ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΘΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ. ΕΨΑΡΜΟΓΕΣ ΛΟΓΙΣΜΙΚΟΥ Για την Γ' τάξη του Ενιαίου Λυκείου

Transcript

1 ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΘΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΕΨΑΡΜΟΓΕΣ ΛΟΓΙΣΜΙΚΟΥ Για την Γ' τάξη του Ενιαίου Λυκείου ΑΘΗΝΑ 1999

2 ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ ΛΟΓΙΣΜΙΚΟΥ Βιβλίο Καθηγητή

3 «ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ ΛΟΓΙΣΜΙΚΟΥ» ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ Συντονιστής Συγγραφικής Ομάδος Δρ. Θεόδωρος Γ. Οικονόμου, Σμγγραφική ομάδα Κων/νος, Ν. Γιαλελής, Δαμιανός Π. Δημητριάδης, Χρήστος Σ. Καλεργης, Δρ. Αναστασία Ν. Καστανιά, Ιωάννης Κ. Κατωπόδης, Παναγιώτης Ρ. Κούλας, Δρ. Θεόδωρος Γ. Οικονόμου, Μαθηματικός - Πληροφορικός Μαθηματικός - Πληροφορικός Φυσικός - Πληροφορικός Πληροφορικός Μαθηματικός - Πληροφορικός Πληροφορικός Μαθηματικός - Αναλυτής Συστημάτων Η/Υ Μαθηματικός - Πληροφορικός Υπεύθυνος για ΤΟ Παιδαγωγικό Ινστιτούτο: Παπαδόπουλος Γιώργος Επιτοοπή AEioAovnonc Ιωαννίδης Ιωάννης, Κάππας Κων/νος, Κριμπάς Γεώργιος, Πάγκαλος Γεώργιος, Φραγκόπουλος Φραγκούλης, Αναπληρωτής Καθηγητής Παν. Αθηνών Καθηγητής ΠΕ19 Πτυχ. Πληροφορικής Καθηγητής Παν. Θεσσαλονίκης ΠΛΗΝΕΤ Κορινθίας EniOT-nuoviKQC Επιυελητήο Δρ. Γεώργιος Θ. Κουρουπέτρογλου, Επίκουρος Καθηγητής Πληροφορικής Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών nai6avfa)vik0c Επιιιελητιίο Νίκος Κασιμάτης, Πληροφορικός Ατελιέ Πολυεκδοτική Αθηνών, Αιόλου 19Γ, Αθήνα, τηλ Ελληνική Εταιρεία Επιστημόνων Πληροφορικής και Η/Υ (ΕΠΥ) Μαυρομιχάλη 16, Αθήνα, τηλ , epy@epy.gr Συντονιστές έργου: Σπύρος Μπακογιάννης - Βασίλης Μιχαλακόπουλος

4 ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ ΛΟΓΙΣΜΙΚΟΥ» ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Περιεχόμενα Πρόλογος 9 Ενότητα Α' Ενημερώνομαι 15 Κεφάλαιο 1 Επισκόπηση Εφαρμογών Λογισμικού 15 Κεφάλαιο 2 Επικοινωνία - Συνεργασία Εφαρμογών Λογισμικού 23 Κεφάλαιο 3 Μελλοντικές Τάσεις 29 Ενότητα Β' Διερευνώ - Συσχετίζω 35 Κεφάλαιο 4 Κατανόηση του Προβλήματος και Προσδιορισμός των Απαιτήσεων 35 Κεφάλαιο 5 Ανάλυση Απαιτήσεων Συστήματος 43 Κεφάλαιο 6 Οργάνωση των Δεδομένων του Συστήματος 55 Ενότητα Γ' Σχεδιάζω - Εφαρμόζω 65 Κεφάλαιο 7 Σχεδίαση Λογισμικού 65

5 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ'ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ ΛΟΓΙΣΜΙΚΟΥ Κεφάλαιο 8 Αναζήτηση και Επιλογή των Κατάλληλων Εργαλείων 83 Κεφάλαιο 9 Τμηματική Υλοποίηση στο Περιβάλλον Ανάπτυξης που έχει Επιλεγεί 89 Κεφάλαιο 10 Σύνθεση των Επιμέρους Εργασιών 107 Κεφάλαιο 11 Δοκιμή με Πραγμαπκά Δεδομένα 115 Κεφάλαιο 12 Εντοπισμός Σφαλμάτων και Παραλείψεων 121 Κεφάλαιο 13 Δημιουργία Τελικού Ολοκληρωμένου Προϊόντος 133 Κεφάλαιο 14 Τεκμηρίωση - Αξιολόγηση 143

6 ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ ΛΟΓΙΣΜΙΚΟΥ'ΠΡΟΛΟΓΟΣ ΠΡΟΛΟΓΟΣ Αγαπητοί συνάδελφοι, Έχοντας συναίσθηση του δύσκολου έργου σας, γράψαμε αυτό το βιβλίο καθηγητή για τη διδασκαλία του μαθήματος επιλογής "Εφαρμογές Λογισμικού" της Γ τάξης της τεχνολογικής κατεύθυνσης του Ενιαίου Λυκείου, με σκοπό να σας υποστηρίξουμε στη διδασκαλία του μαθήματος, που ασφαλώς έχει υψηλές απαιτήσεις, όπως θα έχετε καταλάβει διαβάζοντας το αναλυτικό πρόγραμμα σπουδών. Θα θέλαμε να τονίσουμε μερικές διαπιστώσεις,που θα σας βοηθήσουν να καταλάβετε το πνεύμα με το οποίο γράφτηκε το βιβλίο και τη μέθοδο εργασίας που χρησιμοποιεί. 1. Στην αρχή κάθε κεφαλαίου καταγράφονται παρατηρήσεις για τους διδακτικούς στόχους που πρέπει να επιτευχθούν με τη διδασκαλία του και που αναφέρονται στην αρχή κάθε κεφαλαίου στο βιβλίο του μαθητή. Οι στόχοι αυτοί διαχωρίζονται σε τρία επίπεδα: α) Στο χώρο των γνώσεων (γνωστικό χώρο) Οι μαθησιακοί σκοποί ταξινομούνται ιεραρχικά με σειρά αύξουσας δυσκολίας και συνθετότητας ως προς τις νοητικές ικανότητες που απαιτούνται για μάθηση και για απάντηση σε ερωτήσεις αξιολόγησης ως εξής: Αξιολόγηση Τ Σύνθεση Τ Ανάλυση t Εφαρμογή Κατανόηση t Απομνημόνευση Για κάθε διδακτικό στόχο καταγράφεται το επίπεδο που θα απαιτηθεί από τους μαθητές και με βάση αυτό προτείνονται και αντίστοιχα κριτήρια αξιολόγησης. (βλέπε βιβλίο Ε. Δημητρόπουλου "ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ - μέρος δεύτερο: Η αξιολόγηση του μαθητή", εκδόσεις Γρηγόρη). β) Στο χώρο των δεξιοτήτων Αναφέρονται οι διδακτικοί στόχοι που θα ελέγχονται μέσα από την εφαρμογή των δραστηριοτήτωντου τετραδίου εργασίας και απαιτούν συγκεκριμένες δεξιότητες. Αναλυτικότερη 9

7 ΠΡΟΛΟΓΟΣ ' ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ ΛΟΓΙΣΜΙΚΟΥ παρουσίαση των στόχων αυτών σαν αναμενόμενα αποτελέσματα της εκτέλεσης των δραστηριοτήτων θα βρείτε στην αρχή κάθε κεφαλαίου του τετραδίου εργασίας γ) Στο χώρο των στάσεων Καταγράφονται οι στόχοι σε επίπεδο υποκίνησης, ενθάρρυνσης, παρακίνησης των μαθητών και γενικά σε ότι αφορά στην υποστήριξη της αυτοεκτίμησής τους στο πλαίσιο της εκπαιδευτικής διαδικασίας. Στη συνέχεια καταγράφονται ορισμένες παρατηρήσεις γιατο επίπεδο ευκολίας των διδακτικών στόχων και προκαθορίζονται οι αναγκαίοι (ελάχιστοι) στόχοι για την απρόσκοπτη συνέχιση της μελέτης των μαθητών στο επόμενο κεφάλαιο. 2. Στη συνέχεια δίνονται ειδικές οδηγίες γιατο κεφάλαιο που αφορούν σε κάποιες ιδιαίτερες απαιτήσεις του, κυρίως σε θέματα αντιμετώπισης διαφορετικών επιπέδων διδασκαλίας ανά τμήμα, με βάση την προηγούμενη εμπειρία των μαθητών. 3. Προτάσεις για περισσότερα παραδείγματα (από όσα προβλέπονται στο βιβλίο του μαθητή), τα οποία μπορείτε να χρησιμοποιήσετε, βρίσκονται αμέσως μετά και χωρίζονται σε: α) παραδείγματα από την καθημερινή ζωή, β) παραδείγματα από τα άλλα διδασκόμενα μαθήματα και γ) παραδείγματα στο εργαστήριο. 4. Εναλλακτικούς τρόπους προσέγγισης της μαθησιακής διαδικασίας θα βρείτε αμέσως μετά, όπου προτείνονται (χωρίς να είναι αναγκαίο να τους αποδεχθείτε) διάφορες μέθοδοι και τεχνικές, που μπορούν να λειτουργήσουν σαν προστιθέμενη αξία στη διαδικασία της μάθησης. 5. Στη συνέχεια αναφερόμαστε στα εποπτικά μέσα που μπορείτε να χρησιμοποιήσετε για την υποβοήθηση της διδασκαλίας σας. Φυσικά στα προτεινόμενα μέσα μπορείτε να προσθέσετε τα δικά σας ή και να αγνοήσετε όσα δεν είναι εφικτό να χρησιμοποιήσετε. 6. Στην επόμενη ενότητα θα βρείτε ένα προτεινόμενδ χρονοπρογραμματισμό κάθε κεφαλαίου σε διδακτικές ώρες. Θέλουμε να τονίσουμε ότι αυτός ο προγραμματισμός δεν είναι δεσμευτικός, αφού εσείς θα αποφασίσετε για αυτό το θέμα με βάση τις ιδιαίτερες μαθησιακές ανάγκες κάθε τμήματος στο οποίο διδάσκετε. Ενδεικτικά και με βάση το χρονοπρογραμματισμό που προτείνουμε, παραθέτουμε και τα αντίστοιχα σχέδια μαθήματος για κάθε προτεινόμενη ώρα διδασκαλίας. Σε περίπτωση που δεν ακολουθήσετε τα προτεινόμενα σχέδια, θα πρέπει να βασιστείτε σε δικά σας. Για κάθε σχέδιο μαθήματος δίνονται τα εξής: α) Το εύρος (διδακτέα ύλη) κάθε μαθήματος με βάση το βιβλίο του μαθητή. β) Οι διδακτικοί στόχοι (σκοποί) που πρέπει να ελέγξεις για τη συγκεκριμένη διδαχθείσα ύλη (αναφέρονται στο βιβλίο του μαθητή με αύξουσα σειρά). γ) Τα εποπτικά μέσα που μπορείτε να χρησιμοποιήσετε για τις ανάγκες του μαθήματος, δ) Τη δομή του μαθήματος, κατανεμημένη κατά προσέγγιση σε πρώτα λεπτά της ώρας και με βάση το ότι μια διδακτική ώρα διαρκεί 45 πρώτα λεπτά της ώρας. Στην αρχή, με βάση όλα τα σχέδια μαθήματος, γίνεται σύνδεση με τα προηγούμενα, όπου καλό είναι να χρησιμοποιείτε και ένα παράδειγμα που θα κεντρίζει το ενδιαφέρον των μαθητών για το θέμα που θα επακολουθήσει. Αμέσως μετά αναφέρονται τα υποκεφάλαια που θα διδαχθούν σε αυτή την ώρα. Στη συνέιο

8 ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ ΛΟΓΙΣΜΙΚΟΥ ' ΠΡΟΛΟΓΟΣ χεια δίνεται ο χρόνος που θα αφιερώσετε σε παραδείγματα και συζήτηση με τους μαθητές, κάτι που δεν είναι απαραίτητο να το τηρήσετε, αφού μπορείτε να συγχωνεύσετε το χρόνο αυτόν, εμπλουτίζοντας την εισήγηση σας στα υποκεφάλαια με παραδείγματα και συζήτηση. Σημαντική παράμετρος του μαθήματος είναι ο χρόνος που θα αφιερώσετε σε εφαρμογές, για τις δραστηριότητες που προτείνονται στο τετράδιο εργασίας. Έτσι προτείνουμε ποια δραστηριότητα ή άσκηση ταιριάζει σε αυτό το μάθημα (και το χρόνο που απαιτείται κατά προσέγγιση) για την εφαρμογή της στη τάξη ή στο εργαστήριο. Αν θέλετε μπορείτε να επιλέξετε δικές σας ασκήσεις και δραστηριότητες ή και να αφιερώσετε ολόκληρη ώρα στη διδασκαλία της θεωρίας και άλλη ώρα στις εφαρμογές της (φυσικά αλλάζοντας τον προτεινόμενο χρονοπρογραμματισμό του κεφαλαίου). Ο έλεγχος μαθήματος που προτείνουμε στη συνέχεια δεν έχει σα σκοπό να αξιολογήσει τους μαθητές στο μάθημα της ημέρας (κάτιπου θα ήταν αδύνατο, αφού εκείνη την ώρα άκουσαν για πρώτη φορά τα διδασκόμενα), αλλά να σας δώσει ένα κριτήριο ελέγχου της επιτυχίας του μαθήματος. Τα προτεινόμενα τεστ ελέγχου μαθήματος (ή τα δικά σου, που θα φτιάξετε για αυτό το σκοπό, θαπρέπει να τα έχετε ετοιμάσει από πριν και να τα μοιράζετε σε φωτοτυπίες στους μαθητές για να απαντήσουν. Γενικά ένα τέτοιο τεστ πρέπει να είναι σύντομο και να βασίζεται στην αξιολόγηση των επιδιωκόμενων διδακτικών στόχων. Στη συνέχεια συζητήστε με τους μαθητές δυσνόητα σημεία (που παρατηρήσατε από τις απαντήσεις τους) και κάντε μια μικρή ανακεφαλαίωση. Τατεστ ελέγχου μαθήματος διορθώνονται από εσάς στο σπίτι. Τέλος, αν υπάρχουν προτεινόμενες ασκήσεις ή δραστηριότητες για το σπίτι, τις αναθέτετε στους μαθητές, δηλώνοντας τους και το χρόνο στον οποίο θα πρέπει να τις επιστρέψουν γραπτώς. 7. Αν υπάρχουν κάποιες οδηγίες για την εκτέλεση (προετοιμασία, αντιμετώπιση, χωρισμός σε ομάδες κ.λ.π.) των δραστηριοτήτων, θα τις βρεις αμέσως μετά. 8. Στη συνέχεια δίνονται οι απαντήσεις: α) Των προτεινόμενων τεστ ελέγχου μαθήματος. β) Τ ων θεωρητικών ερωτήσεων ανοικτού τύπου που υπάρχουν στο τέλος κάθε κεφαλαίου του βιβλίου του μαθητή. γ) Των ασκήσεων και δραστηριοτήτων (όπου χρειάζεται) του τετραδίου εργασίας, που αφορούν στο συγκεκριμένο κεφάλαιο. 9. Στο τέλος κάθε κεφαλαίου δίνονται ενδεικτικά κριτήρια μέτρησης για τον έλεγχο της επιτυχίας κάθε προτεινόμενου μαθήματος και 10.Η κατανομή ωρών ανα διδακτική ενότητα που προτείνουμε είναι ελαφρά τροποοποιημένη από το αναλυτικό πρόγραμμα του μαθήματος και έχει ως εξής: 1η ενότητα: 9 ώρες 2η ενότητα: 13 ώρες 3η ενότητα: 27 ώρες Σύνολο: 49 ώρες 11. Κριτήρια μέτρησης επίδοσης μαθητών Για τον έλεγχο της επίδοσης των μαθητών σας, δίδονται ενδεικτικά κριτήρια μέτρησης με βάση την απόδοσή τους στην τάξη, στις εφαρμογές, στην εργασία στο σπίτι και στα τυχόν 11

9 ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ ΛΟΓΙΣΜΙΚΟΥ γραπτά διαγωνίσματα ανά κεφάλαιο. 1ο κριτήριο: Συμμετοχή στο μάθημα Αξιολογείτε τη συμμετοχή του μαθητή στις συζητήσεις, τις παρεμβάσεις του στην τάξη και τις απαντήσεις που δίνει στα θεωρητικά ερωτήματα του κεφαλαίου. 2ο κριτήριο: Συμμετοχή στις δραστηριότητες Αξιολογείτε τη συμμετοχή του μαθητή στην εφαρμογή των προτεινόμενων δραστηριοτήτων στο εργαστήριο και στην τάξη. 3ο κριτήριο: Λύση ασκήσεων - δραστηριοτήτων στο σπίτι Αξιολογείτε τη γραπτή προσπάθεια του μαθητή στις προτεινόμενες - ή δικές σας- ασκήσεις του κεφαλαίου που έχει επιλύσει στο σπίτι του. 4ο κριτήριο: Γραπτές εξετάσεις f Αξιολογείτε τη γραπτή προσπάθεια του μαθητή σε πιθανά τεστ στην ύλη του κεφαλαίου. Εξαιρούνται τα τεστ ελέγχου μαθήματος, τα οποία δεν έχουν σκοπό να ελέγξουν την επίδοση του μαθητή αλλά την επιτυχία του μαθήματος. Ικανοποιητικές απαντήσεις από μαθητές στα τεστ ελέγχου μαθήματος αποτελούν όμως και ένδειξη συμμετοχής του μαθητή και επηρεάζουν αυξητικά το 1ο κριτήριο. Αν δεν υπάρχει γραπτή εξέταση στην ύλη κάποιου κεφαλαίου, το 4ο κριτήριο αντικαθίσταται αναλογικά από τα προηγούμενα τρία κριτήρια. 5ο κριτήριο: Συνθετικές εργασίες Αξιολογήστε μόνο θετικά (αυξάνοντας το βαθμό που βγαίνει από τα τέσσερα ή τα τρία πρώτα κριτήρια) τυχόν εργασίες που θα αναθέσετε στους μαθητές σας ή εργασίες που θα σας παραδώσουν με δική τους πρωτοβουλία. Με στόχο τη μεγαλύτερη δυνατή αντικειμενικότητα της αξιολόγησης και με βάση το επίπεδο ευκολίας της θεωρίας και των ασκήσεων του κάθε κεφαλαίου, στον παρακάτω πίνακα προτείνουμε τα ποσοστά συμμετοχής (%) στη βαθμολογία για κάθε προτεινόμενο κριτήριο και για όλα τα κεφάλαια του βιβλίου. 12 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 ο κριτήριο 2ο κριτήριο 3ο κριτήριο 4ο κριτήριο δ

10 ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ AQntHMQY Φυσικά είμαστε ανοικτοί σε κάθε παρατήρηση για το βιβλίο αυτό ώστε να λάβουμε υπόψη μας σε μια επόμενη έκδοση. Παρατηρήσεις μπορείτε να στέλνετε στο Παιδαγωγικό Ινστιτούτο ή στη διεύθυνση Καλή επιτυχία στο δύσκολο έργο σας, στο οποίο θα έχετε την αμέριστη συμπαράστασή μας. Ιανουάριος