ΕΚΘΕΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ ΚΑΙ ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ

Transcript

1 ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Βρυξέλλες, COM(2016) 455 final ΕΚΘΕΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ ΚΑΙ ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ για τη χρήση και τα οφέλη των πράξεων πιο μακροπρόθεσμης αναχρηματοδότησης και παρόμοιων μέτρων χρηματοδοτικής στήριξης που παρέχονται από τις κεντρικές τράπεζες του ΕΣΚΤ στα πιστωτικά ιδρύματα EL EL

2 ΕΙΣΑΓΩΓΗ Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, σύμφωνα με το άρθρο 161 παράγραφος 9 της οδηγίας 2013/36/ΕΕ («CRD») και μετά από διαβούλευση με την ΕΚΤ, εκπόνησε την παρούσα έκθεση προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο σχετικά με τη χρήση και τα οφέλη των πράξεων πιο μακροπρόθεσμης αναχρηματοδότησης και παρόμοιων μέτρων χρηματοδοτικής στήριξης που παρέχονται από τις κεντρικές τράπεζες του ΕΣΚΤ στα πιστωτικά ιδρύματα. Η παρούσα έκθεση λαμβάνει υπόψη την έκθεση της Ευρωπαϊκής Αρχής Τραπεζών (ΕΑΤ) που υποβλήθηκε στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή στις 17 Ιουλίου Δεν πρέπει να θεωρηθεί ότι η παρούσα έκθεση αποφαίνεται σχετικά με την άσκηση αρμοδιοτήτων νομισματικής πολιτικής από την ΕΚΤ και τις υπόλοιπες κεντρικές τράπεζες. Σύμφωνα με την εντολή στο πλαίσιο της ΟΚΑ, στην παρούσα έκθεση αξιολογείται η χρήση από τις τράπεζες των μέτρων χρηματοδοτικής στήριξης των κεντρικών τραπεζών κατά την περίοδο μεταξύ 2011 και 2013, αλλά δεν αξιολογείται η καταλληλότητα των πράξεων νομισματικής πολιτικής. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο ζήτησαν από την Επιτροπή να υποβάλει έκθεση για τη χρήση και τα οφέλη των πράξεων αναχρηματοδότησης και των μέτρων χρηματοδοτικής στήριξης των κεντρικών τραπεζών που παρείχαν αρκετές κεντρικές τράπεζες του ΕΣΚΤ στα πιστωτικά ιδρύματα κατά την περίοδο από τα τέλη του 2011 έως τα τέλη του Ενώ αναμενόταν ότι οι πράξεις χρηματοδότησης των κεντρικών τραπεζών θα είχαν θετικό αντίκτυπο στην πραγματική οικονομία συνολικά μέσω της αυξημένης χορήγησης δανείων σε επιχειρήσεις και νοικοκυριά, υποστηρίχθηκε επίσης ότι τα πιστωτικά ιδρύματα θα μπορούσαν να επωφεληθούν από την εν λόγω χρηματοδοτική στήριξη για να επιδοθούν σε άλλες επικερδείς συναλλαγές που δεν συνδέονται με τη χορήγηση δανείων στα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις. Οι συννομοθέτες κάλεσαν επίσης στην εντολή τους την Επιτροπή να υποβάλει νομοθετικές προτάσεις, εφόσον κρίνεται σκόπιμο. Οι προτάσεις αυτές θα είχαν ως στόχο να περιοριστεί η ενδεχόμενη καιροσκοπική χρήση των μέτρων χρηματοδοτικής στήριξης των κεντρικών τραπεζών από τα πιστωτικά ιδρύματα. ΧΑΡΑΚΤΗΡΑΣ ΤΩΝ ΠΡΑΞΕΩΝ ΠΙΟ ΜΑΚΡΟΠΡΟΘΕΣΜΗΣ ΑΝΑΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗΣ Οι πράξεις πιο μακροπρόθεσμης αναχρηματοδότησης και τα παρόμοια μέτρα χρηματοδοτικής στήριξης των κεντρικών τραπεζών που αξιολογούνται στην παρούσα έκθεση της Επιτροπής είναι πράξεις αναχρηματοδότησης με χαμηλά επιτόκια και εξαιρετικά μεγάλη διάρκεια λήξης, πράγμα που συνεπάγεται κατά κανόνα την αποδοχή ενός ευρύτερου φάσματος επιλέξιμων εξασφαλίσεων. Το πλαίσιο των μέτρων αυτών ήταν οι σοβαρές πιέσεις που δέχονταν οι αγορές χρηματοδότησης των τραπεζών στην Ευρώπη κατά την περίοδο εκείνη. Διάφορες τράπεζες, ιδίως στις πιο ευάλωτες χώρες, αντιμετώπιζαν σοβαρά προβλήματα ρευστότητας, συνδυαστικά λόγω της μειωμένης πρόσβασης στην αγορά χονδρικής χρηματοδότησης και των εκροών από τις καταθέσεις λιανικής. Η εν λόγω κατάσταση σήμανε υψηλό κόστος χρηματοδότησης, υψηλούς δείκτες χορηγήσεων προς καταθέσεις και αυξημένο κίνδυνο ρευστότητας. Σε αυτό το πλαίσιο, στόχος των εν λόγω πράξεων ήταν η παροχή μακροπρόθεσμης χρηματοδότησης στις τράπεζες της ζώνης του ευρώ. Φαίνεται πολύ πιθανό ότι χωρίς την πιο μακροπρόθεσμη χρηματοδοτική στήριξη οι τράπεζες των πιο ευάλωτων χωρών θα είχαν αναγκαστεί να προβούν σε απομόχλευση με ταχύτερο ρυθμό. Τα μέτρα μακροπρόθεσμης χρηματοδοτικής στήριξης καθορίστηκαν από την 1 +Central+banks+funding+support+measures.pdf 2

3 ΕΑΤ και την Επιτροπή ως χρηματοδότηση που παρέχεται άμεσα στις τράπεζες μέσω των κεντρικών τραπεζών του ΕΣΚΤ με αρχική ή προγραμματισμένη διάρκεια λήξης άνω του 1 έτους. Αναλύθηκαν τέσσερα μέτρα μακροπρόθεσμης χρηματοδοτικής στήριξης (βλέπε επίσης πίνακα 1): 1. (Δύο) πράξεις μακροπρόθεσμης αναχρηματοδότησης (ΠΠΜΑ) τριετούς διάρκειας από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα 2. Οι δανειακές διευκολύνσεις τριετούς διάρκειας της Εθνικής Τράπεζας της Δανίας 3. Τα εξασφαλισμένα δάνεια διετούς διάρκειας με κυμαινόμενο επιτόκιο της Κεντρικής Τράπεζας της Ουγγαρίας και 4. Το πρόγραμμα χρηματοδότησης της δανειοδότησης («Funding for Lending Scheme») από την Τράπεζα της Αγγλίας. Συνολικά οι κεντρικές τράπεζες του ΕΣΚΤ χορήγησαν ποσό που αντιστοιχεί περίπου σε δισ. ευρώ κατά το διάστημα μεταξύ Δεκεμβρίου 2011 και Δεκεμβρίου Οι δύο πράξεις πιο μακροπρόθεσμης αναχρηματοδότησης (ΠΠΜΑ) τριετούς διάρκειας της ΕΚΤ τον Δεκέμβριο του 2011 και τον Μάρτιο του 2012 αντιπροσώπευαν πάνω από το 95 % 2 των συνολικών μέτρων πιο μακροπρόθεσμης αναχρηματοδότησης κατά την περίοδο αυτή. Πίνακας 1: Μέτρα στήριξης της μακροπρόθεσμης χρηματοδότησης που χορηγήθηκαν και αποπληρώθηκαν στα τέλη του 2013 Μέτρα στήριξης της μακροπρόθεσμης χρηματοδότησης Πράξεις πιο μακροπρόθεσμης αναχρηματοδότησης τριετούς διάρκειας της ΕΚΤ Δανειακές διευκολύνσεις τριετούς διάρκειας της Εθνικής Τράπεζας της Δανίας Εξασφαλισμένα δάνεια διετούς διάρκειας με κυμαινόμενο επιτόκιο της Κεντρικής Τράπεζας της Ουγγαρίας Πρόγραμμα χρηματοδότησης της δανειοδότησης («Funding for Lending Scheme») του Ηνωμένου Βασιλείου. Σύνολο Χορηγηθέν ποσό δισ. EUR 60 δισ. DKK (7 δισ. EUR) 122 δισ. HUF (0,43 δισ.) 44 δισ. GBP (53 δισ. EUR) δισ. EUR Πηγή: Έκθεση της ΕΑΤ και υπολογισμοί της Επιτροπής % ΑΕΠ 2011 Αποπληρωθέν ποσό Οφειλόμενο ποσό (τέλη 2013) 11 % 446 δισ. EUR 572 δισ. EUR 3 % <1% 3 % 46 δισ. DKK (6 δισ. EUR) 10 δισ. HUF (0,04 δισ. EUR) 2 δισ. GBP (2,5 δισ. EUR) 10 δισ. DKK (1,3 δισ. EUR) 112 δισ. HUF (0,39 δισ. EUR) 42 δισ. GBP (51 δισ. EUR) 455 δισ. EUR 625 δισ. EUR ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΚΟΙ ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΟΙ ΣΤΗΝ ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΩΝ ΧΡΗΣΕΩΝ ΚΑΙ ΤΩΝ ΟΦΕΛΩΝ Κατά την ανάλυση της χρήσης και του οφέλους των μέτρων χρηματοδοτικής στήριξης που παρέχονται από τις κεντρικές τράπεζες απαντάται μεθοδολογικό πρόβλημα, λόγω της «εναλλαξιμότητας» της χρηματοδότησης. Αυτό το πρόβλημα «εναλλαξιμότητας» συνδέεται με 2 Όπως μετράται βάσει του συνολικού ακαθάριστου ποσού που χορηγήθηκε 3

4 το γεγονός ότι δεν είναι δυνατή η παρακολούθηση της διαδρομής του χρήματος που δανείζονται οι τράπεζες από τις κεντρικές τράπεζες έως την τελική του χρήση. Η χρηματοδότηση μέσω δανεισμού δεν προορίζεται για συγκεκριμένο σκοπό, αλλά χρησιμοποιείται εναλλάξ με άλλες πηγές χρηματοδότησης για τη στήριξη σειράς δραστηριοτήτων. Η ΕΑΤ ανέφερε στην έκθεσή της ότι το πρόβλημα «εναλλαξιμότητας» δεν επέτρεψε την ακριβή ποσοτικοποίηση της χρήσης και των οφελών της χρηματοδότησης από τις κεντρικές τράπεζες. Η ΕΑΤ, προκειμένου να παρακάμψει το εν λόγω ζήτημα, ενέκρινε ποιοτική προσέγγιση που βασίζεται σε ερωτηματολόγια προς τις οικείες κεντρικές τράπεζες και εποπτικές αρχές. Μολονότι η μέθοδος αυτή έχει τα πλεονεκτήματά της, δυστυχώς δεν επιτρέπει να εξαχθούν αξιόπιστα συμπεράσματα σχετικά με τη χρήση και τα οφέλη των εν λόγω πράξεων μακροπρόθεσμης αναχρηματοδότησης. Η Επιτροπή, προκειμένου να υπερνικήσει αυτόν τον περιορισμό της «εναλλαξιμότητας», επιχείρησε να αναπτύξει μια πιο ποσοτική ανάλυση των μεταβολών στον ισολογισμό των εθνικών τραπεζικών συστημάτων κατά την περίοδο κατά την οποία παρασχέθηκε η χρηματοδοτική στήριξη. Ωστόσο, η εν λόγω ανάλυση δεν κατάφερε να παράσχει πιο λεπτομερή αξιόπιστα στοιχεία για την πραγματική χρήση των μέτρων χρηματοδοτικής στήριξης ΠΠΜΑ από τις τράπεζες στη ζώνη του ευρώ. Κατά τη διάρκεια της περιόδου χορήγησης των μέτρων χρηματοδοτικής στήριξης ΠΠΜΑ υπήρξε συνολικά ελαφρά απομόχλευση του τραπεζικού συστήματος της ζώνης του ευρώ ύψους 568 δισ. EUR (με ίσα μερίδια απομόχλευσης διακρατούμενων κρατικών χρεογράφων και εταιρικών δανείων ύψους περίπου 250 δισ. EUR το καθένα) επί συνολικού ισολογισμού της ζώνης του ευρώ περίπου δισ. EUR (1,7 %). Συνεπώς, ενώ η προσέγγιση εντόπισε μεταβολές του ενεργητικού και του παθητικού του συνολικού ισολογισμού των εθνικών τραπεζικών συστημάτων, επιτρέπει την εξαγωγή περιορισμένων μόνο συμπερασμάτων. Τούτο οφείλεται ιδίως στο γεγονός ότι δεν είναι γνωστό πώς θα είχαν ενεργήσει τα πιστωτικά ιδρύματα, αν δεν είχαν προσφύγει στις διευκολύνσεις πιο μακροπρόθεσμης αναχρηματοδότησης των κεντρικών τραπεζών. Εν ολίγοις, δεν υπάρχει αξιόπιστο αντιπαράδειγμα όσον αφορά τον τρόπο με τον οποίο οι τράπεζες θα είχαν ενεργήσει αν δεν υπήρχαν τα εν λόγω μέτρα. Ως εκ τούτου, η προσέγγιση δεν μπορεί να παράσχει συνολική εκτίμηση της χρήσης και της αποτελεσματικότητας των μέτρων στήριξης ΠΠΜΑ. Η Τράπεζα της Αγγλίας, για παράδειγμα, έκρινε ότι κατά την έναρξη του «Funding for Lending Scheme» ήταν πιο πιθανό, βάσει της κατάστασης που επικρατούσε, η χορήγηση δανείων να μειωθεί παρά να αυξηθεί, αλλά χωρίς πολύ μεγάλη βεβαιότητα 3. ΤΑ ΟΦΕΛΗ ΤΩΝ ΠΡΑΞΕΩΝ ΠΙΟ ΜΑΚΡΟΠΡΟΘΕΣΜΗΣ ΑΝΑΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗΣ ΓΙΑ ΤΙΣ ΤΡΑΠΕΖΕΣ Στην εντολή του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου τίθεται επίσης το ερώτημα εάν και με ποιον τρόπο οι πράξεις πιο μακροπρόθεσμης αναχρηματοδότησης από τις κεντρικές τράπεζες του ΕΣΚΤ είχαν ως αποτέλεσμα οφέλη για τις τράπεζες. Εκτός από το πλεονέκτημα για τις τράπεζες που απορρέει από την αύξηση της ρευστότητας και έχει ως αποτέλεσμα χαμηλότερη απόδοση των νέων ομολόγων, το ερώτημα αν αποκομίστηκαν οφέλη από τα μέτρα μακροπρόθεσμης στήριξης εξαρτάται από τη χρήση για την οποία τα κεφάλαια αυτά διατίθενται από τις τράπεζες. Όπως έχει ήδη επισημανθεί όσον αφορά τα πιθανά οφέλη για την πραγματική οικονομία, είναι αδύνατο να εξαχθούν οριστικά συμπεράσματα για τη χρήση αυτών των κεφαλαίων ελλείψει αξιόπιστου αντιπαραδείγματος. Κατά συνέπεια, ο βαθμός στον οποίο οι πράξεις αναχρηματοδότησης των κεντρικών τραπεζών χρησιμοποιήθηκαν από τις τράπεζες για να συμμετάσχουν σε αρμπιτράζ επιτοκίων («carry-trade») (δηλαδή χαμηλού κόστους 3 Έκθεση της ΕΑΤ (σ. 22) 4

5 χρηματοδότηση που διατίθεται μέσω των εν λόγω πράξεων αναχρηματοδότησης με σκοπό την αγορά τίτλων δημόσιου χρέους με υψηλότερες αποδόσεις) δεν είναι δυνατόν να διαπιστωθεί. Ωστόσο, ορισμένα οφέλη των πράξεων πιο μακροπρόθεσμης αναχρηματοδότησης μπορούν να εκτιμηθούν σε γενικές γραμμές με όρους περιθωρίων χρηματοδότησης, για παράδειγμα, συγκρίνοντας το κόστος χρηματοδότησης των μέτρων στήριξης (π.χ. 1 % ετησίως για τις ΠΠΜΑ τριετούς διάρκειας) με την απόδοση των χρεωστικών τίτλων της τράπεζας κατά τη διάρκεια της χρηματοδότησης με ΠΠΜΑ. Ωστόσο, δεν είναι δυνατόν να εκτιμηθεί το συνολικό κέρδος από τις πράξεις «carry-trade», διότι, ομοίως, δεν είναι δυνατόν να καθοριστεί με ακρίβεια το ύψος των κεφαλαίων από τις πράξεις πιο μακροπρόθεσμης αναχρηματοδότησης που χρησιμοποιήθηκε για τη χρηματοδότηση τέτοιων πράξεων. Θα πρέπει επίσης να σημειωθεί ότι οι εν λόγω συναλλαγές «carry-trade» δεν ήταν άνευ κινδύνου, διότι το δημόσιο χρέος αποτελούσε, τουλάχιστον για κάποιο χρονικό διάστημα, αποθεματικό έκτακτης ανάγκης με μη μηδενική πιθανότητα. Προκειμένου να μεγιστοποιηθεί η κατανομή της χρηματοδότησης σε ειδικές «χρήσεις» και να αποφευχθεί το πρόβλημα της «εναλλαξιμότητας», η Κεντρική Τράπεζα της Ουγγαρίας και η Τράπεζα της Αγγλίας εφάρμοσαν μέτρα στήριξης, τα χαρακτηριστικά της οποίας ήταν εξατομικευμένα και εξαρτώνταν από τη δανειοδοτική συμπεριφορά του πιστωτικού ιδρύματος. Ειδικότερα, το «Funding for Lending Scheme» στο Ηνωμένο Βασίλειο σχεδιάστηκε για να ενθαρρυνθεί η χορήγηση δανείων προς τον μη χρηματοπιστωτικό τομέα της οικονομίας συνδέοντας, αφενός, το κόστος και, αφετέρου, την ποσότητα της μακροπρόθεσμης φθηνής χρηματοδότησης με τις επιδόσεις των τραπεζών όσον αφορά τη χορήγηση δανείων προς τον εν λόγω τομέα της οικονομίας. Οι συμμετέχουσες τράπεζες και οι οικοδομικοί συνεταιρισμοί ήταν σε θέση να δανείζονται έως και το 5 % του αποθέματος των υφιστάμενων χορηγήσεων των τραπεζών προς τον μη χρηματοπιστωτικό τομέα της οικονομίας. Σε αυτό μπορούσε να προστεθεί το ποσό της καθαρής αύξησης της χορήγησης δανείων κατά τη διάρκεια μιας περιόδου αναφοράς (από το τέλος του Ιουνίου 2012 έως το τέλος του Δεκεμβρίου 2013). Επιπλέον, το κόστος της χρηματοδότησης από το «Funding for Lending Scheme» (FLS) ποίκιλλε ανάλογα με την καθαρή χορήγηση δανείων από κάθε δικαιούχο τράπεζα (σε σύγκριση με τα τέλη του Ιουνίου 2012), προκειμένου να ενθαρρυνθούν οι τράπεζες να χορηγούν δάνεια στον μη χρηματοπιστωτικό τομέα της οικονομίας. Για τις τράπεζες που επέκτειναν την καθαρή χορήγηση δανείων σε σύγκριση με το τέλος Ιουνίου 2012, όλα τα δάνεια που λήφθηκαν από το FLS είχαν το χαμηλότερο διαθέσιμο επιτόκιο 25 μονάδων βάσης ετησίως. Αντίθετα, οι τράπεζες που μείωσαν το απόθεμα δανείων τους, έπρεπε να καταβάλουν επιπλέον 25 μονάδες βάσης για κάθε απώλεια ποσοστιαίας μονάδας στη χορήγηση δανείων έως ένα ανώτατο όριο 150 μονάδων βάσης. Το εν λόγω σύστημα κινήτρων είναι πιθανό να αυξήσει την πιθανότητα τα κεφάλαια που δανείζουν οι κεντρικές τράπεζες να ευνοήσουν τη χορήγηση δανείων της ευρύτερης οικονομίας. Ομοίως, στις τριμηνιαίες ΣΠΠΜΑ (στοχευμένες πράξεις πιο μακροπρόθεσμης αναχρηματοδότησης) της ΕΚΤ που δεν αξιολογούνται στην παρούσα και που διατέθηκαν από τον Σεπτέμβριο του 2014 και μετά 4, χρησιμοποιούνται παρόμοιες τεχνικές με στόχο να συνδεθεί ο όγκος των δανείων που λαμβάνονται με τον όγκο των δανείων που χορηγούνται προς τον μη χρηματοπιστωτικό τομέα της οικονομίας 5. Αντιθέτως, οι δύο πράξεις μακροπρόθεσμης αναχρηματοδότησης τριετούς διάρκειας με σταθερό επιτόκιο 1 % δεν περιείχαν συγκεκριμένα κίνητρα ή μηχανισμούς που να συνδέουν τη χρηματοδότηση από τις κεντρικές 4 Κατά το διάστημα μεταξύ Σεπτεμβρίου 2014 και Ιουνίου 2016 θα εκτελεσθούν τριμηνιαίες πράξεις πιο μακροπρόθεσμης αναχρηματοδότησης 5 Για τις δύο πρώτες πράξεις, δόθηκε στις τράπεζες η δυνατότητα χορήγησης δανείων έως 7 τοις εκατό του χαρτοφυλακίου δανείων προς τον μη χρηματοπιστωτικό ιδιωτικό τομέα (εξαιρουμένων των δανείων για αγορά κατοικίας) 5

6 τράπεζες με τη χορήγηση τραπεζικών δανείων προς τους ιδιωτικούς τομείς των επιχειρήσεων, των ΜΜΕ και των νοικοκυριών. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ Το άρθρο 161 παράγραφος 9 της οδηγίας για τις κεφαλαιακές απαιτήσεις (CRD) καλεί την Επιτροπή, να υποβάλει, μαζί με την παρούσα έκθεση σχετικά με τη χρήση και τα οφέλη των πράξεων πιο μακροπρόθεσμης αναχρηματοδότησης και ανάλογων μέτρων χρηματοδοτικής στήριξης που παρέχονται από τις κεντρικές τράπεζες του ΕΣΚΤ σε πιστωτικά ιδρύματα, νομοθετική πρόταση, εφόσον κρίνεται σκόπιμο, με την οποία θα περιορίζεται αποτελεσματικά η καιροσκοπική χρήση των μέτρων στήριξης της ρευστότητας των κεντρικών τραπεζών από τις τράπεζες. Ωστόσο, τα θεωρητικά και πρακτικά όρια που θέτει η «εναλλαξιμότητα» των πηγών χρηματοδότησης δεν καθιστούν δυνατό τον αξιόπιστο προσδιορισμό της χρήσης των μέτρων χρηματοδοτικής στήριξης της ΕΣΚΤ από τις τράπεζες. Ως εκ τούτου, είναι αδύνατο να προσδιοριστούν και να εκφραστούν ποσοτικά με οποιαδήποτε βαθμό αξιοπιστίας τα κέρδη που μπορούν να αποδοθούν σε ενδεχόμενη καιροσκοπική συμπεριφορά των πιστωτικών ιδρυμάτων που ενισχύθηκαν από την εν λόγω χρηματοδοτική στήριξη. Εν κατακλείδι, δεν υπάρχει ασφαλής εμπειρική βάση για να δικαιολογηθεί η υποβολή νομοθετικής πρότασης από την Επιτροπή προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο για το θέμα αυτό. Τέλος, η Επιτροπή σημειώνει και μάλιστα εκφράζει την ικανοποίησή της για το γεγονός ότι το πιο πρόσφατο πρόγραμμα στοχευμένων πράξεων πιο μακροπρόθεσμης χρηματοδότησης της ΕΚΤ παρέχει κίνητρα προς τις τράπεζες για τη χορήγηση δανείων προς τον μη χρηματοπιστωτικό ιδιωτικό τομέα. 6