Καταγραφή και Διαχείριση Πολιτιστικής Πληροφορίας με τη χρήση Τεχνολογιών Διαδικτύου: Εφαρμογή για τους Αρχαίους Χώρους Θέασης και Ακρόασης

Transcript

1 ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΤΜΗΜΑ ΑΓΡΟΝΟΜΩΝ ΚΑΙ ΤΟΠΟΓΡΑΦΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΤΟΜΕΑΣ ΚΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟΥ ΦΩΤΟΓΡΑΜΜΕΤΡΙΑΣ ΧΑΡΤΟΓΡΑΦΙΑΣ Καταγραφή και Διαχείριση Πολιτιστικής Πληροφορίας με τη χρήση Τεχνολογιών Διαδικτύου: Εφαρμογή για τους Αρχαίους Χώρους Θέασης και Ακρόασης Χρ. Μπούτουρα, Θ. Μπαργιώτα, Α. Τσορλίνη 13o Εθνικό Συνέδριο Χαρτογραφίας Χ.Ε.Ε.Ε. Πάτρα, Οκτωβρίου 2014 Η Χαρτογραφία στο Διαδίκτυο. Σύγχρονες τάσεις και προοπτικές

2 Αρχαίο Ελληνικό θέατρο Αρχαίο ελληνικό θέατρο >> χώρος διδασκαλίας και τέλεσης θεατρικών παραστάσεων κατά τους εορτασμούς του Διονύσου. Αναπτύχθηκε στα τέλη της αρχαϊκής περιόδου και διαμορφώθηκε πλήρως κατά την κλασσική περίοδο -κυρίως στην Αθήνα. Πήρε την τελική του μορφή τέλος του 4 ου αι. π.χ. Μορφή 3 διακριτά μέρη: Κοίλο χώρος που απευθύνεται στο κοινό Ορχήστρα χώρος που εξελίσσεται η θεατρική παράσταση Σκηνή (5 ος αι. π.χ.) ορθογώνιο κτίριο, χρησιμοποιήθηκε ως παρασκήνια

3 Αρχαίο Ωδείο Ιδιαίτερη κατηγορία θεάτρων 1 ο Ωδείο >> Χρονολογείται πριν την κτίση του Θεάτρου του Διονύσου (~5 ος αι. π.χ.) Ακολουθεί το πρότυπο του ελληνικού αμφιθέατρου με μικρές διαφοροποιήσεις Έχει ορθογώνιο σχήμα μέσα στο οποίο εγγράφεται η αμφιθεατρική κατασκευή του κοίλου Εξυπηρετούσε κυρίως μουσικές εκδηλώσεις, αλλά και πολιτικές συναντήσεις ή διαλέξεις εξεχουσών προσωπικοτήτων της εποχής Αρχαίο Ωδείο Πάτρας

4 Ρωμαϊκό θέατρο, η εξέλιξη των αρχαίων θεάτρων Κατά την ρωμαιοκρατία, οι θεατρικές παραστάσεις βασισμένες σε αποσπάσματα αρχαίων έργων αντικαταστάθηκαν από παραστάσεις μίμων, παντομίμες, θηριομαχίες και μονομαχίες μέχρι θανάτου, πολεμιστών μεταξύ τους ή με άγρια θηρία όπως τα λιοντάρια. Για την καλύτερη εξυπηρέτηση των θεαμάτων >> οι ρωμαίοι επεμβαίνουν στα αρχαία θέατρα προσαρμόζοντας κατάλληλα την ορχήστρα, αφαιρώντας τις πρώτες σειρές των εδωλίων και προσθέτοντας τείχη και τάφρους για την προστασία του κοινού από επιθέσεις θηρίων ή άστοχα χτυπήματα.

5 Αρχαία Θέατρα Καταγράφονται 730 θεατρικοί χώροι, τεκμηριωμένοι από διάφορες πηγές Κέντρο του γεωγραφικού χώρου που καλύπτουν: η Μεσόγειος, κοιτίδα του αρχαίου ελληνορωμαϊκού πολιτισμού Αρχαίο Θέατρο Catterick, Β. Αγγλία Ρωμαϊκο Θέατρο, Λισαβόνα Ελληνιστικό θέατρο της Αλεξάνδρειας Ωξειανής, Αφγανιστάν Αρχαίο Θέατρο, Πτολεμαϊδα, Β. Αίγυπτος

6 Αρχαία Θέατρα Βασικοί λόγοι για την παρακμή τους: Εξάπλωση του χριστιανισμού Ανθρώπινες επεμβάσεις (πόλεμοι, επιδρομές, λεηλασίες) Διαβρώσεις από τον καιρό με το πέρασμα του χρόνου, φυσικές καταστροφές (πυρκαγιές, πλημμύρες) Κάλυψη από τόνους χώματος και υλικών Θεμέλια για την οικοδομική δραστηριότητα των επόμενων γενιών. Εξέλιξη: 19 ος αι. αρχαιολογική μελέτη δείχνει ενδιαφέρον για τα αρχαία θέατρα >> έρευνα και οργάνωση ανασκαφών για την ανάδειξη και την διάσωσή τους 20 ος αι. - αποκατάσταση των χώρων και χρησιμοποίηση τους για θεατρικές παραστάσεις

7 Συλλογή και καταγραφή των αρχαίων χώρων θέασης και ακρόασης Βασικός σκοπός της εργασίας: Η συλλογή και η καταγραφή των αρχαίων χώρων θέασης και ακρόασης μαζί με τα περιγραφικά τους χαρακτηριστικά με σκοπό την δημιουργία μιας πλήρους βάσης δεδομένων. Ο εντοπισμός της ακριβούς θέσης, όπου είναι δυνατόν, των χώρων αυτών Διερεύνηση δυνατοτήτων αξιοποίησης και σύνδεσης της Βάσης δεδομένων με χωρικά δεδομένα και διαδικτυακές υπηρεσίες χαρτών που προσφέρονται δωρεάν στον χρήστη

8 Συλλογή και καταγραφή των αρχαίων χώρων θέασης και ακρόασης Αποτελέσματα καταγραφής: χώροι θέασης και ακρόασης 81 θέατρα 15 ωδεία 2 αμφιθέατρα 2 στάδια 6 βουλευτήρια 20 χώροι προδρομικοί και τελετουργικής χρήσης Κατηγορίες: 103 σωζόμενοι και επισκέψιμοι θεατρικοί χώροι 15 σωζόμενα και επισκέψιμα ωδεία 8 μη επισκέψιμοι θεατρικοί χώροι

9 Συλλογή και καταγραφή των αρχαίων χώρων θέασης και ακρόασης Εντοπισμός θεατρικού χώρου: Οι απαραίτητες πληροφορίες για τον εντοπισμό ενός θεατρικού χώρου είναι: Αρχαία ονομασία περιοχής Σύγχρονη ονομασίας της περιοχής Γεωγραφικές συντεταγμένες (φ, λ) Υψόμετρο κέντρου ορχήστρας Πληροφορίες που καταγράφηκαν: Αρχιτεκτονική του θεάτρου και περιγραφή των επιμέρους τμημάτων του Κατασκευή (έτος, κατασκευαστής) Ανασκαφή (περίοδος ανασκαφής και υπεύθυνος αρχαιολόγος)

10 Συλλογή και καταγραφή των αρχαίων χώρων θέασης και ακρόασης Βάση Δεδομένων:

11 Εντοπισμός των αρχαίων χώρων θέασης και ακρόασης Υπόβαθρο για τον Εντοπισμό: Δωρεάν διαδικτυακή υπηρεσία για αεροφωτογραφίες όλης της χώρας από την Κτηματολόγιο ΑΕ Αφορούν στο σύνολο της Ελληνικής Επικράτειας Χωρική ανάλυση των εικόνων: 20cm για τις αστικές περιοχές - 50cm για τις υπόλοιπες περιοχές της χώρας. Φωτοληψίες: Για τη συγκεκριμένη εργασία χρησιμοποιήθηκε: Η Υπηρεσία Χαρτών Ιστού (WMS) σε γεωγραφικό σύστημα WGS84

12 Εντοπισμός των αρχαίων χώρων θέασης και ακρόασης Θέατρα χωρίς ανασκαφή Θέατρα Ωδεία

13 Εντοπισμός των αρχαίων χώρων θέασης και ακρόασης Αναζήτηση των πληροφοριών κάθε θεάτρου:

14 Εντοπισμός των αρχαίων χώρων θέασης και ακρόασης της εικόνας κάθε θεάτρου σε κλίμακα 1:1500:

15 Αξιοποίηση της Βάσης Δεδομένων στο Διαδίκτυο Χρησιμοποίηση της My Maps - Google Maps Engine Δυνατότητες Υπηρεσίας: Οnline δημιουργία χαρτών στο διαδίκτυο Εισαγωγή βάσης δεδομένων ή KML αρχείων Δημιουργία βασικών ερωτημάτων βάση των πεδίων της βάσης δεδομένων Σχεδίαση γραμμών και διαδρομών Μέτρηση αποστάσεων και επιφανειών Δημοσίευση των χαρτών στο διαδίκτυο

16 Αξιοποίηση της Βάσης Δεδομένων στο Διαδίκτυο Εισαγωγή Βάσης δεδομένων ανά επίπεδο με βάση τις συντεταγμένες των σημείων:

17 Αξιοποίηση της Βάσης Δεδομένων στο Διαδίκτυο Συμβολισμός 3 επιπέδων πληροφορίας (θέατρα, θέατρα χωρίς ανασκαφή, ωδεία):

18 Αξιοποίηση της Βάσης Δεδομένων στο Διαδίκτυο Ενιαίος συμβολισμός επιπέδων, ή συμβολισμός με βάση κάποια κριτήρια:

19 Αξιοποίηση της Βάσης Δεδομένων στο Διαδίκτυο Εντοπισμός θεάτρου με την επιλογή και επεξεργασία της Βάσης δεδομένων:

20 Αξιοποίηση της Βάσης Δεδομένων στο Διαδίκτυο Εισαγωγή ετικετών σε κάθε θέατρο με βάση κάποιο πεδίο της Βάσης Δεδομένων:

21 Αξιοποίηση της Βάσης Δεδομένων στο Διαδίκτυο Αποτέλεσμα: Πληροφορίες για κάθε θέατρο με την επιλογή του

22 Αξιοποίηση της Βάσης Δεδομένων στο Διαδίκτυο Κατηγοριοποίηση της πληροφορίας :

23 Αξιοποίηση της Βάσης Δεδομένων στο Διαδίκτυο Κατηγοριοποίηση της πληροφορίας με δημιουργία κλάσεων:

24 Αξιοποίηση της Βάσης Δεδομένων στο Διαδίκτυο Δημοσίευση αρχείου στο internet ή αποθήκευσή του σε KML και χρησιμοποίηση του σε άλλες εφαρμογές, διαδικτυακές ή όχι, πχ. Google Earth:

25 Συμπεράσματα Τα Αρχαία Θέατρα και Ωδεία = σημαντικά τεκμήρια της πολιτιστικής κληρονομιάς της Ελλάδας >> καταγραφή, περιγραφή και γεωχωρική τεκμηρίωσή τους, κάποτε επίπονη και αποσπασματική, διευκολύνεται τώρα, εξυπηρετείται και επεκτείνεται με την χρήση διαδικτυακών υπηρεσιών χαρτογραφικού προσανατολισμού. Καταγραφή των αρχαίων θεάτρων και ωδείων γίνεται με βάση την Υπηρεσία Διαδικτυακών Χαρτών (wms) της ΕΚΧΑ Α.Ε., >> ευκολότερος εντοπισμός της θέσης των χώρων αυτών σε ολόκληρη την Ελλάδα τόσο κατά την αρχική καταγραφή τους όσο και κατά την μελέτη τους στη συνέχεια σε διαφορετικές κλίμακες. Σύνδεση βάσης δεδομένων με χαρτογραφικές υπηρεσίες και εφαρμογές στο Διαδίκτυο και συνδυασμός των πληροφοριών τους >> δημιουργία νέων διαδραστικών χαρτών που απεικονίζουν online τα δεδομένα της βάσης πάνω στο χαρτογραφικό υπόβαθρο των εφαρμογών αξιοποιώντας έτσι και τη βάση σε μεγαλύτερο βαθμό.

26 ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΤΜΗΜΑ ΑΓΡΟΝΟΜΩΝ ΚΑΙ ΤΟΠΟΓΡΑΦΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΤΟΜΕΑΣ ΚΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟΥ ΦΩΤΟΓΡΑΜΜΕΤΡΙΑΣ ΧΑΡΤΟΓΡΑΦΙΑΣ Καταγραφή και Διαχείριση Πολιτιστικής Πληροφορίας με τη χρήση Τεχνολογιών Διαδικτύου: Εφαρμογή για τους Αρχαίους Χώρους Θέασης και Ακρόασης Χρ. Μπούτουρα, Θ. Μπαργιώτα, Α. Τσορλίνη 13o Εθνικό Συνέδριο Χαρτογραφίας Χ.Ε.Ε.Ε. Πάτρα, Οκτωβρίου 2014 Η Χαρτογραφία στο Διαδίκτυο. Σύγχρονες τάσεις και προοπτικές