Ρομαντισμός. Εργασία για το μάθημα της λογοτεχνίας Αραμπατζή Μαρία, Βάσιου Μαρίνα, Παραγιού Σοφία Σχολικό έτος Τμήμα Α1

Transcript

1 Ρομαντισμός Εργασία για το μάθημα της λογοτεχνίας Αραμπατζή Μαρία, Βάσιου Μαρίνα, Παραγιού Σοφία Σχολικό έτος Τμήμα Α1 Τζον Κόνσταμπλ Το κάρο του σανού

2 Ρομαντισμός Τέλη 18 ου αι. μέσα 19 ου αι. Δυτική Ευρώπη (Μεγάλη Βρετανία, Γερμανία, Γαλλία, Ισπανία) Κύριο χαρακτηριστικό η πρόκληση ισχυρής συγκίνησης. Κυρίαρχο στοιχείο το συναίσθημα αντί της λογικής

3 Ρομαντισμός στη λογοτεχνία Στην ιστορία της λογοτεχνίας ως Ρομαντισμός χαρακτηρίζεται η περίοδος από τα τέλη του 18 ου ως τα μέσα του 19 ου περίπου αιώνα, στην Αγγλία και τη Γερμανία αρχικά, στη Γαλλία, την Ιταλία και την Ισπανία μετέπειτα. Υπήρξε ένα από τα κυριότερα κινήματα μετά την Αναγέννηση και όχι απλώς μια αλλαγή τρόπου γραφής ως αντίδραση στον «ψυχρό» κλασικισμό- αλλά η αφύπνιση της ευαισθησίας των Ευρωπαίων.

4 Διάθεση φυγής από την πραγματικότητα, στροφή στο μύθο και τη φαντασία Δημόσια προβολή ατομικών προσωπικών συναισθημάτων Νοσταλγία για το παρελθόν Χαρακτηριστικά Ρομαντισμού Συναισθηματικές μεταπτώσεις Αμφισβήτηση κυριαρχίας της λογικής, αναζήτηση ιδιωτικών τρόπων έκφρασης Νέα αντίληψη για το ρόλο του καλλιτέχνη ως διανοούμενου και στοχαστή

5 Χαρακτηριστικά της ρομαντικής Ο Ρομαντικός ποιητής αναδεικνύει το συναίσθημα σε κυρίαρχο εκφραστικό μέσο, αποκαλύπτει τα προσωπικά συναισθήματα και τις προτιμήσεις, συνδέει την εξωτερίκευση του εσωτερικού του κόσμου με τη φύση και τις προσωπικές, ιστορικές ή εθνικές μνήμες, αποδεσμεύεται από τα μορφικά πλαίσια των διαφόρων ποιητικών ειδών, γράφει πιο εύπλαστο και πιο μελωδικό στίχο και χρησιμοποιεί τολμηρό και προσωπικό λεξιλόγιο.. Ο θάνατος, τα όνειρα, η φύση, ο χρόνος αποτέλεσαν τα θεμέλια της ρομαντικής ποίησης. ποίησης

6 Έλληνες ποιητές και ρομαντισμός Ο ελληνικός ρομαντισμός εκφράστηκε από τους Φαναριώτες ή τη λεγόμενη Παλαιά Αθηναϊκή Σχολή κατά την περίοδο Οι Φαναριώτες, οι οποίοι κατάγονταν από το Φανάρι της Κωνσταντινούπολης, είχαν γαλλική παιδεία και εισάγουν στη νεοελληνική λογοτεχνία τη λόγια (καθαρεύουσα) γλώσσα και το ρομαντισμό.

7 Ο ελληνικός ρομαντισμός έχει τα χαρακτηριστικά του ευρωπαϊκού ρομαντισμού, αλλά διαμορφώνει και κάποια ιδιαίτερα χαρακτηριστικά: - στροφή προς το ένδοξο αρχαίο παρελθόν, αλλά και το πρόσφατο, πατριωτική έξαρση και υμνολογία για τον ηρωικό αγώνα εναντίον των Τούρκων, -μελαγχολική διάθεση και απαισιοδοξία, θέματα πένθους και θανάτου που φθάνουν στην υπερβολή, - χρήση της καθαρεύουσας, -ψυχρότητα, - ύφος ρητορικό, πομπώδες και στόμφος που σήμερα ενοχλεί.

8 Εκπρόσωποι του ελληνικού ρομαντισμού: Αλέξανδρος και Παναγιώτης Σούτσος, Αλέξανδρος Ρίζος Ραγκαβής, Γεώργιος Ζαλοκώστας, Θεόδωρος Ορφανίδης, Ιωάννης Καρασούτσας, Σπυρίδων Βασιλειάδης, Δημοσθένης Βαλαβάνης, Δημήτριος Παπαρρηγόπουλος, Αχιλλέας Παράσχος, κάποια ποιήματα του Γεωργίου Βιζυηνού, κ.ά.

9 Επισήμανση: Δεν χρησιμοποιούν πάντα την καθαρεύουσα. Μερικές φορές γράφουν και σε δημοτική. Θεωρείται ότι ο ρομαντισμός εισβάλλει στη νεοελληνική λογοτεχνία με το πολύστιχο δραματικό ποίημα (είναι θεατρικό κείμενο με διαλόγους) του Παναγιώτη Σούτσου Οδοιπόρος (1831). Στοιχεία ρομαντισμού μπορούμε να βρούμε και στην ποίηση ορισμένων ποιητών της Επτανησιακής Σχολής, όπως είναι ο Διονύσιος Σολωμός, ο Ανδρέας Κάλβος και ο Αριστοτέλης Βαλαωρίτης. Σ αυτούς μάλιστα τους ποιητές έχουμε υγιή και γόνιμη έκφραση των ρομαντικών στοιχείων.

10 Ρομαντισμός και μουσική Αν και ο ρομαντισμός ξεκίνησε ως λογοτεχνικό κίνημα, επηρέασε σημαντικά και τη μουσική. Η ρομαντική μουσική στοχεύει να προκαλέσει τη συγκίνηση και μια περισσότερο ονειρική ατμόσφαιρα. Προς το στόχο αυτό, σημαντικό ρόλο έπαιξε η αντικατάσταση του κλειδοκύμβαλου από το πιάνο, γεγονός που επέτρεψε στους μουσικούς της εποχής να εναλλάσσουν έντονα τις δυναμικές στην ερμηνεία τους. Αρκετά ακόμα όργανα τροποποιήθηκαν με τον ίδιο απώτερο σκοπό. Η ενορχήστρωση της ρομαντικής μουσικής είναι επίσης περισσότερο τολμηρή. Τα ώριμα έργα του Λούντβιχ βαν Μπετόβεν μπορούν να θεωρηθούν ως η αρχή του μουσικού ρομαντισμού, σε αντιπαραβολή με τις πρώτες του δημιουργίες, που ακολουθούν το κλασσικό ύφος.

11 Χαρακτηριστικοί εκπρόσωποι της ρομαντικής περιόδου στη μουσική είναι: Λούντβιχ βαν Μπετόβεν Φραντς Σούμπερτ Νικολό Παγκανίνι Φρεντερίκ Σοπέν Ρόμπερτ Σούμαν Φέλιξ Μέντελσον-Μπαρτόλντυ Φραντς Λιστ Μπέντριχ Σμέτανα Ρίχαρντ Βάγκνερ Γιόχαν Στράους (στα τέλη της ρομαντικής περιόδου) Γιοχάνες Μπραμς (στα τέλη της ρομαντικής περιόδου)

12 Ρομαντισμός και εικαστικές τέχνες Το συναίσθημα, η φαντασία, ο λυρισμός αντιτίθενται στην λογική και στην πεζότητα. Το χρώμα είναι πλούσιο, το περίγραμμα αδυνατίζει, η σύνθεση γεμίζει κίνηση και ενέργεια και οι πινελιές είναι ελεύθερες. Οι έντονες και αντιθετικές κινήσεις, οι δραματικές φωτοσκιάσεις, είναι από τα κυριότερα χαρακτηριστικά της τέχνης αυτής και θυμίζουν σε μεγάλο βαθμό την τέχνη του μπαρόκ. Χαρακτηριστικό είναι το έργο των: Γκόγια (Ισπανία), Τέρνερ (Αγγλία), Ζερικώ και Ντελακρουά (Γαλλία), Φρίντριχ (Γερμανία).

13 Διονύσιος Σολωμός Ο Διονύσιος Σολωμός ( ), ένας από τους κορυφαίους εκπροσώπους της νεοελληνικής ποίησης, επηρεάστ ηκε από το κίνημα του Ρομαντισμού.