Χρήση Έγχυτων Πασσάλων Ο/Σ και Σιδηροπλισμού για Σταθεροποίηση Πρανούς Μεγάλου Ύψους σε Θέση Παλαιάς Κατολίσθησης

Transcript

1 Χρήση Έγχυτων Πασσάλων Ο/Σ και Σιδηροπλισμού για Σταθεροποίηση Πρανούς Μεγάλου Ύψους σε Θέση Παλαιάς Κατολίσθησης Κώστας Παπαντωνόπουλος, Γιώργος Μυλωνάκης, Παναγιώτης Κλουκίνας Τμήμα Πολιτικών Μηχανικών Πανεπιστημίου Πατρών, Εργαστήριο Γεωτεχνικής Μηχανικής ΕΙΣΑΓΩΓΗ Η παρούσα εργασία αφορά την μελέτη ευστάθειας και ενίσχυσης μόνιμου πρανούς στη Χ.Θ της Μικρής Περιμετρικής Οδού Πατρών, η οποία παρακάμπτει το κέντρο της πόλης μέσω των γειτονικών λόφων, όπως απεικονίζεται στο Σχήμα 1. Σχήμα 1. Χάραξη Μικρής Περιμετρικής Οδού Πατρών Θέση πρανούς Η τραχύτητα της τοπογραφίας επιβάλλει, σε συνολικό μήκος οδού 2,5 km, την κατασκευή δύο σηράγγων cut-and-cover μήκους 420m, μίας κοιλάδογέφυρας και ενός μεγάλου αριθμού εκσκαφών που οδηγούν σε πρανή σημαντικού ύψους, όπως το υπο εξέταση πρανές. Στην συγκεκριμένη θέση, που βρίσκεται πολύ κοντά στην είσοδο της πρώτης σήραγγας (βλ. σχετική ένδειξη στο Σχήμα 1), ο άξονας της οδού συναντά μια φυσική εδαφική προεξοχή με αποτέλεσμα το ύψος της εκσκαφής να φτάνει τα 40m περίπου, ενώ αν 1 BUILDNET συνυπολογιστεί η κλίση του φυσικού εδάφους, το μέγιστο ύψος του πρανούς υπερβαίνει τα 65m. τρων ενίσχυσης, τροποποιήθηκε κατάλληλα, με βάση την πρόταση, το προηγούμενο τρισδιάστατο προσομοίωμα γραμμικών πεπερασμένων στοιχείων. Εκτός από τις τοπογραφικές συνθήκες, η κατασκευή του έργου συναντά πρόσθετες δυσκολίες λόγω των γεωτεχνικών συνθηκών, καθώς η περιοχή αποτελείται από έντονα τεκτονισμένους και διαβρωμένους ιζηματογενείς σχηματισμούς από εναλλασόμενα στρώματα μαργών ποικίλης αντοχής και πλαστικότητας, και ασθενώς συγκολλημένων ψαμμιτών και κροκαλοπαγών. Η παρούσα μελέτη κρίθηκε αναγκαία καθώς το πρανές είναι εξαιρετικά υψηλό για τον συγκεκριμένο τύπο γεωλογίας. Επιπλέον, έγινε αντιληπτό ότι πιθανότατα αποτελεί τμήμα παλαιάς κατολίσθησης. Σημειώνεται ότι κατά τον σχεδιασμό του έργου είχαν εξεταστεί και άλλες εναλλακτικές κατασκευαστικές λύσεις, όπως σήραγγα cut & cover ή ημιστέγαστρο, οι οποίες όμως κρίθηκαν ασύμφορες καθώς θα απαιτούσαν μεγάλη πρόσθετη δαπάνη και τροποποίηση της δημοπρατηθείσας μελέτης. Τελικά επιλέχθηκε η λύση της κατασκευής του πρανούς με τα απαραίτητα μέτρα υποστήριξης, βάσει εκτεταμένων αναλύσεων ευστάθειας. Τα προτεινόμενα μέτρα ενίσχυσης περιλαμβάνουν κατασκευή πασσάλων, εδαφοηλώσεων και συστημάτων προστασίας έναντι της διάβρωσης και εξασφαλίζουν ικανοποιητική ασφάλεια έναντι ιδίου βάρους, δράσεως ύδατος και σεισμού. ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΓΕΩΤΕΧΝΙΚΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ Για τους σκοπούς των αναλύσεων ευστάθειας, διεξήχθη ένα λεπτομερές πρόγραμμα γεωτεχνικής έρευνας από τους συγγραφείς, σε συνεργασία με τον ανάδοχο. Από τις πρώτες αναγνωρίσεις πεδίου έγινε αντιληπτό ότι το ύψος του πρανούς δεν ήταν το μοναδικό πρόβλημα, καθώς εντοπίστηκαν άφθονα στοιχεία που υποδείκνυαν ότι η εδαφική προεξοχή ήταν μέρος μιας μεγάλης κατολίσθησης που έλαβε χώρα σε άγνωστο χρόνο στο παρελθόν. Αυτό προκύπτει από σειρά μορφολογικών δεδομένων που αποτυπώνονται στους τοπογραφικούς χάρτες, όπως η εμφανώς μετατοπισμένη θέση της κοίτης ενός εποχιακού χειμάρρου στον πόδα του πρανούς. Το κύριο τμήμα της κατολίσθησης εντοπίζεται στην περιοχή 1 του Σχήματος 2, στο οποίο απεικονίζεται η εδαφική προεξοχή πριν την εκσκαφή (έχει γίνει μόνο προσωρινή εκσκαφή, ένδειξη 3). Ο εδαφικός όγκος παρουσιάζει

2 δύο έντονους φυσικούς αναβαθμούς, γεγονός ενδεικτικό της κατολισθητικής κίνησης (ένδειξη 2) και αποτελεί πιθανότατα μια δευτερεύουσα κατολίσθηση που βρίσκεται στο αριστερό άκρο μιας μεγαλύτερης, όπως υποδεικνύεται από την αλλαγή στην φαινόμενη κλίση των στρωμάτων της μάργας κοντά στην θέση της ένδειξης 3. Αυτή η αλλαγή, σε συνδυασμό με μια σχετικά κατακόρυφη ρωγμή, (Σχήμα 3α) δείχνει την επίδραση των πλευρικών δυνάμεων λόγω της διπλανής μεγαλύτερης κατολίσθησης. Επιπλέον, το υπο εξέταση μαργαϊκό υλικό διατρέχεται από πυκνό δίκτυο οικογενειών ασυνεχειών και διακλάσεων, τεμνόμενων μεταξύ τους, γεγονός που επιτρέπει τη διαμόρφωση ασταθών σφηνών, όπως φαίνεται στο Σχήμα 3β. Σχήμα 2. Πρόσοψη πρανούς πριν την εκσκαφή (Προσωρινό μέτωπο εκσκαφής, ένδειξη 3) Τα εδαφικά στρώματα εμφανίζουν κατεύθυνση κλίσης περίπου 15ο Β.Α. και φαινόμενη κλίση 20ο έως 30ο προς το εσωτερικό του πρανούς. Αυτός ο προσανατολισμός είναι ευεργετικός σχετικά με την ευστάθεια, αλλά δυσμενής οσον αφορά την στράγγιση, δεδομένου ότι τα διαπερατά στρώματα που βρίσκονται ανάμεσα σε αδιαπέρατα, μπορούν να λειτουργήσουν ως ταμιευτήρες νερού μέσα στην εδαφική μάζα. Σχήμα 3. Προσωρινό μέτωπο εκσκαφής (ένδειξη 3 στο Σχήμα 2) Κατά την επιτόπου αναγνώριση (Αυγουστος 2006), παρατηρήθηκε εκροή νερού κοντά στον πόδα του πρανούς, σε θέση αναμενόμενη σύμφωνα με την κλίση των στρωμάτων, μέσω ενός διαπερατού στρώματος αμμώδους αμμοχάλικου. Τα μορφολογικά δεδομένα της περιοχής συνηγορούν στην ύπαρξη επιφάνειας αστοχίας που οφείλεται σε κατολίσθηση περιστροφικού τύπου. Στο Σχήμα 4α παρουσιάζεται ένα πιθανό σενάριο που προέκυψε με βάση την θεώρηση της ισότητας των όγκων πριν και μετά την κατολίσθηση. Με βάση την παραπάνω θεώρηση, η θέση της επιφάνειας αστοχίας εκτιμάται να είναι σε βάθος μεταξύ 15 έως 20 μέτρων κάτω από το επίπεδο της οδού. Για την επιβεβαίωση της παραπάνω υπόθεσης και για τον προσδιορισμό της πραγματικής στρωματογραφίας εκτελέσθηκαν δύο πρόσθετες γεωτρήσεις (Γ1 και Γ2). Η γεώτρηση Γ1 επιβεβαίωσε την υπόθεση του κατολισθημένου όγκου, καθώς εντοπίστηκε μια έντονα διατμημένη ζώνη στη ζώνη της φαιάς μάργας, σε βάθος 13.5 ως 17.5m κάτω από το επίπεδο της οδού. Στο Σχήμα 4γ απεικονίζονται χαρακτηριστικές λειασμένες επιφάνειες ολίσθησης από την έντονα διατμημένη ζώνη. Επιπλέον, εντοπίστηκε στάθμη νερού σε βάθος 10m κάτω από το επίπεδο του οδοστρώματος. Σημειώνεται ότι ύπαρξη νερού δεν είχε αναφερθεί στην προκαταρκτική γεωτεχνική έρευνα που πραγματοποιήθηκε στα τέλη της δεκαετίας του 80 και συνεπώς το πρανές είχε θεωρηθεί εντελώς ξηρό. Είναι αξιοσημείωτο επίσης ότι αυτές οι παρατηρήσεις έγιναν σε ξηρά περίοδο (Αύγουστος 2006). Λόγω χρονικών περιορισμών, δεν υπήρχε δυνατότητα για μακροχρόνιες παρατηρήσεις που να επιβεβαιώσουν τη μονιμότητα αυτής της στάθμης. Στο Σχήμα 4γ παρουσιάζεται μια σχηματική διδιάστατη εδαφική τομή με BUILDNET 2

3 ΟΠΛΙΣΜEΝΟ ΣΚΥΡOΔΕΜΑ Σχήμα 4. Απλοποιημένη εδαφική τομή Τεκμηρίωση του κατολισθητικού μηχανισμού σημειωμένες τις θέσεις των γεωτρήσεων και την προκύπτουσα στρωματογραφία, την εκτιμώμενη θέση του φρεάτιου ορίζοντα και την γεωμετρία της εκσκαφής. ΠΑΡΑΔΟΧΕΣ ΑΝΑΛΥΣΗΣ Για τις αναλύσεις ευστάθειας, εξετάστηκαν δύο μηχανισμοί αστοχίας: α) ένας βαθύς μηχανισμός ολίσθησης κατά μήκος της προϋπάρχουσας επιφάνειας αστοχίας, β) επιφανειακές αστάθειες λόγω των αποσφηνώσεων εδαφικών πρισμάτων που δημιουργούνται από τις προαναφερθείσες οικογέ3 BUILDNET νειες διακλάσεων και από τη διάβρωση του υλικού. Για να περιοριστεί ο κίνδυνος για το δεύτερο τύπο αστοχίας, αποφασίστηκε να εγκατασταθεί πυκνή διάταξη εδαφοηλώσεων (παθητικών αγκυρίων) σε κάνναβο 2m επί 2m, σε συνδυσμό με προστασία του πρανούς έναντι διάβρωσης και κατάλληλο αποστραγγιστικό σύστημα, καθώς οι μαργαϊκοί σχηματισμοί επηρεάζονται ιδιαίτερα από την παρουσία του νερού, πέρα από τα κλασσικά φαι- νόμενα ανάπτυξης υπερπίεσης πόρων. Αυτά τα υλικά διαβρώνονται εύκολα, ενώ ο πιθανός κορεσμός τους μπορεί να προκαλέσει χαλάρωση και απώλεια συνοχής. Αυτό είναι αξιοσημείωτο καθώς οι σχηματισμοί αυτοί μπορούν, υπό ξηρές συνθήκες, να θεωρηθούν ως «μαλακή βραχόμαζα». Η ανάλυση ευστάθειας πραγματοποιήθηκε με τη βοήθεια δισδιάστατου προσομοιώματος πεπερασμένων στοιχείων, με χρήση του εμπορικού κώδικα PLAXIS

4 ΟΠΛΙΣΜEΝΟ AΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΑ ΣΚΥΡOΔΕΜΑ 2D (έκδοση 8.1). Η απλοποιημένη εδαφική τομή του Σχήματος 4γ εξιδανικεύτηκε ως εξής: α) μια ανώτερη ζώνη ασθενώς συγκολλημένων κροκαλοπαγών (υλικό Α), β) μία κεντρική ζώνη καστανοκίτρινων μαργών με αμμώδεις ενστρώσεις και φακούς χονδρόκοκκων υλικών (υλικό Β), c) μια συνεχής ζώνη σχετικώς καθαρότερης φαιάς μάργας, υψηλότερης πλαστικότητα (υλικό Γ) και δ) μια διατμημένη ζώνη, η οποία για τις ανάγκες των αναλύσεων διαιραίθηκε σε δύο τμήματα, Δ1 και Δ2. Το τμήμα Δ1 είναι το όριο μεταξύ δύο τομέων που αποτελούνται από το υλικό Β ή του Β και του Γ και το τμήμα Δ2 διαιρεί δύο τομείς που αποτελούνται από το υλικό Γ. Η εξιδανικευμένη διατομή κατασκευάζεται θεωρώντας μια προϋπάρχουσα επιφάνεια ολίσθησης στην εδαφική μάζα σύμφωνα με τον μηχανισμό αστοχίας που παρουσιάστηκε στο Σχήμα 4α. Οι μηχανικές ιδιότητες κατά μήκος αυτής της επιφάνειας υπολογίζονται σε συντηρητική βάση. Αυτή η εκτίμηση είναι συμβατή με τα αποτελέσματα των εργαστηριακών δοκιμών άμεσης διάτμησης στα δείγματα που ελήφθησαν από την διατμημένη ζώνη στη γεώτρηση Γ1. Συνεπώς, η επιφάνεια αστοχίας διαμορφώνεται χρησιμοποιώντας κατάλληλα στοιχεία διεπιφανειών. Τρεις τύποι εδαφικών υλικών χρησιμοποιούνται, σύμφωνα με τις προαναφερθείσες ζώνες, όπως απεικονίζεται στο σχήμα 5α. Ολόκληρη η εδαφική μάζα που πρόκειται να εκσκαφεί μπροστά από την επιφάνεια αστοχίας, θεωρείται ότι αποτελείται από κατολισθημένα υλικά του τύπου Β, σύμφωνα με τα στοιχεία των γεωτρήσεων. Οι μηχανικές ιδιότητες όλων των προαναφερθέντων υλικών και των αντίστοιχων διεπιφανειών συνοψίζονται στον πίνακα 1. Αυτές οι τιμές έχουν προσδιοριστεί με το συνδυασμό αποτελεσμάτων από τις διάφορες εργαστηριακές δοκιμές (δοκιμές άμεσης διάτμησης και μονοαξονικής θλίψης, όρια πλαστικότητας κ.τ.λ.) που πραγματοποιήθηκαν από τους συγγραφείς, στοιχεία από επιτόπου δοκιμές (SPT) και εμπειρικούς συσχετισμούς από τη βιβλιογραφία. Εντούτοις, αν και οι παράμετροι αντοχής της διεπιφάνειας Δ2 παρήχθησαν πειραματικά, αυτή η αντοχή υπερεκτιμά τις πραγματικές τιμές, δεδομένου ότι το μέγεθος δειγμάτων ήταν αρκετά μικρό ώστε να αποτυπωθεί πλήρως η επίδραση της ύπαρξης και του προσανατολισμού των λείων επιφανειών του Σχήματος 4β. Η επίδραση τους είναι αρκετά πιο σημαντική στην πραγματική κλίμακα, με αποτέλεσμα η παραμένουσα γωνία τριβή φ, για αυτού του είδους τα υλικά, να εκτιμάται, ρεαλιστικότερα, κοντά στις 20ο. Λόγω των αβεβαιοτήτων στην τιμή της παραμένουσας αντοχής, στην πραγματική θέση του φρεάτιου ορίζοντα και τις μέγιστες αναμενόμενες πιέσεις ύδατος στη διατμημένη ζώνη, αποφασίστηκε να εγκατασταθεί μονή σειρά έγχυτων πασσάλων οπλισμένου σκυροδέματος, οι οποίοι να διαπερνούν την διατμημένη ζώνη. Οι πάσσαλοι σχεδιάστηκαν να έχουν μήκος 22m και διάμετρο 1,2m, και να εγκατασταθούν κατά μήκος του πόδα του πρανούς σε αποστάσεις 2,5m. Επιπλέον, δεδομένου ότι το πάχος του υλικού που παραμένει μεταξύ του τελικού προσώπου της εκσκαφής και της εκτιμώμενης επιφάνειας ολίσθησης είναι σχετικά μικρό, αποφασίστηκε να επεκταθεί το μήκος των αγκυρίων πέρα από την συγκεκριμένη επιφάνεια, σε συνολικό μήκος 12m (14m για τον πρώτο αναβαθμό). Τα αγκύρια είναι χαλύβδινες ράβδοι Φ25, κατηγορίας S500. Η προσομοίωση των προαναφερθέντων μέτρων παρουσιάζεται στο Σχήμα 5β. Σχήμα 5. Διδιάστατο προσομοίωμα πεπερασμένων στοιχείων Η ανάλυση περιλαμβάνει περιπτώσεις τόσο βαρυτικής όσο και σεισμικής φόρτισης. Σύμφωνα με τον ελληνικό αντισεισμικό κανονισμό (EAK 2000), η σεισμική δράση στο πρανές λαμβάνεται υπόψη ψευδοστατικά και η τιμή της οριζόντιας επιτάχυνσης στην οποία υποβάλλεται το πρανές είναι 0,12g (το μισό της μέγιστης επιτάχυνσης, που είναι 0,24g για την ζώνη II). Η παραπάνω απο- BUILDNET 4

5 μοίωση λαμβάνει υπόψη την πραγματική δυναμική φύση της σεισμικής φόρτισης και την ενδοσιμότητα του συστήματος. Οι ελάχιστοι αποδεκτοί συντελεστές ασφάλειας είναι 1.4 για τη βαρυτική και 1 για τη συνδυασμένη βαρυτική-σεισμική φόρτιση. ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΑΝΑΛΥΣΕΩΝ ΕΥΣΤΑΘΕΙΑΣ Οι έλεγχοι ευστάθειας του πρανούς πραγματοποιήθηκαν με τη μέθοδο απομείωσης των παραμέτρων διατμητικής αντοχής, της συνοχής c και της γωνίας τριβής φ. Επίσης ελήφθη υπόψη η διαδικασία κατασκευής του πρανούς, καθώς προσομοιώθηκαν όλες οι ενδιάμεσες φάσεις της εκσκαφής. Οι αναλύσεις πραγματοποιήθηκαν για δύο επίπεδα σεισμικής επιτάχυνσης, α = 0.12g και 0.24g, αρχικά χωρίς τα προτεινόμενα μέτρα υποστήριξης και στη συνέχεια ελέγχθηκε η συμβολή των μέτρων αυτών. Το πρανές σχεδιάστηκε να κατασκευαστεί σε τρεις αναβαθμούς ύψους 12m ο καθένας, με κλίση 1:1. Ακολουθούν τα αποτελέσματα τεσσάρων χαρακτηριστικών περιπτώσεων που συνοψίζουν τη διαδικασία ανάλυσης: Κατ αρχάς η υποτιθέμενη αρχική γεωμετρία (Σχήμα 6α) αναλύθηκε με απενεργοποιημένα τα στοιχεία διεπιφανειών της επιφάνεια αστοχίας. Τα αποτελέσματα της ανάλυσης επιβεβαιώνουν τη μορφή και τη θέση της παρατηρηθείσας επιφάνειας αστοχίας και καταδεικνύουν ότι αυτή η μορφή κατολίσθησης μπορεί να συμβεί κάτω από συγκεκριμένες συνθήκες φρεάτιου ορίζοντα. Δεύτερον, το πρανές αναλύθηκε για την υπάρχουσα γεωμετρία (μερική εκσκαφή), ενεργοποιόντας την επιφάνεια ολίσθησης (Σχήμα 6β). Ο συντελεστής ασφάλειας (F.S.) υπολογίστηκε στο Αυτό δείχνει ότι για την υποτιθέμενη φρεατική στάθμη, το πρανές έχει έναν συντελεστή ασφάλειας 1.18 αν υποτεθεί παραμένουσα γωνία τριβής φ = 20ο. Τρίτον, η τελική γεωμετρία του πρανούς αναλύθηκε χωρίς τα μέτρα υποστήριξης (Σχήμα 6γ), για σεισμική φόρτιση με σεισμικό συντελεστή α = 0.24g. Ο αντίστοιχος συντελεστής ασφάλειας Σχήμα 6. Μηχανισμοί αστοχίας για διάφορες αναλύσεις. 5 BUILDNET

6 ΟΠΛΙΣΜEΝΟ ΣΚΥΡOΔΕΜΑ AΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΑ είναι 1.14, ή 0.89 για φ = 20ο. Τέταρτον, η τελική γεωμετρία αναλύθηκε συμπεριλαμβανομένων των αγκυρίων, κατανεμημένων στους τρεις αναβαθμούς και την πασσαλοστοιχία στον πόδα. Ο κρίσιμος μηχανισμός για αυτήν την περίπτωση απεικονίζεται στο Σχήμα 6δ και δίνει F.S. = 2.21 ή 1.72 εάν φ = 20ο, ενώ με σεισμικό συντελεστή α = 0.24g, προκύπτει F.S. = 1.3, ή 1.09 για φ = 20ο. Τα αποτελέσματα της ανάλυσης δείχνουν ότι τα μέτρα υποστήριξης είναι απαραίτητα και παρέχουν έναν αποδεκτό συντελεστή ασφάλειας τόσο για τη βαρυτική όσο και για τη σεισμική φόρτιση, υπό τον όρο ότι συνδυάζονται με ένα επαρκές επιφανειακό αποστραγγιστικό δίκτυο και με ένα σύστημα προστασίας έναντι επιφανειακής διάβρωσης, έτσι ώστε να διασφαλίζεται η καλή μακροχρόνια συμπεριφορά του πρανούς. Στην επόμενη ενότητα παρουσιάζονται κατασκευαστικές λεπτομέρειες και η τελική εμφάνιση του πρανούς μετά την κατασκευή. ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΗΣ ΛΥΣΗΣ Η τελική μορφή του πρανούς μετά το πέρας των εργασιών απεικονίζεται στο Σχήμα 7. Διακρίνονται οι τρεις αναβαθμοί, οι σειρές των εδαφοηλώσεων (παθητικών αγκυρίων), η αντιδιαβρωτική προστασία και το αποστραγγιστικό δίκτυο. Η εκσκαφή πραγματοποιήθηκε τμηματικά, ξεκινώντας από τον υψηλότερο αναβαθμό. Στον πόδα του πρανούς τοποθετήθηκε σειρά πασσάλων διαμέτρου 1,20m σε αποστάσεις 2.5 από κέντρο σε κέντρο, συνδεδεμένων μεταξύ τους με άκαμπτο κεφαλόδεσμο διατομής 1,20m x 1,20m και συνολικού μήκους 35m. οπλισμός αποτελείται από 35 ράβδους διαμέτρου Φ25, ισοκατανεμημένων στην περιφέρεια Σχήμα 7. Πρόσοψη και πλάγια όψη τελικής γεωμετρίας πρανούς. της κυκλικής διατομής, ενώ ο εγκάρσιος οπλισμός αποτελείται από συνεχή σπείρα Φ12/8. Ο χάλυβας είναι κατηγορίας S500, ενώ το σκυρόδεμα των πασσάλων C20/25. Ο κλωβός του οπλισμού κατασκευάζεται με συγκόλληση σε εξειδικευμένες βιομηχανίες κατεργασίας χάλυβα και έρχεται στο εργοτάξιο διαμορφωμένος στην τελική του μορφή. Στην συνέχεια εισάγεται στο προδιατρημένο φρεάτιο και ακολούθως γίνεται η σκυροδέτηση. Για το τμήμα αυτό των 35m, αποφασίστηκε η κατασκευή τοίχου αντιστήριξης ύψους 5m, ικανού να συγκρατήσει πιθανές καταπτώσεις, με ενδεχόμενα καταστροφικές συνέπειες. Για το λόγο αυτό, ο τοίχος αντιστήριξης κατασκευάστηκε πακτωμένος στον κεφαλόδεσμο, γεγονός που τον καθιστά πρακτικώς ανένδοτο. Λεπτομέρειες της κατασκευής παρουσιάζονται στο Σχήμα 8. Σχήμα 8. Κατασκευαστικές λεπτομέρειες κεφαλόδεσμου και τοίχου αντιστήριξης Στο Σχήμα 9 παρουσιάζεται ο τυπικός κλωβός οπλισμού των πασσάλων που χρησιμοποιήθηκε στην κατασκευή. Ο διαμήκης BUILDNET 6

7 Σχήμα 9. Προκατασκευασμένος κλωβός οπλισμού έγχυτου φρεατοπάσσαλου Στο Σχήμα 10 παρουσιάζονται κατασκευαστικές λεπτομέρειες των εδαφοηλώσεων. Τα αγκύρια είναι χαλύβδινες ράβδοι διαμέτρου Φ25 και κατηγορίας S500 που εισάγονται στην προδιατρημένη οπή και στην συνέχεια πακτώνονται με χρήση τσιμεντενέματος, ενώ το άλλο άκρο, στην επιφάνεια του πρανούς, στερεώνεται σε μεταλλική πλάκα. Τα αγκύρια αυτού του τύπου (παθητικά) δεν προεντείνονται, αλλά ενεργοποιούνται και παραλαμβάνουν φορτίο μόνο στην περίπτωση που η εδαφική μάζα αναπτύξει παραμορφώσεις. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ Παρουσιαστηκαν αναλύσεις ευστάθειας για βαρυτική και σεισμική φόρτιση μόνιμου πρανούς μεγάλου ύψους, σε περιοχή κατολισθημένων ιζηματογενών εδαφικών στρωμάτων. Επιτεύχθηκε ικανοποιητικός συντελεστής ασφάλειας με χρήση συνδυασμού παθητικών αγκυρίων και φρεατοπασσάλων στο μέτωπο του πρανούς και στον πόδα της εκσκαφής, αντίστοιχα. Η μέθοδος πεπερασμένων στοιχείων αποδείχθηκε χρησιμότατο εργαλείο στην αξιολόγηση της επάρκειας και της αποτελεσματικότητας των διάφορων μέτρων υποστήριξης, στα διαφορετικά στάδια της κατασκευής. Εντούτοις, για τα φυσικά πρανή, η σωστή κατανόηση του γεωλογικού περιβάλλοντος και των παραγόντων που επιρεάζουν την ευστάθεια, είναι απαραίτητη προϋπόθεση για ένα επιτυχή και αξιόπιστο σχεδιασμό. Σχήμα 10. Κατασκευαστικές λεπτομέρειες εδαφοηλώσεων ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ Αθανασόπουλος, Γ.Α., Βλαχάκης, Β.Σ, Κανακάρη, Ε.Κ. (2004). 3 Τριμηνιαία Έκθεση Προόδου (Ιούλιος- Αύγουστος- Σεπτέμβριος 2004). Έλεγχος Ευστάθειας των Πρανών των Ορυγμάτων στο Τμήμα Ι-Γ (Χ.Θ ) και Προτάσεις Μέτρων Ενίσχυσης προς Ειδική Υπηρεσία Διαχείρισης Επιχειρησιακού Προγράμματος Δυτικής Ελλάδος, Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδος, Πάτρα, Οκτώβριος 2004 Ευπαλίνος Τ.Α.Ε. & Κ. ΚΟΡΩΝΙΩΤΗΣ (1989). Γεωλογική Μελέτη, «Αναπροσαρμογή & Συμπλήρωση Οριστικής Μελέτης Μικρής Περιμετρικής Οδού Πατρών», Τεύχη 1, 2, 3 Αθήνα, Σεπτέμβριος 1989 Ελληνικός Αντισεισμικός Κανονισμός (ΕΑΚ 2000), ΟΑΣΠ. PLAXIS, «A Finite Element Code for Soil and Rock Analyses», P.A. Vermeer and R.B.J. Brinkgreve, Ver. 8.1, Balkema, Rotterdam. 7 BUILDNET