Ο.Σ.Υ.Ε ΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑ ΣΩΦΡΟΝΙΣΤΙΚΩΝ ΥΠΑΛΛΗΛΩΝ ΕΛΛΑΔΑΣ ΕΔΡΑ ΚΟΡΥΔΑΛΛΟΣ ΣΟΛΩΜΟΥ 2 Τ.Θ Τ.Κ ΤΗΛ FAX

Transcript

1 Ο.Σ.Υ.Ε ΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑ ΣΩΦΡΟΝΙΣΤΙΚΩΝ ΥΠΑΛΛΗΛΩΝ ΕΛΛΑΔΑΣ ΕΔΡΑ ΚΟΡΥΔΑΛΛΟΣ ΣΟΛΩΜΟΥ 2 Τ.Θ Τ.Κ ΤΗΛ FAX osye@otenet.gr ΜΕΛΟΣ Α.Δ.Ε.Δ.Υ Κορυδαλλός, 3 Ιούλη 2012 Αριθ. Πρωτ. 302 ΠΡΟΣ: Κοιν/ση: Υπουργό Δικαιοσύνης, Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων κ. Αντώνη Ρουπακιώτη Υφυπουργό Δικαιοσύνης, Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων κ. Κώστα Καραγκούνη Γενικό Γραμματέα Αντεγκληματικής Πολιτικής κ. Μαρίνο Σκανδάμη Κύριε Υπουργέ, Κύριε Υφυπουργέ, Σε συνέχεια των συναντήσεών μας και τις εποικοδομητικής συζήτησής μας στις 27/6/2012, σας υποβάλουμε το παρόν υπόμνημα στο οποίο εμπεριέχονται τα κυριότερα προβλήματα του εργασιακού μας χώρου και σχετικές προτάσεις για την επίλυσή τους. Για την γενικότερη και πληρέστερη ενημέρωσή σας συνημμένα σας υποβάλουμε και επικαιροποιημένο αντίγραφο τους Διεκδικητικού μας Πλαισίου όπως αυτό ψηφίστηκε στο 36 ο συνέδριο της Ομοσπονδίας μας, στο οποίο κατά την γνώμη μας εμπεριέχονται ρηξικέλευθες προτάσεις απαραίτητες για την επαναδιατύπωση των στόχων και της βελτίωσης του σωφρονιστικού συστήματος στην χώρα μας. 1) ΑΠΟΣΥΜΦΟΡΗΣΗ ΚΡΑΤΟΥΜΕΝΩΝ Όλες σχεδόν οι κατά καιρούς πολιτικές ηγεσίες για να αντιμετωπίσουν το πρόβλημα της υπερσυμφόρησης των κρατουμένων προχωρούν σε κατάρτιση νόμων, θεσπίζοντας ειδικές διατάξεις για την αποφυλάκιση. Η τελευταία προσπάθεια προς αυτήν την κατεύθυνση έγινε με τον νόμο 4043/2012 ο οποίος όμως δεν κατόρθωσε στην τελική του μορφή να δώσει απτά αποτελέσματα και μέχρι στιγμής δικαιώθηκαν οι αρχικές μας εκτιμήσεις ότι δεν θα αποφυλακιστούν πάνω από

2 κρατούμενοι χαμηλής εγκληματικότητας και παραβατικής συμπεριφοράς και αυτοί μάλιστα σε βάθος χρόνου 10 μηνών. Αυτή τη στιγμή ο συνολικός αριθμός των κρατούμενων ξεπέρνα τους ενώ ταυτόχρονα η συνολική χωρητικότητα είναι 8000 έως 9000 θέσεις. Σε φυλακές όπως του Κορυδαλλού, Ιωαννίνων, Λάρισας, Κομοτηνής, Αλικαρνασσού και άλλες ο δείκτης υπερπλήρωσης των κρατουμένων ξεπερνά το %. Μέχρι το τέλος του έτους εκτιμούμε ότι η συνάρτηση του ρυθμού της εγκληματικότητας και των προφυλακίσεων θα έχει ως αποτέλεσμα ο συνολικός αριθμός κρατουμένων να ξεπεράσει τους Ταυτόχρονα λόγω αυτής της υπερσυμφόρησης που αντιμετωπίζουνε πολλά καταστήματα κράτησης, αδυνατούν να δεχτούν περαιτέρω νεοεισερχομένους κρατουμένους οι οποίοι στοιβάζονται και αυτοί στα κατά τόπους αστυνομικά κρατητήρια. Η ανεκπλήρωτη δέσμευση για την λειτουργία των δυο νέων καταστημάτων κράτησης Νιγρίτας Σερρών και Χανίων δεν επαρκεί από μόνη της ούτε καν για την απορρόφηση αυτών των κρατουμένων. Επίσης είναι κοινός τόπος ότι η υπερπληθώρα κρατουμένων και ο συμφυρμός αυτών που προέρχονται από αντιμαχόμενες κουλτούρες, πολιτισμούς και θρησκείες καθιστά αδύνατο τον ασφαλή διαχωρισμό τους και εντέλει θέτει σε κατώτατο επίπεδο την ασφάλεια των εργαζομένων και των ίδιων των κρατουμένων. Τα περιστατικά βίας και επιθέσεων τόσο μεταξύ των κρατουμένων όσο και εναντίον του προσωπικού είναι πολύ συχνό φαινόμενο. Για αυτούς τους λόγους προτείνουμε την επαναφορά του σχέδιου νόμου για την αποσυμφόρηση όπως αυτό είχε κατατεθεί στην βουλή που απείχε πολύ από αυτό που τελικά ψηφίστηκε. Η αποσυμφόρηση των φυλακών χωρίς να αγγίζονται οι ποινές κάθειρξης μέχρι 10 έτη δεν μπορεί να επιτευχθεί σε καμία περίπτωση. Επίσης πολύ σημαντική παρέμβαση προς την κατεύθυνση αυτή θεωρούμε και προτείνουμε την αλλαγή του νόμου περί ναρκωτικών κυρίως σε ότι αφορά τους χρήστες (δίωξη σε βαθμό πταίσματος, καθώς και τις μεταξύ τους μικροεμπορίες). Να μεταχθούν όλοι οι ικανοί για εργασία οι αδειούχοι κρατούμενοι των κλειστών καταστημάτων στις αγροτικές φυλακές εν ανάγκη και στα κλειστά τμήματά τους, αφού αυτή την στιγμή σε πολλές από αυτές η πλήρωσή τους μόλις που ξεπερνά το ¼ της χωρητικότητάς τους. Αλλαγή των ορίων που ορίζονται ως τυπικές προϋποθέσεις για την μεταγωγή κρατουμένων στα αγροτικά καταστήματα ως προς το ευνοϊκότερο. Ειδικότερα, κρατούμενοι με οποιαδήποτε ποινή φυλάκισης και χωρίς πειθαρχικά παραπτώματα κατά την κράτησή τους να μπορούν να μετάγονται χωρίς καμία άλλη τυπική προϋπόθεση. Κρατούμενοι με ποινές από 5 έως 10 χρόνια κάθειρξη να μπορούν να μετάγονται στις αγροτικές φυλακές μόλις συμπληρώσουν το 1/7 της ποινής και δεν 2

3 έχουν πειθαρχικά. Για ποινές πάνω από 10 χρόνια κράτησης να απαιτείται η έκτιση του 1/5 της ποινής και η χορήγηση μίας αδείας. Για τις ποινές των ισοβίων δεσμών να απαιτούνται 8 χρόνια έκτισης και μία άδεια. Από τις παραπάνω ρυθμίσεις να μην εξαιρείται κανένας κρατούμενος ανεξάρτητα του αδικήματος του, όπως συμβαίνει τώρα για τους καταδικασθέντες του νόμου περί ναρκωτικών. Μεταφορά των αλλοδαπών κρατουμένων που έχει λήξει η ποινή τους και «φιλοξενούνται» στα σωφρονιστικά καταστήματα μέχρι να απελαθούν ή συνεχίζεται η κράτησή τους λόγου του προστίμου που τους επιβλήθηκε ως παρεμπίπτουσα ποινή, σε κέντρα υποδοχής λαθρομεταναστών. Κατάργηση της δικαστικής απέλασης. Κατάργηση του προστίμου για τις καταδίκες που αφορούν παράνομη είσοδο στην χώρα. Αξιοποίηση εγκαταλελειμμένων στρατοπέδων και μετατροπή τους σε χώρους κράτησης για οικονομικά αδικήματα, άλλα αδικήματα χαμηλής εγκληματικότητας ή λειτουργία τους ως κέντρα ημιελεύθερης διαβίωσης (ΚΗΔ). Για την αποσυμφόρηση του Νοσοκομείου Κρατουμένων και ειδικότερα σε ότι έχει να κάνει με τους κρατούμενους φορείς του AIDS, προτείνουμε την μετακίνηση του μεγαλύτερου αριθμού από αυτήν την κατηγορία κρατουμένων και πάντα με την σύμφωνη γνώμη των ιατρών, σε χώρο στην Γ πτέρυγα των γυναικείων φυλακών Κορυδαλλού όπου μέχρι πρότινος εκρατούντο οι υπαίτιοι του Απριλιανού πραξικοπήματος και πλέον παραμένει άδειος. 2) ΑΓΡΟΤΙΚΕΣ ΦΥΛΑΚΕΣ Τα τέσσερα αγροτικά καταστήματα στην Ελλάδα (Τίρυνθας, Αγιάς Χανίων, Κασσάνδρας Χαλκιδικής και Κασσαβέτειας) κυρίως λόγω των ελλείψεων σε εργαζόμενους κρατουμένους αλλά και σε υλικοτεχνικές υποδομές παρουσιάζουν εικόνες εγκατάλειψης. Την ίδια στιγμή που όλες οι φυλακές ασφυκτιούν από κρατουμένους, τα αγροτικά καταστήματα παραμένουν άδεια. Απαιτείται λοιπόν ανασυγκρότηση των αγροτικών καταστημάτων και παραγωγικός προγραμματισμός των εργασιών τους, με βασική κατεύθυνση την κερδοφόρα κτηνοτροφία. Επιπλέον η εκμετάλλευση των εκτάσεών τους όπως με την εγκατάσταση φωτοβολταϊκών συστημάτων μπορούν να αποτελέσουν άμεσες παραγωγικές λύσεις. Η χρηματοδότηση για την απόκτηση υλικοτεχνικών μέσων ή της εγκατάστασης φωτοβολταϊκών πάρκων είναι εύκολο να γίνει από τον λιμνάζοντα λογαριασμό των ΚΕΚ (Κεφάλαια Εργασίας Κρατουμένων). Επίσης στις εκτάσεις των αγροτικών φυλακών μπορούν να δημιουργηθούν σε σύντομο χρονικό διάστημα νέοι χώροι κράτησης με οικονομικές ΠΡΟΚΑΤ κατασκευές που θα αυξήσουν την συνολική 3

4 χωρητικότητα των παραπάνω καταστημάτων. Το ίδιο επίσης μπορεί να γίνει και στο ΚΑΤΚΕΘ (Κέντρο Απεξάρτησης Τοξικομανών Κρατουμένων Ελαιώνα Θηβών). Και αυτές οι παρεμβάσεις θα μπορούσαν επίσης ως ένα βαθμό τουλάχιστον να χρηματοδοτηθούν από τα ΚΕΚ. 3) ΣΤΕΛΕΧΩΣΗ ΚΑΙ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΩΝ ΝΕΩΝ ΚΑΤΑΣΤΗΜΑΤΩΝ ΚΡΑΤΗΣΗΣ Το νέο κατάστημα κράτησης Νιγρίτας Σερρών υπολειτουργεί, έχοντας ανοιχτές μόνο τις δύο από τις πέντε πτέρυγες λόγω της υποστελέχωσής του. Έτοιμο προς λειτουργία είναι και το κατάστημα κράτησης Χανίων το οποίο όμως δεν έχει παραδοθεί ακόμα για γραφειοκρατικούς ή άλλους υποδεέστερους λόγους. Ακόμα όμως και όταν παραδοθεί η μετεγκατάσταση από την παλιά φυλακή Χανίων και με το υπάρχον προσωπικό, μόνο οι δύο πτέρυγες του θα μπορούν να λειτουργήσουν και οι υπόλοιπες θα μείνουν κλειστές, όπως ακριβώς συμβαίνει και με το κατάστημα Νιγρίτας. Επίσης σχεδόν έτοιμο προς λειτουργία είναι και το κατάστημα κράτησης στο Νικηφόρο Δράμας. Προκειμένου να λειτουργήσουν πλήρως τα δύο πρώτα καταστήματα αλλά και η φυλακή Δράμας, απαιτείται επίσπευση του διαγωνισμού των προσλήψεων που εγκρίθηκαν από το υπουργικό συμβούλιο, εξαγγέλθηκαν από τον απερχόμενο Υπουργό Δικαιοσύνης και οι σχετικές πιστώσεις λογικά θα πρέπει να έχουν εγκριθεί από το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους. 4) ΕΙΔΙΚΟ ΩΡΑΡΙΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Έκδοση ΚΥΑ για την οριστική και αμετάκλητη τακτοποίηση του ωραρίου στις 34½ ώρες, όπως ακριβώς ορίζεται στις διατάξεις του νόμου 3979/2011 άρθρο 41 και την από 5/6/2012 γνωμοδότηση του απερχόμενου υπουργού Δικαιοσύνης, Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και πρώην προέδρου του Συμβουλίου Επικρατείας κυρίου Χρήστου Γεραρή. 5) ΕΠΙΔΟΜΑ ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΗΣ ΚΑΙ ΑΝΘΥΓΙΕΙΝΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Με τον ν. 4024/2011 άρθρο 15 προβλέφθηκε η καταβολή του επιδόματος επικίνδυνης και ανθυγιεινής εργασίας και προανήγγειλε την έκδοση ΚΥΑ προκειμένου να καθοριστούν οι δικαιούχοι και το ύψος του επιδόματος. Με την υπ αριθμ. οικ.2/16519/0022 ΚΥΑ (ΦΕΚ 465/ Β ) ορίστηκαν οι επικίνδυνοι και ανθυγιεινοί χώροι εργασίας και οι ανά κλάδο δικαιούχοι εργαζόμενοι σε τρεις συνολικά κατηγορίες(α,β,γ) με διαφορετικό κατά κατηγορία ποσό. Για την Α κατηγορία 150, για την Β κατηγορία 70 και για την Γ κατηγορία 35. Στην 4

5 παράγραφο 1δ της παραπάνω ΚΥΑ καθορίζονται ως δικαιούχοι και μάλιστα στο ανώτερο πόσο της πρώτης κατηγορίας (150 ) το προσωπικό των σωφρονιστικών και αναμορφωτικών καταστημάτων της χώρας. Στην ίδια απόφαση και στην παράγραφο 5 εξαιρείται το διοικητικό προσωπικό όλων των φορέων άρα και οι διοικητικοί υπάλληλοι των φυλακών και των ιδρυμάτων αγωγής, οι οποίοι ωστόσο προ της ψήφισης του νέου μισθολογίου λάμβαναν και αυτοί επίδομα επικίνδυνης και ανθυγιεινής εργασίας. Οι συνθήκες εργασίας των διοικητικών υπαλλήλων στις φυλακές καθώς και ο τρόπος εργασίας τους δεν έχουν να κάνουν σε καμία περίπτωση με τις συνθήκες εργασίας των διοικητικών υπαλλήλων στον υπόλοιπο δημόσιο τομέα, γεγονός που προκύπτει από πλήθος μελετών καθώς και εσωτερικών, ευρωπαϊκών και διεθνών νομικών και διοικητικών κανόνων. Προφανώς κάποιοι αγνοούσαν ή γνώριζαν και αγνόησαν όλα τα παραπάνω και δυστυχώς με μια γενική διάταξη εξαίρεσαν τους διοικητικούς υπαλλήλους όλων των υπηρεσιών του δημοσίου συμπεριλαμβάνοντας έτσι και τους διοικητικούς υπαλλήλους που εργάζονται στις φυλακές. Θεωρούμε λοιπόν άδικη την εξαίρεση των 250 περίπου διοικητικών υπαλλήλων των καταστημάτων κράτησης και των ιδρυμάτων αγωγής από την καταβολή του εν λόγου επιδόματος και αυτό έχει ως αποτέλεσμα εργαζόμενοι εκτός των φυλακών να είναι δικαιούχοι του επιδόματος και εργαζόμενοι μέσα στις φυλακές να αποκλείονται από το επίδομα. Συνεπώς απαιτείται τροποποίηση της Κοινής Υπουργικής Απόφασης(Δικαιοσύνης, Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, Διοικητικής Μεταρρύθμισης και Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης και Οικονομικών) προκειμένου να συμπεριληφθούν ως δικαιούχοι του επιδόματος οι διοικητικοί υπάλληλοι των φυλακών. 6) ΡΥΘΜΙΣΗ ΔΕΔΟΥΛΕΥΜΕΝΩΝ ΝΥΧΤΕΡΙΝΩΝ ΚΑΙ ΕΞΑΙΡΕΣΙΜΩΝ Από 1/1/2012 έως και σήμερα δεν έχει εκδοθεί καμία Κοινή Υπουργική Απόφαση σχετικά με την καταβολή της δεδουλευμένης νυχτερινής και εξαιρέσιμης υπερωριακής εργασίας μας. Παρά το γεγονός πως υπάρχουν δεσμευμένες πιστώσεις για την πληρωμή τους, για λόγους γραφειοκρατικούς δεν έχουν ακόμα προχωρήσει οι εκδόσεις των σχετικών ΚΥΑ. Κατά συνέπεια απαιτείται η νομοθετική ρύθμιση και μάλιστα άμεσα ώστε να μπορέσουν να καταβληθούν τα οφειλόμενα χρήματα του Α εξαμήνου Επίσης, απαιτείται ρύθμιση για την πληρωμή της εργασίας πέραν του πενθημέρου (Σάββατα). 5

6 7) ΑΛΛΑΓΗ ΤΟΥ ΤΡΟΠΟΥ ΦΥΛΑΞΗΣ ΤΩΝ ΚΑΤΑΣΤΗΜΑΤΩΝ ΚΡΑΤΗΣΗΣ Το μοντέλο ασφάλειας και φρούρησης των καταστημάτων κράτησης κρίνεται αντικειμενικά ανασφαλές, απαρχαιωμένο και πλέον παραμένει μόνο για να αποτελεί ελληνική πρωτοτυπία. Η Ομοσπονδία μας έχει προτείνει και διεκδικεί την αλλαγή του τρόπου φρούρησης και ασφαλούς λειτουργίας με δύο νέους κύριους άξονες. Α) Ενοποίηση των υπηρεσιών φύλαξης και φρούρησης των φυλακών. Η υποστελέχωση του προσωπικού κυρίως στον κλάδο ΔΕ Φύλαξης είναι πλέον γνωστή σε όλους, σε πολλές περιπτώσεις καταντάει τραγική και αγγίζει τα όρια της διάλυσης. Οι εξαγγελθείσες 500 προσλήψεις δεν επαρκούν καθώς αντιμετωπίζουμε ένα γενικευμένο κύμα συνταξιοδοτήσεων. Η εν λόγω ενοποίηση θα έδινε άμεση λύση στο σοβαρότατο πρόβλημα της υποστελέχωσης, θα εξασφάλιζε τον καλύτερο συντονισμό και την συνεργασία όλου του προσωπικού, με αποτέλεσμα την ουσιαστική και αποτελεσματική επίτευξη του κοινού μας σκοπού, που δεν είναι άλλος από την ασφαλή λειτουργία των καταστημάτων κράτησης. Β) Παγίδευση των κοινόχρηστων χώρων και των νεκρών ζωνών με σύγχρονα τεχνολογικά μέσα και εποχούμενα περίπολα. Το μεγαλύτερο μέρος της εξωτερικής φρούρησης των καταστημάτων κράτησης μπορεί να αντικατασταθεί εύκολα και οικονομικά με σύγχρονα και πιο αξιόπιστα εποπτικά μέσα (κάμερες, ραντάρ, ηχητικές φωτοπαγιδεύσεις κοινόχρηστων χώρων κ.α.) και φυσικά με εποχούμενα περίπολα που περιορίζουν αισθητά τις ανάγκες σε έμψυχο υλικό. 8) ΥΠΕΡΩΡΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΔΙΕΥΘΥΝΤΩΝ ΚΑΤΑΣΤΗΜΑΤΩΝ ΚΡΑΤΗΣΗΣ Με τον νόμο 4024/2011 άρθρο 20 παράγραφος 1 απαγορεύτηκε η υπερωριακή εργασία στους διευθυντές του δημοσίου τομέα. Οι διευθυντές των καταστημάτων κράτησης εργάζονται υπερωριακά λόγω του όγκου εργασίας και των περιστατικών που καλούνται να αντιμετωπίσουν, αναγκάζονται να εργάζονται και υπερωριακά. Συνεπώς είναι αναγκαία η εξαίρεση των διευθυντών των καταστημάτων κράτησης από αυτήν την απαγόρευση παροχής υπερωριακής εργασίας και απαιτείται η επαναφορά του μέτρου της εφόδου των Διευθυντών. Άλλωστε με το ν. 4058/ ΦΕΚ 63 Α άρθρο 16 εξαιρέθηκαν οι αστυνομικοί διευθυντές. 9) ΥΠΗΡΕΣΙΑΚΑ ΣΥΜΒΟΥΛΙΑ Η συνταξιοδότηση της μέχρι πρόσφατα προέδρου του υπηρεσιακού συμβουλίου και η αδυναμία αντικατάστασής της δεν επιτρέπει για τελείως τυπικούς 6

7 λόγους την λειτουργία του υπηρεσιακού συμβουλίου. Αυτό με τη σειρά του έχει σαν αποτέλεσμα να μην διεκπεραιώνονται ουσιαστικές και πολλές φορές απαραίτητες διοικητικές μεταβολές καθώς και αιτήματα υπαλλήλων, πολλά από τα οποία αν είχαν υλοποιηθεί θα έλυναν σοβαρά υπηρεσιακά προβλήματα των κατά τόπους καταστημάτων. Για το λόγο αυτό απαιτείται η άμεση λειτουργία του ειδικού υπηρεσιακού συμβουλίου. 7