2. ΣΚΟΠΙΜΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΣΤΟΧΟΙ ΤΟΥ ΣΧΕΔΙΟΥ

Transcript

1 2. ΣΚΟΠΙΜΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΣΤΟΧΟΙ ΤΟΥ ΣΧΕΔΙΟΥ 2.1. ΘΕΣΜΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ Στρατηγικές Επενδύσεις Ειδικά Σχέδια Χωρικής Ανάπτυξης Στρατηγικών Επενδύσεων (ΕΣΧΑΣΕ) Ο νόμος 3894/2010 Ο νόμος 3894/2010 (ΦΕΚ 204/τ.Α/ ) περί «Επιτάχυνσης και διαφάνειας υλοποίησης Στρατηγικών Επενδύσεων» ψηφίστηκε με στόχο τη διαμόρφωση ενός ολοκληρωμένου και σύγχρονου πλαισίου ενθάρρυνσης της αναπτυξιακής προοπτικής της χώρας μέσω ρυθμίσεων που διευκολύνουν την προσέλκυση στρατηγικών επενδύσεων και μέσω της δημιουργίας ενός ειδικού, ευέλικτου και αποτελεσματικού πλαισίου κανόνων, διαδικασιών και διοικητικών δομών, το οποίο θα λειτουργήσει ως εργαλείο απεμπλοκής από τις χρονίζουσες αγκυλώσεις και ταυτόχρονα θα στηρίξει την εθνική οικονομία και τη δημιουργία ενός νέου μοντέλου ανάπτυξης, θα διασφαλίσει μία βιώσιμη και αυτοτροφοδοτούμενη προοπτική, θα ενισχύσει την ανταγωνιστικότητα ταυτόχρονα θέτοντας δομικές προϋποθέσεις στήριξης και αύξησης της απασχόλησης, σε σύμπνοια με τις περιβαλλοντικές αρχές και κυρίως προωθώντας την συνταγματικά κατοχυρωμένη αρχή της αειφόρου ανάπτυξης. Οι επενδύσεις οι οποίες υπάγονται στις διατάξεις του νόμου αυτού διέπονται από ένα νέο ολοκληρωμένο πλαίσιο κανόνων, διαδικασιών και υποχρεώσεων του Δημοσίου, συνδεόμενων με δεσμευτικές προθεσμίες εξέτασης και έγκρισης. Η θέση και η επίτευξη του στόχου της ταχείας αδειοδότησης για επενδύσεις κεφαλαιώδους σημασίας κρίθηκαν από τον Έλληνα νομοθέτη ως μέρος της προσπάθειας για τη δημιουργία μιας νέας διοικητικής πρακτικής που θα εξυπηρετήσει τους προαναφερθέντες στόχους μέσω μιας διαδικασίας η οποία εξ ορισμού αφορά στην προσέλκυση και υλοποίηση ώριμων επενδύσεων με υπαρκτό και εκπεφρασμένο επενδυτικό ενδιαφέρον. Περαιτέρω, για την πραγματοποίηση Στρατηγικών Επενδύσεων επί ιδιωτικών ακινήτων, δύναται, μετά από απόφαση της Δ.Ε.Σ.Ε., να καταρτίζονται, από τη Γενική Γραμματεία Στρατηγικών και Ιδιωτικών Επενδύσεων του Υπουργείου Ανάπτυξης και Ανταγωνιστικότητας, που αποτελεί και την Αρχή Σχεδιασμού, Ειδικά Σχέδια Χωρικής Ανάπτυξης Στρατηγικών Επενδύσεων (ΕΣΧΑΣΕ) κατ αναλογική εφαρμογή των διατάξεων των άρθρων 11, 12, 13, 13 Α παρ.2, 14 και 14 Α του Ν. 3986/2011(ΦΕΚ 152/τ.Α/ ) περί «Επειγόντων Μέτρων Εφαρμογής Μεσοπρόθεσμου Πλαισίου Δημοσιονομικής Στρατηγικής ΣΚΟΠΙΜΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΣΤΟΧΟΙ ΣΧΕΔΙΟΥ 2-1

2 Οι διατάξεις των άρθρων 11, 12, 13, 13Α παρ.2, 14 και 14Α του Ν. 3986/2011 Με τις διατάξεις των άρθρων 11, 12, 13, 13 Α παρ.2, 14 και 14 Α του Ν. 3986/2011 ρυθμίζεται η διαδικασία πολεοδομικής ωρίμανσης ακινήτων αποδίδοντας σε αυτά συγκεκριμένη βιώσιμη επενδυτική ταυτότητα με σκοπό την αξιοποίησή τους και με δεδομένο ότι η αξιοποίησή τους συνιστά λόγο εντόνου δημοσίου συμφέροντος. Η αξιοποίηση των ακινήτων που υπάγονται στις εν λόγω διατάξεις (και τα οποία βρίσκονται σε περιοχές εκτός εγκεκριμένων σχεδίων πόλεων και εκτός ορίων οικισμών ) διενεργείται εντός του πλαισίου που διαγράφει η εθνική δημοσιονομική, αναπτυξιακή και χωροταξική πολιτική. Στα ακίνητα αυτά αποδίδεται συγκεκριμένη επενδυτική ταυτότητα μέσω της υπαγωγής του ακινήτου σε μία από τις ευρύτερες κατηγορίες χρήσεων γης και όρων δόμησης και μέσω της θέσπισης ειδικότερων χρήσεων γης και τυχόν πρόσθετων περιορισμών με στόχο τον έλεγχο της έντασης της κάθε χρήσης. Η απόδοση επενδυτικής ταυτότητας με το θεσμό του ΕΣΧΑΣΕ κατά τα ανωτέρω γίνεται με Προεδρικό Διάταγμα. Το ίδιο Διάταγμα καθορίζει και εγκρίνει ειδικούς όρους και περιορισμούς δόμησης, ειδικές ζώνες προστασίας και ελέγχου και τους περιβαλλοντικούς όρους του σχεδίου. Λόγος θέσπισης των διατάξεων αυτών ήταν η ανάγκη δημιουργίας ενός κατάλληλου και αποτελεσματικού πλαισίου κανόνων και διαδικασιών με στόχο την υπέρβαση χωροθετικών ακαμψιών και εμποδίων που συχνά υπονομεύουν την προσέλκυση επενδύσεων στη χώρα μας. Κρίσιμος παράγοντας διευκόλυνσης των επενδύσεων είναι η απόδοση βιώσιμης επενδυτικής ταυτότητας μέσω της ένταξης σε συγκεκριμένες κατηγορίες χρήσεων γης, ωστόσο με μια ειδική διοικητική διαδικασία, η οποία θα διασφαλίζει τον ολοκληρωμένο επενδυτικό προορισμό των ακινήτων με κριτήρια χωροταξικά, περιβαλλοντικά, αναπτυξιακά, τεχνικοοικονομικά και εμπορικά. Έτσι, όπως προαναφέρθηκε, πλην της επενδυτικής ταυτότητας εγκρίνονται επίσης και οι τυχόν πρόσθετοι περιορισμοί που αποσκοπούν στον έλεγχο της έντασης κάθε χρήσης, οι ειδικοί όροι και περιορισμοί δόμησης καθώς και ειδικές ζώνες προστασίας και ελέγχου γύρω από το οριοθετούμενο κατά περίπτωση ακίνητο (buffer zones), στις οποίες μπορεί να επιβάλλονται ειδικοί όροι και περιορισμοί στις χρήσεις γης, στη δόμηση και στην εγκατάσταση και άσκηση δραστηριοτήτων και λειτουργιών. Η έγκριση του ΕΣΧΑΣΕ με προεδρικό διάταγμα διασφαλίζει τον προληπτικό έλεγχο νομιμότητας των προτεινόμενων χωρικών ρυθμίσεων από το Συμβούλιο της Επικρατείας, παρέχοντας έτσι τη βέλτιστη δυνατή προστασία ως προς τη βιωσιμότητα του προτεινόμενου επενδυτικού προορισμού του ακινήτου. Για το λόγο αυτό άλλωστε, και σύμφωνα και με την κοινοτική νομοθεσία περί εκτιμήσεως των επιπτώσεων των σχεδίων για την κατάρτιση του ΕΣΧΑΣΕ χρειάζεται συστηματική επιστημονική τεκμηρίωση και προηγείται στρατηγική περιβαλλοντική εκτίμηση με την οποία αποτιμώνται οι επιπτώσεις της σχεδιαζόμενης ανάπτυξης στο φυσικό, πολιτιστικό και οικιστικό περιβάλλον της περιοχής ενώ τέλος ο βέλτιστος χωρικός προορισμός του ακινήτου επί του οποίου θα υλοποιηθεί η επένδυση τεκμηριώνεται με βάση χωροταξικά, περιβαλλοντικά, χρηματοοικονομικά και εμπορικά κριτήρια. Με τα ΕΣΧΑΣΕ μπορεί να τροποποιούνται εγκεκριμένα Ρυθμιστικά Σχέδια, ΓΠΣ, ΣΧΟΟΑΠ, ΖΟΕ και άλλα σχέδια χρήσεων γης, εφόσον η τροποποίηση καθίσταται αναγκαία για την ολοκληρωμένη ανάπτυξη και την αποτελεσματική αξιοποίηση των δημοσίων ακινήτων, ιδίως στις περιπτώσεις ΣΚΟΠΙΜΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΣΤΟΧΟΙ ΣΧΕΔΙΟΥ 2-2

3 που οι υφιστάμενες ρυθμίσεις και κατευθύνσεις είναι ασαφείς ή απορρέουν από ανεπίκαιρα χωροταξικά και πολεοδομικά σχέδια. Κατά το νόμο ως ανεπίκαιρα νοούνται ιδίως τα χωροταξικά και πολεοδομικά σχέδια που δεν έχουν υπαχθεί σε διαδικασία αξιολόγησης ή / και τροποποίησης ή αναθεώρησης μετά την πάροδο πέντε και πλέον ετών από την έγκριση ή την τελευταία αναθεώρηση ή τροποποίηση τους. Οι γενικές κατηγορίες χρήσεων γης που προβλέπονται στο άρθρο 11 του Ν. 3986/2011 είναι οι εξής: 1. Τουρισμός - Αναψυχή Στα ακίνητα που έχουν ως γενικό προορισμό τον τουρισμό - αναψυχή, επιτρέπονται: α) Τουριστικά καταλύματα (κύρια και μη κύρια, σύνθετα τουριστικά καταλύματα κλπ.) β) Ειδικές τουριστικές υποδομές και λοιπές τουριστικές εγκαταστάσεις (συνεδριακά κέντρα, γήπεδα γκολφ, υδροθεραπευτήρια κλπ.) γ) Τουριστικοί λιμένες, όπως μαρίνες, αγκυροβόλια, καταφύγια τουριστικών σκαφών. δ) Κατοικία ε) Εμπορικά καταστήματα, καταστήματα παροχής υπηρεσιών στ) Καζίνα ζ) Κοινωνική πρόνοια η) Αθλητικές εγκαταστάσεις θ) Πολιτιστικές εγκαταστάσεις ι) Θρησκευτικοί χώροι ια) Περίθαλψη ιβ) Χώροι συνάθροισης κοινού ιγ) Εστίαση ιδ) Αναψυκτήρια ιε) Κέντρα διασκέδασης, αναψυχής ιστ) Στάθμευση (κτίρια - γήπεδα) ιζ) Εγκαταστάσεις εκθεσιακών χώρων ιη) Ελικοδρόμιο ιθ) Κάθε άλλη συναφής χρήση, η οποία δεν μεταβάλλει το γενικό προορισμό του ακινήτου. 2. Επιχειρηματικά Πάρκα Στα ακίνητα που έχουν ως γενικό προορισμό τα επιχειρηματικά πάρκα, επιτρέπονται: α) Οι χρήσεις που ορίζονται στην παράγραφο 1 του άρθρου 43 του ν. 3982/2011 (Α` 143) β) Γραφεία, Τράπεζες, Ασφάλειες, Κοινωφελείς Οργανισμοί γ) Διοίκηση δ) Κατοικία ε) Εκπαίδευση στ) Εμπορικά καταστήματα, καταστήματα παροχής υπηρεσιών ζ) Αθλητικές εγκαταστάσεις η) Πολιτιστικές εγκαταστάσεις θ) Θρησκευτικοί χώροι ΣΚΟΠΙΜΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΣΤΟΧΟΙ ΣΧΕΔΙΟΥ 2-3

4 ι) Περίθαλψη ια) Χώροι συνάθροισης κοινού ιβ) Εστίαση ιγ) Αναψυκτήρια ιδ) Κέντρα διασκέδασης, αναψυχής ιε) Στάθμευση (κτίρια - γήπεδα) ιστ) Εγκαταστάσεις εκθεσιακών χώρων ιζ) Τουριστικά καταλύματα και λοιπές τουριστικές εγκαταστάσεις και υποδομές ιη) Ελικοδρόμιο ιθ) Κάθε άλλη συναφής χρήση γης, η οποία δεν μεταβάλλει το γενικό προορισμό του ακινήτου. 3. Θεματικά πάρκα - Εμπορικά κέντρα - Αναψυχή Στα ακίνητα που έχουν ως γενικό προορισμό τα θεματικά πάρκα - εμπορικά κέντρα - αναψυχή, επιτρέπονται: α) Εμπορικά καταστήματα, καταστήματα παροχής υπηρεσιών, υπεραγορές, πολυκαταστήματα, εμπορικά κέντρα β) Κοινωνική πρόνοια γ) Γραφεία, Τράπεζες, Ασφάλειες, Κοινωφελείς Οργανισμοί δ) Διοίκηση ε) Κατοικία στ) Εκπαίδευση ζ) Αθλητικές εγκαταστάσεις η) Πολιτιστικές εγκαταστάσεις θ) Θρησκευτικοί χώροι ι) Περίθαλψη ια) Χώροι συνάθροισης κοινού ιβ) Εστίαση ιγ) Αναψυκτήρια ιδ) Κέντρα διασκέδασης, αναψυχής ιε) Στάθμευση (κτίρια - γήπεδα) ιστ) Εγκαταστάσεις εκθεσιακών χώρων ιζ) Τουριστικά καταλύματα και λοιπές τουριστικές εγκαταστάσεις και υποδομές ιη) Ελικοδρόμιο ιθ) Επιχειρήσεις εφοδιαστικής αλυσίδας (logistics), αποθήκες κ) Κάθε άλλη συναφής χρήση, η οποία δεν μεταβάλλει το γενικό προορισμό του ακινήτου. 4. Μεταφορικές, τεχνικές, κοινωνικές και περιβαλλοντικές υποδομές και λειτουργίες Στα ακίνητα που έχουν ως γενικό προορισμό μεταφορικές, τεχνικές, κοινωνικές και περιβαλλοντικές υποδομές και λειτουργίες, επιτρέπονται μία ή περισσότερες από τις ακόλουθες χρήσεις: α) Αεροδρόμια β) Ελικοδρόμια ΣΚΟΠΙΜΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΣΤΟΧΟΙ ΣΧΕΔΙΟΥ 2-4

5 γ) Σιδηροδρομικοί σταθμοί δ) Λιμενικές ζώνες επιβατικής, εμπορικής, αλιευτικής και τουριστικής δραστηριότητας ε) Αμαξοστάσια, επισκευαστικές μονάδες και σταθμοί διαλογής στ) Χώροι στάθμευσης οχημάτων ζ) Κέντρα τεχνικής εξυπηρέτησης οχημάτων η) Εμπορευματικοί σταθμοί αυτοκινήτων θ) Μονάδες παραγωγής - διανομής ηλεκτρικής ενέργειας, ύδρευσης, τηλεπικοινωνιών, διαχείρισης αποβλήτων, απορριμμάτων κλπ. και συναφείς εγκαταστάσεις. ι) επιχειρήσεις εφοδιαστικής αλυσίδας (logistics), αποθήκες. 4Α. Παραθεριστικό / τουριστικό χωριό Στα ακίνητα που έχουν ως γενικό προορισμό τη δημιουργία παραθεριστικού / τουριστικού χωριού επιτρέπονται οι ακόλουθες χρήσεις: α) Παραθεριστική κατοικία β) Τουριστικοί λιμένες (μαρίνες, αγκυροβόλια, καταφύγια τουριστικών σκαφών) γ) Περίθαλψη δ) Ξενοδοχεία ε) Εγκαταστάσεις γκολφ στ) Αθλητικές εγκαταστάσεις (γήπεδα, γυμναστήρια κ.λπ.) ζ) Κέντρα αναζωογόνησης (spa) η) Εγκαταστάσεις εστίασης και αναψυχής θ) Εμπορικά καταστήματα ι) Χώροι συνάθροισης κοινού. Οι υπό στοιχεία γ, η, θ και ι χρήσεις επιτρέπονται μόνο για την εξυπηρέτηση της χρήσης παραθεριστικής κατοικίας. Στόχος του Ειδικού Σχεδίου Χωρικής Ανάπτυξης Στρατηγικών Επενδύσεων είναι ο καθορισμός του χωρικού προορισμού της περιοχής ανάπτυξης της επένδυσης ΙΤΑΝΟΣ ΓΑΙΑ στη γενική κατηγορία 1. Τουρισμού Αναψυχής, με παράλληλο καθορισμό και οριοθέτηση ζωνών προστασίας σύμφωνα με όσα αναφέρονται στο Κεφάλαιο 3 της παρούσης μελέτης Ένταξη του σχεδίου ΙΤΑΝΟΣ ΓΑΙΑ στις διατάξεις των νόμων 3894/2010 και 3986/2011. Ένταξη και Σκοπιμότητα. Το επενδυτικό σχέδιο ΙΤΑΝΟΣ ΓΑΙΑ της εταιρείας «Loyalward Ltd.» αφορά στην κατασκευή και λειτουργία τουριστικών καταλυμάτων και συνοδευτικών ειδικών υποδομών που θα συνοδεύονται από διάφορες άλλες υποστηρικτικές εγκαταστάσεις υποδομών και λοιπές εγκαταστάσεις με στόχο την επίτευξη μικρού περιβαλλοντικού αποτυπώματος και την αειφορική λειτουργία των εγκαταστάσεων. ΣΚΟΠΙΜΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΣΤΟΧΟΙ ΣΧΕΔΙΟΥ 2-5

6 Το επενδυτικό σχέδιο ΙΤΑΝΟΣ ΓΑΙΑ εντάχθηκε στις διατάξεις του Ν. 3894/2010 δυνάμει της υπ αριθμ. 17/ απόφασης της Διυπουργικής Επιτροπής Στρατηγικών Επενδύσεων (Δ.Ε.Σ.Ε.), η οποία δημοσιεύτηκε στο ΦΕΚ 3294/2012, τεύχος Β, ως σχέδιο ύψους Ευρώ εντασσόμενο σύμφωνα με τα κριτήρια των άρθρων 1 παρ. 1 (α) και 3 παρ. 2 του Ν. 3894/2010, σύμφωνα με τα οποία (ως ίσχυαν κατά την έκδοση της ως άνω αποφάσεως της Δ.Ε.Σ.Ε.): άρθρο 1 παρ. 1(α) «Ως Στρατηγικές Επενδύσεις, νοούνται οι παραγωγικές επενδύσεις που επιφέρουν ποσοτικά και ποιοτικά αποτελέσματα σημαντικής εντάσεως στη συνολική εθνική οικονομία και προάγουν την έξοδο της χώρας από την οικονομική κρίση. Αφορούν ιδίως στην κατασκευή, ανακατασκευή, επέκταση ή στον εκσυγχρονισμό υποδομών και δικτύων: ( ) (γ) στον τουρισμό ( ), εφόσον πληρούν μία τουλάχιστον από τις ακόλουθες προϋποθέσεις: (α) το συνολικό κόστος της επένδυσης είναι πάνω από εκατό εκατομμύρια ( ) ευρώ, ανεξαρτήτως τομέα επένδυσης, ή ( )», και άρθρο 3 παρ. 2 «Για την ένταξη των επενδυτικών προτάσεων στις Διαδικασίες Στρατηγικών Επενδύσεων λαμβάνονται υπόψη ιδίως: (α) η βιωσιμότητα της προτεινόμενης επένδυσης και η φερεγγυότητα του επενδυτή και (β) η μεταφορά γνώσης και τεχνογνωσίας, η προβλεπόμενη αύξηση της απασχόλησης, η περιφερειακή ή κατά τόπους ανάπτυξη της χώρας, η ενίσχυση της επιχειρηματικότητας και της ανταγωνιστικότητας της εθνικής οικονομίας και ιδίως της βιομηχανίας, η υιοθέτηση καινοτομίας και υψηλής τεχνολογίας, η αύξηση της εξαγωγικής δραστηριότητας, η προστασία του περιβάλλοντος και η εξοικονόμηση ενέργειας». Στη σχετική απόφαση της Δ.Ε.Σ.Ε. επισημαίνεται, μεταξύ άλλων: (α) η καταφανής στρατηγικότητα της επένδυσης, (β) τα πολλαπλασιαστικά ποσοτικά και ποιοτικά αποτελέσματα σημαντικής εντάσεως στην συνολική εθνική οικονομία που θα συμπράξουν την έξοδο της χώρας από την οικονομική κρίση, (γ) οι ισοδύναμες θέσεις άμεσης απασχόλησης, οι οποίες θα συμβάλλουν στη δημιουργία αρκετών έμμεσων θέσεων απασχόλησης, (δ) η βελτίωση της ανταγωνιστικότητας της οικονομίας σε Περιφερειακό επίπεδο, μέσω της βελτίωσης της ποιότητας του τουριστικού προϊόντος, κατάρτισης του εργατικού δυναμικού και την αποτελεσματική διαχείριση των φυσικών και πολιτιστικών πόρων, (ε) η ανάπτυξη μιας υψηλής ποιότητας, εναλλακτικής μορφής τουρισμού θα ενισχύσει την ανταγωνιστικότητα του Ελληνικού τουριστικού προϊόντος στη Διεθνή αγορά, συμβάλλοντας παράλληλα στην αύξηση των αφίξεων τουριστών και των εσόδων που σχετίζονται με αυτές τις αφίξεις, (στ) τα σημαντικά έσοδα του Ελληνικού Κράτους από τη λειτουργία της επένδυσης από φόρους εισοδήματος, από Φ.Π.Α. από ασφαλιστικές εισφορές, τέλος παρεπιδημούντων κ.α., (ζ) οι δεσμεύσεις της εταιρείας «LOYALWARD LTD» ως προς το φυσικό καθώς και πολιτιστικό και το κοινωνικοοικονομικό περιβάλλον, ΣΚΟΠΙΜΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΣΤΟΧΟΙ ΣΧΕΔΙΟΥ 2-6

7 (η) το γεγονός ότι το επενδυτικό σχέδιο «ΙΤΑΝΟΣ ΓΑΙΑ» έχει σχεδιασθεί με αειφορική θεώρηση ενώ η χρήση καινοτόμων τεχνολογιών εξασφαλίζει τη μηδενική επιβάρυνση των διαθέσιμων υδατικών πόρων, (θ) το γεγονός ότι η εταιρεία «LOYALWARD LTD» έχει δεσμευτεί εγγράφως για τη δημιουργία, πιστοποίηση, υλοποίηση, διαχείριση και συνεχή βελτίωση ενός Συστήματος Περιβαλλοντικής Διαχείρισης προκειμένου να εξασφαλίζεται η προστασία όλων των περιβαλλοντικών παραμέτρων του Έργου, όπως ειδικότερα περιγράφεται στο επενδυτικό του σχέδιο, (ι) το γεγονός ότι η ανάπτυξη νέου τύπου τουριστικών προϊόντων/υπηρεσιών όπως αυτό της ΙΤΑΝΟΣ ΓΑΙΑ μπορούν να οδηγήσουν στην παράταση της τουριστικής περιόδου της περιοχής σε 12μηνη λειτουργία Περαιτέρω, με την ίδια απόφαση το επενδυτικό σχέδιο ΙΤΑΝΟΣ ΓΑΙΑ εντάχθηκε στη διαδικασία του άρθρου 24 «Ειδικά Σχέδια Ολοκληρωμένης Ανάπτυξης Περιοχών Εγκατάστασης Στρατηγικών Επενδύσεων», σύμφωνα με το οποίο (ως ίσχυε κατά την έκδοση της υπ αριθ. 17/ απόφασης της Δ.Ε.Σ.Ε.): «1. Για τον ορθολογικό σχεδιασμό και την ολοκληρωμένη ανάπτυξη των περιοχών υποδοχής των Στρατηγικών Επενδύσεων, καθώς και των βοηθητικών και συνοδών έργων τους, μπορεί να καταρτίζονται και να εγκρίνονται Ειδικά Σχέδια Ολοκληρωμένης Ανάπτυξης κατά τις διατάξεις του παρόντος άρθρου, μετά από απόφαση της Δ.Ε.Σ.Ε. στην οποία εξετάζονται, μεταξύ άλλων, η αναγκαιότητα, ο τόπος και το χρονικό περιθώριο πραγματοποίησης της στρατηγικής επένδυσης. Τα Ειδικά Σχέδια Ολοκληρωμένης Ανάπτυξης Περιοχών Εγκατάστασης Στρατηγικών Επενδύσεων εναρμονίζονται προς τις επιλογές ή κατευθύνσεις και του εγκεκριμένου Γενικού και των εγκεκριμένων Ειδικών Πλαισίων Χωροταξικού Σχεδιασμού και Αειφόρου Ανάπτυξης. 2. Με τα Ειδικά Σχέδια Ολοκληρωμένης Ανάπτυξης: α) οριοθετούνται σε χάρτη κλίμακας 1:5000 οι περιοχές χωροθέτησης των στρατηγικών επενδύσεων, β) καθορίζονται και εγκρίνονται, με την επιφύλαξη ειδικών καθεστώτων που ρυθμίζουν τη χωρική ανάπτυξη και οργάνωση περιοχών ειδικών χρήσεων και προβλέπονται από ειδικές διατάξεις νόμων: αα) Οι χρήσεις γης και οι ειδικότερες κατηγορίες στρατηγικών επενδύσεων που θα κατασκευασθούν σε κάθε περιοχή. ββ) Οι περιβαλλοντικοί όροι για κάθε επί μέρους στρατηγική επένδυση και τα ειδικότερα μέτρα προστασίας περιβάλλοντος που απαιτούνται κατά τις κείμενες διατάξεις για την χρήση των επενδύσεων αυτών και των συνοδευτικών τους δραστηριοτήτων. γγ) Οι γενικοί και ειδικοί όροι και περιορισμοί δόμησης που απαιτούνται για την ανέγερση κτισμάτων που εντάσσονται στις στρατηγικές επενδύσεις και των βοηθητικών και συνοδών έργων τους. δδ) Η γενική διάταξη των προβλεπόμενων εγκαταστάσεων και των συνοδευτικών τους δραστηριοτήτων, καθώς και τα προβλεπόμενα δίκτυα υποδομής. ΣΚΟΠΙΜΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΣΤΟΧΟΙ ΣΧΕΔΙΟΥ 2-7

8 εε) Ειδικές ζώνες προστασίας και ελέγχου γύρω από τις οριοθετούμενες, κατά τα ανωτέρω, περιοχές, στις οποίες μπορεί να επιβάλλονται ειδικοί όροι και περιορισμοί στις χρήσεις γης, στη δόμηση και στην εγκατάσταση και άσκηση δραστηριοτήτων και λειτουργιών.» Το ως άνω άρθρο 24 τροποποιήθηκε από το Ν. 4146/2013 και πλέον «1. Για την πραγματοποίηση Στρατηγικών Επενδύσεων επί ιδιωτικών ακινήτων, δύναται, μετά από απόφαση της Δ.Ε.Σ.Ε., να καταρτίζονται, από τη Γενική Γραμματεία Στρατηγικών και Ιδιωτικών Επενδύσεων, Ειδικά Σχέδια Χωρικής Ανάπτυξης Στρατηγικών Επενδύσεων (ΕΣΧΑΣΕ) κατά τις διατάξεις του παρόντος άρθρου. 2. Οι διατάξεις των άρθρων 11, 12, 13, 13Α παράγραφοι 2, 14 και 14Α του ν. 3986/2011 (Α 152) όπως ισχύουν, εφαρμόζονται αναλόγως επί των επενδυτικών σχεδίων της παραγράφου 1 του παρόντος άρθρου.» Περαιτέρω όμως, με τη διάταξη του άρθρου 5 του ν. 4146/2013 (ΦΕΚ 90/ , τεύχος Α) ορίστηκε ότι «[σ]τρατηγικές επενδύσεις, οι οποίες έως την έκδοση του παρόντος νόμου [του ν. 4146/2013], έχουν υπαχθεί κατά τη διαδικασία του άρθρου 24 του ν. 3894/2010, όπως έχει τροποποιηθεί με την παρ. 21 του άρθρου 2 του ν. 4072/2012, δύνανται κατόπιν αιτήσεως του στρατηγικού επενδυτή, να υπαχθούν στις διατάξεις του παρόντος νόμου, άλλως εξακολουθούν να διέπονται από τις διατάξεις του άρθρου 24 του ν. 3894/2010, όπως αυτό ίσχυε κατά τον χρόνο υπαγωγής τους». Κατόπιν των ανωτέρω υπεβλήθη σχετικό αίτημα προς την αρμόδια Διυπουργική Επιτροπή Στρατηγικών Επενδύσεων ένταξης του σχεδίου στο άρθρο 24 όπως τροποποιήθηκε από το Ν. 4146/2013 και ισχύει σήμερα, το οποίο και έγινε δεκτό σύμφωνα με την υπ αριθ. 23/ (ΦΕΚ 2931/Β / ) απόφαση της Δ.Ε.Σ.Ε Ο νόμος 4179/2013 Συναφής είναι επίσης ο νόμος 4179/2013 (ΦΕΚ 175/τ.Α/ ) περί «Απλούστευσης διαδικασιών για την ενίσχυση της επιχειρηματικότητας στον τουρισμό, αναδιάρθρωση του Ελληνικού Οργανισμού Τουρισμού και λοιπές διατάξεις», ο οποίος καθορίζει τους οργανωμένους υποδοχείς τουριστικών δραστηριοτήτων και εντάσσει σε αυτούς τις περιοχές για τις οποίες εκδίδονται Ειδικά Σχέδια Χωρικής Ανάπτυξης Στρατηγικών Επενδύσεων (Ε.Σ.Χ.Α.Σ.Ε.). Ειδικότερα, σύμφωνα με το άρθρο 1 παρ. 1 του Ν. 4179/2013, ως «οργανωμένος υποδοχέας τουριστικών δραστηριοτήτων» ορίζεται η περιοχή που αναπτύσσεται βάσει ενιαίου σχεδιασμού, προκειμένου να λειτουργήσει κατά κύρια χρήση ως οργανωμένος χώρος ανάπτυξης δραστηριοτήτων τουρισμού αναψυχής και άλλων συνοδευτικών του τουρισμού, δραστηριοτήτων. Ως «οργανωμένοι υποδοχείς τουριστικών δραστηριοτήτων» νοούνται ιδίως: Οι Περιοχές Ολοκληρωμένης Τουριστικής Ανάπτυξης (Π.Ο.Τ.Α.), ΣΚΟΠΙΜΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΣΤΟΧΟΙ ΣΧΕΔΙΟΥ 2-8

9 Οι Περιοχές Οργανωμένης Ανάπτυξης Παραγωγικών Δραστηριοτήτων Τουρισμού (Π.Ο.Α.Π.Δ.) στις οποίες η αποκλειστική ή η κύρια χρήση είναι η χρήση τουρισμού αναψυχής, Οι Περιοχές Ειδικά Ρυθμιζόμενης Πολεοδόμησης (Π.Ε.Ρ.ΠΟ.), Τα Δημόσια Ακίνητα, των οποίων ο βασικός χωρικός προορισμός, σύμφωνα με τα οικεία εγκεκριμένα Ειδικά Σχέδια Χωρικής Ανάπτυξης Δημοσίων Ακινήτων (Ε.Σ.Χ.Α.Δ.Α.) του άρθρου 12 του ν. 3986/2011 (Α 152) είναι ο τουρισμός αναψυχή ή η δημιουργία παραθεριστικού τουριστικού χωριού ή ο συνδυασμός των παραπάνω χρήσεων και Οι περιοχές, για τις οποίες εκδίδονται Ειδικά Σχέδια Χωρικής Ανάπτυξης Στρατηγικών Επενδύσεων (Ε.Σ.Χ.Α.Σ.Ε.) για επενδύσεις στον τομέα του τουρισμού. Η δημιουργία οργανωμένων υποδοχέων τουριστικών δραστηριοτήτων επιτρέπεται στο σύνολο των περιοχών που υπάγονται στις κατηγορίες Α, Β, Δ, Z και στις παράκτιες περιοχές της κατηγορίας Ε του άρθρου 4 του Ειδικού Πλαισίου Χωροταξικού Σχεδιασμού και Αειφόρου Ανάπτυξης για τον Τουρισμό (υπ αριθμ / ΚΥΑ των Υπουργών Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων, Εσωτερικών, Οικονομίας και Οικονομικών, Ανάπτυξης, Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Πολιτισμού, Τουριστικής Ανάπτυξης, Μεταφορών και Επικοινωνιών και Εμπορικής Ναυτιλίας, Αιγαίου και Νησιωτικής Πολιτικής (Β 1138) με ανώτατο επιτρεπόμενο συντελεστή δόμησης τον προβλεπόμενο από την εκάστοτε ισχύουσα νομοθεσία για κάθε κατηγορία οργανωμένου υποδοχέα τουριστικών δραστηριοτήτων της παραγράφου 1β. Εξ άλλου, στα γήπεδα εκμετάλλευσης των οργανωμένων υποδοχέων επιτρέπεται να περιλαμβάνονται και εκτάσεις που υπάγονται σε ειδικά καθεστώτα προστασίας, όπως ιδίως χώροι αρχαιολογικού ή ιστορικού ενδιαφέροντος, δάση και δασικές εκτάσεις, καθώς και περιοχές υπαγόμενες στο εθνικό σύστημα προστατευόμενων περιοχών του ν. 3937/2011. Εφόσον στους οργανωμένους υποδοχείς τουριστικών δραστηριοτήτων περιλαμβάνονται και εκτάσεις του προηγούμενου εδαφίου, οι συγκεκριμένες εκτάσεις διέπονται από τα ειδικά νομικά καθεστώτα προστασίας. Στην περίπτωση αυτή στην οικεία πράξη έγκρισης ή καθορισμού ή οριοθέτησης και χαρακτηρισμού ή δημιουργίας εκάστου οργανωμένου υποδοχέα τουριστικών δραστηριοτήτων πρέπει να αξιολογούνται ειδικώς οι συνέπειες από τη δημιουργία και λειτουργία των οργανωμένων υποδοχέων τουριστικών δραστηριοτήτων στις εν λόγω περιοχές και οι επιπτώσεις στο τοπίο από τις προτεινόμενες παρεμβάσεις και να τεκμηριώνεται η συμβατότητα του υπό ίδρυση υποδοχέα με τα ειδικά χαρακτηριστικά και τους στόχους διατήρησης, προστασίας και ανάδειξης των εν λόγω περιοχών. Στην περίπτωση έργων και δραστηριοτήτων που λαμβάνουν χώρα σε προστατευόμενες περιοχές του δικτύου Natura 2000, η περιβαλλοντική αδειοδότηση διενεργείται με βάση τις σχετικές προβλέψεις των ειδικότερων προεδρικών διαταγμάτων και υπουργικών αποφάσεων προστασίας. Σε περίπτωση ελλείψεως σχετικών προβλέψεων υποβάλλεται, ως τμήμα της Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων, Ειδική Οικολογική Αξιολόγηση, σύμφωνα με τα οριζόμενα στο άρθρο 10 του Ν. 4014/ ΣΚΟΠΙΜΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΣΤΟΧΟΙ ΣΧΕΔΙΟΥ 2-9

10 Συνεπεία των ανωτέρω συντάσσεται η παρούσα Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων και υποβάλλεται προς αξιολόγηση και έγκριση με στόχο την αξιολόγηση της σχετικής Μελέτης ΕΣΧΑΣΕ, σύμφωνα με το προβλεπόμενο στο άρθρο 12 του Ν. 3986/2011 περιεχόμενο Χωροταξικές κατευθύνσεις για την περιοχή χωροθέτησης της προτεινόμενης επένδυσης Το Γενικό Πλαίσιο Χωροταξικού Σχεδιασμού και Αειφόρου Ανάπτυξης (ΥΑ 6876/4871 ΦΕΚ 128/Α ) Βασική κατεύθυνση του Γενικού Πλαισίου Χωροταξικού Σχεδιασμού της Ελλάδας αποτελεί η βελτίωση της απόδοσης και της ανταγωνιστικότητας του τομέα του τουρισμού με την προσαρμογή και τον εμπλουτισμό του τουριστικού προϊόντος και του σχεδιασμού του στα νέα δεδομένα και τάσεις της τουριστικής αγοράς, η προώθηση νέων μορφών τουρισμού που αναμένεται να συμβάλουν στην επιμήκυνση της τουριστικής περιόδου, η διάχυση της τουριστικής δραστηριότητας και των αποτελεσμάτων της σε νέες περιοχές και η προώθηση της ισόρροπης και αειφόρου ανάπτυξης σύμφωνα με τις φυσικές, πολιτιστικές, οικονομικές και κοινωνικές ιδιαιτερότητες κάθε περιοχής, η διασύνδεση και διάχυση των αποτελεσμάτων του τουρισμού στους λοιπούς τομείς της οικονομίας και κυρίως στον πρωτογενή, η δημιουργία σταθερού πλαισίου κανόνων για τη χωροθέτηση επιχειρήσεων που σχετίζονται με τον τουρισμό και τη διαμόρφωση πρόσφορων συνθηκών για την προσέλκυση σημαντικών, για την εθνική οικονομία, τουριστικών επενδύσεων, (άρθρο 7Γ,σελ. 2286) Το Ειδικό Πλαίσιο Χωροταξικού Σχεδιασμού και Αειφόρου Ανάπτυξης για τον Τουρισμό όπως τροποποιημένο ισχύει (ΚΥΑ ΕΠΧΣΑΑ ΦΕΚ 3155/Β/ ) (α) Στόχοι Χωροταξικών Κατευθύνσεων και Θέσπιση Υποδοχέων Τουριστικών Δραστηριοτήτων Πρότυπου Χαρακτήρα To νέο Ειδικό Πλαίσιο για τον Τουρισμό αναγνωρίζοντας ότι έχει αναβαθμιστεί ο ρόλος του χωρικού σχεδιασμού και ότι η σύγχρονη προσέγγιση επιβάλλει τη βελτιωμένη στόχευση των οικονομικών πόρων, τόσο γεωγραφικά, όσο και θεματικά και ότι η βιώσιμη ανάπτυξη είναι ένας μείζονος στρατηγικής σημασίας στόχος ο οποίος περιλαμβάνει τρεις άρρηκτα συνδεδεμένες διαστάσεις, την προστασία του περιβάλλοντος, την κοινωνική ισότητα και συνοχή και την οικονομική ευημερία, διαπιστώνει στον κλάδο του τουρισμού έναν τομέα που σχετίζεται με το σύνολο των εν λόγω διαστάσεων, αφού έχει περιβαλλοντικές επιπτώσεις, απορροφά ένα μεγάλο ΣΚΟΠΙΜΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΣΤΟΧΟΙ ΣΧΕΔΙΟΥ 2-10

11 μέρος της απασχόλησης και η εξέλιξή του επηρεάζει την κοινωνική συνοχή, ενώ αποτελεί βασική συνιστώσα της συνολικής οικονομικής δραστηριότητας. Η Ελλάδα έχει μοναδικές δυνατότητες ανάπτυξης των περισσοτέρων από τις σύγχρονες μορφές τουρισμού και μάλιστα υψηλών προδιαγραφών λόγω των συγκριτικών της πλεονεκτημάτων (πολιτισμικό κεφάλαιο, κλίμα, πολυνησιακός χαρακτήρας, μήκος και ποιότητα των ακτών, φυσικό περιβάλλον, ποικιλία και έντονη εναλλαγή της μορφής και του είδους των πόρων, πυκνότητα και ποικιλία των περιοχών ιδιαίτερου φυσικού κάλλους). Η συμβολή του τουρισμού στην απασχόληση και στην κάλυψη του ελλείμματος του εμπορικού ισοζυγίου μπορεί να είναι σημαντική, ενώ σήμερα το βασικό κίνητρο του ταξιδιού προς την Ελλάδα εξακολουθεί να παραμένει «ο ήλιος και η θάλασσα». Οι μέχρι σήμερα προσπάθειες που έχουν γίνει για την άμβλυνση της εποχικότητας του τουρισμού, τη διαφοροποίηση και μεγέθυνση του ελληνικού τουριστικού προϊόντος, μέσω της διάχυσης της τουριστικής ανάπτυξης σε διάφορες περιοχές, δεν έχουν αποδώσει. Τέλος, πολλοί τουριστικοί προορισμοί παρουσιάζουν μη ικανοποιητικό επίπεδο υπηρεσιών με ελλείψεις σε ειδικές τουριστικές υποδομές και δυσλειτουργίες. Με δεδομένα τα ανωτέρω και με στόχο την αύξηση της ανταγωνιστικότητας της Ελλάδας, η οποία το 2010 ήταν σε χαμηλότερο επίπεδο σε σχέση με το πρόσφατο παρελθόν, δεδομένης και της σημαντικής ανόδου άλλων ανταγωνιστικών προορισμών, το τροποποιημένο Ειδικό Πλαίσιο για τον Τουρισμό θέτει ως στόχο τη διαμόρφωση συνθηκών για: Την προώθηση της αειφόρου και ισόρροπης ανάπτυξης του τουρισμού της χώρας, σύμφωνα με τις φυσικές, πολιτιστικές, οικονομικές και κοινωνικές ιδιαιτερότητες κάθε περιοχής, με ιδιαίτερη έμφαση στην προστασία, ανάδειξη και αποκατάσταση του περιβάλλοντος, της πολιτιστικής κληρονομιάς και του τοπίου και ειδικότερα την προστασία των υδατικών πόρων και του εδάφους και τη διατήρηση της βιοποικιλότητας, Τη μετάβαση από ένα μαζικό, αδιαφοροποίητο, μονοθεματικό και χαμηλής οικονομικής απόδοσης τουρισμό σε έναν ποιοτικό, διαφοροποιημένο και πολυθεματικό τουρισμό, οικονομικά αποδοτικότερο, που απευθύνεται σε κοινό με υψηλότερες απαιτήσεις, που δεν αρκείται στο καθιερωμένο τουριστικό πρότυπο «ήλιος -θάλασσα». Την άμβλυνση της εποχικότητας του τουρισμού της χώρας και την αύξηση της μέσης κατά κεφαλή δαπάνης μέσω της προώθησης τουριστικών καταλυμάτων υψηλής ποιότητας υπηρεσιών και υποδομών, της διείσδυσης διεθνών αλυσίδων επώνυμων ξενοδοχείων και της προώθησης σύγχρονων τουριστικών προϊόντων, όπως τα σύνθετα τουριστικά καταλύματα και οι οργανωμένοι υποδοχείς τουριστικών δραστηριοτήτων. Την αναβάθμιση των υφιστάμενων μονάδων χαμηλών κατηγοριών. Τη διάχυση των ευκαιριών ανάπτυξης τουρισμού και την ενίσχυση λιγότερο τουριστικά αναπτυγμένων περιοχών, που έχουν σημαντικές προοπτικές ανάπτυξης, σε συνδυασμό με την αξιοποίηση ειδικών εναλλακτικών μορφών τουρισμού. Τον περιορισμό της διάσπαρτης δόμησης τουριστικών εγκαταστάσεων σε περιοχές εκτός σχεδίων πόλεων και ορίων οικισμών μέσω της θεσμοθέτησης ζωνών με χρήση γης «τουρισμός-αναψυχή» και οργανωμένων υποδοχέων τουριστικών δραστηριοτήτων. ΣΚΟΠΙΜΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΣΤΟΧΟΙ ΣΧΕΔΙΟΥ 2-11

12 Την αξιοποίηση κατά προτεραιότητα, ιδιαίτερων στοιχείων των τοπικών φυσικών και πολιτισμικών πόρων σε αναπτυγμένες και αναπτυσσόμενες τουριστικά περιοχές στην κατεύθυνση διαφοροποίησης του τοπικού τουριστικού προϊόντος και επιμήκυνσης της τουριστικής περιόδου. Τη δημιουργία δικτύων φυσικού και πολιτιστικού περιβάλλοντος, που θα αναδεικνύουν και αξιοποιούν το σύνολο των ιστορικών και πολιτιστικών πόρων (αρχαιολογικοί χώροι, ιστορικοί τόποι, παραδοσιακοί οικισμοί, παραδοσιακά ήθη και έθιμα) και θα συνδέονται με τη σύγχρονη κοινωνική, πολιτιστική και οικονομική δραστηριότητα με έμφαση στην προώθηση τοπικών προϊόντων υψηλών προδιαγραφών. Τη διεύρυνση του φάσματος των προσφερόμενων τουριστικών προϊόντων και υπηρεσιών λαμβάνοντας υπόψη τις φυσικές, πολιτιστικές, οικονομικές και κοινωνικές ιδιαιτερότητες κάθε περιοχής. Την τουριστική αξιοποίηση, στο πλαίσιο των κατευθύνσεων του παρόντος, της ακίνητης περιουσίας του Δημοσίου. Την ανάπτυξη και οργάνωση του εθνικού χώρου για τον τομέα του τουρισμού λαμβάνοντας υπόψη τα όσα προβλέπονται για άλλους τομείς ή κλάδους παραγωγικών δραστηριοτήτων. Στο πλαίσιο αυτό στο νέο Ειδικό Πλαίσιο για τον Τουρισμό ως μαζικός τουρισμός ορίζεται το είδος τουρισμού που απευθύνεται στο ευρύ τουριστικό κοινό, διαμορφώνεται και διεκπεραιώνεται με οργανωμένο τρόπο από τουριστικούς φορείς και επιχειρήσεις και συνδέεται με τις εκάστοτε κυρίαρχες μορφές του. Ως «ειδικές εναλλακτικές μορφές τουρισμού» ορίζονται σύνθετα ειδικά τουριστικά προϊόντα, που ανταποκρίνονται σε ειδικά ενδιαφέροντα, χαρακτηρίζονται από δυναμική ζήτηση και διαφοροποιούνται από το κυρίαρχο μοντέλο μαζικού τουρισμού ως προς τους πόρους που αξιοποιούν, το βαθμό χωρικής συγκέντρωσης, καθώς και τη χρονική περίοδο ανάπτυξής τους. Ιδιαίτερη έμφαση δίδεται στον καθορισμό των οργανωμένων υποδοχέων τουριστικών δραστηριοτήτων, δηλαδή τις περιοχές που αναπτύσσονται βάσει ενιαίου σχεδιασμού, προκειμένου να λειτουργήσουν κατά κύρια χρήση ως οργανωμένοι χώροι ανάπτυξης δραστηριοτήτων τουρισμού-αναψυχής και άλλων συνοδευτικών του τουρισμού δραστηριοτήτων κατά τα ειδικότερα οριζόμενα στο άρθρο 1 του Ν. 4179/2013 (ΦΕΚ 175 Α ). Για πρώτη φορά γίνεται διάκριση ανάμεσα στους τουριστικούς υποδοχείς και θεσπίζονται μετρήσιμα κριτήρια για την περαιτέρω κατηγοριοποίηση των υποδοχέων σε υποδοχείς «δραστηριοτήτων ήπιας ανάπτυξης» και υποδοχείς «πρότυπου χαρακτήρα». Οι «οργανωμένοι υποδοχείς τουριστικών δραστηριοτήτων ήπιας ανάπτυξης» χαρακτηρίζονται από ανώτατο μικτό συντελεστή δόμησης 0,05 που συνδέεται λειτουργικά με εγκαταστάσεις και υποδομές ανάδειξης και αξιοποίησης περιβαλλοντικών, γεωλογικών, γεωμορφολογικών, αρχιτεκτονικών, ιστορικών, θρησκευτικών ή πολιτιστικών στοιχείων της περιοχής, οι οποίες είτε βρίσκονται στο γήπεδο εκμετάλλευσης είτε εντός της οικείας δημοτικής ενότητας. ΣΚΟΠΙΜΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΣΤΟΧΟΙ ΣΧΕΔΙΟΥ 2-12

13 Οι «οργανωμένοι υποδοχείς τουριστικών δραστηριοτήτων πρότυπου χαρακτήρα» συνδέονται υποχρεωτικά με τη δημιουργία και προβολή πρότυπων εγκαταστάσεων και δράσεων οικολογικού και πολιτιστικού χαρακτήρα, με την ενσωμάτωση καινοτόμων τεχνολογιών και έχουν ανώτατο μικτό συντελεστή δόμησης για την έκταση έως στρέμματα 0,05, για την έκταση από έως στρέμματα 0,03 και για το υπόλοιπο της έκτασης 0,01. Για πρώτη φορά στην Ελλάδα δίδεται θεσμικά η ευκαιρία σε αναπτύξεις πραγματικά πρότυπες και υποδειγματικές στο σχεδιασμό τους να χαρακτηριστούν ως πρότυπες αναπτύξεις μέσω μίας επίσημης κανονιστικής διαδικασίας ενώ παρέχονται σαφή κριτήρια για την κρίση της ηπιότητας ή της έντασης μιας χρήσης. Στο ίδιο πλαίσιο διαφοροποιούνται και τα «Σύνθετα Τουριστικά Καταλύματα Ήπιας Ανάπτυξης» που χαρακτηρίζονται από μικρό συντελεστή δόμησης (0,05) και τα οποία πρέπει να συνδέονται λειτουργικά με εγκαταστάσεις και υποδομές ανάδειξης και αξιοποίησης περιβαλλοντικών, γεωλογικών, γεωμορφολογικών, αρχιτεκτονικών, ιστορικών, θρησκευτικών ή πολιτιστικών στοιχείων της περιοχής, οι οποίες είτε βρίσκονται στο γήπεδο εκμετάλλευσης, είτε εντός της οικείας δημοτικής ενότητας. Τέλος, για πρώτη φορά θεσπίζεται μέγιστος συντελεστής δόμησης για την περίπτωση των οργανωμένων υποδοχέων ή των σύνθετων τουριστικών καταλυμάτων τα οποία εντάσσονται σε προστατευόμενες περιοχές. Για τις περιπτώσεις αυτές μέγιστος συντελεστής δόμησης ορίζεται ο συντελεστής 0,05, δηλαδή ο συντελεστής δόμησης που εφαρμόζεται στην περίπτωση ήπιας τουριστικής ανάπτυξης (Τουριστικοί Υποδοχείς Ήπιου Χαρακτήρα και Σύνθετα Τουριστικά Καταλύματα Ήπιας Ανάπτυξης), σύμφωνα με το νέο Ειδικό Πλαίσιο για τον Τουρισμό. Περαιτέρω τονίζεται ότι η υιοθέτηση ενός επιστημονικά ολοκληρωμένου χωροταξικού σχεδιασμού αποτελεί προϋπόθεση για την ορθολογική ανάπτυξη των ανθρώπινων δραστηριοτήτων (μεταξύ των οποίων ο τουρισμός) στο χώρο. Η οργάνωση της τουριστικής ανάπτυξης μέσω του χωροταξικού σχεδιασμού, που βασίζεται στις αρχές της αειφόρου και ισόρροπης ανάπτυξης θα συμβάλλει στη δημιουργία κλίματος εμπιστοσύνης των επενδυτών και θα αναδείξει τη χώρα σε ώριμο τουριστικό προορισμό (β) Κατηγοριοποίηση περιοχών Με το νέο Ειδικό Πλαίσιο για τον Τουρισμό ο χώρος προσεγγίζεται βάσει τριών κριτηρίων: έντασης και είδους της τουριστικής ανάπτυξης, γεωμορφολογικών χαρακτηριστικών, και ευαισθησίας των πόρων (περιβαλλοντικών και πολιτιστικών). Με βάση το πρώτο κριτήριο της έντασης και του είδους της τουριστικής ανάπτυξης καθορίζονται περιοχές του εθνικού χώρου ως ΣΚΟΠΙΜΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΣΤΟΧΟΙ ΣΧΕΔΙΟΥ 2-13

14 (Α) Αναπτυγμένες και αναπτυσσόμενες τουριστικά περιοχές και ειδικότερα (Α1) Αναπτυγμένες τουριστικά περιοχές (περιοχές του εθνικού χώρου αναπτυγμένες τουριστικά, που προορίζονται για αναβάθμιση, βελτίωση και διαφοροποίηση του τουριστικού προϊόντος) και (Α2) Αναπτυσσόμενες τουριστικά περιοχές (περιοχές οι οποίες έχουν αποκτήσει ή εμφανίζουν σταδιακά σημαντική δυναμική τουριστικής ανάπτυξης και προορίζονται κατά προτεραιότητα έναντι των άλλων τουριστικών δραστηριοτήτων για ολοκληρωμένες και οργανωμένες τουριστικές παρεμβάσεις με αναπτυξιακό χαρακτήρα). (Β) Περιοχές με περιθώρια ανάπτυξης μορφών ειδικού και εναλλακτικού τουρισμού και ειδικότερα (Β1) Περιοχές με περιθώρια ανάπτυξης ειδικών και εναλλακτικών μορφών τουρισμού και (Β2) Πόλοι εντατικής ανάπτυξης ειδικών μορφών τουρισμού, στις οποίες εντάσσονται οι περιοχές εγκαταστάσεων υφισταμένων χιονοδρομικών κέντρων, καθώς και οι οικισμοί που τα περιβάλλουν (Β.2.1) και οι Λουτροπόλεις (Β.2.2), και (Γ) Μητροπολιτικές περιοχές Με βάση το δεύτερο κριτήριο των γεωμορφολογικών χαρακτηριστικών το νέο Πλαίσιο για τον Τουρισμό καθορίζει περιοχές του εθνικού χώρου ως ακολούθως: (Δ) Νησιά και παράκτιες περιοχές, (Ε) Ορεινές Περιοχές και (Στ) Πεδινές και Ημιορεινές Περιοχές Τέλος, με βάση το τρίτο κριτήριο της ευαισθησίας των περιβαλλοντικών και πολιτιστικών πόρων το νέο Πλαίσιο καθορίζει περιοχές του εθνικού χώρου ως ακολούθως: (Ζ) Περιοχές του Εθνικού Συστήματος Προστατευόμενων Περιοχών (Η) Προστατευόμενοι και εγκαταλελειμμένοι οικισμοί (Θ) Αρχαιολογικοί χώροι, μνημεία και ιστορικοί τόποι (Ι) Περιοχές ιδιαίτερου χαρακτήρα (γ) Οι κατευθύνσεις για την περιοχή του Σχεδίου Σύμφωνα με το χάρτη που συνοδεύει το νέο Ειδικό Πλαίσιο η περιοχή του Σχεδίου εντάσσεται στις περιοχές «Α2 Αναπτυσσόμενες Τουριστικά Περιοχές». Στο Σχήμα παρατίθεται απόσπασμα από το χάρτη που συνοδεύει το νέο Ειδικό Πλαίσιο για τον Τουρισμό που αφορά στην περιοχή χωροθέτησης του προτεινόμενου Σχεδίου με απόσπασμα από το σχετικό υπόμνημα: ΣΚΟΠΙΜΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΣΤΟΧΟΙ ΣΧΕΔΙΟΥ 2-14

15 ΧΑΡΤΗΣ ΕΙΔΙΚΟΥ ΠΛΑΙΣΙΟΥ ΥΠΟΜΝΗΜΑ Σχήμα 2.1-1: Απόσπασμα χάρτη ισχύοντος Σχεδίου Ειδικού Πλαισίου για τον Τουρισμό (δ) Κατευθύνσεις για τις Αναπτυσσόμενες Τουριστικά Περιοχές Στην κατηγορία αυτή «Α2 Αναπτυσσόμενες Τουριστικά Περιοχές» υπάγονται περιοχές, «οι οποίες έχουν αποκτήσει ή εμφανίζουν σταδιακά σημαντική δυναμική τουριστικής ανάπτυξης και προορίζονται κατά προτεραιότητα έναντι των άλλων τουριστικών δραστηριοτήτων για ολοκληρωμένες και οργανωμένες τουριστικές παρεμβάσεις με αναπτυξιακό χαρακτήρα». Τα ειδικότερα χαρακτηριστικά των περιοχών αυτών είναι η απουσία της ισχυρής τουριστικής ταυτότητας των περιοχών της κατηγορίας Α1 παρά την αξιόλογη, κατά περίπτωση, ανάπτυξη τουριστικών δραστηριοτήτων, η συγκέντρωση ιδιαίτερων φυσικών και πολιτισμικών χαρακτηριστικών με παράλληλη περιορισμένη αξιοποίηση δυνητικά αξιόλογων τουριστικών πόρων, η δυνατότητα ενίσχυσης, διαφοροποίησης και εμπλουτισμού του τουριστικού προϊόντος σε σύγκριση με τις ήδη αναπτυγμένες τουριστικά περιοχές και η ύπαρξη ή προγραμματιζόμενη ανάπτυξη αποδεκτού επιπέδου υποδομών και εγκαταστάσεων. Για τις περιοχές αυτές, μεταξύ άλλων, προβλέπονται «α. Ολοκληρωμένες τουριστικές παρεμβάσεις με αναπτυξιακό χαρακτήρα για την περιοχή, όπως οργανωμένοι υποδοχείς τουριστικών δραστηριοτήτων, σύνθετα τουριστικά καταλύματα, ειδικά προγράμματα τουριστικής ανάπτυξης και ανάπτυξη βασικών υποδομών (όπως λιμένες, αεροδρόμια κ.λπ.). β. Ανάδειξη στοιχείων ταυτότητας και αναγνωρισιμότητας της περιοχής. γ. Ανάπτυξη ειδικών τουριστικών υποδομών και εγκαταστάσεων που εμπλουτίζουν και διευρύνουν το τουριστικό προϊόν. δ. Προώθηση μέτρων εξοικονόμησης ενέργειας και βελτίωσης της ενεργειακής αποδοτικότητας των εγκαταστάσεων (προώθηση ΑΠΕ, βιοκλιματικών μεθόδων σχεδιασμού κ.ά.). ε. Προστασία, αποκατάσταση και ανάδειξη του φυσικού και πολιτιστικού περιβάλλοντος, με την αναγνώριση και συνδυασμένη προβολή των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών κάθε περιοχής. στ. Ανάληψη δράσεων αναβάθμισης του δομημένου χώρου, με πολεοδομικές παρεμβάσεις, όπως αναπλάσεις κοινόχρηστων χώρων με αύξηση των ελεύθερων χώρων και των χώρων πρασίνου και παροχή κινήτρων για αναπλάσεις ιδιωτικών χώρων. ζ. Κατασκευή νέων, συμπλήρωση και αναβάθμιση υφιστάμενων τεχνικών, κοινωνικών (περίθαλψης και αθλητισμού), περιβαλλοντικών και πολιτιστικών υποδομών (μουσεία, κλπ.).» ΣΚΟΠΙΜΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΣΤΟΧΟΙ ΣΧΕΔΙΟΥ 2-15

16 (ε) Κατευθύνσεις για τις Περιοχές του Εθνικού Συστήματος Προστατευόμενων Περιοχών Όπως προαναφέρθηκε η περιοχή του Έργου εντάσσεται επίσης στις περιοχές «Ζ. Περιοχές του Εθνικού Συστήματος Προστατευόμενων Περιοχών» για τις οποίες προτείνεται η χωροθέτηση οργανωμένων υποδοχέων κατόπιν Ειδικής Οικολογικής Αξιολόγησης και «υπό τις προϋποθέσεις ικανών αντισταθμιστικών μέτρων, τα οποία θα αναδεικνύουν και θα αξιοποιούν την εν λόγω περιοχή με σχεδιασμό και παρεμβάσεις προστασίας και αειφορίας, ώστε να διασφαλιστεί η συνολική συνοχή της προστατευόμενης περιοχής». Ειδικότερα ως προς τη χωροθέτηση οργανωμένων τουριστικών υποδοχέων εντός των περιοχών αυτών, το νέο Ειδικό Πλαίσιο για τον Τουρισμό προβλέπει τα εξής (ανάλογες ρυθμίσεις περιέχει και ο Ν. 4179/2013). «ι. Περιοχές, που εντάσσονται στο σύστημα προστατευομένων περιοχών του ν. 3937/2911, μπορούν να συμπεριλαμβάνονται σε προγράμματα ολοκληρωμένης τουριστικής ανάπτυξης μέσω οργανωμένων υποδοχέων τουριστικών δραστηριοτήτων και σύνθετων τουριστικών καταλυμάτων. Οι περιοχές αυτές, σύμφωνα με τα ειδικότερα οριζόμενα στο άρθρο 1 του ν. 4179/2013, διέπονται από τα υφιστάμενα ειδικά νομικά καθεστώτα προστασίας τους. Στην περίπτωση αυτή, σύμφωνα με τις ως άνω διατάξεις, στην οικεία πράξη έγκρισης ή καθορισμού ή οριοθέτησης και χαρακτηρισμού ή δημιουργίας πρέπει να αξιολογούνται, ειδικώς, οι συνέπειες από τη δημιουργία και λειτουργία των τουριστικών αναπτύξεων στις εν λόγω περιοχές και οι επιπτώσεις στο τοπίο από τις προτεινόμενες παρεμβάσεις, και να τεκμηριώνεται η συμβατότητα του υπό ίδρυση υποδοχέα με τα ειδικά χαρακτηριστικά και τους στόχους διατήρησης, προστασίας και ανάδειξης των εν λόγω περιοχών. Στην περίπτωση έργων και δραστηριοτήτων που λαμβάνουν χώρα σε προστατευόμενες περιοχές του δικτύου Natura 2000, η περιβαλλοντική αδειοδότηση διενεργείται με βάση τις σχετικές προβλέψεις των ειδικότερων προεδρικών διαταγμάτων και υπουργικών αποφάσεων προστασίας. Σε περίπτωση ελλείψεως σχετικών προβλέψεων υποβάλλεται ως τμήμα της Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων Ειδική Οικολογική Αξιολόγηση σύμφωνα με τα οριζόμενα στο άρθρο 10 του ν. 4014/2011 (Α 209). Σε κάθε περίπτωση ο συντελεστής δόμησης εντός των τμημάτων του οργανωμένου υποδοχέα ή του σύνθετου τουριστικού καταλύματος που εμπίπτουν σε προστατευόμενες περιοχές δεν μπορεί να υπερβαίνει το 0,05» (στ) Ειδικές Μορφές Τουρισμού - Γκολφ Τέλος, ειδικά ως προς τις στρατηγικές κατευθύνσεις χωρικής οργάνωσης και ανάπτυξης, το νέο Ειδικό Πλαίσιο για τον Τουρισμό προτείνει τη δημιουργία εγκαταστάσεων γκολφ σε διάφορες περιοχές της χώρας, μεταξύ των οποίων και στην Κρήτη είτε μεμονωμένα είτε «ως μορφή ειδικής τουριστικής υποδομής που συνδυάζεται με ξενοδοχειακά καταλύματα ή εντάσσεται σε οργανωμένους υποδοχείς τουρισμού ή και σύνθετα τουριστικά καταλύματα», με την προϋπόθεση εξασφάλισης των απαιτούμενων υδατικών πόρων της εγκατάστασης ύστερα από την ικανοποίηση υδρευτικών, αρδευτικών και οικολογικών αναγκών της περιοχής που επηρεάζεται ή τη χρήση ανακυκλωμένου νερού από αξιοποίηση των λυμάτων μετά από τριτοβάθμια επεξεργασία ή από αφαλάτωση. ΣΚΟΠΙΜΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΣΤΟΧΟΙ ΣΧΕΔΙΟΥ 2-16

17 Στην κατεύθυνση αυτή είναι επιθυμητή η χρήση ειδών της τοπικής αυτοφυούς χλωρίδας με μικρές απαιτήσεις σε υδατικούς πόρους σε συνδυασμό με κατάλληλες τεχνικές άρδευσης και ο περιορισμός της δημιουργίας τεχνητών λιμνών. Τέλος τονίζεται η ανάγκη δημιουργίας «τουριστικών προορισμών γκολφ» σε επιλεγμένες περιοχές της Ελλάδος, ενδεικτικά, των περιοχών των κατηγοριών Α και Β1, καθώς και σε οργανωμένους υποδοχείς τουριστικών δραστηριοτήτων και σύνθετα τουριστικά καταλύματα, σε κάθε περίπτωση υπό την προϋπόθεση της λήψης μέτρων ορθής περιβαλλοντικής διαχείρισης καθώς και διασφάλισης της προστασίας του περιβάλλοντος και ιδιαίτερα των υδάτινων πόρων, από κινδύνους εξάντλησης και ρύπανσης (ζ) Γενικές Κατευθύνσεις Σχεδιασμού Τέλος, το νέο Ειδικό Πλαίσιο για τον Τουρισμό περιέχει και γενικές κατευθύνσεις, μεταξύ των οποίων: σε περιοχές όπου παρατηρείται έλλειμμα υδατικών πόρων η τουριστική ανάπτυξη ή η χωροθέτηση απαιτητικών σε νερό υποδομών, χρήσεων και λειτουργιών είναι δυνατή υπό την προϋπόθεση κάλυψης των αναγκών σε νερό με κατάλληλο κατά περίπτωση τρόπο (όπως δημιουργία ταμιευτήρων, χρήση ανακυκλωμένου νερού, αφαλάτωση), σύμφωνα με τις κατευθύνσεις που παρέχονται από το Ειδικό Πλαίσιο για τις ΑΠΕ, κατά την επιλογή και χωροθέτηση περιοχών από τον πολεοδομικό σχεδιασμό που προορίζονται για τουριστική ανάπτυξη, λαμβάνεται υπόψη η ανάγκη προστασίας του τοπίου, των φυσικών και ανθρωπογενών πόρων των περιοχών με την ιδιαίτερη επισήμανση ότι η ανεπάρκεια και υπέρβαση της αντοχής των πόρων πρέπει να αποτελεί απαγορευτικό κριτήριο για τη χωροθέτηση ζωνών ή τουριστικών μονάδων, όλες οι τουριστικές κατασκευές πρέπει να προσαρμόζονται στην κλίμακα και τη φυσιογνωμία του τόπου, να χρησιμοποιούνται υλικά παραδοσιακά και φιλικά προς το περιβάλλον καθώς και τεχνολογίες φιλικές προς το περιβάλλον, τα δίκτυα ενέργειας και τηλεπικοινωνιών προτείνεται να υπογειοποιηθούν εντός των προστατευόμενων και εγκαταλελειμμένων οικισμών και αρχαιολογικών χώρων, μνημείων και ιστορικών τόπων και να μη διέρχονται, κατά το δυνατόν, από τις περιοχές του Εθνικού Συστήματος Προστατευόμενων Περιοχών και τα προτεινόμενα τοπία ιδιαιτέρου φυσικού κάλλους. Επίσης το Ειδικό Πλαίσιο εκφράζει την επιθυμία για την επέκταση του νομοθετικού πλαισίου για την ανάπτυξη και εφαρμογή τοπικών συμφώνων ποιότητας καθώς και για τη θέσπιση ειδικού τέλους υπέρ των Φορέων Διαχείρισης, επί των δραστηριοτήτων του τουρισμού, που αναπτύσσονται στις περιοχές του Εθνικού Συστήματος Προστατευόμενων Περιοχών, με σκοπό να χρησιμοποιείται για την προστασία, διαχείριση και ανάδειξη του φυσικού περιβάλλοντος και του τοπίου. ΣΚΟΠΙΜΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΣΤΟΧΟΙ ΣΧΕΔΙΟΥ 2-17

18 Το Περιφερειακό Πλαίσιο Χωροταξικού Σχεδιασμού και Αειφόρου Ανάπτυξης Περιφέρειας Κρήτης (Υ. Α ΦΕΚ 1486/Β/2003) Για το σύνολο της Περιφέρειας Κρήτης έχει εκδοθεί η υπ αριθ /2003 Υπουργική Απόφαση περί εγκρίσεως του Περιφερειακού Πλαισίου Χωροταξικού Σχεδιασμού και Αειφόρου Ανάπτυξης Περιφέρειας Κρήτης. Το ως άνω Περιφερειακό Πλαίσιο έχοντας εντοπίσει αρκετά προβλήματα και προκλήσεις για την Περιφέρεια της Κρήτης καθώς και τα πλεονεκτήματά αυτής της Περιφέρειας, θέτει ως βασικό στόχο την προώθηση μιας αειφορικής, ισόρροπης και διαρκούς ανάπτυξης της Κρήτης σύμφωνα με τα φυσικά, οικονομικά και κοινωνικά της χαρακτηριστικά. Αναφέρει ότι η χωροταξική ένταξη της περιοχής στην ευρύτερη Ανατολική Μεσόγειο και πέρα από αυτήν εξαρτάται από την ανάπτυξη των υπερεθνικών ιδιοτήτων της Κρήτης, την προβολή και βελτίωση της πολιτιστικής και φυσικής της κληρονομιάς και την ένταξή της σε ευρύτερα δίκτυα, την ενίσχυση του ερευνητικού τομέα και την ένταξή του στα διεθνή δίκτυα, με την ανάπτυξη νέων τεχνολογιών. Με το ως άνω πλαίσιο και ως προς την περιοχή στην οποία εντάσσεται το Έργο, παρέχονται κατευθύνσεις για την προστασία και την ανάδειξη του φυσικού και ανθρωπογενούς περιβάλλοντος και για την ενιαία αντιμετώπισή τους και ορίζονται οι στόχοι για την ανάπτυξη του τουρισμού μέσω της καθιέρωσης ειδικών μορφών τουρισμού και της επιμήκυνσης της τουριστικής περιόδου. Για την επίτευξη ολοκληρωμένης διαχείρισης των παράκτιων ζωνών το Περιφερειακό Πλαίσιο προϋποθέτει, μεταξύ άλλων, «την ενίσχυση του ποιοτικού τουρισμού, που αποτελεί το δεύτερο συγκριτικό πλεονέκτημα της νήσου, με ισόρροπη κατανομή των αναβαθμισμένου τύπου τουριστικών εγκαταστάσεων σε επιλεγμένους χώρους σε όλη την νήσο», ενώ ειδικώς ως προς το σύνολο της ανατολικής ακτής «που καλύπτεται σχεδόν στο σύνολό της από περιοχές του δικτύου "NATURA 2000" και αρχαιολογικούς χώρους», προβλέπει «τον προσεκτικό σχεδιασμό της,..., με κύρια κατεύθυνση την προστασία και ανάδειξη της κληρονομιάς, καθώς και την αναγνώριση και την εξυγίανση της υπάρχουσας κατάστασης και την ήπια τουριστική ανάπτυξη, εκεί όπου θα κριθεί απόλυτα αναγκαίο». Η κατεύθυνση αυτή εξειδικεύεται από το χωροταξικό σχεδιασμό του κατώτερου επιπέδου (πχ ΣΧΟΟΑΠ). Για τη διοικητική περιφέρεια του Έργου είχε εκπονηθεί από τον τ. Δήμο Ιτάνου «Σχέδιο Χωρικής και Οικιστικής Οργάνωσης Ανοικτής Πόλης ΣΧΟΟΑΠ». Τόσο οι μελέτες, όσο και η έγκριση του ΣΧΟΟΑΠ παρέχουν τις κατευθύνσεις εκείνες που εξειδικεύουν την πιο πάνω επιταγή του Περιφερειακού Πλαισίου. Με την υφιστάμενη σήμερα Διοικητική Οργάνωση ο τ. Δήμος Ιτάνου εντάσσεται στο Δήμο Σητείας. Η περιοχή του Έργου προτείνεται για ήπια τουριστική ανάπτυξη, που θα ενισχύσει την περιοχή και θα την προαγάγει σε τόπο «υψηλής ποιότητας αειφόρου και βιώσιμου τουρισμού» επιτυγχάνοντας ταυτόχρονα την «παράλληλη ανάπτυξη θεματικών δραστηριοτήτων με στόχο την διαφοροποίηση του τουριστικού προϊόντος, την επιμήκυνση του χρόνου λειτουργίας των ΣΚΟΠΙΜΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΣΤΟΧΟΙ ΣΧΕΔΙΟΥ 2-18

19 εγκαταστάσεων και εν τέλει τη δημιουργία στον Δήμο νέων μόνιμων θέσεων εργασίας μεγαλύτερου εύρους ειδικοτήτων» Το Εκπονούμενο Περιφερειακό Πλαίσιο (Ολοκλήρωση Α Σταδίου) Τον Οκτώβριο 2013 εγκρίθηκε και υπογράφηκε, υπό προϋποθέσεις και συγκεκριμένες παρατηρήσεις ύστερα από δημόσια διαβούλευση, από τον Υπουργό ΠΕΚΑ η τελική Έκθεση Αξιολόγησης του Α2 Σταδίου της μελέτης «ΑΝΑΘΕΩΡΗΣΗ ΚΑΙ ΕΞΕΙΔΙΚΕΥΣΗ ΤΟΥ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΟΥ ΠΛΑΙΣΙΟΥ ΧΩΡΟΤΑΞΙΚΟΥ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ ΚΑΙ ΑΕΙΦΟΡΟΥ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ ΚΡΗΤΗΣ». Επόμενη και τελική φάση (Β Στάδιο), για το χωροταξικό σχεδιασμό, είναι, η διατύπωση προτάσεων για την χωροταξική οργάνωση της Κρήτης, στάδιο στο οποίο θα γνωμοδοτήσει το Περιφερειακό Συμβούλιο Κρήτης. Μεταξύ άλλων, οι θέσεις που αφορούν στην περιοχή του Σχεδίου συνοψίζονται στο γεγονός ότι «οι προβλέψεις [του εν ισχύι Πλαισίου] για ανάκαμψη πληθυσμιακή και οικονομική σε κάποιες περιοχές της Κρήτης (πχ Σητεία) που θα βασίζονται στην ήπια ανάπτυξη δεν επιβεβαιώθηκαν στην πράξη, χωρίς αυτό να αιτιολογείται επαρκώς από την ομάδα μελέτης ώστε τα συμπεράσματα να ληφθούν υπ όψιν στο επόμενο στάδιο των Προτάσεων» «το επόμενο χωροταξικό σχέδιο πρέπει να είναι περισσότερο εξειδικευμένο και συγκεκριμένο, προκειμένου να είναι χρήσιμο και χρηστικό. Τέλος, οι προσωπικές απόψεις της μελετητικής ομάδας, όπως για παράδειγμα άτακτες επενδύσεις, άρνηση για την ύπαρξη οργανωμένων δικτύων ειδικών τουριστικών υποδομών όπως συνεδριακά κέντρα, γκολφ, μαρίνες κλπ, γεγονός που υποστηρίζεται από το ειδικό πλαίσιο για τον τουρισμό, θεωρούμε ότι είναι αρνητικές και πρέπει να εξαλειφθούν». Περαιτέρω, ειδικώς ως προς την έννοια της ήπιας τουριστικής ανάπτυξης, την οποία θέτει το εν ισχύι περιφερειακό πλαίσιο, στην ως άνω απόφαση υιοθετείται η άποψη ότι «η χωρητικότητα μιας περιοχής αποτελεί αντικείμενο ειδικών μελετών, η οποία θα προσδιορίζεται από την εκτίμηση των επιπτώσεων μιας χρήσης και κατόπιν εκτίμησης επιπτώσεων στον εκάστοτε υποδοχέα και όχι από τη σύνδεση του αριθμού μόνιμοι κάτοικοι / επισκέπτες ανά γεωγραφική ενότητα. Θεωρούμε ότι η αποφυγή χωροθέτησης μεγάλης κλίμακας τουριστικών εγκαταστάσεων κοντά σε φθίνοντες ή στάσιμους οικισμούς όταν βεβαίως πληρούνται τα περιβαλλοντικά κριτήρια, συνιστά αντικίνητρο για την επιστροφή ανθρώπινου δυναμικού από τα αστικά κέντρα στις πατρογονικές εστίες και την αναβίωση της εγκαταλελειμμένης κρητικής υπαίθρου». Τέλος, ειδικώς ως προς τις ήδη προγραμματιζόμενες τουριστικές επενδύσεις η ως άνω απόφαση αναφέρει ότι «στη Β Φάση της αναθεώρησης η μελέτη θα πρέπει να είναι περισσότερο εξειδικευμένη και συγκεκριμένη από αυτή του 2003 προκειμένου να είναι χρήσιμη και χρηστική (πχ λέμε ναι στις τουριστικές επενδύσεις στη Μονή Τοπλού της Σητείας )». ΣΚΟΠΙΜΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΣΤΟΧΟΙ ΣΧΕΔΙΟΥ 2-19

20 Πολεοδομικά Χαρακτηριστικά και λοιπές δεσμεύσεις της Περιοχής του Σχεδίου Σχέδιο Χωρικής Οικιστικής Οργάνωσης Ανοικτής Πόλης Δήμου Ιτάνου Η Περιοχή του Σχεδίου κατανέμεται σε επτά γήπεδα κατά ΓΟΚ τα οποία έχουν παραχωρηθεί στον επενδυτή και βρίσκονται εκτός σχεδίου πόλης και εκτός ορίων οικισμού σε περιοχή για την οποία προτεινόμενη χρήση γης αποτελεί η ήπια τουριστική ανάπτυξη, σύμφωνα και με τις προαναφερθείσες χωροταξικές κατευθύνσεις που αφορούν στην περιοχή του ανατολικού Λασιθίου και της χερσονήσου Σίδερο. Για την περιοχή έχει εκδοθεί και ισχύει Σχέδιο Χωρικής και Οικιστικής Οργάνωσης Ανοιχτής Πόλης (ΣΧΟΟΑΠ), το οποίο αφορά στην περιοχή του άλλοτε Δήμου Ιτάνου (νυν Δ.Ε. Ιτάνου Δήμου Σητείας) και εξειδικεύει τις ανωτέρω κατευθύνσεις του εν ισχύι Περιφερειακού Πλαισίου, καθορίζει ζώνες, προσδιορίζει την έννοια της ήπιας ανάπτυξης για την περιοχή του άλλοτε Δήμου Ιτάνου και θέτει τον αναπτυξιακό άξονα για την περιοχή αυτή. Το οικείο Σχέδιο Χωρικής και Οικιστικής Οργάνωσης Ανοιχτής Πόλης (ΣΧΟΟΑΠ) του τέως Δήμου Ιτάνου έχει εγκριθεί σύμφωνα με Απόφαση του Γ.Γ. Περιφερείας Κρήτης (ΦΕΚ 498 ΤΑΑΠΘ ), όπως έχει τροποποιηθεί και ισχύει. Η περιοχή ιδιοκτησίας του Ιδρύματος εντάσσεται εν μέρει στην Περιοχή Ειδικής Προστασίας, Ζώνη ΙΙ και εν μέρει στην «Ειδική Ζώνη Ήπιας Βιώσιμης Ανάπτυξης», όπως φαίνεται και στο Χάρτη 2 α, Παράρτημα Ι. (α) Περιοχή Ειδικής Προστασίας Σύμφωνα με το ως άνω ΣΧΟΟΑΠ όπως έχει τροποποιηθεί από την υπ αριθ. 5699/2011 απόφαση του Γ. Γ. Αποκεντρωμένης Διοίκησης Κρήτης, ΦΕΚ 94 ΤΑΑΠΘ , τμήμα της Περιοχής του Σχεδίου ανήκει στις Περιοχές Ειδικής Προστασίας (ΠΕΠ). Στην ΠΕΠ εντάσσεται το Αισθητικό Δάσος Βάι, η παραλιακή ζώνη και τις νησίδες Ελάσα και Γκράντες ως Ζώνη Ι, η οποία βρίσκεται στο σύνολό της εκτός της Περιοχής του Σχεδίου και η περιοχή της υδρολογικής λεκάνης που τροφοδοτεί τα ρέματα που εκβάλλουν στην παραλία του Βάι, στην παραλία του αρχαιολογικού χώρους της Ερημούπολης και στην παραλία Ψιλή Άμμος ως Ζώνη ΙΙ. Στη Ζώνη ΙΙ της ΠΕΠ επιτρέπονται μόνο τα ακόλουθα: Η βιολογική καλλιέργεια, η ελεγχόμενη βόσκηση ζώων σε εκτατική μορφή και οι αναγκαίες σχετικές εγκαταστάσεις (π.χ. αποθήκες, στέγαστρα) έως 20 τμ και μέγιστο ύψος 2,5 μέτρων, σε απόσταση μεγαλύτερη των 500μ από τα όρια της ζώνης Π Ι. ΣΚΟΠΙΜΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΣΤΟΧΟΙ ΣΧΕΔΙΟΥ 2-20