ΓΕΝΙΚΟ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ. Οργάνωση της Δημόσιας Διοίκησης

Transcript

1 ΓΕΝΙΚΟ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ Οργάνωση της Δημόσιας Διοίκησης 19/4/2016

2 Η οργάνωση της δημόσιας διοίκησης Διοικητικές προσφυγές Αναφορά Νομική βάση: άρθρο 27 ΚΔΔ/σίας Ασκείται αν δεν είναι δυνατή η άσκηση απλής, ειδικής ή ενδικοφανούς προσφυγής Αίτημα: επανόρθωση ή αποτροπή της βλάβης Προθεσμία διεκπεραίωσης: 50 ημέρες

3 Η οργάνωση της δημόσιας διοίκησης Διοικητική εποπτεία Έννοια: Η δυνατότητα των οργάνων του Κράτους να επεμβαίνουν στη λειτουργία των δημόσιων νομικών προσώπων Σκοπός: η ενότητα της Δημόσιας Διοίκησης Πρέπει να προβλέπεται ειδικά Μέσα άσκησης Όρια Ασκείται με διοικητικές πράξεις του εποπτεύοντος οργάνου

4 Η οργάνωση της δημόσιας διοίκησης Διοικητική εποπτεία Αφορά: Τα όργανα του εποπτευομένου δημοσίου νομικού προσώπου Το διορισμό τους Την απομάκρυνσή τους Επιβολή κυρώσεων Τις πράξεις του εποπτευομένου δημοσίου νομικού προσώπου Έγκριση πράξεων (προληπτική εποπτεία) Ακύρωση πράξεων (κατασταλτική εποπτεία) Διενέργεια πράξεων σε περίπτωση άρνησης του εποπτευομένου δημοσίου νομικού προσώπου (υποκατάσταση)

5 Η οργάνωση της δημόσιας διοίκησης Διοικητική εποπτεία Η πράξη εποπτείας προσβάλλεται με αίτηση ακύρωσης Από το εποπτευόμενο δημόσιο νομικό πρόσωπο Από τρίτους που έχουν έννομο συμφέρον Η εποπτεία ασκείται Ύστερα από ενέργεια του εποπτευομένου νομικού προσώπου Αυτεπαγγέλτως Ύστερα από προσφυγή του διοικουμένο στο εποπτεύον όργανο

6 Η διοικητική οργάνωση του κράτους Άρθρο 101 Σ: Η διοίκηση του Κράτους οργανώνεται κατά το αποκεντρωτικό σύστημα Όργανα Κεντρικά Περιφερειακά

7 Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας Συνδετικός κρίκος μεταξύ των οργάνων των επιμέρους λειτουργιών ( 26 Σ) Ρυθμιστής του πολιτεύματος (30 1, 37, 38, 40, 41, 44 3 Σ) Διορισμός και απαλλαγή Κυβέρνησης, Σύγκληση Βουλής σε σύνοδο, κήρυξη έναρξης και λήξης εργασιών Βουλής, αναστολή εργασιών Βουλής, διάλυση Βουλής, διαγγέλματα (προσυπογραφή και δημοσίευση στο ΦΕΚ) Διεθνής παραστάτης της χώρας: 36 1 Σ διεθνής εκπροσώπηση, κήρυξη πολέμου, συνομολόγηση συνθηκών

8 Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας Συμμετοχή στη νομοθετική λειτουργία: Αναπομπή (42 παρ. 2 Σ), ΠΝΠ (44 παρ. 1 Σ) Δημοψήφισμα (44 2 Σ), Κατάσταση ανάγκης (48 2 Σ) Οιωνεί δικαστικές αρμοδιότητες (47 Σ): Χάρη Μετριασμός-μετατροπή ποινής

9 Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας Όργανο της δημόσιας διοίκησης Συγκρότηση της Κυβέρνησης Έκδοση και δημοσίευση νόμων Έκδοση διαταγμάτων Ατομικά διατάγματα Κανονιστικά διατάγματα Αρχηγία ενόπλων δυνάμεων συμβολική αρμοδιότητα απονομή βαθμών στους υπηρετούντες Διορισμός και απόλυση δημοσίων υπαλλήλων πλην εξαιρέσεων στο νόμο Απονομή παρασήμων (46 παρ. 2)

10 Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας Μέρος σύνθετου οργάνου, καθόσον απαιτείται: Προσυπογραφή Δημοσίευση Δεν απαιτείται προσυπογραφή: Διορισμός Πρωθυπουργού, Ανάθεση διερευνητικής εντολής Διάλυση της Βουλής Αναπομπή νομοσχεδίου νόμου που έχει ψηφιστεί από τη Βουλή Διορισμός του προσωπικού των υπηρεσιών της Προεδρίας της Δημοκρατίας.

11 Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας Κοινοβουλευτική αρχή Υπογραφή του αρμόδιου κυβερνητικού οργάνου πριν την υπογραφή του ΠτΔ σύμπραξη για την επέλευση εννόμων αποτελεσμάτων Ιδιότητα του προσυπογράφοντος Απαιτείται να διατηρείται η ιδιότητα και κατά τη δημοσίευση Εάν δεν έχει την ιδιότητα κατά το χρόνο δημοσίευσης του διατάγματος, το διάταγμα πάσχει ακυρότητας εκτός εάν το όργανο που διαδέχθηκε συναινέσει με ρητή πράξη στη δημοσίευση Έλεγχος από τον ΠτΔ Έλεγχος νομιμότητας, όχι σκοπιμότητας μόνο για προφανείς παραβάσεις παραλείψεις Όχι αρμοδιότητα άρνησης υπογραφής για άλλα σφάλματα Όχι αρμοδιότητα τροποποίησης

12 Η Κυβέρνηση Συλλογικό όργανο Ανώτατο όργανο διακυβέρνησης της χώρας Σύνθεση Υπό στενή έννοια (υπουργικό συμβούλιο) Πρωθυπουργός Τυχόν αντιπρόεδροι της Κυβέρνησης Υπουργοί Υπό ευρεία έννοια Αναπληρωτές υπουργοί Υπουργοί επικρατείας Υπουργοί χωρίς χαρτοφυλάκιο Υφυπουργοί

13 Η Κυβέρνηση Αρμοδιότητες Άσκηση κυβερνητικής λειτουργίας, κατεύθυνση γενικής πολιτικής χώρας Διοικητικές λειτουργίες Προτείνει και προσυπογράφει διατάγματα Διοικεί τις ένοπλες δυνάμεις Νόμος κατά το 81 παρ. 1: Κωδικοποιητικό διάταγμα 63/2005

14 Η Κυβέρνηση Υπουργικό Συμβούλιο Καθορίζει και κατευθύνει τη γενική πολιτική της χώρας Προτείνει την έκδοση Διαταγμάτων, όπου απαιτείται πρόταση Υπουργικού Συμβουλίου Αποφασίζει για πολιτικά θέματα γενικότερης σημασίας Αποφασίζει για κάθε θέμα αρμοδιότητας συλλογικών κυβερνητικών οργάνων ή για κάθε θέμα αρμοδιότητας ενός ή περισσότερων υπουργών που παραπέμπει σε αυτό ο Πρωθυπουργός. Μεταβιβαστικό αποτέλεσμα

15 Η Κυβέρνηση Συλλογικά όργανα Κυβέρνησης Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή (82 3 Σ) Αποστολή διεξαγωγή του κοινωνικού διαλόγου για τη γενική πολιτική της Χώρας και ιδίως για τις κατευθύνσεις της οικονομικής και κοινωνικής πολιτικής, διατύπωση γνώμης επί των νομοσχεδίων και προτάσεων νόμων που παραπέμπονται σε αυτήν. Εθνικό συμβούλιο εξωτερικής πολιτικής (82 4 Σ) Συμμετέχουν εκπρόσωποι των κομμάτων της Βουλής πρόσωπα με ειδικές γνώσεις ή εμπειρία

16 Η Κυβέρνηση Συλλογικά όργανα Κυβέρνησης Κυβερνητική Επιτροπή Κυβερνητικό Συμβούλιο Εξωτερικής Πολιτικής και Εθνικής Άμυνας Επιτροπή Οικονομικής Πολιτικής Επιτροπή Θεσμών Επιτροπή Μεγάλων Έργων και Υποδομών Επιτροπή για τον καθορισμό της Στρατηγικής και την Ανάπτυξη της Πληροφορικής Κυβερνητική Επιτροπή Παιδείας και Πολιτισμού Αρμοδιότητες κατευθυντήριες αρμοδιότητες δεν αποτυπώνονται σε διοικητικές πράξεις δεν τίθενται κανόνες δικαίου

17 Η Κυβέρνηση Συλλογικά όργανα Κυβέρνησης Κυβερνητική Επιτροπή Αρμοδιότητες Λήψη αναγκαίων μέτρων για την εφαρμογή της κυβερνητικής πολιτικής Παρακολούθηση και συντονισμός των αποφάσεων του Υπουργικού Συμβουλίου Λήψη αποφάσεων επί θεμάτων που παραπέμπει ο Πρωθυπουργός

18 Η Κυβέρνηση Συλλογικά όργανα Κυβέρνησης Κυβερνητικό Συμβούλιο Εξωτερικής Πολιτικής και Εθνικής Άμυνας (ΚΥΣΕΑ) Αρμοδιότητες Αποφάσεις σε θέματα εξωτερικής και αμυντικής πολιτικής, πληροφοριών και δημόσιας τάξης Κήρυξη και άρση μέτρων συναγερμού Επιλογή Αρχηγών των Γενικών Επιτελειών, Σωμάτων Ασφαλείας και Λιμενικού Σώματος

19 Η Κυβέρνηση Συλλογικά όργανα Κυβέρνησης Επιτροπή Οικονομικής Πολιτικής Αρμοδιότητες Αποφάσεις σε θέματα οικονομικής πολιτικής Λήψη αναγκαίων μέτρων για την εφαρμογή του οικονομικού προγράμματος της Κυβέρνησης Παρακολούθηση και συντονισμός του προγράμματος της οικονομικής πολιτικής

20 Ο Πρωθυπουργός Ιδιαίτερο μονομελές, κυβερνητικό και διοικητικό όργανο Αρμοδιότητες: Άρθρο 82 παρ. 2 Σ Εξασφαλίζει την ενότητα της κυβέρνησης Κατευθύνει τις ενέργειες της κυβέρνησης και τις δημόσιες υπηρεσίες για την εφαρμογή της κυβερνητικής πολιτικής

21 Ο Πρωθυπουργός Αρμοδιότητες: Άρθρο 25 ΠΔ. 63/2005: Προεδρεύει του Υπουργικού Συμβουλίου, της Κυβερνητικής Επιτροπής, του ΚΥΣΕΑ Εκπροσωπεί την Κυβέρνηση Συντονίζει την εφαρμογή της κυβερνητικής πολιτικής Επιλύει τις διαφωνίες μεταξύ υπουργών (π.χ. ΚΥΑ) Εποπτεύει την εφαρμογή του δικαίου από τη Διοίκηση (παρακολούθηση, οδηγίες, κατευθύνσεις) Δίνει άδεια για δημοσίευση στο ΦΕΚ τώρα πλέον η άδεια δίδεται από τον Γενικό Γραμματέα της Κυβέρνησης (άρθρο 10 ν. 3469/2006)

22 Ο Πρωθυπουργός Αρμοδιότητες: Άρθρο 28 ΠΔ. 63/2005: Προΐσταται αυτοτελών υπηρεσιών Γενική Γραμματεία (πρώην Πολιτικό Γραφείο) του Πρωθυπουργού Γενική Γραμματεία της Κυβέρνησης Γενική Γραμματεία Επικοινωνίας Γενική Γραμματεία Ενημέρωσης Άρθρο 9 παρ. 3 Ν. 1558/1985 Συγκροτεί ειδικές επιτροπές Μπορεί να είναι επικεφαλής υπουργείων Αναπληρώνεται από τον αντιπρόεδρο της Κυβέρνησης

23 Αντιπρόεδροι της Κυβέρνησης Διορίζονται με διάταγμα ύστερα από πρόταση του Προωθυπουργού Πρέπει να είναι υπουργοί χωρίς χαρτοφυλάκιο ή επικεφαλής υπουργείου Αρμοδιότητες: Δεν καθορίζονται από το νόμο Καθορίζονται με αποφάσεις του Πρωθυπουργού ή με ειδικές νομοθετικές διατάξεις Παραδείγματα Άσκηση ορισμένων δραστηριοτήτων του Πρωθυπουργού Αναπλήρωση του Πρωθυπουργού σε ορισμένες δραστηριότητες Εκπροσώπηση του Πρωθυπουργού στη Βουλή

24 Οι υπουργοί Μέλη Υπουργικού Συμβουλίου και λοιπών συλλογικών οργάνων Μονομελή διοικητικά όργανα: προΐστανται δημοσίων υπηρεσιών που έχουν οργανωθεί σε διοικητική ενότητα υπουργείου Δεν είναι δημόσιοι υπάλληλοι, αλλά υπάλληλοι κατά το άρθρο 13 περ. στ ΠΚ «υπάλληλος είναι εκείνος στον οποίο νόμιμα έχει ανατεθεί, έστω και προσωρινά, η άσκηση υπηρεσίας δημόσιας δημοτικής ή κοινοτικής ή άλλου νομικού προσώπου δημοσίου δικαίου.» Ισότιμοι μεταξύ τους Δεν έχουν προϊστάμενο

25 Οι υπουργοί Αρμοδιότητες υπουργού Έχει την ανώτατη διεύθυνση των υπηρεσιών που ανήκουν στο υπουργείο του Ασκεί προληπτικό και καταστατικό ιεραρχικό και πειθαρχικό έλεγχο Υποβάλλει στη Βουλή σχέδια νόμων και προτείνει διατάγματα Κύριος διατάκτης για τις πιστώσεις του υπουργείου του Ασκεί διοικητική εποπτεία επί των δημόσιων νομικών προσώπων που υπάγονται στο υπουργείο του.

26 Οι υπουργοί Υπουργοί επικρατείας Ασκούν τις αρμοδιότητες που τους αναθέτει ο Πρωθυπουργός Είτε αρμοδιότητες του Πρωθυπουργού Είτε αρμοδιότητες υπουργού που προϊσταται ενός υπουργείου Αναπληρωτές υπουργοί Ασκούν τις αρμοδιότητες που ορίζονται με απόφαση του Πρωθυπουργού

27 Λοιπά κεντρικά όργανα Υφυπουργοί: Δεν είναι μέλη του Υπουργικού Συμβουλίου Ασκούν αρμοδιότητες που τους ανατίθενται με ΚΥΑ Πρωθυπουργού και καθ ύλην αρμόδιου Υπουργού Δεν είναι υφιστάμενοι του Υπουργού Δεν ασκεί προληπτικό και κατασταλτικό έλεγχο Ο υπουργός εποπτεύει και συντονίζει

28 Λοιπά κεντρικά όργανα Υφυπουργοί: Δεν είναι μέλη του Υπουργικού Συμβουλίου Ασκούν αρμοδιότητες που τους ανατίθενται με ΚΥΑ Πρωθυπουργού και καθ ύλην αρμόδιου Υπουργού Δεν είναι υφιστάμενοι του Υπουργού Δεν ασκεί προληπτικό και κατασταλτικό έλεγχο Ο υπουργός εποπτεύει και συντονίζει Μόνιμοι υπηρεσιακοί υφυπουργοί Δημόσιοι υπάλληλοι Ιεραρχικώς υφιστάμενοι του Υπουργού Αρμοδιότητες Βοηθούν τον Υπουργό στην άσκηση των καθηκόντων του Ασκούν τις αρμοδιότητες που προβλέπει ο νόμος και αυτές που τους μεταβιβαζει ο Υπουργός

29 Λοιπά κεντρικά όργανα Γενικοί Γραμματείς Υπουργείων: Μετακλητοί ανώτατοι δημόσιοι υπάλληλοι Διορίζονται με κοινή απόφαση του Πρωθυπουργού και του αρμόδιου Υπουργού Κατά κανόνα πρόσωπα του κυβερνώντος κόμματος Αρμοδιότητες Προΐστανται όλων των υπηρεσιών του υπουργείου ή της γενικής γραμματείας (μετά τον Υπουργό και τον Υφυπουργό) Προσυπογράφουν έγγραφα Υπεύθυνοι για την εύρυθμη λειτουργία των υπηρεσιών Ο θεσμός του ΓΓ υποκαθιστά το θεσμό του μόνιμου υπηρεσιακού υφυπουργού

30 Τα μεγάλα Σώματα της Διοίκησης 3 συλλογικά όργανα της κεντρικής διοίκησης Συμβούλιο της Επικρατείας (ΣτΕ) Ελεγκτικό Συνέδριο (ΕΣ) Νομικό Συμβούλιο του Κράτους (ΝΣΚ) Συμβουλευτικές ή αποφασιστικές αρμοδιότητες που αφορούν όλη τη Δημόσια Διοίκηση Ανήκουν στην κεντρική διοίκηση

31 Το Συμβούλιο της Επικρατείας Διαδικασία επεξεργασίας Ε Τμήμα σε τριμελή ή πενταμελή σύνθεση ή ολομέλεια (αντισυνταγματικότητα) Επεξεργασία και νέων διατάξεων Κρίση περί της νομιμότητας και υποδείξεις νομοτεχνικές όχι σκοπιμότητα Απλή γνώμη: η Διοίκηση δεν είναι υποχρεωμένη να την ακολουθήσει Ουσιώδης τύπος της διαδικασίας: ακυρότητα άμεσα ή παρεμπιπτόντως Δεν καλύπτεται με νομοθετική κύρωση Νομοθετική κύρωση που καθιστά το διάταγμα τυπικό νόμο έχει ισχύ μόνο για το μέλλον

32 Το Συμβούλιο της Επικρατείας Συστάθηκε το 1835 και καταργήθηκε το1844 Επαναλειτούργησε το 1929 Διφυής χαρακτήρας Διοικητικό όργανο Δικαιοδοτικό όργανο Διοικητική αρμοδιότητα: επεξεργασία διαταγμάτων (συμβουλευτική) Μόνο κανονιστικά διατάγματα Όχι ατομικά διατάγματα Όχι ατομικές πράξεις γενικού περιεχομένου Όχι διατάγματα για την έγκριση καταστατικών ιδιωτικών ιδρυμάτων

33 Το Συμβούλιο της Επικρατείας Διαδικασία επεξεργασίας Αποστέλλονται σε σχέδιο Το σχέδιο πρέπει να έχει υπογραφή του αρμόδιου υπουργού ορισμό εύλογης προθεσμίας (προαιρετικά) Σχετικές νομοθετικές διατάξεις Δαπάνη Το διάταγμα πρέπει να αναφέρει αριθμό ΠΕ ΣτΕ ή μνεία για άπρακτη παρέλευση προθεσμίας

34 Το Συμβούλιο της Επικρατείας Διαδικασία επεξεργασίας Ε Τμήμα σε τριμελή ή πενταμελή σύνθεση ή ολομέλεια (αντισυνταγματικότητα) Επεξεργασία και νέων διατάξεων Κρίση περί της νομιμότητας και υποδείξεις νομοτεχνικές όχι σκοπιμότητα Απλή γνώμη: η Διοίκηση δεν είναι υποχρεωμένη να την ακολουθήσει Ουσιώδης τύπος της διαδικασίας: ακυρότητα άμεσα ή παρεμπιπτόντως Δεν καλύπτεται με νομοθετική κύρωση Νομοθετική κύρωση που καθιστά το διάταγμα τυπικό νόμο έχει ισχύ μόνο για το μέλλον