Ο ρόλος των Οικουμενικών Συνόδων στη ζωή της Εκκλησίας

Transcript

1 Ο ρόλος των Οικουμενικών Συνόδων στη ζωή της Εκκλησίας

2 Οικουμενικές Σύνοδοι Η Εκκλησία, στην διαστρεβλωμένη διδασκαλία πολλών αιρέσεων, που ταλάνιζαν και παραπλανούσαν χιλιάδες πιστούς, απάντησε με Συνοδικές αποφάσεις.

3 Χάρτης πόλεων, που συγκλήθηκαν οι 7 Οικουμενικές Σύνοδοι

4 Η Α Οικουμενική Σύνοδος, (Νίκαια Βιθυνίας, 325 μ.χ. επί Μ. Κωνσταντίνου) καταδίκασε τον Άρειο και διατύπωσε τα 7 πρώτα άρθρα του Συμβόλου της Πίστεως. 1. Πιστεύω εἰς ἕνα Θεόν, Πατέρα, Παντοκράτορα, ποιητὴν οὐρανοῦ καὶ γῆς, ὁρατῶν τε πάντων καὶ ἀοράτων. 2. Καὶ εἰς ἕνα Κύριον Ἰησοῦν Χριστόν, τὸν Υἱὸν τοῦ Θεοῦ τὸν μονογενῆ, τὸν ἐκ τοῦ Πατρὸς γεννηθέντα πρὸ πάντων τῶν αἰώνων φῶς ἐκ φωτός, Θεὸν ἀληθινὸν ἐκ Θεοῦ ἀληθινοῦ, γεννηθέντα οὐ ποιηθέντα, ὁμοούσιον τῷ Πατρί, δι' οὗ τὰ πάντα ἐγένετο. 3. Τὸν δι' ἡμᾶς τοὺς ἀνθρώπους καὶ διὰ τὴν ἡμετέραν σωτηρίαν κατελθόντα ἐκ τῶν οὐρανῶν καὶ σαρκωθέντα ἐκ Πνεύματος Ἁγίου καὶ Μαρίας τῆς Παρθένου καὶ ἐνανθρωπήσαντα. 4. Σταυρωθέντα τε ὑπὲρ ἡμῶν ἐπὶ Ποντίου Πιλάτου, καὶ παθόντα καὶ ταφέντα. 5. Καὶ ἀναστάντα τῇ τρίτῃ ἡμέρα κατὰ τὰς Γραφάς. 6. Καὶ ἀνελθόντα εἰς τοὺς οὐρανοὺς καὶ καθεζόμενον ἐκ δεξιῶν τοῦ Πατρός. 7. Καὶ πάλιν ἐρχόμενον μετὰ δόξης κρῖναι ζῶντας καὶ νεκρούς, οὗ τῆς βασιλείας οὐκ ἔσται τέλος.

5 Η Β Οικουμενική Σύνοδος (Κων/πολη, 381 μ.χ. επί Μ. Θεοδοσίου) καταδίκασε το Μακεδόνιο και συμπλήρωσε τα 5 τελευταία του Συμβόλου της Πίστεως. 8. Καὶ εἰς τὸ Πνεῦμα τὸ Ἅγιον, τὸ κύριον, τὸ ζωοποιόν, τὸ ἐκ τοῦ Πατρὸς ἐκπορευόμενον, τὸ σὺν Πατρὶ καὶ Υἱῷ συμπροσκυνούμενον καὶ συνδοξαζόμενον, τὸ λαλῆσαν διὰ τῶν προφητῶν. 9. Εἰς μίαν, Ἁγίαν, Καθολικὴν καὶ Ἀποστολικὴν Ἐκκλησίαν. 10.Ὁμολογῶ ἓν βάπτισμα εἰς ἄφεσιν ἁμαρτιῶν. 11.Προσδοκῶ ἀνάστασιν νεκρῶν. 12.Καὶ ζωὴν τοῦ μέλλοντος αἰῶνος. Ἀμήν. Πίστη είναι η βεβαιότητα και πεποίθηση που αποκτά ο άνθρωπος όχι από άμεση αντίληψή του αλλά από μαρτυρίες και βεβαιώσεις άλλων. Θρησκευτική πίστη είναι η απόλυτη πεποίθηση και βεβαιότητα που έχουμε, ότι υπάρχουν πρόσωπα και πράγματα, ότι έλαβαν και θα λάβουν χώρα γεγονότα, τα οποία είναι αόρατα, αλλά και ακατάληπτα.

6 ΧΡΙΣΤΟΛΟΓΙΚΕΣ ΑΙΡΕΣΕΙΣ

7 Νεστοριανισμός: ο Ιησούς Χριστός υπήρξε ως δύο πρόσωπα Ο πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως Νεστόριος, αντιδρώντας με ζήλο στις αιρετικές δοξασίες του Αρείου που θεωρούσε το Χριστό κτίσμα, έφτασε να μιλά για δύο Χριστούς, τον Χριστό ως άνθρωπο, τον οποίο γέννησε η Παναγία, και τον Χριστό ως τον Μονογενή Υιό και Λόγο του Θεού. Ο άνθρωπος Χριστός, κατά τον Νεστόριο, ήταν τόσο αφοσιωμένος στο Θεό, ώστε είλκυσε τον Υιό και Λόγο του Θεού, ο οποίος τον κατέλαβε και κατοίκησε μέσα του. Αυτό όμως δεν έγινε από τη σύλληψη του Χριστού, αλλά καθώς μεγάλωνε, γι αυτό και η Παναγία, κατά την άποψη του Νεστορίου, δεν είναι Θεοτόκος (=μητέρα του Θεανθρώπου Ιησού Χριστού), αλλά «Χριστοτόκος» (=μητέρα του ανθρώπου Χριστού, που φιλοξένησε μέσα του τον Υιό του Θεού), αφού γέννησε μόνον άνθρωπο.

8 Οι συνέπειες της διδασκαλίας αυτής Ποιες είναι οι συνέπειες αυτής της διδασκαλίας; Ο Ιησούς Χριστός είναι απλή χαρισματική προσωπικότητα Ο άνθρωπος παραμένει δέσμιος του θανάτου Ο άνθρωπος δεν μπορεί να επικοινωνήσει με το Θεό και να οικειωθεί τίποτε από τις θεϊκές ενέργειες. Η ΣΩΤΗΡΙΑ ΜΕΝΕΙ ΑΚΑΤΟΡΘΩΤΗ.

9 Η Γ Οικουμ. Σύνοδος (Έφεσος, 431/3) Διακήρυξε ότι ο Ιησούς είναι πλήρης Θεός και πλήρης άνθρωπος Ο αγέννητος Θεός γεννάται από την Παναγία και παίρνει την ανθρώπινη φύση Ο Ιησούς έχει και τη θεϊκή φύση Η Παναγία είναι Θεοτόκος.

10

11 Ο μονοφυσιτισμός Ο Ευτυχής θέλοντας να αντιμετωπίσει το Νεστόριο έφτασε στο άλλο άκρο. Ξεκινώντας από τη σωστή θεώρηση ότι ο Μονογενής Υιός και Λόγος του Θεού ενανθρώπισε και, επομένως, σαρκώθηκε στα σπλάχνα της Υπεραγίας Θεοτόκου, δίδασκε στη συνέχεια ότι έφτασε η θεία φύση να απορροφήσει ως ισχυρότερη την ανθρώπινη, με αποτέλεσμα ο Χριστός να έχει τελικά μόνο θεία φύση, τη θεϊκή. Γι αυτό η διδασκαλία του ονομάστηκε μονοφυσιτισμός. Από το άκρο της κυριαρχίας του ανθρώπου στο άκρο της κυριαρχίας του Θεού! Και τα δύο εξίσου λάθος! Και τα δύο εξίσου καταστρεπτικά!

12 Οι συνέπειες της διδασκαλίας αυτής Ποιες είναι οι συνέπειες αυτής της διδασκαλίας; Ο Χριστός του Ευτυχή δεν είναι ούτε τέλειος άνθρωπος, αφού η θεία Του φύση απορρόφησε την ανθρώπινη, ούτε τέλειος Θεός, εφόσον μετά από αυτή τη συγχώνευση δεν έχει πλέον την αυτή φύση με τον Θεό Πατέρα. Ο Ευτυχής μέσα από αυτή του τη διανοητική εσφαλμένη σύλληψη είναι σα να μας λέει να μην πλησιάσουμε το Χριστό γιατί θα μας εξαφανίσει, θα μας πολτοποιήσει, θα μας λιώσει. Επιπλέον αν η ανθρώπινη φύση απορροφήθηκε από τη θεία ο Ιησούς της Ιστορίας αποτελεί φάντασμα, ψευδαίσθηση και σε καμιά περίπτωση δε μπορεί να προσλάβει, να σώσει, να λυτρώσει και να θεώσει τον άνθρωπο.

13 Η Δ Οικουμενική Σύνοδος (Χαλκηδόνα, 451 μ.χ.) Οι Πατέρες της αγίας Δ Οικουμενικής Συνόδου είπαν πολύ απλά ότι ο Χριστός μαs είναι ένας, ένα ενιαίο Θεανδρικό πρόσωπο, χωρίς να υπάρχουν δύο Χριστοί, ένας θεϊκός και ένας ανθρώπινος. Αυτός όμως ο ένας Χριστός είναι με δύο φύσεις, τέλειος Θεός και τέλειος άνθρωπος ταυτοχρόνως, ατρέπτως, αδιαιρέτως και ασυγχύτως. «Εἷs καὶ ὁ αὐτόs (κι όχι δύο όπως ισχυριζόταν ο Νεστόριοs) ἐν δύο φύσεσιν (κι όχι μία όπως δίδασκαν οι Μονοφυσίτες)».

14 Η Δ Οικουμενική Σύνοδος

15 Ο όρος της Δ Οικουμ. Συνόδου «Διπλοῦς τὴν φύσιν, ἀλλ οὐ τὴν ὑπόστασιν» Ἑπόμενοι τοίνυν τοῖς ἁγίοις πατράσιν ἕνα καὶ τὸν αὐτὸν ὁμολογεῖν υἱὸν τὸν Κύριον ἡμῶν Ἰησοῦν Χριστὸν συμφώνως ἅπαντες ἐκδιδάσκομεν, τέλειον τὸν αὐτὸν ἐν θεότητι καὶ τέλειον τὸν αὐτὸν ἐν ἀνθρωπότητι, θεὸν ἀληθῶς καὶ ἄνθρωπον ἀληθῶς τὸν αὐτὸν ἐκ ψυχῆς λογικῆς καὶ σώματος, ὁμοούσιον τῷ πατρὶ κατὰ τὴν θεότητα, καὶ ὁμοούσιον τὸν αὐτὸν ἡμῖν κατὰ τὴν ἀνθρωπότητα, κατὰ πάντα ὅμοιον ἡμῖν χωρὶς ἁμαρτίας πρὸ αἰώνων μὲν ἐκ τοῦ πατρὸς γεννηθέντα κατὰ τὴν θεότητα, ἐπ ἐσχάτων δὲ τῶν ἡμερῶν τὸν αὐτὸν δι ἡμᾶς καὶ διὰ τὴν ἡμετέραν σωτηρίαν ἐκ Μαρίας τῆς παρθένου τῆς θεοτόκου κατὰ τὴν ἀνθρωπότητα, ἕνα καὶ τὸν αὐτὸν Χριστόν, υἱόν, Κύριον, μονογενῆ, ἐν δύο φύσεσιν ἀσυγχύτως, ἀτρέπτως, ἀδιαιρέτως, ἀχωρίστως γνωριζόμενον, οὐδαμοῦ τῆς τῶν φύσεων διαφορᾶς ἀνῃρημένης διὰ τὴν ἕνωσιν, σῳζομένης δὲ μᾶλλον τῆς ἰδιότητος ἑκατέρας φύσεως καὶ εἰς ἓν πρόσωπον καὶ μίαν ὑπόστασιν συντρεχούσης, οὐκ εἰς δύο πρόσωπα μεριζόμενον ἢ διαιρούμενον, ἀλλ ἕνα καὶ τὸν αὐτὸν υἱὸν καὶ μονογενῆ, θεὸν Λόγον, Κύριον Ἰησοῦν Χριστόν, καθά περ ἄνωθεν οἱ προφῆται περὶ αὐτοῦ καὶ αὐτὸς ἡμᾶς ὁ Κύριος Ἰησοῦς Χριστὸς ἐξεπαίδευσε καὶ τὸ τῶν πατέρων ἡμῖν παραδέδωκε σύμβολον.

16 Ερμηνεία του ὀρου της Δ' Οικουμενικής Συνόδου Δεν υπήρξε καμία απορρόφηση ή προσχώρηση ή σύγχυση ή διαίρεση ή τροπή των δύο φύσεων, αλλά παρέμειναν και οι δύο ακέραιες, διατηρώντας η κάθε μία τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της γνωρίσματα και παραμένοντας στα όριά της. Δηλ. οι δύο τέλειες φύσεις ενώθηκαν στην μία υπόσταση του Θεού Λόγου. Επομένως, το ορθόδοξο είναι να κάνουμε λόγο για δυοφυσιτισμό, δηλ. για δύο τέλειες φύσεις μετά την ένωση, και όχι για μονοφυσιτισμό, δηλ. για μία φύση, και συγκεκριμένα την θεία, μετά την ένωση.

17 Όσοι αρνήθηκαν αυτές τις αποφάσεις ονομάστηκαν Προχαλκηδόνιοι ή Αντιχαλκηδόνιοι Προχαλκηδόνιες Εκκλησίες σήμερα : Αρμενική Εκκλησία, Συριακή Εκκλησία (Μαρωνίτες Συρίας) Κοπτική Εκκλησία (Αίγυπτος), Αιθιοπική Εκκλησία Ινδική Εκκλησία του Μαλαμπάρ.

18 Hripsime, one of the most beautiful and oldest churches in Armenia. Is located in the Ejmiatsin and it was built around 618 AD

19 Μαρωνιτική Καθολική Εκκλησία Μαρωνιτών μοναχός και προσκυνητές

20 Κοπτικός Ναός Αγίου Μηνά Αλεξάνδρεια - Αίγυπτος

21 Church of Our Lady Mary of Zion Ο πιο σημαντικός ναός στην Αιθιοπία. Βρίσκεται στην πόλη της Αξώμης στο Tigray.

22 Σύνοδοι: η αρχή της συλλογικότητας στην Εκκλησία Τα ζητήματα που αφορούν την πίστη και τη σωτηρία αντιμετωπίζονται από τις Συνόδους Πρότυπο αποτελεί η Αποστολική Σύνοδος (48μ.Χ.) Σύνοδος: Είναι το ανώτατο συλλογικό όργανο της Εκκλησίας που αποφασίζει για θέματα πίστης, διδασκαλίας και οργάνωσης της Εκκλησίας.

23 Είδη Συνόδων 1. Τοπικές Σύνοδοι: Αντιμετωπίζουν προβλήματα τοπικών εκκλησιών. 2. Επαρχιακές Σύνοδοι: Αντιμετωπίζουν προβλήματα μιας συγκεκριμένης Επαρχίας.

24 Στην Οικουμενική Σύνοδο: 1. Εκπροσωπούνται όλες οι Τοπικές Εκκλησίες. 2. Συμμετέχουν πολλοί Επίσκοποι από όλα τα σημεία του κόσμου. «Ὅταν πάντες ὁμοίως πιστεύομεν, τότε ἑνότης ἐστίν». Ιερός Χρυσόστομος, Ερμηνεία στην προς Εφεσίους επιστολήν, PG 62,83.

25 Οικουμενική Σύνοδος, είναι εκείνη που: 1. Συγκλήθηκε από Αυτοκράτορα της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας με οικουμενική (παν-ρωμαϊκή) εμβέλεια, αλλά φυσικά και πανχριστιανική. 2. Οι αποφάσεις της έγιναν αποδεκτές από ολόκληρη την ανά τον κόσμο Ορθόδοξη Εκκλησία, διαχρονικά. 3. Οι αποφάσεις της διατυπώθηκαν από Θεούμενους (επισκόπους, κληρικούς, μοναχούς και λαϊκούς, που έφτασαν στη θεοπτία, έβλεπαν το Θεό και είχαν επικοινωνία μαζί Του και γι αυτό έγιναν Πατέρες, που είναι η βάση των Οικουμενικών Συνόδων). 4. Οι αποφάσεις της υπεγράφησαν από τα Ρωμαϊκά Πατριαρχεία. 5. Ασχολήθηκε με σημαντικά Θεολογικά ζητήματα. Μετά τη πτώση της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας και του αυτοκράτορα, το 1453 τα τέσσερα ρωμαϊκά Πατριαρχεία συνέχισαν να συγκαλούν Συνόδους, οι οποίες δεν ονομάστηκαν "Οικουμενικές«γιατί ο τίτλος αυτός σημαίνει "Αυτοκρατορικές" επειδή οι αποφάσεις αυτών των Συνόδων γίνονταν τμήμα του Ρωμαϊκού Δικαίου. Οι αποφάσεις των ρωμαϊκών Συνόδων μετά το 1453 είναι τμήματα του Εκκλησιαστικού Δικαίου, αλλά όχι πλέον του αυτοκρατορικού Δικαίου. Δεν υπήρχε πλέον Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία και ρωμαίος αυτοκράτορας να εκδίδει ρωμαϊκούς Νόμους.

26 Αποφάσεις Συνόδων 1. ΟΡΟΙ ή ΔΟΓΜΑΤΑ όταν αφορούν θέματα πίστης (δογματικά θέματα). Ονομάστηκαν όροι γιατί έβαζαν ένα όριο (σύνορο) μεταξύ αληθινής και ψεύτικης πίστης. 2. ΙΕΡΟΙ ΚΑΝΟΝΕΣ όταν αφορούν θέματα διοίκησης, τάξης και λατρείας.

27 Ποιος αναγνωρίζει και κατοχυρώνει την εγκυρότητά μιας Συνόδου; Το Σώμα της Εκκλησίας είναι φρουρός της πίστης και εγγυητής της εγκυρότητας μιας Συνόδου. Ο λαός δεν είναι απλός θεατής των τεκταινομένων, αλλά συμμετέχει με την προσευχή, τον λόγο του ή και την υγιή αντίδρασή του στη ζωή της Εκκλησίας. «Παρ ἡμῖν οὔτε Πατριάρχαι οὔτε Σύνοδοι ἐδυνήθησάν ποτε εἰσαγαγεῖν νέα, διότι ὁ ὑπερασπιστής τῆς θρησκείας ἐστίν αὐτό τό σῶμα τῆς Ἐκκλησίας, ἤτοι αὐτός ὁ λαός, ὅστις ἐθέλει τό θρήσκευμα αὐτοῦ αἰωνίως ἀμετάβλητον καί ὁμοειδές τῷ τῶν Πατέρων αὐτοῦ». Εγκύκλιος των τεσσάρων Πατριαρχων (1848), απαντητική προς τον πάπα Πίον τον Θ. «...και οι λαϊκοί είναι μάρτυρες της αληθείας, είναι ποιμένες (εμμέσως) του λαού του Θεού, είναι συνεργοί των Ποιμένων, ακόμα συμμετέχουν ως σύμβουλοι στις Οικουμενικές Συνόδους και επί πλέον δέχονται η απορρίπτουν τις αποφάσεις των Οικουμενικών Συνόδων». Μητροπολίτου Ναυπάκτου Ιεροθέου, Ανατολικά, Τόμος Α, σελ. 94

28 3 Η ΕΡΩΤΗΣΗ Πώς κατανοείτε το γεγονός ότι το Σώμα της Εκκλησίας είναι φρουρός της πίστης και εγγυητής της εγκυρότητας μιας Συνόδου; Όταν χρησιμοποιούμε τον όρο ΕΚΚΛΗΣΙΑ δεν εννοούμε τους κληρικούς ή το κτήριο αλλά τον Θεανθρώπινο οργανισμό με κεφαλή το Χριστό και μέλη όλους τους βαπτισμένους χριστιανούς. Η Εκκλησία είναι υπεύθυνη για τη διατήρηση της πίστης και την εγκυρότητα των Συνόδων. Οι αποφάσεις των Συνόδων λαμβάνονται από τα μέλη τους με τη βοήθεια του Αγίου Πνεύματος. Το Άγιο Πνεύμα κατευθύνει το Σώμα της Εκκλησίας (και τους κληρικούς και τους λαϊκούς).

29