Η εξέλιξη στις καμπύλες ενοικίου μετά την αναβάθμιση της κεντρικής υποβαθμισμένης περιοχής στην πόλη

Transcript

1 Η εξέλιξη στις καμπύλες ενοικίου μετά την αναβάθμιση της κεντρικής υποβαθμισμένης περιοχής στην πόλη Ενοίκιο r ανά m 2 Μ Α Κέντρο της πόλης Καμπύλη ενοικίου των νέων σε ηλικία με υψηλά εισοδήματα Β d 2 Καμπύλη ενοικίου κατοίκων με χαμηλά εισοδήματα Γ Καμπύλη ενοικίου των μεγάλων σε ηλικία με υψηλά εισοδήματα d 3 Απόσταση d Η αναβάθμιση της κεντρικής περιοχής θα οδηγήσει τους νέους σε ηλικία κατοίκους της πόλης στη κεντρική περιοχή, από όπου θα εκτοπιστούν οι κάτοικοι με χαμηλά εισοδήματα, ενώ θα παραμείνουν στις ακραίες περιοχές οι μεγάλοι σε ηλικία κάτοικοι με υψηλά εισοδήματα. Δ Στο διάγραμμα η ομάδα που περιλαμβάνει νέους με υψηλά εισοδήματα, έχει καταλάβει την κεντρική περιοχή της πόλης, η οποία ορίζεται από την απόσταση. Ταυτόχρονα, εκτόπισε τους κατοίκους με χαμηλά εισοδήματα, οι οποίοι πλέον βρίσκονται μεταξύ των αποστάσεων και d 2. Η ομάδα που περιλαμβάνει άτομα μεγαλύτερης ηλικίας με υψηλά εισοδήματα, παραμένει στις ακραίες περιοχές, και καταλαμβάνει την περιοχή που βρίσκεται μεταξύ των αποστάσεων d 2 και d 3. Σελ. 1

2 Μετατόπιση της καμπύλης ενοικίου της ομάδας με χαμηλά εισοδήματα για την αύξηση του αστικού χώρου Ενοίκιο r ανά m 2 Μ Α Β Κέντρο της πόλης Καμπύλη ενοικίου των νέων σε ηλικία με υψηλά εισοδήματα Β d 2 Καμπύλη ενοικίου κατοίκων με χαμηλά εισοδήματα πριν την αστική ανάπλαση Καμπύλη ενοικίου κατοίκων με χαμηλά εισοδήματα μετά την αστική ανάπλαση d 2 Γ d 3 Καμπύλη ενοικίου των μεγάλων σε ηλικία με υψηλά εισοδήματα Γ Απόσταση d Η επιθυμία της ομάδας με χαμηλά εισοδήματα για αύξηση της έκτασης αστικής γης που χρησιμοποιεί θα οδηγήσει σε αύξηση των προσφερόμενων ενοικίων από την ομάδα και μετατόπιση της καμπύλης ενοικίου «προς τα πάνω».. Δ Ο περιορισμός του χώρου της ομάδας με χαμηλά εισοδήματα οδηγεί την ομάδα σε απώλεια ευημερίας σε σχέση με τις ομάδες με υψηλά εισοδήματα. Αν δεν αυξηθούν τα εισοδήματα της ομάδας αυτής, πολλά άτομα θα χάσουν τις κατοικίες τους από άτομα της ομάδας με υψηλά εισοδήματα και θα αναγκαστούν να εγκαταλείψουν την πόλη. Στην περίπτωση μη μετανάστευσης των ατόμων με χαμηλά εισοδήματα προς άλλη πόλη, ο πληθυσμός της ομάδας αυτής θα ζήσει σε μικρότερη αστική περιοχή και συνεπώς θα μειωθεί η ανά κάτοικο αντιστοιχούσα επιφάνεια κατοικίας ή αστικής γης. Σελ. 2

3 Η εισροή των ευπόρων Κάθε αστική ανάπλαση οδηγεί στην επιστροφή των κατοίκων υψηλών εισοδημάτων σε αυτές που έχει ονομαστεί «επιστροφή των ευπόρων» (gentrification). Στα ελληνικά μπορεί να αποδοθεί και ως «εξευγενισμός», «αναβάθμιση» και «αναγέννηση» και εκφράζει τη διαδικασία αναμόρφωσης φτωχών συνοικιών στο κέντρο μιας πόλης και αλλαγής εν συνεχεία της κοινωνικής σύνθεσης των περιοχών αυτών. Κατά κανόνα, η ομάδα των ευπόρων που επιστρέφει σε περιοχές που έχουν αναβαθμιστεί, είναι σχετικά νέοι στην ηλικία τους, δεν έχουν απαιτήσεις για μεγάλους χώρους και η θέση της εργασίας βρίσκεται στο κέντρο της πόλης. Οι υποστηρικτές των αστικών αναπλάσεων θεωρούν ότι θα ωφεληθούν όλες οι εισοδηματικές τάξεις που διαμένουν στην πόλη λόγω της δημιουργίας νέων θέσεων απασχόλησης. Οι επικριτές των αναπλάσεων θεωρούν ότι είναι αποτέλεσμα δράσης οικονομικών παραγόντων που σχετίζονται με τον καπιταλιστικό τρόπο παραγωγής, αλλά και πολιτισμικών παραγόντων που σχετίζονται με ατομικές επιλογές και προτιμήσεις. Από τους περισσότερο σημαντικούς πολιτισμικούς παράγοντες, αναφέρονται: η εμφάνιση μιας νέας κοινωνικής τάξης, η δράση διακριτών κοινωνικών ομάδων, η ανάπτυξη του διεθνούς ανταγωνισμού των πόλεων και της τουριστικής βιομηχανίας και οι επιδράσεις της κυριαρχίας του καταναλωτισμού στην οργάνωση του χώρου. Η νέα κοινωνική τάξη περιλαμβάνει νεαρότερες ομάδες πληθυσμού, που ακολουθούν ένα νέο τρόπο ζωής, προσελκύονται από το αστικό περιβάλλον και από ορισμένες περιοχές της πόλης, δεν επιθυμεί το δυτικό τρόπο ζωής που χαρακτηρίζεται από μια προαστιακή ήσυχη ζωή, αλλά ένα διαμέρισμα κεντρικής πολυκατοικίας με πιο ασταθείς οικογενειακές σχέσεις και ολιγομελείς οικογένειες. Σελ. 3

4 Η δημιουργία ζωνών πρασίνου Σε ορισμένες πόλεις δημιουργούνται ζώνες πρασίνου που περιβάλλουν τις αστικές περιοχές και η επέκταση της πόλης σε βάρος των ζωνών αυτών δεν επιτρέπεται. Εκτός από τις ζώνες πρασίνου, υπάρχουν σε πολλές πόλεις και άλλα φυσικά ή τεχνητά «εμπόδια» (παραλίες, τα ποτάμια, τα περιαστικά δάση, οι αρχαιολογικοί χώροι, κ.λ.π.) που δεν επιτρέπουν την «κατά πλάτος» επέκταση των πόλεων. Π.χ. η ανάπτυξη της πόλης της Θεσσαλονίκης μπορεί να γίνει μόνο προς την ανατολική και τη δυτική πλευρά της πόλης, αφού προς τη βόρεια και τη νότια πλευρά η ανάπτυξη της περιορίζεται από το περιαστικό δάσος και το παραλιακό μέτωπο. Επίσης, πολλές χώρες (Ολλανδία, το Ηνωμένο Βασίλειο, Ν. Κορέα) δεν επιτρέπουν την επέκταση των πόλεων σε βάρος της περιβάλλουσας αυτές γεωργικής γης, προστατεύοντας την αγροτική ύπαιθρο. Στην περίπτωση μη επιβολής της παραπάνω περιοριστικής πολιτικής, αλλά επιτρέποντας την ανεμπόδιστη λειτουργία της αγοράς γης, οι μηχανισμός αγοράς ιδιωτικής γης δεν θα αξιολογήσει κατάλληλα σε ένα κοινωνικό πλαίσιο τα οφέλη που προέρχονται από τη διατήρηση του φυσικού περιβάλλοντος. Έτσι, δεν θα επιδιώξει την εξίσωση του κοινωνικού κόστους με το κοινωνικό όφελος, αλλά η αξιολόγηση θα γίνει σε ιδιωτικό πλαίσιο, επιδιώκοντας τη μεγιστοποίηση του ιδιωτικού οφέλους και την ελαχιστοποίηση του ιδιωτικού κόστους. Η αξιολόγηση των Αρχών της πόλης γίνεται σε ένα ευρύτερο κοινωνικό πλαίσιο, εντός του οποίου συνεκτιμώνται το κοινωνικό κόστος και τα οφέλη και όχι στενά τα ιδιωτικά από την επέκταση της πόλης σε βάρος του ύπαιθρου χώρου. Σελ. 4

5 r A2 r A1 Ανεμπόδιστη επέκταση των πόλεων Γεωργική γη Α d 2 d 3 Β d 4 d 4 Η ανεμπόδιστη επέκταση των πόλεων που βρίσκονται σε κοντινή γεωγραφική απόσταση μπορεί να οδηγήσει στη συγχώνευσή τους με την κατάληξη της μεταξύ τους υπάρχουσας γεωργικής γης. r B2 r B1 r ag Συγχώνευση κοντινών γεωγραφικά πόλεων Υποθέτουμε 2 μονοκεντρικές πόλεις Α και Β που βρίσκονται σε κοντινή απόσταση. Από τις γραμμές ενοικίων και δεδομένου ότι για τις υψηλότερες τιμές r A1 και r A2 που ισχύουν στα κέντρα των πόλεων Α και Β ισχύει r A1 >r A2, συμπεραίνουμε ότι η ζήτηση στο κέντρο της πόλης Α είναι μεγαλύτερη της αντίστοιχης ζήτησης στην πόλη Β. Η διαφορά είναι δυνατόν να οφείλεται στα μεγαλύτερα εισοδήματα που απολαμβάνουν οι κάτοικοι της πόλης Α σε σχέση με τα εισοδήματα των κατοίκων της πόλης Β ή στο μεγαλύτερο πληθυσμιακό μέγεθος της πόλης Α ως προς την πόλη Β. Οι διαφορές αυτές έχουν ως αποτέλεσμα η έκταση που καταλαμβάνει η πόλη Α και ορίζεται από τα σημεία και d 2, να είναι μεγαλύτερη από την έκταση που καταλαμβάνει η πόλη Β και ορίζεται από τα σημεία d 3 και d. 4 Σελ. 5

6 r A2 r A1 Ανεμπόδιστη επέκταση των πόλεων Γεωργική γη Α d 2 d 3 Β d 4 d 4 Η ανεμπόδιστη επέκταση των πόλεων που βρίσκονται σε κοντινή γεωγραφική απόσταση μπορεί να οδηγήσει στη συγχώνευσή τους με την κατάληξη της μεταξύ τους υπάρχουσας γεωργικής γης. r B2 r B1 r ag Συγχώνευση κοντινών γεωγραφικά πόλεων Η αύξηση των εισοδημάτων ή του πληθυσμού των πόλεων θα εντείνει την επιθυμία των κατοίκων για απόκτηση μεγαλύτερων ή περισσότερων χώρων. Αυτό, θα έχει συνέπεια την αύξηση της ζήτησης για αστικούς χώρους και τη μετατόπιση των καμπυλών ενοικίων «προς τα πάνω» που θα καταλάβουν τη θέση που απεικονίζεται με διακεκομμένη γραμμή. Με τη μετατόπιση των γραμμών ενοικίων και την ανεμπόδιστη επέκταση των πόλεων σε βάρος της γεωργικής γης, οι δυο πόλεις θα συνενωθούν και θα καταλάβουν εξ ολοκλήρου την μεταξύ τους γεωργική γη, η οποία ορίζεται από τα σημεία d 2 και d 3. Προκύπτει μια νέα πόλη με δυο κέντρα Α και Β, η οποία καταλαμβάνει την έκταση που ορίζεται από τα σημεία και d 4. Σελ. 6

7 Παρεμπόδιση στην επέκταση των πόλεων r A2 r A1 r A3 Γεωργική γη Α d 2 d 3 Β d 4 d 4 Η παρεμπόδιση της επέκτασης «καθ ύψος» και «κατά πλάτος» των πόλεων οδηγεί, ύστερα από αύξηση των εισοδημάτων ή του πληθυσμού τους, στη μετατόπιση «προς τα πάνω» των γραμμών ενοικίων τους και την αύξηση των ενοικίων της αστικής γης. r B3 r B2 r B1 r ag Μετατόπιση γραμμών ενοικίου δυο πόλεων με χωρικούς περιορισμούς Αν δεν υπάρχει δυνατότητα επέκτασης της πόλης λόγω φυσικών εμποδίων ή άλλων περιορισμών, η αύξηση της ζήτησης για αστικό χώρο δεν συνοδεύεται από αύξηση της προσφοράς. Η πίεση που ασκείται για νέους χώρους χωρίς να υπάρχει η δυνατότητα για την ικανοποίησή της, θα μετακινήσει τις γραμμές ενοικίων «προς τα πάνω», οι οποίες θα λάβουν τη θέση που εμφανίζεται με συνεχή γραμμή. Η ανώτατη τιμή των ενοικίων στα κέντρα των δυο πόλεων θα είναι r A3 και r Β3 αντίστοιχα, ενώ τα όρια δεν θα επεκταθούν πέραν των σημείων και d 2 για την πόλη Α και d 3 και d 4 για την πόλη Β. Σελ. 7

8 r A3 Ζώνες πρασίνου και τιμές ενοικίων Α d 2 Β d 3 d 4 Η ύπαρξη περιορισμών στην «κατά πλάτος» επέκταση των πόλεων αυξάνει τις τιμές ενοικίων στα όρια της πόλης λόγω της ύπαρξης ζωνών πρασίνου και του αναβαθμισμένου περιβάλλοντος που αυτές ε- ξασφαλίζουν. r B3 Η επίδραση των ζωνών πρασίνου στη διαμόρφωση των γραμμών ενοικίου πόλεων με χωρικούς περιορισμούς Επιδιώκοντας οι κάτοικοι την εγκατάστασή τους πλησίον των χώρων πρασίνου που περιβάλλουν την πόλη, για την αξιοποίηση των πλεονεκτημάτων που το πράσινο παρέχει επιφέρουν αύξηση των ενοικίων στις ακραίες περιοχές της πόλης. Οι κάτοικοι με υψηλά εισοδήματα συγκεντρώνονται στις κεντρικές ή τις ακραίες περιοχές, αυξάνοντας ανάλογα τη ζήτηση και τις τιμές ενοικίων, ενώ οι κάτοικοι μεσαίων και χαμηλών εισοδημάτων καταλαμβάνουν τις ενδιάμεσες περιοχές της πόλης. Η αύξηση των ενοικίων στις κεντρικές και ακραίες περιοχές της πόλης θα προσδώσει στις καμπύλες ενοικίων μια μορφή U, όπως απεικονίζεται στο Σχήμα με τη διακεκομμένη γραμμή. Σελ. 8

9 Πυκνότητα Ενοίκιο ανά m 2 Κέντρο Πυκνότητα Ενοίκιο ανά m 2 Πυκνότητα Ενοίκιο ανά m 2 Κέντρο Κέντρο Ζώνη πρασίνου Ζώνη πρασίνου Ζώνη πρασίνου Στάδιο 1 Στάδιο 2 Στάδιο 3 Απόσταση Απόσταση Απόσταση Η αστική διάχυση και η αύξηση του μεγέθους της πόλης έχει ως αποτέλεσμα τον «εγκλωβισμό» της περιβάλλουσας ζώνης πρασίνου, τη συνένωση της πόλης με τους γεωγραφικά κοντινούς οικισμούς και την ανάλογη μεταβολή των γραμμών ενοικίου. Α Α + Β Α + Β Β Η αστική διάχυση, η ενσωμάτωση ζωνών πρασίνου Όταν τα όρια μιας πόλης μετατοπιστούν ακτινικά «προς τα έξω», λόγω της αύξησης του πληθυσμιακού της μεγέθους, επιλέγεται διατήρηση των ζωνών πρασίνου που την περιβάλλουν. Η πόλη αρχικά έχει μικρό μέγεθος, καταλαμβάνει μικρή γεωγραφική έκταση, περιβάλλεται από ζώνη πρασίνου, ενώ υπάρχουν οι οικισμοί Α και Β σε μικρή απόσταση. Στο δεύτερο στάδιο, η εξάπλωση της πόλης εγκλωβίζει τη ζώνη πρασίνου, ενώ οι οικισμοί Α και Β καθίστανται προάστια της πόλης και επέρχεται η συνένωσή τους. Στο τελικό στάδιο, η ζώνη πρασίνου που στο παρελθόν περιέβαλε την πόλη καθίσταται αστικό πράσινο και η πόλη συγχωνεύεται με τους οικισμούς Α και Β. Σελ. 9

10 Εκπονήσεις, αναθεωρήσεις και επεκτάσεις σχεδίων πόλεων Το αρμόδιο Υπουργείο και οι Δήμοι έχουν την ευθύνη για τη δημιουργία Πολεοδομικών Σχεδίων ή Σχεδίων Πόλης, τα οποία θα πρέπει να εξασφαλίζουν την ικανοποίηση των προβλεπομένων αναγκών της πόλης ή του οικισμού και η σύνταξή τους να γίνεται σύμφωνα με τους όρους που απαιτούνται από τους κανόνες της υγιεινής, της ασφάλειας, της οικονομίας και της αισθητικής. Υπόχρεοι για την εκπόνηση των Σχεδίων Πόλης είναι οι οικείοι Δήμοι, ενώ είναι δυνατόν να επιβαρύνονται άμεσα και οι ιδιοκτήτες των οικοπέδων που περιλαμβάνονται σε κάθε Σχέδιο Πόλης με μέρος των σχετικών δαπανών. Οι Δήμοι έχουν τη δυνατότητα για την αναθεώρηση ή επέκταση υφιστάμενων Σχεδίων Πόλης, ύστερα από σχετική έγκριση του αρμόδιου υπουργείου. Σε κάθε Σχέδιο Πόλης θα πρέπει να καθορίζονται, ανάλογα με τις προβλεπόμενες ανάγκες της περιοχής: (α) Οι οδοί, οι πλατείες, οι κοινόχρηστοι κήποι, οι πρασιές, τα άλση και γενικά οι κοινόχρηστοι χώροι που είναι αναγκαίοι για την αποτελεσματική λειτουργία της περιοχής. (β) Τα οικόπεδα που είναι αναγκαία για την ανέγερση δημόσιων, δημοτικών και θρησκευτικών κτιρίων και την εκτέλεση οποιωνδήποτε έργων κοινής ωφέλειας. (γ) Τους οικοδομήσιμους χώρους και γενικά τη χρησιμοποίηση κάθε θέσης για ορισμένο κοινωνικό σκοπό. Σελ. 10

11 Νομιμοποιήσεις αυθαίρετα δομηθέντων κτισμάτων Ως «αυθαίρετη» ή «παράνομη» χαρακτηρίζεται γενικά η δόμηση που πραγματοποιείται κατά παράβαση διατάξεων της ισχύουσας πολεοδομικής και οικοδομικής νομοθεσίας. Σύμφωνα με τον ισχύοντα Οικοδομικό Κανονισμό (ΓΟΚ), ως αυθαίρετη νοείται κάθε κατασκευή η οποία: (α) Εκτελείται χωρίς να έχει τη νόμιμη οικοδομική άδεια. (β) Χαρακτηρίζεται από παράβαση κάποιων όρων που περιλαμβάνονται στη νόμιμη οικοδομική άδεια. (γ) Εκτελείται με οικοδομική άδεια η οποία ανακλήθηκε. (δ) Εκτελείται με παράβαση των πολεοδομικών διατάξεων που ισχύουν. (ε) Υπέστη αλλαγή χρήσης συνολικά ή ενός τμήματος αυτής σε σχέση με την προβλεπόμενη από την οικοδομική άδεια χρήση. Οι βασικότερες αιτίες της αυθαίρετης δόμησης: (α) Το υπόδειγμα ανάπτυξης χαρακτηρίζεται από «μονοδιάστατη» ανάπτυξη των μεγάλων αστικών κέντρων, κυρίως της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης και την «εγκατάλειψη» της υπαίθρου και των μικρών οικισμών. (β) Η έλλειψη χωροταξικού σχεδιασμού και των απαραίτητων ρυθμιστικών και πολεοδομικών σχεδίων, ώστε να υπάρχει η προσφορά γης ικανής να καλύψει την δημιουργούμενη ζήτηση σε κάθε πόλη. (γ) Πλημμελής έλεγχος από την πλευρά των αρμόδιων Αρχών και αδυναμία εφαρμογής της υφιστάμενης νομοθεσίας. Σελ. 11

12 Οικοδομικοί συνεταιρισμοί Η νομοθεσία προβλέπει την πραγματοποίηση πολεοδόμησης με ανάληψη της σχετικής πρωτοβουλίας από ιδιωτικούς φορείς, τους οικοδομικούς συνεταιρισμούς. Οι οικοδομικοί συνεταιρισμοί διακρίνονται σε: (α) Αστικούς που έχουν σκοπό να αποκτήσουν τα μέλη τους κύρια κατοικία. (β) Παραθεριστικούς που έχουν σκοπό να αποκτήσουν τα μέλη τους παραθεριστική κατοικία. Οι οικοδομικοί συνεταιρισμοί μπορούν να εξασφαλίσουν κατοικία για τα μέλη τους ως εξής: (α) Με παραγωγή κατοικιών από ενιαίο κατασκευαστικό φορέα. (β) Με διανομή αυτοτελών οικοπέδων για την ανέγερση κατοικιών από τα μέλη. (γ) Με απ' ευθείας αγορά έτοιμων κατοικιών. (δ) Με συνδυασμό των παραπάνω περιπτώσεων. Κάθε οικοδομικός συνεταιρισμός μπορεί να προβεί σε πολεοδόμηση μιας ιδιόκτητης περιοχής υπό την προϋπόθεση ότι θα παραχωρήσει στον ΟΤΑ όπου ανήκει η προς πολεοδόμηση έκταση χωρίς αντάλλαγμα μέρος της ιδιοκτησίας του όπως και τους κοινόχρηστους, κοινωφελείς και ειδικού προορισμού χώρους μέσα στο πολεοδομούμενο τμήμα. Ο συνεταιρισμός αναλαμβάνει την ευθύνη κατασκευής και συντήρησης των έργων υποδομής και γενικά των κοινόχρηστων έργων στην πολεοδομούμενη περιοχή. Οι όροι δόμησης και τα κριτήρια για τον προσδιορισμό του μέρους της ιδιοκτησίας του συνεταιρισμού που θα πολεοδομηθεί, καθορίζονται με αποφάσεις του αρμόδιου Υπουργείου. Σελ. 12

13 Οι βασικές στρατηγικές ανάπτυξης των αστικών κέντρων Ενίσχυση και ανάπτυξη των υποδομών που τη βελτίωση του επιπέδου ζωής και την ποιοτική αναβάθμιση της καθημερινότητας στην πόλη, τη μείωση του κόστους διαβίωσης και τον περιορισμό της αστικής διάχυσης σε βάρος των περιαστικών αγροτικών εκτάσεων. Στην περίπτωση επέκτασης της πόλης σε βάρος του αγροτικού χώρου, αυτή θα πρέπει να γίνει με έγκαιρο σχεδιασμό και πολεοδόμηση της περιοχής, ώστε να περιοριστεί η αυθαίρετη δόμηση. Περιοχές που δομήθηκαν αυθαίρετα να ενταχθούν στο σχέδιο πόλης, αλλά με πολεοδόμηση που να αντιμετωπίζει τα συνήθη προβλήματα αυτών των περιοχών. Βελτίωση της ποιότητας του αστικού περιβάλλοντος με την αύξηση των χώρων πρασίνου και των κοινοχρήστων χώρων, μείωση των περιβαλλοντικών προβλημάτων, ανάπτυξη υποδομών αστικών εξυπηρετήσεων, ενίσχυση των δικτύων πεζοδρόμων και ποδηλατοδρόμων. Αστικές αναπλάσεις λιγότερο αναπτυγμένων περιοχών και περιοχών αστικής απαξίωσης, οι οποίες, κυρίως, είναι περιοχές που χαρακτηρίζονται από υποβάθμιση του δομημένου και φυσικού περιβάλλοντος. Η απαξίωση μπορεί να οφείλεται στη μη χρήση κτιρίων, όπως είναι εγκαταλελειμμένα βιοτεχνικά κτίρια, αποθηκευτικοί χώροι, κ.λ.π., στην κακή κατάσταση του οδικού δικτύου ή των κοινόχρηστων χώρων, καθώς και στα υποβαθμισμένα χαρακτηριστικά του φυσικού περιβάλλοντος (ρέματα, χώροι πρασίνου κ.λπ.). Αντιμετώπιση των οικονομικών και κοινωνικών προβλημάτων που χαρακτηρίζουν τα αστικά κέντρα. Στις περιοχές αυτές θα πρέπει να ληφθούν μέτρα ενδυνάμωσης της οικονομικής ευημερίας και της απασχόλησης και προώθησης της ισότητας, της κοινωνικής συνοχής και αναζωογόνησης. Μέτρα ενίσχυσης της πολυκεντρικότητας και την ενίσχυση των τάσεων δικτύωσης μεταξύ των περιοχών της πόλης. Σελ. 13