και να δηµοσιεύουν κατάλληλες πληροφορίες κι έγγραφα να υποστηρίζουν και να ενθαρρύνουν οργανώσεις µε αντικειµενικούς σκοπούς παρόµοιους µ εκείνους του ειδικευµένου σώµατος να λαµβάνουν υπόψη και ν αντανακλούν, όπως αρµόζει, τις ανησυχίες τέτοιων οργανώσεων. 6

7 Κεφάλαιο : ιοίκηση και λειτουργία των ειδικευµένων σωµάτων Σύνθεση Αρχή 4 Η σύνθεση των ειδικευµένων σωµάτων που παίρνουν τη µορφή επιτροπών και λοιπά, θα πρέπει ν αντανακλά την κοινωνία γενικά και την ποικιλότητα της. Ανεξαρτησία κι ευθύνη Αρχή 5 1. Τα ειδικευµένα σώµατα θα πρέπει να εφοδιάζονται µε επαρκείς χρηµατικούς πόρους για να διεκπεραιώνουν τις λειτουργίες τους και τις ευθύνες τους αποτελεσµατικά, και οι πόροι θα πρέπει να υπόκεινται σε ετήσια έγκριση της Βουλής. 2. Τα ειδικευµένα σώµατα θα πρέπει να λειτουργούν χωρίς παρεµβάσεις από το Κράτος και µε όλες τις εγγυήσεις που είναι απαραίτητες για την ανεξαρτησία τους περιλαµβανοµένης της ελευθερίας να διορίζουν το δικό τους προσωπικό, να διαχειρίζονται τους πόρους τους όπως κρίνουν κατάλληλο και να εκφράζουν δηµόσια τη γνώµη τους. 3. Τα ειδικευµένα σώµατα θα πρέπει να παρέχουν ανεξάρτητα αναφορές της δράσεώς τους βάσει σαφών και, όπου είναι δυνατό, ικανών να µετρηθούν αντικειµενικών στόχων για συζήτηση στη Βουλή. 4. Οι δικαιοδοσίες των ειδικευµένων σωµάτων θα πρέπει να περιγράφουν µε σαφήνεια τις διατάξεις για το διορισµό των µελών τους και θα πρέπει να περιέχουν κατάλληλα µέτρα προστασίας κατά της αυθαίρετης απόλυσης ή της αυθαίρετης µη-ανανέωσης ενός διορισµού, όπου η ανανέωση θα ήταν η φυσιολογική πορεία. Ευκολία πρόσβασης Αρχή 6 1. Τα ειδικευµένα σώµατα θα πρέπει να είναι προσιτά σε αυτούς των οποίων τα δικαιώµατα έχουν σκοπό να προστατέψουν. 2. Τα ειδικευµένα σώµατα θα πρέπει να εξετάσουν, όπου αυτό χρειάζεται, την ίδρυση τοπικών γραφείων µε σκοπό την αύξηση της ευκολίας πρόσβασής τους και τη βελτίωση της αποτελεσµατικότητας της επιµορφωτικής και εκπαιδευτικής λειτουργίας τους. 7

8 Κεφάλαιο Ε: Τρόπος λειτουργίας των ειδικευµένων σωµάτων Αρχή 7 1. Τα ειδικευµένα σώµατα θα πρέπει να λειτουργούν κατά τρόπο που µεγιστοποιεί την ποιότητα της έρευνας και των συµβουλών τους, και συνεπώς την αξιοπιστία τους, και µε τις εθνικές αρχές και µε τις κοινότητες των οποίων τα δικαιώµατα επιδιώκουν να διατηρήσουν και ν αυξήσουν. 2. Όταν ιδρύσουν ειδικευµένα σώµατα, τα Κράτη µέλη θα πρέπει να εξασφαλίσουν ότι τα σώµατα αυτά έχουν την κατάλληλη πρόσβαση στις κυβερνήσεις, ότι τους παρέχονται από τις κυβερνήσεις επαρκείς πληροφορίες για να έχουν τη δυνατότητα να εκτελέσουν τις λειτουργίες τους και ότι τα συµβουλεύονται πλήρως σε θέµατα που τα αφορούν. 3. Τα ειδικευµένα σώµατα θα πρέπει να εξασφαλίσουν ότι λειτουργούν κατά τρόπο που είναι σαφώς πολιτικά ανεξάρτητος. 8

9

10