Η ΣΥΝΕΙΣΦΟΡΑ ΤΗΣ ΤΟΠΙΚΗΣ ΑΥΤΟ ΙΟΙΚΗΣΗΣ ΣΤΗΝ ΕΞΑΛΕΙΨΗ ΤΗΣ ΕΠΙΚΙΝ ΥΝΟΤΗΤΑΣ ΣΤΟΥΣ ΑΘΛΗΤΙΚΟΥΣ ΚΑΙ ΑΥΛΕΙΟΥΣ ΣΧΟΛΙΚΟΥΣ ΧΩΡΟΥΣ ¹ Μ.

Transcript

1 Η ΣΥΝΕΙΣΦΟΡΑ ΤΗΣ ΤΟΠΙΚΗΣ ΑΥΤΟ ΙΟΙΚΗΣΗΣ ΣΤΗΝ ΕΞΑΛΕΙΨΗ ΤΗΣ ΕΠΙΚΙΝ ΥΝΟΤΗΤΑΣ ΣΤΟΥΣ ΑΘΛΗΤΙΚΟΥΣ ΚΑΙ ΑΥΛΕΙΟΥΣ ΣΧΟΛΙΚΟΥΣ ΧΩΡΟΥΣ ¹ Μ. Σαµπάνης, ²Π. Σαµπάνης, ³Π. Σταµάτης, ³Μ. Κόνσολας ¹ Τ.Ε.Φ.Α.Α. Σερρών-Α.Π.Θ. ² Κ.Φ.Α-Υπεύθυνος Αγωγής Υγείας /θµιας Εκπ/σης Αργολίδας ³ Τ.Ε.Π.Α.Ε.Σ. Πανεπιστηµίου Αιγαίου Εισαγωγή Με απόφαση του Νοµάρχη κάθε περιοχής της χώρας ή του Γενικού Γραµµατέα Περιφέρειας, που προβλέπεται από το άρθρο 5 του Νόµου 1894/1990 (ΦΕΚ 110 Α ), πραγµατοποιήθηκε η µεταβίβαση της ακίνητης περιουσίας των δηµόσιων σχολείων της πρωτοβάθµιας και δευτεροβάθµιας εκπαίδευσης στους ήµους και στις Κοινότητες. Μια σύγχρονη σχολική µονάδα θα πρέπει να ανταποκρίνεται στις σύγχρονες εκπαιδευτικές απαιτήσεις. Πιο συγκεκριµένα, πρέπει να βρίσκεται σε µεγάλη οικοπεδική έκταση και να διαθέτει στεγασµένους χώρους ανάλογους µε το πλήθος των µαθητών, των εκπαιδευτικών, του διοικητικού και βοηθητικού προσωπικού. Ο αύλειος χώρος αποτελεί αναγκαίο συµπλήρωµα του διδακτηρίου, διότι σε αυτόν λαβαίνουν χώρα αρκετές λειτουργίες του σχολείου. Σηµαντικότερες από αυτές είναι το διάλειµµα, το οποίο δεν είναι µόνο χρόνος ξεκούρασης και κινητικής εκτόνωσης, αλλά είναι και χρόνος ελεύθερης επικοινωνίας µεταξύ των µαθητών και συλλογικού παιχνιδιού. Στη χώρα µας τις περισσότερες φορές ο αύλειος χώρος είναι ο χώρος διδασκαλίας του µαθήµατος της Φυσικής Αγωγής λόγω της έλλειψης στεγασµένων σχολικών γυµναστηρίων. Ο αύλειος ως φυσικός χώρος, προσφέρει το πλαίσιο ανάπτυξης πολλών δραστηριοτήτων οι οποίες είναι ιδιαίτερα ευχάριστες για τους µαθητές αλλά και ιδιαίτερα παιδαγωγικές. Με την έννοια αυτή δίκαια χαρακτηρίζεται ο αύλειος χώρος, ως η µεγαλύτερη αίθουσα του σχολείου, αφού στεγάζει ιδιαίτερα σηµαντικές δραστηριότητες από πλευράς παιδαγωγικής (Ματσαγγούρας, 2003). Την αναγκαιότητα ύπαρξης του σχολικού αύλειου χώρου καθώς και το ελάχιστο εµβαδόν που πρέπει να αναλογεί σε κάθε µαθητή αναφέρονται στα νοµικά κείµενα του Υπουργείου Παιδείας σχετικά µε τις προδιαγραφές των εκπαιδευτικών µονάδων 1

2 (Καλαφάτης, 1988). Ο Οργανισµός Σχολικών Κτιρίων (Ο.Σ.Κ.) αναφέρεται αναλυτικά στις δραστηριότητες που παρατηρούνται στους αύλειους χώρους (συγκέντρωση, διάλειµµα, γυµναστική, παιχνίδια, αθλητικά παιχνίδια, στάθµευση αυτοκινήτων και ποδηλάτων), ορίζει τις προδιαγραφές λειτουργίας των χώρων (πράσινο, τεχνητός φωτισµός, φωτισµός ασφαλείας, δυνατότητα προσέγγισης ασθενοφόρου και πυροσβεστικού οχήµατος) και προτείνει τη χρήση υλικών των χώρων άθλησης και των χώρων διαλείµµατος. Σύµφωνα µε τον Ο.Σ.Κ. (1982), για να καλυφθούν οι παραπάνω λειτουργίες προτείνεται εµβαδόν 10 τετραγωνικά µέτρα αύλειου χώρου ανά µαθητή Νηπιαγωγείου και 5-7 τετραγωνικά µέτρα ανά µαθητή ηµοτικού, Γυµνασίου και Λυκείου. Στο τεύχος του Ο.Σ.Κ. ( ), οι µελετητές δύνανται να αντλήσουν όλες τις απαραίτητες πληροφορίες καθώς και τις προδιαγραφές που απαιτούνται προκειµένου να προχωρήσουν στην εκπόνηση µελετών για τα σχολικά κτίρια µε υποδοµές και εγκαταστάσεις που να ανταποκρίνονται λειτουργικά και αισθητικά στις απαιτήσεις της εποχής µας. Συγκεκριµένα αναφέρεται ότι, κατά τον σχεδιασµό των αύλειων χώρων θα πρέπει να λαµβάνονται υπόψη το µέγεθος του οικοπέδου, οι υψοµετρικές διαφορές εφόσον υπάρχουν και η βαθµίδα της σχολικής εκπαίδευσης που πρόκειται να φιλοξενηθεί στην συγκεκριµένη σχολική εγκατάσταση. Εποµένως, πάρα πολύ σηµαντικό πρέπει να θεωρείται το περιβάλλον που είναι σωστά οργανωµένο και το οποίο πρώτον παρέχει ασφάλεια και δεύτερον καθιστά την εκπαιδευτική διαδικασία περισσότερο αποτελεσµατική και ευχάριστη. Σκοπός Ο σκοπός της εργασίας ήταν να εντοπιστούν οι ελλείψεις αλλά και οι κακοτεχνίες των αθλητικών και αύλειων χώρων των σχολείων και σε συνεργασία µε την Τοπική Αυτοδιοίκηση Α και Β βαθµού (Νοµαρχίες, ήµοι, Κοινότητες) να γίνει προσπάθεια επιδιόρθωσής τους ώστε να ανταποκρίνονται στις λειτουργικές ανάγκες των διδασκόµενων και των διδασκόντων κυρίως όµως να παρέχουν ασφάλεια. ιαδικασία Έγινε συλλογή φωτογραφικού υλικού από αθλητικούς και αύλειους σχολικούς χώρους που χρησιµοποιούνται για τη διεξαγωγή του µαθήµατος της Φυσικής Αγωγής από διάφορα σχολεία του Ν. Αργολίδας και του Ν. Σερρών. 2

3 Αποτελέσµατα Τα αποτελέσµατα έδειξαν ότι υπάρχουν υποδοµές και χώροι οι οποίοι είναι κατασκευασµένοι σύµφωνα µε τις οδηγίες του Υπουργείου Παιδείας και τους κανονισµούς του Ο.Σ.Κ., αλλά υπάρχουν και χώροι οι οποίοι είναι ακατάλληλοι έως και επικίνδυνοι για τους µαθητές. Το αποτέλεσµα είναι ότι, εκτός του κινδύνου κυρίως για τους εκπαιδευόµενους να υποβαθµίζεται το µάθηµα και οι στόχοι του να µην επιτυγχάνονται. ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΚΟ ΥΛΙΚΟ ΑΠΟ ΣΧΟΛΕΙΑ ΤΟΥ Ν. ΣΕΡΡΩΝ 3

4 ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΚΟ ΥΛΙΚΟ ΑΠΟ ΣΧΟΛΕΙΑ ΤΟΥ Ν. ΑΡΓΟΛΙ ΑΣ 4

5 5

6 Συζήτηση Συµπεράσµατα Ο σχεδιασµός των εκπαιδευτικών µονάδων πρέπει να λαµβάνει υπόψη τις τοπικές, κλιµατολογικές, πολιτισµικές και άλλες ιδιαιτερότητες και επίσης η κάθε εκπαιδευτική µονάδα δεν θα πρέπει να προορίζεται µόνο για «διδακτική» χρήση. Αντίθετα, ως πολυδύναµο κέντρο, µπορεί και πρέπει να έχει ευρύτερες και µακροχρόνιες κοινωνικές χρήσεις. Συνεπώς, οι σύγχρονες εκπαιδευτικές µονάδες πρέπει να είναι κατασκευαστικά άψογες και ευέλικτες, υπό την έννοια ότι πρέπει να διαθέτουν τη δυνατότητα να επιδέχονται προσθήκες που αναβαθµίζουν ποιοτικά τη λειτουργία και τον πολυδιάστατο ρόλο τους. Πρέπει το σύνολο των εγκαταστάσεων να βρίσκεται σε άριστη κατάσταση για λόγους υγιεινής, ασφάλειας, αισθητικής και εύρυθµης λειτουργίας. Πρέπει να έχει άνετο αύλειο χώρο περιµετρικά του διδακτηρίου, ο οποίος να είναι κατάφυτος και να διαθέτει οργανωµένους στεγασµένους και υπαίθριους χώρους άθλησης και αναψυχής για τους µαθητές καθώς και χώρους για τους εκπαιδευτικούς, 6

7 τους γονείς και τους επισκέπτες. Επίσης να διαθέτει µεγάλες και κατάλληλα οργανωµένες αίθουσες διδασκαλίας, εργαστήρια υλοποίησης ειδικών προγραµµάτων, βιβλιοθήκη µε αναγνωστήριο, χώρους πολιτιστικών εκδηλώσεων, αναµονής, ανάπαυσης των µαθητών και των εκπαιδευτικών, αίθουσες συνεδριάσεων, χώρους υγιεινής, κυλικεία, αποθηκευτικούς χώρους και οπωσδήποτε, ατοµικά γραφεία εκπαιδευτικών. Το πρόγραµµα διδασκαλίας δεν απαιτεί µόνο επαρκή εξοπλισµό αλλά και την αποθήκευσή του σε προκαθορισµένη θέση. Είναι δυσάρεστο για το διδάσκοντα να παρουσιάζεται στο χώρο διδασκαλίας και να µην βρίσκει το διδακτικό υλικό στο χώρο του. Ένα αρκετά σηµαντικό θέµα είναι και η φύλαξη του διδακτικού υλικού σε ασφαλή χώρο. Ειδικά η µη φύλαξη του αθλητικού υλικού είναι δυνατό να οδηγήσει µαθητές ή εξωσχολικούς σε τραυµατισµούς ή ακόµα και σε θανάτους. Συµπερασµατικά οι Τοπικές Αυτοδιοικήσεις Α βαθµού ( ήµοι-κοινότητες) συνήθως διαθέτουν οικοπεδικούς χώρους προκειµένου να κατασκευασθούν σχολικές µονάδες από τις Τοπικές Αυτοδιοικήσεις Β βαθµού (Νοµαρχίες) ή από τον Οργανισµό Σχολικών Κτιρίων. Επιπλέον οι ήµοι εγκρίνουν και κατανέµουν κονδύλια για τα λειτουργικά έξοδα των σχολικών µονάδων. Οι ήµοι αλλά και οι Νοµαρχίες µε µελέτες που εκπονούνται από τις τεχνικές τους υπηρεσίες προχωρούν σε επισκευές και συντηρήσεις αλλά και σε συµπληρωµατικά έργα στις σχολικές µονάδες. Με το επιστηµονικό προσωπικό που διαθέτουν στις τεχνικές υπηρεσίες τους και σε συνεργασία µε τους εκπαιδευτικούς πρέπει να φροντίζουν πρωτίστως στην εξάλειψη της επικινδυνότητας στους αθλητικούς και στους αύλειους χώρους των σχολείων. Παράλληλα µε την αναβάθµιση των σχολείων µε τους απαραίτητους χώρους, θεωρείται βέβαιον ότι επιτυγχάνεται και η αναβάθµιση της διδακτικής διαδικασίας. 7