ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΔΙΑΣΥΝΟΡΙΑΚΗΣ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑΣ ΕΛΛΑΔΑ ΚΥΠΡΟΣ ΜΟΥΣΕΙΑ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΚΑΙ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΕΥΠΑΘΩΝ ΕΡΓΩΝ ΤΕΧΝΗΣ ΣΕ ΜΟΥΣΕΙΑ ΑΠΟ ΑΕΡΙΟΥΣ ΡΥΠΟΥΣ

Transcript

1 ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΔΙΑΣΥΝΟΡΙΑΚΗΣ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑΣ ΕΛΛΑΔΑ ΚΥΠΡΟΣ ΜΟΥΣΕΙΑ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΚΑΙ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΕΥΠΑΘΩΝ ΕΡΓΩΝ ΤΕΧΝΗΣ ΣΕ ΜΟΥΣΕΙΑ ΑΠΟ ΑΕΡΙΟΥΣ ΡΥΠΟΥΣ ΕΤΑΙΡΟΙ Πολυτεχνείο Κρήτης Τεχνολογικό Πανεπιστήμιο Κύπρου Εταιρία Κρητικών Ιστορικών Μελετών Δήμος Λεμεσού

2 Όργανα μέτρησης αέριων ρύπων και μικροπεριβαλλοντικών παραμέτρων (Έλληνες Εταίροι) 1) Όργανα μετρήσεων μάζας και αριθμού αιωρούμενων σωματιδίων 1) Dustrak και Dustrak II (TSI instruments): Φορητά όργανο μέτρησης συγκέντρωση μάζας ΡΜ 10 ή ΡΜ 2,5 ή ΡΜ 1 με προσαρμογή κατάλληλης κεφαλής μέτρησης. Μπορεί να λειτουργήσει είτε συνδεδεμένο σε συνεχή τάση είτε με τη χρήση μπαταρίας, παρέχοντας στην περίπτωση αυτή δυνατότητα μετρήσεων για ώρες. Χαρακτηριστικά των οργάνων: Διαστάσεις (Μήκος, Πλάτος Ύψος σε mm): 150 x 221 x87 (Dustrak) και 121 x 316 x125 (Dustrak II). Βάρος (με μπαταρίες): 1,5 kg. Πραγματικό μέγεθος μετρούμενων σωματιδίων: 0,1 10 μm. Διακριτικότητα: 0,1 % της μέτρησης ή 0,001 μg/m 3. Αρχή λειτουργίας: Η λειτουργία του βασίζεται στην ανίχνευση του σκεδαζόμενου φωτός από τα σωματίδια. Το ρεύμα αέρα με τα αιωρούμενα σωματίδια εισέρχεται στο του οργάνου (Σχήμα Π1-1) και χωρίζεται σε δύο τμήματα. Το ένα τμήμα περνάει από φίλτρο και καθαρίζεται από τα αιωρούμενα σωματίδια, ενώ το άλλο τμήμα εισέρχεται απευθείας στο θάλαμο μέτρησης, όπου και ακτινοβολείται από ακτίνα μονοχρωματικού φωτός (Laser). Η ακτίνα αυτή παράγεται από δίοδο laser και εστιάζεται κατάλληλα πάνω στο δείγμα μέσα από ένα σύστημα φακών. Το σκεδαζόμενο φως κατευθύνεται σε έναν ανιχνευτή αφού πρώτα ανακλαστεί σε φακό επικαλυμμένο με χρυσό. Η τάση του ανιχνευτή είναι ανάλογη της μάζας των σωματιδίων στο δείγμα.

3 Η τάση αυτή, πριν αντιστοιχιστεί στη συγκέντρωση, πολλαπλασιάζεται με μία σταθερά που προκύπτει από την απόκριση του οργάνου σε γνωστή συγκέντρωση συγκεκριμένου δείγματος αιωρούμενων σωματιδίων ( Arizona Test Dust, A1). Η σταθερά αυτή χρησιμοποιείται για να ελαχιστοποιηθεί η εξάρτηση της σκέδασης από το συντελεστή σκέδασης, την κατανομή μεγέθους, το σχήμα και την πυκνότητα των αιωρούμενων σωματιδίων στο εξεταζόμενο δείγμα αέρα. Γενικά το όργανο παρέχει μεγαλύτερη ακρίβεια για δείγματα αιωρούμενων σωματιδίων που αποτελούνται από ίδιου μεγέθους σωματίδια ( monodisperse aerosol). Κατά τη χρήση του σε πραγματικά τα, συνίσταται η βαθμολόγηση του με βάση τα χαρακτηριστικά των μετρούμενων σωματιδίων. 2) Dustrak DRX (TSI instruments): Το όργανο έχει τα ίδια εξωτερικά χαρακτηριστικά με το Dustrak ΙΙ. Η διαφορά τους είναι η δυνατότητα ταυτόχρονης μέτρησης συγκέντρωση μάζας ΡΜ 10, ΡΜ 2,5 αναπνεύσιμων σωματιδίων (PM 4 ), ολικών αιωρούμενων σωματιδίων (TSP), και ΡΜ 1 από το Dustrak DRX χωρίς την αλλαγή της κεφαλής μέτρησης. Χαρακτηριστικά του οργάνου: Διαστάσεις (Μήκος, Πλάτος Ύψος σε mm): 121 x 316 x125. Βάρος (με μπαταρίες): 1,5 kg. Πραγματικό μέγεθος μετρούμενων σωματιδίων: 0,1 10 μm. Διακριτικότητα: 0,1 % της μέτρησης ή 0,001 μg/m 3. Αρχή λειτουργίας: Η αρχή λειτουργίας του είναι η παρόμοια με του Dustrak II, καθώς δείγμα αέρα εισέρχεται στο όργανο, χωρίζεται σε δύο τμήματα και στο ένα από αυτά απομακρύνονται τα αιωρούμενα σωματίδια. Το άλλο τμήμα ακτινοβολείται από ακτίνα μονοχρωματικού φωτός (Laser) και η σκεδαζόμενη ακτινοβολίαα συλλέγεται από ένα ανιχνευτή. Η διαφορά των οργάνων έγκειται

4 στην επεξεργασία που ακολουθεί. Πλέον της τάσης στον ανιχνευτή (που είναι ανάλογη της συγκέντρωσης μάζας) γίνεται και επεξεργασία των μεμονωμένων παλμών από το φωτόμετρο που αντιστοιχούν σε μετρήσεις ξεχωριστών σωματιδίων. Όπως φαίνεται στο παραπάνω σχήμα, το σήμα του φωτομέτρου αφού χωριστεί σε δύο τμήματα, χρησιμοποιείται η τάση του φωτομέτρου για τον υπολογισμό της συγκέντρωσης των σωματιδίων ΡΜ 2,5 και οι μεμονωμένοι παλμοί τη μάζα των σωματιδίων με αεροδυναμική διάμετρο μεγαλύτερη από 1 μm. Οι μάζες των σωματιδίων αυτών προστίθενται ή αφαιρούνται από τη μάζα των ΡΜ 2,5 για τον υπολογισμό της μάζας των υπολοίπων κλασμάτων. 3) Optical Particle counter (OPS) ( TSI instruments): Μετράει συγκέντρωση αριθμού αιωρούμενων σωματιδίων με μέγεθος 0,3 10 μm. Παρέχει επίσης τη δυνατότητα υπολογισμού συγκέντρωσης αριθμού σε 16 διαφορετικά εύρη μεγεθών ανάλογα με τις απαιτήσεις του χρήστη. Διαθέτει κατάλληλο λογισμικό για την μετατροπή της συγκέντρωσης αριθμού σε συγκέντρωση μάζας. Μπορεί να λειτουργήσει είτε σε συνεχή τάση είτε με χρήση μπαταρίας (χρόνος μετρήσεων περίπου 10 ώρες).

5 Χαρακτηριστικά του οργάνου: Διαστάσεις (Μήκος, Πλάτος Ύψος σε mm): 216 x 224 x135. Βάρος (με μπαταρίες): 1,6 kg. Διακριτικότητα: 0,5 % της μέτρησης στα 0,5 μm. Αρχή λειτουργίας: Το δείγμα αέρα εισέρχεται απευθείας στο όργανο για να περιοριστούν οι απώλειες σωματιδίων λόγω της μεταφοράς τους. Το δείγμα περιβάλλεται από καθαρό αέρα για την αύξηση της διακριτικότητας του οργάνου και τον περιορισμό της φθοράς των οπτικών τμημάτων του οργάνου. Η πίεση και η θερμοκρασία του εισερχόμενου δείγματος μετρούνται και καταγράφονται συνεχώς. Το δείγμα μέσα στο θάλαμο μέτρησης ακτινοβολείται από μια δέσμη laser και παράγει ένα ηλεκτρικό παλμό, η ένταση του οποίου εξαρτάται από τον αριθμό και το μέγεθος των σωματιδίων (για σωματίδια από 0,3 έως 10 μm). Η συλλογή του φωτός γίνεται από καθρέπτη που καλύπτει

6 συνολική γωνία 120 ο, παρέχοντας έτσι καλύτερα αποτελέσματα. Μετά τη μέτρηση το δείγμα συλλέγεται σε φίλτρο 37 mm παρέχοντας τη δυνατότητα περεταίρω σταθμικής ή χημικής ανάλυσης. 4) ΝanoScan SMPS (TSI instruments): Μετράει συγκέντρωση αριθμού αιωρούμενων σωματιδίων με μέγεθος nm. Περιέχει μικρό δοχείο ισοπροπυλικής αλκοόλης στο του (δεν προκαλεί κάποια δυσάρεστη οσμή). Παρέχει τη δυνατότητα υπολογισμού συγκέντρωσης αριθμού σε διαφορετικά εύρη μεγεθών. Έχει τη δυνατότητα εξαγωγής κατανομών αιωρούμενων σωματιδίων ανά ένα λεπτό. Μπορεί να λειτουργήσει είτε σε συνεχή τάση είτε με χρήση μπαταρίας (χρόνος μετρήσεων περίπου 6 ώρες).η παρουσία αλκοόλης περιορίζει τη συνεχόμενη λειτουργία του σε 6-8 ώρες (πρέπει να αντικατασταθεί η αλκοόλη μετά από αυτό το διάστημα ή να χρησιμοποιηθεί τροφοδοσία από εξωτερικό δοχείο). Το Nanoscan μπορεί να συνδυαστεί με το OPS και με τη χρήση κατάλληλου λογισμικού να παρέχει κατανομές σωματιδίων με μεγέθη 10 nm έως 10 μm. Χαρακτηριστικά του οργάνου: Διαστάσεις (Μήκος, Πλάτος Ύψος σε mm): 450 x 230 x390. Βάρος (με μπαταρίες): 8 kg. Αρχή λειτουργίας: Η μέτρηση βασίζεται στην ηλεκτρική κινητικότητα των σωματιδίων, δηλαδή στην ικανότητα τους να διασχίσουν ένα ηλεκτρικό πεδίο. Για το λόγο αυτό το όργανο διαθέτει στο του αναλυτή διαφορικής κινητικότητας (Differential Mobility Analyser, DMA). Αρχικά το ρεύμα αέρα εισέρχεται σε θάλαμο φόρτισης, όπου τα σωματίδια φορτίζονται μόνο θετικά με χρήση μονοπολικού συστήματος φόρτισης. Το σύστημα αυτό ελευθερώνει θετικά ιόντα που με τη χρήση ενός καθαρού από σωματίδια ρεύματος αέρα συγκρούονται με τα σωματίδια του δείγματος και τα φορτίζουν. Στη συνέχεια το δείγμα εισέρχεται στο DMA που αποτελείται από δύο κυλινδρικά τμήματα, το ένα φορτισμένο αρνητικά και το άλλο λειτουργεί ως γείωση. Μεταβάλλοντας την τάση, μόνο σωματίδια συγκεκριμένο φορτίο (που εξαρτάται από το μέγεθος τους) μπορούν να εισέρθουν

7 από μια μικρή οπή και να προχωρήσουν στο σύστημα μέτρησης του αριθμού τους. Το σύστημα αυτό αποτελείται από θάλαμο συμπύκνωσης όπου ισοπροπανόλη συμπυκνώνεται πάνω στα σωματίδια, δημιουργώντας έτσι μεγάλες σταγόνες. Οι σταγόνες αυτές ακτινοβολούνται στη συνέχεια από δέσμη laser που έχει εστιαστεί με κατάλληλο σύστημα φακών πάνω στο δείγμα και το σκεδαζόμενο φως κατευθύνεται σε φωτοανιχνευτή. Οι παλμοί που ανιχνεύονται αντιστοιχούν στον αριθμό των σταγόνων και επομένως των σωματιδίων. Η μεγέθυνση των σωματιδίων είναι απαραίτητη για να παραχθεί επαρκές σκεδαζόμενο φως που να μπορεί να μετρηθεί από τον φωτοανιχνευτή. 5) P-Trak (TSI instruments): Μετράει συγκέντρωση αριθμού αιωρούμενων σωματιδίων με μέγεθος nm. Μπορεί να λειτουργήσει είτε σε συνεχή τάση είτε με χρήση μπαταρίας. Περιέχει μικρό δοχείο αλκοόλης στο του (δεν προκαλεί κάποια δυσάρεστη οσμή). Η παρουσία αλκοόλης περιορίζει τη συνεχόμενη λειτουργία του σε 5-6 ώρες (πρέπει να αντικατασταθεί η αλκοόλη μετά από αυτό το διάστημα). Χαρακτηριστικά του οργάνου: Διαστάσεις (Μήκος, Πλάτος Ύψος σε mm): 140 x 270 x140. Βάρος (με μπαταρίες): 1,7 kg. Διακριτικότητα: 0,5 % της μέτρησης στα 0,5 μm. Αρχή λειτουργίας: Το δείγμα εισέρχεται σε θάλαμο όπου αναμειγνύεται με ατμούς αλκοόλης. Στη συνέχεια εισέρχεται σε θάλαμο συμπύκνωσης όπου η αλκοόλη συμπυκνώνεται πάνω στα σωματίδια δημιουργώντας μεγάλες σταγόνες.

8 Στη συνέχεια οι σταγόνες περνάνε από μια δέσμη laser και οι δημιουργούμενοι παλμοί φωτός ανιχνεύονται από κατάλληλο ανιχνευτή. Ο αριθμός των παλμών είναι ανάλογος της αριθμητικής συγκέντρωσης των σωματιδίων. 6) Προκσκρουστήρας διαχωρισμού (Thermo scientific) Μετράει τη μάζα των αιωρούμενων σωματιδίων που επικάθονται σε φίλτρα, τα οποία στη συνέχεια μπορούν να χρησιμοποιηθούν για χημικές αναλύσεις. Η συλλογή γίνεται σε 8 στάδια και συλλέγονται σωματίδια αεροδυναμικής διαμέτρου από 0,4 μm 10 mμ. Διαθέτει εξωτερική αντλία που τραβάει αέριο δείγμα με ροή 28 lpm. Χαρακτηριστικά του οργάνου: Διαστάσεις (Μήκος, Πλάτος Ύψος σε mm): 230 x 127 x220

9 Αρχή λειτουργίας: Το δείγμα χωρίζεται σε στάδια λόγω της διαφορετικής αδράνειας των σωματιδίων, η οποία εξαρτάται από την πυκνότητα, το σχήμα και την ταχύτητα τους. Σε κάθε στάδιο υπάρχει ένας αριθμός ακροφυσίων γνωστών διαμέτρων. Η διάμετρος των ακροφυσίων και η συνολική επιφάνεια που καλύπτουν μειώνεται καθώς το δείγμα κινείται στο του οργάνου. Σε κάθε στάδιο τα σωματίδια με συγκεκριμένη αδράνεια συλλέγονται σε ένα φίλτρο τοποθετημένο κάτω από το στάδιο, ενώ τα υπόλοιπα σωματίδια παραμένουν αιωρούμενα και κινούνται προς το επόμενο στάδιο. Ο όγκος του αέρα που εισέρχεται στη μονάδα του χρόνου παραμένει σταθερός, με αποτέλεσμα η μείωση της διαμέτρου των ακροφυσίων να οδηγεί σε αύξηση της ταχύτητας τους. Με τον τρόπο αυτό ακόμα και τα μικρά σωματίδια αποκτούν αρκετή αδράνεια ώστε να συλλεχθούν σε κάποιο φίλτρο. Όσα σωματίδια παραμείνουν τελικά αιωρούμενα συλλέγονται σε φίλτρο στη βάση του οργάνου. 2) Όργανο μετρήσεων βιοαεροζόλ 7) ΜΑS-100 (Merck Millipore): Μετράει συγκέντρωση βιοαεροζόλ μέσω συλλογής τους σε κατάλληλο θρεπτικό υλικό. Δεν προκαλεί οσμές και διαθέτει μικρή αντλία που δεν προκαλεί σημαντικό θόρυβο. Λειτουργεί με τη χρήση μπαταρίας. Χαρακτηριστικά του οργάνου: Διαστάσεις (Πλάτος Ύψος σε mm): 200 x 300 Βάρος: 2,38 kg. Αρχή λειτουργίας: Το δείγμα εισέρχεται με συγκεκριμένη ροή στο όργανο (100 L/min) και προσκρούει σε επιφάνεια με θρεπτικό υλικό, όπου παγιδεύονται οι μικροοργανισμοί. Μετά από την περίοδο επώασης, οι μικροοργανισμοί σχηματίζουν αποικίες που μπορούν να μετρηθούν.

10 3) Όργανο μετρήσεων αιθάλης 8) MicroAeth, ΑΕ51 (AethLabs): Μετράει αιθάλη μέσω της αλλαγής στην απορρόφηση εκπεμπόμενου φωτός από τα συλλεχθέντα αιωρούμενα σωματίδια. Είναι φορητό και δεν προκαλεί ιδιαίτερο θόρυβο. Λειτουργεί με χρήση μπαταρίας λιθίου και μπορεί να συλλέγει συνεχόμενα μετρήσεις για περίπου 24 ώρες. Συνοδεύεται από λογισμικό που επιτρέπει τη μεταφορά των μετρήσεων σε Η/Υ και την αρχική τους επεξεργασία. Χαρακτηριστικά του οργάνου: Διαστάσεις (Μήκος, Πλάτος Ύψος σε mm): 117 x 66 x38. Βάρος (με μπαταρίες): 0,28 kg. Διακριτικότητα: 0,001 μg BC/m 3. Αρχή λειτουργίας: Το αέριο δείγμα εισέρχεται στο όργανο με σταθερή ροή, που μπορεί να πάρει τις τιμές 50,100,150 ή 200 ml/mi ανάλογα με την επιβάρυνση του χώρου σε αιθάλη (όσο υψηλότερη η συγκέντρωση, τόσο μικρότερη ροή επιλέγεται από το χρήστη). Το δείγμα οδηγείται σε φίλτρο διαμέτρου 3 mm και τα σωματίδια που προσπίπτουν σε αυτό δημιουργούν μια μαύρη κηλίδα. Η οπτική διαπερατότητα της κηλίδας μετριέται με πηγή φωτός ( LED) που εκπέμπει στα 880 nm. Η απορρόφηση από την κηλίδα συγκρίνεται σε τακτά χρονικά διαστήματα με την απορρόφηση σε ένα καθαρό σημείο του φίλτρου. Η σταδιακή συσσώρευση σωματιδίων οδηγεί σε αύξηση της απορρόφησης. Με ειδικό λογισμικό υπολογίζεται η συγκέντρωση αιθάλης βάση της τιμής της απορρόφησης του φωτός ανά μονάδα μάζας των σωματιδίων της αιθάλης. 4) Όργανα μετρήσεων θερμοκρασίας και υγρασίας 9) Tinytag plus 2 και Tinytag ultra 2 ( Gemini data loggers): Αδιάβροχοι μετρητές και καταγραφείς θερμοκρασίας και υγρασίας. Λειτουργούν με μπαταρία και έχουν δυνατότητα καταγραφής και

11 αποθήκευσης έως μετρήσεων. Το χρονικό διάστημα μεταξύ δύο μετρήσεων ορίζεται πλήρως και σε οποιαδήποτε τιμή μέσω ειδικού λογισμικού από το χρήστη. Χαρακτηριστικά των οργάνων: Διαστάσεις (Μήκος, Πλάτος Ύψος σε mm): 72 x 60 x33 για το ultra 2 και 80 x 57 x34 για το plus 2. Βάρος (με μπαταρία): 0,055 kg για το ultra 2 και 0,110 kg για το plus 2. Διακριτικότητα: 0,01 o C για τη θερμοκρασία και 3% για τη σχετική υγρασία. Αρχή λειτουργίας: Για τις μετρήσεις της θερμοκρασίας χρησιμοποιείται θερμίστορ, ενώ οι μεταβολές στην υγρασία υπολογίζονται μέσω της μεταβολής της χωρητικότητας πυκνωτή από κεραμικό υλικό. 5) Παθητικοί αισθητήρες φθοράς οργανικών υλικών 10) ΕWO (NILU products AS): Οι αισθητήρες αυτοί είναι ιδιαίτερα ευαίσθητοι στην επίδραση αέριων ρυπαντών και συγκεκριμένα Ο 3, ΝΟ 2 και SO 2, στην επίδραση των μεταβολών της θερμοκρασίας και της σχετικής υγρασίας και επιπλέον στην επίδραση της υπεριώδους ακτινοβολίας. Τοποθετούνται για διάστημα 3 μηνών δίπλα στα υλικά των οπίων θέλουμε να αξιολογήσουμε τη φθορά λόγω ρύπανσης, μικροκλιματικών συνθηκών και ηλιακής ακτινοβολίας ή κακού φωτισμού.

12 Στη συνέχεια γίνεται ανάλυση των αισθητήρων σε εξειδικευμένα εργαστήρια και αν τα αποτελέσματα δείξουν επίπεδα ρύπανσης μεγαλύτερα από τα επιτρεπόμενα, απαιτούνται περαιτέρω μετρήσεις στο χώρο για να προσδιοριστούν ακριβώς οι πηγές ρύπανσης και οι διαδικασίες καταστροφής των υλικών. Η σχέση της απόκρισης (μετρούμενης τιμής) των αισθητήρων με την ποιότητα του αέρα σε κάποιο χώρο παρουσιάζεται στον παρακάτω πίνακα. Πίνακας 1: Σχέση απόκρισης παθητικών αισθητήρων φθοράς οργανικών υλικών (EWO) με την ποιότητα του αέρα. Είδος τος Επίπεδο απόκρισης του αισθητήρα EWO μετά την έκθεση Χώρος Αποδεκτό Το Η ποιότητα Υπάρχει Υπάρχει φύλαξης του αέρα δεν πρόβλημα με σοβαρό αρχείων μπορούσε να είναι καλή τις συνθήκες πρόβλημα στο είναι καλύτερο ελέγχου κτίριο ή στις συνθήκες ελέγχου Χώρος Το Αποδεκτό Το Η ποιότητα Υπάρχει δημιουργίας του αέρα δεν πρόβλημα με μουσείου είναι πολύ καλό μπορούσε να είναι καλή τις συνθήκες είναι ελέγχου καλύτερο

13 Ιστορικό σπίτι Το Το Αποδεκτό Το Η ποιότητα / Μουσείο του αέρα δεν είναι άριστο είναι πολύ μπορούσε να είναι καλή καλό είναι καλύτερο Ανοικτός Ο αισθητήρας Το Το Αποδεκτό Το ς δεν αποκρίνεται χώρος είναι πολύ είναι πολύ μπορούσε να άριστο καλό είναι καλύτερο Εξωτερικός Ο αισθητήρας Ο αισθητήρας Το εξωτερικό Το εξωτερικό Αποδεκτό χώρος χωρίς δεν αποκρίνεται δεν εξωτερικό συνθήκες αποκρίνεται είναι άριστο είναι πολύ ελέγχου καλό 6) Παθητικοί αισθητήρες μέτρησης αέριων ρύπων 11) Αισθητήρες μέτρησης ΝΟ 2, Ο 3, SO 2, CH 3 COOH, HCOOH και VOC s (NILU products AS): Οι αισθητήρες τοποθετούνται στο χώρο που ελέγχεται για επαρκές διάστημα (ανάλογα με τα επίπεδα ρύπανσης για τη μετρούμενη χημική ένωση) και στη συνέχεια στέλνονται για ανάλυση σε εξειδικευμένα εργαστήρια. Η αρχή λειτουργίας στηρίζεται στη διάχυση της χημικής ένωσης στο του αισθητήρα. Στη συνέχεια μετράται η ποσότητα που διαχύθηκε και αυτή συσχετίζεται με τη συγκέντρωση στον αέρα λαμβάνοντας υπόψη την τιμή του συντελεστή διάχυσης, το χρόνο έκθεσης και τα γεωμετρικά χαρακτηριστικά του αισθητήρα. Χαρακτηριστικά των οργάνων: Όρια ανίχνευσης και μέθοδος προσδιορισμού χημικής ένωσης: Αισθητήρας όζοντος (Ο 3 ): 1 μg/m 3 Ιοντική χρωματογραφία Αισθητήρας διοξειδίου του αζώτου (ΝΟ 2 ): 0,03 μg/m 3 Φασματοφωτομετρία Αισθητήρας διοξειδίου του θείου (SΟ 2 ): 0,1 μg/m 3 Ιοντική χρωματογραφία Αισθητήρας μυρμηκικού οξέος (ΗCOOH): 0,5 μg/m 3 Ιοντική χρωματογραφία Αισθητήρας οξικού οξέος (CH 3 COOH): 1 μg/m 3 Ιοντική χρωματογραφία Αισθητήρας πτητικών οργανικών ενώσεων (VOC s): 0,1 ppb Φασματομετρία μάζας

14 7) Όργανο συνεχούς μέτρησης οξειδίων του αζώτου (ΝΟ 2 και ΝΟ). 12) Serinus 44 ( Ecotech): Χρησιμοποιείται για μετρήσεις ακρίβειας σε χαμηλές συγκεντρώσεις οξειδίων του αζώτου (ΝΟ 2 και ΝΟ).έχει τη δυνατότητα καταγραφής μετρήσεων με ελάχιστο χρονικό βήμα 1 min και δυνατότητα αποθήκευσης στην εσωτερική του μνήμη συνεχόμενων μετρήσεων 1 min για 10 χρόνια. Συνοδεύεται από ειδικό λογισμικό επεξεργασίας των δεδομένων. Η συλλογή των δεδομένων μπορεί να γίνει με ποικίλους τρόπους (χρήση USB, άμεση σύνδεση με Η/Υ μέσω Ethernet ή σειριακής θύρας, επικοινωνία μέσω bluethooth). Δεν συνίσταται για συνεχή λειτουργία σε χώρους μουσείων αλλά για περιοδικό έλεγχο των συστημάτων μείωσης της αέριας ρύπανσης. Χαρακτηριστικά του οργάνου: Διαστάσεις (Μήκος, Πλάτος Ύψος σε mm): 429 x638 x175. Βάρος (με μπαταρίες): 21,85 kg. Διακριτικότητα: 0,4.ppb ή 0,5% της μέτρησης (μεγαλύτερη τιμή των δύο). Αρχή λειτουργίας: Η μέτρηση γίνεται με τη μέθοδο της χημειοφωταύγειας. Το αέριο δείγμα εισέρχεται στο όργανο με σταθερή ροή και διαχωρίζεται σε δύο τμήματα. Το πρώτο τμήμα εισέρχεται σε κελί μέτρησης όπου αντιδρά με Ο 3 μέσω της αντίδρασης: ΝΟ + Ο 3 ΝΟ * 2 + Ο 2 Από την αντίδραση εκλύεται ακτινοβολία με μήκος κύματος nm και η οποία ανιχνεύεται με χρήση ειδικού φωτοανιχνευτή. Με τον τρόπο αυτό μετράται η συγκέντρωση του ΝΟ στο πρώτο τμήμα του δείγματος. Το δεύτερο τμήμα εισέρχεται με χρονική καθυστέρηση στο κελί μέτρησης αφού πρώτα διέλθει από χώρο όπου με χρήση ειδικού καταλύτη (πλάκες μολυβαινίου σε θερμοκρασία 325 ο C) μετατρέπεται το ΝΟ 2 σε ΝΟ. Η συγκέντρωση του ΝΟ που μετράται αντίστοιχεί στο άθροισμα των ΝΟ 2 και ΝΟ και από την μέτρηση της συγκέντρωσης του πρώτου τμήματος για το ΝΟ υπολογίζεται η συγκέντρωση του ΝΟ 2.

15